ΔΔΕ 430 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΗΡΑΚΛΗΣ ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΥ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2012 ΕΡΓΑΣΙΑ: ΑΝΑΛΥΣΗ/ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑΣ AN INCONVENIENT TRUTH ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
Διαβάζοντας τον τίτλο αυτής της ταινίας, μου κίνησε το ενδιαφέρον να την δω, για τον λόγο ότι διερωτήθηκα πώς θα παρουσιάζαν ένα τόσο φλέγον θέμα. Θίγουν εύγλωτα την επιστήμη της υπερθέρμανσης του πλανήτη με την προσωπική ιστορία του Αλ Γκορ και τη δια βίου δέσμευση για την αντιστροφή των επιπτώσεων της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. Ο Γκορ είναι ένας μακροπρόθεσμος συνήγορος για το περιβάλλον, που παρουσιάζει ένα ευρύ φάσμα των γεγονότων και των πληροφοριών με ένα μοναδικό τρόπο. «Μια Ενοχλητική Αλήθεια» δεν είναι μια ιστορία απελπισίας αλλά ένα σύνθημα για την προστασία της Γης που όλοι μοιραζόμαστε. Και όπως δήλωσε και ο Αλ Γκορ, «είναι πλεόν σαφές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια κλιματική κρίση που απαιτεί από εμάς να δράσουμε τολμηρά, γρήγορα και σοφά». Μετά το τέλος της ταινίας, ήμουν σίγουρη ότι έκανα την σωστή επιλογή. Από αυτή την ταινία, ενημερώθηκα για αρκετά θέματα που αφορούν το περιβάλλον μας, το οποίο κατά την γνώμη μου αποτελεί ένα καίριο θέμα, γιατί μέσα σε αυτό προσπαθούμε να ζήσουμε. Και για να έχουμε μια υγιείς ζωή, προαπαιτεί να ζούμε σε ένα υγιές περιβάλλον. Ο Αλ Γκορ, φάνηκε ένας εξαιρετικός ομιλητής, που παρουσίασε πολύ εύστοχα το θέμα αυτό. Όχι μόνο ενημέρωσε το κοινό για το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά προχώρησε και ένα βήμα πάρακατω, έτσι ώστε να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο για το περιβαλλοντικό πρόβλημα και να τους παρακινήσει στο να λάβουν μέτρα για αντιμετώπιση του. Για να το πετύχει αυτό, χρησιμοποίησε απλό και λιτό λόγο έτσι ώστε να γίνεται πλήρως κατανοητός απ όποιες κατηγορίες και αν συμπεριλαμβάνονται στο ακροατήριο, όπως μορφωτικό επίπεδο και ηλικία. Γενικά, παρουσιάζει αρκετά παραδείγματα με κωμικό τρόπο, έτσι ώστε να γίνεται πιο κατανοητός προς το κοινό και να περάσει ακριβώς το νόημα που θέλει. Με αυτό τον τρόπο, κρατά το ενδιαφέρον του ακροατή για να μην φτάσει στο σημείο να γίνει βαρετός. Χρησιμοποιεί αστείες εκφράσεις της καθημερινής ζωής των ανθρώπων για να παρομοιάσει όμως την τραγικότητα που υπάρχει. Για παράδειγμα: «Τα μεθυσμένα δέντρα που γέρνουν εδώ και εκεί. Αυτό δεν προκλήθηκε απ τον αέρα ή από κατανάλωση αλκοόλ!» Επίσης, χρησιμοποιά αναπαραστατικούς τρόπους για να δείξει τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν από το - 2 -
λιώσιμο των πάγων σε αρκετές παράκτιες περιοχές, για να δείξει έτσι το μέγεθος της καταστροφής στην οποία οδεύουμε. Τα εκατομμύρια κατοίκων που θα αναγκαστούν να εκτοπιστούν και ουσιαστικά θα γίνουν πρόσφυγες, αφού τα σπίτια τους θα είναι κάτω απ το νερό, όπως και στο Μανχάτταν, που η τοποθεσία του μνημείου θα βρίσκεται κάτω απ το νερό. Επιπλέον, βρήκα πολύ θετικό το γεγονός ότι χρησιμοποίησε το EQ (Συναισθηματική Νοημοσύνη) ως μέσο για να πείσει το κοινό για τα λόγια του. Με το να μοιράζεται με το κοινό προσωπικές εμπειρίες σχετικές με το θέμα, το κοινό νιώθει να συνδέεται μαζί του και έτσι είναι πιο εύκολο να τους προσεγγίσει, να τους παρασύρει και τελικά να τους πείσει γι αυτό που θέλει. Θέλοντας να τονίσει ότι το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό γιατί μέσα σε αυτό μπορούμε να ζήσουμε πολύ ωραίες στιγμές ελευθερίας, εξιστορεί πώς ζούσε μικρός στην φύση. Στο αγρόκτημα που είχαν, ότι κολυμπούσε στο ποτάμι, ξάπλωνε στο χορτάρι και ότι όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα, θα μπορούσαμε πραγματικά να τα χάσουμε, και ίσως να μην υπάρχουν για τα παιδιά μας. Ποιος γονιός δεν νοιάζεται για τα παιδιά του; Με αυτό τον τρόπο, θέλει να τους κάνει να σκεφτούν ότι αν δεν φροντίσουν τώρα το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι ίδιοι, δεν θα έχουν να παραδώσουν κάτι αξιόλογο στα παιδιά τους. Γιατί το περιβάλλον στο οποίο ζούμε τώρα, δεν το κληρονομήσαμε απ τους προγόνους μας, αλλά θα το αφήσουμε κληρονομιά στους απογόνους μας. Καθώς τους αναφέρει ότι και οι μελλοντικές γενιές μπορεί ν αναρωτηθούν για το τι περίμεναν οι πρόγονοι τους και δεν είχαν ξυπνήσει όταν είχαν την ευκαιρία. Και πολύ σωστά έθεσε το ότι, εμείς οφείλουμε τώρα ν ακούσουμε αυτή την ερώτηση απ αυτούς και να το φροντίσουμε πριν να είναι ήδη πολύ αργά. Επιπλέον, ένα άλλο σημείο στο οποίο φαίνεται ότι δίνει μεγάλη έμφαση στον τρόπο που παρουσιάζει το πρόβλημα, είναι στην σκηνή που δείχνει την γραφική παράσταση για το διοξείδιο του άνθρακα και πόσο πιο ψηλά είναι σήμερα απ τον φυσικό κύκλο, χρησιμοποιώντας το stand που του έδωσε η παραγωγή. Ενώ, θα μπορούσε πολύ απλά να δείξει την γραφική παράσταση με το χέρι του, όπως έκανε και σε κάποιες άλλες γραφικές παραστάσεις, αντίθετα, δείχνει με έξυπνο τρόπο το μέγεθος του προβλήματος με το stand, θέλοντας να τονίσει ότι αυτή η δραματική αύξηση είναι απόσταγμα απ την ίδια την ανθρωπότητα, καθώς επίσης - 3 -
και να θείξει την σοβαρότητα που υπάρχει στην υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της αυξημένης ποσότητας του διοξειδίου του άνθρακα που εγκλωβίζεται στην Γη, τόσο για την σημερινή εποχή αλλά και για 50 χρόνια αργότερα. Τελικά, καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι αυτό δεν είναι τόσο ένα πολιτικό ζήτημα, όσο ηθικό, και ότι αν επιτρέψουμε να συνεχίσουν να συμβαίνουν όλα αυτά, τότε θα είναι τελείως ανήθικο. Και συμφωνώ απόλυτα μαζί του. Όλα τα προαναφερόμενα, δεν μπορούν παρά να αγγίζουν τα όρια της ηθικής μας, γιατί ήδη γνωρίζουμε ότι χρειάζεται για ν αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το πρόβλημα, και οφείλουμε να κάνουμε πολλά πράγματα, και όχι μονάχα ένα. Χρειάζεται ν αναγνωρίζουμε την ηθική ευθύνη που μας εμπίπτει και να δράσουμε και όχι να σωπάσουμε, όπως πολύ ορθά ανάφερε ο Αλ Γκορ. Υπάρχουν προειδοποιήσεις από φυσικά φαινόμενα ότι θα συμβούν καταστροφές, το ερώτημα όμως είναι, πώς αντιδρούμε όταν ακούμε αυτές τις προειδοποιήσεις απ τους κορυφαίους επιστήμονες στον κόσμο. Επίσης, ένα άλλο ερώτημα που έθεσε είναι «Μήπως θα έπρεπε να προετοιμαστούμε και κατά άλλων απειλών εκτός των τρομοκρατών; Να λάβουμε υπόψη μας και άλλα προβλήματα;» Ειδικά για την Αμερική, αυτό είναι ένα πολύ εύστοχο ερώτημα κατά την γνώμη μου, γιατί όλοι αυτοί στην πολιτική, περιμένουν να γίνει κάτι και μετά να παρθούν μέτρα. Αλλά εάν περιμένουν να προχωρήσει ακόμη περισσότερο το φαινόμενο της καταστροφής του περιβάλλοντος, και μετά να λάβουν μέτρα, όπως έγινε πριν χρόνια με τους τρομοκράτες, πιστεύω θα είναι πλέον αργά, γιατί εξ φύσεως δεν μπορούμε να ελέγξουμε την λειτουργία της φύσης και για να τη προστατεύσουμε, πρέπει να ελέγξουμε την δική μας αλόγιστη συμπεριφορά προς αυτή. Επιπλέον, στο τέλος, με τις ερωτήσεις που κάνει προς το κοινό, αν εκείνοι ως Αμερικάνοι είναι ικανοί να κάνουν μεγάλα πράγματα, έστω και αν είναι δύσκολα ή αν είναι ικανοί να υπερβούν τον εαυτό τους και την ιστορία, τους προκαλεί έτσι ώστε με αυτό τον τρόπο να τους παροτρύνει να λάβουν μέτρα. Όσο αφορά τους ανθρώπους που είναι στην πολιτική, αποστασιοποιούνται απ αυτό το θέμα επειδή αν το αναγνωρίσουν και το παραδεχτούν, τότε το ηθικό μέλημα για να γίνουν μεγάλες αλλαγές θα είναι αναπότρεπτο. Ουσιαστικά, απ το status quo πρέπει να διαισθανθούμε αυτό που ακόμα δεν έχει έρθει και να δράσουμε τώρα, γιατί αναφερόμαστε σε ένα παγκόσμιο - 4 -
φαινόμενο που ταλανίζει ολόκληρο τον πλανήτη μας. Όπως το παράδειγμα με τον βάτραχο που ανάφερε ο Αλ Γκορ, τις περισσότερες φορές χρειαζόμαστε ένα ξαφνικό τράνταγμα για ν αντιληφθούμε τον κίνδυνο. Αν φαίνεται σταδιακά, ακόμα και αν συμβαίνει γρήγορα, είμαστε ικανοί απλά να καθόμαστε εκεί χωρίς καμιά ανταπόκριση, χωρίς ν αντιδρούμε. Ακόμα, σωστά ανάφερε και το θέμα που αφορά την επιστημονική και τεχνολογική επανάσταση, η οποία αποτελέι ένα μεγάλο ευτύχημα αφού μας έδωσε τρομερά ωφέλη. Αλλά αυτή η νέα δύναμη φέρνει και μια ευθύνη: να σκεφτόμαστε τις συνέπειες. Επιπτώσεις απ αυτήν, έχουν αντίκτυπο στην χλωρίδα και πανίδα, στις ζωές που υπάρχουν στις θάλασσες μας, μα προπάντως, στην υγεία των ανθρώπων από νέες νόσους που εμφανίζονται δυστυχώς καθημερινά απ την καταστροφή του περιβάλλοντος. Την τεχνολογία μπορούμε να την παρομοιάσουμε σαν δίκοπο μαχαίρι, που στα χέρια των ιατρών σώζει ζωές, ενώ στα χέρια των εχθρών, προκαλεί καταστροφές. Επομένως, κάνοντας λάθη στις συναλλαγές μας με την φύση, μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερες συνέπειες, γιατί η τεχνολογία μας είναι συχνά, πέρα απ την ανθρώπινη κλίμακα. Φτάνοντας στο τέλος της παρουσίασης του, φάνηκε ξεκάθαρα η θέληση του για ν αλλάξει αρκετά μυαλά και να μεταβιβάσει αυτό το παγκόσμιο φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται. Ήταν εντυπωσιακός ο τρόπος που έδειχνε τη Γη και τα πόσα καλά και άσχημα πέρασε η ανθρωπότητα πάνω σε αυτή. Είναι το μοναδικό μας σπίτι και αυτό είναι που διακυβεύεται. Η ικανότητα μας να ζούμε στον πλανήτη Γη, το να χουμε ένα μέλλον ως πολιτισμός. Αποτελεί ζήτημα ηθικής. Αυτή είναι η ώρα μας για ν αδράξουμε το ζήτημα αυτό. Η ώρα μας για να εξασφαλίσουμε τόσο το δικό μας μέλλον όσο και των απογόνων μας. Οι λύσεις είναι στα χέρια μας. Πρέπει απλά να χουμε την αποφασιστικότητα να τις χρησιμοποιήσουμε, γιατί αλλιώς κάποια μέρα, θα φτάσει η στιγμή που θα ευχόμασταν να το είχαμε αντιληφθεί νωρίτερα και να το αλλάζαμε. Ο καθένας μας προκαλεί το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά παράλληλα, και ο καθένας μας έχει επιλογές για να το μειώσει. Μπορούμε να μείνουμε πίσω, εφόσον όλος ο κόσμος και η ανθρωπότητα πάει μπροστά; Ατομικά ο καθένας έχει την λύση για να προσπαθήσει, έτσι ώστε συλλογικά να πετύχουμε την μείωση του φαινομένου αυτού. - 5 -
Κλείνοντας την ανάλυση αυτή, θα ήθελα να αναφερθώ σε μια μικρή παρατήρηση που θα ήθελα να κάνω. Πιστεύω ότι ίσως να ήταν καλύτερα να επικεντρωνόταν λίγο περισσότερο στους τρόπους που θα μπορούσαν να βελτιώσουν το πρόβλημα αυτό. Θα ήταν καλύτερα, αν ανάφερνε στην ομιλία του ο ίδιος τους τρόπους που αναγράφονται στο τέλος της ταινίας, γιατί είναι πολύ καλές λύσεις που ο καθένας μπορεί να προσθέσει στην καθημερινότητα του για να συμβάλλει στην προσπάθεία αυτή. Γιατί δεν αρκεί μονάχα να ευαισθητοποιήσει το κόσμο για το φαινόμενο αυτό, αλλά στο να τους πείσει για να λάβουν κάποια μέτρα. Και ως γνωστό, αρκετός κόσμος θέλει έτοιμες λύσεις μπροστά του, γιατί δεν θέλει να κοπιάσει ο ίδιος για να τις βρει. - 6 -