Η αγορά ελαιολάδου στο Ισραήλ.

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ 3 Daniel Frisch 64731 Tel Aviv, Israel Tel. 00972 3 6055299 Fax. 6055296 e-mail: ecocom-telaviv@mfa.gr Η αγορά ελαιολάδου στο Ισραήλ. 1. Παραγωγή Το Ισραήλ είναι ελαιοπαραγωγική χώρα. Η πλειοψηφία των ελαιοκαλλιεργειών για ελαιόλαδο επιφανείας 180.000 στρεμμάτων βρίσκονται στην Γαλιλαία. Ελαιοκαλλιέργειες υπάρχουν επίσης στο κεντρικό και νότιο Ισραήλ συνολικής επιφανείας 22.000 στρεμμάτων που προορίζονται κυρίως για την παραγωγή βρώσιμων ελιών (ποικιλία Manzileno) αλλά και για την παραγωγή ελιών Barnea για ελαιόλαδο. Το επίπεδο της παραγωγής ελαιολάδου το 2009 ανήλθε σε 3.000 τόνους έναντι 8.000 τόνους το προηγούμενο έτος. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην έλλειψη βροχοπτώσεων η οποία οδήγησε σε χαμηλές εσοδείες ελαιόκαρπων. Το έλλειμμα που παρατηρήθηκε στην εγχώρια αγορά καλύφθηκε από εισαγωγές. Αναλυτικά, η εξέλιξη της παραγωγής ελαιολάδου και ελιών στο Ισραήλ παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί: Επίπεδα παραγωγής ελαιολάδου και ελιών στο Ισραήλ 2008 2009 2010* Εσοδεία βρώσιμων ελιών (ποσότητα σε τόνους) 16000 8000 18000-20000 Παραγωγή επιτραπέζιων ελιών 16000 8000 Εσοδεία ελιών για ελαιόλαδο (ποσότητα σε τόνους) 35000 15000 Παραγωγή ελαιολάδου 8000 3000 *Εκτίμηση Πηγή: Ισραηλινός Οργανισμός Ελαιολάδου 18000-20000 40000-50000 9000-10000

Το οργανικό ελαιόλαδο αντιπροσωπεύει 2% επί της συνολικής παραγωγής ελαιολάδου. 2. Εξωτερικό εμπόριο Το έτος 2009 οι συνολικές Ισραηλινές εξαγωγές ελαιολάδου (1509) ανήλθαν μόλις σε 416 χιλ. δολ. έναντι 840 χιλ. το 2008. Οι εισαγωγές παρθένου ελαιολάδου στο Ισραήλ (κωδ. 150910) ανήλθαν σε 3.131 τόνους αξίας 11,7 εκ. δολ. το 2009, σημειώνοντας αύξηση 98% σε όγκο και 70% σε αξία σε σχέση με το 2008 (επίπεδα εισαγωγών 2008: 1.577 τόνοι αξίας 6,89 εκ. δολ). Στην κατηγορία του παρθένου ελαιολάδου- κωδ. 15091000, πρώτος προμηθευτής είναι η Ιορδανία (860 τόνοι αξίας 3,6 εκ. δολ.) και ακολουθεί η Ισπανία (555 τόνοι αξίας 2,28 εκ. δολ. Οι εισαγωγές από την Ελλάδα περιορίζονται σε 5,4 τόνους αξίας 25 χιλ. δολ. Στην κατηγορία παρθένου ελαιολάδου σε συσκευασίες των οποίων το βάρος υπερβαίνει τα 850 κιλά (15091011), πρώτος προμηθευτής είναι η Ισπανία (427 τόνοι αξίας 1,36 εκ. δολ.). Οι εισαγωγές από την Ελλάδα σ αυτή την κατηγορία, ανήλθαν σε 122 τόνους αξίας 377 χιλ. δολ. ΗΠΑ Στην κατηγορία του παρθένου ελαιολάδου-άλλου (κωδ. 15091090), πρώτος προμηθευτής είναι η Ισπανία (541 τόνοι, αξίας 1,9 εκ. δολ.). Οι εισαγωγές από την Ελλάδα ανήλθαν σε 70 τόνους αξίας 216 χιλ. Αναλυτικά η εξέλιξη των εισαγωγών ελαιολάδου, παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί:

Εισαγωγές ελαιολάδου στο Ισραήλ ανά χώρα προέλευσης Πλήρης ανάλυση ποσότητα σε κιλά Αξία σε χιλ. δολ. ΗΠΑ Έτος 6αψήφια ανάλυση (κωδ. Ισρ.Ονομ.) Χώρα προέλευσης 2009 150910 Παρθένο ελαιόλαδο 15091000 Ελλάδα 5.441 25 Ιταλία 54.304 252 Ιορδανία 860.700 3.635 Ισπανία 555.461 2.288 Τουρκία 67.132 261 ΗΠΑ 33 1 15091011 Αίγυπτος 39.260 122 Σε συσκευασίες των οποίων το Ελλάδα 122.115 377 βάρος υπερβαίνει τα 850 KG Ιταλία 38.680 132 Ισπανία 427.698 1.361 Τουρκία 20.240 55 15091019 Ισπανία 43.880 135 άλλο Τουρκία 11.011 36 15091090 Αυστραλία 44.380 142 Ελαιόλαδο Αίγυπτος 20.150 63 παρθένο-άλλο Γερμανία 60 1 Ελλάδα 70.517 216 Ιταλία 125.448 441 Ιορδανία 912 5 Πορτογαλία 21.160 65 Ισπανία 541.874 1.919 Σουηδία 1.484 8 Τουρκία 59.314 188 150990 Ελαιόλαδο άλλο 15099030 Γερμανία 7.410 49 ελαιόλαδο Ελλάδα 220 1 βρώσιμο Ιταλία 1.023 6 Ισπανία 311.854 1.162 Ελβετία 742 4 15099090 Γαλλία - 29 άλλο Γερμανία - 8 Ιταλία - 4 Ισπανία - 1.079 ΗΠΑ - 3

2008 150910 Παρθένο ελαιόλαδο 15091000 Αίγυπτος 24.050 66 Γερμανία 630 5 Ελλάδα 4.073 21 Ιταλία 23.806 174 Ιορδανία 506.992 2.328 Ισπανία 134.891 744 Τουρκία 29.347 122 15091011 Ιταλία 40.000 161 Σε συσκευασίες των οποίων το Ιορδανία 39.996 149 βάρος υπερβαίνει τα 850 KG Ισπανία 123.990 425 15091019 Ιταλία 1.475 8 άλλο Ισπανία 9.274 46 15091090 Αυστραλία 44.560 140 Ελαιόλαδο Αίγυπτος 20.000 68 παρθένο-άλλο Ελλάδα 6.407 32 Ιταλία 76.654 331 Ιορδανία 234.934 987 Ισπανία 236.385 1.025 Τουρκία 20.012 63 150990 Ελαιόλαδο άλλο 15099030 Γερμανία 570 4 Ελαιόλαδο βρώσιμο Ελλάδα 1.000 3 Ιταλία 11.148 33 Ισπανία 286.729 1.108 ΗΠΑ 1.134 4 15099090 Γαλλία - 33 άλλο Γερμανία - 8 Ιταλία - 10 Ισπανία - 1.200 ΗΠΑ - 1 2007 150910 Παρθένο ελαιόλαδο 15091000 Αργεντινή 40.330 118 Αίγυπτος 24.050 67 Γερμανία 1.973 8 Ελλάδα 15.908 62 Ιταλία 7.990 31 Ιορδανία 881.586 3.379 Πορτογαλία 957 6 Ισπανία 189.352 919 Τουρκία 60.901 231 ΗΠΑ 6.776 24 150990 Ελαιόλαδο άλλο 15099030 Ιταλία - 14 Ισπανία - 445 Τουρκία - 36 ΗΠΑ - 2

15099090 Γερμανία - 25 Ιταλία - 3 Πορτογαλία - 107 Ισπανία - 1.812 Πηγή: Ισραηλινή στατιστική υπηρεσία 3. Είσοδος στην αγορά Η αγορά ελαιολάδου του Ισραήλ προστατεύεται με την επιβολή δασμών στις εισαγωγές. Η συμφωνία ΕΕ-Ισραήλ για το εμπόριο αγροτικών προϊόντων, η οποία τέθηκε σε ισχύ από 1/1/2010, προβλέπει προτιμησιακή πρόσβαση στις εισαγωγές ελαιολάδου κατηγορίας από ΕΕ ως ακολούθως: - Για τις εισαγωγές στους κωδικούς 150910/παρθένο ελαιόλαδο και 15099030/ελαιόλαδο άλλο από παρθένο, προβλέπεται δασμολογική ποσόστωση 300 τόνων, εντός της οποίας οι εισαγωγές από ΕΕ είναι ελεύθερες. Για εισαγωγές πέραν της ανωτέρω δασμολογικής ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. - Για τις εισαγωγές στον κωδικό 15099090/ελαιόλαδο άλλο από παρθένο, άλλο από βρώσιμο προβλέπεται δασμολογική ποσόστωση 700 τόνων, εντός της οποίας οι εισαγωγές από ΕΕ είναι ελεύθερες. Για εισαγωγές πέραν της ανωτέρω δασμολογικής ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. Οι ισχύοντες δασμοί εισαγωγής ελαιολάδου στην αγορά του Ισραήλ έχουν ως ακολούθως (Πηγή: Ισραηλινή Δασμολογική & Φορολογική Υπηρεσία). Σημειώνεται, ότι για την υπαγωγή στην αδασμολόγητη ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια του εισαγωγέα από το Ισραηλινό Υπουργείο Βιομηχανίας-Εμπορίου: Κωδ. Δασμολ.κατάταξης 15091010/7 Γενικό επίπεδο Δασμός για χώρες του Παγκόσμιου Οργανισμού Τρέχουσα ισοτιμία: 1 Ευρώ= 4,98 ΝΙΣ Ονομασία Παρθένο ελαιόλαδο που εκτελωνίζεται μεταξύ Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου σε συσκευασίες των οποίων το βάρος υπερβαίνει τα 850 κιλά 12,0% + 4,77 ΝΙΣ ανά κιλό αλλά όχι λιγότερο από 5,84 ΝΙΣ 1 ανά κιλό. 1 NIΣ ανά κιλό στο πλαίσιο ποσόστωσης 2.000 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. 1 ΝΙΣ Νέο Ισραηλινό Σέκελ : τοπικό νόμισμα - Ισραήλ.

Εμπορίου 150910107 & 150990315) Δασμός για χώρες ΕΕ Άνευ για δασμολογική ποσόστωση 300 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. 150910107, 150910909, 150990315, 150990398). Για τις εισαγωγές πέραν της ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. 15091090/9 Γενικό επίπεδο Δασμός για χώρες ΕΕ Παρθένο ελαιόλαδο, άλλο 12,0% + 4,77 ΝΙΣ ανά κιλό αλλά όχι λιγότερο από 5,84 ΝΙΣ ανά κιλό. Άνευ για δασμολογική ποσόστωση 300 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. 150910107, 150910909, 150990315, 150990398). Για τις εισαγωγές πέραν της ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. 15099031/5 Γενικό επίπεδο Δασμός για χώρες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου Δασμός για χώρες ΕΕ Ελαιόλαδο άλλο από παρθένο, βρώσιμο που θα εκτελωνιστεί από τον μήνα Ιανουάριο έως τον μήνα Σεπτέμβριο σε συσκευασίες άνω των 850 κιλών. 12,0% + 4,77 ΝΙΣ ανά κιλό αλλά όχι λιγότερο από 5,84 ΝΙΣ ανά κιλό. 1 NIΣ ανά κιλό στο πλαίσιο ποσόστωσης 2.000 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. 150910107 & 150990315) Άνευ για δασμολογική ποσόστωση 300 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. 150910107, 150910909, 150990315, 150990398). Για τις εισαγωγές πέραν της ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. 15099039/8 Ελαιόλαδο άλλο από παρθένο, βρώσιμο.άλλο. Γενικό επίπεδο 12,0% + 4,77 ΝΙΣ ανά κιλό αλλά όχι λιγότερο από 5,84 ΝΙΣ ανά κιλό. Άνευ για δασμολογική ποσόστωση 300 τόνων. Δασμός για χώρες ΕΕ Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια.

150910107, 150910909, 150990315, 150990398). Για τις εισαγωγές πέραν της ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. 15099090/1 Ελαιόλαδο άλλο από παρθένο, άλλο από βρώσιμο. Γενικό επίπεδο 8% Άνευ για δασμολογική ποσόστωση 700 τόνων. Για την υπαγωγή στην ποσόστωση απαιτείται ειδική άδεια. Δασμός για χώρες ΕΕ Για τις εισαγωγές πέραν της ποσόστωσης ισχύει το γενικό επίπεδο. Κύρια μέθοδος εισόδου στην αγορά του Ισραήλ είναι η συνεργασία με εταιρείες εισαγωγής και διανομής τροφίμων, οι οποίοι συνεργάζονται με χονδρεμπόρους και τις μεγάλες αλυσίδες super-market. Επίσης, οι δύο μεγαλύτερες αλυσίδες super market (Shufersal και Blue Square) διενεργούν και απευθείας εισαγωγές, ενώ διαθέτουν και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label). Η Ισραηλινή αγορά τροφίμων διακρίνεται από ευρεία ποικιλία προσφερόμενων προϊόντων από εγχώριες και αλλοδαπές εταιρείες τροφίμων. Τα περισσότερα καταστήματα προμηθεύονται τρόφιμα που διαθέτουν πιστοποιητικό Kosher. Αν και το πιστοποιητικό Kosher 2 δεν είναι υποχρεωτικό για την εισαγωγή τροφίμων στο Ισραήλ (εξαιρούνται τα κρέατα για τα οποία είναι πάντοτε αναγκαίο), εντούτοις είναι απαραίτητο για την διανομή τροφίμων στις μεγάλες αλυσίδες super-market, στις αλυσίδες καταστημάτων εστίασης καθώς και στα ξενοδοχεία. 4. Δίκτυα διανομής Η αγορά τροφίμων και ποτών εκτιμάται σε 14,5 δισεκ. δολ. ΗΠΑ (στοιχεία 2008) εκ των οποίων: 62% συνιστούν τα οργανωμένα δίκτυα αγοράς (super-market, μινιμάρκετ, αλυσίδες φαρμακείων). Το σημαντικότερο μερίδιο πωλήσεων (56%) κατέχουν οι 2 μεγαλύτερες αλυσίδες super-market Shufersal και Blue Square. 38% συνιστούν οι μη οργανωμένες αγορές (λαϊκές αγορές, παντοπωλεία και περίπτερα). Προτιμώμενα σημεία αγοράς τροφίμων από τα νοικοκυριά το 2008 2 Το πιστοποιητικό kosher είναι θρησκευτικού χαρακτήρα και βεβαιώνει ότι το τρόφιμο είναι κατάλληλο προς κατανάλωση σύμφωνα με τους διατροφικούς κανόνες της Εβραϊκής θρησκείας. Εφόσον ο εισαγωγέας τροφίμων επιθυμεί να διαθέσει στην Ισραηλινή αγορά προϊόντα με την ένδειξη Kosher, θα πρέπει να λάβει σχετικό πιστοποιητικό από την Ανωτάτη Ραββινική Αρχή.

Εξειδικευμένα καταστήματα (specialty stores) Αλυσίδες κατ/των λιανικής πωλήσης Λαϊκές αγορές Παντοπωλεία Σύνολο Τρόφιμα (συνολικά) 19.5 56.0 5.7 18.8 100.0 εκ των οποίων Ψωμί, προϊόντα ζύμης, δημητριακά 18.3 57.1 1.7 22.9 100.0 Κρέας, ψάρια 37.4 48.4 4.0 10.2 100.0 Αναψυκτικά 8.5 64.4 1.2 25.9 100.0 Φρέσκα φρούτα & λαχανικά 29.5 40.3 23.0 7.2 100.0 Ξηροί καρποί 12.2 50.3 14.5 23.0 100.0 Πηγή: Ισραηλινή Στατιστική Υπηρεσία 5. Κατανάλωση Το επίπεδο της κατά κεφαλή κατανάλωσης ελαιολάδου στο Ισραήλ ανέρχεται σε 2,2 κιλά (στοιχεία 2009). Η συνολική ετήσια εγχώρια κατανάλωση ελαιολάδου ανέρχεται σε 15.000 με 16.000 τόνους. Κατανάλωση ελαιολάδου και ελιών στο Ισραήλ Συνολική εγχώρια κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών (τόνοι) ** 2008 2009 2010* 25000 25000 25000 Κατά κεφαλή κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών** 3,3 κιλά 3,3 κιλά 3,3 κιλά Κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιολάδου** 2,2 κιλά 2,2 κιλά 2,2 κιλά Συνολική εγχώρια κατανάλωση ελαιολάδου (τόνοι) ** *Εκτίμηση **Στα στοιχεία περιλαμβάνονται και οι εισαγωγές. Πηγή: Ισραηλινός Οργανισμός Ελαιολάδου 15000-16000 15000-16000 15000-16000 Σύμφωνα με έκθεση της Ισραηλινής στατιστικής υπηρεσίας για το βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών, το μέσο ακαθάριστο μηνιαίο εισόδημα των νοικοκυριών το 2008 ανήλθε σε 13.339 σέκελ (περίπου 2.500 Ευρώ με βάση τη μέση ισοτιμία ευρώ-σέκελ έτους 2008). Η μέση μηνιαία καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών ανήλθε σε 12.342 σέκελ (2.347 Ευρώ), εκ των οποίων 14% συνιστούν οι δαπάνες για τρόφιμα (εξαιρουμένων των φρούτων και λαχανικών). Από την συνολική δαπάνη για τρόφιμα, 4% αντιπροσωπεύουν τα κατεψυγμένα και κονσερβοποιημένα λαχανικά και 2% τα φυτικά έλαια.

6. Τιμές Στην αγορά του Ισραήλ διατίθεται τυποποιημένο ελαιόλαδο Ισραηλινών εταιρειών, καθώς και εισαγόμενο ελαιόλαδο ως επί το πλείστον από Ισπανία. H μέση τιμή του τυποποιημένου ελαιολάδου που διατίθεται στην αγορά σε συσκευασίες των 750ml ανέρχεται σε 42 σέκελ (8,5 Ευρώ περίπου με βάση την τρέχουσα ισοτιμία) συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 16%. Η τιμή του παρθένου ελαιολάδου στα super-market σε συσκευασίες των 750ml κυμαίνεται μεταξύ 45 και 50 σέκελ (9 με 10 Ευρώ περίπου).