Θεματογράφος (ή ο βοηθός του Καθηγητή) Τι είναι ο Θεματογράφος; Σύντομη Περιγραφή Ο Θεματογράφος είναι μία εφαρμογή με την οποία ο χρήστης μπορεί εύκολα να δημιουργήσει, να ταξινομήσει και να αποθηκεύσει μεμονωμένες ερωτήσεις, αλλά και ενότητες από ερωτήσεις. Γιατί να το κάνει με το Θεματογράφο και όχι με έναν απλό κειμενογράφο; Από τη στιγμή που θα καταχωρηθεί στο Θεματογράφο μία ενότητα με ερωτήσεις, αυτή μπορεί να : 1. Μεταφερθεί σε έγγραφο κειμένου Writer, με τη βοήθεια του LibreOffice 2. Μεταφερθεί σε απλή ιστοσελίδα, είτε σε ιστοσελίδα με δυνατότητα υποβολής και ελέγχου αποκρίσεων 3. Αντιστοιχηθεί σε λογιστικό φύλλο αυτόματου υπολογισμού βαθμολογιών. Πιο συγκεκριμένα; Χαρακτηριστικά : Υποστηρίζονται ερωτήσεις ανάπτυξης και ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών οι οποίες μπορούν να περιέχουν από 2 έως 10 επιλογές. Οι ερωτήσεις αυτές μπορούν να εισαχθούν μία μία αλλά και ομαδικά. Τόσο στην εκφώνηση όσο και στις πιθανές απαντήσεις κάθε ερώτησης μπορούν να περιέχονται μαθηματικοί τύποι με τη γλώσσα μαθηματικών τύπων του LibreOffice. Ο χρήστης απλά πρέπει να τοποθετεί κάθε έναν τύπο ανάμεσα σε $$. Για παράδειγμα γράφοντας : Δίνεται η συνάρτηση $$f(x) = x over {x-1} +1 $$, στο αρχείο κειμένου που θα περιέχει την αντίστοιχη ερώτηση θα εμφανιστεί : Δίνεται η συνάρτηση f (x)= x x 1 +1. 1 από 18
Από τη στιγμή που θα εξαχθεί σε ιστοσελίδα μία ενότητα, μπορεί να μεταφορτωθεί σε κάποιον διακομιστή και να προσφέρει τη δυνατότητα της υποβολής και ελέγχου των αποκρίσεων διαδικτυακά, περίπτωση κατά την οποία μπορεί να ενημερώνει το χρήστη με email για τα αποτελέσματα! Στη μεταφορά σε ιστοσελίδα υπάρχει (μη πλήρης προς το παρόν) υποστήριξη μαθηματικών τύπων. Ειδικά για τους καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπάρχει η δυνατότητα εύκολου διαμοιρασμό των αρχείων που δημιουργεί κάθε χρήστης σε όλη την κοινότητα των καθηγητών μέσω της βάσης δεδομένων που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό και στην οποίο μπορεί ο κάθε ένας να έχει πρόσβαση. Για να εισάγω μαθηματικούς τύπους πρέπει να γνωρίζω τη συμβολική γλώσσα του LibreOffice; Όχι βέβαια, γιατί ο Θεματογράφος έχει ιδιαίτερο παράθυρο εισαγωγής των κατάλληλων εντολών. Ο χρήστης αρκεί να τοποθετήσει τις εντολές ανάμεσα σε διπλά δολάρια ($$) ώστε να ενημερώσει το Θεματογράφο πως πρόκειται για μαθηματικές εντολές και όχι για απλό κείμενο. Που απευθύνεται : Ο Θεματογράφος απευθύνεται σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν εύκολα διαδικτυακά τεστ και δεν ξέρουν πως! Τι κόστος έχει; Ο Θεματογράφος είναι ελεύθερο λογισμικό. Μπορείτε να το χρησιμοποιείτε ελεύθερα για προσωπική και επαγγελματική χρήση. Ελάχιστες απαιτήσεις υπολογιστή. Λειτουργικό σύστημα Windows εφοδιασμένο με Microsoft.NET Framework 4 Client Profile (αν δεν είναι ήδη εγκατεστημένο το.net Framework 4, γίνεται αυτόματη λήψη και εγκατάσταση με την πρώτη εκτέλεση του λογισμικού). Επιπλέον, για τη δημιουργία διαγωνισμάτων σε αρχείο κειμένου απαιτείται η εγκατάσταση της ελεύθερης και ανοικτού κώδικα σουίτας γραφείου LibreOffice (http://el.libreoffice.org/) 2 από 18
Τι είναι το LibreOffice; Το LibreOffice είναι η πιο πρόσφατη προσπάθεια για δημιουργία μίας ολοκληρωμένης ελεύθερης σουίτας γραφείου. Δημιουργήθηκε ύστερα από την απόφαση ενός μέρους της κοινότητας υποστηρικτών του OpenOffice να τραβήξει το δικό της δρόμο έχοντας ως στόχο την ανάπτυξη και υποστήριξη μίας απολύτως απελευθερωμένης από παράλληλα συμφέροντα εφαρμογής. Ο δημιουργός του Θεματογράφου ανήκει στους χρήστες και ενεργούς υποστηρικτές του LibreOffice και για το λόγο αυτό ο Θεματογράφος θα υποστηρίζει και θα συνεργάζεται κατά πρωτεύοντα ρόλο με αυτό το λογισμικό. Σε τι γλώσσα είναι γραμμένος ο κώδικας; Το πρόγραμμα έχει γραφτεί στη γλώσσα προγραμματισμού Visual Basic χρησιμοποιώντας το Visual Studio (Express Edition), ελεύθερα διαθέσιμη πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών της Microsoft. Στο άμεσο μέλλον σχεδιάζεται η μεταφορά του κώδικα σε περιβάλλον Linux ή η μεταφορά του σε κάποια πλατφόρμα που να υποστηρίζει όλα τα βασικά λειτουργικά. Αν το χρησιμοποιήσω και θέλω να ζητήσω κάποια διευκρίνηση ή να κάνω κάποια ερώτηση ή παραίνεση τότε ποιον να ενοχλήσω; Μπορείς να στείλεις email στο thematografos@yahoo.gr. 3 από 18
Οδηγίες Χρήσης Εγκατάσταση του Θεματογράφου Βήμα 1ο. Δημιουργείστε το φάκελο C:\Thematografos στον οποίο αποσυμπιέστε τα περιεχόμενα του αρχείου ThematografosInstallationFiles. Zip. Αποφύγετε να δημιουργήσετε το φάκελο εγκατάστασης στην Επιφάνεια Εργασίας γιατί για λόγους ασφαλείας το λειτουργικό σύστημα δεν επιτρέπει την εγκατάσταση του προγράμματος από διεύθυνση της οποίας το όνομα περιέχει κενά και ελληνικούς χαρακτήρες! Μετά την αποσυμπίεση εμφανίζονται τα παρακάτω αρχεία στον κατάλογο Βήμα 2ο. Η εγκατάσταση του λογισμικού πραγματοποιείται εκτελώντας το Setup. Θα εμφανιστεί το παράθυρο 4 από 18
στο οποίο πρέπει να επιλεγεί το Install. Γ. Αν δεν είναι ήδη εγκατεστημένο το.net Framework 4 στον υπολογιστή, θα μεταφορτωθεί εκείνη τη στιγμή καθυστερώντας λίγο τη διαδικασία, σε αντίθετη περίπτωση η εγκατάσταση θα ολοκληρωθεί άμεσα. Ο Θεματογράφος θα εκτελεστεί για πρώτη φορά αυτόματα και θα εμφανιστεί το κεντρικό παράθυρο της εφαρμογής, με ενεργοποιημένη την επιλογή ομαδικής εισαγωγής ερωτήσεων (επόμενη εικόνα) και διαθέσιμες τις επιλογές εισαγωγής ομάδας επιλογών και ερώτησης/άσκησης. 5 από 18
Εγκατάσταση LibreOffice Αν δεν έχετε εγκατεστημένο το LibreOffice ή το OpenOffice τότε το σας παραπέμπει να το κάνετε. Πιέστε το και κάντε λήψη της τελευταίας έκδοσης από τη σελίδα που θα ανοίξει στο φυλλομετρητή σας! Καρτέλα διαχείρισης ενοτήτων Επιλέγοντας την καρτέλλα Διαχείριση εμφανίζεται το δεύτερο κύριο παράθυρο του Θεματογράφου. Στην καρτέλα αυτή εμφανίζονται οι διαθέσιμες ενότητες από όπου μπορούν να εξαχθούν σε έγγραφο κειμένου ή ιστοσελίδα είτε να μεταβληθούν (με διπλό κλικ πάνω τους) Επιπλέον, το μέγεθος της λίστας των ενοτήτων μπορεί να αλλάξει εμφανίζοντας από κάτω του δύο ακόμα λίστες με τα υπόλοιπα ενεργά στοιχεία της εφαρμογής! 6 από 18
Χρήση Θεματογράφου Ομαδική εισαγωγή ερωτήσεων Στο πλέγμα που εμφανίζεται καταχωρούμε κάθε ερώτηση μαζί με τις πιθανές επιλογές της, οι οποίες πρέπει να συνοδεύονται από τους αντίστοιχους βαθμούς. Για παράδειγμα η ενότητα Δοκιμή που αποτελείται από τις εξής δύο ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής : Ερώτηση 1 : Ένα και ένα κάνουν δύο, Σωστό (2μ) Λάθος (0μ) Ερώτηση 2 : Δύο επί δύο κάνουν πέντε, Σωστό (-1μ) Λάθος (3μ), Δεν γνωρίζω (0μ) Θα καταχωρηθεί στο Θεματογράφο ως εξής : Πατώντας Υποβολή ενότητας, αναλύεται η ενότητα στα επιμέρους μέρη της (εκφώνηση ασκήσεων και επιλογές), καταχωρείται με το όνομα Δοκιμή που ορίσαμε και εμφανίζεται πλέον στην καρτέλα Διαχείριση στις διαθέσιμες ενότητες (επόμενη εικόνα). 7 από 18
Επιπλέον, ένα μήνυμα μας ενημερώνει πως η καταχώρηση πραγματοποιήθηκε κανονικά. Επιλέγοντας Μεταφορά ενότητας σε έγγραφο κειμένου εμφανίζεται το παράθυρο από το οποίο με την επιλογή Συνέχισε περνάμε την ενότητα σε έγγραφο κειμένου 8 από 18
Writer. Αυτόματη βαθμολόγηση ενότητας Η μεταφορά της ενότητας σε έγγραφο κειμένου προσφέρει την δυνατότητα στο χρήστη να χρησιμοποιήσει την ενότητα ως εξέταση πολλαπλών επιλογών σε κάποιο τμήμα τάξη. Σε αυτή την περίπτωση ο Θεματογράφος αναλαμβάνει τον άμεσο υπολογισμό της βαθμολογίας κάθε εξεταζόμενου. Για παράδειγμα, επιλέγοντας την ενότητα Δοκιμή και συνεχίζοντας με εμφανίζεται το πλαίσιο της επόμενης εικόνας 9 από 18
στο οποίο και καταχωρούμε τις αποκρίσεις (και όχι τις βαθμολογίες) των εξεταζόμενων. Η καταχώρηση γίνεται βάσει της σειράς της απόκρισης. Έτσι στο προηγούμενο παράδειγμα που οι πολλαπλές επιλογές ήταν Σωστό και Λάθος, δηλωμένες με αυτήν τη σειρά, την απόκριση Σωστό ενός εξεταζόμενου την καταχωρούμε ως α, την απόκριση Λάθος την καταχωρούμε ως β και την απόκριση Δεν γνωρίζω ως γ. Επιπλέον, αντί των ελληνικών πεζών γραμμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και κεφαλαία γράμματα, αριθμοί, λατινικοί αριθμοί και λατινικά γράμματα. Δηλαδή, την απόκριση Σωστό μπορούμε να την καταχωρήσουμε και ως α, a, Α, A, 1, i. Επιλέγοντας Υποβολή υπολογίζεται η συνολική βαθμολογία για κάθε έναν ερωτώμενο αθροίζοντας τις επιμέρους βαθμολογίες βάσει των βαθμολογιών που αντιστοιχούν σε κάθε απάντηση. 10 από 18
Μεταφορά ενότητας σε ιστοσελίδα Η εξαγωγή σε ιστοσελίδα μπορεί να είναι δύο ειδών : 1. Απλή όπου απλά μεταφέρονται οι εκφωνήσεις χωρίς τις πιθανές αποκρίσεις και χωρίς δυνατότητα υποβολής και ελέγχου των αποκρίσων. 2. Σύνθετη, με δυνατότητα υποβολής και ελέγχου των αποκρίσεων και ενημέρωση με email για το αποτέλεσμα αυτού που εφάρμοσε το τεστ στην ιστοσελίδα που αναρτήθηκε! Και για τις δύο περιπτώσεις το πρώτο βήμα είναι η επιλογή Εμφανίζεται το παράθυρο της επόμενης σελίδας στο οποίο επιλέγουμε το φάκελο του δίσκου του υπολογιστή στον οποίο θα αποθηκευτεί η ιστοσελίδα της ενότητας.. 11 από 18
Α. Απλή ιστοσελίδα Επιλέγοντας Απλή παράθεση εκφωνήσεων και Συνέχισε, θα εμφανιστεί το παράθυρο και η ιστοσελίδα είναι έτοιμη. Την εντοπίζουμε στο φάκελο που ορίσαμε και με διπλό κλικ τη βλέπουμε στο φυλλομετρητή μας, όπως παρακάτω 12 από 18
Β. Ιστοσελίδα με δυνατότητα υποβολής και ελέγχου αποκρίσεων Επιλέγοντας Με δυνατότητα υποβολής και ελέγχου απαντήσεων ενεργοποιείται πλαίσιο στο οποίο μπορούμε να ορίζουμε κάποιες παραμέτρους της εξαγωγής. Ειδικότερα επιλέγουμε : α. Εμφάνιση συνολικής βαθμολογίας αν θέλουμε να ενημερώνεται ο χρήστης της δικτυακής δοκιμασίας για το συνολικό του αποτέλεσμά. β. Εμφάνιση βαθμολογίας για κάθε μία ερώτηση αν θέλουμε επιπρόσθετα να ενημερώνεται ο χρήστης της δικτυακής δοκιμασίας για την επιμέρους βαθμολογία του σε κάθε μία ερώτηση. γ. Ενημέρωσε με στέλνοντας email αν θέλουμε να μας ενημερώνει η ιστοσελίδα για την οποιαδήποτε χρήση της αλλά και για το αποτέλεσμα της χρήσης αυτής. 13 από 18
Για να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα αποστολής email ο χρήστης θα πρέπει να καταχωρίσει τα εξής στοιχεία : 1. Το διακομιστή αλληλογραφίας του παρόχου (αν ο πάροχος είναι το σχολικό δίκτυο sch.gr τότε είναι websitemail) 2. Διεύθυνση email χρήστη στον πάροχο (για το σχολικό δίκτυο sch.gr είναι της μορφής ονομα@sch.gr) 3. Όνομα χρήστη στον πάροχο. 4. Κωδικός email που έχει αποδοθεί από τον πάροχο στο χρήστη (προσοχή : Όχι ο κωδικός με τον οποίο βλέπει ο χρήστης τα email!) 5. Διεύθυνση η οποία θα παραλαμβάνει τα email αναφοράς της ιστοσελίδας. Ειδικότερα για τους χρήστες του σχολικού δικτύου, οι ενδιαφερόμενοι παραπέπονταί στην ιστοσελίδα : http://www.sch.gr/sch-portlets/help/newversion/dopdf.php? artid=184&secid=36 Μετά το Συνέχισε θα εμφανιστεί το ενημερωτικό παράθυρο και η ιστοσελίδα είναι έτοιμη. Την εντοπίζουμε στο φάκελο που ορίσαμε και με διπλό κλικ τη βλέπουμε στο φυλλομετρητή μας, όπως παρακάτω 14 από 18
Τέλος, αν ο χρήστης μεταφορτώσει τη σελίδα στο δικτυακό του χώρο χρησιμοποιώντας κάποιο σχετικό λογισμικό όπως το πρόσθετο Fireftp του Mozilla Firefox, τότε μπορεί και να τη χρησιμοποιήσει για δικτυακή εξέταση παίρνοντας ένα αποτέλεσμα όπως αυτό της παρακάτω εικόνας. 15 από 18
Υποστήριξη μαθηματικών τύπων Ο Θεματογράφος υποστηρίζει μαθηματικούς τύπους με την ιδιαίτερη συμβολική γλώσσα του LibreOffice. Σε οποιοδήποτε στάδιο εισαγωγής στοιχείων ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το πλήκτρο παράθυρο εισαγωγής μαθηματικών τύπων. με το οποίο εμφανίζεται το ανεξάρτητο Πιέζοντας το επιθυμητό σύμβολο εισάγεται άμεσα στο εκάστοτε ενεργό πλαίσιο κειμένου (ή κελί στο φύλλο ομαδικής εισαγωγής ερωτήσεων) η κατάλληλη εντολή για την εισαγωγή του μαθηματικού συμβόλου. Τα μαθηματικά σύμβολα πρέπει να βρίσκονται μέσα σε διπλά δολάρια $$ για να αναγνωριστούν ως τέτοια κατά τη μεταφορά σε έγγραφο κειμένου ή σε ιστοσελίδα (προσοχή : η μεταφορά σε ιστοσελίδα δεν είναι ολοκληρωμένη αλλά είναι αρκετά καλή για να καλύψει τις περισσότερες ανάγκες των τάξεων του λυκείου!) 16 από 18
Ένα παράδειγμα εισαγωγής ερώτησης με μαθηματικά φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Ενσωματώνοντας την νέα ερώτηση στην ενότητα Δοκιμή και μεταφέροντας εκ νέου την ενότητα σε ιστοσελίδα παίρνουμε το εξής αποτέλεσμα. Ενώ ανάλογο αποτέλεσμα θα πάρουμε εξάγοντας την ενότητα σε έγγραφο κειμένου. Τέλος, η θέση των επιλογών για κάθε μία ερώτηση ορίζεται από ιδιότητα των ίδιων των πολλαπλών επιλογών. Για τη μεταβολή τους αρκεί να γίνει διπλό κλικ πάνω στην αντίστοιχη πολλαπλή επιλογή στην αντίστοιχη λίστα του Θεματογράφου. 17 από 18
Ενδεικτικά, αλλάζοντας την τοποθέτηση των πολλαπλων επιλογών από Δίπλα από την εκφώνηση σε Κάθε μία επιλογή σε ξεχωριστή σειρά παίρνουμε την ιστοσελίδα Μεταβολή Ομάδας επιλογών / ερωτήσεων και ενοτήτων Στην καρτέλα Διαχείριση εμφανίζεται το περισσότερο σημαντικό παράθυρο των διαθέσιμων ενοτήτων. Ωστόσο, με το βέλος στα δεξιά της λίστας η λίστα μικραίνει και αποκαλύπτει άλλες δύο λίστες με τα υπόλοιπα διαθέσιμα ενεργά στοιχεία της εφαρμογής. Με διπλό κλικ πάνω σε κάθε ένα από τα στοιχεία αυτά δίνεται η δυνατότητα μεταβολής του στοιχείου! Πειραματιστείτε ελεύθερα! Οποιαδήποτε δυσλειτουργία μη διστάσετε να την αναφέρετε στο thematografos@yahoo.gr. Νώντας Διαμαντόπουλος http://users.sch.gr/epdiaman/ epdiamantopoulos@yahoo.gr Ξάνθη Αύγουστος, 2011 18 από 18