Πολλες από τις ρευματικες παθησεις των ενηλικων προσβαλουν και τα παιδια,αν και σε μικροτερη συχνοτητα. Επιπλεον καποιες παθησεις όπως είναι ο συστηματικης έναρξης ή ο ολιγοαρθρικος τυπος εναρξης της Νεανικης ΡΑ αφορουν αποκλειστικα τα παιδια. Ολες αυτές οι ρευματοπαθειες της παιδικης ηλικιας συχνα επιδρουν στην αναπτυξη των παιδιων Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος
Στο παρακάτω σχήμα προσεγγίζεται αδρά η διαγνωστική προσέγγιση των αρθρικών/ μυοσκελετικών συμπτωμάτων στα παιδιά ΟΧΙ Υπάρχει διόγκωση της άρθρωσης? ΝΑΙ Τα συμπτώματα και τα κλινικά σημεία υποδηλώνουν εντοπισμένη ή γενικευμέ-νη διαταραχή? Υπάρχουν συστηματικές εκδηλώσεις [εξάνθημα,απώλεια βάρους,πυρετός]? Εντοπισμένη Γενικευμένη ΟΧΙ ΝΑΙ Περιοχικά επώδυνα σύνδρομα Διαταραχες της ανάπτυξης Συγγενείς ανωμαλίες Overuse,κλπ Μη οργανικής αιτιολογίας πόνος Πόνοι ανάπτυξης Ινομυαλγία Ψυχολογικές διαταραχές Σύνδρομα υπερκινητικότητας Νεανική Ιδιοπαθης Αρθρίτιδα [JIA] Οροαρνητικές σπονδυλαρθροπάθειες, κλπ Συστηματική μορφή JIA [Still disease] Ρευματικός πυρετός Ιογενείς αρθρίτιδες Νοσήματα του Συνδετικού ιστού [πχ SLE] Σηπτική αρθρίτιδα ή/ και οστεομυελίτιδα Αιματολογικές νόσοι Νεοπλάσματα
Η πλειονοτητα των περιοχικων μυοσκελετικων διαταραχων στα παιδια είναι αποτελεσμα κληρονομικων ανωμαλιων,προβληματων κατά την διαρκεια της αναπτυξης,τραυματισμων και ψυχικου stress [μη οργανικης αιτιολογιας μυο-σκελετικος πονος]. Η ραχιαλγια/οσφυαλγια είναι ασυνηθης στα παιδια και απαιτει παντοτε προσεκτικη διερευνηση. Συχνα συνυπαρχει με την αναπτυξη παραμορφωσεων της ΣΣ κυριως σκολιωσης. Οι σπονδυλαρθροπαθειες της παιδικης ηλικιας περιλαμβανουν την νεανικη αγκυλωτικη σπονδυλιτιδα,την αντιδραστικη αρθριτιδα,την νεανικη ψωριασικη αρθριτιδα,τις σχετιζομενες με την ιδιοπαθη φλεγμονωδη νοσο του εντερου αρθροπαθειες,και το συνδρομο της οροαρνητικης ενθεσοπαθειας και αρθροπαθειας [SEA].
Τα νοσηματα του συνδετικου ιστου στα παιδια είναι σπανια Τα πιο συχνα στα παιδια είναι ο ΣΕΛ,η δερματομυοσιτιδα,το σκληροδερμα [ιδιως το εντοπισμενο,]και από τις αγγειίτιδες η πορφυρα Henoch-Schonlein και η νοσος του Kawasaki. Οι κλινικες εκδηλωσεις ποικιλουν αναλογα με την παθηση. Περιλαμβανουν την πολυαρθριτιδα,την εμφανιση εξανθηματων κι αλλων βλαβων του δερματος,το φαινόμενο Raynaud,τον πυρετο,την μυική αδυναμια,την πλευριτιδα,και την προσβολη ζωτικων οργανων όπως είναι οι νεφροι και το ΚΝΣ. Τα αντιπυρηνικα αντισωματα/ανα είναι θετικα στην πλειονοτητα των ασθενων.
Η Νεανικη Ρευματοειδης αρθριτιδα [JRA] είναι η πιο συχνη φλεγμονωδης αρθριτιδα στα παιδια. Για την διαγνωση της νοσου απαιτειται η διαπιστωση υμενιτιδας σε μια τουλαχιστον αρθρωση διαρκειας > 6 βδομαδων σε ένα παιδι ηλικιας < 16 ετων [αφου πρωτα αποκλειστουν αλλα πιθανα αιτια αρθριτιδας πχ λοιμωδη,νεοπλασματα,ψα,ιδιοπαθης φλεγμονωδης νοσος του εντερου, κλπ]. Διακρινονται 3 κλινικες υπο-ομαδες της νοσου,που η καθεμια εχει διαφορετικες κλινικες εκδηλωσεις και διαφορετικη προγνωση 1. Η ολιγο-αρθρικη [1-4 αρθρωσεις.η πρωιμης εναρξης με θετικα ΑΝΑ μορφη συσχετιζεται με αυξημενο κινδυνο αναπτυξης χρονιας συχνα ασυμπτωματικης ραγοειδιτιδας. Η καθυστερημενης εναρξης ολιγοαρθρικη μορφη συσχετιζεται με αυξημενο κινδυνο αναπτυξης σπονδυλοαρθροπαθειας] 2. Η πολύ-αρθρικη [> 4 αρθρω-σεις.παρομοια εικονα με την ΡΑ των ενηλικων] 3. Η συστηματικη Νόσος του Still s [με πυρετο,εξανθημα και αρθριτιδα. Αυξημενη θνητοτητα και νοσηροτητα].
Η χρονια προσθια ραγοειδιτιδα αφορα το 20% περιπου των ασθενων με ολιγοαρθρικη JIA και θετικά ΑΝΑ. Στο 75% των ασθενων είναι αμφο-τεροπλευρη. Μοναχα το 25% των ασθενων με ραγοειδιτιδα εμφανιζουν συμπτωματα [ερυθρο και επωδυνο ματι,διαταραχες της ορασης],ενώ το υπολοιπο 75% είναι ασυμπτωματικοι. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΥΦΛΩΣΗΣ! Η παρακολουθηση των παιδιων με ολιγοαρθρικη JIA και θετικά ΑΝΑ που ξεκινησε πριν την ηλικια των 6 ετων πρεπει να γινεται αρχικα για τον πρωτο χρονο ανα 3/μηνο και στη συνεχεια ανα 6/μηνο [μεχρι την ηλικία των 12 ετων] Τα παιδια με θετικα ΑΝΑ και πολύ-αρθρικη μορφη ή ολιγο-αρθρικη μορφη που ξεκινησε όμως μετα την ηλικια των 6 ετων,πρεπει να εξεταζονται ανα 6/μηνο για τα πρωτα 5 ετη και στη συνεχεια ανα ετος [μέχρι τα 12 ετη]
Οι διαταραχές της ανάπτυξης που αφορούν τα παιδια με Χρόνια Ιδιοπαθή Αρθρίτιδα [JIA] διακρίνονται σε γενικευμένες και σε εντοπισμένες. Οι εντοπισμένες παρουσιαζονται κυρίως σε παιδια με την ολιγοαρθρική μορφή της JIA. Κυρίως αφορούν τα γόνατα [προκαλεί ανισοσκελία και σε απώτερο χρόνο σκολίωση],τους καρπούς [μικρό χέρι] και τις κροταφογναθικές [ασυμμετρία των κάτω γνάθων] Οι γενικευμένες εχει βρεθεί από μελέτες ότι τα παιδια με πολυαρθρικου ή συστηματικου τυπου εναρξης JIA, αν δεν λαβουν ποτε θεραπεια με κορτικοειδη,θα παρουσιασουν επιβραδυνση της αναπτυξης τους ο βαθμος της οποιας εξαρταται απ τη βαρυτητα και τη διαρκεια της νοσου.
Φαρμακευτική αγωγή Αντιφλεγμονώδη [πχ η ναπροξένη] Κορτικοειδη Μεθοτρεξάτη [0.3-0.6 mg/ kgr ΒΣ εβδομαδιαιως] το φαρμακο εκλογης από τα DMARDs. Επίσης εχουν δωθει υδρόξυχλωροκίνη,ιμ χρυσός, και σουλφασαλαζίνη Anti-TNFα βιολογικοί παράγοντες SELF-HELP Η άσκηση [κινητικότητα των αρθρώσεων, ενδυνάμωση μυών] εχει πολύ μεγάλη σημασία Παρακολούθηση από τον οφθαλμίατρο των παιδιών που έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ιριδοκυκλίτιδας [Ολιγοαρθρική με ΑΝΑ θετικά, Πολυαρθρική με ΑΝΑ θετικά & RF αρνητικα] Τα παιδιά με JIA ενθαρύνονται να ακολουθούν το πρόγραμμα των άλλων παιδιών της ηλικίας τους
Η θεραπευτική αντιμετώπιση καθως και η παρακολούθηση των παιδιών με ρευματικά νοσήματα [όπως η Νεανική Ιδιοπαθής Αρθρίτιδα] απαιτεί ουσιαστικά την συνεργασία αρκετών ειδικών που λειτουργούν ως ομάδα υπο την «διεύθυνση» ενός ειδικού του Παιδο-Ρευματολόγου!!!
Salvador Dali