Μεγάλη αποδοχή τησ δημοκρατίασ, μικρή εμπιςτοςφνη ςτουσ πολιτικοφσ θεςμοφσ

Transcript

1 Μεγάλη αποδοχή τησ δημοκρατίασ, μικρή εμπιςτοςφνη ςτουσ πολιτικοφσ θεςμοφσ Ζρευνα με ευκαιρία τθν Διεκνι Ημζρα τθσ Δθμοκρατίασ Η 15 θ Σεπτεμβρίου ζχει κακιερωκεί από τα Ηνωμζνα Ζκνθ ωσ θ Διεκνισ Ημζρα Δθμοκρατίασ. Με αφορμι τθν ςθμαντικι αυτι επζτειο, το Ρανεπιςτιμιο Λευκωςίασ διεξιγαγε ζρευνα με κζμα τισ απόψεισ των πολιτϊν για τθν δθμοκρατία, γενικά, αλλά και για τθν δθμοκρατικι διακυβζρνθςθ και τουσ πολιτικοφσ κεςμοφσ ςτθν Κφπρο, ειδικότερα. Το κφριο εφρθμα είναι ότι υπάρχει μεγάλθ αποδοχή τθσ δθμοκρατίασ, ωσ πολιτεφματοσ, αλλά παράλλθλα πολφ χαμθλι εμπιςτοςφνη ςτουσ πολιτικοφσ κεςμοφσ (κυβζρνθςθ, κόμματα, βουλι, αντιπολίτευςθ κ.ο.κ.). Αυτό το παράδοξο εφρθμα μπορεί να ερμθνεφςει από τθν μια τθν καρτερία και ανοχι των πολιτϊν, ζναντι ςτα διάφορα προβλιματα και ελλείμματα τθσ δθμοκρατίασ ςτον τόπο μασ, που εμφανϊσ ςχετίηεται με τθν αποδοχι τθσ ιδζασ του δθμοκρατικοφ πολιτεφματοσ. Από τθν άλλθ, ερμθνεφει τθν αυξανόμενθ αποξζνωςθ από τθν πολιτικι ηωι, που ςε μεγάλο βακμό φαίνεται να απορρζει από τθν απογοιτευςθ και χαμθλι εμπιςτοςφνθ ςτουσ πολιτικοφσ κεςμοφσ. Υψηλή αποδοχή του δημοκρατικοφ πολιτεφματοσ Ριο αναλυτικά, οι Ελλθνοκφπριοι ςτθν μεγάλθ τουσ πλειοψθφία (92%) αποδζχονται τθν δθμοκρατία ωσ προτιμότερη από άλλεσ μορφζσ διακυβζρνηςησ. Τοποκετοφνται ξεκάκαρα (79%) ότι δεν κεωροφν κακόλου το ίδιο μια δθμοκρατικι και μια μθ-δθμοκρατικι κυβζρνθςθ. Οφτε και αποδζχονται (79%) ότι υπάρχουν περιπτϊςεισ ςτισ οποίεσ μια αυταρχικι κυβζρνθςθ κα ιταν καλφτερθ από μια δθμοκρατικι κυβζρνθςθ. Τζλοσ, οι περιςςότεροι (67%) δεν αποδζχονται ότι «ςτθν Κφπρο χρειαηόμαςτε λιγότερθ, όχι περιςςότερθ δθμοκρατία».

2 Από τθν άλλθ θ αποδοχι ενόσ κφριου πολιτικοφ κεςμοφ, εκείνου των πολιτικϊν κομμάτων, είναι οριακή: μόνο το 52% πιςτεφει ότι «χωρίσ πολιτικά κόμματα δεν μπορεί να υπάρξει δθμοκρατία» - ενϊ το υπόλοιπο (48%) κεωρεί ότι τα κόμματα δεν είναι τόςο απαραίτθτα. Η ςυντριπτικι πλειοψθφία ζχει τθν άποψθ πωσ τα κόμματα ενδιαφζρονται περιςςότερο για τουσ ψιφουσ, παρά για το καλό του τόπου (91%) ι τισ απόψεισ των ψθφοφόρων/πολιτϊν (88%).

3 Είναι φανερό ότι ζνασ από τουσ ςθμαντικότερουσ παράγοντεσ απογοιτευςθσ με τα πολιτικά κόμματα, είναι και οι ςυνεχείσ διαφωνίεσ και αντιπαρακζςεισ τουσ, αφοφ ζνα εκπλθκτικά ψθλό ποςοςτό (89%) ηθτά πιο μεγάλθ ομοφωνία ι ενότθτα μεταξφ των κομμάτων. Ραρόμοια ψθλό ποςοςτό (79%), ηθτά να υπάρχει μεγαλφτερθ ομοφωνία εντόσ των κομμάτων.

4 Οι αρνθτικζσ αυτζσ απόψεισ όςον αφορά τα κίνθτρα των κομμάτων, αλλά και θ προφανισ κοφραςθ από τισ ςυνεχείσ δθμόςιεσ προςτριβζσ εντόσ και μεταξφ των κομμάτων, ερμθνεφουν ίςωσ και τθν ςυμφωνία τθσ πλειοψθφίασ (72%) με τθν άποψθ ότι θ Κφπροσ χρειάηεται περιςςότερο «ζνα δυναμικό θγζτθ, παρά πιο πολλι δθμοκρατία». Αντιφάςκει αυτό με τθν προαναφερκείςα απόρριψθ τθσ άποψθσ ότι «θ Κφπροσ χρειάηεται λιγότερθ, όχι περιςςότερθ δθμοκρατία»; Ρροφανϊσ θ ςφνδεςθ να είναι θ προςδοκία από μζρουσ των πολιτϊν, ότι ζνασ δυναμικόσ θγζτθσ κα μποροφςε να βελτιϊςει τθν ςθμερινι τάξθ πραγμάτων, κα βοθκοφςε να ζχουμε περιςςότερθ «πραγματικι δθμοκρατία», όπου οι πολιτικοί να είναι ζτοιμοι να ακοφςουν πιο πολφ τουσ πολίτεσ, να παραμερίςουν τα ςυμφζροντα και τισ ςυνεχείσ αντιπαρακζςεισ, επιδιϊκοντασ ςυγκλίςεισ και υπερβάςεισ, για το καλό του τόπου.

5 Χαμηλή εμπιςτοςφνη ςτουσ πολιτικοφσ θεςμοφσ Ππωσ κα ανζμενε κανείσ, πιο μεγάλθ εμπιςτοςφνθ (85%) ζχουν οι Κφπριοι ςτον κεςμό τθσ οικογζνειασ ζναν μθ-πολιτικό κεςμό, που ςχετίηεται με τθν φφςθ και τθν βιολογία, παρά με τθν πολιτικι και τθν ανάγκθ ςυνφπαρξθσ μθ-ςυγγενικϊν προςϊπων, που αποτελεί επιδίωξθ τθσ πολιτικισ. Ακολουκεί θ εμπιςτοςφνθ ςτθν εκπαίδευςθ και τουσ εκπαιδευτικοφσ (49%), ςτθν εκκλθςία και τουσ ιερείσ (45%), τα μζςα μαηικισ επικοινωνίασ (28%), και τα δικαςτιρια (28%). Ριο χαμθλά ςτθν κλίμακα εμπιςτοςφνθσ βρίςκεται θ κυβζρνθςθ (15%), που παίρνει όμωσ ψθλότερο βακμό εμπιςτοςφνθσ από τθν Βουλι των Αντιπροςϊπων (8%) και τθν αντιπολίτευςθ ειδικότερα (4%). Τα πολιτικά κόμματα ωσ ςφνολο χαίρουν τθσ μεγαλφτερθσ απαξίωςθσ, αφοφ κετικά τουσ βλζπει μόνο το 2% των πολιτϊν.

6 Το ελαφρϊσ ψθλότερο ποςοςτό εμπιςτοςφνθσ προσ τθν κυβζρνθςθ δεν πρζπει να κεωρείτε ωσ ιδιαίτερα ενκαρρυντικό, αν αναλογιςτοφμε ότι είναι θ κυβζρνθςθ που αναμζνεται να καλλιεργιςει ι ζςτω να εκμαιεφςει τθν αφοςίωςθ και υπακοι ςτο κράτοσ, να προωκιςει νόμουσ και (ςυχνά επαχκι) οικονομικά μζτρα, όπωσ τουσ φόρουσ, κ.ο.κ. Είναι εξάλλου ενδιαφζρον ότι θ μεγαλφτερθ κετικι ςτιριξθ ςτθν κυβζρνθςθ προζρχεται από τισ τάξεισ του ΔΗΣΥ (38%) και του ςυγκυβερνϊντοσ ΔΗΚΟ (16%), των πιο θλικιωμζνων πολιτϊν (33%), κακϊσ και των πολιτϊν με χαμθλι μόρφωςθ δθμοτικοφ (24%), ενϊ θ εμπιςτοςφνθ από απόφοιτουσ δευτεροβάκμιων ςχολϊν μειϊνεται ςτο 18%, και από τριτοβάκμιεσ ςχολζσ ςτο 11%.

7 Βαθμολογία τησ Κυπριακήσ δημοκρατίασ Ξεχωριςτό ενδιαφζρον παρουςιάηουν οι απαντιςεισ των πολιτϊν για πωσ κα βακμολογοφςαν τθν δθμοκρατία ςτθν Κφπρο. Οι περιςςότεροι (42%) δίνουν μια μζτρια γενικι βακμολογία ςτθ δθμοκρατία μασ, 35% δίνουν χαμθλι βακμολογία και μόνο 23% τθν επιβραβεφουν με μια ψθλι βακμολογία. Πςον αφορά ςτισ πιο λεπτομερείσ τοποκετιςεισ, 76% δίνουν πολφ χαμθλι / χαμθλι βακμολογία για το ότι οι πολίτεσ δεν αντιμετωπίηονται ωσ ίςοι. Οι πολίτεσ, δεν κεωροφν ότι υπάρχει ιςονομία, ι ιςότθτα ζναντι του νόμου, αξία που κεωρείται κεντρικι ςε ζνα δθμοκρατικό πολίτευμα. Ζνα 71% των ερωτθκζντων δίνουν χαμθλι βακμολογία ςτο κατά πόςον οι κυβερνϊντεσ παίρνουν υπόψθ τισ απόψεισ ι γνϊμεσ των πολιτϊν. Ρεριςςότεροι από τουσ μιςοφσ (57%) κεωροφν ότι θ πολιτεία δεν δείχνει ζμπρακτθ αλλθλεγγφθ προσ τουσ πολίτεσ, ςτθρίηοντασ τουσ ςτισ δφςκολεσ τουσ ςτιγμζσ. Αρκετά πιο ικανοποιθμζνοι φαίνεται να είναι οι πολίτεσ όςον αφορά τον βακμό κατοχφρωςθσ των πολιτικϊν ελευκεριϊν (όπωσ είναι θ ελευκερία ςτθν ζκφραςθ άποψθσ), κακϊσ και ςτον βακμό που γίνονται ςεβαςτά τα ανκρϊπινα δικαιϊματα ςτθν Κφπρο. Το μζλλον τησ δημοκρατίασ ςτην Κφπρο Συμπεραςματικά, ενϊ είναι οπωςδιποτε κετικό το γεγονόσ ότι οι πολίτεσ τάςςονται ανεπιφφλακτα υπζρ τθσ δθμοκρατίασ ωσ ςφςτθμα, είναι ανθςυχθτικι θ χαμθλι εμπιςτοςφνθ ςτουσ πολιτικοφσ κεςμοφσ και ιδιαίτερα ςτα πολιτικά κόμματα. Βραχυπρόκεςμα θ δυςαρζςκεια αυτι φαίνεται να μεταφράηεται ςε απομάκρυνςθ και αποξζνωςθ από τθν πολιτικι ηωι. Μακροχρόνια, όμωσ, μπορεί να οδθγιςει ςε υπονόμευςθ τθσ αποδοχισ του δθμοκρατικοφ ςυςτιματοσ. Αυτό μπορεί να παρεμποδιςτεί, βζβαια, με τθν αλλαγι ςτθν νοοτροπία και ςυμπεριφορά των

8 κομμάτων και των πολιτικϊν προςϊπων, αλλά και με τθν ενεργότερθ ανάμιξθ και ςυμμετοχι των πολιτϊν ςτα κοινά, με ςτόχο τθν αλλαγι ςτθν επικρατοφςα τάξθ πραγμάτων. Ταυτότητα ζρευνασ Γραφείο IMR / Ρανεπιςτιμιο Λευκωςίασ Ημερομηνία διεξαγωγήσ Σεπτεμβρίου 2013 Κάλυψη Ραγκφπρια, αςτικζσ και αγροτικζσ περιοχζσ Χαρακτηριςτικά δείγματοσ Άνδρεσ και γυναίκεσ θλικίασ 18+ Μζγεθοσ δείγματοσ 400 άτομα (με ποςοςτό εμπιςτοςφνθσ + ι %) Επιλογή δείγματοσ Τυχαία ςτρωματοποιθμζνθ δειγματολθψία Συλλογή ςτοιχείων Τθλεφωνικζσ ςυνεντεφξεισ με τθ χριςθ δομθμζνου ερωτθματολογίου