Philip Glass: Resource, από την ταινία Koyaanisqatsi



Σχετικά έγγραφα
Philip Glass: Resource, από την ταινία Koyaanisqatsi

Κοντσέρτο για Βιολί σε Μι ελάσσονα, έργο 64

Λ. βαν Μπετόβεν ( ) Συμφωνία αρ. 6, σε Φα Μείζονα, Op. 68 (Ποιμενική) 3 η και 4 η κίνηση. Γενικοί Στόχοι:

«Βασιλιάς των Ξωτικών» ( Erlkonig ) Κατηγορία: Lied Στίχοι: Goethe Μουσική: Schubert

Φραντς Γιόζεφ Χάυντν (Franz Joseph Haydn)

L.V. BEETHOVEN. Eroica. Allegro con brio. Analysis by E. Sisiki, E. Ratsou, P. Ladas

Κουιντέτο Πιάνου Η Πέστροφα του Φραντζ Σούμπερτ, 4η κίνηση: Μία αναλυτική προσέγγιση, Δρ Σ. Κοτσώνη-Brown

Απευθείας Εναρμόνιση - Πώς να χρησιμοποιήσετε το παρόν βιβλίο

Ιωσήφ Βαλέτ. Σημειώσεις Αρμονίας Οι ξένοι φθόγγοι. Ι. Βαλέτ, Σημειώσεις Αρμονίας

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΡΜΟΝΙΑ (ΟΣΤΙΝΑΤΟ 1) ΣΧΟΛΕΙΟ/ΤΑΞΗ: A AΡ. ΜΑΘΗΤΩΝ:

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ»

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Λ. βαν. Μπετόβεν ( ) Συμφωνία αρ. 6, σε Φα Μείζονα, Op. 68 (Ποιμενική) 3 η και 4 η κίνηση. Γενικοί Στόχοι:

[ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΝΙΑ]

ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

«The Queen s Gigue» του Τόμας Ρόμπινσον, (Thomas Robinson )

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Η Συμφωνία. Εκτεταμένη οργανική σύνθεση που αναπτύσσεται κατά την Κλασική εποχή (18 ος αιώνας).

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥΥ 2018 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 15 ΣΕΛΙΔΕΣ.

Η Συμφωνία. Εκτεταμένη οργανική σύνθεση που αναπτύσσεται κατά την Κλασική εποχή (18 ος αιώνας).

Νέες τεχνικές υποδιαίρεσης της 8ας

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ. ιάρκεια εξέτασης: πέντε (5) ώρες

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΜΒΑΚΗΣ ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

9 η Συμφωνία του Μπετόβεν, IV κίνηση

Φραντς Σούμπερτ Franz Schubert ( ) Αυστριακός συνθέτης. Συμφωνία Αρ. 5, σε Σι ύφεση μείζονα, D. 485 (1816)

Ενότητα τριακοστή τέταρτη

ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα

Κατασκευή- γραφή- έκταση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ. Ορισμός της θεωρίας Θεωρία είναι το μάθημα που μας διδάσκει το γράψιμο και το διάβασμα της μουσικής.

1 η ΤΑΞΗ. Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 ο. 1ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΟΡ ΙΩΝ Για να σχηµατίσουµε µία συγχορδία χρειαζόµαστε τρεις νότες.

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΛΑΟΥΤΟ 2ο ΕΠΙΠΕΔΟ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

ενώ το «β» μέρος είναι ένα «Μοιρολόι», αργό ρυθμικά.

ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Α τάξης Γυμνασίου

δημήτρης συκιάς σημειώσεις θεωρητικών μουσικής δεσπόζουσα μετ ενάτης

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

ΥΛΗ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΒΙΟΛΙΟΥ

Μουσική και Μαθηματικά

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Zoltán Kodály (Ζόλταν Κοντάυ) Ούγγρος συνθέτης,

Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) Φροντιστήριο

Εισαγωγή στη μουσική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία 3. ΝΟΤΕΣ. 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός

Εκπαιδευτικό Υλικό για µαθητές/τριες Γυµνασίου και Λυκείου Εισαγωγή στην Ορχήστρα Παρακολούθηση συναυλιών

Το ταξίδι της μουσικής στον 20ο αι.

Σχέδιο Μαθήµατος: Πολυκάναλη Ηχογράφηση στο Audacity

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο. φθόγοι - νότες Φθόγγος ή νότα ονοµάζεται ο ήχος που παράγει είτε η φωνή του ανθρώπου είτε ένα µουσικό όργανο. œ œ œ œ.

ΘΕΜΑ: Η σχέση και οι επιλογές των νέων ετών με την

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

IMAX. Η πιο Μεγαλειώδης Κινηματογραφική Εμπειρία στον Πλανήτη ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ φτάνει και στη Χώρα μας.

Διάλεξη 12. Η Φυσική της Μουσικής Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων. Ξύλινα Πνευστά Όργανα: Μονής γλωττίδας Διπλής γλωττίδας (Γλωττίδα αέρα)

17 έως 21 Απριλίου 2019 «Μουσική και Κινηματογράφος» Νίκος Κυπουργός

Εικόνα και ήχος. Εικαστικά και μουσική... μουσική και εικαστικά

& percussion. Boomwhackers. Π ο τ έ έ ν α κ ρ ο υ σ τ ό δ ε ν ε ί χ ε τ έ τ ο ι ε ς δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ι

Μουσικοκινητική Αγωγή

ΣΟΛΩΝ ΜΙΧΑΗΛΙ ΗΣ «Ελληνική Σουίτα» για βιολοντσέλο και πιάνο 2 ο µέρος-andantino

Θέμα Πτυχιακής Εργασίας Η Επίδραση της Κινηματογραφικής Εικόνα στη Δημιουργία Τουριστικής Κίνησης. Ονόματα Φοιτήτριας Μαρίνα Πατούλα

Το διπλό μπάσο (κοντραμπάσο)

ΒΙΟΛΑ. Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) Φροντιστήριο

Βαγγέλης Τρίγκας Ensemble

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ II

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Ερωτήσεις Απαντήσεις επανάληψης κεφ.9 (Πολυμέσα).

ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΣΟΛΦΕΖ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΙΞΗΣ Με βάση την δωδεκάφθογγη τεχνική. του Έρνστ Κρένεκ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΤΑΞΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΣΤΟΧΟΙ Σε όλες τις δραστηριότητες η πιο μεγάλη έμφαση θα πρέπει να είναι στην απόλαυση της Μουσικής

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

σημειώσεις αντίστιξης

Σύγχρονη αρμονία. Εισαγωγή

Μέτρο 6. Μέτρο 9. Αναλυτική προσέγγιση στο έργο του Θόδωρου Αντωνίου: Two Cadenza-like Inventiones for Solo Viola.

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΑΞΗ Β' Υπογραφή Διορθωτή:... Βαθμός Ολογράφως:... Βαθμός:...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ Gottfried Schubert

Ελληνικές μουσικές ιστορίες

Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη

ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ. Περικλής Ούτσιος Φίλιππος Ντομασένκο Γιάννης Παζαρτζής Ορέστης Πλιάκης Νικόλας Μπάλτου

ΩΔΕΙΟΝ "ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ"

Krzysztof Penderecki (1933-)

Ανοιχτή δοκιμή της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου

Κουρδίσµατα (περίληψη)

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Θέµατα Μουσικής Γ Λυκείου. Ιστορία της Μουσικής Διδακτέα Ύλη Ενότητα Διδακτέα Ύλη Περίοδοι Διδασκαλίας

ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/0214

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Εφέ στον κινηματογράφο

ΜΟΥΣΙΚΗ & ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ FIBONACCI

Μουσική Ακουστική Οργανολογία. Επανάληψη στο Εργαστήριο

Μία ανθολογία τραγουδιών που αναδεικνύουν την πολυχρωμία των χαρακτηριστικών ήχων της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου

Μουσική παράσταση. Άκουσε το τραγούδι μου...

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΤΩΝ ΖΩΩΝ»

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 5. ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 1 η ΙΟΥΛΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Τετράδια κιθάρας. Συνοδεία τραγουδιών. Οδηγός Ρυθμών. Επιμέλεια: Ευγένιος Αστέρις. Επικοινωνία : evgeniosasteris@pathfinder.gr

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Transcript:

Philip Glass: Resource, από την ταινία Koyaanisqatsi (ανήκει στην τριλογία Qatsi: Koyaanisqatsi (1982), Powaqqatsi (1998) και Naqoyqatsi (2002)) Ύλη διαγωνισµού: Προτείνεται στους µαθητές η ανάγνωση των πιο κάτω κειµένων, πριν τη µελέτη του έργου: «Ο Μινιµαλισµός ή η Μουσική του Ελαχίστου»: σελ. 454-455, βιβλίο Η Απόλαυση της Μουσικής (Machlis, Forney). Philip Glass Ο Philip Glass είναι ένας από τους πιο σηµαντικούς συνθέτες του εικοστού αιώνα που συνεχίζουν ακόµα αδιάκοπα να δηµιουργούν. Κατά πολλούς, θεωρείται ο κορυφαίος σύγχρονος Αµερικανός συνθέτης. Το όνοµα του είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε το µουσικό κίνηµα του Μινιµαλισµού, του οποίου είναι και ένας από τους σηµαντικότερους εκπροσώπους. Γεννήθηκε το 1937 στη Βαλτιµόρη των Ηνωµένων Πολιτειών όπου και µεγάλωσε. Σπούδασε στο Πανεπιστήµιο του Σικάγο, στο Juilliard School της Νέας Υόρκης και στο Άσπεν. Το 1967 επιστρέφει στην Νέα Υόρκη όπου και δηµιουργεί το Philip Glass Ensemble επτά µουσικοί που παίζουν keyboards και διάφορα ξύλινα πνευστά, µε ενισχυµένο ήχο και διοχετευµένο σε µίξερ. Τα τελευταία 25 χρόνια ο Philip Glass έγραψε περισσότερες από 20 όπερες, 8 συµφωνίες, 2 κονσέρτα για πιάνο και κονσέρτα για βιολί, τυµπάνιο και κουαρτέτο σαξοφώνων και ορχήστρα. Η µουσική που έγραψε για τον κινηµατογράφο είναι επίσης αξιοθαύµαστη, µε αποκορύφωµα την δουλειά του στην ταινία The Hours (2002) που του χάρισε το Όσκαρ καλύτερου Soundtrack, όπως και το µνηµειώδες έργο του στην ταινία Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 1

Koyaanisqatsi που έφερε την επανάσταση στην µουσική για κινηµατογράφο και επηρέασε βαθιά σύγχρονους συνθέτες του είδους. Από την δεκαετία του 1960 και µετά ο Glass συνεργάστηκε µε κορυφαίους καλλιτέχνες της Pop, Rock και World µουσικής σκηνής. ίκαια θεωρείται σαν ο πρώτος συνθέτης που κέρδισε ένα ευρύ κοινό προερχόµενο από διάφορες γενιές σε αίθουσες συναυλιών, στον κόσµο του χορού, του κινηµατογράφου και της Pop µουσικής ταυτόχρονα. Philip Glass και Μινιµαλισµός Το µουσικό είδος που είχε αναπτύξει ο Glass ονοµάστηκε Μινιµαλισµός. Παρόλο που αρχικά είχε κινηθεί σε παρόµοιους δρόµους µε τον Steve Reich, o Glass ξέφυγε από το αυστηρό κλασσικό ύφος του Reich και ανέκαθεν προτιµούσε να µένει πιο κοντά στην Pop. Ο ίδιος ο συνθέτης ποτέ δεν ασπάστηκε τον όρο Μινιµαλισµός και προτίµησε να τον θεωρούν σαν συνθέτη που γράφει µουσική µε επαναλαµβανόµενες δοµές. Όντως, η µεγάλη πλειοψηφία των έργων του βασίζεται στις εκτενείς επαναλήψεις σύντοµων µα ελκυστικών µελωδικών και ρυθµικών φράσεων που, µέσω µίας διαδικασίας έκθεσης και ανάπτυξης, δίνουν την αίσθηση της αναζήτησης και περιπλάνησης ανάµεσα σε γνωστά µουσικά µονοπάτια. Επιπρόσθετα, η αργή µεταβολή της µουσικής του, αναγκάζει την προσοχή του ακροατή να εστιάζει σε µικρές λεπτοµέρειες. Επηρεασµένος από την φιλοσοφία του Reich για την σχέση µουσικής µε τον χρόνο, ο Glass σε πολλά έργα του στην ουσία απαλλάσσει τον ακροατή από την αίσθηση του χρόνου. Αυτό είναι βασικό χαρακτηριστικό και των άλλων επιρροών του που ήταν κυρίως εξωδυτική µουσική, ειδικά της Ινδίας, των Ιµαλαΐων και της Αφρικής. Γενικά η µουσική του Glass χαρακτηρίζεται από την χρήση του χώρου, του χρόνου και της αλλαγής όπως αυτά εντοπίζονται σε Ανατολίτικες µουσικές, βασισµένα όµως πάνω στην υτική µουσική π.χ. η χρήση της διατονικής αρµονίας, ή ένας διαιρετέος ρυθµός (δηλ. ρυθµός που µπορεί να διαιρεθεί µε µία µετρήσιµη αξία, π.χ. 4/4) που χρησιµοποιείται στην υτική µουσική, αντικαταστείται από ρυθµικούς κύκλους που, όταν συνυπάρξουν, είναι σαν ένας κύκλος εντός άλλου κύκλου, τέλεια οργανωµένοι που συνεχώς αλλάζουν. Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 2

Koyaaniqatsi Μέχρι σήµερα, η µουσική που έγραψε ο Glass για τις ανάγκες της ταινίας Koyaaniqatsi (1982) θεωρείται η πιο γνωστή του κινηµατογραφική µουσική, υλικό της οποίας µετέπειτα χρησιµοποιήθηκε και σε άλλα έργα του συνθέτη. Η ταινία ανήκει στην τριλογία Qatsi: Koyaanisqatsi (1982), Powaqqatsi (1998) και Naqoyqatsi (2002). Qatsi στην γλώσσα των Ινδιάνων της φυλής Hopi σηµαίνει ζωή, µε την τριλογία να διαπραγµατεύεται διάφορες πτυχές της σχέσης άνθρωπος-φύση-τεχνολογία. Koyaanisqatsi σηµαίνει ζωή σε ηθική διαφθορά και ανισορροπία. Η ταινία, σκηνοθετηµένη από τον Godfrey Reggio, αποτελείται κυρίως από εικόνες πόλεων και πολλών φυσικών τοπίων των Ηνωµένων Πολιτειών κινηµατογραφηµένα µε την τεχνική time-lapse 1. Στην ουσία, η ταινία είναι ένα οπτικοακουστικό συµφωνικό ποίηµα 2 µε την µία σκηνή να εναλλάσσεται την άλλη χωρίς κενό. Αξίζει να σηµειωθεί πως η µουσική από την τριλογία Qatsi είχε µεγάλη επίδραση στη υτική κουλτούρα, µε ενδεικτικό παράδειγµα τη χρήση του "Pruit Igoe" από το Koyaanisqatsi στο trailer του πασίγνωστου ηλεκτρονικού παιγνιδιού "Grand Theft Auto IV". 1 Τεχνική κατά την οποία η κινηµατογράφηση γίνεται σε πιο αργή ταχύτητα από την κανονική. Έτσι όταν το αποτέλεσµα παρουσιασθεί στην κανονική ταχύτητα, δίνεται η αίσθηση ότι ο χρόνος κυλά γρηγορότερα. 2 Το Συµφωνικό Ποίηµα είναι µια εκτενής, µονοµερής σύνθεση για ορχήστρα που προσπαθεί να αποδώσει µε µουσικά µέσα εξωµουσικό περιεχόµενο, για παράδειγµα εντυπώσεις από ανθρώπους, τοπία, ζωγραφικούς πίνακες ή λογοτεχνικά έργα. Είναι µια µορφή προγραµµατικής µουσικής. Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 3

Resource - Μουσική Ανάλυση Η σκηνή που θα µελετήσουµε έχει το όνοµα Resource και είναι η πρώτη σκηνή στην ταινία στην οποία παρουσιάζεται η ανθρώπινη επίδραση πάνω στην φύση. Τµήµα 1 0:00 1:04 Ξεκινά µε χαµηλό εναέριο πλάνο κυµατισµένου νερού που ενώνεται µε παρόµοιο πλάνο από σειρές καλλιεργηµένων λουλουδιών. Όλα τα όργανα που χρησιµοποιεί ο συνθέτης είναι ηλεκτρονικά κατασκευασµένα - και όχι ακουστικά - θέλοντας προφανώς να υπογραµµίσει το στίγµα του ανθρώπινου παράγοντα στην σκηνή και την επίδραση του σε οτιδήποτε φυσικό. Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 4

Το θέµα Α του 1 ου οργάνου είναι ένα arpeggio συγχορδίας Am σε τρίηχα όγδοα, όπως παρατηρείται και στο 2 ο όργανο µόνο σε διαφορετικό χρόνο. Το αποτέλεσµα είναι να δηµιουργείται ένα ηχητικό κύµα που δίνει την αίσθηση ότι κινείται παράλληλα µε την εναέρια κάµερα στην ταινία. Το θέµα Α αποτελεί την σπονδυλική στήλη που διαπερνά ολόκληρη την σύνθεση αφού χρησιµοποιείται σχεδόν σε ολόκληρο το κοµµάτι Resource. Το 3 ο όργανο που δρα σαν µπάσο, εκτελεί µια κατιούσα µελωδική γραµµή (A G F) που παραπέµπει στην καθοδική, και όχι, όπως φαντάζει, ανοδική πορεία που υπόσχεται η πρόοδος στον άνθρωπο. Τµήµα 2 1:05 1:55 Το ταξίδι µε την εναέρια κάµερα συνεχίζεται πάνω από την τεχνητή λίµνη Powell. Μνηµειώδεις σχηµατισµοί βράχων πνίγονται µερικώς από τα υποστηριζόµενα από τον άνθρωπο νερά της λίµνης. Η µουσική παραµένει η ίδια µε µόνη διαφορά την πιο έντονη παρουσία του µπάσου που, αντί συνεχόµενα τέταρτα, τώρα εκτελεί ολόκληρα παρεστιγµένα (3 συνεχόµενα µισά µε σύζευξη διαρκείας). Τµήµα 3 1:56 3:04 Στο 3 ο τµήµα ο παράγοντας άνθρωπος οπτικά κάνει πιο αισθητή την παρουσία του κάτι που ενισχύεται και ακουστικά. Ένα µεγάλων διαστάσεων φορτηγό ορυχείων δηµιουργεί ένα πυκνό σύννεφο µαύρης σκόνης. Ένας ηλεκτρονικός ήχος (sampled) muted τροµπέτας έχει τον ρόλο της ψηλής φωνής. Οι µεγάλης διάρκειας νότες της ηχούν σαν σαλπίσµατα που προσθέτουν ένταση και αναστάτωση. Οι διαφωνίες µικρής 16 ης (G#-G) και λιγότερο της 7 ης και της 9 ης που ακολουθούν, αλλά και οι συγχορδίες διαφωνίας συνθετικών ήχων που προσοµοιάζουν µε µηχανή ατµού αυξάνουν την συναισθηµατική αναταραχή. Στο 2:30 έχουµε cut σε γραµµές ηλεκτρικής τροφοδότησης µέσα στην έρηµο της Νεβάδας. Η προσθήκη του snare drum ενισχύει ρυθµικά το µπάσο και µε την µικρή ρούλα δίνει την αίσθηση εκτελεστικού αποσπάσµατος. Η µελωδία, όπως και στην αρχή του τµήµατος, κινείται και πάλι πτωτικά συµβολίζοντας την αρνητική επίδραση του ανθρώπου στη γη που τον φιλοξενεί. Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 5

Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 6

Τµήµα 4 3:05 3:55 Απειλητικοί και ογκώδεις ηλεκτρικοί πυλώνες στην µέση της ερήµου σηµατοδοτούν το νέο τµήµα στο έργο. Το θέµα Α επανεµφανίζεται και αυτή τη φορά µε ηλεκτρονικό ήχο µε εναλλασσόµενα arpeggios της Fm και Bbm (δηλ. i και iv). Αυτό συνυπάρχει µαζί µε ένα ισοκράτηµα στα έγχορδα σε F και G, και µε την έντονη παρουσία ενός synthesizer που εκτελεί σε ψηλότερη οκτάβα επαναλαµβανόµενα µισά και τέταρτα δηµιουργώντας διάφωνα διαστήµατα (π.χ. αυξηµένης 5 ης F C#). Η προσθήκη στο θέµα Α µε έγχορδα σε χαµηλότερη οκτάβα καθώς και η σηµαντική αύξηση του τέµπο κορυφώνει την ένταση. Τµήµα 5 3:56 4:51 Η ακουστική ένταση λύνεται απότοµα καθώς το ενορχηστρικό αυτό παραλήρηµα ακολουθείται από µία µεγάλης διάρκειας νότα Φα εκτελεσµένη από κοντραµπάσα και βιολοντσέλα. Αυτό συνοδεύεται οπτικά από ένα εναέριο πλάνο του σταθµού παραγωγής ενέργειας στο Ναβάγο και µετέπειτα από την δεξαµενή του Γκλεν Κάνυον, όλα ανθρώπινα κατασκευάσµατα εν µέσω της Θείας φύσης. Ενδεικτικό της στάσης του συνθέτη σε αυτά, είναι και πάλι η επαναλαµβανόµενη πτωτική µελωδική κίνηση στα έγχορδα µε την απόλυτη απουσία ρυθµικής υποστήριξης: Τµήµα 6 4:52 6:35 Η εµφανέστατη έλλειψη ρυθµού και η χαµηλή ένταση του τµήµατος 5 κάνουν εντονότερη την απότοµη αλλαγή στο τµήµα 6 που κορυφώνει το έργο σε ένταση και κίνηση οδηγώντας το προς το τέλος. Το φινάλε του έργου βασίζεται και πάλι στο κεντρικό θέµα Α. Με το ίδιο αναγνωρίσιµο πλέον arpeggio η µελωδική γραµµή εναλλάσσεται µεταξύ της Am και της Ab συγχορδίας µε το µπάσο να παρεµβάλει µεταξύ τους και την νότα Gb, δηµιουργώντας έτσι διαφωνία και ένταση. Πάνω από αυτά, για µια ακόµα φορά, µία επαναλαµβανόµενη κατιούσα µελωδική γραµµή: Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 7

Θηριώδεις εκσκαφείς, ανατινάξεις, εργοστάσια ατοµικής ενέργειας και φωτιά κοσµούν το οπτικό υλικό του φινάλε. Η απόλυτη κορύφωση σηµειώνεται µε την τεράστια έκρηξη της ατοµικής βόµβας (5:43). Η ένταση απογειώνεται µε τα επαναλαµβανόµενα arpeggios των συγχορδιών Am και Αb να συνεχίζουν αδιάκοπα να εναλλάσσονται. Η µελωδική γραµµή, πάλι επαναλαµβανόµενη, ακολουθεί την εξής πορεία: Ωστόσο στο τελευταίο πλάνο, µε το τεράστιο σύννεφο καπνού που προκλήθηκε από την έκρηξη της ατοµικής βόµβας να ανεβαίνει βασανιστικά προς τον ουρανό, ο συνθέτης σταµατά την επανάληψη και για µία και µοναδική φορά εκτελείται η ακόλουθη µελωδική γραµµή: Είναι αξιοσηµείωτη η χρήση της νότας ΜΙ και µάλιστα 2 φορές. Ο συνθέτης αρνείται να κλείσει το κοµµάτι στην νότα ΛΑ που είναι και η τονική νότα της Λα ελάσσονα αφού κάτι τέτοιο θα δηµιουργούσε µία αίσθηση ακουστικής πληρότητας, εφησυχασµού και, εν τέλει, ικανοποίησης στον θεατή. Αντί αυτού, ο Glass επέλεξε να κλείσει το κοµµάτι µε την νότα MI, την 5 η της κλίµακας που αφήνει άλυτο το µεγάλο ερώτηµα: τι θα ακολουθήσει; Εικοσιοκτώ χρόνια µετά την παραγωγή του Koyaanisqatsi, η ταινία µε το πρωτοποριακό γράψιµο του Glass είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Αποτελεί επίσης και µια διαρκής υπενθύµιση αλλά και προειδοποίηση για την ανθρώπινη φυλή και το µέλλον της σε αυτόν τον πλανήτη. Βιβλιογραφία Machlis, J. Η Απόλαυση της Μουσικής. Fagotto Books, 1996. Porter, K. Four Musical Minimalists: La Monte Young, Terry Riley, Steve Reich, Philip Glass (Music in the Twentieth Century). Cambridge University Press, 2002. Strickland, E. Minimalism: Origins. Indiana State University, 2000. www.philipglass.com Χρίστος Σταυρινίδης, Καθηγητής Μουσικής Μάρτιος, 2010 8