Εκ περιτροπής αντιστροφή κατεύθυνσης κυκλοφορίας µέσω φωτεινής σηµατοδότησης Στέλιος Ευσταθιάδης Σ. Ευσταθιάδης & Συνεργάτες, Ελλάδα ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σε συγκεκριµένες περιπτώσεις, λόγω ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών και προβληµάτων, απαιτείται η εκ περιτροπής µονοδρόµηση ενός τµήµατος µέσω της εγκατάστασης φωτεινής σηµατοδότησης ως µέτρου διαχείρισης της κυκλοφορίας. Οι καθοριστικοί παράγοντες για την εφαρµογή ενός τέτοιου µέτρου είναι οι εξής: Εναλλακτικές διαδροµές, Πλάτος οδοστρώµατος, Μήκος ορατότητας, Κυκλοφοριακός φόρτος, Σύνθεση της κυκλοφορίας, Ταχύτητα κυκλοφορίας, και Οδική ασφάλεια. Το εν λόγω µέτρο της εκ περιτροπής µονοδρόµησης εφαρµόσθηκε στη νήσο Σκύρο, όπου λόγω της πρόσφατης κατολίσθησης της βασικής οδού που συνδέει το Νότιο µε το Βόρειο τµήµα της νήσου Σκύρου, η µόνη εναλλακτική οδός σύνδεσης των εν λόγω τµηµάτων του νησιού διέρχεται µέσα από την πόλη της Σκύρου. Όµως, η συγκεκριµένη οδός παρουσιάζει πολλά λειτουργικά προβλήµατα για την ικανοποιητική εξυπηρέτηση της υφιστάµενης ζήτησης. Τα προβλήµατα που υφίστανται σε δύο τµήµατα της εν λόγω οδού είναι τα ακόλουθα: Μη ικανοποιητικό πλάτος οδοστρώµατος για την εξυπηρέτηση της αµφίδροµης κίνησης οχηµάτων. Μη ικανοποιητικά µήκη ορατότητας. Έλλειψη µέτρων ασφάλισης της κυκλοφορίας. Για την εξασφάλιση της αναγκαίας οδικής ασφάλειας, µετά την καταγραφή δύο σοβαρών τροχαίων ατυχηµάτων, κρίθηκε ότι η µόνη άµεση λύση στο πρόβληµα που δηµιουργήθηκε είναι η εφαρµογή της εκ περιτροπής µονοδρόµησης µέσω φωτεινής σηµατοδότησης, σε δύο οδικά τµήµατα της συγκεκριµένης οδού, που να συνδιάζονται µεταξύ τους.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Λόγω της πρόσφατης κατολίσθησης της βασικής οδού που συνδέει το Νότιο µε το Βόρειο τµήµα της νήσου Σκύρου, η µόνη εναλλακτική οδός σύνδεσης των εν λόγω τµηµάτων του νησιού διέρχεται µέσα από την πόλη της Σκύρου. Λόγω της θέσης των διαφόρων δραστηριοτήτων του νησιού και των τερµατικών εγκαταστάσεων των θαλασσίων και αεροπορικών µεταφορών, η οδική κυκλοφορία καθίσταται ζωτικής σηµασίας. Τα κυκλοφορούντα οχήµατα συνίστανται βασικά από επιβατικά Ι.Χ. οχήµατα, αλλά υπάρχει σηµαντικό ποσοστό βαρέων οχηµάτων και οχηµάτων.χ. Σηµειώνεται ότι, το µοναδικό λιµάνι του νησιού βρίσκεται στο Νότιο τµήµα (Λιναριά) και το αεροδρόµιο στο Βόρειο τµήµα. Επίσης, υπάρχει ζήτηση για µετακινήσεις και µεταφορές αγαθών µεταξύ του Νότιου και του Βόρειου τµήµατος του νησιού. Όλη η εν λόγω κυκλοφορία διέρχεται µέσα από την πόλη της Σκύρου, µέσω της µοναδικής οδού που µπορεί να εξυπηρετήσει τις συγκεκριµένες µετακινήσεις. Όµως, η συγκεκριµένη οδός παρουσιάζει πολλά λειτουργικά προβλήµατα για την ικανοποιητική εξυπηρέτηση της υφιστάµενης ζήτησης. Τα προβλήµατα που υφίστανται σε διάφορα τµήµατα της εν λόγω οδού είναι τα ακόλουθα: Μη ικανοποιητικό πλάτος οδοστρώµατος για την εξυπηρέτηση της αµφίδροµης κίνησης οχηµάτων Μη ικανοποιητικά µήκη ορατότητας. Έλλειψη µέτρων ασφάλισης της κυκλοφορίας. Σύµφωνα µε το σχεδιασµό και προγραµµατισµό των αρµόδιων υπηρεσιών, βρίσκεται υπό κατασκευή εναλλακτική οδός διέλευσης που θα εξυπηρετεί ικανοποιητικά τις ανάγκες του νησιού. Συνεπώς, το µέτρο διαχείρισης της κυκλοφορίας που θα εφαρµοσθεί θα είναι προσωρινό και για όσο χρονικό διάστηµα απαιτείται µέχρι την αποπεράτωση των εργασιών κατασκευής της εναλλακτικής οδού. Μετά από εξέταση της περιοχής µελέτης, προέκυψε ότι λόγω της µη ύπαρξης εναλλακτικής διαδροµής σήµερα, το µόνο µέτρο που µπορεί να εφαρµοσθεί για τη διαχείριση της υφιστάµενης κυκλοφορίας µε αποδεκτά όρια οδικής ασφάλειάς της, είναι η εγκατάσταση φωτεινής σηµατοδότησης σε δύο τµήµατα της οδού που συνδέει το Νότιο µε το Βόρειο τµήµα της νήσου Σκύρου και διέρχεται µέσα από την πόλη της Σκύρου, έτσι ώστε τα συγκεκριµένα τµήµατα να εξυπηρετούν εκ περιτροπής την κίνηση οχηµάτων µίας κατεύθυνσης κυκλοφορίας. Οι καθοριστικοί παράγοντες για την εφαρµογή ενός τέτοιου µέτρου είναι οι εξής: Εναλλακτικές διαδροµές Πλάτος οδοστρώµατος Μήκος ορατότητας Κυκλοφοριακός φόρτος Σύνθεση της κυκλοφορίας Ταχύτητα κυκλοφορίας Οδική ασφάλεια
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε για την εξέταση της δυνατότητας εγκατάστασης φωτεινής σηµατοδότησης σε δύο οδικά τµήµατα της οδού που συνδέει το Νότιο µε το Βόρειο τµήµα της νήσου Σκύρου και διέρχεται µέσα από την πόλη της Σκύρου. Οι καθοριστικές παράµετροι σχεδιασµού ενός τέτοιου µέτρου διαχείρισης της κυκλοφορίας είναι οι ακόλουθες: Το πλάτος του οδοστρώµατος. Το µήκος του οδικού τµήµατος όπου θα εφαρµοσθεί η εναλλασσόµενη µονοδρόµηση. Η αρχή και το τέλος κάθε οδικού τµήµατος θα πρέπει να διαθέτει το απαιτούµενο πλάτος οδοστρώµατος για την κίνηση αµφίδροµης κυκλοφορίας οχηµάτων. Στην αρχή του κάθε οδικού τµήµατος απαιτείται να υπάρχει ικανοποιητικός διαθέσιµος χώρος αναµονής οχηµάτων. Η απόσταση των δύο οδικών τµηµάτων. Ο χρόνος διάνυσης ενός εκάστου οδικού τµήµατος υπό µονοδρόµηση. Ο µέσος ηµερήσιος κυκλοφοριακός φόρτος της οδού, καθώς και ο κυκλοφοριακός φόρτος αιχµής, τυπικής καθηµερινής ηµέρας. Ο χρόνος πρασίνου του κάθε φωτεινού σηµατοδότη. Ο ενδιάµεσος χρόνος (all red) µεταξύ των σηµατοδοτών κάθε τµήµατος. Ο συντονισµός των προγραµµάτων φωτεινής σηµατοδότησης των δύο οδικών τµηµάτων. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να προτείνει: 1. Τα οδικά τµήµατα όπου απαιτείται για λόγους οδικής ασφάλειας η εφαρµογή της εκ περιτροπής µονοδρόµησης. 2. Τη χωροθέτηση των φωτεινών σηµατοδοτών. 3. Το χρονικό προγραµµατισµό της φωτεινής σηµατοδότησης. 4. Την απαιτούµενη οριζόντια και κατακόρυφη σήµανση των συγκεκριµένων τµηµάτων. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ Οδικά τµήµατα κυκλοφοριακών επεµβάσεων Κατόπιν εξέτασης της οδού που παρέχει τη µοναδική σύνδεση µεταξύ του Νότιου και του Βόρειου τµήµατος του νησιού, προέκυψαν τα οδικά τµήµατα όπου απαιτείται η εφαρµογή του µέτρου της εκ περιτροπής µονοδρόµησης. Η επιλογή των τµηµάτων έγινε βάση των κάτωθι κριτηρίων: Το πλάτος του οδοστρώµατος πρέπει να είναι ικανοποιητικό για τη διευθέτηση αµφίδροµης κίνησης των οχηµάτων. Όπου αυτό δεν είναι δυνατό, τότε προτείνεται όπως παρέχεται η δυνατότητα κίνησης µίας µόνο κατεύθυνσης κυκλοφορίας των οχηµάτων.
Το µήκος του οδικού τµήµατος όπου θα εφαρµοσθεί η εναλλασσόµενη µονοδρόµηση είναι καθοριστικό για το επίπεδο εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας. Αυτό διότι, ανάλογα µε το µήκος του τµήµατος όπου θα εφαρµοσθεί η επέµβαση είναι και ο χρόνος ο οποίος θα χάνεται σε κάθε διάρκεια του κύκλου του χρονικού προγραµµατισµού της φωτεινής σηµατοδότησης. Η αρχή και το τέλος κάθε οδικού τµήµατος θα πρέπει να διαθέτει το απαιτούµενο πλάτος οδοστρώµατος για την κίνηση αµφίδροµης κυκλοφορίας οχηµάτων. Στην αρχή του κάθε οδικού τµήµατος απαιτείται να υπάρχει ικανοποιητικός διαθέσιµος χώρος αναµονής οχηµάτων. Η απόσταση των δύο οδικών τµηµάτων θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να µπορεί να διευθετήσει ταυτοχρόνως τα οχήµατα που διέρχονται από το ένα τµήµα σε συνδιασµό µε τα οχήµατα που αναµένουν να διέλθουν από το άλλο τµήµα. Χωροθέτηση στύλων φωτεινής σηµατοδότησης Σε κάθε άκρο των επιλεγέντων οδικών τµηµάτων θα εγκατασταθεί ένας στύλος µε φωτεινούς σηµατοδότες τριών πεδίων. Η επιλογή των θέσεων έγινε βάση των εξής απαιτήσεων: Για την εφαρµογή του µέτρου της εναλλασσόµενης µονοδρόµησης, απαιτείται η εγκατάσταση ενός φωτεινού σηµατοδότη σε κάθε άκρο οδικού τµήµατος που µονοδροµείται. Η θέση του κάθε στύλου θα πρέπει να µην δηµιουργεί συνθήκες επικινδυνότητας της διερχόµενης κυκλοφορίας. Ο κάθε φωτεινός σηµατοδότης θα πρέπει να είναι ορατός από ικανοποιητική απόσταση. Χρονικός προγραµµατισµός της φωτεινής σηµατοδότησης Για το χρονικό προγραµµατισµό της φωτεινής σηµατοδότησης υπολογίσθηκαν τα κάτωθι: Ο χρόνος διάνυσης ενός εκάστου οδικού τµήµατος υπό µονοδρόµηση. Οι χρόνοι διάνυσης των δύο οδικών τµηµάτων είναι διαφορετικοί µεταξύ τους. Για τη διάνυση του κάτω τµήµατος (Α) απαιτούνται περίπου 50 sec. κατά µέσο όρο, ενώ για το τµήµα (Β) 60 sec. αντίστοιχα. Ο µέσος ηµερήσιος κυκλοφοριακός φόρτος της οδού, καθώς και ο κυκλοφοριακός φόρτος αιχµής, τυπικής καθηµερινής ηµέρας. Ο χρόνος πρασίνου του κάθε φωτεινού σηµατοδότη θα πρέπει να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την εκκένωση των οχηµάτων σε αναµονή. Ο ενδιάµεσος χρόνος (all red) µεταξύ των σηµατοδοτών κάθε τµήµατος θα πρέπει να είναι αρκετός ώστε το οδικό τµήµα να εκκενωθεί πλήρως.
Αντίστοιχα, ο συνολικός χρόνος κάθε περιόδου θα πρέπει να είναι τέτοιος ώστε οι χρόνοι αναµονής των οχηµάτων να είναι οι βέλτιστοι δυνατοί. Για το συντονισµό των δύο οδικών τµηµάτων απαιτείται όπως οι εκάστοτε χρονικές περίοδοι - κύκλοι του κάθε προγράµµατος φωτεινής σηµατοδότησης να είναι ίσοι µεταξύ τους. Λόγω του επείγοντος της εγκατάστασης και της χρονικής διάρκειας για την οποία θα είναι σε ισχύ, επιλέχθηκε όπως το εφαρµοζόµενο πρόγραµµα φωτεινής σηµατοδότησης είναι σταθερού χρόνου. Το πρόγραµµα θα εφαρµόζεται για όλες της ώρες της ηµέρας και θα είναι σταθερό. Ο κύκλος (περίοδος) του προγράµµατος υπολογίσθηκε σε 210 sec., µε 40 sec. πρασίνου σε κάθε κατεύθυνση, 3 sec. κίτρινη ένδειξη του σηµατοδότη και 167 sec. κόκκινη ένδειξη, αντίστοιχα. Σήµανση Λόγω των προτεινοµένων παρεµβάσεων απαιτείται η ανάλογη οριζόντια και κατακόρυφη σήµανση. Ο σχεδιασµός της σήµανσης έγινε βάση των παρακάτω: Η κυκλοφοριακή αλλαγή που πραγµατοποιείται λόγω των τµηµατικών και εναλλασσοµένων µονοδροµήσεων απαιτεί την πλήρη και έγκαιρη ενηµέρωση των οδηγών. Πέραν των επεµβάσεων, τοποθετείται σήµανση για την επισήµανση των κινδύνων που υπάρχουν στον υφιστάµενο δρόµο (επικίνδυνες στροφές, επικίνδυνο έρεισµα). Η οριζόντια σήµανση τοποθετείται πριν την έναρξη κάθε υπό µονοδρόµηση τµήµατος, έτσι ώστε να ενηµερώνονται οι οδηγοί ότι πρέπει να ακινητοποιούνται στη δεξιά πλευρά του οδοστρώµατος και να αφήνουν ικανοποιητικό ελεύθερο πλάτος οδοστρώµατος για την εκκένωση του οδικού τµήµατος από το οποίο προέρχονται τα αντιθέτως κινούµενα οχήµατα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το µέτρο διαχείρισης της κυκλοφορίας που εφαρµόζεται στη συγκεκριµένη περίπτωση (εκ περιτροπής αντιστροφή της κατεύθυνσης κυκλοφορίας µέσω φωτεινής σηµατοδότησης) καλύπτει τις προσωρινές, λόγω επείγοντος, ανάγκες διευθέτησης της κυκλοφορίας οχηµάτων στη µοναδική σήµερα οδό που συνδέει το Νότιο µε το Βόρειο τµήµα της νήσου Σκύρου.
Modification of a two-way street to alternately one-way street through traffic signalization Stelios Efstathiadis S. Efstathiadis & Associates, Greece ABSTRACT The island of Skyros, in Greece, recently faced a disaster. The only interurban road that was connecting the Southern and Northern part of the island was heavily damaged and destroyed. The road connection between the two parts of the island is crucial, since the only Port of the island is at the South part and the airport is at the North part. Additionally the land uses of the island require the communication between the two parts. Due to the above-mentioned event, the only road connection between the South and North part of the island, nowadays, passes through the city of Skyros. This specific road does not have the required standards to adequately service the existing traffic needs. This road has a lot of operational difficulties: does not have adequate width for supporting two-way traffic, does not have adequate foresight distances, and does not have sufficient road safety measures. In order to provide the necessary road safety, since two serious accidents have already occurred, it was decided that some traffic management measures should be applied. Therefore, various measures of traffic management were examined, in order to be applied until a new road is been built or the old one is been restored. The measure that was chosen is to modify the problematic sections of the specific road to alternative one-way direction of traffic. This may be employed through traffic signalization, which actually was the only applicable measure. The determinative factors for the design of such an application are: Road width Visibility distance Traffic volumes Traffic synthesis