3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Προκειµένου να γίνει σωστά ο χρονικός και οικονοµικός προγραµµατισµός ενός έργου, θα πρέπει απαραίτητα να χωριστεί το έργο σε δραστηριότητες, και για κάθε δραστηριότητα να προσδιοριστεί η διάρκεια και το κόστος, που θα αντανακλούν µία συγκεκριµένη µέθοδο εκτέλεσης. Ο στόχος είναι για κάθε δραστηριότητα να επιλεγεί η µέθοδος που θα αντιστοιχεί στο ελάχιστο συνολικό κόστος για το έργο, δηλαδή, για κάθε δραστηριότητα να αναπτυχθεί η Καµπύλη Κόστους-Χρόνου. Τόσο η διάρκεια όσο και το κόστος µίας δραστηριότητας εξαρτώνται άµεσα από το µέγεθος και την παραγωγικότητα. Συνεπώς, το πρώτο βήµα για την εκτίµηση διάρκειας και κόστους, είναι η εκτίµηση του µεγέθους της δραστηριότητας και του ρυθµού προόδου των εργασιών. 3.1 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΙΑΡΚΕΙΩΝ (ΥΠΟ ΕΙΞΕΙΣ) Η εκτίµηση διαρκειών για κάθε δραστηριότητα γίνεται ξεχωριστά χωρίς να λαµβάνονται υπόψιν πιθανές συγκρούσεις στην κατανοµή των συντελεστών παραγωγής. Στους διάφορους τρόπους εκτέλεσης γίνεται η υπόθεση ότι υπάρχουν αρκετά χρήµατα για τον απαιτούµενο µηχανικό εξοπλισµό και ανθρώπινο δυναµικό ώστε να ληφθούν υπόψη οι τρόποι που θα ήταν δυνατοί αν υπήρχαν τα χρήµατα. Στις εκτιµήσεις αυτές, οι επιπτώσεις των διαρκειών πάνω στη διάρκεια του όλου έργου δεν λαµβάνονται υπόψιν. Πρέπει να χρησιµοποιούνται οι ίδιες µονάδες χρόνου για όλες τις δραστηριότητες και να υπάρχει συνέπεια σχετικά µε τη χρήση ηµερολογιακών ή εργασίµων ηµερών. Εξάλλου, εάν υπάρχει κίνδυνος καθυστέρησης λόγω απροσδόκητων γεγονότων, τότε πρέπει να δίνεται χάρη στη συνολική διάρκεια της οµάδας των δραστηριοτήτων που επηρεάζονται. Τέλος, πρέπει πάντα να ζητείται η γνώµη κάποιου που έχει µία εµπειρία µε τη δραστηριότητα.
3.2 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Το κόστος µίας δραστηριότητας διακρίνεται σε άµεσο και έµµεσο. Το άµεσο κόστος αφορά: Κόστος υλικών Κόστος ανθρώπινου δυναµικού Κόστος χρησιµοποίησης µηχανικού εξοπλισµού Το έµµεσο κόστος αφορά Κόστος για διεύθυνση και οργάνωση της τεχνικής εταιρείας Κόστος για την επίβλεψη και οργάνωση των εργοταξίων καθώς και για τις εργοταξιακές εγκαταστάσεις Ποινικές ρήτρες, ασφάλειες, πρόστιµα, κλπ. Τόκους για τυχόν δάνεια για χρηµατοδότηση της κατασκευής 3.2.1 Γενική διαδικασία εκτίµησης κόστους δραστηριότητας Η γενική διαδικασία εκτίµησης κόστους αποτελείται από τα εξής στάδια: Καταµερισµός του έργου σε εργασίες (ή δραστηριότητες) συγκεκριµένου µεγέθους, όπως προκύπτει από τις τεχνικές προδιαγραφές και τα σχέδια Για κάθε εργασία χωριστά, εκτίµηση των ποσοτήτων κάθε είδους υλικών, ανθρώπινου δυναµικού, και κάθε είδους µηχανών απαραίτητων για την εκτέλεση της εργασίας Εκτίµηση της παραγωγικότητας του κάθε συνεργείου σε κάθε δραστηριότητα
Εκτίµηση διάρκειας κάθε δραστηριότητας χωριστά και στη συνέχεια του όλου έργου Εκτίµηση του κόστους κάθε δραστηριότητας και στη συνέχεια του συνολικού άµεσου και έµµεσου κόστους του έργου 3.2.2 Λεπτοµερής Εκτίµηση Κόστους Για τη λεπτοµερή εκτίµηση του κόστους χρησιµοποιούνται συνήθως οι ακόλουθες µέθοδοι: Μέθοδος της Μοναδιαίας Ποσότητας Εργασίας: Για κάθε είδος δραστηριοτήτων, εκτιµάται το συνολικό κόστος εκτέλεσης µίας µονάδας και το κόστος αυτό πολλαπλασιάζεται µε το συνολικό αριθµό µονάδων αυτού του είδους δραστηριοτήτων στο έργο. Μέθοδος της Συνολικής Ποσότητας: Εκτιµούνται πρώτα οι συνολικές ποσότητες υλικών, ανθρωποωρών, και µηχανοωρών κάθε είδους, για όλο το έργο. Στη συνέχεια, η κάθε ποσότητα πολλαπλασιάζεται µε το αντίστοιχο κόστος ανά µονάδα ποσότητας και αθροίζονται τα γινόµενα. Εκτιµάται το άµεσο κόστος κάθε δραστηριότητας του έργου χωριστά - είτε λεπτοµερώς ή προσεγγιστικά, και χρησιµοποιείται παράλληλα µε τη µέθοδο δικτυωτής ανάλυσης για το χρονικό και οικονοµικό προγραµµατισµό του έργου. 3.2.3 ιαµόρφωση - Υπολογισµός Συνολικού Κόστους Για τον υπολογισµό του συνολικού κόστους, γίνεται ο ακόλουθος επιµερισµός: Άµεσο Κόστος Εκτέλεσης Ανθρώπινο υναµικό L Άµεσο (µισθός, αµοιβή) L Έµµεσο κόστος εργατικών (ασφάλεια, φορολογία, επιδόµατα, κλπ.)
Υλικά L Έξοδα µεταφοράς, ξεφόρτωµα, αποθήκευση, ποιοτικός έλεγχος, κλπ. Μηχανικός Εξοπλισµός Έµµεσο Κόστος (Γενικά Έξοδα) Γενικά Έξοδα Εταιρείας (ενοίκια, εξοπλισµός, τηλέφωνο, κλπ.) Γενικά Έξοδα Εργοταξίου Εν γένει ισχύει η ακόλουθη σχέση: ΣΚΕ={ΑΚΕ}+{ΓΕΕΡ+ΓΕΕ}=Σ(ΚΥ+ΚΕ+ΚΜ)i+{ΓΕΕΡ+ΓΕΕ} = Σ(ΑΚ)i+{ΓΕΕΡ+ΓΕΕ} 3.2.4 Καµπύλη Συσχέτισης Άµεσου Κόστους µε ιαθέσιµο Χρόνο Το άµεσο κόστος µίας δραστηριότητας σε σχέση µε το διαθέσιµο χρόνο, εκφράζεται από την καµπύλη που απεικονίζεται στο Σχήµα 3-1. Άµεσο Κόστος, E ( ) K A B Γ 2 1 Ζ: Κανονική Εκτέλεση Β: Εντατική Εκτέλεση Ζ E 3 2 K ιαθέσιµος Χρόνος Σχήµα 3 1: Καµπύλη άµεσου κόστους-διάρκειας.
Το Κi είναι το ελάχιστο δυνατό κόστος που είναι απαραίτητο για να εκτελεστεί η δραστηριότητα i µέσα σε χρόνο δi. Η καµπύλη Κi(δi) χωρίζει την περιοχή των συνδυασµών (Κi,δi) σε δύο περιοχές: Πάνω από την καµπύλη είναι όλοι οι τεχνολογικά δυνατοί αλλά όχι αποδοτικοί συνδυασµοί. Κάτω από την καµπύλη είναι όλοι οι τεχνολογικά αδύνατοι συνδυασµοί. Επάνω ακριβώς στην καµπύλη είναι οι δυνατοί και αποδοτικοί συνδυασµοί. Εάν δα>δβ, τότε Κα<=Κβ, δηλαδή εάν δοθεί παραπάνω χρόνος για µία δραστηριότητα δεν µπορεί να προκύψει µεγαλύτερο κόστος εκτέλεσής της. Άρα το Κi είναι µη αυξανόµενη συνάρτηση της δi. Υπάρχουν δύο φυσικά ή τεχνολογικά όρια: Ο χρόνος εκτέλεσης δεν µπορεί να συµπιεστεί κάτω από ένα όριο, E (διάρκεια εντατικοποίησης) όσο δυναµικό και αν διατεθεί. Το κόστος δεν µπορεί να µειώνεται συνεχώς αν δίνεται παράταση στη διάρκεια. Η µέγιστη αυτή διάρκεια δi K ονοµάζεται κανονική και αναφέρεται στη φθηνότερη εκτέλεση. Η καµπύλη Κi(δi) σχεδόν ποτέ δεν είναι συνεχής. Τα σηµεία των ευθυγράµµων τµηµάτων µεταξύ των τεσσάρων σηµείων Β, Γ,, Ζ δεν έχουν νόηµα αν δεν αντανακλούν δυνατούς τρόπους εκτέλεσης της δραστηριότητας.