ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΕΡΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΘΕΜΑ : ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ : Υπεύθυνος καθηγητής: Μπρούζας Αναστάσιος, Πληροφορικός ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ-ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ.... 2 ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ)... 3 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ... 7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ... 7-1 -
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ερευνητική εργασία εκπονήθηκε το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους 2013-2014 από την ομάδα μας, στο Γενικό Λύκειο Γέρας. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά όσους βοήθησαν για την πραγματοποίηση της εργασίας, τους μαθητές του Γυμνασίου Γέρας που πρόθυμα συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια της έρευνας μας, τους ιδιοκτήτες των Internet Cafe της περιοχής που μας επέτρεψαν να συνομιλήσουμε με τους πελάτες των καταστημάτων τους. Επίσης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον καθηγητή μας κ. Μπρούζα Αναστάσιο για τις συμβουλές και την καθοδήγηση του. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θέμα της εργασίας μας είναι οι δύο όψεις του διαδικτύου, καθώς και ορισμένοι τρόποι προστασίας μας από τις αρνητικές του επιπτώσεις στη ζωή μας. Από τη μία, το διαδίκτυο είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια μας, αφού μας επιτρέπει να επισκεφτούμε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, να ενημερωθούμε για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, να γνωρίσουμε διαφορετικές κουλτούρες, να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας και να διευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες. Επιπλέον, το διαδίκτυο σπάει το φράγμα της απόστασης, ενισχύει την κοινωνική επαφή και διευκολύνει την εμπορική δραστηριότητα. Από την άλλη, όμως, το διαδίκτυο έχει και σοβαρά μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, σε αυτό δημοσιεύονται ιστοσελίδες με ανακριβείς ή ψευδείς πληροφορίες εξαιτίας ημιμάθειας ή δόλου και μέσω αυτού προάγονται φαινόμενα κοινωνικής νοσηρότητας (παιδεραστία, πορνεία, ναρκωτικά κ.ά. ) Ακόμη, η εμπορευματοποίηση του Διαδικτύου καλλιεργεί την υλιστική νοοτροπία και την υπερκαταναλωτική συμπεριφορά. Η πολύωρη ενασχόληση με το εξελιγμένο αυτό μέσο προκαλεί, επίσης, εθισμό, ενισχύει την εσωστρέφεια, οδηγεί στην απομόνωση και στη χαλάρωση των διαπροσωπικών σχέσεων. Ταυτόχρονα, επιτυγχάνεται η πολιτιστική διείσδυση των ισχυρών χωρών και έτσι υπονομεύεται η εθνική φυσιογνωμία των λαών. Εκτός αυτού, είναι ανοχύρωτη η πνευματική ιδιοκτησία, καθώς επιτήδειοι χρήστες των νέων τεχνολογιών διακινούν μουσική ή ταινίες για προσωπικό όφελος. - 2 -
Για να αποφευχθεί η αρνητική επίδραση του Διαδικτύου, ο άνθρωπος οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους του και να το χρησιμοποιεί με μέτρο. Είναι απαραίτητη, λοιπόν, η προσέγγιση του με ερευνητική ματιά και κριτικό πνεύμα. Για παράδειγμα, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην αλληλογραφία και να υιοθετήσει μία σωστή συμπεριφορά στέλνοντας email. Αναμφίβολα, όμως, το Διαδίκτυο είναι ένα σημαντικό επίτευγμα της σύγχρονης τεχνολογίας. ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ) Ο στόχος της εργασίας ήταν: Να ενημερωθούμε για τις δύο όψεις του διαδικτύου ( πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα ) Nα αποφύγουμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν στον διαδικτυακό κόσμο. Να συνειδητοποιήσουμε ότι το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο που διευκολύνει την ζωή και όχι ένα υποκατάστατο της. Να υιοθετήσουμε κανόνες καλής συμπεριφοράς στο e-mail. Αρχικά χωρίσαμε το θέμα σε υποθέματα ( πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα, κανόνες καλής συμπεριφοράς στο e-mail και test διάγνωσης εθισμού ) Έπειτα αναθέσαμε στον καθένα μια εργασία. Συγκεκριμένα, τα κορίτσια ανέλαβαν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του διαδικτύου ενώ τα αγόρια ασχολήθηκαν με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς στο e-mail και με το test διάγνωσης εθισμού. Κατασκευάσαμε το παρακάτω ερωτηματολόγιο το οποίο διανείμαμε στους μαθητές του Γυμνασίου: - 3 -
Αναλύσαμε τα δεδομένα και καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα: 3 1 1 0 25 Κάθε µέρα Μια φορά το µήνα Καθόλου Μια φορά της εβδοµάδα Λιγότερο από µια φορά το µήνα - 4 -
7 2 5 4 15 10 Chat Rooms Ιστοσελίδες Κοινωνικής δικτύωσης Παιχνίδια Μουσική Ανταλλαγή Αρχείων Ειδήσεις Οι περισσότεροι μαθητές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά και κυρίως τις σελίδες κοινωνική δικτύωσης. Επίσης διαπιστώσαμε ότι οι περισσότεροι έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο στο σπίτι τους. Επίσης κατασκευάσαμε φυλλάδιο με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τον διανείμαμε στους μαθητές του Γυμνασίου. - 5 -
Κανόνες καλής συμπεριφοράς στο email Το mail πρέπει πάντοτε να έχει θέμα (subject) Όχι στα ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Τα κεφαλαία στο email δίνουν την αίσθηση της κραυγής. Δεν τα χρησιμοποιούμε ποτέ, εκτός αν θέλουμε να δώσουμε στους άλλους την αίσθηση ότι ΟΥΡΛΙΑΖΟΥΜΕ (τα κεφαλαία χρησιμοποιούνται κατά κόρον από τους αρχάριους, που νομίζουν πως έτσι θα τους προσέξουν περισσότερο, και φυσικά επιτυγχάνουν το αντίθετο αποτέλεσμα). Σωστή παραγραφοποίηση Πολλές φορές τα email γράφονται με μεγάλη ταχύτητα και περιέχουν ορθογραφικά λάθη και ασυνταξίες. Αν και αυτό είναι κακό και μειώνει την αξία των μηνυμάτων σας, δεν θεωρείται από τους περισσότερους σαν κάτι το τραγικό. Ωστόσο υπάρχουν και όρια. Ποτέ μη γράφετε μεγάλες παραγράφους (πάνω από 3-5 γραμμές) και μην ξεχνάτε τα τις χωρίζετε πάντα με μια κενή γραμμή. Μην απαντάτε χωρίς να κάνετε καμία αναφορά στο αρχικό mail. Πάρα πολλοί άνθρωποι συμπεριφέρονται λες και τα άλλα μέλη της mailing list (ή ακόμη και ο αποστολέας του mail) δεν ασχολήθηκαν με κανένα άλλο mail στη ζωή τους και συνεπώς θυμούνται τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια. Αποφύγετε το χιούμορ Δεν μεταφέρεται καλά με το email και μπορεί να οδηγήσει σε παρανοήσεις. Βεβαιωθείτε πως οι άλλοι καταλαβαίνουν αυτά που γράφετε Αποφύγετε τα smilies αν δεν είστε βέβαιοι πως οι παραλήπτες σας θα τα καταλάβουν. Το ίδιο ισχύει και για τις ιδιόμορφες εκφράσεις. Για παράδειγμα η λέξη lame (ανάπηρος) είναι αρκετά συνηθισμένη μεταξύ των hackers, αλλά πολύ «βαριά» για τους υπόλοιπους ανθρώπους. Γράφετε σαν να σας ακούει όλος ο κόσμος Με άλλα λόγια, προσέχετε τι λέτε. Το mail σας μπορεί να προωθηθεί αλλού χωρίς την έγκρισή σας ή να αποθηκευτεί σε κάποιο archive και να είναι ορατό σε αναζητήσεις μέσω των εργαλείων αναζήτησης για χρόνια ολόκληρα. Μπορεί ακόμη να διαβαστεί από ανθρώπους εκτός του κύκλου σας (π.χ. από Σκωτσέζους που μπορεί να μην εκτιμήσουν καθόλου τα ανέκδοτά σας για την τσιγκουνιά τους). Μην τσακώνεστε ποτέ μέσω e-mail Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μεγεθύνει και συχνά αλλοιώνει τη σημασία όσων λέτε. Ακόμη, τα λόγια σας μπορεί να μη διαγραφούν ποτέ στοιχειώνοντας για πάντα τη σχέση σας με ανθρώπους που έτυχε να τσακωθούν σήμερα μαζί σας αλλά θα μπορούσαν αύριο να γίνουν φίλοι και συνεργάτες σας. Γι' αυτό, αν θέλετε να τσακωθείτε προτιμήστε να το κάνετε αυτοπροσώπως ή μέσω τηλεφώνου. Μη χρησιμοποιείτε το email της δουλειάς για προσωπική χρήση Μπορεί εύκολα να παρεξηγηθούν τα μηνύματά σας ως επίσημη πολιτική της εταιρείας στην οποία εργάζεστε. Αποφύγετε τα ορθογραφικά και συντακτικά λάθη Αντίθετα απ' ότι πιστεύει ο πολύς κόσμος, τίποτε δεν περνάει απαρατήρητο. Ένα κακογραμμένο κείμενο χάνει μεγάλο μέρος από την πειθώ του και γίνεται κουραστικό στην ανάγνωση. Μην περιμένετε πως οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το Internet είναι διαφορετικοί από τον υπόλοιπο κόσμο Οι βλάκες θα συνεχίσουν να είναι βλάκες και οι φανατικοί θα παραμείνουν φανατικοί. Προσπαθήστε να πάρετε τους αναποφάσιστους με το μέρος σας και αποδεχθείτε πως υπάρχουν άνθρωποι που ποτέ δεν θα παραδεχθούν πως έχετε δίκιο. Μην αφήνετε μια συζήτηση να κρατάει για πάντα Μετά το τρίτο ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το τέταρτο email σας για το ίδιο θέμα οι άλλοι θα σταματήσουν να σας διαβάζουν. Σεβαστείτε τα mailboxes τους και, κυρίως, το χρόνο σας. Προτιμήστε να ασχοληθείτε με κάτι άλλο. Χρησιμοποιήστε την κοινή λογική Κανένας κανόνας δεν είναι απόλυτος. Αν όμως βασίζεστε στην ευγένεια και την ειλικρίνεια δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα. - 6 -
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Μετά την τελειοποίηση της εργασίας μας καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα σε σχέση με το διαδίκτυο: 1. Το διαδίκτυο έφερε πραγματική επανάσταση στον τομέα της πληροφορίας 2. Ο κυβερνοχώρος κρύβει αρκετούς κινδύνους. 3. Είναι απαραίτητη η προσέγγιση του με ερευνητική ματιά και κριτικό πνεύμα. 4. Στο μέλλον θα παίξει ακόμη πιο αποφασιστικό ρόλο σε κάθε πεδίο ατομικής και συλλογικής δράσης και θα χαράξει την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Θα μπορούσαμε να είχαμε δημιουργήσει έναν δικτυακό τόπο blog στον οποίο να δημοσιεύαμε τα αποτελέσματα της εργασίας μας και συμβουλές προς τους χρήστες του διαδικτύου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ http://users.sch.gr/ http://el.wikipedia.org/ http://www.pi.ac.cy/internetsafety http://www.saferinternet.gr/ - 7 -