ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ Ζ άκεζε επέλδπζε απφ ζθπξφδεκα επηηπγράλεηαη κε ηελ εθηφμεπζε ηνπ επάλσ ζηα ηνηρψκαηα ησλ ππνγείσλ εθζθαθψλ. Σν ζθπξφδεκα πνπ έρεη ηνπνζεηεζεί κε απηφλ ηνλ ηξφπν νλνκάδεηαη εθηνμεπκέλν ή ςεθαζκέλν ζθπξφδεκα. Ο φξνο shotcrete (εθηνμεπκέλν ζθπξφδεκα) δφζεθε γηα πξψηε θνξά ην 1930 απφ ηελ Ακεξηθαληθή Έλσζε ηδεξνδξφκσλ. Δθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα, θαηά ηελ ACI 506R-85 Οδεγφο Δθηνμεπφκελνπ θπξνδέκαηνο, νλνκάδεηαη ην ζθπξφδεκα (ή θνλίακα) πνπ κεηαθέξεηαη κέζα ζε ζσιήλεο θαη εθηνμεχεηαη ππφ ηελ πίεζε αέξα κε κεγάιε ηαρχηεηα επάλσ ζε κία επηθάλεηα. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ζηελ απνθπγή ηεο ραιάξσζεο ηνπ πεηξψκαηνο έρεη πηζηνπνηεζεί ζε πιεζψξα γεσινγηθψλ ζπλζεθψλ, ελδείθλπηαη δε ζε ραιαξφ πέηξσκα θαη ζε κε νκνηφκνξθεο δηαηνκέο εθζθαθήο. 1 ΓΡΑΔΗ ΣΟΤ ΔΚΣΟΞΔΤΜΔΝΟΤ ΚΤΡΟΓΔΜΑΣΟ Σν ζθπξφδεκα πνπ εθηνμεχεηαη απφ ην αθξνθχζην ζε κία ηξαρεία επηθάλεηα πεηξψκαηνο, αξρηθά γεκίδεη ηα θελά, φπσο ξσγκέο, ζρηζκέο ή δηαθιάζεηο, ζπλδένληαο ηα ραιαξά ή κεξηθψο ζηεξηδφκελα ζξαχζκαηα, θαη παξεκπνδίδεη ηελ πεξαηηέξσ απνζχλζεζε. Ζ ζπγθφιιεζε εμαξηάηαη απφ ηε πιέμε ησλ ζσκαηηδίσλ ηνπ ζθπξνδέκαηνο ζηελ ηξαρεία επηθάλεηα ηνπ πεηξψκαηνο. Αξρηθά ζρεκαηίδεηαη έλα ιεπηφ ζηξψκα ηζηκεληνθνλίαο κε θφθθνπο άκκνπ κηθξφηεξνπο απφ 0.2 mm. Απηφ ην ιεπηφθνθθν πιηθφ εηζρσξεί ζηνπο πφξνπο θαη ζηηο ξσγκέο θαη πξνζθέξεη κία βάζε γηα ηελ εθηφμεπζε θαη ζπκπχθλσζε ηνπ ππνινίπνπ πάρνπο. Καηά ηε δεκηνπξγία ηνπ αξρηθνχ ζηξψκαηνο ηα ρνλδξφθνθθα αδξαλή αλαπεδνχλ θαη πέθηνπλ ζην δάπεδν. Ζ πξφζθπζε είλαη πξνθαλψο θαιχηεξε ζε πξφζθαηα ζξαπζκέλν, θαζαξηζκέλν, ηξαρχ πέηξσκα, παξά ζε ιεία επηθάλεηα πιαζηηθνχ ή κεηάιινπ. Γηαβξσκέλα, ζξαπφκελα, εχζξππηα, ιεπησηά, ιαζπψδε ή αξγηιηθά πεηξψκαηα έρνπλ θησρή πξφζθπζε. Ο θαζαξηζκφο ηεο επηθάλεηαο ηνπ πεηξψκαηνο κπνξεί λα γίλεη κε ςεθαζκφ κείγκαηνο λεξνχ θαη πηεζκέλνπ αέξα απφ ην αθξνθχζην ηνπ εθηνμεπηήξα. Εεκηά ζην ζθπξφδεκα κπνξεί λα πξνθιεζεί απφ ηε δηήζεζε λεξνχ, πνπ γη απηφ ζα πξέπεη λα παξαθακθζεί, φπσο π.ρ. κε ηε δηάηξεζε νπψλ θαη ηνπνζέηεζε ζσιήλσλ ζπλδεκέλσλ κε ην ζχζηεκα ζηξάγγηζεο. Ζ εθηφμεπζε ζθπξνδέκαηνο γίλεηαη ζπρλά ακέζσο κεηά ηε δεκηνπξγία ηεο λέαο επηθάλεηαο. Γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο γξήγνξεο πήμεο ρξεζηκνπνηνχληαη επηηαρπληηθά πξφζζεηα ζην κείγκα. Ζ απψιεηα πνπ πξνθαιείηαη ζηελ ηειηθή αληνρή αληηζηαζκίδεηαη απφ ηελ απμεκέλε αζθάιεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα. Οη βαζηθέο δξάζεηο ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο σο επέλδπζε είλαη : α. ηαηηθή ελίζρπζε: (1) Ζ παξεκπφδηζε ή ειαρηζηνπνίεζε ηεο ραιάξσζεο ηνπ πεηξψκαηνο κε ηελ ηζρπξνπνίεζε ηεο κάδαο ηεο νπνίαο γεκίδνληαη ηα θελά, (2) κε ηε κεηαθνξά ηνπ θνξηίνπ ηνπ πεηξψκαηνο ζε γεηηνληθφ επζηαζέο πέηξσκα κε δπλάκεηο δηάηκεζεο ή ζπγθφιιεζεο, θαη (3) κε ιεηηνπξγία κεκβξαληθνχ θνξέα.
2 β. θξάγηζε ηνπ πεηξψκαηνο: ε νμεηδνχκελν ή ραιαξνχκελν πέηξσκα, ε ζηεγάλσζή ηνπ πνπ παξεκπνδίδεη ηελ πεξαηηέξσ ραιάξσζε ιφγσ ηεο έθζεζεο ηνπ πεηξψκαηνο ζε πγξφ αέξα ή ππφγεηα λεξά. γ. Πξνζηαζία απφ πήμε-ηήμε ηνπ λεξνχ: Ο έιεγρνο ηνπ θχθινπ δεκηνπξγίαο λεξνχ - πάγνπ, κε ηελ αλαθαηεχζπλζε, ηε ζηξάγγηζε ή ην ζηακάηεκα ηεο ξνήο. Σχήμα 1. Μεηαθοπά δςνάμεων με διαημηηικέρ δςνάμειρ. Σν Σχήμα 1 δείρλεη ηε ζηαηηθή ιεηηνπξγία κεηαθνξάο θνξηίνπ (α2). Σν βάξνο ηνπ αζηαζνχο φγθνπ W κεηαθέξεηαη ζε γεηηνληθφ ζηαζεξφ πέηξσκα εθφζνλ ε δχλακε πξφζθπζεο F, πνπ αζθείηαη ζε κία δψλε πιάηνπο β, είλαη επαξθήο. Δπνκέλσο ζα πξέπεη: γ λ 3 = W = F = 4 λ β τ λ = 4 β τ γ (1) Αλ π.ρ., δεηείηαη ν κέγηζηνο φγθνο θπβηθνχ ηεκάρνπο αθκήο ι (Σχήμα 1) πνπ κπνξεί λα ζηεξηρηεί ζε ζηαζεξά γεηηνληθά ηεκάρε, γηα πιάηνο θνξηηδφκελεο πξφζθπζεο β=30mm, αληνρή ζε πξφζθπζε η=1mpa, θαηλφκελν βάξνο ηεκάρνπο γ=27kn/m 3, ηφηε: λ = 4 β τ γ = 4 0.03 10 3 27 = 2.11m (2) Ηδηαίηεξε ρξήζε ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο γίλεηαη: α. Καηά ηε δηάλνημε ζεξάγγσλ κε ηηο ζχγρξνλεο ζπκβαηηθέο κεζφδνπο, φπσο νη NATM, SCL, ΝΣΜ, νπεδηθή πξαθηηθή, δνκηθά νινθιεξσκέλν κε ήινπο θαη κεηαιιηθά ηφμα. β. Καηά ηηο ηνπηθέο επηδηνξζψζεηο θαη απνθαηαζηάζεηο θαηαθξεκλίζεσλ.
3 γ. αλ κφληκε επέλδπζε ζεξάγγσλ κνλνχ ή δηπινχ θειχθνπο, πνπ αληαπνθξίλεηαη ζε απζηεξέο απαηηήζεηο αζθαιείαο γηα ηελ δηέιεπζε ηνπ θνηλνχ, φπσο π.ρ. ζηελ θαηαζθεπή ηνπ κεηξφ ηεο Washington. 2 ΓΗΑΓΗΚΑΗΔ ΜΗΞΖ Ζ εθαξκνγή ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ μεξνχ ή ηνπ πγξνχ κίγκαηνο. Δπεηδή θαη νη δχν δηαδηθαζίεο είλαη ζχκθσλεο κε ηηο ζπλήζεηο απαηηήζεηο πνηφηεηαο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο, ε επηινγή ηεο κεζφδνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε θξηηήξηα θαηαζθεπαζηηθά θαη νηθνλνκηθά. Ο θαηάιιεινο εμνπιηζκφο θαη ε νξζή ηερληθή εθηφμεπζεο έρνπλ πνιχ κεγάιε ζεκαζία ζηελ εμαζθάιηζε ηεο επηηφπνπ πνηφηεηαο. 2.1 Ξεξή κείμε Ζ κέζνδνο επηηπγράλεηαη κε ηελ κίμε μεξψλ ή χθπγξσλ αδξαλψλ θαη ηζηκέληνπ. Σν κίγκα πξνζηίζεηαη ζηε κεραλή πνπ κε ηελ βνήζεηα πηεζκέλνπ αέξα ην πξνσζεί κέζσ ζσιελψζεσο κε κεγάιε ηαρχηεηα ζην αθξνθχζην. Ζ πγξαζία ησλ αδξαλψλ πξέπεη λα είλαη κεηαμχ 3 θαη 6%. Δθφζνλ είλαη μεξφηεξα, δεκηνπξγείηαη ζθφλε, ελψ αληίζεηα αλ είλαη πγξφηεξα ππάξρεη ν θίλδπλνο πξφσξεο πήμεο θαη βνπιψκαηνο ησλ ζσιήλσλ. Γηα ηε βειηίσζε ηεο ζπλέρεηαο ηεο παξνρήο ηνπ μεξνχ κίγκαηνο πξνο ην αθξνθχζην έρνπλ δνθηκαζζεί δηάθνξεο βειηηψζεηο ηεο κεραλήο εθηφμεπζεο. Ζ SBS έρεη θαηαζθεπάζεη έλα ζχζηεκα ζαιάκνπ πξνψζεζεο κε ηξνρφ εθνδηαζκέλν κε ζήθεο. Ο κεγάινο αξηζκφο ησλ ζεθψλ, ε ζηαζεξή πίεζε ηνπ αέξα θαη ε επαξθήο πνζφηεηα ηνπ ελππάξρνληνο μεξνχ κίγκαηνο εμαζθαιίδνπλ κία κφληκε θαη ζπλερή πξνψζεζε ζην αθξνθχζην. Σν λεξφ γηα ηελ ελπδάησζε πξνζηίζεηαη ππφ πίεζε ζην αθξνθχζην ακέζσο πξηλ ηελ εθηφμεπζε. Σνχην απαηηεί ηελ χπαξμε κηαο ζσιήλαο λεξνχ παξάιιεια κε ηε ζσιήλα κεηαθνξάο ηνπ μεξνχ κίγκαηνο. Μφιηο ην λεξφ πεξάζεη ηε βάλα εηζέξρεηαη ζε έλα δαθηχιην θαη ζε ζπλέρεηα ελίεηαη ζην δηεξρφκελν μεξφ κίγκα κέζα απφ έλα αξηζκφ απφ δηαηαγκέλεο νπέο. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ε δηαβξνρή ηνπ κίγκαηνο λα είλαη πιήξεο θαη ε πίεζε ηνπ λεξνχ αξθεηή ψζηε απηφ λα εηζρσξεί ζην δηεξρφκελν κίγκα. Ζ ειάρηζηε πίεζε ηνπ λεξνχ ζην αθξνθχζην ζα πξέπεη λα μεπεξλά θαηά ηνπιάρηζηνλ 100 kpa ηελ πίεζε ηεο ζσιήλαο κεηαθνξάο ηνπ μεξνχ κίγκαηνο θαη λα κελ είλαη κηθξφηεξε απφ ηα 600kPa. ηελ πεξίπησζε κεγάισλ απνζηάζεσλ κεηαθνξάο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη κία αληιία λεξνχ πνπ λα εμαζθαιίδεη ηελ απαηηνχκελε πίεζε. Ζ κνλάδα άληιεζεο SBS Panda είλαη θαηάιιειε γηα φιεο ηηο κεραλέο εθηφμεπζεο κε δηακέηξνπο ζσιήλα κεηαμχ 25 θαη 65 mm. Ζ κνλάδα ζπλδέεηαη κε ηελ ππάξρνπζα παξνρή λεξνχ θαη απμάλεη ηελ πίεζε θαηά 10 MPa. Σν πηεζκέλν λεξφ δηαλέκεηαη κέζα απφ έλα κεγάιν αξηζκφ κηθξψλ θπζεηήξσλ έηζη ψζηε λα δεκηνπξγείηαη έλα ππθλφ δίθηπν λεξνχ. Σν ππφ ηελ πίεζε αέξα πξνσζνχκελν μεξφ κίγκα πεξλά κέζα απφ έλα πιέγκα λεξνχ ηξηψλ επηπέδσλ κε απνηέιεζκα λα πξνζξνθά ην απαηηνχκελν λεξφ κέρξη ηνλ ππξήλα ηνπ. Ζ νκνγελνπνίεζε ηνπ κίγκαηνο βειηηψλεη ηελ πνηφηεηα ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο θαη κεηψλεη ηηο απψιεηεο αλαπήδεζεο θαη ηε δεκηνπξγία ζθφλεο. Ζ πνζφηεηα ηνπ λεξνχ κίμεο ξπζκίδεηαη απφ ηνλ ρεηξηζηή. Ο αθξηβήο έιεγρνο ηνπ λεξνχ απφ ηνλ ρεηξηζηή είλαη αλαγθαίνο πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζεί ε δεκηνπξγία ππεξβνιηθήο ζθφλεο ζηελ πεξίπησζε αλεπαξθνχο πνζφηεηαο λεξνχ, ελψ αληίζεηα ζηελ πεξίπησζε κεγάιεο πνζφηεηαο λεξνχ ην
4 ζθπξφδεκα ζα ξέεη απφ ηελ επηθάλεηα. Έρεη βξεζεί φηη ε κεηαηφπηζε ηνπ δαθηπιίνπ ηνπ λεξνχ πξνο ηα πίζσ απφ ην αθξνθχζην έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ θαιχηεξε δηαβξνρή ηνπ κίγκαηνο, ηε κείσζε ηεο ζθφλεο, ηελ θαιχηεξε πνηφηεηα κε ιηγφηεξε αλαπήδεζε θαη ιηγφηεξε ηάζε δεκηνπξγίαο μεξψλ ζπιάθσλ θαη θαθψλ άκκνπ. Ζ πξαγκαηηθή κίμε ησλ αδξαλψλ κε ην λεξφ επέξρεηαη ζην ηνίρσκα, θαη γη απηφ ζα πξέπεη λα γίλνληαη θπθιηθέο θηλήζεηο ηνπ αθξνθπζίνπ θαηά ηελ εθηφμεπζε. εκαληηθή είλαη επίζεο ε ζσζηή ιεηηνπξγία ηεο κεραλήο ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη νκαιή κφληκε ξνή ηνπ πιηθνχ κέζα απφ ηε ζσιήλα θαη ην αθξνθχζην. Ζ ρξήζε εξγνζηαζηαθνχ κε αθξίβεηα δπγηζκέλνπ θαη αλακηγκέλνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ην νπνίν πεξηέρεη φια ηα ζπζηαηηθά εθηφο ηνπ λεξνχ, πνπ πξνζηίζεηαη ζην εξγνηάμην, πηζηεχεηαη φηη πιενλεθηεί. Δθφζνλ ε ζχγθξηζε βαζηζζεί ζην θφζηνο ησλ πιηθψλ, ε ρξήζε μεξψλ ζάθσλ θαίλεηαη πην αθξηβή, φκσο πιενλεθηεί ζηελ επθνιία ρξήζεο θαη ηε κεγαιχηεξε παξαγσγηθφηεηα, ζηε κεησκέλε απαίηεζε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, θαη ζηελ νκνηνκνξθία ηεο πνηφηεηαο. ηελ πεξίπησζε ρξήζεο ζάθσλ μεξψλ πξνκεηγκάησλ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο, ζπληζηάηαη ε ρξήζε ζην εξγνηάμην ελφο πξνυγξαληή ν νπνίνο ζα πξνζδψζεη ζην κίγκα, πξηλ απφ ηελ είζνδν ηνπ ζηε κεραλή εθηφμεπζεο, κία ζπλεθηηθφηεηα κε 3-6 % πγξαζία. Σν πξνυγξακέλν κίγκα πιενλεθηεί ηνπ ηειείσο μεξνχ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε θαη πην νκνηφκνξθε δηαβξνρή ηνπ ζην αθξνθχζην, ζηε κεησκέλε αλαπήδεζε, θαη ζηε κείσζε ηεο ζθφλεο θαηά ηελ εθηφμεπζε. Γηα ηελ εθηφμεπζε μεξνχ κίγκαηνο έρνπλ αλαπηπρζεί δχν ηχπνη κεραλψλ, ν ηχπνο δηπινχ ζαιάκνπ πίεζεο θαη ν πεξηζηξνθηθφο ηχπνο. ηνλ πξψην ηχπν ην μεξφ κίγκα έξρεηαη ζε πνζφηεηεο ζηνλ άλσ ζάιακν θαη θαηφπηλ κε ηελ πίεζε θαη ηελ βαξχηεηα νδεγείηαη ζηνλ θάησ ζάιακν φηαλ ε βαιβίδα ηνπ αέξα είλαη αλνηθηή. Απφ ηνλ θάησ ζάιακν κεηξεκέλεο πνζφηεηεο ζηέιλνληαη ζπλερψο ζηε ζσιήλα παξνρήο. ηνλ δεχηεξν ηχπν ν θάδνο ηεο κεραλήο ηξνθνδνηείηαη κε μεξφ κίγκα απφ φπνπ απηφ πέθηεη ζε κία ζεηξά απφ ελλέα ή θαη πεξηζζφηεξεο νπέο πνπ βξίζθνληαη κέζα ζε έλα πεξηζηξεθφκελν θχιηλδξν ή κία ιεθάλε. Όπσο θαη ζην πεξίζηξνθν, ε δφζε θάζε νπήο ελεξγνπνηείηαη κε ηελ πίεζε αέξα πνπ ηελ πηέδεη ζηελ ζσιήλα παξνρήο. Καη νη δχν ηχπνη είλαη εμίζνπ ηθαλνπνηεηηθνί. Μεηνλέθηεκα ηνπ δηπινχ ζαιάκνπ είλαη ε κηθξή απφδνζε θαη ε αλάγθε απαζρφιεζεο πεξηζζφηεξνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, ψζηε λα αμηνπνηνχληαη νη δπλαηφηεηεο ηνπ, πιενλεθηεί φκσο ζηελ κεησκέλε αλάγθε ζπληήξεζεο. ήκεξα πνιινί πεξηζηξνθηθνί ηχπνη αληηθαζηζηνχλ ηνπο δηπινχο ζαιάκνπο, εθφζνλ φκσο απηνί είλαη ειαθξνχ ηχπνπ θαη εξγάδνληαη κε κεγάιεο ηαρχηεηεο πεξηζηξνθήο είλαη πηζαλφλ λα ρξεηάδνληαη ζχληνκα αληηθαηάζηαζε. Ζ απφδνζε ησλ κεραλψλ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ζην αθξνθχζην είλαη απφ 5 έσο 8 m 3 /h. Ζ κεγαιχηεξε απφζηαζε παξνρήο εμαξηάηαη απφ ηνλ ηχπν ηεο κεραλήο θαη γηα ηηο θαιχηεξεο απφ απηέο κπνξεί λα ππεξβεί ηα 270m νξηδφληηα ή ηα 90m θαηαθφξπθα, ζηηο πνιχ κεγάιεο κάιηζηα απνζηάζεηο νη θνηλέο ζσιήλεο παξνρήο κπνξεί λα αληηθαηαζηαζνχλ απφ ραιχβδηλεο ψζηε λα κεησζνχλ νη ηξηβέο ζηα ηνηρψκαηα. Σν ζθπξφδεκα εθηνμεχεηαη απφ ην αθξνθχζην κε κεγάιε ηαρχηεηα ζηελ επηθάλεηα θαη ε δχλακε θξνχζεο ζπκππθλψλεη ην πιηθφ. Δθφζνλ ε κεραλή εθηφμεπζεο ιεηηνπξγεί νξζά, ηφηε ε δεκηνπξγνχκελε ζθφλε ζηνλ αέξα είλαη απνδεθηή. ηελ πεξίπησζε πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ίλεο νπιηζκνχ ηνπ ζθπξνδέκαηνο, ηφηε έρεη παξαηεξεζεί αχμεζε ηεο θζνξάο ηνπ εμνπιηζκνχ, ρσξίο ηνχην λα απνηειεί αηηία γηα ηελ απνθπγή ηνπο. Δθφζνλ ρξεζηκνπνηεζεί επηηαρπληήο, απηφο πξνζηίζεηαη είηε ζε κνξθή ζθφλεο ζην μεξφ κίγκα, είηε ζε πγξή κνξθή ζην λεξφ κίμεο.
5 Σσήμα 2. Εκηόξεςζη ζκςποδέμαηορ ξηπήρ μίξηρ 2.2 Τγξή κίμε Ζ κέζνδνο επηηπγράλεηαη κε ηελ αλάκεημε κεηξεκέλσλ πνζνηήησλ αδξαλψλ, ηζηκέληνπ θαη λεξνχ. Σν θνλίακα ή κίγκα ηξνθνδνηεί ηε ρνάλε ηνπ εμνπιηζκνχ κεηαθνξάο. Με ηελ ππθλή κέζνδν κεηαθνξάο ην πγξφ έηνηκν κίγκα πξνσζείηαη ζην αθξνθχζην κε αληιίεο φπνπ θαη ςεθάδεηαη ζην ηνίρσκα. Σν κίγκα ζα πξέπεη λα είλαη επαξθψο πγξφ ψζηε λα κπνξεί λα αληιεζεί. Σν ζθπξφδεκα επνκέλσο πεξηέρεη πην πνιχ λεξφ απφ απηφ πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ ελπδάησζε ηνπ ηζηκέληνπ. Σν πιενλάδνλ λεξφ εμαηκίδεηαη απφ ην ζθπξφδεκα θαζηζηψληαο ην πην επάισην ζε ξσγκέο ζπζηνιήο μήξαλζεο. Δθφζνλ πξνζηεζεί ε βέιηηζηε, φζνλ αθνξά ηελ αληνρή, πνζφηεηα λεξνχ (~35 %), ηφηε ην κίγκα δελ ζα κπνξεί λα αληιεζεί. Γη απηφ ζπληζηάηαη ε ρξήζε ππεξεπζηνπνηεηηθνχ πξφζκηθηνπ γηα αληινχκελν ζθπξφδεκα. Ζ κέζνδνο έρεη ην πιενλέθηεκα ηνπ απζηεξνχ ειέγρνπ ηνπ ιφγνπ Ν/Σ. Σν αθξνθχζην έρεη ζέζεηο εηζφδνπ ηνπ πγξνχ κίγκαηνο, ηνπ πηεζκέλνπ αέξα θαη ηνπ, ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχκελνπ, επηηαρπληηθνχ πξφζκηθηνπ. Ζ πςειή ζπκπχθλσζε ζην ηνίρσκα δελ επηηπγράλεηαη κε ηε κεγάιε ηαρχηεηα ςεθαζκνχ αιιά κε ηελ θαιή δηαβάζκηζε θαη πιήξε αλάκημε ηνπ ζθπξνδέκαηνο πνπ ςεθάδεηαη ζηελ επηθάλεηα ζε κηθξέο ζηαγφλεο, δίρσο ζθφλε θαη δεκηνπξγψληαο κία νκνγελή επηθάλεηα. 2.3 Δπηινγή ηεο κεζφδνπ Ζ ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ δχν κεζφδσλ δίλεηαη ζηνλ πίλαθα 1. Μέρξη ζήκεξα ε κέζνδνο μεξήο κίμεο ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλφηεξα επεηδή ν εμνπιηζκφο είλαη ειαθξχηεξνο θαη νηθνλνκηθφηεξνο. Σα μεξά πιηθά κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ ζε κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο. Ζ επέλδπζε ζε εμνπιηζκφ ηεο κεζφδνπ πγξήο κίμεο είλαη ηνπιάρηζηνλ ηξηπιάζηα ηεο αληίζηνηρεο ηεο μεξήο. Δλ ηνχηνηο ν θαηαζθεπαζηήο πνπ επηζπκεί γξήγνξε πξφνδν ησλ εξγαζηψλ πξνηηκά ηελ πγξή κίμε, πνπ έρεη κηθξή αλαπήδεζε, θαη δχλαηαη λα πξνκεζεπζεί ζε κεγάιεο πνζφηεηεο πιηθφ απφ κνλάδα παξαγσγήο ζθπξνδέκαηνο, θαη λα επηηπγράλεη παξαγσγή έσο θαη 20 m 3 /h εηδηθά φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη ηειερεηξηδφκελεο απηνκαηνπνηεκέλεο κεραλέο. Οη κεραλέο πγξήο κίμεο γεληθά δελ κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ θαη ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε πξνβιεκαηηθέο πεξηνρέο πνπ απαηηείηαη γξήγνξε επέκβαζε. Ο θαηαζθεπαζηήο ζπλήζσο ζέιεη λα
6 αθήλεη έλα κεγάιν ηκήκα αλεπέλδπην πξνηνχ αξρίζεη ηε καδηθή παξαγσγή εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο πγξήο κίμεο. Άξα ζπρλά απαηηείηαη έλα δεχηεξν ζχζηεκα μεξήο κίμεο φηαλ απαηηνχληαη κηθξέο πνζφηεηεο ζθπξνδέκαηνο, φπσο π.ρ. γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ κεηψπνπ. Μία κεραλή μεξήο κίμεο είλαη απνηειεζκαηηθφηεξε ζηελ πεξίπησζε ειέγρνπ πγξψλ ζηξσκάησλ, φπνπ ε πγξή δηαδηθαζία έρεη πεξηνξηζκέλεο δπλαηφηεηεο αληηκεηψπηζεο ηνπ λεξνχ. Ζ μεξή κέζνδνο δεκηνπξγεί ζθφλε θαη ε δπλαηφηεηα παξαγσγήο είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ πγξή. Δλ ηνχηνηο ην μεξφ κίγκα κπνξεί λα δηαηεξεζεί γηα ζρεηηθά κεγάιεο πεξηφδνπο έσο φηνπ ρξεηαζζεί, θαη λα εθαξκνζζεί ακέζσο ζε κέηξηεο πνζφηεηεο ζε πεξηνρέο πνπ απαηηείηαη. Σνχην είλαη ζε ζπκθσλία κε ηηο αξρέο ηεο NATM γηα έγθαηξε ππνζηήξημε θαη ζηαζεξνπνίεζε ηνπ πεηξψκαηνο θαηά ηελ θπθιηθή δηαδηθαζία δηάηξεζεο - αλαηίλαμεο. Ζ κε νξζή πνζφηεηα ηξνθνδνζίαο ηνπ λεξνχ θαηά ηελ μεξή κίμε επηδξά αξλεηηθά ζην βαζκφ αλαπήδεζεο ή θαη ζηελ αληνρή. Ο ιφγνο Ν/Σ ηνπ ςεθαδφκελνπ ζθπξνδέκαηνο απφ κεραλή μεξήο κίμεο είλαη πνιχ ρακειφο. Αληίζεηα ν ιφγνο απηφο φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη κεραλή πγξήο κίμεο είλαη πάλσ απφ 0.50, ψζηε ην κίγκα λα είλαη αληιήζηκν απφ ηηο ζσιελψζεηο. Οη κεραλέο πγξήο κίμεο πιενλεθηνχλ ζηα ππφγεηα έξγα φζνλ αθνξά ηε κεησκέλε ζθφλε, ηε κηθξφηεξε απαίηεζε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ, θαη ηνπ ιηγφηεξνπ επηηφπνπ εμνπιηζκνχ. Ζ αλαπήδεζε είλαη κεγαιχηεξε κε ηελ μεξή κέζνδν παξά κε ηελ πγξή. Δλ ηνχηνηο γηα ζθπξφδεκα πγξήο κίμεο αθφκα θαη γηα κηθξέο πηέζεηο, έλα απηνκαηνπνηεκέλν κεράλεκα είλαη απαξαίηεην, θαζφζνλ ην βάξνο ηνπ πγξνχ ζθπξνδέκαηνο ζηε ζσιήλα ην θαζηζηά πνιχ βαξχ ζην θξάηεκα. Δπίζεο ν ρξφλνο μεπιχκαηνο ηνπ εμνπιηζκνχ πγξήο κίμεο είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηνλ αληίζηνηρν ηεο μεξήο. Ο θαζαξηζκφο ζα πξέπεη λα γίλεηαη κεηά απφ θάζε ρξήζε, πξηλ δε απφ θάζε δηαθνπή κεγάιεο δηάξθεηαο ην πιχζηκν ζα γίλεηαη ζε εηδηθέο γηα ην ζθνπφ πεξηνρέο. Άξα πνζφηεηεο ηνπιάρηζηνλ 10 m 3 ζα πξέπεη λα ςεθάδνληαη ζε κία θάζε ψζηε λα θαζηζηνχλ ηελ πγξή κέζνδν απνηειεζκαηηθή. Μία θαηαζθεπή πνπ πεξηιακβάλεη θπθιηθή δηαθνπηφκελε εθηφμεπζε ζθπξνδέκαηνο ζα πξέπεη λα εθηειείηαη κε ηε κέζνδν ηεο μεξήο κίμεο. Ζ κέζνδνο ηεο πγξήο κίμεο ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ ην πέηξσκα δελ απαηηεί άκεζε ππνζηήξημε. Σέινο ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε ε θαηαλάισζε πιηθνχ ζε ζρέζε κε ηελ αλαπήδεζε θαη ελέξγεηαο. Ζ κέζνδνο πγξήο κίμεο απαηηεί πεξίπνπ ην ηξίην ηνπ πηεζκέλνπ αέξα πνπ απαηηεί ε μεξή κίμε.
7 Πίλαθαο 1. Παξάγνληεο επηινγήο ηεο δηαδηθαζίαο κίμεο Παξάγσλ Ξεξή κίμε Τγξή κίμε Δμνπιηζκφο Υακειή νιηθή επέλδπζε πληήξεζε ζρεηηθά απιή θαη αξαηή Μείμε ην εξγνηάμην ή ζην εξγνζηάζην Έηνηκα αλακηγκέλα μεξά ζπζηαηηθά κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ, αιιά δελ κπνξνχλ λα παξακείλνπλ αλνηθηά ζε χθπγξν ή πγξφ πεξηβάιινλ Ζ ζπκπεξηθνξά βιάπηεηαη απφ ηελ πγξαζία ηεο άκκνπ. Παξαγσγή παλίσο μεπεξλά επηηφπνπ ηα 5 m 3 /h. Μπνξεί λα κεηαθεξζεί ζε κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο απφ φηη ηα πγξά κείγκαηα. Αλαπήδεζε Μπνξεί λα είλαη 15-40% απφ θαηαθφξπθα ηνηρψκαηα θαη 20-50% απφ ηελ νξνθή. Γεκηνπξγεί ζχιαθεο αλαπήδεζεο. Ζ απψιεηα αδξαλψλ θάλεη ηε ζπκθσλία κε ηε κειέηε ζχλζεζεο δχζθνιε, θαη ην πξνζηηζέκελν ηζηκέλην είλαη ζπλήζσο πνιχ. Πνηφηεηα Τςειή αληνρή ιφγσ ηνπ ρακεινχ ιφγνπ Ν/Σ. Ληγφηεξν νκνηνγελήο θαζφζνλ ε πξνζζήθε λεξνχ θαλνλίδεηαη απφ ηνλ ρεηξηζηή θαη ηελ αζπλερή πξνψζεζε ηνπ πιηθνχ.. Σαρχηεηα Τςειή, κε θαιή πξφζθπζε θαη θξνχζεο επθνιφηεξε ρξήζε ζηελ νξνθή Πξφζζεηα α ζθφλε ζην κείθηε ή ζηε ρνάλε θφλε Τγξά ζην αθξνθχζην Μεγάιε παξαγσγή ζθφλεο πνπ κπνξεί λα κεησζεί κε 5-15% πξνυγξαλζε, ή κε κεηαθίλεζε ηνπ δαθηπιίνπ ηνπ λεξνχ πξνο ηα πίζσ ηνπ αθξνθπζίνπ. Ληγφηεξνο επηηφπνπ εμνπιηζκφο Ληγφηεξε θζνξά ζηελ αληιία, ζηηο ζσιήλεο θαη ζην αθξνθχζην. Ληγφηεξν απφ 60 % θαηαλάισζε πηεζκέλνπ αέξα. Αθξηβήο αλάκημε ζηε κνλάδα αλάκεημεο. Υξήζε έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο. Απνδεθηή ε πγξή άκκνο. Μεγαιχηεξε απφ φηη αληίζηνηρεο κεραλέο μεξήο κίμεο. 2-10m 3 /h απφ αθξνθχζην ρεηξηζηή σο 20m 3 /h κε βξαρίνλα ρεηξηζκνχ Υακειή θάησ ηνπ 10% γηα ζσζηφ κίγκα. Με δεκηνπξγία ζπιάθσλ αλαπήδεζεο Μηθξή απψιεηα αδξαλψλ Γπζθνιία επίηεπμεο πςειήο αληνρήο, ιφγσ ηνπ πςειφηεξνπ ιφγνπ Ν/Σ, αλ δελ ρξεζηκνπνηείηαη ξεπζηνπνηεηήο. Πην νκνηνγελήο πνηφηεηα Γεληθά επαξθήο γηα ηα ππφγεηα έξγα Γεληθά ζε πγξή κνξθή ζην αθξνθχζην Πνιχ κηθξή πνζφηεηα Καιχηεξε νξαηφηεηα Καλέλαο θίλδπλνο δεκηνπξγίαο ζηξψζεσλ απφ ηε ζθφλε. Άιιε ρξήζε Ακκνβνιή Άληιεζε ζθπξνδέκαηνο
8 3 ΣΟ ΜΗΓΜΑ Ο ζρεδηαζκφο ηνπ κίγκαηνο θαζνδεγείηαη απφ ηηο ίδηεο αξρέο πνπ δηέπνπλ ην ζρεδηαζκφ ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Οη βαζηθέο παξάκεηξνη πνπ ειέγρνπλ ηελ αληνρή θαη ηελ πνηφηεηα είλαη ν ιφγνο N/T, ε πεξηεθηηθφηεηα ζε αέξα θαη ν βαζκφο ζπκπχθλσζεο. Δλ ηνχηνηο ζην ζρεδηαζκφ ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ππεηζέξρνληαη πξφζζεηνη παξάγνληεο νη θπξηφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο επηδξνχλ ζηε δηαβάζκηζε ησλ αδξαλψλ θαη ζηε πεξηεθηηθφηεηα ζε ηζηκέλην. Ζ επηινγή ηνπ κίγκαηνο δελ ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε κφλν ηηο απαηηήζεηο ηνπ έξγνπ αιιά θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ πιηθψλ θαη εηδηθφηεξα ηνλ ηχπν ησλ αδξαλψλ θαη ηε κέζνδν κεηαθνξάο, δει. κε άληιεζε ή κε πηεζκέλν αέξα. Ο ζεσξεηηθφο ζρεδηαζκφο, φπνπ ηα ιεπηφθνθθα θαη ρνλδξφθνθθα αδξαλή αλακηγλχνληαη έηζη ψζηε λα πξνθχπηεη κίγκα κε ηνλ ειάρηζην φγθν θελψλ πνπ ζα πξέπεη λα γεκίζεη κε λεξφ θαη ηζηκέλην, είλαη γεληθά απνδεθηφο γηα κεραλέο μεξήο κίμεο. Δλ ηνχηνηο φηαλ γίλεηαη άληιεζε πγξψλ κηγκάησλ απαηηνχληαη επηπιένλ πνζφηεηεο αδξαλψλ πνιχ ιεπηήο δηαβάζκηζεο θαη ηζηκέληνπ, έηζη ψζηε λα δηεπθνιχλεηαη ε ξνή ηνπ κίγκαηνο θαη λα απνθιείεηαη ε ξνή ηνπ λεξνχ κέζα απφ απηφ. Σνχην απαηηεί ζεκαληηθή εκπεηξία θαη δνθηκέο, θαζφζνλ φηαλ ε πνζφηεηα ησλ αδξαλψλ πνιχ ιεπηήο δηαβάζκηζεο είλαη ππεξβνιηθή ππάξρεη θίλδπλνο βνπιψκαηνο ησλ ζσιήλσλ, ηδηαίηεξα φηαλ απηνί είλαη κεγάινπ κήθνπο. ήκεξα είλαη γεληθά παξαδεθηφ φηη έλα θαηάιιειν κίγκα πεξηέρεη 20% ηζηκεληηθά πιηθά, ~20% ρνλδξφθνθθα αδξαλή θαη ~60% άκκν ηνπ φινπ βάξνπο ησλ αδξαλψλ. Πξνηηκάηαη ε θπζηθή πιπκέλε άκκνο. Σα πνζνζηά εμαξηψληαη απφ ην αλ ηα ρνλδξφθνθθα αδξαλή είλαη ζηξνγγπιεκέλα ή ζξαπζηά. Ζ αλάιπζε ηεο δηαβάζκηζεο ησλ αδξαλψλ ηνπ κίγκαηνο είλαη αλαγθαία, νη δε θακπχιεο ησλ πνζνζηψλ ησλ ζπγθξαηνχκελσλ ή δηεξρνκέλσλ απφ ηα ηππηθά θφζθηλα σο πξνο ην κέγεζνο ηνπ θφθθνπ ζα πξέπεη λα βξίζθνληαη κέζα ζε κία νκαιά κεηαβαιιφκελε ζηελή πεξηβάιινπζα, θαη λα κελ έρνπλ ξάρεο ή θνηιίεο. Γηα εθαξκνγή ζην ζφιν, ηα κίγκαηα ζα πξέπεη λα πνζνζηψλνληαη πξνο ηε ιεπηφηεξε πιεπξά ηεο πεξηβάιινπζαο δηαβάζκηζεο, γηα ηα θαηαθφξπθα ηνηρψκαηα πξνο ηε κέζε, θαη γηα εθαξκνγή πξνο ηα θάησ πξνο ηελ πιένλ ρνλδξφθνθθε. Ο κέγηζηνο θφθθνο ησλ αδξαλψλ δελ ζα πξέπεη λα μεπεξλά ηα 16 mm. Ζ εκπεηξία έρεη δείμεη φηη αδξαλή κεγαιχηεξα απφ 16 mm πξνθαινχλ κεγάιε αλαπήδεζε ησλ θφθθσλ πνπ είλαη κεγαιχηεξνη απφ 8 mm, κε απνηέιεζκα ηελ ακθίβνιε νηθνλνκηθφηεηα ηεο κεζφδνπ. Σν πξντφλ ηεο αλαπήδεζεο πεξηέρεη ~65 % θφθθνπο κεγαιχηεξνπο απφ 8 mm. Δηδηθά ζηελ επηθάλεηα πνπ πξφθεηηαη λα εθηνμεπζεί ζθπξφδεκα ζα πξέπεη λα εθηνμεπζεί αξρηθά έλα ζηξψκα πνπ ζα πεξηέρεη επαξθή πνζφηεηα απφ ιεπηφθνθθα ζσκαηίδηα ηζηκέληνπ θαη άκκνπ, π.ρ. < 0.2mm. 3.1 Σζηκέλην θαη λεξφ Σζηκέληα Portland, πνπ ζπκθσλνχλ κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ΠΓ 244/80, είλαη επηηξεπηά. πλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη ηζηκέληα Η45 ή Η55. Ζ επηινγή ηνπ ηχπνπ ηνπ ηζηκέληνπ εμαξηάηαη ζπλήζσο απφ ηελ ζπκβαηφηεηα ηνπο κε ηνπο επηηαρπληέο πνπ βξίζθνληαη ζηελ δηάζεζε καο. Ο βέιηηζηνο ρξφλνο πήμεο επηηπγράλεηαη κε ηνλ πην ζπκβαηφ ζπλδπαζκφ ηζηκέληνπ θαη επηηαρπληή πξάγκα ην νπνίν απαηηεί εξγαζηεξηαθέο δνθηκέο. Δθφζνλ ππάξρεη θίλδπλνο δηάβξσζεο απφ ζεηηθά ηφηε απαηηείηαη ηζηκέλην αλζεθηηθφ ζε απηά. Δθφζνλ ρξεζηκνπνηεζεί ηζηκέλην ηαρείαο πήμεο είλαη πηζαλφ λα κε ρξεηαζζεί επηηαρπληηθφ πξφζζεην. Σν λεξφ ηνπ κίγκαηνο πξέπεη λα είλαη θαζαξφ απαιιαγκέλν απφ αησξνχκελε ηιχ ή νξγαληθά πιηθά θαη απφ
9 αιθαιηθά ή άιια δηαιπκέλα νξπθηά άιαηα. Νεξφ πνπ ηθαλνπνηεί ηηο απαηηήζεηο ησλ θαλνληζκψλ ζθπξνδέκαηνο (π.ρ. ΔΛΟΣ 345) είλαη απνδεθηφ. Ο ιφγνο Ν/Σ έρεη κεγάιε ζεκαζία ηφζν ζηελ επίηεπμε ηθαλνπνηεηηθήο ζιηπηηθήο αληνρήο, φζνλ θαη ζηε κείσζε ηνπ βαζκνχ ηεο αλαπήδεζεο, θαη θπκαίλεηαη κεηαμχ 0.40 θαη 0.45. Ζ πνζφηεηα ηζηκέληνπ εμαξηάηαη απφ ηελ απαίηεζε αληνρήο γηα ηνλ κέγηζην θφθθν αδξαλψλ. Με αλαγθαία κεγάιε απαίηεζε αληνρήο απαηηεί ππεξβνιηθά κεγάιε αλαινγία ηζηκέληνπ πνπ έρεη ζαλ απνηέιεζκα κεγάιε ζπζηνιή μήξαλζεο θαη ξσγκάησζε. Γηα παξάδεηγκα ζηελ ζήξαγγα ηνπ Vancouver θαη γηα θνθθνκεηξηθή ζχλζεζε κέγηζηνπ θφθθνπ Φ16 ε βέιηηζηε αλαινγία ηζηκέληνπ ήηαλ 385kg/m 3 πνπ φκσο φηαλ απμήζεθε ζηα 460kg/m 3 είρε ζαλ ζπλέπεηα ηελ δεκηνπξγία ξσγκψλ ιφγσ ηεο ζπζηνιήο μεξάλζεσο. Γηα ιεπηφηεξν κίγκα κε κέγηζην θφθθν Φ10 ε απαηηνχκελε αλαινγία ζε ηζηκέλην ήηαλ 415kg/m 3. Γηα μεξά κίγκαηα ε πνζφηεηα ηζηκέληνπ Portland ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη κεηαμχ ησλ παξαθάησ νξίσλ : Λεπηφ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα 0-4 mm : 450-600 kg /m 3 Μέζν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα 0-8 mm : 350-450 kg/m 3 Αδξφ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα 0-15 mm : 300-350 kg/m 3 Γηα πγξά κίγκαηα ε πεξηεθηηθφηεηα ζε λεξφ ζηνρεχεη ζπλήζσο ζε κία θάζηζε κεγαιχηεξε απφ 50 mm. Όηαλ ε θάζηζε μεπεξλά ηα 150 έσο 175 mm, ράλεηαη ε ζπλνρή θαη ηα ρνλδξά αδξαλή ηείλνπλ λα δηαρσξίδνληαη. Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε ηζηκέλην ηνπ επηηφπνπ ζθπξνδέκαηνο είλαη πάληα κεγαιχηεξε απφ απηή ηνπ εθηνμεπφκελνπ κίγκαηνο, ιφγσ ηεο κεγαιχηεξεο αλαπήδεζεο ησλ αδξαλψλ απφ απηή ηνπ ηζηκέληνπ. Σνχην εκθαλίδεηαη ηδηαίηεξα ζηελ πεξίπησζε ηεο εθαξκνγήο ηεο μεξήο κεζφδνπ πξνο ηελ νξνθή. Ζ αληνρή ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο εμαξηάηαη απφ ηηο αλαινγίεο ηνπ κίγκαηνο θαη ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε λεξφ, θαη ηνχην απαηηεί ηθαλφηεηα ηνπ ρεηξηζηή. Καηά ηε κέζνδν ηεο μεξήο κίμεο ε πνζφηεηα ηνπ λεξνχ ειέγρεηαη απφ ηνλ ρεηξηζηή ηνπ αθξνθπζίνπ, ελψ ζηε πγξή κέζνδν ν ρεηξηζηήο ηεο εγθαηάζηαζεο αλάκημεο ζα πξέπεη λα ξπζκίδεη ηε ζσζηή πνζφηεηα λεξνχ. Οπσζδήπνηε κία πνζφηεηα αλαπήδεζεο δελ κπνξεί λα απνθεπρζεί. Λφγσ απηήο ηεο αλαπήδεζεο ε επηηφπνπ ζχλζεζε ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ζα δηαθέξεη απφ ην αξρηθφ κίγκα. Απηφ ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε θαηά ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ κίγκαηνο ψζηε λα επηηπγράλεηαη ε απαηηνχκελε πνηφηεηα επηηφπνπ. Ζ ζχλζεζε ηνπ κίγκαηνο επηηφπνπ εμαξηάηαη απφ ηελ αξρηθή ζχλζεζε, ην ζρεδηαζκφ ηνπ αθξνθπζίνπ, ηελ ηαρχηεηα πξφζθξνπζεο, ηελ ηθαλφηεηα ηνπ ρεηξηζηή, ηελ επηθάλεηα εθαξκνγήο, ηελ πνζφηεηα θαη ηνλ ηχπν ησλ πξνζζέησλ, ηνλ νπιηζκφ, ηελ απφζηαζε ηνπ αθξνθπζίνπ απφ ηελ επηθάλεηα θαη ηε γσλία ςεθαζκνχ. 3.2 Αδξαλή Απηά ζα πξέπεη λα ζπκθσλνχλ κε ηηο πξνδηαγξαθέο ΔΛΟΣ 408. Ζ δηαβάζκηζε ησλ θφθθσλ ζα πξέπεη λα είλαη ζπλερήο ρσξίο έιιεηςε ή ππεξβνιή ζε νπνηνδήπνηε κέγεζνο, θαη λα είλαη κέζα ζηηο δψλεο Γ ή Δ. Με απηφ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη βέιηηζηε ζπκπχθλσζε κε απνηέιεζκα ππθλφ πιηθφ, ζηεγαλφηεηα, πςειή ζιηπηηθή αληνρή θαη ειαρηζηνπνίεζε ηεο αλαπήδεζεο. Αδξαλή απφ ζρηζηψδε πιηθά ή πνπ πεξηιακβάλνπλ επηκήθεηο θφθθνπο ηείλνπλ λα κεηψλνπλ ηελ ζπκπχθλσζε. Άιισζηε νη επηκήθεηο θφθθνη έρνπλ πνιχ κεγαιχηεξε εηδηθή επηθάλεηα απφ απηή πνπ έρνπλ νη ζηξνγγπιεκέλνη κε απνηέιεζκα ηα κίγκαηα πνπ πεξηέρνπλ ηνπο πξψηνπο λα είλαη πησρά ζε ηζηκέλην. Λφγσ ηεο αλαπήδεζεο γίλεηαη απφ κφλε ηεο δηαβάζκηζε ηνπ κίγκαηνο κε ηελ απψιεηα θπξίσο ησλ κεγάισλ θφθθσλ θαη ε πξάμε έρεη δείμεη φηη θαη
10 αδξαλή κε θαθή δηαβάζκηζε είλαη δπλαηφ λα δψζνπλ πνηνηηθά θαιφ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα κνινλφηη ε πνζφηεηα αλαπήδεζεο είλαη κεγαιχηεξε απφ φζν είλαη απνδεθηφ. Οη ζεκεξηλέο πξνδηαγξαθέο ηείλνπλ πεξηζζφηεξν λα είλαη απαηηήζεηο ζπκπεξηθνξάο. Δπί παξαδείγκαηη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ησλ έξγσλ ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ζηδεξνδξφκνπ ηεο Washington δελ απαηηνχζαλ ζπγθεθξηκέλεο θνθθνκεηξηθέο δηαβαζκίζεηο αιιά κφλνλ φηη ην ηειηθφ πξντφλ ζα έπξεπε λα είρε κία θαζνξηζκέλε αληνρή. Ζ δψλε Γ ηεο θνθθνκεηξηθήο δηαβάζκηζεο αδξαλψλ κε κέγηζην θφθθν αδξαλψλ Φ15 είλαη ζπλήζσο απνδεθηή γηα φιεο ηηο θαηαζθεπέο απφ ζθπξφδεκα. Σν πνζνζηφ πγξαζίαο ησλ ιεπηψλ θαη ρνλδξψλ αδξαλψλ πξηλ ηελ αλάκημε ηνπο κε ηζηκέλην πξέπεη λα είλαη κεηαμχ 3% θαη 6%. Γηαθπκάλζεηο ζηελ πγξαζία θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε θαηαιήγνπλ ζε δηαθπκάλζεηο ζηελ ηξνθνδφηεζε απφ ην αθξνθχζην κε απνηέιεζκα ηελ ρεηξνηέξεπζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο. Γηα ηνλ έιεγρν ηεο πγξαζίαο Θα πξέπεη λα γίλεηαη ρξήζε ηεο θπζηθήο ηδηφηεηαο ηεο απνζηξάγγηζεο ησλ θνθθσδψλ αδξαλψλ. Ζ πγξαζία ζπγθξαηείηαη θπξίσο ζηελ άκκν, φκσο φια ηα θιάζκαηα κπνξνχλ λα απνζηξαγγίδνληαη εθφζνλ θείληαη ζε επίπεδν απφ φπνπ ην λεξφ κπνξεί λα δηαθεχγεη. Δθφζνλ ε άκκνο είλαη μεξή ζα πξέπεη λα βξέρεηαη θαη λα αλακηγλχεηαη ζε πνζνζηφ πγξαζίαο 8% πξηλ απφ ηελ κίμε ηεο κε ην ρνλδξφθνθθν αδξαλέο, ε δε πγξαζία ζα πξέπεη λα ειέγρεηαη πξηλ απφ ηελ αλάκημε κε ην ηζηκέλην. Πνιχ πγξά κίγκαηα ηζηκέληνπ-αδξαλψλ βνπιψλνπλ ηνπο ζσιήλεο πξνζαγσγήο θαη απμάλνπλ ην βαζκφ ελπδάησζεο πέξα απφ ηα απνδεθηά φξηα. Έλα πνιχ μεξφ κίγκα παξνπζηάδεη πξνβιήκαηα δηαβξνρήο ζην αθξνθχζην κε αχμεζε ηεο ζθφλεο θαη κείσζε ηεο ζπκπχθλσζεο. πζθεπέο δηαβξνρήο ηνπνζεηεκέλεο ζηηο κεηαθνξηθέο ηαηλίεο πνπ νδεγνχλ ζηελ κεραλή ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί επηηπρψο. Μνλάδεο κεηαθνξάο θαη αλάκημεο έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ηελ αλάκημε αδξαλψλ θαη ηζηκέληνπ κέζα ζηηο ζήξαγγεο γηα άκεζε ηξνθνδφηεζε ηεο κεραλήο εθηφμεπζεο. Οη ζσζηέο αλαινγίεο θαη ε κεηαθνξά επηηπγράλνληαη είηε κε βαζκνλνκεκέλνπο αηέξκνλεο θνριίεο πνπ ηξνθνδνηνχλ κε ηα δηάθνξα πιηθά θαη φγθν ψζηε λα δεκηνπξγεζεί έλα θαζνξηζκέλν κίγκα ηζηκέληνπ θαη αδξαλψλ, είηε κε κεηαθνξηθνχο ηκάληεο πνπ κεηαθέξνπλ απφ δηαθνξεηηθέο απνζήθεο ηζηκέλην, άκκν θαη ρνλδξφθνθθα αδξαλή. Σν επηηαρπληηθφ δελ πξέπεη λα πξνζηίζεηαη ζην μεξφ κίγκα πξηλ απφ ηελ είζνδν ηνπ ζηελ κεραλή εθηφμεπζεο. Ζ κεραληθή ηξνθνδφηεζε κε αηέξκνλα θνριία είλαη πνιχ απνηειεζκαηηθή ελψ ν δνλεηηθφο ηχπνο ηείλεη λα βνπιψλεη επεηδή ηα επηηαρπληηθά είλαη πγξνζθνπηθά. Σα πγξά επηηαρπληηθά πξέπεη λα αλακηγλχνληαη κε ην λεξφ πξηλ απηφ θαηεπζπλζεί ζην αθξνθχζην. Πξνζνρή πξέπεη λα δίλεηαη ζην ξπζκφ ηξνθνδφηεζεο ηνπ επηηαρπληηθνχ ψζηε λα κελ δεκηνπξγνχληαη κίγκαηα κε κεγάιε πεξηεθηηθφηεηα επηηαρπληηθνχ. 3.3 Πξφζζεηα - Πξφζκηθηα Σα επηηαρπληηθά ρεκηθά πξφζζεηα ρξεζηκνπνηνχληαη ζην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ψζηε λα απνθηά απηφ γξεγνξφηεξα αληνρή θαη λα κπνξεί λα θέξεη θνξηία ηεο ζήξαγγαο ζε πξψηκα ζηάδηα ηεο δηάλνημεο. Δθηφο απηνχ κεηψλνπλ ην βαζκφ ηεο αλαπήδεζεο ησλ αδξαλψλ θαη επηηξέπνπλ ηε δεκηνπξγία παρχηεξσλ ζηξψζεσλ αλά ςεθαζκφ, ηελ εθηφμεπζε ζε πγξέο επηθάλεηεο κε κηθξή ξνή θαη ηε ρξήζε ηεο κεζφδνπ πγξήο κίμεο γηα εθηφμεπζε πξνο ηελ νξνθή. Καηά ηελ θαηαζθεπή ησλ ζεξάγγσλ απνξξνήο φκβξησλ ηεο πφιεο ηνπ Μεμηθνχ επηηεχρζεθε ν έιεγρνο κίαο παξνρήο λεξνχ 57 l/s θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ εξγαζηψλ αληηζηήξημεο. Οη επηηαρπληέο πξνζθέξνληαη ζε κνξθή πγξνχ ή ζθφλεο. πρλά ζηηο ζήξαγγεο απαηηνχληαη, απφ ηηο
11 πξνδηαγξαθέο, ρξφλνη αξρηθήο πήμεο 3 ιεπηά, ηειηθήο πήμεο 10 ιεπηά, θαη αλάπηπμεο αληνρήο 5 MPa ζηηο πξψηεο 8 ψξεο. Απηά θαη αθφκε απζηεξφηεξα θξηηήξηα κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ κε ηελ πξνζεθηηθή επηινγή ελφο θαηάιιεινπ ζπλδπαζκνχ ηζηκέληνπ θαη επηηαρπληή. Ζ εθηίκεζε ηεο θαηαιιειφηεηαο ηνπ επηηαρπληή ζα πξέπεη λα γίλεηαη πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο θαηαζθεπήο, θαζφζνλ πνιινί επηηαρπληέο είλαη αζπκβίβαζηνη κε δηάθνξα ηζηκέληα. Πξνζνρή ζα πξέπεη λα δνζεί ζηε πνζφηεηα ηεο δφζεο ηνπ επηηαρπληή θαζφζνλ φινη νη επηηαρπληέο κεηψλνπλ ιηγφηεξν ή πεξηζζφηεξν ηελ ηειηθή αληνρή ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Πνιινί απφ ηνπο ζχγρξνλνπο επηηαρπληέο επηθέξνπλ πνιχ κηθξφηεξε κείσζε ηεο ηειηθήο αληνρήο ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Ζ ζπλήζεο δφζε ησλ επηηαρπληψλ είλαη πεξίπνπ 2 % ηνπ ηζηκέληνπ θαηά βάξνο, αλ θαη δφζεηο 7 % ρξεζηκνπνηνχληαη φηαλ απαηηείηαη εμαηξεηηθά γξήγνξε ζθιήξπλζε. ηε κέζνδν μεξήο κίμεο ε αληνρή έρεη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο θαζφζνλ νη πνζφηεηεο ηνπ λεξνχ θαη ηνπ επηηαρπληή κεηξνχληαη κε ην ρέξη. Οη δφζεηο θξαηνχληαη φζνλ ην δπλαηφλ πην ρακειέο ιφγσ ηνπ θφζηνπο ηνπ πξνζζέηνπ θαη ιφγσ ηεο κείσζεο πνπ επηθέξνπλ ηα αλφξγαλα πξφζζεηα ζηελ ηειηθή αληνρή ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Δπηηφπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη δχν εηδψλ πεξηεθηηθφηεηεο πξνζζέηνπ, κία ρακειή γηα ζπλήζε ρξήζε, θαη κία πςειφηεξε γηα ηελ θαηαζθεπή κίαο αξρηθήο επέλδπζεο πνιχ κηθξνχ πάρνπο ζε δχζθνιεο ζπλζήθεο κε λεξά ή ζε ραιαξφ έδαθνο. ηελ πξψηε πεξίπησζε δελ πξέπεη ε αληνρή λα κεηψλεηαη πεξηζζφηεξν απφ 30% ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ζθπξφδεκα ρσξίο ηε ρξήζε ηνπ πξνζζέηνπ. ηελ δεχηεξε πεξίπησζε ε απψιεηα ζηελ ηειηθή αληνρή δελ έρεη ζεκαζία θαζφζνλ ζεκαζία έρεη ε πξνζσξηλή ζηαζεξνπνίεζε ηνπ εδάθνπο θαη ε πδξνκάζηεπζε, ελψ ηα θνξηία πξφθεηηαη λα αλαιεθζνχλ απφ ηηο ζηξψζεηο εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα πνπ ζα αθνινπζήζνπλ. Καηά ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη γίλεη ζεκαληηθή πξφνδνο ζηνλ εμνπιηζκφ δηαλνκήο ηνπ επηηαρπληή είηε κε κνξθή ζθφλεο είηε ζε πγξή κνξθή. Σνχην έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ θαιχηεξε δηαζπνξά ηνπ επηηαρπληή κέζα ζην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα. Σν πάρνο ηεο ζηξψζεο θαη ε ηαρχηεηα πήμεο ξπζκίδνληαη απφ αμηφπηζηεο κεηξεηηθέο αληιίεο επηηαρπληή. Οη κνλάδεο κέηξεζεο ζπλδένληαη κεραληθά ή πδξαπιηθά κε ηελ αληιία πξνψζεζεο. Καηά απηφ ηνλ ηξφπν ν ιφγνο ησλ πνζνηήησλ παξακέλεη ζηαζεξφο αθφκα θαη φηαλ ε πνζφηεηα ηεο παξαγσγήο αιιάδεη, κε απνηέιεζκα ηελ πςειή πνηφηεηα ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο αλεμαξηήησο ηεο πξνζνρήο πνπ δίλεη ν ρεηξηζηήο ηνπ αθξνθπζίνπ. ηελ πεξίπησζε ρξήζεο ζάθσλ μεξήο πξφζκεημεο ε δηαζπνξά ηνπ επηηαρπληή είλαη εμαηξεηηθά θαιή. Με ηελ πξνζεθηηθή επηινγή ζπκβαηψλ ηζηκέλησλ θαη επηηαρπληψλ θαη θαηάιιεινπ εμνπιηζκνχ δηαλνκήο είλαη δπλαηφ λα απνθεχγνληαη ηα ζπλήζε πξνβιήκαηα θαηά ηε ρξήζε ησλ επηηαρπληψλ. Σειεπηαία ε ρξήζε ππξηηηαθνχ θαπλνχ (silica fume) ζηελ ηερληθή ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο έρεη κεηψζεη ηελ αλάγθε ρξήζεο επηηαρπληψλ, εηδηθφηεξα θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ μεξήο κίμεο, φηαλ απαηηείηαη δεκηνπξγία παρηψλ ζηξψζεσλ ή αληίζηαζε ηνπ λσπνχ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ζε μέπιπκα. Ο ςεθαζκφο επάλσ ζε ζθιεξέο επηθάλεηεο δεκηνπξγεί κεγαιχηεξε αλαπήδεζε ησλ αδξαλψλ απφ ηνλ ςεθαζκφ ζε ζρεηηθά καιαθφηεξεο επηθάλεηεο. Δθφζνλ ςεθάδνληαη αιιεπάιιειεο ζηξψζεηο ζα πξέπεη λα ππνινγίδνληαη νη ζσζηέο πνζφηεηεο ησλ πξνζζέησλ θάζε θνξά. Καηά ηνλ ςεθαζκφ ζε θαηαθφξπθα ηνηρψκαηα ε δφζε ησλ πξνζζέησλ ζα είλαη κηθξφηεξε απφ φηη θαηά ηνλ ςεθαζκφ ηεο νξνθήο. Καηά ηνλ ςεθαζκφ ηνπ δαπέδνπ είλαη ζπρλά δπλαηή ε κε ρξήζε πξνζζέησλ. Έλα απνηειεζκαηηθφ πγξφ επηηαρπληηθφ πξφζζεην αλαπηχρζεθε απφ ηελ "Stabilator AB" θαη ηελ "Sika". Ζ δφζε κεηξηέηαη ζηελ αληιία πνπ ην ηξνθνδνηεί ζηελ ζσιήλα ηνπ λεξνχ πνπ πεγαίλεη ζην αθξνθχζην. Καη απηφ ην πξφζζεην είλαη αλφξγαλν θαη επηθέξεη ζην ζθπξφδεκα κία κείσζε ηεο αληνρήο 28 εκεξψλ απφ 20%
12 έσο 30%. Σειεπηαία ππάξρεη ζηελ αγνξά έλα νξγαληθφ πξφζζεην πνπ θαηά ηνπο θαηαζθεπαζηέο ηνπ δελ επηθέξεη κείσζε ηεο αληνρήο 28 εκεξψλ. ε δνθηκέο πνπ γίλαλε ζηηο ΖΠΑ ε ηδηαίηεξα ππνζρφκελε εθαξκνγή ηνπ έγηλε ζε πγξή κνξθή,κε ηξνθνδφηεζε ηνπ λεξνχ ελπδάησζεο. ε ζρέζε κε ην αλφξγαλν πξφζζεην πνπ δνθηκάζζεθε, ην νξγαληθφ πέηπρε ηαρχηεξε πήμε, ρακειφηεξε αληνρή 10 σξψλ θαη πςειφηεξε αληνρή 28 εκεξψλ. Σα νξγαληθά πξφζζεηα δελ είλαη θαπζηηθά θαη είλαη επνκέλσο αζθαιέζηεξα ζηε ρξήζε. Ο ηξφπνο αλάκημεο ζην εξγαζηήξην θαη επί ηφπνπ είλαη δηαθνξεηηθφο, κε απνηέιεζκα νη εξγαζηεξηαθέο δνθηκέο λα έρνπλ ηνλ ραξαθηήξα επηβεβαίσζεο κφλν ηεο ζπκβαηφηεηαο ησλ ζπληζηψλησλ ζηνηρείσλ. Δθηφο ησλ επηηαρπληψλ ζην ζθπξφδεκα πξνζηίζεηαη κία πνηθηιία απφ πξφζζεηα ή πξφζκηθηα πιηθά, εηδηθφηεξα κάιηζηα ζηα πιηθά ηεο πγξήο κίμεο, πξνθεηκέλνπ λα βειηηψλνπλ ηελ αληνρή, ηελ πξφζθπζε, ηε ζπλεθηηθφηεηα, ηελ αληίζηαζε ζηνλ παγεηφ, ηελ ηήμε θαη ηελ απνηξηβή, λα παξεκπνδίδνπλ ηελ νμείδσζε θαη λα κεηψλνπλ ηελ αλαπήδεζε. Οη ζπκππθλσκέλνη ππξηηηαθνί θαπλνί θαη ζηδεξνππξηηηθέο ηέθξεο, πνπ είλαη βαζηθά ηα ίδηα πιηθά κε ειαθξά δηαθνξεηηθέο ρεκηθέο ζπλζέζεηο, είλαη παξαπξντφληα ηεο βηνκεραλίαο ππξηηηθψλ κεηάιισλ θαη ζηδεξνππξηηηθψλ θξακάησλ. Σα πιηθά απηά θάπνηε απνξξίπηνληαλ ζαλ απνξξίκκαηα, ζήκεξα φκσο είλαη ρξήζηκα πξντφληα πνπ πνιιέο θνξέο θνζηίδνπλ πεξηζζφηεξν απφ ην ηζηκέλην. Ο ππξηηηαθφο θαπλφο έρεη πςειέο πνδνιαληθέο ηδηφηεηεο θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα γηα κεξηθή αληηθαηάζηαζε ηνπ ηζηκέληνπ. Ζ ρξήζε ππξηηηαθνχ θαπλνχ ζα πξέπεη λα ζπλδπάδεηαη κε ππεξξεπζηνπνηεηέο γηα ηελ επίηεπμε ηεο απαηηνχκελεο εξγαζηκφηεηαο. Οη κεησηέο λεξνχ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε βειηίσζε ηεο εξγαζηκφηεηαο ηνπ πγξνχ κίγκαηνο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο, ηε ζπλεθηηθφηεηα ηνπ πγξνχ κίγκαηνο ζηελ πιαζηηθή θαηάζηαζε θαη ηελ αληιεζηκφηεηα. Οη ππεξεπζηνπνηεηέο είλαη κεησηέο λεξνχ πςειήο δξάζεο, πνπ δηαθέξνπλ ρεκηθά απφ ηνπο θνηλνχο κεησηέο λεξνχ ή ηνπο θνηλνχο ξεπζηνπνηεηέο. Υξεζηκνπνηνχληαη είηε γηα λα απμάλνπλ ηελ αληνρή είηε γηα λα απμάλνπλ ζεκαληηθά ηελ εξγαζηκφηεηα ρσξίο λα κεηψλνπλ ηελ αληνρή. Οη κεησηέο λεξνχ θαη νη ππεξξεπζηνπνηεηέο είλαη πξφζκηθηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπρλά θαη κφλν γηα ηελ επίηεπμε πςειήο πνηφηεηαο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο πγξήο κίμεο. Σα πξφζζεηα απφ πνιπκεξή γαιαθηψκαηα πξνζηίζεληαη ζην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα μεξήο κίμεο γηα λα πξνδψζνπλ ζε απηφ εηδηθά απαηηνχκελεο ηδηφηεηεο φπσο βειηίσζε ηεο πξφζθπζεο, κείσζε ηεο πεξαηφηεηαο, αληίζηαζε ζηε δξάζε ησλ ρισξηδίσλ, αχμεζε ηεο αλζεθηηθφηεηαο ζε ζπλζήθεο παγεηνχ θαη ηήμεο, αληίζηαζε ζηελ θξνχζε, πξνζηαζία ηνπ ράιπβα θαη βειηίσζε ηεο αληνρήο. Σα αεξαθηηθά πξφζκηθηα ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ζα εθηίζεηαη ζε ελαιιαζζφκελεο ζπλζήθεο παγεηνχ θαη ηήμεο. 4 ΔΚΣΔΛΔΖ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ Ζ πξσηαξρηθή ιεηηνπξγία ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα είλαη ε ζπγθξάηεζε ησλ ραιαξψλ κφιηο εκθαληζζέλησλ θαη δνλεκέλσλ ιφγσ ησλ εθξήμεσλ επηθαλεηψλ ησλ πεηξσκάησλ. Γη απηφ ν ςεθαζκφο πξέπεη λα αξρίδεη φζν πην γξήγνξα γίλεηαη κεηά ηελ εθζθαθή ή ηελ αλαηίλαμε ψζηε λα ζθξαγηζζνχλ νη δηαθιάζεηο ή νη
13 κηθξνξσγκαηψζεηο πνπ ηείλνπλ λα αλνίμνπλ θαζψο ην πέηξσκα ραιαξψλεη. ε πέηξσκα κε πξνβιήκαηα ραιάξσζεο ην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα πξέπεη λα ςεθάδεηαη κέζα ζε δχν κε ηέζζεξηο ψξεο ζε αληίζεζε κε άιια πεηξψκαηα πνπ κπνξνχλ λα πθίζηαληαη ρσξίο ππνζηήξημε γηα πεξηζζφηεξν ρξφλν, ή είλαη απζππνζηήξηθηα. ηηο ηειεπηαίεο πεξηπηψζεηο ην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ιεηηνπξγεί ζαλ κφληκε επέλδπζε ζε κία απζππνζηήξηθηε εθζθαθή ζηελ νπνία είλαη δπλαηέο νη κηθξνραιαξψζεηο, φπσο π.ρ. ζε ππφγεηνπο ελεξγεηαθνχο ζηαζκνχο πνπ ππνζηεξίδνληαη κε ειψζεηο. Ζ κεγαιχηεξε πξνζνρή δίλεηαη ζηελ ζηήξημε ηεο νξνθήο ηελ νπνία ςεθάδνπκε κεξηθέο θνξέο πάλσ απφ ηα κπάδα. ε ζήξαγγεο χςνπο 6 κέηξα θαη πάλσ είλαη δπλαηή ε έθηαζε ελφο θηλεηνχ δαπέδνπ απφ ην φρεκα δηάηξεζεο πάλσ απφ ηα κπάδα απφ φπνπ γίλεηαη ν ςεθαζκφο ηεο νξνθήο ελψ απφ θάησ γίλεηαη ε απνθνκηδή ησλ κπάδσλ. Δλαιιαθηηθά μεκπάδσκα θαη ςεθαζκφο κπνξνχλ λα γίλνληαη δίπιαδίπια εθφζνλ νη δηαζηάζεηο ηνπ ρψξνπ ην επηηξέπνπλ. Ο ςεθαζκφο πξέπεη λα αξρίδεη πιεζίνλ ηνπ κεηψπνπ ψζηε λα πξνζθέξεη ζηελ εθεί αςίδα ηελ πξψηε πήμε ηνπ ζθπξνδέκαηνο θαη λα είλαη ζε ζέζε λα αληέμεη ηελ επφκελε αλαηίλαμε κέζα ζε δχν ψξεο απφ ην ηέινο ηνπ μεκπαδψκαηνο. Ζ νινθιήξσζε ηνπ πάρνπο ηεο επέλδπζεο κπνξεί λα γίλεη αξγφηεξα θαηά ηελ δηάηξεζε. Σα ηνηρψκαηα ζπλήζσο ρσξίο απηφ λα είλαη απφιπην ςεθάδνληαη ζε έλα πέξαζκα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηάηξεζεο. Με εμαίξεζε ηηο κηθξέο ζήξαγγεο, ν ςεθαζκφο είλαη δπλαηφλ λα νινθιεξψλεηαη ρσξίο λα θαζπζηεξεί ηελ δηαδηθαζία ηεο εθζθαθήο. 4.1 Πξνεηνηκαζία ηεο επηθάλεηαο Ο ςεθαζκφο κπνξεί λα γίλεη κφλν επάλσ ζε κία θαζαξή επηθάλεηα, θαζφζνλ ε πξφζθπζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο παξεκπνδίδεηαη πνιχ φηαλ απηφ ςεθάδεηαη επάλσ ζε ιεξσκέλεο επηθάλεηεο. ηελ πεξίπησζε πνιιαπιψλ ζηξψζεσλ ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη ε θαιή ζπλάθεηα κεηαμχ ηνπο. Πξηλ απφ θάζε ςεθαζκφ ε επηθάλεηα ζα πξέπεη λα θαζαξίδεηαη θαιά θπξίσο απφ ηε ζθφλε ιφγσ ησλ εθξήμεσλ θαη ησλ εθζθαθψλ. Μφλν ηφηε κπνξνχκε λα ζεσξήζνπκε φηη ην φιν πάρνο ιεηηνπξγεί ζαλ κία επέλδπζε. Ζ επηθάλεηα θαζαξίδεηαη ζπλήζσο κε ςεθαζκφ λεξνχ θαη αέξα απφ ην αθξνθχζην, θαη ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο κε ακκνβνιή. Ο ςεθαζκφο ηνπ ζθπξνδέκαηνο ζα πξέπεη λα γίλεηαη πάληα επάλσ ζε πγξακέλε επηθάλεηα, ψζηε λα κελ απνξξνθά ε (μεξή) επηθάλεηα ην λεξφ ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Οχηε φκσο λεξφ ζα πξέπεη λα ξέεη απφ ηελ επηθάλεηα, γηαηί ηφηε ζα απνθνιιάηαη ην ζθπξφδεκα. Δπηθάλεηεο πάλσ ζηηο νπνίεο ξέεη ην λεξφ ζα πξέπεη ή λα ζηεγαλψλνληαη ή λα ζηξαγγίδνληαη κε ζηξαγγηζηήξηα θαη εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα κε επηηαρπληηθφ πξφζζεην. Δθφζνλ ην ζθπξφδεκα πξφθεηηαη λα ςεθαζζεί ζε καιαθφ ππφζηξσκα, π.ρ. άκκν, ε επηθάλεηα ζα πξέπεη λα ζπκππθλσζεί κε πνιχ ιεπηή ζηξψζε θνληάκαηνο, πξνηνχ επηθαιπθζεί κε παρχηεξα ζηξψκαηα, ψζηε λα απνθεπρζεί ν δηαρσξηζκφο κεηαμχ επέλδπζεο θαη ππνζηξψκαηνο. 4.2 Υεηξηζκφο ηνπ αθξνθπζίνπ Ζ απφζηαζε ηνπ αθξνθπζίνπ απφ ηελ επηθάλεηα εθηφμεπζεο είλαη ζπλήζσο κεηαμχ 0.60 θαη 1.80 m. Ζ επηινγή ηεο απφζηαζεο ζθνπφ έρεη λα δεκηνπξγεί ηελ θαιχηεξε ζπκπχθλσζε θαη ηε ιηγφηεξε αλαπήδεζε. Ζ βέιηηζηε απφζηαζε κεηαμχ αθξνθπζίνπ θαη επηθάλεηαο ςεθαζκνχ επεξεάδεηαη απφ ην κέγεζνο ησλ θφθθσλ ηνπ κίγκαηνο, ηελ θνθθνκεηξηθή θακπχιε, ην απαηηνχκελν ηειείσκα ηεο επηθάλεηαο ηνπ ζθπξνδέκαηνο θαη ηελ πίεζε ηνπ αέξα θαη ηελ ηαρχηεηα ηνπ κεηαθεξφκελνπ πιηθνχ. Γεληθά ην αθξνθχζην πξέπεη λα ζηνρεχεη θάζεηα ζηελ πξνζπίπηνπζα επηθάλεηα θαη νπσζδήπνηε
14 φρη κε γσλία κηθξφηεξε απφ 45 ν. Όηαλ ην αθξνθχζην θξαηηέηαη ζε πνιχ κεγάιε γσλία απφ ηελ θάζεηε ζηελ επηθάλεηα, ην ζθπξφδεκα θπιά ή πηπρψλεηαη δεκηνπξγψληαο κία αλψκαιε θπκαηψδε επηθάλεηα θαη ζεκαληηθή αλαπήδεζε. Ζ ηερληθή απηή είλαη αληηνηθνλνκηθή θαη δεκηνπξγεί πνξψδεο θαη αλνκνηφκνξθν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα. Γηα ηελ νκνηφκνξθε θαηαλνκή ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο θαη ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηεο απνγχκλσζεο, ην αθξνθχζην ζα πξέπεη λα θαηεπζχλεηαη θάζεηα ζηελ επηθάλεηα θαη λα πεξηζηξέθεηαη κφληκα επάλσ ζε κία ζεηξά απφ πεξηθέξεηεο κηθξψλ θχθισλ. Πνιχ κεγάιε ζεκαζία έρεη ε ζηαζεξφηεηα ηεο ξνήο ηνπ αέξα, ηνπ λεξνχ θαη ησλ πιηθψλ ζηελ κεραλή θαη ζην αθξνθχζην. Παξ φινλ φηη κηθξέο κεηαβνιέο κπνξεί λα δηνξζψλνληαη απφ έλα ηθαλφ ρεηξηζηή ηνπ αθξνθπζίνπ, θαιή πνηφηεηα εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί εθφζνλ ε ζχλζεζε ηεο βνιήο κεηαβάιιεηαη ή είλαη ζπνξαδηθή. Ο αέξαο θαη ην λεξφ πξέπεη λα δηαηεξνχληαη ζε ζηαζεξή πίεζε θαη ε ππεξβνιηθή πγξαζία λα απνκαθξχλεηαη εάλ απηφ είλαη αλαγθαίν κε εηδηθέο παγίδεο. Ο ρεηξηζηήο ηνπ αθξνθπζίνπ πξέπεη λα είλαη πάληα ζε ζέζε λα εθηνμεχεη ζθπξφδεκα θάζεηα ζηελ επηθάλεηα θαη απφ απφζηαζε 1 κέηξν πεξίπνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ απαηηείηαη είηε ηθξίσκα είηε πδξαπιηθή πιαηθφξκα είηε πιαηθφξκα ηνπνζεηεκέλε ζην δηαηξεηηθφ φρεκα (drill jumbo). ηα θξέαηα εθφζνλ δελ έρνπλ αθφκε απνκαθξπλζεί ηα κπάδα ε εθηφμεπζε κπνξεί λα γίλεη απφ ρεηξηζηή πνπ παηάεη πάλσ ηνπο. Ο ρεηξηζκφο ηνπ αθξνθπζίνπ είλαη δχζθνιε εξγαζία. Καηά ηελ μεξή εθηφμεπζε ν ρεηξηζηήο αληηκεησπίδεη πνιχ ζθφλε ςεθαζκνχ θαη ζεκαληηθή αλαπήδεζε. Καηά ηελ πγξή εθηφμεπζε ην θξάηεκα ηεο ηδηαίηεξα βαξηάο ζσιήλαο πνπ είλαη γεκάηε κε ζθπξφδεκα δεκηνπξγεί ζεκαληηθή θπζηθή θαηαπφλεζε. Ο ρεηξηζηήο ηεο κεραλήο επζχλεηαη γηα ηελ παξνρή ζπλερνχο ξνήο κίγκαηνο κε ζσζηέο αλαινγίεο ζηνλ ρεηξηζηή ηνπ αθξνθπζίνπ, γηα ηελ αζθαιή δηάλνημε πνπ εμαξηάηαη απφ ηελ πνηφηεηα ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο. Ο ρεηξσλαθηηθφο ρεηξηζκφο ηνπ αθξνθπζίνπ απαηηεί απφ έλα ρεηξηζηή ζε θάζε αθξνθχζην θαη έλα νδεγφ ηεο πιαηθφξκαο ησλ ρεηξηζηψλ, απ φπνπ νη ρεηξηζηέο βξίζθνληαη ζε θνληηλή απφζηαζε ζηελ πεξηθέξεηα ηεο εθζθαθήο, ε δε παξαγφκελε πνηφηεηα ηνπ πιηθνχ δελ είλαη πάληα ε θαιχηεξε δπλαηή, νχηε ε θάιπςε είλαη νκνηφκνξθε, εηδηθά πάλσ απφ ηηο αλψκαιεο επηθάλεηεο ησλ δνθψλ. ήκεξα ε πγξή κίμε κε ξνκπφη ςεθαζκνχ πξνηηκάηαη απφ ηελ μεξή κίμε φπνηε απαηηείηαη κεγάιε πνζφηεηα εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο εηδηθά ζηηο κεγάιεο δηακέηξνπ ζήξαγγεο. Δπεηδή δε ε επηηπρία ελφο ζπζηήκαηνο εθηφμεπζεο εμαξηάηαη ζεκαληηθά απφ ηελ ηθαλφηεηα παξνρήο ζθπξνδέκαηνο ππφ πςειή πίεζε γηα θαιή ζπκπχθλσζε, ν ρεηξνλαθηηθφο έιεγρνο ηνπ αθξνθπζίνπ θαηέζηε αδχλαηνο. Ζ πεξαηηέξσ απαίηεζε γηα ηαρχηεξε θαηαζθεπή κε πνζφηεηεο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο πάλσ απφ 10 m 3 /h πξνψζεζε πεξαηηέξσ ηελ αλάπηπμε απηνκαηνπνηεκέλσλ θαη ηειερεηξηδφκελσλ ζπζηεκάησλ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο. Έλαο βξαρίνλαο ςεθαζκνχ πιενλεθηεί εηδηθά ζηηο θαηαζθεπέο ζεξάγγσλ, θαζφζνλ φρη κφλνλ αληηθαζηζηά ηνλ ρεηξηζηή ηνπ αθξνθπζίνπ αιιά δίλεη θαη ηε δπλαηφηεηα πιήξνπο αμηνπνίεζεο ηεο ηθαλφηεηαο ηεο κεραλήο. Σνχην ζεκαίλεη φηη ν ρξφλνο εθηφμεπζεο κπνξεί λα κεησζεί ζην κηζφ, ν δε ρξφλνο θαηαζθεπήο κεγάισλ ζεξάγγσλ κπνξεί λα κεησζεί θαηά 10-15 %, κε απνηέιεζκα ην κεησκέλν θφζηνο ελνηθίαζεο φινπ ηνπ εμνπιηζκνχ. Ζ αθνινπζία ησλ θηλήζεσλ ςεθαζκνχ κπνξεί λα πξνγξακκαηηζζεί, κε απνηέιεζκα ηε δπλαηφηεηα ρεηξηζκνχ απφ έμσ απφ ηελ επηθίλδπλε πεξηνρή. Μεξηθνί θαηαζθεπαζηέο έρνπλ ζπκπεξηιάβεη κία θακπίλα ζην βξαρίνλα εθηφμεπζεο ψζηε ν ρεηξηζηήο λα είλαη φζν ην δπλαηφ θνληχηεξα ζην αθξνθχζην. Άιινη πξνηίκεζαλ ηε ζέζε ηνπ ρεηξηζηή ζην έδαθνο, ν νπνίνο απφ κία κεηαθηλνχκελε θνλζφια ηειερεηξηζκνχ ειέγρεη ηνλ ςεθαζκφ απφ ηελ,
15 θαιχηεξε δπλαηή ζέζε πνπ εθείλνο επηιέγεη. Ζ πδξαπιηθή κπνχκα κε πεξηζηξνθηθή θεθαιή παξφκνηα κε ηηο βάζεηο ησλ θξνπζηηθψλ ηξππάλσλ ησλ δηαηξεηηθψλ νρεκάησλ είλαη εθηαηή θαη ειεχζεξε λα θηλείηαη ζε νπνηαδήπνηε δηεχζπλζε εκπξφο απφ ηνλ ρεηξηζηή. Σν αθξνθχζην ζηεξεψλεηαη θάζεηα ζηελ κπνχκα, κε πξφζζεηα δε πδξαπιηθά κέζα είλαη δπλαηφλ λα θηλείηαη κέζα ζε θάπνην ηφμν, πνιιέο θνξέο κάιηζηα θηλείηαη απηφκαηα κέζα ζε έλα ηφμν 20 ν. ηε νπεδία αλαπηχρζεθε ν πην εμειηγκέλνο ηχπνο ηέηνηνπ εμνπιηζκνχ απφ ηελ Stabilator AB κε ηελ νλνκαζία Robot. Δδξαζκέλνο απηφο ν εμνπιηζκφο ζε ειαζηηρνθφξα ή εξππζηξηνθφξα νρήκαηα επηηξέπεη ηελ έλαξμε ηεο εθηφμεπζεο ζθπξνδέκαηνο ακέζσο κεηά απφ ηελ απνκάθξπλζε ησλ αεξίσλ ηεο αλαηίλαμεο θαη ρσξίο ηελ αλάγθε απνκάθξπλζεο ησλ επηθξεκάκελσλ αζηαζψλ ηεκαρίσλ (απνιέπηζε). Μεηνλέθηεκα ηεο κεζφδνπ απνηειεί ε αλάγθε ζηακαηήκαηνο γηα ηελ απνκάθξπλζε ησλ κπαδψλ. ηηο Ζ.Π.Α. παξφκνην εμνπιηζκφ θαηαζθεπάδνπλ νη εηαηξείεο Eimco θαη Conspray. ηελ πεξίπησζε ρξήζεο κεραλψλ νινκέησπεο θνπήο φπσο π.ρ. ζηε ζήξαγγα ηνπ Heitersberg πιεζίνλ ηεο Επξίρεο δηακέηξνπ 10.5m ν εμνπιηζκφο κεραληθνχ ςεθαζκνχ αθνινπζνχζε ζε απφζηαζε 21m απφ ην κέησπν πξάγκα ην νπνίν επέβαιε ηελ ζπζηεκαηηθή ήισζε ησλ αζζελέζηεξσλ ιηκλαίσλ απνζέζεσλ ακέζσο πίζσ απφ ηελ κεραλή θνπήο. Ο απηφκαηνο ςεθαζκφο δελ πξνζθέξεηαη γηα ηελ επέλδπζε ηνπ αθαλφληζηνπ πεξηγξάκκαηνο ηεο εθζθαθήο πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο αλαηηλάμεηο. 4.3 Πξφζθπζε - αλαπήδεζε Ο ζρεδηαζκφο κίαο ζήξαγγαο ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ πεηξψκαηνο θαη επέλδπζεο, ην δε πέηξσκα ζα πξέπεη λα δηαηεξείηαη φζν γίλεηαη ιηγφηεξν δηαηαξαγκέλν. Δθφζνλ ην πέηξσκα είλαη ζπκπαγέο, θαζαξφ θαη μεξφ, ηφηε ε πξφζθπζε κεηαμχ ζθπξνδέκαηνο θαη πεηξψκαηνο απμάλεη κε ην ρξφλν. Αληίζεηα ε πξφζθπζε επάλσ ζε νκαιφ, πγξφ θαη καιαθφ πέηξσκα είλαη γεληθά πησρή. Μνινλφηη ην ζπκπαγέο ζθπξφδεκα είλαη αδηαπέξαην απφ ην λεξφ, ηπρφλ ξένλ απφ ην πέηξσκα λεξφ απνκαθξχλεη ηνπο θφθθνπο ηνπ ηζηκέληνπ θαη δεκηνπξγεί κφληκνπο δηαχινπο κε κηθξή ή θαζφινπ ζπλνρή. Ζ πξφζθπζε επάλσ ζε ζθιεξά γξαληηηθά πεηξψκαηα κπνξεί λα θζάζεη ηα 1.4 MPa, αιιά κπνξεί σο θαη λα κεδεληζζεί ζε καιαθφ θαη πγξφ πέηξσκα. Ζ εθηφμεπζε ζθπξνδέκαηνο κφλν ζην ζφιν κπνξεί λα γίλεη κφλν ζε ζθιεξά θαη μεξά πεηξψκαηα ζηα νπνία ε πξφζθπζε κπνξεί λα θξαηήζεη ην ζθπξφδεκα θαη ην θνξηίν ηνπ πεηξψκαηνο. ε καιαθά θαη πγξά πεηξψκαηα ην ζθπξφδεκα ζα πξέπεη λα δηακνξθσζεί απφ ην αλάζηξνθν ηφμν θαη λα κελ απαηηεζεί απφ ηελ πξφζθπζε ε ζπγθξάηεζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο ηνπ ζφινπ. Οη ξσγκέο ιφγσ ηεο ζπζηνιήο μήξαλζεο κεηψλνπλ ηελ πξφζθπζε. Δπηπιένλ ν ππξηηηαθφο θαπλφο απμάλεη ηελ πξφζθπζε αθφκε θαη ζε καιαθέο επηθάλεηεο. Ζ πησρή πξφζθπζε νδεγεί άκεζα ζηε δεκηνπξγία θελψλ θαη ζηελ αζηνρία ηεο επέλδπζεο φηαλ ππάξρεη ζεκαληηθφ θνξηίν ηνπ πεηξψκαηνο. Ζ χπαξμε δνκηθνχ πιέγκαηνο επεξεάδεη ηελ πξφζθπζε αξλεηηθά θαζφζνλ παξεκπνδίδεη ην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα λα θζάζεη ζην πέηξσκα. Λφγσ ηεο αλψκαιεο επηθάλεηαο ηνπ πεηξψκαηνο δεκηνπξγνχληαη κεγάια θελά κεηαμχ απηνχ θαη ηνπ πιέγκαηνο, σο θαη 40 cm, ην νπνίν απαηηεί ηνπηθά ηελ εθηφμεπζε κεγάιεο πνζφηεηαο ζθπξνδέκαηνο. Σν βάξνο ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο είλαη πνιιέο θνξέο ηθαλφ λα ην απνθνιιήζεη απφ ην πέηξσκα θαη λα ην ξίμεη επάλσ ζην πιέγκα, έηζη ψζηε λα παξεκπνδίδεη ην επφκελν ζθπξφδεκα λα θζάζεη ην πέηξσκα θαη λα δεκηνπξγήζεη θελνχο ζχιαθεο. Πξφηππεο δνθηκέο είλαη νη EN 14487, 14488/3-4-5. Ζ απψιεηα εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο γηα ηνλ θαηαζθεπαζηή ηνπ έξγνπ είλαη ην άζξνηζκα ηεο αλαπήδεζεο, ηεο νπηζζνγφκσζεο ιφγσ ππεξεθζθαθήο θαη ηεο
16 απφξξηςεο. Σν νιηθά παξαγφκελν ζθπξφδεκα θζάλεη ζπρλά ην 150 έσο θαη 200 % ηεο πνζφηεηαο ζρεδηαζκνχ θαη απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα ζην θφζηνο θαηαζθεπήο. Ζ αλαπήδεζε απνηειεί ζπρλά ζεκαληηθφ κέξνο απηνχ. ε φινπο ηνπο ηχπνπο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ην πιηθφ εθηνμεχεηαη κε κεγάιε ηαρχηεηα ζην ηνίρσκα. Σα ειαθξφηεξα ζσκαηίδηα ηζηκέληνπ, άκκνπ θαη ηλψλ σζνχληαη πξνο ην ηνίρσκα κε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα απ φηη ηα αδξνκεξέζηεξα αδξαλή. ηελ αξρή ε πξφζθξνπζε ζηε γπκλή επηθάλεηα πξνθαιεί αλαπήδεζε ηνπ ζπλφινπ ζρεδφλ ησλ ζσκαηηδίσλ. Μεηά δεκηνπξγείηαη έλα καμηιάξη ακκνθνλίαο θαη ζε ζπλέρεηα ε αλαπήδεζε ζηαζεξνπνηείηαη ζε ~20 % ή θαη ιηγφηεξν θαζψο ην λέν ζθπξφδεκα πξνζθξνχεη ζηε καιαθή επηθάλεηα θαη πξνζθνιιάηαη ζε απηή. Ζ επαλεθηφμεπζε ζε ζθιεξπκέλε επηθάλεηα ζθπξνδέκαηνο αθνινπζεί ηελ ίδηα δηαδηθαζία αλαπήδεζεο. Ζ ρξεζηκνπνίεζε δνκηθνχ πιέγκαηνο απμάλεη, κε ηε δφλεζε ηνπ, ηελ αλαπήδεζε. Ζ ρξήζε πςειήο πνηφηεηαο αθξνθπζίσλ κεηψλεη ηελ αλαπήδεζε. Ζ ρξήζε ππξηηηαθνχ θαπλνχ απμάλεη ηε ζπγθνιιεηηθφηεηα θαη κεηψλεη ηελ αλαπήδεζε. Πνηέ δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ην πιηθφ ηεο αλαπήδεζεο γηα επαλεθηφμεπζε θαζφζνλ ζα πξνθαιέζεη ηε κείσζε ηεο αληνρήο, επεηδή ηκήκαηα ηεο αλαπήδεζεο ζα είλαη θαιπκκέλα κε πεγκέλε ηζηκεληφπαζηα. ηε κείσζε ηεο αλαπήδεζεο ζπληεινχλ ε πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε ηζηκέλην, ε αχμεζε ησλ ιεπηνθφθθσλ ζην κίγκα, ν κηθξφηεξνο κέγηζηνο θφθθσλ αδξαλψλ, ε ζσζηή πγξαζία ησλ αδξαλψλ, ε ιεπηφηεξε θνθθνκεηξηθή δηαβάζκηζε θαη πεξηεθηηθφηεηα ζην κίγκα ηπηάκελεο ηέθξαο ή ππξηηηαθνχ θαπλνχ. Γηα ηε δηαδηθαζία μεξήο εθηφμεπζεο ηα πην δξαζηήξηα κέηξα κείσζεο ηεο αλαπήδεζεο είλαη ε κείσζε ηεο πίεζεο ηνπ αέξα, ε ρξήζε πεξηζζνηέξσλ ιεπηνθφθθσλ, ε πξνυγξαλζε θαη ε εθηφμεπζε ζηελ πγξφηεξε επζηαζή ζπλεθηηθφηεηα. Έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο πγξήο δηαδηθαζίαο είλαη ε ρακειή αλαπήδεζε. Ο βαζκφο αλαπήδεζεο εμαξηάηαη απφ ηε ζπλεθηηθφηεηα ηνπ ζθπξνδέκαηνο, ηε ρξήζε επηηαρπληψλ, ηε ηερληθή ςεθαζκνχ θαη ηε δηαβάζκηζε ησλ αδξαλψλ. ηελ πγξή δηαδηθαζία ε αλαπήδεζε θζάλεη ηα 15 έσο 20 % θαηά βάξνο, ελψ ζηελ μεξή θζάλεη σο θαη 50 %. Ζ σξίκαλζε θαη ζπληήξεζε γίλεηαη φπσο θαη γηα ην ζθπξφδεκα. Ζ θαιχηεξε κέζνδνο είλαη ε δηαηήξεζε ηεο πγξαζίαο ηνπ. Ζ σξίκαλζε κπνξεί λα αθεζεί λα γίλεη θπζηθά εθφζνλ ε ζρεηηθή πγξαζία μεπεξλά ηα 85 %. Ζ απφηνκε μήξαλζε ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο κεηά ηελ πεξίνδν ηεο ζπληήξεζεο ζα πξέπεη λα απνθεχγεηαη. 4.4 Πηεζκέλνο αέξαο Γηα ηελ ηθαλνπνηεηηθή δηαδηθαζία ηεο εθηφμεπζεο απαηηείηαη έλαο ηθαλφο αεξνζπκπηεζηήο, πνπ ζα παξέρεη θαζαξφ, μεξφ, ρσξίο ιάδηα αέξα, ηθαλφ λα δηαηεξεί ηηο απαηηνχκελεο ηαρχηεηεο ζην αθξνθχζην. Οη απαηηήζεηο δηαθέξνπλ κε ηνλ εμνπιηζκφ, ηελ θαηάζηαζε ηνπ θαη ηνλ ηξφπν ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ. Ζ παξνρή ησλ αεξνζπκπηεζηψλ θαηά ηελ μεξή δηαδηθαζία κε πίεζε 700 kpa θπκαίλεηαη απφ 10 m 3 /h γηα εζσηεξηθέο δηακέηξνπο ζσιήλσλ 25 mm έσο 28 m 3 /h γηα εζσηεξηθέο δηακέηξνπο ζσιήλσλ 64 mm. Οη παξνρέο απηέο ζα πξέπεη λα κεησζνχλ αλάινγα κε ηελ παιαηφηεηα, ην πςφκεηξν θαη ηηο απψιεηεο ζηηο ζσιελψζεηο θαη ζηε κεραλή. Δπηπιένλ ην κήθνο ηνπ ζσιήλα, ην θαηλφκελν βάξνο ηνπ πιηθνχ, νη θάκςεηο θαη ζπλδέζεηο ησλ ζσιήλσλ, θαη ην χςνο ηνπ αθξνθπζίνπ ζρεηηθά κε ηε κεραλή, επεξεάδνπλ ηηο απαηηήζεηο ηνπ εμνπιηζκνχ ζε αέξα. Ζ πίεζε ιεηηνπξγίαο ηνπ αέξα είλαη απηή πνπ νδεγεί ην πιηθφ απφ ηε κεραλή ζηε ζσιήλα. αλ γεληθφο θαλφλαο ιακβάλεηαη φηη νη πίεζε πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ηα 175 kpa, γηα ρξήζε
17 ζσιήλσλ κηθξφηεξσλ απφ ηα 30 m, θαη φηη ε πίεζε ζα πξέπεη λα κεγαιψλεη θαηά 35 kpa αλά 15 m επηπιένλ ζσιήλαο θαη άιια 35 kpa αλά 8 m δηαθνξάο πςνκέηξνπ ηνπ αθξνθπζίνπ άλσ ηεο κεραλήο. Γεληθά ε πίεζε ζηελ εηζαγσγή κίαο πεξηζηξνθηθήο κεραλήο πξέπεη λα είλαη 380kPa ε νπνία ζα πξέπεη λα απμάλεηαη θαηά 2.3kPa αλά κέηξν ζσιήλαο πάλσ απφ ηα 30 κέηξα. Γηα ηηο κεραλέο ζαιάκνπ πίεζεο ε πίεζε αξρίδεη απφ ηα 150kPa. Ζ πίεζε ηνπ λεξνχ πξέπεη λα δηαηεξείηαη 70 έσο 100 kpa πάλσ απφ ηελ πίεζε εηζαγσγήο ηνπ αέξα, ψζηε λα ππάξρεη επαξθήο δηαβξνρή ζην αθξνθχζην. Ζ ππθλή ξνή ηνπ κίγκαηνο θαηά ηελ πγξή δηαδηθαζία απαηηεί παξνρή ζην δαθηχιην ηνπ αέξα ηνπιάρηζηνλ 3 m 3 /min ζηα 700 kpa πίεζε. 5 ΠΟΗΟΣΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ Σν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα έρεη βαζηθά ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά αληνρήο κε ην θνηλφ ζθπξφδεκα θαη νη δνθηκέο ζιηπηηθήο αληνρήο απνηεινχλ ηελ πην ζπλεζηζκέλε κέζνδν πνηνηηθνχ ειέγρνπ. Ζ πνζνηηθή πεξηγξαθή ηεο αληνρήο ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο παξνπζηάδεη δπζθνιίεο ιφγσ ηεο έιιεηςεο ηππνπνίεζεο ησλ δνθηκψλ θαη παξνπζίαζεο ησλ απνηειεζκάησλ. πγθεθξηκέλα δελ είλαη ηππνπνηεκέλν νχηε ην ζρήκα ησλ δνθηκίσλ, νχηε ην κέγεζνο ηνπο, νχηε ε κέζνδνο ηεο δνθηκήο, νχηε νη ζπληειεζηέο αλαγσγήο ησλ απνηειεζκάησλ ζε ηηκέο ηνπ θνηλνχ ζθπξνδέκαηνο. ηελ Δπξψπε ζπλεζίδεηαη ε ιήςε δεηγκάησλ ζε νξζνγψληα θνπηηά (ηειάξα) ην νπνίν φκσο νδεγεί ζε ππεξεθηίκεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ ζθπξνδέκαηνο απηψλ ησλ θνπηηψλ ζε ζρέζε κε ην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ηνπ έξγνπ. Σν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα είλαη πιηθφ κε ηδηφηεηεο πην επκεηάβιεηεο απφ ην ζχλεζεο ζθπξφδεκα θαη ζε απηφ ζπληεινχλ νη παξαθάησ παξάγνληεο: α. Σν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα είλαη έλα ζθπξφδεκα κηθξήο θάζηζεο (μεξή δηαδηθαζία) ην νπνίν ζπκππθλψλεηαη θαηά ηελ θξνχζε ελψ ζπγρξφλσο γηα λα παξακείλεη ζηελ ζέζε ηνπ πξέπεη λα πήδεη θαη λα ζθιεξαίλεη γξήγνξα. Ζ απαηηνχκελε ηαρχηεηα ζθιήξπλζεο εμαξηάηαη απφ ηελ δηεχζπλζε ηεο επηθάλεηαο εθηφμεπζεο, ην πάρνο ηεο ζηξψζεο, ηελ πνζφηεηα λεξνχ (θάζηζε) θαη ηελ ξνή λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπνζέηεζεο. β. Γηα λα επηηεπρζεί ε γξήγνξε πήμε θαη ζθιήξπλζε ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ζηα ππφγεηα έξγα ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο επηηαρπληηθά πξφζζεηα ηα νπνία βξαρπρξφληα δίλνπλ ηα απαηηνχκελα πιενλεθηήκαηα, καθξνρξφληα φκσο ηα ζπλήζε αλφξγαλα επηηαρπληηθά πξφζζεηα επηθέξνπλ απψιεηεο ζηελ αληνρή 28 εκεξψλ ηεο ηάμεο ηνπ 20% έσο 30% ζε ζρέζε κε ην θνηλφ ζθπξφδεκα. γ. Ζ απψιεηα ηεο αληνρήο ιφγσ ηεο ρξήζεο αλφξγαλσλ επηηαρπληψλ εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο φπσο ε δφζε ηνπ πξνζζέηνπ θαη ε ζπκβαηφηεηα απηνχ κε ην ηζηκέλην. δ. Όηαλ γίλεηαη εθηφμεπζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο πξνο ηελ νξνθή απαηηνχληαη κεγαιχηεξεο δφζεηο επηηαρπληηθνχ απφ απηέο πνπ απαηηνχληαη φηαλ ηνχην εθηνμεχεηαη ζε θαηαθφξπθνπο ηνίρνπο. Απμεκέλε δφζε επηηαρπληηθνχ κεηψλεη ηνλ ρξφλν ηεο πήμεο θαη εκπνδίδεη ηελ απψιεηα πξφζθπζεο θαη ηελ πιαζηηθή ξνή πνπ ζα ζπλέβαηλε αλ ρξεζηκνπνηείην ιηγφηεξε πνζφηεηα επηηαρπληηθνχ. ε θαηαθφξπθα ηνηρψκαηα ε πνζφηεηα ηνπ επηηαρπληηθνχ δχλαηαη λα κεησζεί κηα θαη ν θίλδπλνο πιαζηηθήο ξνήο είλαη κηθξφηεξνο θαη ην θφζηνο ηνπ είλαη ζεκαληηθφ.
18 ε. Ζ πνηφηεηα ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο επεξεάδεηαη απφ απηή ησλ πιηθψλ θαη ησλ εξγαζηψλ παξαζθεπήο θαη ηνπνζέηεζεο. Ζ κεηαβιεηφηεηα ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα πξνθχπηεη απφ αίηηα φπσο ε πγξαζία πνπ ελππάξρεη ζηα αδξαλή, ε αλάκημε ηζηκέληνπ θαη αδξαλψλ, ε κίμε ηνπ μεξνχ κίγκαηνο κε ην επηηαρπληηθφ, ε πνζφηεηα ηνπ λεξνχ, ε αλάκημε ηνπ λεξνχ κε ην επηηαρπληηθφ ζην αθξνθχζην, ε ηαρχηεηα ησλ πιηθψλ θαη ε κεηέπεηηα θξνχζε θαη ζπκπχθλσζε θαη ε γσλία θιίζεο ηεο εθηφμεπζεο πξνο ηελ επηθάλεηα ηνπνζέηεζεο. ηελ πεξίπησζε εθηφμεπζεο θαηαθφξπθα πξνο ηα πάλσ ν ρεηξηζηήο ηνπ αθξνθπζίνπ ππνθέξεη πνιχ απφ ηελ αλαπήδεζε ηνπ πιηθνχ ην νπνίν έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ ρεηξνηέξεπζε ηεο πνηφηεηαο. ηελ πεξίπησζε απηή ε ηαρχηεηα εθηφμεπζεο ζπλήζσο κεηνχηαη είηε κε κείσζε ηεο πίεζεο ηνπ αέξα είηε κε αχμεζε ηεο απφζηαζεο ηνπ αθξνθπζίνπ απφ ηελ επηθάλεηα ηνπνζέηεζεο. Σα πην πάλσ εμεγνχλ ηελ κεγάιε απφθιηζε κεηαμχ ησλ ηηκψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα απνηειέζκαηα δνθηκψλ ζε δνθίκηα απφ δείγκαηα ζε νξζνγψληα ηειάξα (παλέια) θαη απφ δνθηκέο επηηφπνπ. Καηά ηελ θαηαζθεπή ηνπ Μεηξφ ηεο Washington απνδείρζεθε φηη εθφζνλ απαηηείηαη απφ ηελ κειέηε, είλαη δπλαηή ε ηνπνζέηεζε ζε κεγάιε θιίκαθα εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα κε αληνρή 35MPa. Πεηξάκαηα γίλαλε ζε εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα πνπ εθηνμεχζεθε νξηδφληηα ζε θαηαθφξπθα ηειάξα. Σν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα πεξηείρε αδξαλή κεγίζηνπ θφθθνπ Φ16 θαη αλαινγία απηψλ πξνο ηζηκέλην ηέζζεξα πξνο έλα, είρε δε αληνρή 28 εκεξψλ εθφζνλ δελ ρξεζηκνπνηείην επηηαρπληηθφ 39MPa. Σα απνηειέζκαηα απφ ηα δείγκαηα ζηα νπνία είρε πξνζηεζεί επηηαρπληηθφ ζε κνξθή πγξή ή ζθφλεο αλαθέξνπλ ηελ επίηεπμε ζιηπηηθήο αληνρήο 275kPa κε ην πέξαο ηεο εθηφμεπζεο θαη 1.1MPa κηζή ψξα κεηά. Αληίζηνηρεο αληνρέο επηηεχρζεθαλ ζην εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ρσξίο ρξήζε επηηαρπληηθνχ κεηά απφ 7 θαη 12 ψξεο αληίζηνηρα. Δλ ηνχηνηο κεηά απφ ηξεηο κέξεο ε αληνρή ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ρσξίο επηηαρπληηθφ μεπέξαζε ηελ αληνρή απηνχ κε ην επηηαρπληηθφ. ηηο 28 εκέξεο ε απψιεηα αληνρήο ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα κε ην επηηαρπληηθφ σο πξνο απηφ ρσξίο θπκάλζεθε απφ 15% έσο 43%. πλήζε πξαθηηθή απνηειεί ν θαζνξηζκφο ηεο ζιηπηηθήο αληνρήο κεηά απφ 8 ψξεο, ηξεηο εκέξεο θαη 28 εκέξεο κε ηελ εθηέιεζε δνθηκψλ ζε θπιηλδξηθνχο ππξήλεο δηακέηξνπ 75mm ή θχβνπο αθκήο 75mm. θνπφο είλαη ν θαζνξηζκφο ηεο αληνρήο ζε λεαξή ειηθία φηαλ νη πηέζεηο ιφγσ ραιάξσζεο θαη κεηαθίλεζεο ηνπ εδάθνπο πξέπεη λα εκπνδηζηνχλ θαη ε αληνρή ζε 28 εκέξεο ζα κία ηειηθή ηηκή γηα ηελ κειέηε. Οη δνθηκέο ζηηο ηξεηο κέξεο απνζθνπνχλ ζηελ γξήγνξε ελεκέξσζε ηπρνχζεο θαθήο πνηφηεηαο. πλήζεηο ηηκέο ηεο αληνρήο ζηηο 8 ψξεο, ηξεηο κέξεο θαη 28 κέξεο είλαη ζπλήζσο 5.5MPa, 15MPa θαη 28MPa ζε θπιηλδξηθνχο ππξήλεο κε ιφγν κήθνπο πξνο δηάκεηξν 2 πξνο 1. Ζ εθειθπζηηθή αληνρή ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα έρεη ζεκαληηθή ζεκαζία ζηελ θέξνπζα ηθαλφηεηα ηνπ, ηδηαίηεξα ζε ηεκαρηζκέλα πεηξψκαηα. Δπεηδή είλαη πην εχθνινο ν πνηνηηθφο έιεγρνο ζε ζιίςε, έρνπλ δηαηππσζεί δηάθνξεο ζρέζεηο κεηαμχ εθειθπζηηθήο θαη ζιηπηηθήο αληνρήο φπσο π.ρ. φηη ν ιφγνο ηεο πξψηεο πξνο ηελ δεχηεξε θπκαίλεηαη ζηελ κία κέξα απφ 0.18 έσο 0.30 θαη ζηηο 28 εκέξεο απφ 0.15 έσο 0.18. Γηα ηελ πξφζθπζε ζηελ επηθάλεηα ηνπ πεηξψκαηνο δελ ππάξρνπλ ηππνπνηεκέλεο δνθηκέο, πεηξάκαηα φκσο έρνπλ δείμεη φηη ε αληνρή ηεο πξφζθπζεο ή ε ηάζε εμφιθεπζεο είλαη πεξίπνπ ην ηέηαξην ηεο ζιηπηηθήο αληνρήο. Ζ ηάζε απηή πξέπεη λα κεγηζηνπνηείηαη ζην εξγνηάμην κε επηκειεκέλε πξνεηνηκαζία ηεο επηθάλεηαο πξηλ ηελ εθηφμεπζε ηεο πξψηεο ζηξψζεο.
19 Ζ εξγαζία ηνπ ρεηξηζηή πεξηέρεη βαζκνχο ηαιαηπσξίαο πνπ επεξεάδνπλ ηελ απφδνζε ηνπ. Ο ςεθαζκφο πξνο ηα πάλσ είλαη δπζθνιφηεξνο θαη πην άβνινο απφ φηη είλαη ν νξηδφληηνο ςεθαζκφο. Δπίζεο ππάξρνπλ ηπθιέο πεξηνρέο πνπ είλαη δχζθνιν λα ςεθαζζνχλ απφ αθίλεηα δάπεδα. Καη νη δχν θαηαζηάζεηο ηείλνπλ ζηελ δεκηνπξγία ειαηησκάησλ φζνλ αθνξά ην πάρνο, ζε πξνβιεκαηηθά δε πεηξψκαηα ε ζπλερήο επηζεψξεζε είλαη αλαγθαία γηα ηελ εμαζθάιηζε ηνπ ζσζηνχ ςεθαζκνχ θαη ηνπ αλαγθαίνπ πάρνπο. πρλά ηνπνζεηνχληαη πείξνη ζε απνζηάζεηο κεηαμχ ηνπο 1.0 έσο 1.5 κέηξν γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ πάρνπο ηνπ ςεθαζζέληνο ζθπξνδέκαηνο, κνινλφηη απηνί δελ εμαζθαιίδνπλ ην απαηηνχκελν πάρνο. ηελ ζήξαγγα ηνπ Vancouver γηα λα ειέγρεηαη ην πάρνο ηεο επέλδπζεο δηαηξχνvηαλ ζε θάζε γχξν ηξεηο δνθηκαζηηθέο νπέο δηακέηξνπ 60mm. Ο θαλνληζκφο ACI 506.2-77 γηα ηνλ πνηνηηθφ έιεγρν ηνπ εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο ρξεζηκνπνηείηαη πνιχ ζπρλά θαη απνηέιεζε ηελ βάζε γηα ηνλ πνηνηηθφ έιεγρν κεηαμχ άιισλ ζηηο νδηθέο ζήξαγγεο Αξηεκηζίνπ θαη Μεηζφβνπ. Σν εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα ρξεζηκνπνηείηαη άιιεο θνξέο κελ ζαλ κία αξρηθή επέλδπζε κφλν πάλσ ζηελ νπνία ζα επαθνινπζήζεη ε θαηαζθεπή κίαο ηειηθήο ππνζηήξημεο, άιινηε δε ζαλ ηειηθή επέλδπζε. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε απαηηείηαη ζηαηηθή κειέηε, εθηφο αλ ν ζθνπφο είλαη ε πξνζηαζία απφ ηα λεξά κφλν. Δθφζνλ απαηηείηαη ζηαηηθή κειέηε ηφηε ε ραξαθηεξηζηηθή αληνρή δελ ζα πξέπεη λα πέθηεη θάησ απφ ηελ ηηκή πνπ νξίδεη ε κειέηε. ηηο Ζ.Π.Α. αιιά θαη ζηελ Διιάδα ζπλεζίδεηαη ε ρξήζε ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα γηα ηελ θαηαζθεπή κίαο πξνζσξηλήο επέλδπζεο. ηελ πεξίπησζε απηή είλαη ινγηθφ λα αθεζεί ζηελ θξίζε ηνπ εξγνιάβνπ ε θαηαζθεπή ηεο πξνζσξηλήο επέλδπζεο ρσξίο πνηνηηθφ έιεγρν ηνπ εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα απφ ην θχξην ηνπ έξγνπ. ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε επέλδπζε ζα θέξεη ηα ηειηθά θνξηία απαηηνχληαη εηδηθνί ζηαηηθνί ππνινγηζκνί κε φρη πάληα κεγάιν βαζκφ αμηνπηζηίαο ιφγσ ησλ κεγάισλ αβεβαηνηήησλ πνπ ππάξρνπλ ζηα δεδνκέλα. ε ζήξαγγεο επελδπκέλεο κε εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα γηα κεηαθνξά λεξνχ, θαισδίσλ, ή γεληθψο αγσγψλ, ή εθηξνπήο πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ, δελ ππάξρεη ζπλήζσο ε απαίηεζε πςειήο αληνρήο. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο κεγαιχηεξε ζεκαζία έρεη ε πνηφηεηα ηεο εξγαζίαο πνπ ειαρηζηνπνηεί ηηο θαηαζθεπαζηηθέο αηέιεηεο θαη απνηξέπεη ηνπηθέο αζηνρίεο. Δθεί ν πνηνηηθφο έιεγρνο ζα πξέπεη λα ζηνρεχεη ζηελ νκνηνκνξθία ηνπ πξντφληνο. 6 ΓΗΑΓΡΑΖ ΜΔ ΣΟ ΠΔΣΡΩΜΑ ην ρήκα 3 θαίλεηαη κία ππνζηήξημε ζρήκαηνο δαθηπιίνπ απφ έγρπην ή εθηνμεπφκελν ζθπξφδεκα. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο δπζθακςίαο "k c " θαη ηεο κέγηζηεο πξνζθεξφκελεο αληίδξαζεο "p scmax " απαηηείηαη ε γλψζε ησλ πην θάησ δεδνκέλσλ. E c : Μέηξν Young ηνπ εθηνμεπφκελνπ ή έγρπηνπ ζθπξνδέκαηνο, = 21±7 GPa. λ c : Λφγνο ηνπ Poisson ηνπ εθηνμεπφκελνπ ή έγρπηνπ ζθπξνδέκαηνο, =0.25. t c R ζ cc : Πάρνο ηεο επέλδπζεο. : Δζσηεξηθή αθηίλα ηεο ζήξαγγαο. : Μνλναμνληθή αληνρή ζε ζιίςε ηνπ ζθπξνδέκαηνο, =35±20 MPa.
20 Σσήμα 3. Επένδςζη ζήπαγγαρ με ζκςπόδεμα Οξζή δπζηξνπία ηεο ππνζηήξημεο : k E R ( R t ) 2 2 c c 2 2 1 c 1 2 c R R tc t c c c 2 1 c R Μέγηζηε πξνζθεξφκελε πίεζε απφ ηελ ππνζηήξημε : E (3) p cc scmax 1 2 R t R c 2 cc tc R Ζ νξηαθή ηηκή ηεο ηξνπήο ε ζζ ηεο επέλδπζεο είλαη ε ζζνξ =2 10-3. Ζ νξηαθή ειαζηηθή ηξνπή ε ζζel ηεο επέλδπζεο νξίδεηαη σο ε ηξνπή θαηά ηελ επίηεπμε ηεο κέγηζηεο πξνζθεξφκελεο πίεζεο, ήηνη ε θθ el = p sc max k c (4) = σ cc E c 1 ν c 2 (5) Γηα ηνπο ζπλήζεηο ηχπνπο εθηνμεπφκελνπ ζθπξνδέκαηνο C20/25, θαη έγρπηνπ ζθπξνδέκαηνο C30/37: ε θθ el C25/30 = 25 30.5 10 3 0.85 1.50 1 0.04 = 0.45 10 3 (6) ε θθ el C30/37 = 30 32 10 3 0.85 1.50 1 0.04 = 0.51 10 3 (7)