Πληροθορική Β Γσμναζίοσ Δνόηηηα 1 η : Γνωρίζω ηον Υπολογιζηή ως ενιαίο ζύζηημα Κεθάλαιο 4 ο : Γίκησα Υπολογιζηών Δκπαιδεσηικός: Γαλανός Γεώργιος Γαιαλόο Γεώξγηνο 1
Οξνινγία: Μέζο Μεηάδοζης Απνηειεί ηνλ θπζηθό δξόκν κεηαμύ πνκπνύ-δέθηε ζ έλα ζύζηεκα επηθνηλσλίαο. Ο θπζηθόο δξόκνο νλνκάδεηαη θαη θαλάιη επηθνηλσλίαο. Τα Φσζικά Μέζα Μεηάδοζης είναι: Χάιθηλα θαιώδηα Οκναμνληθά θαιώδηα Οπηηθέο ίλεο Αζύξκαηεο δεύμεηο Γαιαλόο Γεώξγηνο 2
Οξνινγία: Τα Μέζα Μεηάδοζης διακρίνονηαι: Δνζύρμαηα: Χάιθηλα θαιώδηα Οκναμνληθά θαιώδηα Ραδηνεπηθνηλσλίεο Αζύρμαηα: Μηθξνθπκαηηθέο επίγεηεο Δνξπθνξηθέο δεύμεηο Γαιαλόο Γεώξγηνο 3
Οξνινγία: Τεπμαηικά πζθεπέο πνπ παξεκβάιινληαη κεηαμύ ρξήζηε θαη ππνινγηζηή. Με ηελ βνήζεηα ηνπ πιεθηξνινγίνπ κεηαθέξεη ν ρξήζηεο δεδνκέλα ζηνλ ειεθηξνληθό ππνινγηζηή θαη κε ηελ βνήζεηα ηεο νζόλεο ν ειεθηξνληθόο ππνινγηζηήο ζηνλ ρξήζηε. Μπνξεί λα είλαη απιέο ζπζθεπέο επηθνηλσλίαο ζε ρακειέο ηαρύηεηεο ή θαη αθξηβέο γξήγνξεο ζπζθεπέο. Modem πζθεπή γηα ηελ κεηαηξνπή ςεθηαθνύ ζήκαηνο ζε αλαινγηθό ζήκα ην νπνίν είλαη θαηάιιειν γηα κεηαθνξά κε αλαινγηθό κέζν κεηάδνζεο. Δπίζεο, αλαιακβάλεη θαη ηελ αθξηβώο αληίζηξνθε δηαδηθαζία. Δπηπιένλ ηα ζύγρξνλα modem πξνζθέξνπλ εμειηγκέλεο ππεξεζίεο αλαγλώξηζεο/δηόξζσζεο ιαζώλ θαζώο θαη ζπκπίεζεο δεδνκέλσλ. Σα modem δηαθξίλνληαη αλάινγα κε ην θάζκα ζπρλνηήησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ: Modem Αθνπζηηθώλ πρλνηήησλ (Voice band). Modem Βαζηθήο Εώλεο (Base band). Modem Δπξείαο Εώλεο (Broadband). Γαιαλόο Γεώξγηνο 4
Οξνινγία: Η κεηαθνξά δεδνκέλσλ ρσξίδεηαη ζηελ αλαινγηθή θαη ηελ ςεθηαθή: Αλαινγηθή κεηάδνζε Τα ζήκαηα κεηαδίδνληαη κε ηελ ζπλερή κεηαβνιή κηαο θπζηθήο πνζόηεηαο ζπλαξηήζεη ηνπ ρξόλνπ. Ψεθηαθή κεηάδνζε Τα ζήκαηα κεηαβάιινληαη θαηά κε ζπλερή ηξόπν θαη παίξλνπλ κόλν δηαθξηηέο ηηκέο. Γαιαλόο Γεώξγηνο 5
Οξνινγία: Δίκηςο Οξίδεηαη σο έλα ζύλνιν ζπλδεδεκέλσλ ππνινγηζηώλ, κε ζθνπό ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ θαη ηελ θνηλή ρξήζε ζπζθεπώλ. Ππωηόκολλο Επικοινωνίαρ Δίλαη ην ζύλνιν θαλόλσλ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ απξόζθνπηε αληαιιαγή ησλ δεδνκέλσλ ζην δίθηπν. Δίκηςο peer-to-peer Όινη νη ζπλδεδεκέλνη ππνινγηζηέο είλαη ηζόηηκνη. Δίκηςο Διακομιζηή/Πελάηη Τπάξρεη έλαο (ηνπιάρηζηνλ) ππνινγηζηήο πνπ παίδεη ην ξόιν ηνπ δηαθνκηζηή θαη νη ππόινηπνη ππνινγηζηέο ζπλδένληαη ζηνλ δηαθνκηζηή σο πειάηεο. Τοπικά Δίκηςα (LAN) Απαξηίδνληαη από ζρεηηθά ιίγνπο ππνινγηζηέο θαη θαηά θαλόλα θαιύπηνπλ εθηάζεηο πνπ δελ ππεξβαίλνπλ ηα όξηα ελόο θηηξίνπ. Μηηποπολιηικά Δίκηςα (ΜAN) πλδένπλ πνιιά ηνπηθά δίθηπα θαη ε έθηαζε ηνπο είλαη κεγέζνπο πόιεο ή κεξηθώλ πόιεσλ. Δίκηςα Εςπείαρ Πεπιοσήρ (WAN) Σα κεγέζε ηνπο είλαη δηεπεηξσηηθά θαη ζπλδένπλ ηα κεγάια κεηξνπνιηηηθά δίθηπα κεηαμύ ηνπο. Γαιαλόο Γεώξγηνο 6
Οξνινγία: Διανομέαρ (Hub) Υξεζηκνπνηείηαη ζηελ ηνπνινγία αζηέξα. απηή ηελ ζπζθεπή θαηαιήγνπλ όινη νη ππνινγηζηέο. Ο Γηαλνκέαο αλακεηαδίδεη ηα ζήκαηα ελόο ππνινγηζηήπνκπνύ πξνο όινπο ηνπο ππόινηπνπο θαη επηιύεη πξνβιήκαηα «ζύγθξνπζεο» δεδνκέλσλ. Διακόπηηρ (Switch) πλδέεη άκεζα, δηαθνξεηηθά ηκήκαηα ηνπ ίδηνπ δηθηύνπ ππνινγηζηώλ. Ο Γηαθόπηεο δηαβάδεη ηελ δηεύζπλζε ηνπ ππνινγηζηή- απνδέθηε θαη αλακεηαδίδεη ην ζήκα μόνο πξνο απηόλ θαη όρη πξνο όινπο ηνπο ππνινγηζηέο ηνπ δηθηύνπ. Γέθςπα (Bridge) Δλώλεη δίθηπα ππνινγηζηώλ ίδηνπ ηύπνπ. Ζ γέθπξα ελώλεη κεκνλσκέλα ηνπηθά δίθηπα, επηηξέπνληαο ηελ απνζηνιή δεδνκέλσλ από ην έλα ζην άιιν. Πύλη (Gateway) πλδέεη δίθηπα ππνινγηζηώλ δηαθνξεηηθνύ ηύπνπ. Ζ πύιε ιεηηνπξγεί όπσο ε γέθπξα, κεηαθξάδνληαο δεδνκέλα ηνπ ελόο ζηνλ ηύπν ηνπ άιινπ θαη αληηζηξόθσο. Επαναλήπηηρ (Repeater) Σα ζήκαηα ρξεηάδεηαη λα δηαλύζνπλ κεγάιεο απνζηάζεηο κέρξη λα θζάζνπλ ζηνλ πξννξηζκό ηνπο. Έηζη ινηπόλ, ν επαλαιήπηεο αλαιακβάλεη ηελ ελίζρπζε ησλ ζεκάησλ ζε θνκβηθά ζεκεία ηεο δηαδξνκήο, ώζηε λα θζάζνπλ αζθαιή ζηνλ πξννξηζκό ηνπο. Γαιαλόο Γεώξγηνο 7
Οξνινγία: Δπομολογηηήρ (Router) Δίλαη απαξαίηεηνο όηαλ ηα δεδνκέλα ηαμηδεύνπλ εθηόο ηνπ δηθηύνπ ππνινγηζηώλ πξνο θάπνην άιιν δίθηπν ππνινγηζηώλ. Καη παξάιιεια εμεηάδεη ηα παθέηα ησλ δεδνκέλσλ κε ζθνπό λα εμαθξηβώζεη ηνλ πξννξηζκό ηνπο. (ελδηάκεζν ή ηειηθό). Firewall Δκπνδίδεη ηε δηέιεπζε εμσηεξηθώλ ζεκάησλ πξνο ην εζσηεξηθό ελόο δηθηύνπ ππνινγηζηώλ. Τηλεθωνικό Δίκηςο Ζ επηθνηλσλία ηειεθσληθώλ ζπζθεπώλ κε απηνκαηνπνηεκέλν ηξόπν, ρσξίο ηελ κεζνιάβεζε αλζξώπηλνπ παξάγνληα. Απνηειεί ηνλ θνξκό ηνπ ηειεπηθνηλσληαθνύ δηθηύνπ νιόθιεξνπ ηνπ πιαλήηε, γηαηί ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ζηεξίμεη ηελ κεηάδνζε θσλήο θαζώο θαη άιισλ ηύπσλ πιεξνθνξίαο. Διαδίκηςο (Η/Υ) πλδέεη κεηαμύ ηνπο πνιιά δίθηπα ππνινγηζηώλ. Ζ αξρηηεθηνληθή ηνπ είλαη παξόκνηα κε απηή ηνπ ηειεθσληθνύ δηθηύνπ. πλδεζκνινγία ηνπηθώλ δηθηύσλ πνπ ζπλδένληαη γηα λα ζρεκαηίζνπλ κεγαιύηεξα. Γαιαλόο Γεώξγηνο 8
Οξνινγία: Intranet Δίλαη κηθξόηεξεο εκβέιεηαο δίθηπν θαη ρξεζηκνπνηεί ππνδνκή θαη θαλόλεο επηθνηλσλίαο ίδηνπο κ απηνύο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζην δηαδίθηπν (Internet). Extranet πλδέεη απνκνλσκέλα Intranets κέζσ ηνπ Γηαδηθηύνπ. Γαιαλόο Γεώξγηνο 9
Τνπνινγία δηαύινπ (Bus): Τοπολογία διαύλος (Bus) Οη ππνινγηζηέο ζπλδένληαη ζηελ ζεηξά κ έλα θνηλό θαιώδην πνπ μεθηλά από ηνλ πξώην θαη πεξλά δηαδνρηθά απ όινπο, κέρξη ηνλ ηειεπηαίν. Γαιαλόο Γεώξγηνο 10
Τνπνινγία αζηέξα (Star): Τοπολογία αζηέπα (Star) Κάζε ππνινγηζηήο κε δηθό ηνπ θαιώδην ζπλδέεηαη ζε κηα θεληξηθή ζπζθεπή, ηνλ δηαλνκέα (Hub). Ζ ζύλδεζε ησλ ππνινγηζηώλ είλαη αθηηλσηή κε ηνλ δηαλνκέα. Γαιαλόο Γεώξγηνο 11
Τνπνινγία δαθηπιίνπ (Ring): Τοπολογία δακηςλίος (Ring) Οη ππνινγηζηέο ζπλδένληαη θπθιηθά ζε δαθηύιην. Ζ ξνή ησλ πιεξνθνξηώλ έρεη αξηζηξεξόζηνθε ή δεμηόζηξνθε πεξηζηξνθή. Γαιαλόο Γεώξγηνο 12
Είδε δηθηύσλ: LAN Local Area Network Τοπικό δίκησο = Καιύπηεη Μηθξέο πεξηνρέο π.ρ. έλα Εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο, κία αίζνπζα, έλα θηήξην, γεηηνληθά θηήξηα. Η ζύλδεζε γίλεηαη ελζύξκαηα ή αζύξκαηα WAN Wide Area Network Γίκησο Δσρείας Περιοτής = Καιύπηεη κεγάιεο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο π.ρ. κηα ρώξα, κηα ήπεηξν, νιόθιεξν ηνλ θόζκν Γαιαλόο Γεώξγηνο 13
Δηαδίθηπν: Γιαδίκησο = Είλαη έλα εληαίν δίθηπν πνπ ζρεκαηίδεηαη από δηάθνξα δίθηπα θαη αλεμάξηεηνπο ππνινγηζηέο απ όια ηα κέξε ηνπ θόζκνπ Γηα ηελ ζύλδεζε ελόο πξνζσπηθνύ ππνινγηζηή ζην δηαδίθηπν ρξεηάδεηαη κηα ηειεθσληθή γξακκή κε κεγάιε ηαρύηεηα π.ρ. ADSL VDSL ζηελ νπνία ζπλδέεηαη κηα ζπζθεπή modem router Γαιαλόο Γεώξγηνο 14
Κάξηα δηθηύνπ: Κάπηα δικηύος Ζ ζύλδεζε ηνπ θάζε ππνινγηζηή κε ην δίθηπν γηα ηελ θπθινθνξία ησλ δεδνκέλσλ. Γαιαλόο Γεώξγηνο 15
Καιώδηα δηθηύσλ: Σςζηπόθος ζεύγοςρ Απνηειείηαη από ηέζζεξα δεύγε κνλσκέλσλ ράιθηλσλ αγσγώλ. Κάζε δεύγνο έρεη ζπζηξαθεί κε δηαθνξεηηθό αξηζκό ζηξνθώλ γηα ηελ απνθπγή ειεθηξνκαγλεηηθώλ παξεκβνιώλ. Γαιαλόο Γεώξγηνο 16
Καιώδηα δηθηύσλ: Ομοαξονικό καλώδιο Απνηειείηαη από δύν αγσγνύο πνπ κνηξάδνληαη ηνλ ίδην άμνλα, πνπ είλαη δηαρσξηζκέλνη από κνλσηηθό πιηθό. Γαιαλόο Γεώξγηνο 17
Καιώδηα δηθηύσλ: Οπηικέρ ίνερ Οη νπηηθέο ίλεο είλαη ην λεόηεξν κέζν κεηάδνζεο. Ο ξπζκόο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ είλαη πνιύ πςειόο θαη θαιύπηνπλ απνζηάζεηο αξθεηώλ ρηιηνκέηξσλ. Σν κέζν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη ίλεο γπαιηνύ ή πιαζηηθνύ πνπ έρνπλ ηελ ηδηόηεηα λα εγθισβίδνπλ ηηο νπηηθέο αθηίλεο θαη λα ηηο νδεγνύλ ζην ηέξκα. Οη ίλεο απηέο απνηεινύληαη ζπλήζσο από 3 νκόθεληξεο θπιηλδξηθέο νληόηεηεο δηειεθηξηθνύ πιηθνύ: Κεληξηθή ίλα (core). Δπίζηξσζε (cladding). Κάιπκκα. Γαιαλόο Γεώξγηνο 18
Καιώδηα δηθηύσλ: Σα πλεονεκηήμαηα ηεο οπηικήρ ίναρ είλαη: 1. Δύξνο δώλεο. 2. Θόξπβνο. 3. Ρπζκόο εκθάληζεο ζθαικάησλ. 4. Τιηθό. 5. Αζθάιεηα. 6. Απόζβεζε. Σα μειονεκηήμαηα ηεο οπηικήρ ίναρ είλαη: 1. Γύζθνινο ηξόπνο ζύλδεζεο θαη βπζκάησζεο ησλ νπηηθώλ ηλώλ ζε εθπνκπό - δέθηε. Γύζθνιε ε ζύλδεζε πνιιώλ ρξεζηώλ πάλσ ζ έλα θαιώδην. 1. Πεξηνξηζκέλε ρξήζε θαη αλεπαξθήο ππάξρνπζα ππνδνκή. Γαιαλόο Γεώξγηνο 19
Καιώδηα δηθηύσλ: Αζύπμαηερ ζεύξειρ Σν ηειεπηαίν κέζν κεηάδνζεο είλαη ε αηκόζθαηξα. Ζιεθηξνκαγλεηηθά θύκαηα (κηθξνθύκαηα, ππέξπζξεο αθηίλεο, laser θ.ιπ.) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ κεηαθνξά δεδνκέλσλ. Οη ηαρύηεηεο πνπ επηηπγράλνληαη είλαη κεγάιεο κηα θαη νη ζπρλόηεηεο ησλ πξνεγνύκελσλ θπκάησλ θπκαίλνληαη από 10 9 έσο 10 15 Hz. Σα βαζηθά πξνβιήκαηα πνπ εκθαλίδνπλ νη αζύξκαηεο δεύμεηο είλαη ε αζθάιεηα ηεο πιεξνθνξίαο, ε επαηζζεζία ζηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο θαη ε αλάγθε θύιαμεο θαη ζπληήξεζεο πνκπώλ, δεθηώλ θαη αλακεηαδνηώλ. Οπνηνζδήπνηε έρεη κηα θεξαία κπνξεί λα παξαθνινπζεί ηελ κεηαδηδόκελε πιεξνθνξία. Γαιαλόο Γεώξγηνο 20
Πιενλεθηήκαηα ησλ δηθηύσλ: Τα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξνπλ ηα δίθηπα είλαη: Επηθνηλσλία κεηαμύ δηαθνξεηηθώλ ππνινγηζηώλ θαη αληαιιαγή δεδνκέλσλ Δηακνηξαζκόο εμνπιηζκνύ, πξνγξακκάησλ θαη δεδνκέλσλ ηνπ δηθηύνπ Εμνηθνλόκεζε ρξεκάησλ Παξνρή πςειήο αμηνπηζηίαο Επθνιία επέθηαζεο Γαιαλόο Γεώξγηνο 21