ΟΙ ΑΠΑΡΧΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΗ ΣΟΤ ΝΕΟΣΕΡΟΤ ΚΟΜΟΤ

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΗ ΣΟΤ ΝΕΟΣΕΡΟΤ ΚΟΜΟΤ Εξελίξεισ ςτθν Ευρϊπθ κατά τον 17 ο και το 18 ο αιϊνα Θ ΕΡΟΧΘ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ Σικονομικζσ μεταβολζσ 1) Αφξθςθ του πλθκυςμοφ 2) Αγροτικι οικονομία δθμιουργία μεγάλων αγροκτθμάτων εφαρμογι νζων μεκόδων καλλιζργειασ επζκταςθ τθσ χριςθσ μθχανθμάτων κάλυψθ βιοποριςτικϊν αγακϊν του ςυνεχϊσ αυξανόμενου πλθκυςμοφ α γ ρ ο τ ι κ ι ε π α ν ά ς τ α ς θ 3) εμπόριο εξωτερικό ανάμεςα ςε Ευρϊπθ, Αφρικι και Αμερικι (τριγωνικό εμπόριο) εςωτερικό ευρωπαϊκι ιπειροσ 4) βιοτεχνία αλλαγζσ ςτθν παραγωγι μεταποιθμζνων προϊόντων με τθ χριςθ νζων μθχανϊν με μεγάλεσ δυνατότθτεσ ΞΣΛΡίΡΛΞΘ ΔΛΑΧΨΦίΠΑΨίΧΘ ςυςςϊρευςθ κεφαλαίων ςτα χζρια Ευρωπαίων επιχειρθματιϊν Αςτοί επιχειρθματίεσ με κεφάλαια Υρϊθν αγροτικοί πλθκυςμοί χωρίσ εργαςία που καταφεφγουν ςτισ πόλεισ αναηθτϊντασ κάποιο ειςόδθμα ΓΕΡΡΘΧΘ ΒΛΣΠΘέΑΡΛΑΧ ΕΞΒΛΣΠΘέΑΡΛΧΘ 1. ιςχυρι παρουςία κεφαλαίων 2. πλθκϊρα εργατικοφ δυναμικοφ 3. ιςχυρζσ μθχανζσ νζα τεχνολογία 4. δθμιουργία μεγάλων εργοςταςίων Α φάςθ τθσ βιομθχανικισ επανάςταςθσ 1750 1780 Μεγάλθ Βρετανία Ξοινωνικζσ μεταβολζσ Αςτικι τάξθ (βιομιχανοι, τραπεηίτεσ, μεγαλζμποροι) ιςχυρι παρουςία Αριςτοκράτεσ διαφφλαξθ των προνομίων τουσ (εξαίρεςθ ςτθ Π. Βρετανία-νζεσ δραςτθριότθτεσ) Αγρότεσ θ πλειονότθτα του πλθκυςμοφ Αςκενζςτερα κοινωνικά ςτρϊματα των πόλεων άκλιεσ ςυνκικεσ Υολιτικι ηωι Θ πολιτικι κατάςταςθ παρζμενε ςτάςιμθ. Χε όλα ςχεδόν τα κράτθ τθσ Ευρϊπθσ απόλυτθ μοναρχία Μ. Βρετανία ζνδοξθ επανάςταςθ (1688) πιζςεισ αριςτοκρατϊν και αςτϊν για αναγνϊριςθ πολιτικϊν δικαιωμάτων ςτα μζλθ των οικονομικά ιςχυρότερων τάξεων. 1

Υνευματικι ηωι Υρόοδοσ φυςικϊν επιςτθμϊν (17 οσ αιϊνασ) Απελευκζρωςθ από προλιψεισ του Πεςαίωνα Διανοοφμενοι επιχειροφν να εξθγιςουν και να κατανοιςουν τθ λειτουργία του κόςμου βαςιςμζνοι ςτθ λογικι και ανακαλφπτοντασ τουσ φυςικοφσ νόμουσ που τον διζπουν 1) Φράνςισ Μπζικον (Βάκων) πείραμα 2) ενζ Ντεκάρτ (Ξαρτζςιοσ) ςυςτθματικι αμφιβολία ο μόνοσ δρόμοσ για τθν αλθκινι γνϊςθ 3) Τηον Λοκ απαραβίαςτα φυςικά δικαιϊματα ηωισ ελευκερίασ περιουςίασ 4) Ιςαάκ Νιοφτον (Ρεφτων) με τθν επαγωγικι μζκοδο διατφπωςε το νόμο τθσ παγκόςμιασ ζλξθσ και υποςτιριξε ότι το ςφμπαν λειτουργεί με βάςθ φυςικοφσ νόμουσ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ Υνευματικό κίνθμα ςτα τζλθ του 17 ου αιϊνα και το 18 ο αιϊνα που αποδζχεται τθ λογικι ωσ το μόνο αςφαλζσ μζςο για τθν ερμθνεία του κόςμου, απορρίπτει κάκε αυκεντία, αςκεί κριτικι ςε κάκε γνϊςθ που ιδθ υπάρχει και ζχει τθν πεποίκθςθ ότι κάκε άνκρωποσ μπορεί να προοδεφει. εκινά από τθν Αγγλία, κορυφϊνεται ςτθ Γαλλία και εξαπλϊνεται ςτθν Ευρϊπθ και ζξω από αυτιν Σι εκπρόςωποι του ονομάςτθκαν φιλόςοφοι ι διαφωτιςτζσ. Ξορυφαίοι ιταν ο Φουςςό, ο Βολτζροσ, ο Ρτιντερό, ο Ρτ Αλαμπζρ. ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΧ ΞΑΛ ΥΣΟΛΨΛΞΘ Θ αςτικι τάξθ χρθςιμοποίθςε τισ ιδζεσ που εκφράςτθκαν μζςω του Διαφωτιςμοφ και διαμόρφωςε πολιτικά επιχειριματα για να διεκδικιςει τθ ςυμμετοχι τθσ ςτθ λιψθ των πολιτικϊν αποφάςεων. άυςικά δικαιϊματα Θεμελιϊδθσ πολιτικι ζννοια του Διαφωτιςμοφ και κζςθ-ζμβλθμα τθσ αςτικισ τάξθσ. Σ άνκρωποσ ζχει οριςμζνα δικαιϊματα μόνο και μόνο επειδι είναι άνκρωποσ όπωσ ηωισ ιδιοκτθςίασ, ιςότθτασ απζναντι ςτο νόμο, ελευκερία ςκζψθσ και ζκφραςθσ, τα οποία δεν καταργοφνται από καμία εξουςία. Δικαίωμα ιδιοκτθςίασ απθχεί επιδιϊξεισ τθσ ανερχόμενθσ αςτικισ τάξθσ Κεωρία κοινωνικοφ ςυμβολαίου Ψηον Οοκ: Ψα άτομα δζχτθκαν να παραχωριςουν οριςμζνεσ από τισ ελευκερίεσ τουσ, προκειμζνου να ςυμβιϊςουν και το κράτοσ εγγυικθκε αυτι τθ ςυμφωνία (κοινωνικό ςυμβόλαιο). Αν το κράτοσ παραβεί τουσ όρουσ του ςυμβολαίου και γίνει τυραννικό, τότε οι άνκρωποι ζχουν το δικαίωμα τθσ αντίςταςθσ. ουςό: Θ εξουςία πρζπει να βρίςκεται ςτα χζρια του λαοφ και όχι του θγεμόνα (ριηοςπαςτικι κζςθ) Η γενική βοφληςη είναι θ ςφνκεςθ των ατομικϊν βουλιςεων μζςα από τθν οποία εκφράηεται το δθμόςιο ςυμφζρον και εκφράηεται με τθ ςυμμετοχι του λαοφ ςτθ λιψθ των αποφάςεων. Μοντεςκιζ: διάκριςη των εξουςιών οι φορείσ τθσ εξουςίασ πρζπει να είναι διαφορετικοί Θ εκτελεςτικι εξουςία αςκείται από ςϊμα που εφαρμόηει τουσ νόμουσ (κυβζρνθςθ) Θ νομοκετικι εξουςία αςκείται από το ςϊμα που κεςπίηει νόμουσ (βουλι) Θ δικαςτικι από εκείνουσ που ελζγχουν τθν τιρθςθ των νόμων (δικαςτζσ) Χτόχοσ ιταν θ αποφυγι τθσ ςυγκζντρωςθσ δφναμθσ και τθσ κατάχρθςθσ τθσ εξουςίασ 2

ΕΥΛΔΦΑΧΘ ΨίΡ ΛΔΕίΡ ΨΣΩ ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΩ Είχαν αντίκτυπο ςτθν πολιτικι πραγματικότθτα του 18 ου αιϊνα. Ξάποιοι θγεμόνεσ εφάρμοςαν οριςμζνεσ κζςεισ όπωσ τον περιοριςμό των προνομίων των ανϊτερων τάξεων, τθ λιψθ μζτρων κοινωνικισ πρόνοιασ, τθν ενίςχυςθ των Γραμμάτων και των Ψεχνϊν κράτοσ αποτελεςματικό/ιςχυροποίθςθ κζςθσ (φωτιςμζνθ δεςποτεία) 1. άρειδερίκοσ Β τθσ Υρωςίασ 2. Παρία Κθρεςία τθσ Αυςτρίασ 3. Σ γιοσ τθσ Λωςιφ 4. Θ Αικατερίνθ τθσ Φωςίασ Δφο μεγάλεσ επαναςτάςεισ του 18 ου αιϊνα Δθμοκρατικά πολιτεφματα ςφγχρονθσ εποχισ ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΧ ΞΑΛ ΚΦΘΧΞΕΛΑ Σι Διαφωτιςτζσ υιοκζτθςαν τον ντεϊςμό (ο κεόσ είναι ο δθμιουργόσ του κόςμου αλλά δε ρυκμίηει τθν τφχθ του και δεν παρεμβαίνει ςτισ ανκρϊπινεσ υποκζςεισ). Ξάποιοι ιταν άκεοι. Ζντονθ κριτικι ςτθν κακολικι εκκλθςία για το φανατιςμό τθσ. Βαςικι ιδζα ιταν θ ανεξικρθςκία που κα απάλλαςςε τουσ ανκρϊπουσ από τθν μιςαλλοδοξία ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΧ ΞΑΛ ΕΞΥΑΛΔΕΩΧΘ Θ εκπαίδευςθ ιταν μζςο για τθ διαςφάλιςθ τθσ ςυνεχοφσ προόδου του ανκρϊπου. Χτον Αιμίλιο του Φουςό βάςθ τθσ γνϊςθσ είναι θ προςωπικι αναηιτθςθ του διδαςκόμενου. Σ δάςκαλοσ δεν πρζπει να λειτουργεί ωσ αυκεντία κζτει ερωτιματα και οδθγεί το μακθτι ςτθν ανακάλυψθ των απαντιςεων. ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΧ ΞΑΛ ΣΛΞΣΡΣΠΛΞΣΧ άλοεοεωκεφλχπσχ Γάλλοι οικονομολόγοι φυςιοκρατία θ οικονομία πρζπει να λειτουργεί φυςικά χωρίσ κρατικζσ παρεμβάςεισ (μερκαντιλιςμόσ) Ξφριοσ εκπρόςωποσ ιταν ο οικονομολόγοσ Ξενζ. Αγγλία οικονομικόσ φιλελευθεριςμόσ το κράτοσ δεν πρζπει να επεμβαίνει παρά ελάχιςτα ςτθν οικονομικι ηωι. Ειςθγθτισ ιταν ο Άνταμ Χμικ με το ζργο του Ζρευνεσ για τθ φφςθ και τα αίτια του πλοφτου των εκνϊν (1776) Θ Εγκυκλοπαίδεια Σι ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ ςυνοψίςτθκαν ςε ζνα ςυλλογικό ζργο 33 τόμων. Υαρουςιάςτθκαν όλεσ οι νζεσ γνϊςεισ, οι ιδζεσ και οι αντιλιψεισ για διάφορα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και άλλα κζματα. Υρωτεργάτεσ ιταν οι Γάλλοι Διαφωτιςτζσ Ρτιντερό και Ρτ Αλαμπζρ. ΔΛΑΔΣΧΘ ΛΔΕίΡ ΨΣΩ ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΩ Αρχικά ςτα ανϊτερα μορφωμζνα ςτρϊματα Ευρφτερα τμιματα τθσ κοινωνίασ μζςα από εκλαϊκευτικά βιβλία Αρχικά ςτθ Γαλλία και ςτθ ςυνζχεια ςε ολόκλθρθ τθν Ευρϊπθ και ζξω από αυτιν. 3

Θ ΑΜΕΙΚΑΝΙΚΘ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘ Αγγλικζσ αποικίεσ ςτθν Αμερικι Ψθν περίοδο 1607-1732 ςτα ανατολικά παράλια τθσ Βόρειασ Αμερικισ ιδρφονται 13 αποικίεσ υπό αγγλικό ζλεγχο. Ταυτότθτα των αποίκων Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί και Χουθδοί Ψεχνίτεσ, κατεςτραμμζνοι μικροεπιχειρθματίεσ, κφματα κρθςκευτικϊν διϊξεων, κατάδικοι οι αποικίεσ του Βορρά Ψο 1763 είχαν 1.000.000 περίπου κατοίκουσ από τουσ οποίουσ 40.000 περίπου ιταν μαφροι ςκλάβοι. ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ Δυναμικι αγροτικι οικονομία, ςε ςυνκικεσ παρόμοιεσ με αυτζσ τθσ δυτικισ Ευρϊπθσ Ακμάηει το εμπόριο με κζντρα τισ μεγάλεσ πόλεισ Βοςτόνθ, Ρζα Ωόρκθ και άιλαδζλφεια. ΥΡΕΩΠΑ Ψα Υανεπιςτιμια (έάρβαρντ, Γζιλ, Υρίνςτον) γίνονται χϊροι διάδοςθσ των ιδεϊν του Διαφωτιςμοφ. οι αποικίεσ του Νότου Ψο 1763 είχαν περίπου 750.000 κατοίκουσ και 300.000 από αυτοφσ ιταν μαφροι ςκλάβοι. ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ Αγροτικι που βαςιηόταν ςτισ μεγάλεσ φυτείεσ καπνοφ, ρυηιοφ και βαμβακιοφ. Λδιοκτιτεσ των φυτειϊν ιταν αποκλειςτικά Ευρωπαίοι άποικοι οι οποίοι δζςποηαν ςτθν οικονομικι και κοινωνικι ηωι του τόπου. Θ γθ καλλιεργοφνταν από μαφρουσ ςκλάβουσ που ηοφςαν ςε άκλιεσ ςυνκικεσ. Σι μεγάλεσ πόλεισ ιταν λίγεσ. ΥΣΟΛΨΛΞΘ ΔΛΣΛΞΘΧΘ Ξάκε πολιτεία διοικοφνταν από ζναν κυβερνιτθ, που διοριηόταν από τθν Αγγλία Χυνζλευςθ αποίκων που είχε λόγο ςτθν ψιφιςθ νόμων και τθν ζγκριςθ των φόρων. Πόνο οριςμζνοι πλοφςιοι άποικοι είχαν δικαίωμα εκλζγειν και εκλζγεςκαι ςτθ ςυνζλευςθ Σι άποικοι δεν εκπροςωποφνταν ςτο αγγλικό κοινοβοφλιο ΓΕΡΛΞΑ το εξωτερικό εμπόριο των αποίκων ελεγχόταν πλιρωσ από τθν Αγγλία Θ αποικιακι κρίςθ και θ αμερικανικι επανάςταςθ Σι αποικίεσ αναπτφςςονται γριγορα δυςφορία για τθν οικονομικι κθδεμονία από τθν Αγγλία (κυρίωσ από τουσ πλουςιότερουσ) ΧΨΑΧΘ ΨΘΧ ΑΓΓΟΛΑΧ Πετά τον Επταετι Υόλεμο (Αγγλίασ Γαλλίασ) 1756-1763 θ Αγγλία 1. Απαγόρευςε ςτουσ Αμερικανοφσ να εκμεταλλευκοφν τον Ξαναδά και τθ άλόριντα 2. Απαίτθςε νζουσ φόρουσ για να καλφψει ζνα μζροσ των πολεμικϊν δαπανϊν ΑΡΨΛΔΦΑΧΕΛΧ ΑΥΣΛΞίΡ Σι άποικοι ςταμάτθςαν να αγοράηουν αγγλικά προϊόντα. ΕΕΟΛΕΛΧ Θ Αγγλία κατάργθςε τουσ περιςςότερουσ νζουσ φόρουσ αλλά διατιρθςε το φόρο του τςαγιοφ για λόγουσ γοιτρου. 4

Σι άποικοι ιταν ανζνδοτοι Χταμάτθςαν να αγοράηουν τςάι από τθν Αγγλία Ξατζςτρεψαν αγγλικά φορτία τςαγιοφ Θ Αγγλία επζβαλε εμπορικοφσ περιοριςμοφσ ςτο λιμάνι τθσ Βοςτϊνθσ Σι Αμερικανοί ςυγκάλεςαν το Ξογκρζςο (ςυνζλευςθ) τθσ άιλαδζλφειασ (Χεπτζμβριοσ 1774), όπου ςυμμετείχαν αντιπρόςωποι όλων των αποικιϊν. Θ διάκεςθ του Ξογκρζςου ιταν ςυμβιβαςτικι αλλά ο βαςιλιάσ τθσ Αγγλίασ Γεϊργιοσ Γ αποφάςιςε τθν ζνοπλθ ςφγκρουςθ. Θ οριςτικι ριξθ επιλκε με τθ νίκθ των Αμερικανϊν ςτθ μάχθ του Οζξινγκτον (Απρίλιοσ 1775) ΛΔΕΣΟΣΓΛΞΘ ΨΑΩΨΣΨΘΨΑ Ξυκλοφοροφςαν μαχθτικά φυλλάδια γραμμζνα από ριηοςπάςτεσ διανοοφμενουσ οπαδοφσ του Διαφωτιςμοφ, όπωσ ο Τόμασ Ρζιν, που υποςτιριηαν ότι θ Αγγλία δεν δικαιοφνταν να αςκεί εξουςία ςτισ αποικίεσ. Θ ςυνειδθτοποίθςθ των κοινϊν ςτοιχείων των Αμερικανϊν αποίκων γεννοφςε τθν αμερικανικι εκνικι ςυνείδθςθ. ΔΛΑΞΘΦΩΘ ΨΘΧ ΑΡΕΑΦΨΘΧΛΑΧ 4 ΛΣΩΟΛΣΩ 1776 Ψο Ξογκρζςο τθσ άιλαδζλφειασ ψιφιςε ζνα κείμενο που απθχοφςε τισ ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ με ςυντάκτεσ τουσ Ψόμασ Ψηζφερςον και Βενιαμίν άραγκλίνο ΑΠΕΦΛΞΑΡΛΞΘ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘ ι ΥΣΟΕΠΣΧ ΨΘΧ ΑΡΕΑΦΨΘΧΛΑΧ Χτον πόλεμο που ακολοφκθςε οι Αμερικανοί, με αρχιςτράτθγο τον Ψηορτη Συάςινγκτον, αντιμετϊπιςαν προβλιματα. Πετά το 1778 ςυνάπτουν ςυμμαχίεσ με τουσ Γάλλουσ, τουσ Λςπανοφσ, τουσ Σλλανδοφσ, εκμεταλλευόμενοι τισ αντικζςεισ των ευρωπαϊκϊν δυνάμεων και με ςτόχο να περιορίςουν τθ δφναμθ των Άγγλων. Γαλλικά ςτρατεφματα φτάνουν ςτθν Αμερικι επθρεάηεται θ ζκβαςθ του πολζμου Σριςτικι λιξθ του πολζμου θ μάχθ του Γιορκτάουν (Σκτϊβριοσ 1781) με τθν ιττα των Άγγλων Ανεξαρτθςία και νζο κράτοσ Θ Αγγλία αναγνωρίηει τισ 13 αποικίεσ (ςυνκικθ των Βερςαλιϊν 1783) ωσ ανεξάρτθτο κράτοσ με το όνομα Θνωμζνεσ Υολιτείεσ τθσ Αμερικισ Χφνταγμα Αμερικανικό (1787) (ιςχφει κατά βάςθ μζχρι ςιμερα) Ανακιρυξε τθ χϊρα ζνωςθ (ομοςπονδία) πολιτειϊν Βαςίςτθκε ςτθν αρχι τθσ διάκριςθσ των εξουςιϊν Θ κεντρικι κυβζρνθςθ αποφαςίηει για τθν οικονομία, τθν άμυνα και τθν εξωτερικι πολιτικι Σι πολιτείεσ ρυκμίηουν μόνεσ τουσ τα ηθτιματα τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, δικαιοςφνθσ, εκπαίδευςθσ και αςτυνόμευςθσ ΡΣΠΣΚΕΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ Αςκείται από το Ξογκρζςο (Γερουςία, Βουλι των Αντιπροςϊπων). Ξάκε πολιτεία εκπροςωπείται ςτθ Γερουςία από δφο γερουςιαςτζσ, ανεξαρτιτωσ του πλθκυςμοφ τθσ. Χτθ Βουλι των Αντιπροςϊπων οι πολιτείεσ εκπροςωποφνται από αρικμό βουλευτϊν ανάλογα με τον πλθκυςμό τουσ. ΕΞΨΕΟΕΧΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ Αςκείται από τον Υρόεδρο, που εκλζγεται κάκε τζςςερα χρόνια από ζνα ςϊμα εκλεκτόρων και μπορεί να επανεκλεγεί μόνο μία φορά. Υρϊτοσ πρόεδροσ των ΘΥΑ εκλζχτθκε το 1789 ο Ψηορτη Συάςινγκτον (θ πρωτεφουςα των ΘΥΑ πιρε το όνομα του) ΔΛΞΑΧΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ Είναι ανεξάρτθτθ και αιρετι 5

Θ ΕΚΘΞΘ ΚΑΙ Θ ΕΞΕΛΙΞΘ ΤΘΣ ΓΑΛΛΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ (1789 1794) Γαλλικι κοινωνία 18οσ αιϊνασ Ψρεισ κεςμοκετθμζνεσ τάξεισ με κριτιριο τθν καταγωγι και τα προνόμια από τον θγεμόνα κλιροσ 0,5% του πλθκυςμοφ (προνόμια) ευγενείσ 1,5% του πλθκυςμοφ (προνόμια) τρίτθ τάξθ 98% του πλθκυςμοφ (αςτοί, αγρότεσ εργάτεσ) (υποχρεϊςεισ: φόροι) Ψο παλαιό κακεςτϊσ δυςαρζςκεια κυρίωσ τθσ αςτικισ τάξθσ που δζςποηε ςτθν οικονομία αλλά ιταν αποκλειςμζνθ από τθ λιψθ αποφάςεων ςτο ςφνολο τθσ τρίτθσ τάξθσ μζςα 18 ου αιϊνα διαρκισ επιδείνωςθ των ςυνκθκϊν ηωι Θ πρϊτθ φάςθ τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ, Πάιοσ 1789 Αφγουςτοσ 1794 Γεγονότα Αποκορφφωμα ο χειμϊνασ 1788-1789 όπου θ πείνα οδιγθςε το λαό ςε λεθλαςίεσ πλοφςιων ςπιτικϊν και κρατικϊν αποκθκϊν έρονολόγιο Σ βαςιλιάσ Οουδοβίκοσ ΛΧΨ ςυγκαλεί ςυνζλευςθ των τάξεων ςτο ανάκτορο των Βερςαλλιϊν Σι αντιπρόςωποι τθσ Ψρίτθσ τάξθσ απαιτοφν μεταρρυκμίςεισ Σ βαςιλιάσ ηθτά να επιβλθκοφν νζοι φόροι αποκλειςτικά για τθν Ψρίτθ τάξθ Σι αντιπρόςωποι τθσ τρίτθσ τάξθσ αυτοανακθρφςςονται Εκνικι Χυνζλευςθ Σ βαςιλιάσ δεν τουσ αναγνωρίηει και διατάςςει να κλειςτεί θ αίκουςα όπου ςυνεδριάηουν οι τάξεισ 5 Παΐου 1789 Σι αντιπρόςωποι τθσ τρίτθσ τάξθσ ςυγκεντρϊνονται ςτθν αίκουςα του ςφαιριςτθρίου και ορκίηονται ότι κα ςυντάξουν Χφνταγμα Παηί τουσ τάςςονται οριςμζνοι κλθρικοί και ευγενείσ 20 Λουνίου 1789 Σ βαςιλιάσ υποχωρεί και θ Εκνοςυνζλευςθ ανακθρφςςεται Χυντακτικι με ςκοπό να φτιάξει γαλλικό Χφνταγμα 9 Λουλίου 1789 Θ υποχϊρθςθ του βαςιλιά ιταν κίνθςθ τακτικισ αφοφ ςυγκζντρωνε ςτρατό για να διαλφςει τθν Εκνοςυνζλευςθ Σργιςμζνοι πολίτεσ οπλίςτθκαν για να υπεραςπιςτοφν τθν Εκνοςυνζλευςθ Σ λαόσ καταλαμβάνει τθ Βαςτίλθ, τόπο φυλάκιςθσ και βαςανιςτθρίων, μιςθτό ςφμβολο τθσ απολυταρχίασ (Θ 14 θ Λουλίου αποτελεί εκνικι γιορτι των Γάλλων) 14 Λουλίου 1789 6

Υολλζσ περιοχζσ ςτθν φπαικρο επαναςτατοφν Θ Χυντακτικι Χυνζλευςθ ςε αυτό το κλίμα αποφαςίηει τθν κατάργθςθ των προνομίων 4 Αυγοφςτου 1789 ήθφίηει τθ διακιρυξθ των δικαιωμάτων του ανκρϊπου και του πολίτθ, βαςιςμζνθ ςτισ αρχζσ του Διαφωτιςμοφ 26 Αυγοφςτου 1789 Σ βαςιλιάσ αποδζχεται αναγκαςτικά τισ αρχζσ αυτζσ μετά τθν κατάλθψθ των ανακτόρων των Βερςαλλιϊν από τον επαναςτατθμζνο λαό 5 Σκτωβρίου 1789 ΥΣΟΛΨΛΞΑ ΦΕΩΠΑΨΑ ΧΨΘΡ ΕΚΡΣΧΩΡΕΟΕΩΧΘ Διαμορφϊνονται τρία πολιτικά ρεφματα που πιραν το όνομά τουσ από τισ κζςεισ που κάκονταν οι υποςτθρικτζσ τουσ Θ δεξιά : καμία περαιτζρω αλλαγι του παλαιοφ κακεςτϊτοσ Ψο κζντρο : διατιρθςθ τθσ μοναρχίασ με παράλλθλθ ςυμμετοχι ευγενϊν και μεγαλοαςτϊν ςτθ λιψθ αποφάςεων Θ αριςτερά : οραματιηόταν ζνα πολίτευμα ςαν το αμερικανικό ΥΣΟΛΨΛΞΕΧ ΟΕΧέΕΧ Θ δυναμικι ςυμμετοχι ευρφτερων κοινωνικϊν ςτρωμάτων ςτισ πολιτικζσ εξελίξεισ οδιγθςε ςτθ δθμιουργία πολιτικϊν οργανϊςεων, των λεςχϊν. Θ Οζςχθ των Λακωβίνων Θ Οζςχθ των Ξορδελιζρων Σι Οζςχεσ κινθτοποιοφςαν μεγάλο αρικμό πολιτϊν και γενικά οι πολιτικζσ ιδζεσ και απόψεισ γίνονταν ευρφτερα γνωςτζσ από πολιτικά φυλλάδια και εφθμερίδεσ ο αρικμόσ τουσ τριπλαςιάςτθκε ΧΩΡΨΑΓΠΑ 1791 ίσ πολίτευμα τθσ Γαλλίασ ψθφίςτθκε θ Χυνταγματικι Ποναρχία Ψο Ζκνοσ ανακθρφχτθκε κυρίαρχο ίσ νομοκετικό ςϊμα ορίςτθκε θ Ρομοκετικι ςυνζλευςθ (θ Βουλι) που κα προζκυπτε από εκλογζσ Δικαίωμα ψιφου αναγνωρίςτθκε μόνο ςε όςουσ είχαν περιουςία και πλιρωναν φόρουσ Θ εκτελεςτικι εξουςία ανατζκθκε ςτο βαςιλιά και ςε ζξι υπουργοφσ Θ δικαςτικι εξουςία αφαιρζκθκε από το βαςιλιά και κθρφχκθκε ανεξάρτθτθ ΑΟΟΕΧ ΦΩΚΠΛΧΕΛΧ Εκνικοποίθςθ τθσ περιουςίασ του κλιρου που χρθςιμοποιικθκε ωσ εγγφθςθ για τθν ζκδοςθ χαρτονομίςματοσ (ςοβαρά οικονομικά προβλιματα) Σι κλθρικοί ορίςτθκαν ωσ λειτουργοί του κράτουσ που όφειλαν υπακοι πρϊτα απ όλα ςτθν πολιτεία Ξαταργικθκαν οι ςυντεχνίεσ Απαγορεφτθκαν οι απεργίεσ ΑΡΨΛΔΦΑΧΕΛΧ ΒΑΧΛΟΛΑ Σφτε θ εκκλθςία οφτε ο βαςιλιάσ δζχτθκαν το ςφνταγμα Σ Οουδοβίκοσ προςπάκθςε να διαφφγει από τθ Γαλλία αλλά ζγινε αντιλθπτόσ και αναγκάςτθκε να επιςτρζψει Θ Ρομοκετικι Χυνζλευςθ μετά τισ εκλογζσ του Χεπτεμβρίου του 1791 ελεγχόταν από τουσ Γιρονδίνουσ (μετριοπακισ πολιτικι ομάδα με μζλθ κυρίωσ από τθν περιοχι Γιρόνδθ και θγζτθ τον Ππριςό) Είχε να λφςει ςοβαρά προβλιματα Σ βαςιλιάσ και κάποιοι αριςτοκράτεσ ζρχονταν ςε ςυνεννόθςθ με τουσ βαςιλείσ τθσ Αυςτρίασ και τθσ Υρωςίασ για επζμβαςθ εναντίον των επαναςτατϊν Φιηοςπαςτικά τμιματα των λαϊκϊν ςτρωμάτων, οι sans culottes, απαιτοφςαν τθν ζκπτωςθ του βαςιλιά Σι Γιρονδίνοι ϊκθςαν ςτθν κιρυξθ πολζμου εναντίον τθσ Αυςτρίασ και τθσ Υρωςίασ (20 Απριλίου 1792), κεωρϊντασ ότι μία πολεμικι ςφγκρουςθ κα ςυςπείρωνε το λαό γφρω από το επαναςτατικό κακεςτϊσ Ψα λαϊκά ςτρϊματα ωκοφνται ςε νζα επαναςτατικι δράςθ εξαιτίασ των πρϊτων πολεμικϊν αποτυχιϊν, τθσ φποπτθσ ςτάςθσ του βαςιλιά και τθσ πείνασ 7

Γεγονότα έρονολόγιο Σ επαναςτατθμζνοσ λαόσ καταλαμβάνουν τα ανάκτορα του Ξεραμεικοφ 10 Αυγοφςτου 1792 Σ βαςιλιάσ καταφεφγει ςτθ Ρομοκετικι Χυνζλευςθ που τον κζτει υπό περιοριςμό και ανακζτει τθν εκτελεςτικι εξουςία ςε ςυμβοφλιο με επικεφαλισ τον Δαντόν, ςτζλεχοσ τθσ Οζςχθσ των Ξορδελιζρων Θ Ρομοκετικι κζςπιςε κακολικι ψθφοφορία για τουσ άνδρεσ Διμευςε τισ περιουςίεσ των αριςτοκρατϊν που είχαν διαφφγει ςτο εξωτερικό Κζςπιςε το διαχωριςμό τθσ εκκλθςίασ από το κράτοσ Ξιρυξε τθν πατρίδα ςε κίνδυνο Θ νίκθ κατά των Υρϊςων ςτο Βαλμί ζςωςε τθν επανάςταςθ από κατάρρευςθ 20 Χεπτεμβρίου 1792 Θ δεφτερθ φάςθ τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ, Χεπτζμβριοσ 1792 Λοφλιοσ 1794 Γεγονότα έρονολόγιο Πετά από εκλογζσ με κακολικι ψθφοφορία, θ Χυμβατικι Χυνζλευςθ με πρόταςθ των Σρεινϊν και παρά τθ διαφωνία των Γιρονδίνων κατάργθςε τθ μοναρχία και εγκακιδρφει για πρϊτθ φορά ςτθν Ευρϊπθ το πολίτευμα τθσ αβαςίλευτθσ δθμοκρατίασ * Σρεινοί: πολιτικι ομάδα από Λακωβίνουσ και Ξορδελιζρουσ με αντιμοναρχικζσ τάςεισ και υποςτθρικτζσ λιψθσ μζτρων υπζρ των αςκενζςτερων τάξεων. Ξάκονταν ςτα άνω (ορεινά)ζδρανα. Θγζτεσ ο Δαντόν, ο Παρά, ο Φοβεςπιζροσ 21 Χεπτεμβρίου 1792 Ωιοκετικθκε νζο θμερολόγιο Άρχιςε το I ζτοσ τθσ Δθμοκρατίασ Σ βαςιλιάσ και θ βαςίλιςςα καταδικάςτθκαν ςε κάνατο 1793 Θ Χυμβατικι αποφάςιςε τθ ςυνζχιςθ του πολζμου για κατάλθψθ εδαφϊν ςτο Βζλγιο και ςτισ όχκεσ του Φινου που κεωροφνταν γαλλικά Υολλά ευρωπαϊκά κράτθ ςυςπειρϊνονταν εναντίον τθσ Γαλλίασ Χτο εςωτερικό ξεςποφςαν αντεπαναςτατικζσ εξεγζρςεισ (εξζγερςθ ςτθν επαρχία τθσ Βανδζασ ςτθ δυτικι Γαλλία) Θ οικονομικι κατάςταςθ επιδεινωνόταν κυρίωσ για τα αςκενζςτερα κοινωνικά ςτρϊματα 1793 Θ Χυμβατικι μετά από πιεςτικζσ προτάςεισ των Σρεινϊν (κυρίωσ Λακωβίνοι) ςφςτθςε τθν Επιτροπι Δθμόςιασ Χωτθρίασ τθν Επιτροπι Γενικισ Αςφάλειασ επαναςτατικά δικαςτιρια με ςτόχο τθν καταςτολι αντεπαναςτατικϊν ενεργειϊν Σι Γιρονδίνοι αντζδραςαν αλλά με πρόταςθ των Σρεινϊν θ Χυμβατικι διζταξε τθ ςφλλθψθ των θγετϊν τουσ Λοφνιοσ 1793 Εγκρίνεται το Χφνταγμα του ζτουσ I τθσ Δθμοκρατίασ 24 Λουνίου 1793 Σι Σρεινοί με αρχθγό τον Φοβεςπιζρο, θγζτθ των Λακωβίνων, ςχθμάτιςαν επαναςτατικι κυβζρνθςθ. Αναδιοργάνωςαν το ςτρατό για να αντιμετωπίςουν αντεπαναςτατικζσ κινιςεισ ςε πολλζσ περιοχζσ τθσ Γαλλίασ ιςχυρό όργανο κατά των εχκρϊν τθσ επανάςταςθσ Χτο όνομα τθσ επανάςταςθσ, εκτελζςτθκαν με ςυνοπτικζσ διαδικαςίεσ 40.000 περίπου άνκρωποι που κεωρικθκαν φποπτοι για αντεπαναςτατικι δράςθ (περίοδοσ τθσ Ψρομοκρατίασ) Θ χριςτιανικι κρθςκεία αντικαταςτάκθκε από τθ λατρεία του Ανϊτατου Τντοσ Δόκθκαν νζα ονόματα ςτουσ μινεσ Χθμειϊκθκε κάποια μικρι βελτίωςθ ςτο βιοτικό επίπεδο των κατϊτερων κοινωνικϊν τάξεων Γενικά τα ακραία μζτρα προκάλεςαν πολλζσ αντιδράςεισ Σ Φοβεςπιζροσ βρζκθκε ςτο ςτόχαςτρο και τελικά θ Χυμβατικι Χυνζλευςθ αποφάςιςε να τον εκτελζςει μαηί με 20 ςυνεργάτεσ του 28 Λουλίου 1794 8

Θ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΑΣΘ ΤΘΣ ΓΑΛΛΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ (1794-1799) ΚΑΙ Θ ΕΡΟΧΘ ΤΟΥ ΝΑΡΟΛΕΟΝΤΑ Γαλλικι επανάςταςθ και θ εποχι του Ναπολζοντα: μια αποτίμθςθ περίοδοσ 1789-1815 τομι ςτθν ευρωπαϊκι και παγκόςμια ιςτορία Θ αςτικι τάξθ κατζλαβε τθν εξουςία, δείχνοντασ το δρόμο και ςτισ άλλεσ αςτικζσ τάξεισ τθσ Ευρϊπθσ Υροωκικθκαν τα ςυμφζροντα τθσ αςτικισ τάξθσ Θ φιλελεφκερθ οικονομία, θ οικονομία τθσ ελεφκερθσ αγοράσ κζρδιςε ζδαφοσ με μία ςειρά από μεταρρυκμίςεισ Σι αρχζσ του Διαφωτιςμοφ ζγιναν πολιτικά αιτιματα και ςε ζνα βακμό δικαιϊκθκαν Θ απολυταρχία γκρεμίςτθκε ςτθ Γαλλία και κλονίςτθκε ςτθν Ευρϊπθ Ξαλλιεργικθκε θ ιδζα ότι τα όρια του ζκνουσ και του κράτουσ πρζπει να ςυμπίπτουν. Υολίτεσ και κράτοσ δζκθκαν με ζνα πλζγμα δικαιωμάτων και υποχρεϊςεων (π.χ. πολιτικά δικαιϊματα υποχρζωςθ ςτρατιωτικισ κθτείασ). Γεννικθκε θ ςφγχρονθ ζννοια τθσ πατρίδασ, ςτο πλαίςιο του ζκνουσ κράτουσ Θ εκκλθςία διαχωρίςτθκε από το κράτοσ Ξαταργικθκαν τα προνόμια των ευγενϊν και του κλιρου. Επικράτθςε θ αντίλθψθ ότι όλοι οι άνκρωποι ζχουν ίςα δικαιϊματα Σ λαόσ αναδείχτθκε ςε κινθτιρια δφναμθ τθσ ιςτορίασ και ςε αποκλειςτικι πθγι εξουςίασ με τθν κακιζρωςθ ςυνταγμάτων και τθν επικράτθςθ τθσ αρχισ τθσ λαϊκισ κυριαρχίασ. Ψα φυςικά δικαιϊματα του Διαφωτιςμοφ ζγιναν πολιτικά δικαιϊματα. Σι υπικοοι ζγιναν πολίτεσ Αναπτφχκθκαν ιδζεσ και κινιματα όπωσ ο φιλελευκεριςμόσ, ο εκνικιςμόσ, ο κοινωνικόσ ριηοςπαςτιςμόσ και ο ςοςιαλιςμόσ ΣΥΝΕΔΙΟ ΤΘΣ ΒΙΕΝΝΘΣ (Χεπτζμβριοσ 1814 Λοφνιοσ 1815) Σι ευρωπαϊκζσ δυνάμεισ που νίκθςαν το Ραπολζοντα ςυγκάλεςαν ςυνζδριο όπου 1) Επαναχάραξαν τα ςφνορα για να εξαςφαλίηεται μία βιϊςιμθ ιςορροπία 2) Αναςυγκρότθςαν τθν απολυταρχία 3) Ξατζςτειλαν τισ επαναςτατικζσ ιδζεσ Χτθ Γαλλία εγκακιδρφκθκε ξανά το πολίτευμα τθσ βαςιλείασ και τα γαλλικά ςφνορα επανιλκαν ςτθν εποχι του 1789 ΙΕΘ ΣΥΜΜΑΧΙΑ Θ Φωςία, θ Αυςτρία και Υρωςία (το Ροζμβριο του 1815) ίδρυςαν τθν Λερι Χυμμαχία με ςτόχο να προςτατεφςουν τθν απολυταρχία και να ςτθρίξουν τθν αντεπανάςταςθ. Σι περιςςότεροι εκκρονιςμζνοι θγεμόνεσ επανιλκαν ςτουσ κρόνουσ τουσ εποχι τθσ Υαλινόρκωςθσ (1815-1830) 9

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΑΗ ΣΟΤ 1821 ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΗ ΑΝΑΔΤΗ ΣΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΣΟΤ ΦΙΛΕΛΕΤΘΕΡΙΜΟΤ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ Ο ΕΛΛΘΝΙΣΜΟΣ ΑΡΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 18 ΟΥ ΑΙ. ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΧΕΣ ΤΟΥ 19 ΟΥ ΑΙ. Οικονομικοί και κοινωνικοί μεταςχθματιςμοί ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ Ψο ευρωπαϊκό εμπόριο επεκτείνεται ςτθν Ανατολι και ενιςχφονται οι εμπορικζσ ςυναλλαγζσ τθσ δυτικισ Ευρϊπθσ με τθν Σκωμανικι αυτοκρατορία Διακρίνονται ςτο εμπόριο και τθ ναυτιλία Ζλλθνεσ, Εβραίοι και Αρμζνιοι Σι Ζλλθνεσ καραβοκφρθδεσ (πλοιοκτιτεσ) αξιοποίθςαν τθ ρωςοτουρκικι ςυνκικθ του Ξιουτςοφκ Ξαϊναρτηι (1774) τθν περιοριςμζνθ παρουςία αγγλικϊν και γαλλικϊν πλοίων ςτθ Πεςόγειο εξαιτίασ των ναπολεόντειων πολζμων απζκτθςαν τον ζλεγχο ςθμαντικοφ μζρουσ του εμπορίου εμπορικά κζντρα με πρωταγωνιςτικι ελλθνικι παρουςία 1. Κεςςαλονίκθ 2. Γιάννενα 3. Χμφρνθ 4. έίοσ Ενιςχφονται οι παροικίεσ ΞΣΛΡίΡΛΞΣΛ ΠΕΨΑΧέΘΠΑΨΛΧΠΣΛ Ξζντρα οικονομικισ και πνευματικισ ανάπτυξθσ του ελλθνιςμοφ ςε ευρωπαϊκζσ πόλεισ από το 16 ο αιϊνα Βιζννθ, Βενετία, Σδθςςόσ, Ψεργζςτθ Οιβόρνο, Αλεξάνδρεια (μζςα 19 ου αιϊνα) ΞΟΘΦΣΧ Ξάποιοι κλθρικοί υιοκετοφν τισ ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ 1) Πεκόδιοσ Ανκρακίτθσ 2) Ευγζνιοσ Βοφλγαρθσ Ξάποιοι δραςτθριοποιοφνται εναντίον τθσ οκωμανικισ κυριαρχίασ ΣΤΑΣΘ ΕΚΚΛΘΣΙΑΣ άαραφλίψεχ Ζλλθνεσ από παλιζσ αρχοντικζσ οικογζνειεσ που κατοικοφςαν ςτο άανάρι, ςυνοικία τθσ Ξωνςταντινοφπολθσ όπου βριςκόταν το Υατριαρχείο. Πάκαιναν ξζνεσ γλϊςςεσ Χποφδαηαν ςτθ Δφςθ Υολλοί ςταδιοδρομοφςαν ςτθν οκωμανικι διοίκθςθ καταλάμβαναν ςυχνά υψθλζσ κζςεισ ςτο οκωμανικό κράτοσ και το 18 ο αιϊνα διορίηονταν θγεμόνεσ ςτισ αυτόνομεσ παραδουνάβιεσ θγεμονίεσ, τθ Πολδαβία και τθ Βλαχία (ςθμερινι Φουμανία) ΥΦΣΕΧΨΣΛ Διοικοφςαν τισ ελλθνορκόδοξεσ κοινότθτεσ Χυγκζντρωναν τουσ φόρουσ από τουσ Ζλλθνεσ για τθν οκωμανικι διοίκθςθ ελεφκερθ διακίνθςθ πλοίων με ρωςικι ςθμαία ςτα Χτενά του Βοςπόρου Θ ορκόδοξθ εκκλθςία που αναγνωριηόταν από τθν οκωμανικι διοίκθςθ ωσ θγεςία όλων των υπόδουλων χριςτιανϊν εναντιωνόταν ςτθ διάδοςθ των ιδεϊν του Διαφωτιςμοφ Ξακϊσ κεωροφςε ότι μία επανάςταςθ κα ζκετε ςε κίνδυνο τθν ίδια αλλά και τον ελλθνιςμό 10

Είχαν πολιτικι εμπειρία και μεγάλεσ περιουςίεσ Αρκετοί διζκεταν και κάποια πολιτικι επιρροι ςτουσ τοπικοφσ Ψοφρκουσ αξιωματοφχουσ ΕΠΥΣΦΣΛ ΞΑΦΑΒΣΞΩΦΘΔΕΧ Βελτίωναν τθν οικονομικι τουσ κατάςταςθ Υολλοί Ζλλθνεσ ζμποροι ςτισ παροικίεσ αναπτφςςονται οικονομικά και ενδιαφζρονται για τθ διάδοςθ νεωτερικϊν ιδεϊν μεταξφ των ςυμπατριωτϊν τουσ Λδρφουν ςχολεία ςτισ πατρίδεσ τουσ Ψυπϊνουν βιβλία, περιοδικά, εφθμερίδεσ έορθγοφν υποτροφίεσ ΞΟΕάΨΕΧ Ιταν αγρότεσ που αναγκάηονταν ι επζλεγαν να καταφφγουν ςτα βουνά για να επιβιϊςουν και επιδίδονταν ςτθ λθςτεία Χυχνά οι αγροτικοί πλθκυςμοί τουσ υποςτιριηαν Αποτζλεςαν πρότυπα ανυπότακτθσ ςτάςθσ και υμνικθκαν για τθν τόλμθ τουσ ι κρθνικθκαν για το κάνατό τουσ ςτα κλζφτικα δθμοτικά τραγοφδια ΑΦΠΑΨΣΟΣΛ Ανικαν ςε ζνοπλα ςϊματα οργανωμζνα από τθν οκωμανικι διοίκθςθ για τθν τιρθςθ τθσ τάξθσ Χυχνά κλζφτεσ γίνονταν αρματολοί και το αντίςτροφο ΑΓΦΣΨΕΧ επερνοφςαν το 80% του πλθκυςμοφ Ξαλλιεργοφςαν κτιματα κρατικά ι ιδιωτικά (τςιφλίκια) που ανικαν ςυνικωσ ςε Ψοφρκουσ και ςπανιότερα ςε ϋλλθνεσ Θ ηωι τουσ ιταν δφςκολθ και ςτερθμζνθ ΑΥΑΧέΣΟΣΩΠΕΡΣΛ ΠΕ ΕΠΥΣΦΛΣ ΞΑΛ ΡΑΩΨΕΧ Τςο αναπτυςςόταν το εμπόριο και θ ναυτιλία αυξάνονταν Κινιματα εναντίον τθσ οκωμανικισ κυριαρχίασ Αρχζσ 18 ου αιϊνα οι Ζλλθνεσ ςτράφθκαν ςτθ Φωςία ηθτϊντασ τθ βοικειά τθσ. Θ Φωςία ιταν ομόδοξθ και είχε ςτθν περιοχι κοινά ςυμφζροντα με τα ελλθνικά 1770 ελλθνικι επανάςταςθ ςτθν Υελοπόννθςο με ρωςικι υποκίνθςθ «Ὁρλοφικά» Θ κινθτοποίθςθ των Ελλινων δεν ιταν θ απαιτοφμενθ Σ μικρόσ αρικμόσ των ρωςικϊν πλοίων με επικεφαλισ τουσ αδερφοφσ Σρλόφ αποδείχτθκε ανεπαρκισ Θ επανάςταςθ καταπνίγθκε Ξίνθμα Οάμπρου Ξατςϊνθ Σ Ζλλθνασ απεςταλμζνοσ τθσ Φωςίασ Οάμπροσ Ξατςϊνθσ απζτυχε να ξεςθκϊςει τουσ κατοίκουσ των νθςιϊν του Αιγαίου Ξίνθμα Χουλιωτϊν Σι κάτοικοι του Χουλίου, αυτόνομθσ περιοχισ τθσ Θπείρου, ςυγκροφςτθκαν με τον Αλι παςά των Λωαννίνων αλλά υποχρεϊκθκαν να εγκαταλείψουν τθν περιοχι το 1803 11

Ο Νεοελλθνικόσ Διαφωτιςμόσ Σ ελλθνιςμόσ με αφετθρία τισ παροικίεσ ζρχεται ςε επαφι με τισ ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ Σι ζμποροι και όςοι Ζλλθνεσ ταξίδευαν ςτθν Ευρϊπθ ζγιναν φορείσ διάδοςθσ αυτϊν των ιδεϊν ςτον ελλαδικό χϊρο Ξαλλιεργικθκε θ αντίλθψθ ότι θ λογικι μπορεί να εξθγιςει τον κόςμο αλλά και να τον αλλάξει Θ εκπαίδευςθ ςυνδζκθκε με τον αγϊνα για ελευκερία Υνευματικό κίνθμα ςτα μζςα του 18 ου αιϊνα που με τθ διάδοςθ των διαφωτιςτικϊν ιδεϊν ανάμεςα ςτουσ Ζλλθνεσ, αποςκοποφςε ςτθν ιδεολογικι προετοιμαςία του αγϊνα για τθν ελευκερία. Ψο κίνθμα αναπτφχκθκε κυρίωσ ςτισ παροικίεσ και ςε οριςμζνα μεγάλα εμπορικά κζντρα του ελλθνιςμοφ (Χμφρνθ, Γιάννενα, έίοσ κ.α.) ΚΕΧΕΛΧ ΨΣΩ ΡΕΣΕΟΟΘΡΛΞΣΩ ΔΛΑάίΨΛΧΠΣΩ Καυμαςμόσ ςτον αρχαίο ελλθνικό πολιτιςμό και ςφνδεςι του με τθν ελευκερία Κεμελίωςθ τθσ εκπαίδευςθσ ςτθν εναςχόλθςθ με τισ κετικζσ επιςτιμεσ, ςε γλϊςςα λαϊκι και με προοπτικι τον αγϊνα για τθν ελευκερία ΑΡΨΛΟΣΓΣΧ Ζλλθνεσ ςυντθρθτικοί που ςυνικωσ ςυνδζονταν με τθν εκκλθςία, απζρριπταν τισ διαφωτιςτικζσ ιδζεσ, ζκριναν ότι θ εκπαίδευςθ πρζπει να βαςίηεται ςε εκκλθςιαςτικά κείμενα, να περιορίηεται ςτθ γνωριμία με τθ κρθςκευτικι παράδοςθ και να γίνεται ςε γλϊςςα αρχαΐηουςα. ΕΟΟΘΡΕΧ ΔΛΑάίΨΛΧΨΕΧ ιγασ Βελεςτιλνισ (1757-1798) Χτο ζργο του «Ρζα Υολιτικι Διοίκθςθ», επθρεαςμζνοσ από τισ ριηοςπαςτικζσ ιδζεσ των Γάλλων Λακωβίνων, πρότεινε τθ δθμιουργία μιασ «Ελλθνικισ Δθμοκρατίασ» ςε όλθ τθ Βαλκανικι χερςόνθςο, αντικακιςτϊντασ τθν οκωμανικι αυτοκρατορία και διαςφαλίηοντασ τθν ιςονομία και ιςοπολιτεία ςτουσ κατοίκουσ τθσ. Σ Φιγασ δοκίμαςε να εφαρμόςει τα ςχζδια του, αλλά προδόκθκε και δολοφονικθκε Ανϊνυμοσ Ψο 1806, ο Ανϊνυμοσ ςυγγραφζασ τθσ «Ελλθνικισ Ρομαρχίασ» εμπνευςμζνοσ από το ζργο του Φιγα, υποςτιριξε με πάκοσ ότι οι Ζλλθνεσ πρζπει να αγωνιςτοφν μόνοι τουσ για τθν ελευκερία τουσ Αδαμάντιοσ Κοραισ (1748-1833) Ωποςτθρικτισ των φιλελεφκερων ιδεϊν τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ, κεωροφςε ότι οι Ζλλθνεσ για να κερδίςουν τθν ελευκερία τουσ πρζπει πρϊτα να μορφωκοφν. Διαφωνοφςε με τον εξαρχαϊςμό τθσ γλϊςςασ, αλλά δε δεχόταν αυτοφςια τθ δθμοτικι γλϊςςα, πίςτευε πωσ ζπρεπε να αφαιρεκοφν κάποιεσ λαϊκζσ και ξζνεσ λζξεισ. Ιϊςθποσ Μοιςιόδακασ, Δθμιτριοσ Καταρτηισ Κερμοί υποςτθρικτζσ τθσ λαϊκισ γλϊςςασ Κωνςταντίνοσ Κοφμασ Ωποςτθρικτισ τθσ ειςαγωγισ νζων μεκόδων διδαςκαλίασ Θεόφιλοσ Καΐρθσ Σπαδόσ των φιλελεφκερων ιδεϊν τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ 12

ΤΑ ΕΡΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΚΙΝΘΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1820 1821 ΣΤΘΝ ΕΥΩΡΘ Υολιτικζσ διεκδικιςεισ Σι ευρωπαϊκοί λαοί διεκδικοφςαν 1) Υαραχϊρθςθ Χυντάγματοσ 2) Κζςπιςθ κοινοβουλευτικϊν κεςμϊν 3) Αναγνϊριςθ ατομικϊν ελευκεριϊν και πολιτικϊν δικαιωμάτων Διαμορφϊκθκαν τρία πολιτικά ρεφματα που αμφιςβθτοφςαν τισ αποφάςεισ των θγεμόνων τθσ Ευρϊπθσ, το κακζνα με το δικό του τρόπο και από τθ δικι του ςκοπιά. Οι μετριοπακείσ φιλελεφκεροι κακιζρωςθ ςυνταγματικϊν μοναρχιϊν όπου εκλογικό δικαίωμα κα είχαν μόνο όςοι διζκεταν περιουςία, όπωσ ςυνζβαινε ςτθν Αγγλία Οι ριηοςπάςτεσ δθμοκρατικοί εγκακίδρυςθ αβαςίλευτων δθμοκρατιϊν που κα αναγνϊριηαν πολιτικά δικαιϊματα ςε όλουσ ανεξαιρζτωσ τουσ ενιλικουσ άνδρεσ και κα προςτάτευαν τισ αδφναμεσ κοινωνικζσ ομάδεσ. Οι ςοςιαλιςτζσ εμφανίςτθκαν μετά το 1850 θ καταλλθλότερθ μορφι πολιτικισ οργάνωςθσ κα ιταν ζνα κακεςτϊσ οικονομικισ και κοινωνικισ ιςότθτασ Εκνικζσ διεκδικιςεισ και θ αρχι των εκνοτιτων Σι εκνικζσ διεκδικιςεισ ιρκαν ωσ αποτζλεςμα τθσ ςταδιακισ ςυνειδθτοποίθςθσ των εκνϊν. Υολλοί πλθκυςμοί ςτθν Ευρϊπθ του 1815 που κεωροφςαν τουσ εαυτοφσ τουσ ζκνθ δε διζκεταν κράτθ. Ηοφςαν ςε μεγάλεσ πολυεκνικζσ αυτοκρατορίεσ (κυρίωσ αυςτριακι και οκωμανικι) Ηοφςαν διάςπαρτοι ςε διάφορα κράτθ (γερμανικό, ιταλικό και πολωνικό ζκνοσ) Θ επιδίωξθ ςυγκζντρωςθσ πολλϊν ομοεκνϊν ςε ζνα κράτοσ γζννθςε τθν αρχι των εκνοτιτων Τα όρια του κράτουσ πρζπει να ςυμπίπτουν με τα όρια του ζκνουσ Σι κζςεισ αυτζσ είχαν προζλευςθ από δφο πθγζσ Σι πλθκυςμοί που ανικουν ςτο ίδιο ζκνοσ ζχουν το δικαίωμα να ιδρφςουν ενιαίο κράτοσ και πλθκυςμοί ζκνουσ διαφορετικοφ από εκείνο που αποτελεί τθν πλειονότθτα των κατοίκων ενόσ κράτουσ ζχουν δικαίωμα να αποςχιςτοφν Α) θ γαλλικι επανάςταςθ από τα πρϊτα βιματά τθσ αναγνϊριςε το ζκνοσ ωσ πθγι όλων των εξουςιϊν ςε μία πολιτεία και διακιρυξε ότι θ βοφλθςθ των λαϊν είναι αυτι που πρζπει να κακορίηει το μζλλον τουσ και όχι οι αποφάςεισ του θγεμόνα. Σι ιδζεσ αυτζσ διαδόκθκαν ςε όλθ τθν Ευρϊπθ τθν περίοδο 1789-1815. Β) θ άρνθςθ τθσ γαλλικισ κυριαρχίασ ενιςχυμζνθ από μια ιςχυρι τάςθ επιςτροφισ ςτισ παραδόςεισ. Χτο γερμανικό χϊρο, όπου κυρίωσ αναπτφχκθκε αυτι θ αντίλθψθ ςτα χρόνια τθσ ναπολεόντειασ κατοχισ, διατυπϊκθκε θ κζςθ ότι το ζκνοσ είναι μια διαχρονικι κοινότθτα, βαςιςμζνθ ςε τρία ςτοιχεία 1. Τθν ιςτορία, όπωσ βιϊκθκε ςε ζνα εξιδανικευμζνο παρελκόν που χάνεται ςτα βάκθ των αιϊνων και πιςτοποιεί τθν κοινι προζλευςθ των μελϊν του ζκνουσ 2. Τθ γλϊςςα, τθσ οποίασ αναηθτικθκαν οι αρχζγονεσ μορφζσ και που οι ςυγγραφείσ ανζλαβαν να διαδϊςουν ςυχνά το εκνικό αίςκθμα ςφυρθλατικθκε μζςα από τθν υπεράςπιςθ τθσ γλϊςςασ και με τουσ αγϊνεσ εναντίον του κατακτθτι για το δικαίωμα χρθςιμοποίθςισ τθσ 13

3. Τθ κρθςκεία, όταν ο κυρίαρχοσ ιταν αλλόκρθςκοσ, όπωσ ςτα Βαλκάνια όπου χριςτιανοί βρίςκονταν υπό τθν κυριαρχία των μουςουλμάνων Οι πολιτικζσ και εκνικζσ διεκδικιςεισ γζννθςαν, τθν περίοδο 1815-1848, τρία μεγάλα επαναςτατικά κφματα ςτθν Ευρϊπθ των ετϊν 1820-1821 του 1830 του 1848 οι επαναςτάςεισ των ετϊν 1820-1821 Σι επαναςτάςεισ αυτζσ περιορίςτθκαν ςτθ νότια μεςογειακι Ευρϊπθ και ζκεςαν για πρϊτθ φορά ςε αμφιςβιτθςθ τισ ρυκμίςεισ του ςυνεδρίου τθσ Βιζννθσ του 1815. Εκδθλϊκθκαν ςτθν 1) Λςπανία (1820) 2) Λταλία (1820-1821) 3) Ελλάδα (1821) Θ επανάςταςθ ςτθν Ιςπανία (1820) ξεκίνθςε από ςτρατιωτικζσ μονάδεσ που ςταςίαςαν κατά του αυταρχικοφ βαςιλιά άερδινάνδου Ηϋ απαιτϊντασ τθν επαναφορά του ςυντάγματοσ του 1812 που είχε επιβλθκεί από το Ραπολζοντα. Ακολοφκθςε εμφφλιοσ πόλεμοσ μζχρι το 1823 Πετά από ςχετικά απόφαςθ και εντολι τθσ Λερισ Χυμμαχίασ γαλλικόσ ςτρατόσ κατζπνιξε τθν επανάςταςθ. Θ επαναςτατικι αναταραχι ςτθν Λςπανία πυροδότθςε ςειρά απελευκερωτικϊν επαναςτάςεων ςτθ Οατινικι Αμερικι. Οι επαναςτάςεισ ςτθν Ιταλία (1820-1821) οργανϊκθκαν από καρμπονάρουσ. μυςτικι επαναςτατικι οργάνωςθ εκίνθςαν από το βαςίλειο τθσ Ρεάπολθσ και τθσ Λταλίασ το 1820. Χτρζφονταν κατά τθσ αυςτριακισ κυριαρχίασ Διεκδικοφςαν εκνικι ελευκερία και ςυνταγματικζσ μεταρρυκμίςεισ Σ επαναςτατικόσ αναβραςμόσ ςυνεχίςτθκε μζχρι το 1821, οπότε θ επζμβαςθ του αυςτριακοφ ςτρατοφ με εντολι τθσ Λερισ Χυμμαχίασ κατζςτειλε τθν επανάςταςθ. Χτο βαςίλειο του Υεδεμοντίου (ΒΔ Λταλία) ξζςπαςε ςχεδόν ταυτόχρονα επανάςταςθ με ίδια αιτιματα και με ανάλογθ τφχθ. 14

Θ ΦΙΛΙΚΘ ΕΤΑΙΕΙΑ ΚΑΙ Θ ΚΘΥΞΘ ΤΘΣ ΕΛΛΘΝΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ ΣΤΙΣ ΡΑΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΘΓΕΜΟΝΙΕΣ Θ ίδρυςθ και θ ανάπτυξθ τθσ άιλικισ Εταιρείασ Υρωτεργάτεσ ιταν ο Ρικόλασ Χκουφάσ, ο Ακανάςιοσ Ψςακάλωφ, ο Εμμανουιλ άνκοσ και ο Υαναγιϊτθσ Αναγνωςτόπουλοσ ΥΦΣΫΥΣΚΕΧΕΛΧ ΓΛΑ ΨΘΡ ΕΥΛΨΩέΛΑ ΨΣΩ ΧΨΣέΣΩ 1) Πεγάλθ οργανωτικι προςπάκεια αφοφ ο ελλθνιςμόσ ιταν διάςπαρτοσ ςε ζνα ευρφ γεωγραφικό χϊρο 2) Πεγάλθ μυςτικότθτα τθσ δράςθσ τουσ από τθν οκωμανικι διοίκθςθ και τισ ευρωπαϊκζσ απολυταρχίεσ 3) Ωποςκζλιςθ των διςταγμϊν των Ελλινων που είχαν δει κι άλλα επαναςτατικά κινιματα να αποτυγχάνουν 4) Ξινθτοποίθςθ ανκρϊπων από διαφορετικζσ κοινωνικζσ ομάδεσ, με διαφορετικά οικονομικά-κοινωνικά ςυμφζροντα και επιδιϊξεισ ΕΩΡΣΝΞΣΛ ΥΑΦΑΓΣΡΨΕΧ Ψα εςωτερικά προβλιματα τθσ οκωμανικισ αυτοκρατορίασ Θ διάδοςθ των ιδεϊν τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ ανάμεςα ςτουσ Ζλλθνεσ Για ςθμαντικό τμιμα του ελλθνιςμοφ ιταν ϊριμο το αίτθμα για δθμιουργία ανεξάρτθτου ελλθνικοφ κράτουσ ΣΦΓΑΡίΧΘ ΨΘΧ ΕΨΑΛΦΕΛΑΧ Θ άιλικι Εταιρεία υιοκζτθςε το οργανωτικό πρότυπο μυςτικϊν εταιρειϊν, όπωσ οι καρμπονάροι τθσ Λταλίασ Ψα υποψιφια μζλθ δοκιμάηονταν για ζνα διάςτθμα και ζπειτα εντάςςονταν ςτθν οργάνωςθ Σρκίηονταν πίςτθ και αφοςίωςθ Θ τιμωρία για τουσ παραβάτεσ ιταν ο κάνατοσ Σι άιλικοί χρθςιμοποιοφςαν ψευδϊνυμα και επικοινωνοφςαν με κρυπτογραφικό αλφάβθτο ΠΕΟΘ Πζχρι το 1817-1818 απευκυνόταν ςε πλοφςιουσ Ζλλθνεσ εμπόρουσ για να εξαςφαλίηουν οικονομικζσ ενιςχφςεισ. Σι περιςςότεροι ιταν αρνθτικοί Χταδιακά τα μζλθ προζρχονταν από όλεσ τισ κοινωνικζσ τάξεισ, ιδίωσ μικροζμποροι και διανοοφμενοι, οπότε και θ οργάνωςθ αναπτφχκθκε γριγορα Γυναίκεσ μζλθ γίνονταν δεκτζσ μόνο κατϋ εξαίρεςθ. ΘΓΕΧΛΑ Θ θγεςία τθσ άιλικισ Εταιρείασ, θ Αόρατθ Αρχι, παρζμενε μυςτικι και αφθνόταν ςκόπιμα να εννοθκεί πωσ αποτελοφνταν από ιςχυρά πρόςωπα. Χταδιακά τα μζλθ τθσ Εταιρείασ αναηιτθςαν κάποιον επιφανι Ζλλθνα για να του ανακζςουν τθν θγεςία. Αρχικά απευκφνκθκαν ςτον Λωάννθ Ξαποδίςτρια, τότε υπουργό Εξωτερικϊν τθσ Φωςίασ αλλά εκείνοσ αρνικθκε, κεωρϊντασ ότι οι ςυνκικεσ δεν είναι ακόμα ϊριμεσ για επανάςταςθ. Ψελικά θ θγεςία ανατζκθκε ςτον Αλζξανδρο Υψθλάντθ, ανϊτερο αξιωματικό του ρωςικοφ ςτρατοφ, που ανακθρφχκθκε Γενικόσ Επίτροποσ τθσ Αρχισ Θ κιρυξθ τθσ ελλθνικισ επανάςταςθσ ςτισ Θγεμονίεσ Πυςτικι εταιρεία που δθμιουργικθκε το 1814 ςτθν Σδθςςό τθσ Φωςίασ με ςκοπό τθν προετοιμαςία του ζνοπλου αγϊνα των Ελλινων για τθν ανεξαρτθςία Θ επανάςταςθ αποφαςίςτθκε να ξεκινιςει από τισ παραδουνάβιεσ θγεμονίεσ ΓΛΑΨΛ; Εκεί δεν υπιρχε τουρκικόσ ςτρατόσ ςφμφωνα με παλιότερεσ ρωςοτουρκικζσ ςυνκικεσ Οίγο βορειότερα βριςκόταν ρωςικόσ ςτρατόσ, που υπιρχε ελπίδα ότι κα βοθκοφςε Υροςεγγίςτθκαν διάφοροι βαλκάνιοι θγζτεσ για να πάρουν μζροσ ςτθν επανάςταςθ 1) Ο Σζρβοσ θγζτθσ Καραγεϊργεβιτσ ζγινε μζλοσ τθσ άιλικισ Εταιρείασ ωςτόςο οι οκωμανικζσ αρχζσ τον ςυνζλαβαν και τον εκτζλεςαν 15

2) Ο Βλαντιμθρζςκου, τοπικόσ θγζτθσ ςτισ Θγεμονίεσ, ςυμμετείχε αλλά μόνο ςτθν αρχι ΞΘΦΩΘ ΨΘΧ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘΧ εκίνθςε από ρωςικό ζδαφοσ και πζραςε τον ποταμό Υροφκο, μπικε ςτισ Θγεμονίεσ και ςτισ 24 Φεβρουαρίου 1821 κιρυξε τθν επανάςταςθ ςτο Λάςιο τθσ Βλαχίασ Ξυκλοφόρθςε προκθρφξεισ με τισ οποίεσ κιρυττε τθν επανάςταςθ αφινοντασ να εννοθκεί ότι πίςω απ αυτι κρυβόταν θ Φωςία. Υαράλλθλα ςυγκροτοφςε το ςτράτευμά του ΥΦΣΒΟΘΠΑΨΑ o Σι πλοφςιοι Ζλλθνεσ των Θγεμονιϊν δεν ανταποκρίκθκαν υλικά o Θ ςτρατολόγθςθ δεν προχωροφςε o ΧΨΑΧΘ ΨΘΧ ΦίΧΛΑΧ Σ τςάροσ αποκιρυξε τθν επανάςταςθ και επζτρεψε τθν είςοδο τουρκικοφ ςτρατοφ ςτισ Θγεμονίεσ για τθν καταςτολι τθσ. o ΧΨΑΧΘ ΥΑΨΦΛΑΦέΕΛΣΩ Σ Υατριάρχθσ Γρθγόριοσ Εϋ πιεηόμενοσ από το ςουλτάνο αφόριςε όςουσ ςυμμετείχαν ςτο κίνθμα o Σ Βλαντιμθρζςκου κεωρικθκε προδότθσ και με εντολι τθσ άιλικισ Εταιρείασ εκτελζςτθκε. Σ Ωψθλάντθσ ςυνζχιςε τον αγϊνα, παρά τισ δυςκολίεσ. Ξρίςιμθ μάχθ ςτο Δραγατςάνι ςτισ 7 Ιουνίου 1821 όπου διακρίκθκε ιδιαίτερα ο Λερόσ Οόχοσ, μία ςτρατιωτικι μονάδα που αποτελοφνταν από εκελοντζσ ςπουδαςτζσ. Θ ιττα δεν αποφεφχκθκε. Σ Ωψθλάντθσ πζραςε ςτθν Αυςτρία όπου οι αρχζσ τον ςυνζλαβαν. ΕΥΛΟΣΓΣΧ ΨΘΧ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘΧ Ψο τελευταίο απομονωμζνο τμιμα αγωνιςτϊν με επικεφαλισ τουσ οπλαρχθγοφσ Γιωργάκθ Σλφμπιο και Λωάννθ άαρμάκθ εγκλωβίςτθκε ςτθ μονι Χζκκου. Σ Σλφμπιοσ αποφάςιςε να ανατιναχτεί μαηί με τουσ ςυμπολεμιςτζσ του, ενϊ ο άαρμάκθσ μετά από ςκλθρι αντίςταςθ δφο εβδομάδων πιάςτθκε αιχμάλωτοσ και αποκεφαλίςτθκε. 16

Θ ευνοϊκι ςυγκυρία Θ ΕΞΕΛΙΞΘ ΤΘΣ ΕΛΛΘΝΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ (1821-1827) ΥΦΣΫΥΣΚΕΧΕΛΧ ΕΥΛΨΩέΛΑΧ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘΧ ΧΨΣ ΡΣΨΛΣ ΕΟΟΑΔΛΞΣ έίφσ 1. ελλθνικοί πλθκυςμοί πυκνότεροι 2. θ παρουςία οκωμανικοφ ςτρατοφ δεν ιταν ιδιαίτερα ιςχυρι και τθ δεδομζνθ ςτιγμι (1820-1822) μεγάλο μζροσ του οκωμανικοφ ςτρατοφ ιταν απαςχολθμζνο με τθν επανάςταςθ του Αλι Υαςά ςτθν Ιπειρο 3. πολυάρικμοι άιλικοί προετοίμαηαν και ανζμεναν τον ξεςθκωμό 4. πολλοί Ζλλθνεσ διζκεταν ςθμαντικι εμπειρία ζνοπλων ςυγκροφςεων ςτθν ξθρά (ςτρατιϊτεσ ςτισ ζνοπλεσ δυνάμεισ του Αλι Υαςά και ςτον αγγλικό ςτρατό των Επτανιςων) τθ κάλαςςα (ναφτεσ ςτο τουρκικό πολεμικό ναυτικό αλλά και ςε εμπορικά πλοία που είτε ςυγκροφονταν με τουσ πειρατζσ είτε αςκοφςαν πειρατεία) 5. τα ορεινά εδάφθ τθσ Υελοποννιςου και τθσ Χτερεάσ διευκόλυναν τον κλεφτοπόλεμο Επαναςτατικζσ εςτίεσ Επαναςτάςεισ ξζςπαςαν τον Πάρτιο του 1821 o ςε διάφορα ςθμεία τθσ Υελοποννιςου o ςτθ Χτερεά Ελλάδα o ςτθν Ξριτθ o ςτα νθςιά του Αιγαίου o ςτθ Κεςςαλία o ςτθν Ιπειρο o ςτθ Πακεδονία o ςτθ Κράκθ o ςτθν Ξφπρο o ςτθ Πικρά Αςία ΔΩΧΞΣΟΛΕΧ ΕΔΦΑΛίΧΘΧ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘΧ Θ απελευκζρωςθ μιασ τόςο μεγάλθσ περιοχισ ξεπερνοφςε τα όρια του ελλθνιςμοφ. Χτισ πεδινζσ περιοχζσ όπωσ Πακεδονία, Κεςςαλία κακϊσ και ςτθ Κράκθ και τθν Ξφπρο θ καταςτολι ιταν άμεςθ. Θ επανάςταςθ εδραιϊκθκε ςτθν Ρελοπόννθςο, ςτθ Στερεά Ελλάδα και ςε οριςμζνα νθςιά του Αιγαίου. Σι επαναςτατικζσ δυνάμεισ αποτελοφνταν από αγωνιςτζσ που ακολουκοφςαν κάποιον οπλαρχθγό χωρίσ να υπάρχει κεντρικι θγεςία. Οι πρωταγωνιςτζσ 1. Κεόδωροσ Ξολοκοτρϊνθσ 2. Γεϊργιοσ Ξαραϊςκάκθσ 3. Σδυςςζασ Ανδροφτςοσ και 4. Πάρκοσ Ππότςαρθσ ςτθ ςτεριά 5. Ξωνςταντίνοσ Ξανάρθσ 6. Ανδρζασ Πιαοφλθσ ςτθ κάλαςςα 7. Οαςκαρίνα Ππουμπουλίνα 8. Παντϊ Παυρογζνουσ 17

Θ φάςθ των επιτυχιϊν (1821-1824) ΕΟΟΘΡΕΧ Υεριορίηουν τουσ Ψοφρκουσ ςτα κατά τόπουσ φροφρια Ξαταλαμβάνουν πόλεισ τθσ Υελοποννιςου, όπωσ θ Ξαλαμάτα και θ Υάτρα Θ επανάςταςθ δεν κάμφκθκε Ιςχυρι και γενναία αντίςταςθ των επαναςτατϊν ςε διάφορα ςθμεία ςτθ Στερεά Ελλάδα (Αλαμάνα, Γραβιά, Βαςιλικά και αλλοφ) από οπλαρχθγοφσ όπωσ ο Ακανάςιοσ Διάκοσ και ο Σδυςςζασ Ανδροφτςοσ Χκοτϊνεται πολεμϊντασ ο επίςκοποσ Χαλϊνων Θςαΐασ Ενιςχφονται οι ελλθνικζσ κζςεισ ςτθν Υελοπόννθςο Άλωςθ τθσ Τριπολιτςάσ, διοικθτικοφ κζντρου τθσ Υελοποννιςου από ελλθνικζσ δυνάμεισ με επικεφαλισ το Κεόδωρο Ξολοκοτρϊνθ (23 Χεπτεμβρίου 1821) Στθ κάλαςςα οι ελλθνικζσ δυνάμεισ παρεμποδίηουν τισ κινιςεισ του τουρκικοφ ςτόλου, υποςτθρίηουν τισ χερςαίεσ δυνάμεισ και ςυμμετζχουν ςε πολιορκίεσ παραλιακϊν φρουρίων Ο Κ. Κανάρθσ και οι άνδρεσ του ανατινάςςουν τθν τουρκικι ναυαρχίδα ςτο λιμάνι τθσ έίου Νίκθ των Ελλινων ςτα Δερβενάκια τθσ Αργολίδασ με επικεφαλισ τον Ξολοκοτρϊνθ (25-28 Λουλίου 1822) εναντίον τθσ ςτρατιάσ του Δράμαλθ που είχε φτάςει ςτθν Υελοπόννθςο για να ανακαταλάβει τθν Ψριπολιτςά 1823 ςκοτϊνεται ο Μάρκοσ Μπότςαρθσ λίγο ζξω από το Ξαρπενιςι Ναυμαχία ςτο Γζροντα (29 Αυγοφςτου 1824) όπου οι ελλθνικζσ δυνάμεισ με επικεφαλισ τον Ανδρζα Πιαοφλθ καταφζρνουν ιςχυρό χτφπθμα ςτον τουρκοαιγυπτιακό ςτόλο ΨΣΩΦΞΣΛ Απαντοφν με ςκλθρά αντίποινα ςε βάροσ Ελλινων αμάχων ςτθν Ξωνςταντινοφπολθ, ςτθ Χμφρνθ, ςτθ Κράκθ, ςτθν Ξφπρο και αλλοφ Απαγχονίηουν τον πατριάρχθ Γρθγόριο Εϋ (10 Απριλίου 1821) Σι Ψοφρκοι καταλαμβάνουν τθ έίο το Υάςχα του 1822 και ςφαγιάηουν τον ελλθνικό πλθκυςμό (23.000 νεκροί και 47.000 αιχμάλωτοι) Θ ςφαγι τθσ έίου προκαλεί μεγάλθ ςυγκίνθςθ ςτθν Ευρϊπθ Ψο 1824 ο ςουλτάνοσ ςυμμαχεί με τον θγεμόνα τθσ Αιγφπτου Ποχάμετ Άλι, για τθν κατάπνιξθ τθσ επανάςταςθσ και με αντάλλαγμα τθν Ξριτθ και τθν Υελοπόννθςο Σ αιγυπτιακόσ ςτρατόσ κατζπνιξε τθν επανάςταςθ ςτθν Ξριτθ και κατζςτρεψε τθν Ξάςο Ψουρκικζσ δυνάμεισ καταςτρζφουν τα ήαρά 18

Θ φάςθ τθσ κάμψθσ (1825-1827) ΕΟΟΘΡΕΧ Σι Ζλλθνεσ ςπαράςςονται από εμφφλιο πόλεμο Στο Μανιάκι (20 Παΐου 1825) ο Υαπαφλζςςασ κάνει μια θρωικι προςπάκεια να ςταματιςει τον Λμπραιμ που αποτυγχάνει Στουσ Μφλουσ, περιοχι ςτο Άργοσ, οι Δθμιτριοσ Ωψθλάντθσ, Ξωνςταντίνοσ Παυρομιχάλθσ και ο Πακρυγιάννθσ ζπλθξαν τισ δυνάμεισ του Λμπραιμ (13 Λουνίου 1825) Θ επανάςταςθ κινδφνευε άμεςα να καμφκεί Πόνο ο Γεϊργιοσ Ξαραϊςκάκθσ επιχειροφςε ακόμα ςτθ Χτερεά Ελλάδα εναντίον των Ψοφρκων Χκοτϊνεται ο Γ. Ξαραϊςκάκθσ ςτισ ςυγκροφςεισ με τουσ Ψοφρκουσ που πολιορκοφν τθν Ακρόπολθ (23 Απριλίου 1827) Σ κάνατοσ του Ξαραϊςκάκθ και θ κατάλθψθ τθσ Ακρόπολθσ από τουσ Ψοφρκουσ ενιςχφει το αίςκθμα ότι θ επανάςταςθ ζςβθςε ΨΣΩΦΞΣΛ Χτισ αρχζσ του 1825 ο Λμπραιμ, κετόσ γιοσ του Ποχάμετ Άλι τθσ Αιγφπτου, αποβιβάηεται ςτθν Υελοπόννθςο επικεφαλισ ενόσ καλά οργανωμζνου τακτικοφ ςτρατοφ έωρίσ ςοβαρι αντίςταςθ από τουσ Ζλλθνεσ ο Λμπραιμ ανακαταλαμβάνει μεγάλο μζροσ τθσ Υελοποννιςου Ψουρκικζσ και αιγυπτιακζσ δυνάμεισ πολιορκοφν το Πεςολόγγι (Απρίλιοσ 1825 Απρίλιοσ 1826) Ψθ νφχτα τθσ 10 θσ προσ τθν 11 θ Απριλίου οι πολιορκθμζνοι Ζλλθνεσ επιχειροφν θρωικι ζξοδο, που καταλιγει ςε ςφαγι Ψεράςτια ςυγκίνθςθ ςτθν Ευρϊπθ Σι Ψοφρκοι πολιορκοφν τθν Ακρόπολθ τθσ Ακινασ Σι Ψοφρκοι καταλαμβάνουν τθν Ακρόπολθ Συνκικθ του Λονδίνου 6 Ιουλίου 1827 Σι ευρωπαϊκζσ δυνάμεισ (Αγγλία, Γαλλία, Φωςία) αποφαςίηουν τθν ειρινευςθ μεταξφ Ελλινων και Ψοφρκων και τθ δθμιουργία ελλθνικοφ κράτουσ. Θ απόφαςθ αυτι άλλαξε ουςιαςτικά τα δεδομζνα του ελλθνικοφ ηθτιματοσ. Θ επανάςταςθ δεν είχε ακόμα τελειϊςει 19

ΡΩΤΕΣ ΡΟΣΡΑΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΡΑΝΑΣΤΑΤΘΜΕΝΩΝ ΕΛΛΘΝΩΝ ΓΙΑ ΣΥΓΚΟΤΘΣΘ ΚΑΤΟΥΣ Μορφζσ πολιτικισ οργάνωςθσ με τοπικό χαρακτιρα Ψι χρειαηόταν για να εδραιωκεί θ ελλθνικι επανάςταςθ; Λδρφονται τοπικοί οργανιςμοί, δθλαδι πολιτικοί ςχθματιςμοί τοπικοφ χαρακτιρα, ζνα είδοσ τοπικϊν κυβερνιςεων ΣΤΟΧΟΣ: να καλφψουν τισ ανάγκεσ για εδραίωςθ του αγϊνα και διαχείριςθ των εκνικϊν γαιϊν Σι περιςςότεροι ελζγχονταν από προεςτοφσ, άαναριϊτεσ και ιεράρχεσ. Θ παρουςία προςϊπων των κατϊτερων τάξεων ιταν ςπάνια. Ρελοποννθςιακι Γερουςία Γερουςία τθσ Δυτικισ Χζρςου Ελλάδοσ (Δ. Στερεά Ελλάδα) Άρειοσ Ράγοσ ΑΥΣΨΛΠΘΧΘ ΨΘΧ ΧΩΓΞΦΣΨΘΧΘΧ ΨίΡ ΨΣΥΛΞίΡ ΣΦΓΑΡΛΧΠίΡ Αντιμετωπίςτθκαν οριςμζνα επείγοντα προβλιματα Ιρκαν ςτθν επιφάνεια διαμάχεσ Θ Α Εκνοςυνζλευςθ Γιατί ςυγκλικθκε Εκνοςυνζλευςθ; Χυςτάκθκε με πρωτοβουλία των Υελοποννιςιων προεςτϊν, δίχωσ τθ ςυμμετοχι κανενόσ άλλου φορζα του αγϊνα Επικεφαλισ ιταν ο ζμπειροσ άαναριϊτθσ Αλζξανδροσ Μαυροκορδάτοσ Διοικοφςε τθ Χτερεά Ελλάδα και είχε επικεφαλισ τον άαναριϊτθ, Θεόδωρο Νζγρθ Θ Α Εκνοςυνζλευςθ ζγινε κοντά ςτθν Επίδαυρο το Δεκζμβριο 1821 Ιανουάριοσ 1822 και ζμεινε γνωςτι ωσ θ Εκνοςυνζλευςθ τθσ Επιδαφρου. ήθφίςτθκε το πρϊτο ελλθνικό ςφνταγμα, το Σφνταγμα τθσ Επιδαφρου Ιταν κείμενο επθρεαςμζνο ζντονα από τα ςυντάγματα τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ Ανακθρυςςόταν θ ελλθνικι ανεξαρτθςία πολεμικι προςπάκεια ανεφοδιαςμόσ των ελλθνικϊν ςτρατευμάτων πολιτικι οργάνωςθ των περιοχϊν που απελευκερϊνονταν Ακίνθτεσ οκωμανικζσ περιουςίεσ που Ανάγκθ διαχείριςθσ εκνικϊν γαιϊν ι εκνικϊν κτθμάτων πζραςαν ςτον ζλεγχο των Ελλινων κατά τθ διάρκεια τθσ ελλθνικισ επανάςταςθσ Σι διαμάχεσ κλιμακϊκθκαν από το καλοκαίρι του 1821, όταν ζφταςε ςτθν Υελοπόννθςο ο Δθμιτριοσ Υψθλάντθσ, αδελφόσ του θγζτθ τθσ άιλικισ Εταιρείασ Αλ. Ωψθλάντθ, ωσ εκπρόςωποσ του για να αναλάβει τθν θγεςία του Αγϊνα. Αρκετοί οπλαρχθγοί και άιλικοί κατθγοροφςαν τουσ προεςτοφσ, τουσ άαναριϊτεσ και τουσ ιεράρχεσ ότι προςπακοφςαν να μονοπωλιςουν τθ διαχείριςθ τθσ εξουςίασ και ςυςπειρϊκθκαν γφρω από το Δθμιτριο. Ψο καλοκαίρι του 1821, προεςτοί τθσ Υελοποννιςου αρνικθκαν να ςυνεργαςτοφν με τον Ωψθλάντθ και απειλικθκαν δφο φορζσ με ςφαγι από τουσ εξοργιςμζνουσ αγωνιςτζσ. Χϊκθκαν χάρθ ςτισ παρεμβάςεισ του Ξολοκοτρϊνθ. Εξαιτίασ τθσ ανάγκθσ ενιαίασ διεφκυνςθσ του Αγϊνα αποφαςίςτθκε να καταργθκοφν οι τοπικοί οργανιςμοί και να δθμιουργθκεί μία κεντρικι διοίκθςθ. Υροκθρφςςονται εκλογζσ για τθν ανάδειξθ παραςτατϊν, δθλαδι εκπροςϊπων του λαοφ που κα αποτελοφςαν τθν Εκνικι Χυνζλευςθ 20

Κεςπιηόταν το πολίτευμα τθσ αβαςίλευτθσ δθμοκρατίασ μοναδικι εξαίρεςθ ςε ολόκλθρθ τθν Ευρϊπθ τθσ εποχισ εκείνθσ που τα κακεςτϊτα ιταν βαςιλικά Διακθρφςςεται ότι θ επανάςταςθ είναι εκνικι χωρίσ κοινωνικοανατρεπτικζσ προκζςεισ Σρίςτθκε ότι θ διοίκθςθ κα αποτελοφνταν από δφο ςϊματα με ετιςια κθτεία, το Εκτελεςτικό (κυβζρνθςθ), με πζντε μζλθ, και το Βουλευτικό, με 70 μζλθ. Υρόεδροσ τθσ κυβζρνθςθσ εκλζχτθκε ο Αλζξανδροσ Μαυροκορδάτοσ και του Βουλευτικοφ ο Δθμιτριοσ Υψθλάντθσ. Χτο Βουλευτικό πλειοψθφοφςαν οι προεςτοί, γεγονόσ που αποδυνάμωνε τον Ωψθλάντθ. Θ Β Εκνοςυνζλευςθ Ζγινε ςτο Άςτροσ Κυνουρίασ ςε ςυνκικεσ πολιτικισ ζνταςθσ το Μάρτιο Απρίλιο του 1823. Εγκρίκθκε μία νζα, ελαφρϊσ τροποποιθμζνθ, εκδοχι του Χυντάγματοσ τθσ Επιδαφρου, ο νόμοσ τθσ Επιδαφρου Ξαταργικθκαν όλοι οι τοπικοί οργανιςμοί Ξαταργικθκε το αξίωμα του αρχιςτράτθγου που ζφερε ζωσ τότε ο Ξολοκοτρϊνθσ Υρόεδροσ του Εκτελεςτικοφ ορίςτθκε ο Ρετρόμπεθσ Μαυρομιχάλθσ και πρόεδροσ του Βουλευτικοφ ο Αλζξανδροσ Μαυροκορδάτοσ Ο εμφφλιοσ πόλεμοσ Θ εμφφλια ςφρραξθ εκδθλϊκθκε το φκινόπωρο του 1823, αρχικά ωσ ςφοδρι πολιτικι ςφγκρουςθ και λίγο αργότερα ωσ ανοιχτι ζνοπλθ αναμζτρθςθ. Ζλλθνεσ που προεπαναςτατικά διζκεταν εξουςία και τϊρα επιδίωκαν να τθ διατθριςουν (πρόκριτοι, άαναριϊτεσ, ιεράρχεσ Ζλλθνεσ που αναδείχτθκαν ςτα πεδία των μαχϊν και κεωροφςαν αυτονόθτο το δικαίωμά τουσ να πρωταγωνιςτιςουν ςτα κοινά (οπλαρχθγοί, άιλικοί) ΑΛΨΛΑ ΨΣΩ ΕΠάΩΟΛΣΩ 1) Σι αντικζςεισ των αντίπαλων μερίδων 2) Σι τοπικιςτικζσ αντικζςεισ 3) Σι διαφωνίεσ για τθ διαχείριςθ των χρθμάτων του δανείου που είχε ςυναφκεί ςτθν Αγγλία 4) Σι κακαρά προςωπικζσ αντιπαλότθτεσ και φιλοδοξίεσ Φκινόπωρο 1823-καλοκαίρι 1824 Χυγκροφςτθκαν δφο παρατάξεισ με επικεφαλισ το Κεόδωρο Ξολοκοτρϊνθ, αντιπρόεδρο του Εκτελεςτικοφ και τον Αλζξανδρο Παυροκορδάτο, πρόεδρο του Βουλευτικοφ. Σ Παυροκορδάτοσ εξαςφάλιςε τθν υποςτιριξθ των ιςχυρότερων προκρίτων τθσ Υελοποννιςου και τθσ Ϊδρασ και ο Ξολοκοτρϊνθσ αναγκάςτθκε να υποχωριςει. Ιοφλιοσ 1824-Ιανουάριοσ 1825 Σ Παυροκορδάτοσ και οι Ωδραίοι ςυμμαχοφν με τον Λωάννθ Ξωλζττθ, που επθρζαηε πολλοφσ οπλαρχθγοφσ ςτθ Χτερεά Ελλάδα και απζκλειςαν τουσ Υελοποννιςιουσ από τθν εξουςία. Σι οπλαρχθγοί ςυναςπίςτθκαν και ςτρατεφματα από τθ Χτερεά Ελλάδα λεθλάτθςαν τθ βόρεια Υελοπόννθςο αναγκάηοντασ τουσ Υελοποννιςιουσ να ςυνκθκολογιςουν. Σι νικθτζσ φυλακίηουν τον Ξολοκοτρϊνθ και τον Σδυςςζα Ανδροφτςο, που λίγο αργότερα δολοφονικθκε. Θ Γ Εκνοςυνζλευςθ Συγκλικθκε το 1826 ςτθν Επίδαυρο, αλλά διαλφκθκε ςχεδόν αμζςωσ όταν ζγινε γνωςτι θ πτϊςθ του Πεςολογγίου. Χυγκλικθκε ξανά, τθν άνοιξθ του 1827, ςτθν Τροιηινα Εκλζγεται Κυβερνιτθσ τθσ Ελλάδασ ο Ιωάννθσ Καποδίςτριασ με επταετι κθτεία ήθφίςτθκε το Ρολιτικό Σφνταγμα τθσ Ελλάδοσ, που βαςιηόταν ςτθν αρχι τθσ διάκριςθσ των εξουςιϊν, διαπνεόταν από φιλελεφκερεσ ιδζεσ και ιταν το πιο δθμοκρατικό ςφνταγμα τθσ εποχισ του. 21

ΕΛΛΘΝΙΚΘ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘ ΚΑΙ ΕΥΩΡΘ Ελλθνικι επανάςταςθ και ευρωπαϊκι διπλωματία (1821-1826) Σι Ζλλθνεσ από τθν αρχι τθσ επανάςταςθσ προςπάκθςαν να εξαςφαλίςουν τθ ςυμπαράςταςθ των Ευρωπαίων, θγετϊν και λαϊν. Στισ πρϊτεσ προκθρφξεισ του Αγϊνα Στθ Διακιρυξθ τθσ Αϋ Εκνοςυνζλευςθσ τονιηόταν ότι θ ελλθνικι επανάςταςθ δεν είχε ςτόχο τθν κοινωνικι ανατροπι αλλά ιταν ζνασ εκνικόσ αγϊνασ με αποκλειςτικι επιδίωξθ τθν ελευκερία του ζκνουσ. Θ διεκνισ ςυγκυρία ιταν δυςμενισ Σι ευρωπαϊκζσ δυνάμεισ (Αγγλία, Γαλλία, Φωςία, Αυςτρία, Υρωςία) είχαν νικιςει το Ραπολζοντα και προςπακοφςαν να διαμορφϊςουν ιςορροπίεσ που κα απζτρεπαν πολζμουσ μεγάλθσ κλίμακασ ςτο μζλλον Θ Ευρϊπθ βίωνε τθν Υαλινόρκωςθ Θ ελλθνικι επανάςταςθ ιταν για τουσ Ευρωπαίουσ διπλωμάτεσ ζνα ακόμθ πρόβλθμα, μία ακόμα ςυνιςτϊςα του ανατολικοφ ηθτιματοσ. Τα δφο πρϊτα χρόνια τθσ επανάςταςθσ (1821-1822) οι Δυνάμεισ κράτθςαν ςτακερά αρνθτικι ςτάςθ απζναντί τθσ. Ξινικθκαν ζτςι αφενόσ υπακοφοντασ o ςτα δικά τουσ ςυμφζροντα αλλά και o ςτθν κοινι επικυμία να εμποδίςουν τθ διάλυςθ του οκωμανικοφ κράτουσ, γεγονόσ που φοβοφνταν ότι κα προκαλοφςε νζεσ διενζξεισ μεταξφ τουσ. ΦίΧΛΑ Θ Φωςία αποκθρφςςει τθν επανάςταςθ ςτισ Θγεμονίεσ και τον Αλζξανδρο Ωψθλάντθ παρόλο που εκείνοσ προςπάκθςε να πετφχει τθν υποςτιριξθ τθσ. Πε τισ καίριεσ παρεμβάςεισ του Λωάννθ Ξαποδίςτρια, τότε υπουργοφ Εξωτερικϊν τθσ Φωςίασ, διαμορφϊκθκε μια κάπωσ ευνοϊκι ρωςικι και ευρωπαϊκι πολιτικι για τουσ επαναςτατθμζνουσ Ζλλθνεσ. ΑΓΓΟΛΑ Το 1823, ο νζοσ Άγγλοσ υπουργόσ Εξωτερικϊν Ψηορτη Ξάνιγκ ανακεϊρθςε τθν πολιτικι τθσ χϊρασ του και αναγνϊριςε τουσ Ζλλθνεσ ωσ εμπόλεμθ δφναμθ. Εκτιμοφςε ότι ζνα δυναμικό ελλθνικό κράτοσ κα μποροφςε να αποτελζςει χριςιμο ςυνεργάτθ τθσ Αγγλίασ ςτθ νοτιοανατολικι Πεςόγειο. ΧέΕΔΛΣ ΨίΡ ΨΦΛίΡ ΨΠΘΠΑΨίΡ Θ Φωςία ςε απάντθςθ τθσ μεταςτροφισ τθσ Αγγλίασ ςτο ελλθνικό ηιτθμα και για να μθ χάςει τθν επιρροι τθσ ςτουσ Ζλλθνεσ γνωςτοποίθςε ςτισ αρχζσ του 1824, το ςχζδιο των τριϊν τμθμάτων, που προζβλεπε το ςχθματιςμό τριϊν αυτόνομων ελλθνικϊν θγεμονιϊν. Ψο ςχζδιο απορρίφκθκε και από το ςουλτάνο και από τουσ Ζλλθνεσ. Θ αγγλικι μεταςτροφι ενίςχυςε τθν επιρροι τθσ Αγγλίασ ςτουσ Ζλλθνεσ Θ κυβζρνθςθ Ξουντουριϊτθ προϊκθςε τθ ςφναψθ δφο δανείων με αγγλικζσ τράπεηεσ (1824, 1825) Ψο 1825 εξαιτίασ τθσ δφςκολθσ κζςθσ που είχε περιζλκει θ επανάςταςθ, λόγω τθσ επζμβαςθσ του αιγυπτιακοφ ςτρατοφ, διευκόλυνε τουσ αγγλόφιλουσ να πείςουν τουσ περιςςότερουσ Ζλλθνεσ να υπογράψουν τθν πράξθ προςταςίασ, ζνα ζγγραφο που ηθτοφςαν από τθν Αγγλία να κζςει υπό τθν προςταςία τθσ τουσ Ζλλθνεσ. Ψο κείμενο δεν το υπζγραψε ο Δ. Ωψθλάντθσ. ΕΡΑ ΞΣΠΠΑΨΑ Θ ανάμειξθ των ξζνων Δυνάμεων (Αγγλίασ, Φωςίασ, Γαλλίασ) δθμιοφργθςε τθν εντφπωςθ ςτουσ Ζλλθνεσ ότι θ επίλυςθ του ελλθνικοφ ηθτιματοσ κα ζρκει από τισ Δυνάμεισ. 22

Ψθν περίοδο 1823-1825 διαμορφϊκθκαν πολιτικζσ ομάδεσ κόμματα που ςυνδζονταν με τισ Δυνάμεισ 1. αγγλικό κόμμα με επικεφαλισ τον Αλζξανδρο Παυροκορδάτο 2. γαλλικό κόμμα με θγζτθ τον Λωάννθ Ξωλζττθ 3. ρωςικό κόμμα με αρχθγοφσ τουσ Α. Πεταξά και Κ. Ξολοκοτρϊνθ Το κίνθμα του φιλελλθνιςμοφ Χτθν Ευρϊπθ και ςτθν Αμερικι αναπτφςςεται ο φιλελλθνιςμόσ, ζνα κίνθμα ςυμπαράςταςθσ ςτουσ Ζλλθνεσ. Ξφριοι παράγοντεσ που γζννθςαν το φιλελλθνιςμό ιταν ο φιλελευκεριςμόσ και επαναςτατικόσ ριηοςπαςτιςμόσ που είχε ςπείρει θ γαλλικι επανάςταςθ. Αποτελοφςε μία πολιτικι ςυμπεριφορά που ςτρεφόταν ενάντια ςτθν οκωμανικι απολυταρχία και τθν Λερι Χυμμαχία. Αποτελοφςε μία κορυφαία ςτιγμι του πολιτικοφ Φομαντιςμοφ του 19 ου αιϊνα. ο καυμαςμόσ των Ευρωπαίων για τον αρχαίο ελλθνικό πολιτιςμό, ο αποτροπιαςμόσ των Ευρωπαίων για τισ βιαιότθτεσ των Ψοφρκων ςε βάροσ άμαχων Ελλινων θ ςυγκίνθςθ από τισ ελλθνικζσ επιτυχίεσ Αρνθτικι όψθ του φιλελλθνιςμοφ αποτελζςαν και κάποιοι που δρϊντασ τυχοδιωκτικά παρουςιάηονταν ωσ φιλζλλθνεσ αλλά ενδιαφζρονταν μόνο για χριματα και αξιϊματα. ΥΦΣΧάΣΦΑ άλοεοοθρλχπσω 1) ενίςχυςθ οικονομικι (χριματα, εφόδια) 2) ενίςχυςθ θκικι (ποικίλεσ εκδθλϊςεισ ςυμπαράςταςθσ) 3) προςωπικι ςυμμετοχι ςτον Αγϊνα και ςτισ προςπάκειεσ ςυγκρότθςθσ κράτουσ. Υολλοί ςκοτϊκθκαν πολεμϊντασ για τθν ελευκερία των Ελλινων. Λδιαίτερθ αναφορά αξίηει ςτον Άγγλο λόρδο Ππάιρον που πζκανε ςτο πολιορκθμζνο Πεςολόγγι (1824) Ρροσ τθν ίδρυςθ ανεξάρτθτου κράτουσ (1826-1830) Πετά το 1826 οι Πεγάλεσ Δυνάμεισ φαίνονταν αποφαςιςμζνεσ να λφςουν το ελλθνικό ηιτθμα. Ιουλιανι Συνκικθ του Λονδίνου 6 Ιουλίου 1827 Ωπογράφεται από τθν Αγγλία, Γαλλία, Φωςία και προζβλεπε τθν ίδρυςθ αυτόνομου ελλθνικοφ κράτουσ. Θ άρνθςθ του ςουλτάνου να αποδεχτεί τθ ςυνκικθ προκάλεςε τθν ζνοπλθ επζμβαςθ των Δυνάμεων, τθ ναυμαχία του Ναβαρίνου (8 Σκτωβρίου 1827) όπου οι ςτόλοι τθσ Αγγλίασ, τθσ Φωςίασ και τθσ Γαλλίασ ςυνζτριψαν τον τουρκοαιγυπτιακό ςτόλο. Συνκικθ τθσ Αδριανοφπολθσ 14 Σεπτεμβρίου 1829 Πε τθ ςυνκικθ τθσ Αδριανοφπολθσ ζλθξε ο ρωςοτουρκικόσ πόλεμοσ του 1828-1829, και ανάμεςα ςτα άλλα θ ςυνκικθ προζβλεπε τθν αποδοχι όλων των αποφάςεων των Πεγάλων Δυνάμεων μζχρι τότε ςχετικά με το ελλθνικό ηιτθμα. Θ Φωςία φαινόταν ότι κα αποκόμιηε όλα τα διπλωματικά οφζλθ μόνθ τθσ από τθ διευκζτθςθ του ελλθνικοφ ηθτιματοσ. Θ Αγγλία και θ Γαλλία προτείνουν τθ δθμιουργία ανεξάρτθτου ελλθνικοφ κράτουσ. Ρρωτόκολλο Ανεξαρτθςίασ 22 Ιανουαρίου / 3 Φεβρουαρίου 1830 Θ Αγγλία, θ Γαλλία και θ Φωςία υπογράφουν το Υρωτόκολλο Ανεξαρτθςίασ, που αναγνωρίηει ανεξάρτθτο ελλθνικό κράτοσ και αποτελεί τθν πρϊτθ επίςθμθ διεκνι διπλωματικι πράξθ που αναγνϊριηε τθν Ελλάδα ωσ κυρίαρχο και ανεξάρτθτο κράτοσ. Ψο ελλθνικό κράτοσ ςυμφωνικθκε ότι κα εκτεινόταν νότια τθσ ςυνοριακισ γραμμισ που ορίηεται από τουσ ποταμοφσ Αχελϊο και Χπερχειό. Ψα ςφνορα αυτά κα άλλαηαν λίγο αργότερα. Σι Δυνάμεισ επζλεξαν τον πρίγκιπα Οεοπόλδο του Χαξ Ξόμπουργκ ωσ θγεμόνα τθσ Ελλάδασ. Αυτόσ δεν αποδζχτθκε τθν εκλογι του. 23