Η ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ 1 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Υλοποίηση προγράµµατος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Σχολικό Έτος 2004 2005 Παιδαγωγική οµάδα : Φούκης Βασίλειος Παπαγεωργίου Αγγελική ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΉΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ : ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Ευχαριστούµε : Το /ντή του σχολείου κ. Κωνσταντίνου Ηλία Το σύλλογο γονέων και κηδεµόνων Την υπεύθυνη του γραφείου ΠΕ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ κα. Σούλη Αλεξάνδρα Το Πανεπιστήµιο Αιγαίου Τους µαθητές µας που συµµετείχαν στο πρόγραµµα, για τον ενθουσιασµό, το κέφι, και τις ιδέες τους. Οι µαθητές που συµµετέχουν στο πρόγραµµα Βασδέκη Γεωργία Κολόκας Νικόλαος Παλιοκώστας ηµοσθένης Γκαράνη έσποινα Μαλέσκος ηµήτριος Παπαγιαννοπούλου Έλλη άλλα Χριστίνα Μπααρέτα Ελένη Παπαγιαννοπούλου Ηρώ εµάτης Κων/νος Μπατσή Παναγιώτα Πεπόνη Μαρία Ηλία Βασιλική Μπούρη Βαλεντίνα Σίντου Αµαλία Ιωαννίδου Ζωή Μπούρης ηµήτριος Σκάλκου έσποινα Καλογήρου Μαρία Ντεµίρης Σταύρος Σκάλκου Ειρήνη Κολόκας Αλέξανδρος Ντέτσικας Μιχαλης Χαλιάσου Βερόνικα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ 1 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ /ΝΣΗ : ΖΩΣΙΜΑ ΩΝ 1 ΤΗΛ. / ΦΑΞ : 2651029876 WEB : http://1gym-ioann.ioa.sch.gr Mail : mail@1gym-ioann.ioa.sch.gr Η ΟΜΑ Α ΜΑΣ Ο ΧΟΡΗΓΟΣ ΜΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΟΜΑ ΑΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 2 2. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΑΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 3 3. ΟΙ ΡΑΣΕΙΣ ΜΑΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 4 4. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 14 5. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ >>>>>>>>>>>> σελ. 17 6. ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΑΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 21 7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 : ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝΦΥΤΩΝ >>>>>>>>>>>> σελ. 22 8. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 : ΤΑΜΠΕΛΕΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 27 9. ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΜΑΣ >>>>>>>>>>>> σελ. 28 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΟΜΑ ΑΣ Τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλά για να αγαπήσουν τη φύση και το περιβάλλον. Πρέπει απλώς να το γνωρίσουν. Με το σκαλιστήρι, τη τσουγκράνα και το ποτιστήρι φαίνεται να περνούν καλά. Ενδιαφέρονται να µάθουν πότε και πως µπορούν να φυτέψουν, να ανακαλύψουν τα µυστικά της φροντίδας των φυτών και να κάνουν σχέδια. Το στοίχηµα της παιδαγωγικής οµάδας ήταν πως θα δηµιουργήσουµε µια ελκυστική και ευχάριστη αυλή ή αλλιώς πως θα έχουµε όλο και περισσότερους µαθητές που όχι απλώς να χρησιµοποιούν, αλλά να απολαµβάνουν το χώρο του σχολείου τους. Ως αποτέλεσµα της προσπάθειάς µας αυτής ήταν τελικά να δουν οι µαθητές µας το σχολείο µε «άλλο µάτι», να αναπτυχθούν σχέσεις συνεργασίας και σεβασµού µεταξύ της οµάδας, να γίνει σύνδεση της σχολικής ζωής µε την καθηµερινή ζωή, να «ανοίξει» το σχολείο στην τοπική κοινωνία και να διαµορφώθουν αξίες και στάσεις ζωής φιλικής προς το περιβάλλον. Στη σχολική χρονιά που µας πέρασε έγινε µια καλή αρχή και αισιοδοξούµε από το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι από εµάς συνειδητοποιούµε πως το περιβάλλον είναι υπόθεση πολύ σηµαντική. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
2. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΑΣ. Νοµίζω πως λίγες µόνο λέξεις αρκούν για να περιγράψουν την εικόνα της αυλής του σχολείου µου. Όπου κι αν γυρίσεις να κοιτάξεις βλέπεις πέτρες, τσιµέντο, σκουπιδάκια. Κάποιες σκουριασµένες µπασκέτες ή διαλυµένες βρύσες χαλάνε την όλη εικόνα, που δεν είναι κακή αλλά αδιάφορη. Τι µπορούµε να κάνουµε για να οµορφύνει και να ζωντανέψει αυτή η εικόνα; Ας σκεφτούµε µερικές ιδέες για να φτιάξουµε µια καλύτερη αυλή. Πρώτον, µπορούµε να «πρασινίσουµε» λίγο την αυλή βάζοντας λουλούδια, δέντρα ή θάµνους. εύτερον, θα ήταν καλή ιδέα αν βάζουµε µερικά ξύλινα µπαγκάκια όπου θα µπορούµε να καθόµαστε πιο άνετα. Τρίτον, κάτι άλλο που θα µπορούσαµε να κάνουµε είναι να βάψουµε τις σκουριασµένες µπασκέτες και να βάλουµε περισσότερες βρύσες. Θα έπρεπε επίσης να καθαρίζουµε, αν είναι ανάγκη, ένα-ένα τµήµα την αυλή ώστε να είναι πάντα καθαρή και να επιδεικνύεται πιο εύκολα η οµορφιά της µετά τις αλλαγές που θα γίνουν. Πιστεύω πως αν γίνουν αυτέ οι αλλαγές η αυλή θα γίνει πολύ καλύτερη. Έτσι δεν θα κάνουµε τα διαλείµµατα σαν να είµαστε σε µια εκδροµή αλλά σαν αν είµαστε στον Παράδεισο.. (Σίντου Αµαλία, µαθήτρια Α Τάξης). Κάθε σχολείο πρέπει να έχει την άνετη και ευρύχωρη αυλή, καθώς και τον σχολικό του κήπο. Στο σχολείο που πηγαίνω η αυλή του είναι αρκετά µεγάλη αλλά όχι περιποιηµένη και αυτό είναι ένα από τα πολλά προβλήµατα του σχολείου. Εγώ και οι συµµαθητές µου είµαστε σε ένα πρόγραµµα, το οποίο µας δίνει τη δυνατότητα να φτιάξουµε πιο όµορφη την αυλή µας. Έχω σκεφτεί κάποια πράγµατα για την αυλή του σχολείου. Θα ήθελα πρώτον να είναι πλακοστρωµένη και καθαρή και κοντά στον µαντρότοιχο να φυτέψουµε δέντρα, που θα κάνουν την αυλή µας πιο όµορφη. Στην πίσω αυλή θα ήθελα να φτιάξουµε ένα µικρό κήπο που θα έχουµε φυτέψει λουλούδια, ν έχουµε για κάθε εποχή και τα αντίστοιχα λουλούδια, όπως ντάλιες, γαριφαλιές, πανσέδες κ.α. Τι ωραία θα είναι τη άνοιξη που θα είναι όλα φορτωµένα µε πολύχρωµα λουλούδια! Η ατµόσφαιρα θα γεµίζει από το άρωµα των λουλουδιών.. (Χαλιάσου Βερόνικα, µαθήτρια Α Τάξης). Πρώτη µέρα στο 1 ο Γυµνάσιο Ιωαννίνων. Για µένα είναι ένα καινούργια σχολείο µε καινούργια πράγµατα. Η πρώτη επαφή µε το σχολείο ήταν η αυλή. Η αυλή ήταν τόσο διαφορετική από την αυλή του δηµοτικού που πέρασα έξι χρόνια. Είναι µεγάλη. εν είναι όπως οι άλλες αυλές, έχει κάτι διαφορετικό. Στην κεντρική πόρτα υπάρχουν δύο µνηµεία, που σπάνια τα συναντάς σε άλλα σχολεία. Στην πίσω αυλή όµως δεν έχει καθόλου λουλούδια. Μόνο λίγα αγριόχορτα που φυτρώνουν εδώ και εκεί χωρίς καµία καλαισθησία. Για οµορφύνει η αυλή κάτι έπρεπε να γίνει. Για το λόγο αυτό αποφασίσαµε να φτιάξουµε την αυλή µας. Έτσι µια οµάδα παιδιών µε τους καθηγητές µας ξεκινήσαµε σχέδια να διαµορφώσουµε µια αυλή που να περνά τα παιδιά ευχάριστα τα διαλείµµατά τους. Έτσι λοιπόν, µετά από πολλές συζητήσεις αποφασίσαµε να φυτέψουµε πολλά και πολύχρωµα λουλούδια τα οποία θα οµόρφυναν τον χώρο µας.. (Παπαγιαννοπούλου Έλλη, µαθήτρια Α Τάξης)
3. ΟΙ ΡΑΣΕΙΣ ΜΑΣ 1 Προσέγγιση µαθητών: Προσεγγίσαµε τους µαθητές µας για να διαπιστώσουµε το γνήσιο ενδιαφέρον τους και να αποφασίσουµε στη συνέχεια τις δράσεις µας. 2 Χωρισµός σε οµάδες εργασίας και κατανοµή εργασιών (4 οµάδες):
Α+Β οµάδα: 1. Μελέτη χώρου (από το σχέδιο) Οι µαθητές της οµάδας έχοντας ο σχέδιο της αυλής µελέτησαν τον αύλειο χώρο και...
.. τον φωτογράφησαν.
2. Προτάσεις Μετά από διαλογική συζήτηση των µελών της οµάδας καταγράφηκαν τα αποτελέσµατα της µελέτης του χώρου και αποτυπώθηκαν διάφορες προτάσεις. Από αυτές τις προτάσεις κρατήσαµε αυτές που θα µπορούσαν να υλοποιηθούν.
Γ+ οµάδα : 1. Συλλογή πληροφοριών για καλλωπιστικά και αρωµατικά φυτά Η αναζήτηση πληροφοριών για διάφορα φυτά στο διαδίκτυο έγινε στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Έγινε ταξινόµηση των πληροφοριών αυτών και δηµιουργία µιας Β. Από τη Β αυτή δηµιουργήθηκαν καρτέλες µε το όνοµα, τη φωτογραφία και χαρακτηριστικά του. (>>> περισσότερα στο υπόµνηµα 1) Με τις πληροφορίες που συλλέξαµε δηµιουργήσαµε µια βάση δεδοµένων µε το όνοµα, τη φωτογραφία και χαρακτηριστικά των φυτών. (>>> περισσότερα στο παράρτηµα 1) 2. Επιλογή και αγορά των φυτών Μέσα από την αναζήτηση µάθανε τα παιδιά, ποια φυτά ευδοκιµούν στην περιοχή µας και µετά από διαλογική συζήτηση αποφάσισαν ποια φυτά θα φυτέψουν, για παράδειγµα : πασχαλιές, βιβούρνα, δάφνες, ακακίες, ευώνυµα, ρυγχόσπερµα, γιασεµί, τριανταφυλλιές, κυδονίαστρο, δεντρολίβανο, ντάλιες, τουλίπες, και πολλά άλλα εποχιακά φυτά
3. Προετοιµασία του αύλειου χώρου για φύτευση Στο πρακτικό µέρος, τα παιδιά καθάρίσαν και σκάψανε τους χώρους που είχαν επιλεγεί. Στη συνέχεια, φυτεύτηκαν εποχιακές πόες (πανσέδες, βασιλικοί, πετούνιες κ.α.),θάµνοι (δεντρολίβανα, τριανταφυλλιές, βιβούρνα κ.α.) και λίγα δέντρα (δάφνες, ακακίες).
4 Φύτευση καλλωπιστικών και αρωµατικών φυτών
5. Σχεδίαση και ζωγραφική επιτραπέζιων παιχνιδιών στην κερκίδα
ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΕΙΣ 6 Συµµετοχή σε αναδάσωση στο δάσος τη περιοχής µας την ηµέρα της δασοπονίας.
7 Εκπαιδευτικές επισκέψεις (α) στο ΚΠΕ Κόνιτσας (β) στη Θεσσαλονίκη (Σχολείο δικτύου και βοτανικός κήπος) 1. Σχολείο
4. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1. Η αφίσα µας 2. Η πρόσκληση µας
3. Προβολή σε τοπικά ΜΕ (καταχωρήσεις και συνέντευξη) 4. Μηνύµατα διάχυσης των σκέψεων. (Ταµπέλες) (>>> περισσότερα στο υπόµνηµα 2)
ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
4. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Παρουσίαση της αυλής µας στους γονείς και στους τοπικούς φορείς Από δεξιά : κος ήµαρχος Ιωαννιτών, ο συντονιστής του προγράµµατος, καθηγήτρια του σχολείου, κος Νοµάρχης Ιωαννίνων, Υπεύθυνη Γραφείου ΠΕ νοµού Ιωαννίνων Ο κος ήµαρχος Ιωαννιτών τα λέει µε τα παιδιά παρουσία µιας καθηγήτριας του σχολείου
Για τους προσκεκληµένους υπήρχαν βουτήµατα και αναψυκτικά σε ειδικά διαµορφωµένο χώρο Από δεξιά : Ο /ντής του σχολείου, ο Νοµάρχης, η υπεύθυνη Γραφείου ΠΕ Ν. Ιωαννίνων
Ο κος Νοµάρχης Ιωαννίνων ξεναγείτε στην αυλή και τα παιδιά παίζουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι Η αίθουσα τελετών ασφυκτικά γεµάτη από τους προσκεκληµένους µας
Και τώρα ας. παίξουµε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι 5.
6. ΕΠΙΛΟΓΟΣ. ΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΑΣ Για αρκετά χρόνια η κύρια αυλή του σχολείου µου, του 1 ου Γυµνασίου Ιωαννίνων, ήταν ένας µουντός τσιµεντένιος χώρος, όπως άλλωστε και οι περισσότερες σχολικές αυλές στις µέρες µας. Γι αυτό η ιδέα της διαµόρφωσης της αυλής του σχολείου µου στα πλαίσια ενός περιβαλλοντικού προγράµµατος µου φάνηκε πολύ καλή, αφού το σχολείο είχε γίνει πια το δεύτερο σπίτι µας και θα έπρεπε το περιβάλλον του να είναι όµορφο και φιλικό, και έτσι αποφάσισα να συµµετάσχω. Το πρόγραµµα ξεκίνησε, όµως η ανακαίνιση που γινόταν εκείνη την περίοδο στο σχολείο περιόρισε σηµαντικά τις δυνατότητές µας, αλλά και επηρέασε την προσέλευση των παιδιών που, ενώ αρχικά ήταν µεγάλη, στη συνέχεια µειώθηκε αρκετά. Με τα πρώτα δείγµατα της δουλειάς µας όµως τα παιδιά άρχισαν να ενδιαφέρονται ξανά και η συµµετοχή µεγάλωσε. Ξεκινήσαµε βγάζοντας φωτογραφίες του αύλειου χώρου και προτείνοντας ιδέες για τη διαµόρφωσή του. Οι ιδέες ήταν αρκετές και µελετώντας τες καταλήξαµε στις πιο ωραίες και προσιτές. Μια από αυτές ήταν η φύτευση λουλουδιών στην αριστερή αλλά και στην δεξιά αυλή. Στη συνέχεια µε κάποιες εκδροµές που κάναµε και µέσω του διαδικτύου µαζέψαµε τις απαραίτητες πληροφορίες για τα φυτά που θέλαµε να φυτέψουµε και προχωρήσαµε στην πράξη. Καθαρίσαµε τους χώρους στους οποίους θα φυτεύαµε και µετά φυτέψαµε όσα περισσότερα φυτά µπορούσαµε. Μια άλλη δράση µας ήταν η εξής: στα πλαίσια της συντήρησης του σχολικού µας κτηρίου κατασκευάστηκε ένα πεζούλι στην δεξιά αυλή. Αποφασίσαµε λοιπόν να ζωγραφίσουµε ταµπλό επιτραπέζιων παιχνιδιών στην επιφάνειά του πεζουλιού έτσι ώστε να δώσουµε την ευκαιρία στα παιδιά να περνούν δηµιουργικά την ώρα τους. Η αυλή µας πια είναι πολύ καλύτερη, και αυτό είναι αποτέλεσµα της πολύ καλής συνεργασίας που είχαµε µε τον καθηγητή µας και υπεύθυνο του περιβαλλοντικού προγράµµατος Φούκη Βασίλειο. Ελπίζω να συνεχίσουν να γίνονται τέτοια προγράµµατα και τα επόµενα χρόνοα έτσι ώστε να κάνουµε το σχολείο µας καλύτερο Μπαρέτα Ελένη, µαθήτρια Α Τάξης Η κούρασή µας ήταν µεγάλη, αλλά και η χαρά µας επίσης µεγάλη. Το αποτέλεσµα είναι το καλύτερο για το σχολείο µας και ελπίζω να διατηρηθεί έτσι και για τις επόµενες σχολικές χρονιές. Παπαγιανοπούλου Έλλη, µαθήτρια Α Τάξης
6. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Βάση εδοµένων µε το όνοµα, τη φωτογραφία και τα χαρακτηριστικά των φυτών
Τα µηνύµατά µας. 7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
8. ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΜΑΣ www.valentine.gr/flowerguide/ > Ο Ο ΗΓΟΣ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥ ΙΩΝ www.valentine.gr/gardenplantguide/ > Ο ΗΓΟΣ ΦΥΤΩΝ ΚΗΠΟΥ www.valentine.gr/bulbs1.htm > ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΟΛΒΩΝ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗΣ ΦΥΤΕΥΣΗΣ www.valentine.gr/plantguide.htm > Ο ΗΓΟΣ ΦΥΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ www.valentine.gr/seeds1.htm > ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΠΟΡΩΝ ΛΟΥΛΟΥ ΙΩΝ www.valentine.gr/seeds3.htm >ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΩΝ www.myworld.gr/browse/111 > ΦΥΤΑ www.biofytsa.gr/index.html > ΦΥΤΑ www.gnosinet.gr/ez/showcategory.asp?catid=54&skip=0 > ΦΥΤΑ http://khpos.gr/newshop/index.php?cpath=25&language=gr > ΦΥΤΑ www.ermionida-plants.gr/gr_tips.htm > ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ: Πότισµα Λίπανση Μεταφύτευση Κλάδεµα http://3dim-kater.pie.sch.gr/farmakeftika.htm > ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ www.gardenshop.gr > ΦΥΤΑ www.anthorama.gr >ΦΥΤΑ Εγκυκλοπαίδεια ΟΜΗ > ΦΥΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ