ΕΦΑΡΜΟΓΕ ΕΠΑΝΑΥΡΗΘΜΟΠΟΘΗΗ ΚΑΘ ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΔΟΜΘΚΩΝ ΤΛΘΚΩΝ ΣΟ ΣΕΛΟ ΣΗ ΩΦΕΛΘΜΗ ΣΟΤ ΖΩΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕ ΕΠΑΝΑΥΡΗΘΜΟΠΟΘΗΗ ΚΑΘ ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΔΟΜΘΚΩΝ ΤΛΘΚΩΝ ΣΟ ΣΕΛΟ ΣΗ ΩΦΕΛΘΜΗ ΣΟΤ ΖΩΗ Νηθόιανο Μνπζηόπνπινο Καθηγηηήρ, Επγαζηήπιο Μεηάδοζηρ Θεπμόηηηαρ και Πεπιβαλλονηικήρ Μησανικήρ, ΑΠΘ Διεπζέξηνο Ιαθώβνπ Καθηγηηήρ, Επγαζηήπιο Ποζοηικήρ Ανάλςζηρ, Logistics & Διασείπιζηρ Εθοδιαζηικήρ Αλςζίδαρ, Α.Π.Θ. Άγηο Παπαδόπνπινο Αν. Καθηγηηήρ, Επγαζηήπιο Μεηάδοζηρ Θεπμόηηηαρ και Πεπιβαλλονηικήρ Μησανικήρ, ΑΠΘ Υαξίζηνο Αρίιιαο Υπ. διδάκηοπαρ, Επγαζηήπιο Μεηάδοζηρ Θεπμόηηηαρ και Πεπιβαλλονηικήρ Μησανικήρ, Α.Π.Θ. Γεκήηξηνο Αεδόλεο Υπ. διδάκηοπαρ, Επγαζηήπιο Ποζοηικήρ Ανάλςζηρ, Logistics & Διασείπιζηρ Εθοδιαζηικήρ Αλςζίδαρ, Α.Π.Θ. Γεκήηξηνο Αλαζηαζέινο Υπ. διδάκηοπαρ, Επγαζηήπιο Μεηάδοζηρ Θεπμόηηηαρ και Πεπιβαλλονηικήρ Μησανικήρ, Α.Π.Θ. Γεώξγηνο Μπαληάο Υπ. διδάκηοπαρ, Επγαζηήπιο Μεηάδοζηρ Θεπμόηηηαρ και Πεπιβαλλονηικήρ Μησανικήρ, Α.Π.Θ. Λέξειρ κλειδιά: AEKK, επανασπηζιμοποίηζη, ανακύκλωζη, δομικά ςλικά ΠΔΡΙΛΗΦΗ: Σα απόβιεηα εθζθαθώλ, θαηαζθεπώλ θαη θαηεδαθίζεσλ (ΑΔΚΚ) απνηεινύλ έλα από ηα κεγαιύηεξα ζε όγθν ξεύκαηα απνβιήησλ. Η αλεμέιεγθηε απόξξηςή ηνπο εθηόο από κόιπλζε ηνπ εδάθνπο, ηεο αηκόζθαηξαο θαη ησλ ππνγείσλ πδάηηλσλ πόξσλ, έρεη ζεκαληηθή επίπησζε ζηελ αηζζεηηθή ππνβάζκηζε ηεο πεξηνρήο απόξξηςήο ηνπο. Η αλαθύθισζε ησλ δνκηθώλ πιηθώλ ζε θαηάιιειεο κνλάδεο δηαρείξηζεο, κε παξάιιειε παξνρή λέσλ εθκεηαιιεύζηκσλ πιηθώλ, απνηειεί ηε ζύγρξνλε ηάζε ηεο πεξηβαιινληηθήο κεραληθήο ζηελ πεξηνρή ηεο ελαιιαθηηθήο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ. Η παξνύζα εξγαζία επηθεληξώλεηαη ζηελ επηζθόπεζε ησλ δπλαηνηήησλ επαλαρξεζηκνπνίεζεο θαη αλαθύθισζεο ελ αρξεζηία δνκηθώλ πιηθώλ, κέζα από εθαξκνγέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε δηεζλέο επίπεδν. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 1

1. ΔΙΑΓΧΓΗ Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ θύθινπ δσήο ελόο θηηξίνπ παξάγνληαη απνξξίκκαηα, ηα νπνία σο θπξίαξρν ραξαθηεξηζηηθό έρνπλ ηελ έληνλε δηαθνξνπνίεζε ηόζν ζηε ζύζηαζή ηνπο, όζν θαη ζηηο ηειηθέο πξνο δηάζεζε πνζόηεηεο. Σν κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ απνξξηκκάησλ (εμαηξνπκέλσλ ησλ απνξξηκκάησλ πνπ παξάγνληαη από ηνπο θαηνίθνπο ηνπ θηηξίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ) πξνέξρεηαη θαηά ηελ θαηαζθεπή θαη θαηεδάθηζε ηνπ θηηξίνπ. ηελ Δηθόλα 1 απεηθνλίδεηαη ε ρξήζε ησλ δηαθόξσλ πιηθώλ, νη δηεξγαζίεο πνπ ιακβάλνπλ ρώξα, θαζώο θαη ε παξαγσγή ησλ απνξξηκκάησλ ζε όια ηα ζηάδηα ηνπ θύθινπ δσήο ελόο θηηξίνπ. Η ειαρηζηνπνίεζε ησλ απνξξηκκάησλ από εθζθαθέο, θαηαζθεπέο θαη θαηεδαθίζεηο (ΑΔΚΚ) ηα νπνία θαηαιήγνπλ ζε Υώξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ) ή ζε αλεμέιεγθηνπο ρώξνπο δηάζεζεο απνηειεί κηα ηδηαίηεξα ζεκαληηθή πξόθιεζε. Σν πξόβιεκα έγθεηηαη ζηελ ύπαξμε δηεξγαζηώλ νη νπνίεο δεκηνπξγνύλ πξνβιήκαηα ζηελ ηειηθή δηάζεζε, ζηε ρξεζηκνπνίεζε πιηθώλ ηα νπνία δελ έρνπλ θακία δπλαηόηεηα κειινληηθήο επαλαρξεζηκνπνίεζεο ή αλαθύθισζεο κεηά ην ηέινο ηεο σθέιηκήο ηνπο δσήο, ζηηο θαηαζθεπαζηηθέο πξαθηηθέο αιιά θαη ηηο κεζόδνπο θαηεδάθηζεο, νη νπνίεο νδεγνύλ ζηελ παξαγσγή ππεξβνιηθά κεγάισλ πνζνηήησλ απνξξηκκάησλ. Α Ύλες Ανακσκλωμένα Ενέργεια Υλικά Απορρίμμαηα Στεδιαζμός Καηαζκεσή Λειηοσργία Καηεδάθιζη ΦΥΤΑ Απορρίμμαηα καηαζκεσής Ενέργεια Υλικά Ενέργεια Δηθόλα 1. Γηάγξακκα ξνήο πιηθώλ ζηε δηάξθεηα ηνπ θύθινπ δσήο θηηξίνπ Σα ΑΔΚΚ πξνθύπηνπλ θαηά ηε δηάξθεηα δηεξγαζηώλ όπσο νη θαηαζθεπέο θηηξίσλ, νη θαηεδαθίζεηο θηηξίσλ πνπ βξίζθνληαη ζην ηέινο ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπο, νη αλαθαηλίζεηο θηηξίσλ γηα ηελ αηζζεηηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλαβάζκηζή ηνπο, όπσο επίζεο θαη νη θαηαζηξνθέο πνπ νθείινληαη ζε αθξαία θαηξηθά θαηλόκελα. ηνλ Πίλαθα 1 παξαηίζεληαη ηα θπξηόηεξα απνξξίκκαηα ηα νπνία ζπλαληώληαη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηξηώλ θύξησλ δηεξγαζηώλ. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 2

Πίλαθαο 1. Παξαγόκελα απνξξίκκαηα αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζή ηνπο Καηεδάθηζε Καηαζθεπή Αλαθαίληζε Αλάκεηθηα. Πεξηιακβάλνπλ ζθπξόδεκα, ηνύβια, θνληάκαηα, ζίδεξν, μύιν, πιαζηηθό, θαιώδηα, κεραληθό εμνπιηζκό, θηι. Ξύιν, κνλσηηθό πιηθό, ζσιήλεο, απνξξίκκαηα ζπζθεπαζηώλ, ζθπξόδεκα, ηνύβια, θνληάκαηα, θηι. Ξύιν, κνλσηηθό πιηθό, ζσιήλεο, απνξξίκκαηα ζπζθεπαζηώλ, ζθπξόδεκα, ηνύβια, κεραληθόο εμνπιηζκόο. 2. ΝΟΜΟΘΔΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ Η κέρξη πξόζθαηα έιιεηςε λνκηθνύ πιαηζίνπ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ AEKK απνηειεί ηε βάζε ηνπ πξνβιήκαηνο πιεκκεινύο δηαρείξηζήο ηνπο ζηελ Διιάδα. ήκεξα, ελώ ην λνκνζεηηθό πιαίζην ππάξρεη, δελ έρεη δεκνζηεπηεί ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο ώζηε λα ηεζεί ζε ηζρύ. πγθεθξηκέλα, ηνλ Μάην ηνπ 2007 ππνγξάθεθε ην ρέδην Πξνεδξηθνύ Γηαηάγκαηνο (Π.Γ.) γηα ηελ «Δλαιιαθηηθή δηαρείξηζε ησλ AEEK», ην νπνίν βαζίδεηαη ζηνπο πξνγελέζηεξνπο λόκνπο 1650/86 γηα ηελ «Πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο» θαη 2939/01 γηα ηηο «πζθεπαζίεο θαη ηελ ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ζπζθεπαζηώλ θαη άιισλ πξντόλησλ», θαζώο επίζεο θαη ζηηο ζρεηηθέο Κνηλνηηθέο Οδεγίεο [1]. Κύξηα επηδίσμε ηνπ ελ ιόγσ Π.Γ. είλαη ε ζέζπηζε κέηξσλ κε ζηόρν ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε ή/θαη αμηνπνίεζε ησλ πιηθώλ απηώλ. Παξάιιεια, πξνβιέπεη ηε δηαινγή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ ΑΔΚΚ ζε εγθεθξηκέλεο κνλάδεο, κε ζθνπό λα επαλαρξεζηκνπνηείηαη κέξνο ηνπο (π.ρ. ζίδεξα, ηνύβια, ζθπξόδεκα θ.ιπ.) θαη κόλν νη πνζόηεηεο πνπ δελ είλαη δπλαηόλ λα επαλαρξεζηκνπνηεζνύλ λα θαηαιήγνπλ ζε ρώξνπο απόζεζεο. ε γεληθέο γξακκέο, ην Π.Γ. πξνζπαζεί λα βάιεη ηάμε ζηνλ ηξόπν ζπιινγήο θαη κεηαθνξάο ησλ ΑΔΚΚ, αιιά θαη λα θαζνξίζεη ηηο ππνρξεώζεηο όισλ ησλ θνξέσλ πνπ ζα ηα δηαρεηξίδνληαη. Δπηκέξνπο ζηόρνο ηνπ Π.Γ. είλαη επίζεο ε πηνζέηεζε ηνπ Δπξσπατθνύ Καηαιόγνπ Απνβιήησλ (2001/573/ΔΚ) θαη ε επίηεπμε ησλ ζηόρσλ πνπ έρεη ζέζεη ε Δπξσπατθή Έλσζε γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ ΑΔΚΚ. Οη πνζνηηθνί ζηόρνη πνπ ζέηεη ην Π.Γ. είλαη: Μέρξη ηελ 1ε Ιαλνπαξίνπ 2010, λα αμηνπνηείηαη θαη ειάρηζην ην 30% ζε βάξνο, από ην νπνίν λα αλαθπθιώλεηαη ηνπιάρηζηνλ 50%. Μέρξη ηελ 1ε Ιαλνπαξίνπ 2015, λα αμηνπνηείηαη ηνπιάρηζηνλ ην 60% ζε βάξνο, από ην νπνίν λα αλαθπθιώλεηαη ηνπιάρηζηνλ 50%. 3. ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΔΠΙΜΔΡΟΤ ΚΛΑΜΑΣΧΝ ΑΔΚΚ Οη θύξηνη ηξόπνη αμηνπνίεζεο ησλ ελ αρξεζηία δνκηθώλ πιηθώλ πνπ κπνξνύλ λα πξνθύςνπλ από ηελ απνδόκεζε, θαηεδάθηζε ή αλαθαίληζε ελόο ηερληθνύ έξγνπ. Η αλάιπζε επηθεληξώλεηαη ζηελ επηζθόπεζε ησλ δπλαηνηήησλ επαλαρξεζηκνπνίεζεο θαη αλαθύθισζεο ελ αρξεζηία δνκηθώλ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 3

πιηθώλ, κέζα από εθαξκνγέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε δηεζλέο επίπεδν, ελώ εμεηάδνληαη ηα θπξηόηεξα δνκηθά πιηθά από άπνςε αλαινγίαο ηνπο ζην ζπλνιηθό κείγκα ΑΔΚΚ, όπσο ζθπξόδεκα, ηνύβια, θεξακηθά, πιαθάθηα, μύιν, γπαιί, πιαζηηθό, κέηαιια, θαζώο επίζεο αζθάιηνπ θαη νξπθηήο πίζζαο έξγσλ νδνπνηίαο. 3.1 Διασείπιζη ζκςποδέμαηορ ηηο πεξηζζόηεξεο ησλ πεξηπηώζεσλ, από ηε ζπλνιηθή πνζόηεηα ΑΔΚΚ ελόο ηερληθνύ έξγνπ, ην ζεκαληηθόηεξν πνζνζηό απνηεινύλ ηα απνξξίκκαηα ζθπξνδέκαηνο, ην νπνίν απνηειείηαη από ηζηκέλην, άκκν, γαξκπίιη θαη ραιίθη. Η αμηνπνίεζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο ζην ηέινο ηεο σθέιηκήο ηνπ δσήο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε δύν ηξόπνπο. Ο πξώηνο αθνξά ζηε ζξαύζε θαη επαλαρξεζηκνπνίεζή ηνπ ζε θαηαζθεπέο σο έρεη, ελώ ν δεύηεξνο αθνξά ζηελ αλαθύθισζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο γηα ηελ παξαγσγή άιισλ πιηθώλ, είηε σο πξόζζεην, είηε σο πιηθό αληηθαηάζηαζεο ηνπ ηζηκέληνπ. ε γεληθέο γξακκέο πάλησο, ε αλάθηεζε ηνπ πιηθνύ απηνύ δελ ζεσξείηαη εύθνιε ζηελ πξάμε γηα ην ιόγν όηη είλαη πνιύ δύζθνινο ν δηαρσξηζκόο ησλ επηκέξνπο πιηθώλ πνπ πεξηέρεη. Με βάζε ηε δηεζλή πξαθηηθή, νη ζπλεζέζηεξεο πξαθηηθέο αμηνπνίεζεο ηνπ ζθπξνδέκαηνο ζην ηέινο ηεο σθέιηκήο ηνπ δσήο ζηηο πεξηζζόηεξεο ησλ πεξηπηώζεσλ, αθνύ έρεη πξνεγνπκέλσο ππνζηεί θάπνηα επεμεξγαζία (π.ρ. ζξπκκαηηζκόο) απνηεινύλ νη παξαθάησ: Σνπνζέηεζή ηνπ γύξσ από ηζηκεληνζσιήλεο γηα όκβξηα ύδαηα. Υξήζε σο αδξαλώλ ζε αληηθαηάζηαζε ησλ ραιηθηώλ θαη ηεο άκκνπ. Υξήζε σο πιηθό γηα βάζεηο θαη ππνβάζεηο θάησ από αζθαιηηθό ηάπεηα ζε έξγα νδνπνηίαο. Υξήζε ζε πξνζσξηλή νδνπνηία θαη ρσκαηόδξνκνπο ή θαη δαζηθνύο δξόκνπο. Υξήζε σο αδξαλώλ ζε παξαγσγή ζθπξνδέκαηνο θαη αζθάιηνπ. Υξήζε ζηελ θαηαζθεπή πιηθώλ γηα πεδνδξόκηα. Υξήζε σο πιηθό εκεξήζηαο θάιπςεο ησλ απνξξηκκάησλ ησλ ΥΤΣΑ. Υξήζε σο πιηθό επηρώζεσλ ζε νηθνδνκηθά έξγα. ε έξγα επεμεξγαζίαο θαη βηνινγηθνύ θαζαξηζκνύ ιπκάησλ. Σν ζθπξόδεκα κπνξεί λα αληηθαηαζηήζεη θπζηθά πιηθά, όπσο άκκνο ή/θαη ραιίθηα, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη ζπλήζσο ζε κεγάιεο πνζόηεηεο γηα ην ζθνπό απηό. 3.2 Διασείπιζη ηούβλων, πλακιδίων και κεπαμικών Όπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο, ππάξρνπλ αξθεηνί ηξόπνη κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ην ζπγθεθξηκέλν θιάζκα ησλ ΑΔΚΚ. Από ηε κία, ε άκεζε επαλαρξεζηκνπνίεζε θεξακηδηώλ από ηηο ζηέγεο θηηξίσλ είλαη απόιπηα εθηθηή, θαζώο ε αθαίξεζή ηνπο θαη ε απνζήθεπζή ηνπο δελ είλαη ηδηαίηεξα δύζθνιε. Δπίζεο, ζε πνιιά νηθνδνκηθά έξγα δελ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 4

είλαη δπλαηόο ν αθξηβήο ππνινγηζκόο ησλ αλαγθώλ ζε ηνύβια, νπόηε απηά πνπ κέλνπλ αρξεζηκνπνίεηα ζε έλα έξγν κπνξνύλ λα δηνρεηεύνληαη γηα άιιεο ρξήζεηο. Αληίζεηα, ηα ηνύβια πνπ έρνπλ ήδε ρξεζηκνπνηεζεί θαη πξνθύπηνπλ από εξγαζίεο απνδόκεζεο, θαηεδάθηζεο ή αλαθαίληζεο ελόο ηερληθνύ έξγνπ παξνπζηάδνπλ πεξηζζόηεξεο δπζθνιίεο γηα άκεζε επαλαρξεζηκνπνίεζε, γηα ηνλ ιόγν όηη κπνξεί πηζαλόηαηα λα έρνπλ κνιπλζεί µε ζθπξόδεκα, θνλίακα, γύςν ή/θαη άιια πιηθά. ε δηεζλέο επίπεδν, νη θύξηνη ηξόπνη αμηνπνίεζεο ηνύβισλ, πιαθηδίσλ θαη θεξακηθώλ ζην ηέινο ηεο σθέιηκήο ηνπο δσήο είλαη: Αλακόξθσζε σο ηνύβια θαη θεξακίδηα. Τιηθά πιήξσζεο θαη ζηαζεξνπνίεζεο γηα έξγα ππνδνκήο. Παξόιν πνπ ηα πιηθά πνπ πξνέξρνληαη από ηε ζξαύζε ελόο ηνίρνπ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα δξόκνπο ειαθξηάο θπθινθνξίαο, δελ είλαη θαηάιιεια γηα βαξηά θπθινθνξία ιόγσ ηνπ θηλδύλνπ παξακόξθσζεο. Σα αλσηέξσ πιηθά αληηθαζηζηνύλ θπζηθά πιηθά, όπσο ηελ άκκν θαη ηα ραιίθηα, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη ζπλήζσο ζε κεγάιεο πνζόηεηεο γηα απηό ην ζθνπό. ε κεξηθέο πεξηπηώζεηο, ηα πιηθά πνπ πξνέξρνληαη από ηε ζξαύζε ελόο ηνίρνπ, αλακηγλύνληαη καδί µε ζθπξόδεκα θαη θπζηθά αδξαλή γηα ηε δεκηνπξγία ελόο κίγκαηνο. Αδξαλή γηα εξγνηαμηαθό θαη πξόρπην ζθπξόδεκα θαη θνληάκαηα. Θξαπζκέλα ηνύβια θαη άιια πιηθά ηνηρνπνηίαο κπνξνύλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ εμνκάιπλζε θαη πιήξσζε νξπγκάησλ γηα ζσιήλεο. Σν ζξαπζκέλν πιηθό αληηθαζηζηά θπζηθά πιηθά, όπσο ηελ άκκν, πξνθαιώληαο ιηγόηεξεο αλαηαξαρέο ζε ηνπία. Γηα ηα νξύγκαηα ησλ ζσιελώζεσλ ρξεζηκνπνηείηαη έλα ιεπηόθνθθν πιηθό. Υνλδξόηεξα ηεκάρηα κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα άιιεο εθαξκνγέο, όπσο γηα παξάδεηγκα αδξαλή ζθπξνδέκαηνο ή θνληακάησλ. Αδξαλή γηα ηνύβια από ππξηηηθό αζβέζηην. Θξαπζκέλα ηνύβια, θεξακίδηα θαη άιια ζηνηρεία ηνηρνπνηίαο κπνξνύλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο αδξαλή ζην έγρπην ζθπξόδεκα. Σν πιηθό αληηθαζηζηά άιιεο πξώηεο ύιεο, όπσο ηελ άκκν. Η παξαγσγή ζξαπζηώλ αδξαλώλ γηα ζθπξόδεκα πεξηιακβάλεη ζξαύζε, ηαμηλόκεζε θαη θαζαξηζκό ηνπ πιηθνύ θαηεδάθηζεο. Η θπξηόηεξε πεξηβαιινληνινγηθή επίπησζε απηήο ηεο δηεξγαζίαο είλαη ε παξαγσγή ζθόλεο θαηά ηε ζξαύζε θαη ην θνζθίληζκα. Σν πξόβιεκα κπνξεί λα κεησζεί µε ηελ θαηάβξεμή ηνπο µε λεξό θαη είλαη αλάινγν µε ηα πξνβιήκαηα πνπ ζπλδένληαη µε ηελ παξαγσγή θπζηθώλ αδξαλώλ. Άκκνο γηα γήπεδα ηέληο. Η άκκνο γηα ηελ επηθαλεηαθή θάιπςε γεπέδσλ ηέληο παξάγεηαη από ηε ζξαύζε εξπζξώλ ηνύβισλ θαη θεξακηδηώλ γηα ζηέγεο. Γηαθνξεηηθά είδε ηνύβισλ δίλνπλ δηαθνξεηηθέο πνηόηεηεο θαη ρξσκαηηζκνύο ηεο άκκνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηα γήπεδα ηέληο. Η θαιή πνηόηεηα ηνπ ςεκέλνπ πιηθνύ έρεη πνιπάξηζκα επεξγεηήκαηα, όπσο θαιύηεξε απνζηξάγγηζε ηνπ λεξνύ, εληαίν ρξώκα, κεγαιύηεξε ππθλόηεηα (κηθξόηεξνο δηαζθνξπηζκόο από ηνλ αέξα) θαη κηθξόηεξα 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 5

πξνβιήκαηα ρνξηαξηάζµαηνο. Σν ιεπηό επηθαλεηαθό ζηξώκα δηαζηξώλεηαη πάλσ από ρνλδξόθνθθα ζηξώκαηα, ηα νπνία επίζεο κπνξνύλ λα πεξηέρνπλ ζξαπζκέλν πιηθό από ηνύβια. Τπνζηξώκαηα γηα θπηά. Γηα ην ζρεκαηηζκό ππνζηξσκάησλ θαιιηέξγεηαο θπηώλ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη κεηαμύ άιισλ θαη ελ αρξεζηία ηνύβια θαη θεξακίδηα. Σν πιηθό κπνξεί λα αλακηρζεί µε άιιεο νπζίεο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ παξαγσγή θπηώλ, όπσο γηα παξάδεηγκα νξγαληθά ιηπάζκαηα. 3.3 Διασείπιζη ξύλος Σν μύιν ζπλαληάηαη ζε αξθεηά κεγάιεο πνζόηεηεο ζην εζσηεξηθό ησλ παιαηόηεξσλ θπξίσο θηηξίσλ, σο πιηθό γηα ηελ επίζηξσζε ησλ παησκάησλ ησλ δσκαηίσλ. Οη πόξηεο ησλ δσκαηίσλ ζην εζσηεξηθό ελόο θηηξίνπ, θαζώο θαη νη ληνπιάπεο όπσο θαη ν πάγθνο ησλ θνπδηλώλ είλαη κέξε ζηα νπνία επίζεο ην μύιν είλαη ην θπξίαξρν πιηθό. Σέινο, ζε αξθεηά θηίξηα (θπξίσο κνλνθαηνηθίεο) νη μύιηλεο νξνθέο θαη ηα μύιηλα θνπθώκαηα απνηεινύλ ζπλήζε θαηαζθεπαζηηθή πξαθηηθή, κε απνηέιεζκα νη ηειηθέο πξνο δηαρείξηζε πνζόηεηεο μύινπ λα απμάλνληαη ζεκαληηθά. Σα απνξξίκκαηα μύινπ, εθηόο ηνπ όηη πξνέξρνληαη από δηαθνξεηηθά είδε μπιείαο, έρνπλ δηαθνξεηηθή θόξκα, κέγεζνο θαη ζπλήζσο πεξηέρνπλ δηαθόξσλ εηδώλ νπζίεο (βεξλίθηα, ρξώκαηα), κε απνηέιεζκα λα είλαη αξθεηά επηθίλδπλα γηα ην πεξηβάιινλ. ηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο, καδί κε ην μύιν πεξηέρνληαη δηάθνξα απνξξίκκαηα, όπσο κεηαμύ άιισλ θαξθηά θαη γπαιί, ηα νπνία δπζθνιεύνπλ ηελ πεξαηηέξσ επεμεξγαζία θαη αλάθηεζή ηνπ. Οη εζσηεξηθέο πόξηεο ησλ θηηξίσλ θαζώο θαη ηα θνπθώκαηα ηα νπνία απνηεινύληαη από μύιν, εθόζνλ βξίζθνληαη ζε θαιή θαηάζηαζε, κπνξνύλ λα αθαηξεζνύλ πξνζεθηηθά πξηλ ηελ αλαθαίληζε/θαηεδάθηζε ηνπ θηηξίνπ θαη λα νδεγεζνύλ ζε αγνξέο κεηαρεηξηζκέλσλ πιηθώλ όπνπ κπνξνύλ λα κεηαπσιεζνύλ. Οη θπξηόηεξνη ηξόπνη αλαθύθισζεο μύινπ, ην νπνίν πξνέξρεηαη από θαηεδαθίζεηο είλαη νη εμήο: Καηαζθεπή ζαλίδσλ πάλει (panels) θαζώο θαη κεζαίαο ππθλόηεηαο MDF νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά ηελ θαηαζθεπή ζπηηηώλ. Θξπκκαηηζκόο μύινπ (ξνθαλίδηα, ζθόλε) γηα ηελ παξαγσγή πξντόλησλ ζπκπίεζεο, όπσο μύιηλα δάπεδα, ζαλίδεο θόληξα πιαθέ, θιπ. Πξντόληα μύινπ-ζθπξνδέκαηνο. Μπνξεί λα επηηεπρζεί παξαγσγή ηνύβισλ, panels από ππνιείκκαηα μύινπ θαη ζθπξνδέκαηνο κε ζρεηηθά θαιέο ζεξκνκνλσηηθέο θαη αληηππξηθέο ηδηόηεηεο. Αμηνπνίεζε ηεο ζεξκνγόλνπ δύλακήο ηνπ εθόζνλ είλαη απαιιαγκέλν από δηάθνξεο πξνζκίμεηο (ειεγρόκελε θαύζε). Υξήζε ζε ζπλδπαζκό κε αλαθπθισκέλα πιαζηηθά πιηθά γηα ηε δεκηνπξγία εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθώλ, πςειήο απόδνζεο, ζπλζεηηθώλ πιηθώλ. Πεδίν εθαξκνγήο ησλ πιηθώλ απηώλ απνηειεί ε 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 6

ζπζθεπαζία πξντόλησλ, δηάθνξα εμαξηήκαηα ζην εζσηεξηθό ησλ απηνθηλήησλ, ε θαηαζθεπή επίπισλ θαζώο θαη ζε δηάθνξεο εμσηεξηθέο θαηαζθεπέο (π.ρ. παγθάθηα). 3.4 Διασείπιζη γςαλιού Οη πνζόηεηεο γπαιηνύ πξνο δηαρείξηζε κπνξεί λα πξνέιζνπλ θαηά ηε δηάξθεηα κηαο θαηαζθεπήο ή κηαο θαηεδάθηζεο ελόο έξγνπ θπξίσο από ηελ ζξαύζε ησλ παινπηλάθσλ. Σν γπαιί έρεη ην κεγάιν πιενλέθηεκα ζπγθξηηηθά κε ηα ππόινηπα ΑΔΚΚ ζην όηη κπνξεί λα αλαθπθισζεί πνιιέο θνξέο ρσξίο λα αιινησζνύλ νη θπζηθέο θαη κεραληθέο ηνπ ηδηόηεηεο. Γεδνκέλνπ όηη γηα ηελ παξαγσγή ηνπ απαηηνύληαη αξθεηά κεγάιεο πνζόηεηεο ελέξγεηαο, ε αλάθηεζή ηνπ θαη ε ηειηθή αλαθύθισζή ηνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε αξθεηά κεγάιε εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο. Καηά ηε δηάξθεηα κηαο θαηεδάθηζεο ή αλαθαίληζεο θαη εθόζνλ ην γπαιί δελ ζα νδεγεζεί γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε, ζξαύεηαη κε ζθνπό λα κεησζεί ν όγθνο ηνπ. Με ηνλ ηξόπν απηό δεκηνπξγείηαη ην παιόζξαπζκα, ην νπνίν απνζεθεύεηαη πξνζσξηλά ζε μερσξηζηό θάδν απνζήθεπζεο, έηζη ώζηε λα κελ αλακηρζεί κε άιια απνξξίκκαηα. Σν παιόζξαπζκα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή ζθπξνδέκαηνο, αζθάιηνπ, παιόηνπβισλ, θεξακηθώλ πιαθηδίσλ θαζώο επίζεο θαη γηα ηελ αύμεζε ηεο αληνρήο ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Αλαιπηηθά αλαθπθισκέλν γπαιί ρξεζηκνπνηείηαη γηα: Παξαγσγή ηλώλ γπαιηνύ. Σν αλαθπθισκέλν γπαιί ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο γηα ηελ παξαγσγή ηλώλ γπαιηνύ γηα ηελ θαηαζθεπή ερνκνλσηηθώλ θαη ζεξκνκνλσηηθώλ πιηθώλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ηελ παξαγσγή ηνπ παινβάκβαθα. Σν αλαθπθισκέλν γπαιί ρξεζηκνπνηείηαη ζε πνζνζηό 3-4% ζε ζρέζε κε ηηο ζπλνιηθέο πνζόηεηεο ησλ ρξεζηκνπνηνύκελσλ πξώησλ πιώλ, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ηνπ παινβάκβαθα. Σν γπαιί πνπ πξνέξρεηαη από ΑΔΚΚ κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ παξαγσγή θαηλνύξηνπ γπαιηνύ κόλν όηαλ δελ πεξηέρεη θάπνηα άιιε νπζία. Κεξακηθά πιαθάθηα. 100% αληηθαηάζηαζε από αλαθπθισκέλν γπαιί πξαγκαηνπνηείηαη ζηηο ΗΠΑ. Σν ηειηθό πξντόλ παξνπζηάδεη εμαηξεηηθή αλαθιαζηηθή επηθάλεηα κεηά ην γπάιηζκα. Παξαγσγή αζθάιηνπ γηα θαηαζθεπή δξόκσλ. Σν πξνο αλαθύθισζε γπαιί ζα πξέπεη λα ζξπκκαηηζηεί ζε πνιύ κηθξέο δηαζηάζεηο πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζεί σο πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή αζθάιηνπ. Παξαγσγή ζθπξνδέκαηνο. Η πξνζζήθε γπαιηνύ σο πξώηε ύιε θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ ζθπξνδέκαηνο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ειάηησζε ηεο αληνρήο ηνπ παξαγόκελνπ ζθπξνδέκαηνο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 7

3.5 Διασείπιζη πλαζηικών ηηο θαηαζθεπέο, ην πιαζηηθό ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο ζηηο εγθαηαζηάζεηο ύδξεπζεο, απνρέηεπζεο ιπκάησλ θαη νκβξίσλ πδάησλ, ζηα παηώκαηα, ζηα θνπθώκαηα, ζηα θεξακίδηα, θαζώο θαη ζηελ ηνπνζέηεζε ησλ ειεθηξνινγηθώλ θαισδίσλ. H αλαθύθισζε πιαζηηθώλ είλαη αξθεηά δύζθνιε θαη πνιιέο θνξέο νηθνλνκηθά αζύκθνξε. Από πεξηβαιινληηθήο άπνςεο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή επεηδή όηαλ θαίγνληαη ηα πιαζηηθά πνπ πεξηέρνπλ ριώξην (π.ρ. πνιπβηλπινρισξίδην) παξάγνπλ ηνμηθέο ελώζεηο (δηνμίλεο θαη θνπξάληα), όπσο επίζεο θαη γηα ην ιόγν όηη ηα πεξηζζόηεξα πιαζηηθά δηαζπώληαη δύζθνια. Τπάξρνπλ πνιιά πξνβιήκαηα αλαθνξηθά µε ηα πιαζηηθά θαη ηε δπλαηόηεηα αλαθύθισζήο ηνπο. Απηά νθείινληαη ζην όηη (i) ππάξρνπλ πνιιέο πνηόηεηεο θαη ηύπνη πιαζηηθώλ µε δηαθνξεηηθή ρεκηθή ζύζηαζε αιιά θαη θπζηθέο ηδηόηεηεο, (ii) είλαη αξθεηά δύζθνιν λα αλαγλσξηζζνύλ εύθνια, αθόκα θαη εάλ θαίλνληαη ίδηα, (iii) ππάξρνπλ ζε απηά πνιιέο πξνζκίμεηο. Υαξαθηεξηζηηθό γλώξηζκα ησλ πιαζηηθώλ είλαη ε ζρέζε βάξνπο/όγθνπ πνπ θηάλεη κέρξη θαη 1:3. Λόγσ ηεο ζρέζεο απηήο, ηα πιαζηηθά ζξαύνληαη γηα ηελ νηθνλνκηθόηεξε κεηαθνξά ηνπο ζηε κνλάδα επεμεξγαζίαο, όπνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επεμεξγαζίαο ηνπο απνκαθξύλνληαη νη πξνζκίμεηο. Σα πιαζηηθά πιηθά ηα νπνία αλαθηώληαη από ηα ΑΔΚΚ κπνξνύλ λα δηαρσξηζηνύλ, λα θαζαξηζηνύλ, λα αλαθπθισζνύλ θαη λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζε πξντόληα ηα νπνία είλαη ζρεδηαζκέλα λα ρξεζηκνπνηνύλ αλαθπθισκέλα πιαζηηθά σο πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή ηνπο όπσο: Πξντόληα πιαζηηθήο μπιείαο (π.ρ. παγθάθηα, ηξαπέδηα εμνρήο, θαηαζηξώκαηα, θηι.). Γηαρσξηζηηθά απηνθηλεηνδξόκσλ. Κώλνη ξύζκηζεο ηεο θπθινθνξίαο. Γηα ηελ επηηπρή αλαθύθισζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πιηθώλ θαη ηελ παξαγσγή θαηλνύξησλ πιαζηηθώλ πιηθώλ κε ζπγθεθξηκέλεο ηδηόηεηεο θαη πξνδηαγξαθέο, πξέπεη ηα πιηθά απηά λα αλακηγλύνληαη κέρξη θάπνην πνζνζηό κε ηα πιηθά ηα νπνία απνηεινύλ πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή ησλ θαηλνύξησλ απηώλ πιηθώλ. Σν πνζνζηό απηό κπνξεί λα θηάζεη θαη κέρξη θαη 70% αλαθπθισκέλν θαη 30% πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή ησλ θαηλνύξησλ πιαζηηθώλ πιηθώλ. 3.6 Διασείπιζη μεηάλλων Σα κέηαιια πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηηο θαηαζθεπέο ρσξίδνληαη ζε ζηδεξνύρα (ράιπβαο) θαη κε ζηδεξνύρα (αινπκίλην, ραιθόο, ςεπδάξγπξνο). 3.6.1 Σιδηπούσα ε όιεο ηηο θάζεηο θαηαζθεπήο αιιά θαη θαηεδάθηζεο ελόο έξγνπ πξνθύπηνπλ ζηδεξνύρα απόβιεηα από έλα πιήζνο πεγώλ όπσο θάγθεια, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 8

ραιύβδηλα πιαίζηα, νπιηζκόο ζθπξνδέκαηνο, ζηδεξόβεξγεο, θιπ. Οη πνζόηεηεο ηνπ ράιπβα ζπιιέγνληαη ζπλήζσο από ηδηώηεο νη νπνίνη αλαιακβάλνπλ ηελ αλαθύθισζή ηνπο π.ρ. παξαζθεπή θξακάησλ, ή ηελ πώιεζή ηνπο ζε άιινπο ελδηαθεξόκελνπο. Ο ράιπβαο κπνξεί λα αλαθπθισζεί θαη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ παξαγσγή θαηλνύξησλ πνζνηήησλ ράιπβα. Καηά ηε δηαδηθαζία ηεο θαηεδάθηζεο είλαη από ηα ειάρηζηα πιηθά ησλ νπνίσλ ε δηαρείξηζε απνθέξεη θέξδνο γηα ηνλ εξγνιάβν, κε απνηέιεζκα ν βαζκόο αλάθηεζήο ηνπο λα πιεζηάδεη ην 100%. 3.6.2 Μη Σιδηπούσα Σν αινπκίλην απνηειεί ηνλ θπξηόηεξν εθπξόζσπν ησλ κε ζηδεξνύρσλ κεηάιισλ. ηα ΑΔΚΚ ην αινπκίλην κπνξεί λα πξνέιζεη από έλα πιήζνο πεγώλ όπσο θαηαζθεπαζηηθά πιαίζηα, ζθέπαζηξα, νξνθέο, πόξηεο, θνπθώκαηα, πδξνξξνέο, θιπ. Η δηεξγαζία παξαγσγήο ηνπ αινπκηλίνπ είλαη ηδηαίηεξα ελεξγνβόξα, αθνύ έλαο ηόλνο αινπκηλίνπ πνπ παξάγεηαη από βσμίηε απαηηεί θαηαλάισζε ελέξγεηαο ηεο ηάμεο ησλ 51 MWh. Αληίζεηα, έλαο ηόλνο αινπκηλίνπ πνπ παξάγεηαη από αλαθπθισκέλν αινπκίλην απαηηεί ηελ θαηαλάισζε κόιηο 2 MWh. Δπηηπγράλεηαη επνκέλσο εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο έσο θαη 95%, γεγνλόο ην νπνίν απνηειεί ην κεγαιύηεξν πιενλέθηεκα πνπ πξνθύπηεη από ηελ αλαθύθισζε ηνπ αινπκηλίνπ. Κπξηόηεξεο πεγέο παξαγσγήο ραιθνύ απνηεινύλ νη ζσιελώζεηο θπξίσο από ην δίθηπν ζέξκαλζεο θαη θιηκαηηζκνύ, ηα ζθέπαζηξα νξνθώλ θαζώο θαη ην εζσηεξηθό ησλ θαισδίσλ. Αληίζηνηρα ν κόιπβδνο πξνέξρεηαη από ζσιήλεο πδξαπιηθώλ εγθαηαζηάζεσλ, παιηέο απνρεηεύζεηο, ζηθώληα θαζώο θαη θύιια κνλώζεσλ. Ο ςεπδάξγπξνο ζπλαληάηαη όρη ηόζν ζπρλά θαη θπξίσο ζε ζσιήλεο ύδξεπζεο θαζώο θαη ζθέπαζηξα νξνθήο. 3.7 Διασείπιζη αζθάληος και οπςκηήρ πίζζαρ, λιθανθπακόπιζζαρ και πποϊόνηα πίζζαρ Γηάθνξεο κνξθέο αζθάιηνπ βξίζθνληαη ζηε θύζε, ζε θαζαξή θαηάζηαζε ή αλακεκηγκέλεο κε δηάθνξεο αλόξγαλεο νπζίεο, ή πξνέξρνληαη από ηε δηύιηζε ηνπ πεηξειαίνπ. Οη θπξηόηεξεο θαηαζθεπαζηηθέο εθαξκνγέο ηεο αζθάιηνπ πεξηιακβάλνπλ ηα έξγα νδνπνηίαο, θαηαζθεπήο γεθπξώλ, ζθεπώλ θαη ζπλζεηηθώλ παησκάησλ. Αληίζηνηρα, ε πίζζα είλαη βηηνπκηλνύρν απόζηαγκα πνπ παξάγεηαη κε απνηθνδνκεηηθή απόζηαμε νξγαληθώλ πιώλ, όπσο είλαη ν ιηζάλζξαθαο θαη ην μύιν. Η άκεζε επαλαρξεζηκνπνίεζε απηώλ ησλ πιηθώλ είλαη ηδηαίηεξα δύζθνιε, θαζώο νη δύν κεγαιύηεξεο θαηεγνξίεο αζθαιηηθώλ πιηθώλ πνπ είλαη ηα πιηθά πνπ πξνέξρνληαη από έξγα νδνπνηίαο θαη ηα πιηθά θαηαζθεπήο ζθεπώλ, δελ κπνξνύλ λα επαλαρξεζηκνπνηεζνύλ άκεζα ρσξίο νπζηαζηηθή επεμεξγαζία. Καηά θύξην ιόγν, ηα πιηθά απηά ζην ηέινο ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπο επαλαρξεζηκνπνηνύληαη ζε έξγα νδνπνηίαο σο βάζε ζε 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 9

νδνύο, αιιά θαη σο πιηθό ζηξώζεο ζε αγξνηηθνύο δξόκνπο, ελώ κε πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ρξεζηκνπνηνύληαη αθόκε θαη γηα λέα άζθαιην. πγθεθξηκέλα, γηα ηελ αλαθύθισζε ησλ πιηθώλ θαηαζθεπήο ηνπ νδνζηξώκαηνο έρνπλ αλαπηπρζεί δύν κέζνδνη. Η κέζνδνο ηεο επηηόπηαο αλαθύθισζεο ζην ρώξν απνθαηάζηαζεο ηνπ δξόκνπ θαη ε κέζνδνο ηεο αλαθύθισζεο ζε θεληξηθή εγθαηάζηαζε παξαγσγήο αζθαιηνκίγκαηνο. Η επηηόπηα αλαθύθισζε, ε νπνία κπνξεί λα εθαξκνζηεί κε ή ρσξίο ηελ πξνζζήθε ζεξκόηεηαο (ελ ζεξκώ ελ ςπρξώ), πεξηνξίδεηαη κόλν ζηα πιηθά ηεο θπθινθνξηαθήο ζηξώζεο ηνπ νδνζηξώκαηνο. Η κέζνδνο ηεο αλαθύθισζεο ζε θεληξηθή εγθαηάζηαζε παξαγσγήο αζθαιηνκίγκαηνο επηηξέπεη θαιύηεξν έιεγρν ηεο πνηόηεηαο ησλ πιηθώλ θαη θαιύηεξν κεραληθό έιεγρν ηεο θαηαζθεπαζηηθή ιεηηνπξγίαο, κε απνηέιεζκα ην παξαγόκελν κίγκα λα παξνπζηάδεη πςειή ζπλνρή θαη πνηόηεηα. 3.8 Διασείπιζη αποππιμμάηων εκζκαθών Σα πιηθά εθζθαθώλ κπνξεί λα είλαη ρώκαηα εθζθαθώλ, άκκνο, ραιίθη, πέηξεο, πεηξώκαηα αξγίινπ θαη νπνηαδήπνηε πιηθά κπνξεί λα πξνθύςνπλ από εθζθαθέο. Σα άρξεζηα πιηθά εθζθαθώλ ππάξρνπλ ζε θάζε θαηαζθεπαζηηθή δξαζηεξηόηεηα θαη ηδηαίηεξα ζηηο ππόγεηεο θαηαζθεπέο, έξγα ηεο γεσηερληθήο κεραληθήο θαη απνηεινύλ έλα ζεκαληηθό θνκκάηη ησλ παξαγόκελσλ απνξξηκκάησλ από θαηαζθεπέο θαη θαηεδαθίζεηο. Η ζύζηαζε ησλ πιηθώλ εθζθαθήο εμαξηάηαη ζεκαληηθά από ηα ηνπηθά γεσινγηθά δεδνκέλα θαη από ην είδνο ηεο θαηαζθεπήο. Σα απόβιεηα απηά κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο πιηθά πιήξσζεο θαη ζηαζεξνπνίεζεο ζε θαηαζθεπέο, όπσο γηα παξάδεηγκα ζηελ θαηαζθεπή δξόκσλ θαη κνλνπαηηώλ. Σα απνξξίκκαηα εθζθαθώλ κπνξνύλ λα αληηθαηαζηήζνπλ θπζηθά πιηθά όπσο άκκν θαη ραιίθη. 3.9 Διασείπιζη μονωηικών ςλικών Σα ζεξκνκνλσηηθά πιηθά θαζνξίδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ θηηξηαθνύ θειύθνπο από πιεπξάο δνκηθήο θπζηθήο θαη έρνπλ σο πξννξηζκό ηνπο λα κεηώζνπλ ην ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηόηεηαο ησλ δνκηθώλ ζηνηρείσλ κε ζηόρν ηε κείσζε ησλ ζεξκηθώλ απσιεηώλ θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν θαη κείσζε ηεο ζεξκηθήο πξνζόδνπ θαηά ηε πεξίνδν δξνζηζκνύ. Μπνξνύλ λα ηαμηλνκεζνύλ ζε δύν θύξηεο θαηεγνξίεο: Σα νξγαληθά αθξώδε θαη ηα αλόξγαλα ηλώδε. Κπξηόηεξνη εθπξόζσπνη ηεο πξώηεο θαηεγνξίαο απνηεινύλ ε δηνγθσκέλε θαη εμειαζκέλε πνιπζηεξίλε θαζώο θαη ν αθξόο πνιπνπξεζάλεο, ελώ ηεο δεύηεξεο θαηεγνξίαο απνηειεί ν πεηξνβάκβαθαο θαη ν παινβάκβαθαο. Ο πεηξνβάκβαθαο ζην ηέινο ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ πξαθηηθά δελ κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί. Δίλαη όκσο αλαθπθιώζηκνο θαη ε ζπλεζέζηεξε πξαθηηθή αθνξά ζηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπ σο πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή θαηλνύξηνπ πεηξνβάκβαθα. Μπνξεί επίζεο λα ηνπνζεηεζεί 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 10

ζε ρώξν πγεηνλνκηθήο ηαθήο απνξξηκκάησλ ρσξίο λα επεξεάδεη ην έδαθνο, θαζώο ην πνζνζηό ηνπ νξγαληθνύ άλζξαθα πνπ εκπεξηέρεη βξίζθεηαη θάησ από ην 1,5% ηεο ζπλνιηθήο κάδαο, αξθεηά δειαδή πην ρακειά από ην επηηξεπηό όξην. Σα απνξξίκκαηα ηεο πνιπζηεξίλεο είλαη βιαπηηθά γηα ην πεξηβάιινλ, όρη κόλν εμαηηίαο ηεο δηαθπγήο δηάθνξσλ πξνζζεηηθώλ πιηθώλ, αιιά θαη επεηδή ε πνιπζηεξίλε δελ απνζπληίζεηαη εύθνια. Η πνιπζηεξίλε κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί αιιά θαη λα αλαθπθισζεί ζρεηηθά εύθνια ιόγσ ηεο ζεξκνπιαζηηθήο θύζεο ηνπ πιηθνύ. Η επαλαρξεζηκνπνίεζε κπνξεί λα επηηεπρζεί αλ ε πνιπζηεξίλε κεηά ηελ απνμήισζή ηεο παξακείλεη ζε θαιή θαηάζηαζε. Αλαθνξηθά κε ηελ αλαθύθισζε, απηή κπνξεί λα επηηεπρζεί ρξεζηκνπνηώληαο ηελ πνιπζηεξίλε σο πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή θαηλνύξηαο πνιπζηεξίλεο, κηα πξαθηηθή ε νπνία πηνζεηείηαη από ηε βηνκεραλία παξαγσγήο κνλσηηθώλ πιηθώλ. Η πνιπζηεξίλε κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί κεηά από ζεξκηθή επεμεξγαζία, γηα ηελ παξαζθεπή άθαπζηνπ, πςειώλ πξνδηαγξαθώλ, ειαθξνύ ζθπξνδέκαηνο. Σέινο ηα απνξξίκκαηα ηεο πνιπζηεξίλεο κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο ρπηά ηεκάρηα, θπξίσο σο πιηθά ζπζθεπαζίαο θαη πξνζηαζίαο θαηά ηηο κεηαθνξέο, κεηά από θαηάιιειε ζεξκηθή επεμεξγαζία. 4. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Η απόξξηςε ησλ ΑΔΚΚ ζε ΥΤΣΑ, θαζώο επίζεο θαη ζε αλεμέιεγθηνπο ρώξνπο δηάζεζεο, απνηειεί ζήκεξα ηελ θπξίαξρε πξαθηηθή ζηνλ ηνκέα ηεο δηαρείξηζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ξεύκαηνο απνξξηκκάησλ. Δίλαη θαλεξό όηη απηή ε πξαθηηθή δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο νηθνινγηθά νξζή πξαθηηθή δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ, θαζώο ζπκβάιιεη ζηε κόιπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο ηεο ζπγθεθξηκέλεο πξαθηηθήο δηαρείξηζεο ησλ ΑΔΚΚ, πεξηιακβάλνπλ εθηόο από ηελ αηζζεηηθή ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ηε κόιπλζε ηνπ εδάθνπο, ησλ ππνγείσλ πδάησλ, θαζώο επίζεο θαη ηε κόιπλζε ηεο αηκόζθαηξαο. Η έιιεηςε, κέρξη πξόζθαηα, ζαθνύο λνκηθνύ πιαηζίνπ αλαθνξηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ ΑΔΚΚ, ε επηζπκία ησλ εξγνιάβσλ λα απνπεξαηώλνπλ ηε δηαδηθαζία ηεο θαηεδάθηζεο ζε ζύληνκν ρξνληθό δηάζηεκα αδηαθνξώληαο γηα ην πνπ ζα θαηαιήμνπλ ηα παξαγόκελα απνξξίκκαηα, θαζώο θαη ε κε ύπαξμε εηδηθώλ ΥΤΣΑ αδξαλώλ πιηθώλ είλαη κεξηθνί κόλν ιόγνη πνπ νδεγνύλ ζηελ εδξαίσζε ηεο πξαθηηθήο απηήο. Σν ζπληξηπηηθό πνζνζηό ησλ ΑΔΚΚ, όπσο αλαιύζεθε δηεμνδηθά ζηελ παξνύζα εξγαζία, κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί, λα αλαθπθισζεί ή λα αμηνπνηεζεί ην ελεξγεηαθό ηνπ πεξηερόκελν, κε κηα κεγάιε πνηθηιία ηξόπσλ θαη εθαξκόδνληαο απιέο ηερληθέο. Η αλαθύθισζε ησλ δνκηθώλ πιηθώλ ζε θαηάιιειεο κνλάδεο δηαρείξηζεο κε παξάιιειε παξνρή λέσλ, εθκεηαιιεύζηκσλ δνκηθώλ πιηθώλ, απνηειεί ηε ζύγρξνλε ηάζε ηεο πεξηβαιινληηθήο κεραληθήο αλαθνξηθά κε ην πεδίν ηεο ελαιιαθηηθήο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ. Πξνο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 11

απηή ηελ θαηεύζπλζε ζα πξέπεη ε αγνξά ησλ δνκηθώλ πιηθώλ ηα νπνία πξνέξρνληαη από ηελ επεμεξγαζία ησλ ΑΔΚΚ λα αλαπηπρζεί θαη λα ελεκεξσζνύλ όινη νη αξκόδηνη θνξείο γηα ηα πιενλεθηήκαηα ησλ πιηθώλ απηώλ (πεξηβαιινληηθά ή αθόκε θαη νηθνλνκηθά) ζε ζύγθξηζε κε ηα επξέσο ρξεζηκνπνηνύκελα δνκηθά πιηθά. 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Διιεληθή Δηαηξεία Γηαρείξηζεο ηεξεώλ Απνβιήησλ, «Απόβιεηα από Δθζθαθέο, Καηαζθεπέο θαη Καηεδαθίζεηο», URL: http://www.eedsa.gr (ηει. επίζθεςε: 12.12.07), (2007) Παπαδόπνπινο Άγηο (Δπηζηεκνληθόο Τπεύζπλνο), «Πξνδηαγξαθέο ηδηνηήησλ ζεξκνκνλσηηθώλ πιηθώλ», Παξαδνηέν έξγνπ «ρεδηαζκόο & Αλάπηπμε Καηλνηόκσλ Πξντόλησλ Πεηξνβάκβαθα γηα ηελ Δλεξγεηαθή Αλαβάζκηζε Τθηζηακέλσλ & Νεόδκεησλ Κηηξίσλ», (2004) California Environmental Protection Agency, Integrated Waste Management Board «Deconstruction Training Manual - Waste Management Reuse and Recycling at Mother Field», URL: http://www.p2pays.org/ref/34/ 33885.pdf (ηει. επίζθεςε: 21.12.07), (2001) Dolan P., Lampo R., Dearborn J., «Concepts for Reuse and Recycling of Construction and Demolition Waste», USACERL Technical Report 97/58, (1999) Environmental Protection Agency, «Construction and Demolition (C&D) Debris», URL: http://www.epa.gov/epaoswer/non-hw/debris-new/index.htm (ηει. επίζθεςε: 19.12.07), (2006) Fatta, D., Papadopoulos, A., Avramikos, E., Sgourou, E., Moustakas, K., Kourmoussis, F., Mentzis, A. and Loizidou, M., «Generation and management of construction and demolition waste in Greece - An existing challenge», Resources, Conservation and Recycling, 40, pp. 81 91, (2003) Hendriks CF, Pietersen HS., «Sustainable raw materials: construction and demolition waste», Cachan Cedex, France, RILEM Publication, (2000) Montecinos, W., Holda, A., «Construction and demolition waste management in Denmark. Example of brick, wood, treated wood and PVC management», COWAM Project Report, (2006) Moussiopoulos N., Papadopoulos A., Iakovou E., Achillas H., Aidonis D., Anastaselos D. and Banias G., «Legislative framework on Construction and Demolition waste management», 1st International Conference on Environmental Management, Engineering, Planning and Economics, Skiathos, pp.1569-1575, (2007) Tam V., Tam C., «A review on the viable technology for construction waste recycling», Resources, Conservation and Recycling, 47, pp. 209 221, (2006) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 12