Σχεδιασμός Μαθησιακών Δραστηριοτήτων με την Ενσωμάτωση των ΤΠΕ Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Ενημερωτική Συνάντηση Ομάδων Εργασίας Ν.Α.Π. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία, 8 Μαΐου 2012
Δομή παρουσίασης Γιατί ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση; Εισαγωγή στην έννοια του μαθησιακού σχεδιασμού Πηγές
Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Διαθέτουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις κομβικές ιδιότητες, ικανότητες και δεξιότητες που απαιτούνται στην κοινωνία του 21ου αιώνα, δηλαδή: Δημιουργικότητα Κριτική σκέψη και αναστοχαστική διαχείριση της γνώσης Θεωρητική σκέψη και ικανότητα μετατροπής της θεωρίας σε πράξη Ικανότητες και δεξιότητες ανάλυσης και σχεδιασμού Προθυμία και ικανότητα για συλλογική εργασία και ανταλλαγή πληροφοριών Ικανότητα λύσης προβλημάτων και, παράλληλα, ετοιμότητα αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων και ικανότητα ανάπτυξης εναλλακτικών θεωριών Ενσυναίσθηση και δεξιότητες διαπροσωπικής επικοινωνίας Άριστη, δόκιμη και συνετή χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (Πρόταση της Επιτροπής για την Αναδόμηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων, Δεκέμβριος 2008)
Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Προετοιμασία των νέων ανθρώπων με στόχο την ενεργή και δημιουργική συμμετοχή τους στην κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και οικονομική ζωή σε ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο (Πρόταση της Επιτροπής για την Αναδόμηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων, Δεκέμβριος 2008)
Μάθηση για την απόκτηση ικανοτήτων και οριζόντιων δεξιοτήτων 90% θεωρούν ότι τα σχολεία χρειάζεται να είναι ανοικτά στην κοινωνία και να ενσωματώσουν πραγματικές καταστάσεις μέσα από τη ζωή στη διδακτική πρακτική 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1% 2% 7% 38% 52% 67% πιστεύουν ότι χρειάζεται περισσότερη προσοχή σε γενικές ικανότητες και οριζόντιες δεξιότητες 3% 13% 17% 42% 24% 66% υπογραμμίζουν ότι οι μαθησιακές ανάγκες είναι πλέον βασισμένες σε ικανότητες παρά γνώσεις 3% 9% 22% 35% 31% strongly disagree disagree not inclined either way agree strongly agree JRC IPTS, 2010 The Future of Learning: New Ways to Learn New Skills for Future Jobs - Results from an online expert consultation
Οι ΤΠΕ ενισχύουν την εξατομικευμένη μάθηση με επίκεντρο το μαθητή 85% πιστεύουν ότι η τεχνολογία θα επιτρέψει στα σχολεία και στους εκπαιδευτικούς να δημιουργήσουν προσαρμοσμένες μαθησιακές εμπειρίες που θα βελτιώσουν τα μαθησιακά αποτελέσματα 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 4% 11% 52% 33% 76% πιστεύουν ότι ένα εύρος από τεχνολογικά εργαλεία θα βοηθήσουν τους μαθητές να σχεδιάσουν τις δικές τους μαθησιακές δραστηριότητες συνδυάζοντας πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση στο σχολείο με διαδικτυακά πανεπιστημιακά μαθήματα και διαδικτυακές κοινότητες μάθησης 1% 5% 17% 46% 30% 92% τονίζουν ότι οι δυνατότητες της τεχνολογίας χρειάζεται να αξιοποιηθούν περισσότερο για εξατομικευμένη σχολική εκπαίδευση 0% 8% 37% 55% strongly disagree disagree not inclined either way agree strongly agree JRC IPTS, 2010 The Future of Learning: New Ways to Learn New Skills for Future Jobs - Results from an online expert consultation
Δημιουργική τάξη και μαθησιακά περιβάλλοντα Οι ΤΠΕ μπορούν να αξιοποιηθούν για να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα και να βελτιώσουν τη μαθησιακή διαδικασία Ένα μεγάλο ποσοστό των ευρωπαίων εκπαιδευτικών (85%) δηλώνουν ότι η τεχνολογία βελτίωσε τη διδακτική πρακτική τους Ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό (91%) συμφωνεί ότι οι ΤΠΕ μπορούν να αξιοποιηθούν για να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα JRC-IPTS, 2010 Creativity in Schools: A Survey of Teachers in Europe
Τι εννοούμε ΤΠΕ και μάθηση ; Μέσο; Νέος τρόπος σκέψης; Νέες διαδικασίες μάθησης; Εμπερικλείει καινούριες δεξιότητες;
Σημαντικές αλλαγές Τι μαθαίνουμε Πώς μαθαίνουμε Πού μαθαίνουμε Πότε μαθαίνουμε
Πώς σχεδιάζω ένα μάθημα για να επιτύχω τους στόχους και τις αρχές των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων;
Μαθησιακός σχεδιασμός Προϊόν Ο Μαθησιακός Σχεδιασμός ως προϊόν ή κατασκεύασμα καταγράφει και περιγράφει μια μαθησιακή δραστηριότητα με τρόπο ώστε άλλοι εκπαιδευτικοί να μπορούν να την κατανοήσουν και να τη χρησιμοποιήσουν στο δικό τους συγκείμενο (Agostinho, 2006) Διαδικασία Η διαδικασία με την οποία οι εκπαιδευτικοί σχεδιάζουν για τη μάθηση, αναθεωρούν ένα σχέδιο μαθήματος και δομούν μια μαθησιακή δραστηριότητα (Conole, 2008; Donald et al., 2009)
Μαθησιακός σχεδιασμός Διαδικασία Ατομική / Ομάδα Εξωτερίκευση διαδικασίας Επικοινωνία Κοινή γλώσσα σχεδιασμού Παροχή μέσων και εργαλείων Διαμοιρασμός και ανταλλαγή καλών πρακτικών
Οπτικοποιημένος μαθησιακός σχεδιασμός Προσεγγίζει το Μαθησιακό Σχεδιασμό από μία σφαιρική σκοπιά η οποία καλύπτει τη διαδικασία, την οπτική αναπαράσταση, το διαμοιρασμό και την αξιολόγηση των σχεδίων, από δραστηριότητες μικρής έκτασης μέχρι και σχέδια σε επίπεδο αναλυτικών προγραμμάτων. (Conole et al., 2008)
Έργο Design Practice Συμπεράσματα Η εξωτερίκευση των μαθησιακών σχεδιασμών διευκολύνει το διαμοιρασμό και τη συζήτηση των σχεδιασμών Οι συμμετέχοντες έλαβαν υπόψη παράγοντες που θα αγνοούσαν σε άλλες περιπτώσεις Ο οπτικοποιημένος μαθησιακός σχεδιασμός βοήθησε τους εκπαιδευτικούς στην ευθυγράμμιση στόχων-δραστηριοτήτωναποτελέσματος Βελτίωση εφαρμογών στην τάξη Visualized Learning Design: The Challenges of transferring an innovation in the Cyprus educational system, 2011
Σχεδιασμός Μαθήματος μακρο επίπεδο μεσο επίπεδο μικρο επίπεδο
Μακρο-επίπεδο Τέσσερις παράγοντες δομημένης μάθησης Αναστοχασμός και Παρουσίαση ΤΠΕ Περιεχόμενο και Δραστηριότητες Καθοδήγηση και Υποστήριξη Επικοινωνία και συνεργασία
Λαμβάνω υπόψη: 1. Το περιεχόμενο και τις δραστηριότητες. Ποιος θα δημιουργήσει το περιεχόμενο, εσείς ή οι μαθητές? 2. Την καθοδήγηση και στήριξη που χρειάζονται οι μαθητές για να επιτύχουν τους μαθησιακούς στόχους 3. Τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές θα επικοινωνούν και συνεργάζονται μεταξύ τους και με εσάς 4. Τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές θα αναστοχαστούν και παρουσιάσουν τα μαθησιακά τους αποτελέσματα
Δυνατότητες της τεχνολογίας (affordances) Θετικές Αρνητικές Συνεργασία Αναστοχασμός Διάδραση Διάλογος Δημιουργικότητα Οργάνωση Διερεύνηση Αυθεντικότητα Δυνατότητες: Όλες οι «δυνατές δράσεις" που εμπερικλείονται σε ένα αντικείμενο ή περιβάλλον αλλά πάντοτε σε σχέση με αυτόν που τις αξιοποιεί (Gibson, 1977, 1979) Για παράδειγμα, ένα ψηλό δέντρο προσφέρει τη δυνατότητα τροφής για μια καμηλοπάρδαλη αλλά όχι για ένα πρόβατο. Χρονοβόρο Δύσχρηστο Ακριβό Προβλήματα αξιολόγησης Περιορισμένη διάδραση Δεξιότητες Εφαρμογή Υποδομή
Διαχείριση των κινδύνων (risk management approach) πριν κατά τη διάρκεια - μετά
Μεσο-επίπεδο
Μικρο-επίπεδο: Παραδείγματα
Διδασκαλία Εκπαιδευτικός Μέσο Μήνυμα Μαθητής Μεθοδολογία
Μάθηση Πηγές, εργαλεία, μεθοδολογία Μαθητής Περιβάλλον Αποτέλεσμα Επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων (βασικές γνώσεις και δεξιότητες)
Σχεδιασμός Στόχοι ΑΠ Βασικές γνώσεις Βασικές δεξιότητες Στάσεις. Προκλήσεις Διαχείριση Πηγές Εργαλεία Μαθησιακά περιβάλλοντα Λογισμικό Διαδικτυακές πύλες Μεθοδολογία Οργάνωση Χρόνος Μέθοδος με διερώτηση Ολομέλεια Ομαδική Ατομική Αξιολόγηση
Συνολική προσέγγιση του μαθησιακού σχεδιασμού Εξωτερίκευση μαθησιακών σχεδιασμών για διαμοιρασμό Ευθυγράμμιση στόχωνδραστηριοτήτων -αποτελέσματος Αξιοποίηση ΤΠΕ Βασικός πυρήνας γνώσεων και κομβικές οριζόντιες δεξιότητες
Πηγές Διαδικτυακή πύλη για ηλεκτρονικά μαθησιακά εργαλεία και μαθησιακές εισηγήσεις http://www.e-epimorfosi.ac.cy Διαδικτυακή πύλη για τα ΝΑΠ http://www.schools.ac.cy http://www.nap.pi.ac.cy Εκπαιδευτικές ταινίες http://paragoges.pi.ac.cy Ασφάλεια στο διαδίκτυο http://www.pi.ac.cy/internetsafety Διαδικτυακό περιβάλλον μάθησης (Moodle) http://elearn.pi.ac.cy Ευρωπαϊκό έργο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Learning Design (Σχεδιασμός μαθησιακών δραστηριοτήτων με τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) ) http://www.design-practice.org http://www.e-epimorfosi.ac.cy/index.php?id=206&cat=107&a=2
Αναφορές Agostinho, S. (2006). The use of visual learning design representation to document and communi cate teaching ideas. In Proceedings of ASCILTE 2006, Sydney. Cachia, R. & Ferrari, A. (2010). Creativity in Schools: A Survey of Teachers in Europe. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Conole, G. (2008). Capturing practice: the role of mediating artefacts in learning design. In Lockyer, L., Bennett, S. Agostinho, S. and Harper, B. (Eds) Handbook of Research on Learning Design and Learning Objects: Issues, Applications and Technologies, pp. 187-207, Hersey PA: IGI Global. Conole, G., Brasher, A., Cross, S., Weller, M., Clark, P. and White, J. (2008). Visualising learning design to foster and support good practice and creativity. Educational Media International, vol.45, no.3, pp.177 94. Donald, C., Blake, A., Girault, I., Datt, A. & Ramsay, E. (2009). Approaches to learning design: past the head and the hands to the HEART of the matter. Distance Education, vol. 30, no.2, pp 179-199. Economou, A. & Avraamidou, A. (2011). Visualized Learning Design: The Challenges of transferring an innovation in the Cyprus educational system. Proceedings of the 4th International LAMS & Learning Design Conference 2011. Galley, R., Conole, G., Dalziel, J. and Ghiglione, E. (2010). Cloudworks as a pedagogical wrapper for LAMS sequences: supporting the sharing of ideas across professional boundaries and facilitating collaborative design, evaluation and critical reflection. LAMS European Conference, Oxford, 15-16th July 2010. Redecker, C., et al (2010). The Future of Learning: New Ways to Learn New Skills for Future Jobs. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Επιτροπή για την Αναδόμηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων (2008). Αναλυτικό πρόγραμμα για τα σχολεία της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας. Λευκωσία: Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.