ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ Μεταπτυχιακή διατριβή που υποβάλλεται στο καθηγητικό σώµα για την µερική ολοκλήρωση των απαιτήσεων για την απόκτηση του µεταπτυχιακού τίτλου του Τµήµατος Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού Σερρών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ΘΕΜΑ: Άµεσες προσαρµογές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος µετά από προπόνηση µε ελαστικό βατήρα. Του ΤΖΗΛΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ Πτυχιούχος Τ.ΕΦ.Α.Α ΣΕΡΡΩΝ ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Τ.Ε.Φ.Α.Α ΣΕΡΡΩΝ, ΑΠΘ ΜΕΛΟΣ:ΚΕΛΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΑΝΑΠΛ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α ΣΕΡΡΩΝ Α.Π.Θ. ΜΕΛΟΣ: ΠΑΤΙΚΑΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΛΕΚΤΟΡΑΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α ΣΕΡΡΩΝ, ΑΠΘ Σέρρες Ιούνιος 2013

2013 Γεράσιµος Τζήλιος ALL RIGHTS RESERVED

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά την επιβλέπουσα καθηγήτρια µου κ. Φωτεινή Αραµπατζή, επίκουρη καθηγήτρια του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, που µε την συνεχή καθοδήγηση και κατανόησή της, µε βοήθησε να φέρω εις πέρας τη µεταπτυχιακή µου διατριβή µέσω της οποίας, είχα την ευκαιρία να αποκτήσω αρκετές γνώσεις που θα µου χρησιµέυσουν στην συνέχεια. Τον κ. Κέλλη Ελευθέριο, Αναπληρωτή καθηγητή του Τ.ΕΦ.Α.Α. Σερρών για την επίβλεψή του κατά την διάρκεια της έρευνας, τα σχόλια και τις σηµαντικές παρεµβάσεις στην συγγραφή της εργασίας µου. Τον κ. Πατίκα ηµήτριο, Λέκτορα του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, για την πολύτιµη βοήθεια που µου προσέφερε και την άψογη συνεργασία την οποία είχαµε.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνήσει τις άµεσες προσαρµογές/µεταβολές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά και στην απόδοση του κάθετου άλµατος µετά από την εφαρµογή 2 πρωτοκόλλων σε διαφορετικές επιφάνειες στήριξης. Στην έρευνα έλαβαν µέρος 20 φοιτητές του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών ηλικίας 18,45±0,69. Για τις ανάγκες της έρευνας χρησιµοποιήθηκαν ένας βατήρας ενόργανης γυµναστικής, το σύστηµα Κινηµατικής ανάλυσης Ariel και ένα δυναµοδάπεδο τύπου Kistler 9281c. Αξιολογήθηκε το CMJ και το DJ πριν και µετά την εφαρµογή 2 πρωτοκόλλων παρέµβασης (10 συνεχόµενα CMJ και 10 DJ, και τα δύο σε ελαστικό βατήρα και έδαφος, αντίστοιχα) σε 3 επαναµετρήσεις µετά την εφαρµογή του κάθε πρωτοκόλλου άµεσα, µετά από 1 λεπτό και µετά από 2 λεπτά. Τα αποτελέσµατα της έρευνας έδειξαν στατιστικά σηµαντική βελτίωση στην απόδοση στο CMJ και DJ στην οµάδα που εκτέλεσε το πρωτόκολλο του βατήρα και στις 3 ( p<0.05). Ταυτόχρονα µείωση στην µετατόπιση του Κ.Β χωρίς σηµαντικές διαφοροποιήσεις στα κινηµατικά χαρακτηριστικά των αλµάτων έδειξε η οµάδα που ακολούθησε το πρόγραµµα του ελαστικού βατήρα.. Η οµάδα που ακολούθησε το πρωτόκολλο στο έδαφος παρουσίασε στατιστικά σηµαντική αύξηση στην γωνιακή ταχύτητα του γονάτου και του ισχίου στην 1 η επαναµέτρηση (p<0.05) η οποία όµως συνοδεύτητκε και από αύξηση στην κατακόρυφη µετατόπιση του ΚΒ. Η Μέγιστη δύναµη βελτιώθηκε σηµαντικά στο DJ µόνο στην οµάδα που εφάρµοσε το πρωτόκολλο του βατήρα, όπως επίσης η σκληρότητα των κάτω άκρων αυξήθηκε µόνο στην οµάδα που εκτέλεσε το πρωτόκολλο του βατήρα ενώ παρατηρήθηκε άµεση µείωση της σκληρότητας στην οµάδα που εφάρµοσε το πρωτόκολλο στο έδαφος. Συµπερασµατικά, φαίνεται ότι ο ελαστικός βατήρας διευκολύνει αποτελεσµατικά τον κύκλο διάτασης βράχυνσης ιδιαίτερα όταν αυτός είναι γρήγορος, και αυτό φαίνεται να οφείλεται κυρίως στα νευροµυικά χαρακτηριστικά

της κίνησης του άλµατος και στις µηχανικές ιδιότητες του µυοτενόντιου µηχανισµού των κάτω άκρων και κυρίως της ποδοκνηµικής.

A B S T R A C T The purpose of this study was to investigate the acute effects in the mechanical characteristics of vertical jump after two plyometric protocols on different surface. The study participated 20 Physical Education s students aged 18,45±0,69 years. All participants performed 3 CMJs and 3 DJs before and at 1 min and 2 min after 2 plyometric protocols, were consisted of 10 maximal repeated CMJs and 10 DJs, both, on elastic block (EP) and on the surface soil (GP). Maximum Height, Fmax, Displacement of CM and Knee and Hip angle and angles velocity were assessed before and immediately after the plyometric protocols. The results revealed a different pattern of land-effect within protocols on CMJ, DJ performance, ground reaction force (Fmax), range of vertical displacement (RD), kinematics characteristics and vertical Stiffness. Increase of CMJ and DJ performance occurred only for EP protocol (p<0.05). Elastic surface increased Fmax and Stiffness (p<0.05) with no differences in jump kinematics. There were no effects of ground protocols (GP) on CMJ and DJ Height, Fmax and Stiffness, but there were statistically significant differences in kinematics characteristics after the plyometric protocol on the ground soil (p<0.05). In conclusion, it was found suggested that plyometric training on a soft surface such as an elastic block, increases the Jump performance and leg Stiffness and it was suggested that it should be used in training progress in events where increased ankle stiffness is an important determinant factor for final performance.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...1 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ 3 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ... 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ.7 Α) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΑ ΚΑΘΕΤΟΥ ΑΛΜΑΤΟΣ.7 Β)ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ...10 Γ)Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΤΟΥ ΑΛΜΑΤΟΣ..14 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΟ 17 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ..17 ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 17 ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ.18 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ.18 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ 18 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ.19 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ 20 ΕΙΓΜΑ...20 ΚΙΝΗΜΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ.. 20 ΥΝΑΜΟΜΕΤΡΙΑ 21 ΕΛΑΣΤΙΚΟΣ ΒΑΤΗΡΑΣ 22

ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ...23 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ..27 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 28 ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ CMJ-DJ.28 ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ...30 ΜΕΓΙΣΤΗ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΥΝΑΜΗ 34 ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ.36 ΣΥΖΗΤΗΣΗ.39 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ..41 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..42 Ε ΟΜΕΝΑ 44

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 1. υναµοδάπεδο Kistler 24 ΕΙΚΟΝΑ 2. Ελαστικός Βατήρας Ενόργανης Γυµναστικής.25 ΕΙΚΟΝΑ 3. Πρωτόκολλο 1.26 ΕΙΚΟΝΑ 4. Πρωτόκολλο 2..27 ΕΙΚΟΝΑ 5. Πρωτόκολλο 3..28 ΕΙΚΟΝΑ 6. Πρωτόκολλο 4..29

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφηµα 1. Μέσες τιµές του µέγιστου ύψους στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας, έδαφος)...31 Γράφηµα 2. Μέσες τιµές του µέγιστου ύψους στο DJ, πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας έδαφος) 33 Γράφηµα 3. Μέσες τιµές της µεταβολής της µετατόπισης του κέντρου βάρους στο DJ, πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας έδαφος)..33 Γράφηµα 4. Μέσες τιµές της µεταβολής της γωνίας της άρθρωσης του ισχίου στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος)..34 Γράφηµα 5. Μέσες τιµές µεταβολής της άρθρωσης του γόνατος στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος)..35 Γράφηµα 6. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης γωνιακής ταχύτητας της άρθρωσης του ισχίου στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος)...36 Γράφηµα 7. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης δύναµης στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος)..38 Γράφηµα 8. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης δύναµης στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).39 Γράφηµα 9. Μέσες τιµές της µεταβολής του stiffness στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων ( βατήρα έδαφος ) 40

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η προπόνηση για την βελτίωση της απόδοσης των καθέτων αλµάτων απασχολεί τους ερευνητές, τους προπονητές και τους αθλητές εδώ και χρόνια σε διάφορα αθλήµατα οµαδικά και ατοµικά, καθώς η µεγιστοποίηση της απόδοσης του καθέτου άλµατος φαίνεται να παίζει κυρίαρχο ρόλο σε πολλά αθλήµατα και σε πολλές συνδυασµένες αθλητικές κινήσεις. Η απόδοση στο κάθετο άλµα είναι επίσης και ένας από τους βασικότερους δείκτες του επίπεδου, της ποιότητας αλλά και της προπονητικής κατάστασης των αθλητών. Οι κύριοι παράγοντες που φαίνεται να επηρεάζουν την απόδοση του κατακόρυφου άλµατος είναι η µέγιστη δύναµη, ο Μέγιστος Ρυθµός Ανάπτυξης ύναµης, ο κύκλος ιάτασης Βράχυνσης, η ταχυδύναµη, η µέγιστη Μηχανική Ισχύς, η αλτική ικανότητα η µυϊκή συναρµογή αλλά και η σκληρότητα του µυοτενόντιου συµπλέγµατος ( το stiffness ). Τελευταία κάποιες έρευνες επικεντρώνονται στην διαφοροποίηση των βιοµηχανικών χαρακτηριστικών του κάθετου άλµατος για την αποδοτικότερη επίδοση κατά την εκτέλεση του. Έρευνες έδειξαν ότι διαφοροποιώντας το χρόνο στήριξης διαφοροποιείτε το stiffness και οι γωνίες των αρθρώσεων του γονάτου, της ποδοκνηµικής και του ισχίου, ενώ σηµαντικά υψηλή συσχέτιση φαίνεται να υπάρχει µεταξύ stiffness και της προενεργοποίησης των µυών των κάτω άκρων κατά την αρνητική φάση του Drop Jump καθώς η µυϊκή προενεργοποίση φαίνεται να αυξάνει σηµαντικά το stiffness (Arampatzis A. et al., 2001). Επιπλέον αλλαγές στα µηχανικά χαρακτηριστικά της κίνησης επιφέρουν αποτελεσµατικότερη επαναχρησιµοποίηση της ελαστικής ενέργειας και αποδοτικότερη εκτέλεση του άλµατος. Μια άλλη συνιστώσα της απόδοσης του κάθετου άλµατος, σύµφωνα µε πρόσφατες έρευνες, είναι η σκληρότητα του τένοντα ή της άρθρωσης stiffness. Το επίπεδο του stiffness φαίνεται να κατέχει έναν πιο κυρίαρχο ρόλο όσο αναφορά στην βελτιστοποίηση της απόδοσης στα κάθετα άλµατα. Ως stiffness ορίζεται η αντίσταση

που προβάλει ένα αντικείµενο ή ένα σώµα σε οποιαδήποτε µεταβολή και αυτό στη µηχανική ορίζεται ως ο λόγος της ισχύς προς το διάστηµα µετατόπισης του κέντρου µάζας. Γενικότερα το ανθρώπινο µυοσκελετικό σύστηµα µπορεί να παροµοιασθεί µε ένα ελατήριο όπου αν επιµηκυνθεί και µετά συµπιεσθεί αποθηκεύει ενέργεια και στην συνέχεια την απελευθερώνει, όπως συµβαίνει και στον κύκλο διάτασηςβράχυνσης µε τη διαφορά όµως πως το ανθρώπινο σώµα διοχετεύει και χηµική ενέργεια µέσω των µυών. Οι µεταβολές που προκαλούνται από συγκεκριµένους τύπους προπόνησης µπορούν να επιφέρουν αλλαγές στο νευροµυϊκό σύστηµα, λόγω αυτού αυξάνεται κατά την µέγιστη µυϊκή συστολή η δύναµη, η ισχύς, ο ρυθµός ανάπτυξης δύναµης αλλά και το stiffness που οφείλεται όχι µόνο στις προσαρµογές στην µορφολογία και την αρχιτεκτονική του µυός αλλά και στις προσαρµογές του νευρικού συστήµατος (Aagaard P., 2003). Όµως τρεις φαίνεται να είναι η επικρατέστερες θεωρίες προπονητικών προγραµµάτων που οδηγούν στην βελτίωση της απόδοσης στο κάθετο άλµα: 1. το προπονητικό πρόγραµµα πρέπει να προσοµοιώνει τα χαρακτηριστικά της συστολής του κάθετου άλµατος δηλαδή πλειοµετρική προπόνηση και εποµένως χρειάζεται να αυξάνει το βαθµό του συντονισµού και να µεγιστοποιεί την ικανότητα των µυών να χρησιµοποιούν τον κύκλο διάτασης βράχυνσης 2. η θεωρία που αναφέρει πως δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξειδίκευση οπότε χρησιµοποιούµε την προπόνηση υψηλών αντιστάσεων και 3. η θεωρία που αναφέρεται στο συνδυασµό των 2 παραπάνω προπονητικών σχεδιασµών µε σκοπό των βελτίωση όλων των παραµέτρων που συµβάλουν στην απόδοση στα κάθετα άλµατα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Α) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΤΟΥ ΑΛΜΑΤΟΣ Τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος καθορίζουν σε µεγάλο βαθµό την απόδοση του. Τα σπουδαιότερα είναι: 1. Ο χρόνος επαφής, 2. οι µεταβολές στις γωνίες των αρθρώσεων των κάτω άκρων, 3. η µυϊκή σκληρότητα 4. η µυϊκή ενεργοποίηση και 5. ο ενδοµυϊκός και µεσοµυϊκός συντονισµός. Σε πρόσφατη έρευνα, οι Arampatzis A. et al., (2001) µελέτησαν τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά διαφοροποιώντας τον τρόπο εκτέλεσης των αλµάτων βάθους (DJ) από τρία διαφορετικά ύψη 20, 40 και 60 εκατοστά δίνοντας δυο διαφορετικές εντολές στα δείγµατα: α) πήδα όσο πιο ψηλά µπορείς και β) πήδα λίγο πιο γρήγορα (σε σχέση µε το χρόνο επαφής µε το έδαφος) και αναφέρει σηµαντικές διαφορές στο χρόνο επαφής αλλά και µεταβολές στο µέγιστο ύψος των αλµάτων. Από τα αποτελέσµατα προκύπτει ότι η διαφορετική εκτέλεση του άλµατος επηρεάζει την απόδοση και τα χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος καθώς βρέθηκαν αλλαγές στο stiffness, µείωση του χρόνου επαφής (φάση στήριξης) και µείωση στις γωνίες των αρθρώσεων της ποδοκνηµικής και του γονάτου. Ειδικά το stiffness φαίνεται να παίρνει µια ιδανική τιµή η οποία βελτιστοποιεί την επίδοση στο κάθετο άλµα όταν µικραίνει ο χρόνος επαφής ως ένα σηµείο και πέραν αυτής της ιδανικής τιµής παρουσιάζεται πτώση της απόδοσης καθώς το stiffness παύει να είναι ιδανικό κυρίως λόγω της κόπωσης. Επίσης υψηλή συσχέτιση φαίνεται να υπάρχει µεταξύ του stiffness και της διάρκειας επαφής µε το έδαφος στη διεξαγωγή του drop jump. Oι Taube W. et al., 2010 µελέτησαν τις νευροµυϊκές προσαρµογές και τις αλλαγές στην απόδοση του Drop Jump. Χωρίζοντας τους εξεταζόµενους σε 2 οµάδες όπου η πρώτη εκτέλεσε Drop Jump από τρία διαφορετικά ύψη 30, 50 και 75 cm ενώ η άλλη οµάδα εκτέλεσε των ίδιο αριθµό αλµάτων αλλά µόνο από το ύψος των 30 cm. Όλοι οι συµµετέχοντες είχαν την εντολή πήδα όσο πιο γρήγορα και όσο πιο ψηλά µπορείς. Η απόδοση στο

Drop Jump µεταβλήθηκε µε δυο τρόπους, πρώτον αυξήθηκε η φάση στήριξης για την πρώτη οµάδα αλλά µόνο στα Drop Jump από 30 και 50 cm ενώ αντίθετα για την δεύτερη οµάδα µειώθηκε σε όλα τα ύψη και δεύτερον οι οµάδες βελτίωσαν το ύψος του άλµατος σε όλα τα D.J. που εκτέλεσαν (30, 50,75 cm). Στην έρευνα αναφέρεται πως όσο αυξάνεται το ύψος πτώσης τόσο αυξάνεται και η νευροµυϊκή δραστηριότητα, όπως επίσης υψηλή συσχέτιση φαίνεται να υπάρχει µεταξύ ύψους πτώσης, και βελτίωσης της επίδοσης και του stiffness και για αυτό αλλάζει και η τεχνική του άλµατος (µείωση στις γωνίες των αρθρώσεων του γονάτου και της ποδοκνηµικής, µείωση του χρόνου επαφής). Οι Lazaridis Savvas et al., (2010) εξέτασαν τις νεύροµυϊκές διαφορές ανάµεσα σε 12 παιδιά προεφηβικής ηλικίας και 12 απροπόνητους άνδρες κατά την διάρκεια του Drop Jump από ύψος 20 cm. Οι άνδρες είχαν υψηλότερη απόδοση, µεγαλύτερη προενεργοποίηση στον γαστροκνήµιο καθώς και µικρότερο χρόνο επαφής και µεγαλύτερη κάµψη στην άρθρωση του γονάτου 30 ms πριν την προσγείωση, αλλά και κατά την προσγείωση. Οι άνδρες είχαν επίσης καλύτερη ενεργοποίηση των µυών των κάτω άκρων κατά την φάση προσγείωσης και κατά την έκκεντρη φάση γεγονός που επιβεβαιώνει υψηλότερη απόδοση λόγω της αυξηµένης µυϊκής και αρθρικής σκληρότητας ενώ τα παιδιά είχαν χαµηλότερα επίπεδα συνενεργοποίησης στους µύες των κάτω άκρων άρα και στο Stiffness τους µε αποτέλεσµα µικρότερη απόδοση. Καθώς µια υψηλή συνενεργοποίηση αγωνιστών-ανταγωνιστών µυών φαίνεται να µειώνει την γωνία της άρθρωσης και να συµβάλλει σηµαντικά στην αύξηση του Stiffness κατά την προσγείωση στο D.J. Ένας ακόµα σηµαντικός παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει την απόδοση στο κάθετο άλµα είναι η µεταβολές στην αρχιτεκτονική δοµή των µυών (γωνία πτέρωσης και πυκνότητα µυϊκών δεσµίδων) των κάτω άκρων µέσω της προπόνησης. Οι Jacob E. et al 2010 έδειξαν ότι η µεγαλύτερη γωνία πτέρωσης µετά την προπόνηση επιφέρει

την ενεργοποίηση περισσότερων µυϊκών ινών, γεγονός το οποίο αυξάνει την πυκνότητα του µυ και των µυϊκών δεσµίδων µε αποτέλεσµα την αύξηση της παραγόµενης δύναµης. Οι Keitaro Kubo et., al 2007 αναφέρουν πως η πλειοµετρική προπόνηση και η προπόνηση υψηλών αντιστάσεων αυξάνουν στατιστικά σηµαντικά το stiffness των µυών των κάτω άκρων το οποίο βοηθά στην αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης και επαναχρησιµοποίησης της ελαστικής ενέργειας κατά την διάρκεια του κύκλου διάτασης βράχυνσης και ως αποτέλεσµα αυτού έχουµε αύξηση της επίδοσης στο κάθετο άλµα. Για την βελτίωση του κάθετου άλµατος χρησιµοποιούνται διάφοροι µέθοδοι προπόνησης όπως προπόνηση µεγίστης δύναµης, εκρηκτικής δύναµης, πλειοµετρική προπόνηση. Επιπλέον τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά, η τεχνική και ο χρόνος επαφής στα κατακόρυφα άλµατα µπορούν να βελτιωθούν σηµαντικά διαφοροποιώντας το δάπεδο επαφής, όπως ένα µικρό τραµπολίνο ( Crowther R. et al., 2007). Ακόµα µεταβολές στα παραπάνω µπορούµε να επιτύχουµε δίνοντας στους συµµετέχοντες προφορικές εντολές µε συγκεκριµένο στόχο Arampatzis A. et al., (2001). Oι Chappell Jonathan et al., 2009 εφάρµοσαν σε 30 κολεγιακές αθλήτριες πλειοµετρική προπόνηση διάρκειας 6 εβδοµάδων (µε 5 προπονήσεις την εβδοµάδα) και παρόλο που ο σκοπός της έρευνας δεν ήταν παρόµοιος µε τον δικό µας παρατηρήθηκε µείωση της γωνίας της άρθρωσης του γονάτου κατά την διάρκεια της πτώσης του Drop Jump. Το stiffness φαίνεται κατά κύριο λόγω να µειώνει τις γωνίες των αρθρώσεων των κάτω άκρων κατά την διάρκεια των κάθετων αλµάτων µε αποτέλεσµα την πιο γρήγορη και εύκολη µετάβαση από την έκκεντρη στην σύγκεντρη φάση.

Β) ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ Άµεσες προσαρµογές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά και στην απόδοση του κάθετου άλµατος φαίνεται να επιφέρουν οι προφορικές οδηγίες προς τους εξεταζόµενους και η διαφοροποίηση της επιβάρυνσης. Οι Young Warren et al., (1995) µελέτησαν C.M.J. χωρίς οδηγίες και Drop Jump από 30,45 και 60 cm µε τρεις διαφορετικούς σκοπούς/εντολές 1: πήδα όσο πιο ψηλά µπορείς 2: πήδα όσο πιο γρήγορα µπορείς µε σκοπό την όσο το δυνατόν µικρότερη επαφή µε το έδαφος και 3: πήδα ταυτόχρονα και όσο πιο ψηλά µπορείς αλλά και όσο πιο γρήγορα µπορείς. Το ύψος του κέντρου µάζας που επετεύχθη στο C.M.J. ήταν υψηλότερο από όλα τα D.J. Για τα D.J. σε κάθε µια από τις τρεις περιπτώσεις υπήρξε βελτίωση σε αυτό που ζητούσε η εντολή και µάλιστα στην τρίτη περίπτωση υπήρξε µια συνδυασµένη βελτίωση και στα δυο χαρακτηριστικά. Υψηλή συσχέτιση φαίνεται να υπάρχει µεταξύ του C.M.J. και του D.J. µε την εντολή πήδα όσο πιο ψηλά µπορείς καθώς τα δυο άλµατα παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά όπως η γωνία της άρθρωσης του γονάτου στις 90 ο και γενικά µπορούν να παροµοιασθούν ως δυο αργοί κύκλοι διάτασης βράχυνσης. Όταν η εντολή για το D.J. άλλαξε σε πήδα όσο πιο ψηλά και όσο πιο γρήγορα µπορείς (γρήγορος κύκλος διάτασης βράχυνσης) τότε ο χρόνος επαφής µειώθηκε κατά 57% και το µέγιστο ύψος του κέντρου µάζας µειώθηκε µόλις κατά 18% πράγµα που µας οδηγεί στο συµπέρασµα πως τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται στην κάθε περίπτωση είναι διαφορετικά. Μια άλλη παρατήρηση ήταν πως όσο αυξανόταν το ύψος πτώσης µειωνόταν η επίδοση του άλµατος και αυξανόταν ο χρόνος επαφής. Το ύψος πτώσης φαίνεται να µεταβάλει τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά καθώς µεγαλώνει η έκκεντρη φάση και αυξάνεται η δύναµη αντίδρασης του εδάφους. Οι Esformes J. et al., (2010) σύγκριναν δυο προγράµµατα σε 13 αθλητές µε σκοπό την µυϊκή προενεργοποίηση: το ένα πρόγραµµα περιελάµβανε Squat στο 3 RM των

εξεταζόµενων και το άλλο πλειοµετρικά άλµατα και αναφέρει πως µόνο µετά από το πρόγραµµα υψηλών αντιστάσεων παρατηρείται µια άµεση αύξηση στην απόδοση στο C.M.J. χωρίς όµως να αναφέρεται σε αλλαγές που να αφορούν τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος. Οι Chiu L., et al., (2003) διερεύνησαν σε 24 προπονηµένους και απροπόνητους (άνδρες και γυναίκες) την επίδραση µιας προθέρµανσης υψηλών αντιστάσεων σε επαναλαµβανόµενα άλµατα και σε S.J. Οι δοκιµαζόµενοι εκτελούσαν Squat 5 σετ από 1 επανάληψη στο 90% του 1 RM και στην συνέχεια εκτελούσαν την πρώτη ηµέρα συνεχόµενα άλµατα στο 30, 50 και 70% του 1 RM µετά από 5 λεπτά και µετά από 18,5 λεπτά, µετά το τέλος της προθέρµανσης και την άλλη ηµέρα το ίδιο πρόγραµµα αλλά µε S.J. Η προθέρµανση δεν είχε καµία επίδραση στο S.J. ενώ για τα συνεχόµενα άλµατα υπήρχε µια αύξηση για την επιβάρυνση στο 30% στην µέγιστη ισχύ και στην µέγιστη δύναµη ενώ για την επιβάρυνση του 70% υπήρξε µια αύξηση µόνο στην µέγιστη δύναµη. Οι Koch A., et al., (2003) σύγκριναν την επίδραση 4 προγραµµάτων προθέρµανσης (υψηλής δύναµης, υψηλής ισχύος, προθέρµανση διατάσεων και χωρίς δραστηριότητα) και την επίδρασή τους σε άλµα µήκους χωρίς φόρα. Το πρώτο περιελάµβανε 1 σετ 3 επαναλήψεων στο 50, 75 και 87,5% του 1 RM στο Squat. Το δεύτερο 1 σετ 3 επαναλήψεων στο 20, 30 και 40% του 1 RM σε γρήγορο Squat. Το τρίτο 8 λεπτά από διάφορες στατικές διατάσεις µε 10 s. σε κάθε θέση και στο τέταρτο οι συµµετέχοντες κάθονταν για 8 λεπτά και στην συνέχεια έκαναν 3 απλά άλµατα. Κανένα από τα 4 προγράµµατα προθέρµανσης δεν επέφεραν αλλαγές στην απόδοση του άλµα χωρίς φόρα. Πράγµα το οποίο πιθανόν να οφείλεται στην µορφή της συγκεκριµένης άσκησης η οποία πιθανόν να µην επηρεάζεται από την µυϊκή προενεργοποίηση ή ο χρόνος των προγραµµάτων προθέρµανσης µπορεί να ήταν λανθασµένος. Πολλοί ερευνητές εξέτασαν τις άµεσες προσαρµογές στην βελτίωση της ισοµετρικής δύναµης ή της εκρηκτικής δύναµης των κάτω άκρων σε ισοτονικές κινήσεις, λίγες όµως είναι

οι έρευνες που ασχολήθηκαν µε τη βελτίωση του άλµατος µετά από προγράµµατα µυϊκής προενεργοποίησης ή της µέγιστης ισχύος. Έµµεσες και µακροχρόνιες µεταβολές ύστερα από διαφορετικά προγράµµατα βελτίωσης του κατακόρυφου άλµατος µελέτησαν διάφοροι ερευνητές: Οι Toumi Hechmi et al., (2004) διερεύνησαν την επίδραση µιας προπόνησης αντιστάσεων µε συµπλήρωµα πλειοµετρικών αλµάτων σε σύγκριση µε προπόνηση που περιείχε µόνο αντιστάσεις και διαπίστωσε πως υπήρξε βελτίωση για το squat jump και για τις 2 προπονητικές µεθόδους ενώ στο counter movement jump βελτίωση παρουσίασαν µόνο τα δείγµατα της συνδυασµένης προπόνησης. Μια ακόµα διαφορά ήταν η αύξηση του stiffness στην άρθρωση του γονάτου για το group συνδυασµένης προπόνησης. Οι Walker et al., (2010) εφάρµοσαν σε 10 προπονηµένους άνδρες ένα σύνθετο πρωτόκολλο διάρκειας 11 εβδοµάδων για 2 φορές την εβδοµάδα που εµπεριείχε µέσα στην ίδια προπονητική µονάδα Squat στο 80 % το 1 RM και Squat Jump. Τα δείγµατα παρουσίασαν βελτίωση στην απόδοση του Squat Jump. Ο Vissing Kristian et al 2008 χώρισε σε 2 group 16 απροπόνητους άνδρες, το ένα group εκτέλεσε ένα τυπικό προοδευτικό πρόγραµµα αντιστάσεων και το άλλο group εκτέλεσε πρόγραµµα που περιείχε µόνο πλειοµετρικά άλµατα. Η διάρκεια ήταν 12 εβδοµάδες µε 3 προπονητικές µονάδες την εβδοµάδα, µεταξύ των άλλων παραµέτρων που µετρήθηκαν ήταν και η απόδοση στο Counter Movement Jump όπου για το πρώτο group δεν υπήρξε στατιστικά σηµαντική διαφορά ενώ για το δεύτερο group υπήρξε µια βελτίωση περίπου 10 %. Οι Granacher Urs et al., (2011) πήρε 28 µαθητές λυκείου τους χώρισε σε 2 group το ένα control και εκτέλεσε ένα πρόγραµµα αντιστάσεων µικρής διάρκειας, 8 εβδοµάδες µε 2 προπονήσεις την εβδοµάδα και επιβάρυνση στο 40 % του 1 RM και βρήκε βελτίωση στην απόδοση του Counter Movement Jump. Επίσης αναφέρεται αύξηση της ενεργοποίησης των αγωνιστών µυών µε ταυτόχρονη µείωση της ενεργοποίησης των ανταγωνιστών.

Γ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΤΟΥ ΑΛΜΑΤΟΣ Το ανθρώπινο µυοσκελετικό σύστηµα προσαρµόζει τα χαρακτηριστικά του ανάλογα µε το τύπο της επιφάνειας στην οποία κινείτε, περπατά, τρέχει ή κάνει άλµατα. Ο Arampatzis A. et al., (2000) εκτέλεσαν Drop Jump από τρία διαφορετικά ύψη 20, 40 cm. σε ελαστική επιφάνεια, τύπου ενόργανης γυµναστικής και βρήκε βελτίωση στις τιµές του Stiffness στην αποθήκευση και επαναχρησιµοποίηση της ελαστικής ενέργειας και στο χρόνο επαφής, σε συνδυασµό όµως και µε προφορικές εντολές. Αναφέρει επίσης αύξηση στην ταχύτητα απογείωσης αλλά όχι αύξηση στο µέγιστο ύψος του κέντρου µάζας σώµατος. Μια άλλη σηµαντική παρατήρηση ήταν πως η βελτίωση στην επαναχρησιµοποίηση της ελαστικής ενέργειες οφείλεται και στην ώθηση που έδινε η ελαστική πλατφόρµα. Μια ακόµα διαπίστωση ήταν η αύξηση του stiffness βοηθά στην µείωση του χρόνου στήριξης. Οι Crowther R., Spinks W., et al., (2007) σύγκριναν κινηµατικές διαφορές σε πλειοµετρικές ασκήσεις σε κανονικό έδαφος και σε µικρό τραµπολίνο σε C.M.J και D.J. και βρήκαν πως υπήρξαν αλλαγές στις γωνίες των αρθρώσεων των κάτω άκρων και αλλαγές στην φάση στήριξης όπου µειώθηκε. Πιο συγκεκριµένα κατά την έκκεντρη φάση και των δυο αλµάτων οι γωνίες της ποδοκνηµικής, του γονάτου και του ισχίου µειώθηκαν όταν εκτελούνταν πάνω στο µικρό τραµπολίνο, σε αντίθεση µε την σύγκεντρη φάση όπου δεν υπήρξαν σηµαντικές διαφορές. Σε αυτή την έρευνα όµως το µικρό τραµπολίνο δεν χρησιµοποιήθηκε ως µέσο προπόνησης αλλά σαν ένα διαφορετικό µέσο εκτέλεσης των δυο κάθετων αλµάτων. Φαίνεται λοιπόν πως εκτός από τις προπονητικές µεθόδους, υψηλή επίδραση φαίνεται να έχει και η ελαστικότητα της επιφάνειας στήριξης ( δάπεδο ). Οι Horita T., et al (1999) εξέτασαν την επίδραση στο Drop Jump µετά από ένα πρωτόκολλο κόπωσης σε 9 άνδρες οι οποίοι αφού εκτελούσαν συνεχόµενα άλµατα σε ένα µηχανισµό sledge (ασκήσεις κύκλου διάτασης-βράχυνσης σε κεκλιµένο επίπεδο) για περίπου 3 λεπτά εκτελούσαν Drop Jump αµέσως µετά, 2

ώρες µετά, 2 µέρες µετά και 4 µέρες µετά. Όπου µέτρησε τις αλλαγές στην ταχύτητα απογείωσης, το stiffness αλλά και την ισχύ της άρθρωσης του γονάτου, σε όλα σηµειώθηκε σηµαντική µείωση και µόνο στην µέτρηση µετά από 4 µέρες οι δείκτες επανήλθαν στα επίπεδα πριν την κόπωση. Η διατήρηση των αλλαγών των βιοµηχανικών χαρακτηριστικών σε όφελος της απόδοσης, φαίνεται να απαιτεί συγκεκριµένα χρονικά διαστήµατα ανάµεσα στην άσκηση και στον έλεγχο αυτής. Πιθανόν µεγάλο χρόνο αποκατάστασης να µην επιφέρει αλλαγές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του άλµατος. Οι Marquez Gonzales et al., (2010) διερεύνησαν την επίδραση του τραµπολίνο στο stiffness. Σε 14 άνδρες εφάρµοσε ένα πρωτόκολλο προπόνησης σε τραµπολίνο, όπου οι εξεταζόµενοι έκαναν συνεχόµενα άλµατα για ένα λεπτό, στην συνέχεια µετά από ένα λεπτό διάλλειµα εκτέλεσαν 6 C.M.J. µε διάλλειµα ανάµεσα τους 1 λεπτό και το ίδιο πρόγραµµα εφαρµόστηκε και σε κανονικό δάπεδο (έδαφος). Μετά τα άλµατα στο τραµπολίνο σηµειώθηκε υψηλή βελτίωση στο stiffness όπου επανήλθε όµως στα κανονικά επίπεδα µετά από τέσσερα λεπτά σε αντίθεση µε το κανονικό δάπεδο όπου δεν υπήρξε σηµαντική αλλαγή. Επίσης το τραµπολίνο επέφερε µείωση στην διαφοροποίηση της µετατόπισης του ΚΒ του σώµατος κατά την διάρκεια του άλµατος, η οποία έπαψε να υφίσταται µετά από διάλλειµα τεσσάρων λεπτών, αντίθετα στο κανονικό δάπεδο δεν υπήρξαν σηµαντικές αλλαγές. Σηµαντικές αλλαγές επέφερε το τραµπολίνο και στο L όπου µειώθηκε σηµαντικά αλλά επανήλθε µετά από δυο λεπτά. Επιπλέον οι Aragao F. et al., (2011) µελέτησαν την επίδραση ενός πρωτοκόλλου παρέµβασης σε τραµπολίνο σε ηλικιωµένους, το οποίο επέδρασε θεαµατικά στην βελτίωση των πελµατιαίων καµπτήρων και ως συνέπεια επήλθε βελτίωση της ισορροπίας στους ηλικιωµένους. Αυτές είναι, όπως γνωρίζουµε από της µέχρι τώρα έρευνες οι µεταβολές που προκύπτουν στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του άλµατος µετά από διαφοροποίηση των συνθηκών εκτέλεσης του άλµατος. Παρ όλα αυτά δεν υπάρχουν αναφορές που να διαφοροποιούν τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος άµεσα µετά

από στοχευόµενο πρωτόκολλο βελτίωσης του κατακόρυφου άλµατος σε διαφορετικές επιφάνειες στήριξης. Ωστόσο ελάχιστες έρευνες έχουν ασχοληθεί µε την επίδραση που έχει στην απόδοση του κάθετου άλµατος και στα βιοµηχανικά του χαρακτηριστικά η επιφάνεια στήριξης ως µέσο εκτέλεσης και κυριότερα ως µέσω προπόνησης των κάθετων αλµάτων.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΟ Στην προπονητική πράξη είναι γνωστή η χρήση ελαστικών οργάνων εδάφους, µικρό τραµπολίνο, ελαστικός βατήρας τα οποία προσδίδουν ώθηση και αίσθηση αλλαγής κατά την εκτέλεση του άλµατος. Κατά πόσο όµως αυτές οι αλλαγές είναι προς όφελος της επίδοσης ή της προστασίας του συστήµατος και ποιες είναι οι επιπτώσεις από την χρησιµοποίηση του ελαστικού βατήρα στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά, την επίδοση και το stiffness του κάθετου άλµατος αποτελεί αντικείµενο αυτής της µελέτης. ΣΚΟΠΟΣ Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν: 1.να διερευνήσει τις άµεσες προσαρµογές/µεταβολές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά και στην απόδοση του κάθετου άλµατος µετά από προπόνηση µε ελαστικό βατήρα ενόργανης γυµναστικής και 2. την άµεση επίδραση της προπόνησης του ελαστικού βατήρα στην µηχανική συµπεριφορά του µυοτενόντιου συµπλέγµατος των κάτω άκρων. ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Tα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας εµπλούτισαν τα ελλιπή δεδοµένα της βιβλιογραφίας και κάλυψαν ορισµένα κενά όσον αφορά στην χρήση του ελαστικού βατήρα στην προπόνηση του κάθετου άλµατος και στα οφέλη από την χρησιµοποίηση του για την βελτίωση της απόδοσης, της τεχνικής και της αποτελεσµατικότητας του συστήµατος στο κάθετο άλµα.

ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η έρευνα αυτή περιορίστηκε σε φοιτητές του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών. Οι συµµετέχοντες δεν είχαν κανένα πρόσφατο µυοσκελετικό τραυµατισµό και δεν λάµβαναν καµίας µορφής φαρµακευτική αγωγή, καθώς επίσης είχαν µια µικρή σχετική εµπειρία στα κάθετα άλµατα. Οι συµµετέχοντες έλαβαν µέρος εθελοντικά χωρίς καµίας µορφής αµοιβή και θα υπέγραψαν για την συναίνεσή τους στην έρευνα. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο µικρός αριθµός του δείγµατος. εν ήταν δυνατό να ελεγχθεί η σωµατική κόπωση και η ψυχολογική διάθεση του δείγµατος κατά την διάρκεια των µετρήσεων. εν ήταν δυνατό να ελεγχθεί η επίδραση κάποιου άλλου προπονητικού προγράµµατος που µπορεί να ακολουθηθεί από κάποιους συµµετέχοντες οι οποίοι ασκούνταν. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ Υπάρχουν µεταβολές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος (στις γωνίες των αρθρώσεων της ποδοκνηµικής και του γονάτου) και ιδιαίτερα διαφοροποίηση του stiffness των κάτω άκρων µετά την εφαρµογή των άµεσων πρωτοκόλλων παρέµβασης µε και χωρίς βατήρα ενόργανης γυµναστικής.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ 1 η Μηδενική υπόθεση: εν θα υπάρξει στατιστικά σηµαντική διαφορά στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά µετά την εφαρµογή των πρωτοκόλλων παρέµβασης. 1 η Εναλλακτική υπόθεση: Θα υπάρξει στατιστικά σηµαντική διαφορά στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά µετά την εφαρµογή των πρωτοκόλλων παρέµβασης. 2 η Μηδενική υπόθεση: εν θα υπάρξει στατιστικά σηµαντική διαφορά στο Stiffness των κάτω άκρων µετά την εφαρµογή των πρωτοκόλλων παρέµβασης. 2 η Εναλλακτική υπόθεση: θα υπάρξει στατιστικά σηµαντική διαφορά στο Stiffness των κάτω άκρων µετά την εφαρµογή των πρωτοκόλλων παρέµβασης.

ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ είγµα Στην έρευνα έλαβαν µέρος 22 υγιείς φοιτητές του Τ.Ε.Φ.Α.Α Σερρών ηλικίας 18-20 ετών, οι οποίοι δεν είχαν στο ιστορικό τους µυοσκελετικούς τραυµατισµούς και δεν λάµβαναν φαρµακευτική αγωγή. Συμμετέχοντες Ηλικία (έτη) Ύψος (cm) Βάρος (kg) Ν=22 Μέσος Όρος Τ.Α. ± Μέσος Όρος Τ. Α. ± Μέσος Όρος Τα. Α. ± 18,451 0,698 183,045 7,668 76,772 8,851 Κινηµατική ανάλυση Χρησιµοποιήθηκε το σύστηµα Κινηµατικής ανάλυσης Ariel, µε δυο Βίντεο κάµερες µε συχνότητα λήψης 250 Hz. Η ανάλυση και η αξιολόγηση έγιναν µε το λογισµικό APAS (Ariel Co.) Ανακλαστήρες (Markers) τοποθετήθηκαν στις αρθρώσεις των κάτω άκρων : άρθρωση ισχίου, γονάτου και ποδοκνηµικής.

υναµοµετρία Για την αξιολόγησης της αλτικής ικανότητας χρησιµοποιήθηκε ένα τρισδιάστατο δυναµοδάπεδο τύπου Kistler 9281c µε συχνότητα δειγµατοληψίας 1000 Ηz. Το οποίο µέτρησε τις δυνάµεις αντίδρασης του εδάφους κατά την στήριξη. (Εικόνα 1) Fy Fz Fx (Εικονα 1)

Ελαστικός Βατήρας Χρησιµοποιήθηκε ένας ελαστικός βατήρας ενόργανης γυµναστικής (Εικόνα 4), για τις ανάγκες της παρέµβασης. (Εικόνα 2)

ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ Αρχικές Μετρήσεις Υπήρξε µια αρχική µέτρηση (αξιολόγηση) στο C.M.J. στο D.J 48 ώρες πριν την εφαρµογή του κύριου πρωτοκόλλου. ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ Πριν την εφαρµογή κάθε πρωτοκόλλου οι συµµετέχοντες έκαναν ζέσταµα 5 λεπτών σε στατικό ποδήλατο και ενεργητικές διατάσεις στους µύες των κάτω άκρων. Πρωτόκολλο 1 Οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 10 άλµατα σε κανονικό έδαφος µε την εντολή πήδα όσο πιο γρήγορα και όσο πιο ψηλά µπορείς. Στην συνέχεια οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 3 C.M.J.(αµέσως µετά, 1 λεπτό µετά και 2 λεπτά µετά) πάνω στο δυναµοδάπεδο µε τις ίδιες εντολές. (Εικόνα 3) (Εικόνα 3)

Πρωτόκολλο 2 Οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 10 άλµατα στον ελαστικό βατήρα πήδα όσο πιο γρήγορα και όσο πιο ψηλά µπορείς. Στην συνέχεια οι µε την εντολή συµµετέχοντες εκτέλεσαν 3 C.M.J.(αµέσως µετά, 1 λεπτό µετά και 2 λεπτά µετά) πάνω στο δυναµοδάπεδο µε τις ίδιες εντολές. (Εικόνα 4) (Εικόνα 4)

Πρωτόκολλο 3 Οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 10 άλµατα D.J. από ύψος 40 cm σε κανονικό έδαφος µε την εντολή πήδα όσο πιο γρήγορα και όσο πιο ψηλά µπορείς. Στην συνέχεια οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 3 D.J.(αµέσως µετά, 1 λεπτό µετά και 2 λεπτά µετά) πάνω στο δυναµοδάπεδο µε τις ίδιες εντολές. (Εικόνα 4) (Εικόνα 5)

Πρωτόκολλο 4 Οι συµµετέχοντες θα εκτέλεσαν 10 άλµατα D.J. από ύψος 40 cm βατήρα µε την εντολή πήδα όσο πιο γρήγορα και όσο πιο ψηλά στον ελαστικό µπορείς. Στην συνέχεια οι συµµετέχοντες εκτέλεσαν 3 D.J.(αµέσως µετά, 1 λεπτό µετά και 2 λεπτά µετά) πάνω στο δυναµοδάπεδο µε τις ίδιες εντολές. (Εικόνα 6) (Εικόνα 6) (Σε όλες τις περιπτώσεις τα χέρια <έπιαναν> την άρθρωση του ισχίου, και η απόσταση µεταξύ των πρωτοκόλλων διαρκούσε τουλάχιστον 24 ώρες)

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Για την στατιστική ανάλυση θα εφαρµοστεί η ανάλυση διακύµανσης ANOVA, µε παραγοντικό σχεδιασµό 2X4. Το επίπεδο σηµαντικότητας θα οριστεί στο p < 0.05.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1.ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ CMJ-DJ H ανάλυση διακύµανσης έδειξε ότι στο µέγιστο ύψος (CMJ) παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 3,63 = 36,72, p<0,01), στον παράγοντα «µέτρηση» ( F 3,63 = 21,20, p< 0,01 ), καθώς επίσης υπήρξε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ µέτρηση» (F 3,63 = 12,20, p< 0,01)(Γράφηµα 1). CM 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 CMJ YPSOS 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ CMJBAT CMJEDA Γράφηµα 1. Μέσες τιµές του µέγιστου ύψους στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας, έδαφος)..

Στο µέγιστο ύψος στο DJ παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα συνθήκη (F 1,63 = 73,68, p < 0.01). Στατιστικά σηµαντική διαφορά παρατηρήθηκε και στον παράγοντα µέτρηση ( F 3,63 = 7,43, p< 0,01 ). Υπήρξε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ µέτρηση» ( F 3,63 = 17,66 p< 0,01 ) (Γράφηµα 2). CM 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 DJ YPSOS 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJBAT DJEDA Γράφηµα 2. Μέσες τιµές του µέγιστου ύψους στο DJ, πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας έδαφος).

2. ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Στην µεταβολή της κατακόρυφης µετατόπισης του κέντρου βάρους δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 3,63 =0,89, p> 0,05), ενώ στον παράγοντα «χρόνο» υπήρξε στατιστικά σηµαντική διαφορά στην επαναµέτρηση µετά από 1 λεπτό, µειώθηκε για το πρωτόκολλο βατήρας ενώ αυξήθηκε στο πρωτόκολλο έδαφος (F 3,63 =4,13, p<0,05). Επίσης υπήρξε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ χρόνος» (F 3,63 =6,93, p< 0,01 ) (Γράφηµα 3). CM 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0,0 DJ DS 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJBAT DJ EDA Γράφηµα 3. Μέσες τιµές της µεταβολής της µετατόπισης του κέντρου βάρους στο DJ, πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρας έδαφος).

Στην µεταβολή της γωνίας του ισχίου παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 1,63 = 8,19, p< 0,05). Στατιστικά σηµαντική µεταβολή παρατηρήθηκε και στον παράγοντα «µέτρηση» (F 3,63 = 2,65, p< 0,05). εν υπήρξε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ µέτρηση» (F 3,63 = 1,13, p> 0,05) (Γράφηµα 4). Μοίρες 0 CMJ HIP DS 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0,0 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ CMJ BAT CMJ EDA Γράφηµα 4. Μέσες τιµές της µεταβολής της γωνίας της άρθρωσης του ισχίου στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).

Στην µεταβολή της γωνίας του γόνατος δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 1,63 = 0,48, p> 0,05). Αντίθετα στατιστικά σηµαντική διαφορά παρατηρήθηκε στον παράγοντα «µέτρηση» στο πρωτόκολλο του βατήρα στην µέτρηση µετά από 1 λεπτό ενώ δεν υπήρξαν διαφορές στο πρωτόκολλο του εδάφους και στις 4 µετρήσεις (F 3,63 = 3,02, p< 0,05). εν παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ µέτρηση» (F 3,63 = 1,58, p> 0,05) (Γράφηµα 5). CM 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 DJ KNEE DS 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJ BAT DJ EDA Γράφηµα 5. Μέσες τιµές µεταβολής της άρθρωσης του γόνατος στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).

Στην µεταβολή της µέγιστης γωνιακής ταχύτητας της άρθρωσης του ισχίου δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 1,63 = 0,16, p> 0,05), δεν παρατηρήθηκε επίσης στατιστικά σηµαντική µεταβολή στον παράγοντα «µέτρηση» (F 3,63 =1,21, p>0,05). Ενώ παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ µέτρηση» στην οµάδα που εκτέλεσε το πρωτόκολλο στο έδαφος η οποία αύξησε την ταχύτητα στην µέτρηση µετά από 1 λεπτό (F 3,63 =2,72, p< 0,05) (Γράφηµα 6). Rad/Sec DJ HIP VELOCITY 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0,0 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJ BAT DJ EDA Γράφηµα 6. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης γωνιακής ταχύτητας της άρθρωσης του ισχίου στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).

3 ΜΕΓΙΣΤΗ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΥΝΑΜΗ Η ανάλυση διακύµανσης µε επαναλαµβανόµενες µετρήσεις έδειξε ότι δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά στην µέγιστη τιµή της δύναµης αντίδρασης στο CMJ στον παράγοντα «συνθήκη» (F 1,63 = 0,42, p> 0,05), και στον παράγοντα «χρόνο» (F 3,63 = 1,57, p> 0,05). Καθώς επίσης δεν παρατηρήθηκε αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ χρόνος» και στα 2 πρωτόκολλα (F 3,63 = 0,78, p> 0,05) (Γράφηµα 7). Nt Fmax CMJ 2500,0 2000,0 1500,0 1000,0 CMJ BAT CMJ EDA 500,0,0 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Γράφηµα 7. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης δύναµης στο CMJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).

Η µέγιστη δύναµη στο DJ διαφοροποιήθηκε στατιστικά σηµαντικά στον παράγοντα «συνθήκη» (F 1.63 = 4,04, p<0,05), καθώς επίσης στον παράγοντα «χρόνο» (F 3,63 = 14,03, p<0,01). Παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στον παράγοντα «συνθήκη Χ χρόνος» (F 3,63 = 8,79, p< 0,05) (Γράφηµα 8). Nt 7000,0 6000,0 5000,0 4000,0 3000,0 2000,0 1000,0,0 Fmax DJ 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJ BAT DJ EDA Γράφηµα 8. Μέσες τιµές µεταβολής της µέγιστης δύναµης στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων (βατήρα έδαφος).

4 ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ Η ανάλυση διακύµανσης µε επαναλαµβανόµενες µετρήσεις έδειξε στην σκληρότητα των κάτω άκρων στατιστικά σηµαντική διαφορά στον παράγοντα «συνθήκη», στο άλµα βάθους DJ ( F 1,63 = 5,43, p< 0,05), όπως επίσης και στον παράγοντα «χρόνο» ( F 3,63 = 3,99, p< 0,05 ). Στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση στο παράγοντα «συνθήκη Χ χρόνος» παρατηρήθηκε στην οµάδα που εκτέλεσε το πρωτόκολλο του βατήρα ( F 3,63 = 6,60, p<0,05 ) (Γράφηµα 9). DF/DS 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0,0 DJ STIFNESS 1 2 3 4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ DJ BAT DJ EDA Γράφηµα 9. Μέσες τιµές της µεταβολής του stiffness στο DJ πριν και µετά την εφαρµογή των 2 πρωτοκόλλων ( βατήρα έδαφος ).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα κυριότερα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας έδειξαν πως οι συµµετέχοντες παρουσίασαν στατιστικά σηµαντική βελτίωση στο µέγιστο ύψος του άλµατος τόσο στο CMJ όσο και στο DJ, µόνο όµως στο πρωτόκολλο του βατήρα. Στο CMJ η βελτίωση παρατηρήθηκε κυρίως στην επαναµέτρηση που έγινε 1 λεπτό µετά την εφαρµογή της προπόνησης µε τον βατήρα. Στο DJ η βελτίωση ήταν εµφανής από την πρώτη επαναµέτρηση η οποία έγινε αµέσως µετά την εφαρµογή της προπόνησης µε τον βατήρα. Στο DJ επίσης η µέγιστη κατακόρυφη δύναµη αυξήθηκε στατιστικά σηµαντικά µόνο για το πρωτόκολλο του βατήρα από την πρώτη επαναµέτρηση (αµέσως µετά την προπόνηση µε βατήρα) και διατηρήθηκε µέχρι και την τελευταία επαναµέτρηση (2 λεπτά µετά την προπόνηση µε βατήρα). Το Stiffness στο DJ αυξήθηκε σηµαντικά µόνο στο πρωτόκολλο του βατήρα και αυτό συνδυάζεται µε την µείωση που υπήρξε στην µετατόπιση του κέντρου βάρους στο DJ, στο πρωτόκολλο του βατήρα στην επαναµέτρηση µετά από 1, αντίθετα παρουσιάσθηκε αύξηση στη µετατόπιση του κέντρου βάρους στην αντίστοιχη επαναµέτρηση στο πρωτόκολλο του εδάφους. ιάφορες έρευνες µέχρι σήµερα υποστηρίζουν πως µε διάφορα µέσα προπόνησης (προπόνηση υψηλών αντιστάσεων, προπόνηση µυϊκής προενεργοποίησης, προπόνηση σε διαφορετικής σκληρότητας επιφάνειες) µπορεί να υπάρξει άµεση βελτίωση στην απόδοση του κατακόρυφου άλµατος (Arampatzis et al., 2000; Hotita et al 2002; Toumi et al 2004; Crowther et al 2007; Kubo et al 2007; Marquez et al., 2010;). Τα ευρήµατα αυτά συµφωνούν µε τα αποτελέσµατα της παρούσας µελέτης στην οποία βρέθηκε στατιστικά σηµαντική βελτίωση στην απόδοση στο κατακόρυφο άλµα (DJ) και CMJ µετά από την προπόνηση σε ελαστικό βατήρα. Ο Marquez Gonzales et al (2010) διερεύνησε την επίδραση του τραµπολίνο στη µεταβολή του <<stiffness>>. Σε 14 άνδρες εφάρµοσε ένα πρωτόκολλο

προπόνησης σε τραµπολίνο, όπου οι εξεταζόµενοι έκαναν συνεχόµενα άλµατα για ένα λεπτό, στην συνέχεια µετά από ένα λεπτό διάλλειµα εκτέλεσαν 6 C.M.J. µε διάλλειµα ανάµεσα τους 1 λεπτό και το ίδιο πρόγραµµα εφαρµόστηκε και σε κανονικό δάπεδο (έδαφος). Μετά τα άλµατα στο τραµπολίνο σηµειώθηκε υψηλή βελτίωση στο stiffness όπου επανήλθε όµως στα κανονικά επίπεδα µετά από τέσσερα λεπτά σε αντίθεση µε το κανονικό δάπεδο όπου δεν υπήρξε σηµαντική αλλαγή. Σηµαντικές αλλαγές επέφερε το τραµπολίνο και στο L όπου µειώθηκε σηµαντικά αλλά επανήλθε µετά από δυο λεπτά. Άλλες έρευνες αναφέρουν µεταβολές στην µέγιστη κατακόρυφη δύναµη και στην µετατόπιση του κέντρου βάρους (Arampatzis et al., 2001; Wilson etal 2008; Taube et al 2010). Στην παρούσα έρευνα παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική βελτίωση της µέγιστης κατακόρυφης δύναµης µόνο στο DJ. Ενώ παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική µείωση της µετατόπισης το κέντρου βάρους στο DJ. Ο Arampatzis A. et al (2001) µελέτησε τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά διαφοροποιώντας τον τρόπο εκτέλεσης των αλµάτων βάθους (DJ) από τρία διαφορετικά ύψη 20, 40 και 60 εκατοστά δίνοντας δυο διαφορετικές εντολές στα δείγµατα: α) πήδα όσο πιο ψηλά µπορείς και β) πήδα λίγο πιο γρήγορα (σε σχέση µε το χρόνο επαφής µε το έδαφος) και αναφέρει σηµαντικές διαφορές στο χρόνο επαφής αλλά και µεταβολές στο µέγιστο ύψος των αλµάτων. Από τα αποτελέσµατα προκύπτει ότι η διαφορετική εκτέλεση του άλµατος επηρεάζει την απόδοση και τα χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος καθώς βρέθηκαν αλλαγές στο stiffness, µείωση του χρόνου επαφής (φάση στήριξης) και µείωση στις γωνίες των αρθρώσεων της ποδοκνηµικής και του γονάτου. Ειδικά το stiffness φαίνεται να παίρνει µια ιδανική τιµή η οποία βελτιστοποιεί την επίδοση στο κάθετο άλµα όταν µικραίνει ο χρόνος επαφής ως ένα σηµείο και πέραν αυτής της ιδανικής τιµής παρουσιάζεται πτώση της απόδοσης καθώς το stiffness παύει να είναι ιδανικό κυρίως λόγω της αδυναµίας του συστήµατος να ανταποκριθεί σε πολύ γρήγορα ερεθίσµατα. Αναφέρει επίσης αύξηση

στην ταχύτητα απογείωσης αλλά όχι αύξηση στο µέγιστο ύψος του κέντρου µάζας σώµατος. Μια άλλη σηµαντική παρατήρηση ήταν πως η βελτίωση στην επαναχρησιµοποίηση της ελαστικής ενέργειες οφείλεται και στην ώθηση που έδινε η ελαστική πλατφόρµα. Η παρούσα έρευνα έρχεται να ισχυροποιήσει αυτά τα δεδοµένα και να δείξει ότι ο ελαστικός βατήρας προσδίδει στο σύστηµα µεγάλη ταχύτητα απογείωσης, γρήγορη επαναφορά του συστήµατος από την έκκεντρη στη σύγκεντρη και αύξηση της κάθετης σκληρότητας. Όσον αφορά το stiffness έρευνες αναφέρουν πως µεταβάλλεται µε προπόνηση σε διαφορετικής σκληρότητας επιφάνειες επηρεάζοντας έτσι και την απόδοση του κάθετου άλµατος (Arampatzis et al., 2000; Marquez et al., 2010;) όπως φαίνεται και από τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας όπου το stiffness βελτιώθηκε µετά από την προπόνηση µε ελαστικό βατήρα σε αντίθεση µε την προπόνηση σε σκληρό έδαφος κυρίως στο DJ, πράγµα που πιθανώς να σηµαίνει πως το ανθρώπινο σύστηµα όταν προπονείται σε ελαστικές επιφάνειες γίνεται πιο σκληρό. Τα ευρήµατα αυτά συµφωνούν µε τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας, κατά την οποία βρέθηκε βελτίωση του stiffness των κάτω άκρων ειδικά 1 µετά την εφαρµογή του πρωτοκόλλου µε βατήρα. Η άµεση αντίδραση στο ερέθισµα του βατήρα φαίνεται να υποστηρίζει την εµφάνιση των αντανακλαστικών στήριξης και του ιδιοδεκτικού µηχανισµού. Ο Esformes J. et al (2010) σύγκρινε δυο προγράµµατα σε 13 αθλητές µε σκοπό την µυϊκή προενεργοποίηση: το ένα πρόγραµµα περιελάµβανε Squat στο 3 RM των εξεταζόµενων και το άλλο πλειοµετρικά άλµατα και αναφέρει πως µόνο µετά από το πρόγραµµα υψηλών αντιστάσεων παρατηρείται µια άµεση αύξηση στην απόδοση στο C.M.J. χωρίς όµως να αναφέρεται σε αλλαγές που να αφορούν τα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος. Οι Horita T., et al (1999) εξέτασαν την επίδραση στο DJ µετά από ένα πρωτόκολλο κόπωσης σε 9 άνδρες οι οποίοι αφού

εκτελούσαν συνεχόµενα άλµατα σε ένα µηχανισµό sledge (ασκήσεις κύκλου διάτασης-βράχυνσης σε κεκλιµένο επίπεδο) για περίπου 3 λεπτά εκτελούσαν DJ αµέσως µετά, 2 ώρες µετά, 2 µέρες µετά και 4 µέρες µετά. Όπου µέτρησε τις αλλαγές στην ταχύτητα απογείωσης, το stiffness αλλά και την ισχύ της άρθρωσης του γονάτου, σε όλα σηµειώθηκε σηµαντική µείωση και µόνο στην µέτρηση µετά από 4 µέρες οι δείκτες επανήλθαν στα επίπεδα πριν την κόπωση. Η διατήρηση των αλλαγών των βιοµηχανικών χαρακτηριστικών σε όφελος της απόδοσης, φαίνεται να απαιτεί συγκεκριµένα χρονικά διαστήµατα ανάµεσα στην άσκηση και στον έλεγχο αυτής. Πιθανόν µεγάλο χρόνο αποκατάστασης να µην επιφέρει αλλαγές στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του άλµατος. Η επιβάρυνση µε ελαστικό βατήρα είναι αρκετά υψηλή εξαιτίας της µεγάλης ταχύτητας επαναφοράς στη σύγκεντρη φάση που αναπτύσσεται κατά την στήριξη στο βατήρα. Γι αυτό το λόγο και τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας δείχνουν κυρίως αλλαγές στο µυοτενόντιο σύστηµα και λιγότερο στα κινηµατικά χαρακτηριστικά της κίνησης. Άλλωστε τα άµεσα πρωτόκολλα δεν επιφέρουν γρήγορα προσαρµογές στην µορφή της κίνησης, της οποίας η διαφοροποίηση απαιτεί χρόνο και επανάληψη. Οι Lazaridis Savvas et al (2010) εξέτασαν τις νευροµυϊκές διαφορές ανάµεσα σε 12 παιδιά προεφηβικής ηλικίας και 12 απροπόνητους άνδρες κατά την διάρκεια του Drop Jump από ύψος 20 cm. Οι άνδρες είχαν υψηλότερη απόδοση, µεγαλύτερη προενεργοποίηση στον γαστροκνήµιο καθώς και µικρότερο χρόνο επαφής και µεγαλύτερη κάµψη στην άρθρωση του γονάτου 30 ms πριν την προσγείωση, αλλά και κατά την προσγείωση. Οι άνδρες είχαν επίσης καλύτερη ενεργοποίηση των µυών των κάτω άκρων κατά την φάση προσγείωσης και κατά την έκκεντρη φάση γεγονός που επιβεβαιώνει υψηλότερη απόδοση λόγω της αυξηµένης µυϊκής και αρθρικής σκληρότητας ενώ τα παιδιά είχαν χαµηλότερα επίπεδα συνενεργοποίησης στους µύες των κάτω άκρων άρα και µικρότερο Stiffness µε αποτέλεσµα µικρότερη απόδοση. Μια υψηλή συν-ενεργοποίηση αγωνιστών-ανταγωνιστών µυών φαίνεται να µειώνει

την γωνία της άρθρωσης και να συµβάλλει σηµαντικά στην αύξηση του Stiffness κατά την προσγείωση στο D.J. Oι Taube W. et al (2010) µελέτησαν τις νευροµυϊκές προσαρµογές και τις αλλαγές στην απόδοση του Drop Jump. Στην έρευνα αναφέρεται πως όσο αυξάνεται το ύψος πτώσης τόσο αυξάνεται και η νευροµυϊκή δραστηριότητα, όπως επίσης υψηλή συσχέτιση φαίνεται να υπάρχει µεταξύ ύψους πτώσης, και βελτίωσης της επίδοσης και του stiffness και για αυτό αλλάζει και η τεχνική του άλµατος (µείωση στις γωνίες των αρθρώσεων του γονάτου και της ποδοκνηµικής, µείωση του χρόνου επαφής). Η σχέση χρόνου στήριξης, ταχύτητα πτώσης, υψηλής κατακόρυφη δύναµης και µυϊκής ενεργοποίησης µε την απόδοση στο άλµα και την αύξηση της σκληρότητας των κάτω άκρων φαίνεται να προηγείται της διαφοροποίησης των κινηµατικών χαρακτηριστικών της κίνησης, η οποία χρειάζεται χρόνο και αλλαγές που συνδυάζονται µε αλλαγές στο κεντρικό και περιφερικό νευρικό σύστηµα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ- ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η παρούσα έρευνα είναι η πρώτη έρευνα που µελέτησε την επίδραση του ελαστικού βατήρα ενόργανης γυµναστικής στα βιοµηχανικά χαρακτηριστικά του κάθετου άλµατος. Φαίνεται ότι ο ελαστικός βατήρας, ως µέσο βελτίωσης της κατακόρυφης αλτικής ικανότητας, επιδρά άµεσα κυρίως στον γρήγορο κύκλο διάτασης βράχυνσης που είναι τo DJ, αλλάζοντας τη µετατόπιση του ΚΒ, αυξάνοντας την µέγιστη κατακόρυφη δύναµη και βελτιώνοντας σηµαντικά το κατακόρυφο άλµα ήδη από το πρώτο λεπτό µετά την µέτρηση. ιαφοροποιήθηκαν τα δυναµικά στοιχεία της κίνησης και η κατακόρυφη σκληρότητα των κάτω άκρων και όχι τα κινηµατικά, γεγονός που δείχνει την αποτελεσµατικότητα της µεθόδου στην άµεση βελτίωση του άλµατος, αλλά και στη χρησιµοποίηση της ως µεθόδου άµεσης διαφοροποίησης της δυναµικής της κίνησης. Αξίζει να µελετηθεί η χρησιµοποίηση του ελαστικού βατήρα σε πρωτόκολλο έµµεσης βελτίωσης των δυναµικών και κινηµατικών χαρακτηριστικών του κύκλου διάτασης βράχυνσης. Έρευνες που να διευκρινίζουν τον τρόπο µε τον οποίο αντιδρά το µυοσκελετικό σύστηµα σε επιβαρύνσεις µε βοηθητικά µέσα, όπως βατήρας, τραµπολίνο, ελαστικοί και σκληροί τάπητες, και ποιες αλλαγές συνοδεύουν αυτές οι επιβαρύνσεις, είναι ελάχιστες στον χώρο του αθλητισµού και έχουν χώρο περαιτέρω διερεύνησης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Aagaard, P., (2003) Training- Induced Changes in Neural Function. Journal of Exercise and Sport Sciences Reviews 9 343-355 2.Arampatzis, A., Schade, F., Walsh, M., Bruggeman, P., G., (2001) Influence of leg stiffness and its effect on myodynamic jumping performance. Journal of Electromyography and Kinesiology 11 355-364 3.Arampatzis, A., Bruggeman, P., G., Klasping, M., G., (2001) Leg stiffness and mechanical energetic processes during jumping on a sprung surface. Journal of Medicine & Science in Sports & Exercise 33 923-931 4.Brughelli, M., Cronin J., (2008) Influence of Running Velocity on Vertical, Leg and Joint Stiffness. Journal of Sports Medicine 38 647-657 5.Chiu, L., Fry A., Weiss, L., Schilling, B., Brown, L., Smith, s., Postactivation Potentiation Response in Athletic and Recreationally Trained Individuals. Journal of Strength and Conditioning Research 17 671-677 6.Crowther, R., Spinks, W., Leicht, A., Spinks, C., (2007) Kinematic Responses to Plyometric Exercises Conducted on Compliant and Noncompliant Surfaces. Journal of Strength and Conditioning Research 21 460-465 7.Farley, C., Houdijk, H., Louie, M., (1998) Mechanism of leg stiffness adjustment for hopping surfaces of different stiffnesses. Journal of Applied Physiology 85 1044-1055 8.Granacher, Urs., Muehlbauer, T., Doerflinger, B., Strohmeier, R., Gollhofer, A., (2011) Promoting Strength and Balance in Adolescents during Physical Education: Effects of a Short-Term Resistance Training. Journal of Strength and Conditioning Research 25 940-949

9.Earp, J., Kraemer, W., Newton, R., Comstock, B., Fragala, M., Dunn-Lewis, C., Solomon-hill,G., Penwell, Z., Powell, M., Volek, J., Denegar, C., Hakkinen, K., Maresh, C., (2010) Lower-Body Muscle Structure and Its Role in Jump Performance During Squat, Countermovement, and Depth Drop Jumps. Journal of Strength and Conditioning Research 24 722-729 10.Esformes, J., Cameron, N., Bampouras, T., (2010) Postactivation Potentiation Following Different Modes of Exercise. Journal of Strength and Conditioning Research 24 1911-1916 11.Horita, T., Komi, P., V., Kyrolainen, H., (1999) Effect of exhausting stretchsortening cycle exercise on the time course of mechanical behavior in the drop jump: possible role of muscle damage. Journal of Appl Physiology 73 393-403 12.Horita, T., Komi, P., V., Nikol, C., Kyrolainen, H., (2002) Interaction between pre-landing activities and stiffness regulation of the knee joint musculoskeletal system in the drop jump: implications to performance. Journal of Appl Physiology 88 76-84 13.Κoch, A., O Bryant, H., Stone, M., Sanborn, K., Proulx, C., Hrouby, J., Shannonhouse, E., Boros, R., Stone, M., (2003) Effect of Warm-Up on the Standing Broad Jump in Trained and Untrained Men and Women. Journal of Strength and Conditioning Research 17 710-714 14.Kramer, A., Ritzmann, R., Gollhofer, A., Gehring, D., Gruber, M., (2010) A new sledge jump system that allows almost natural reactive jumps. Journal of Biomechanics 43 2672-2677 15.Kubo, K., Morimoto, M., Komuro, T., Yata, H., Tsunoda, N., Kanehisa, H., Fukunaga, T., (2007) Effects of Plyometric and Weight Training on Muscle-tendon Complex and Jump Performance. Journal of Medicine & Science in Sports & Exercise 39 1801-1810