Ημικρανία: Όταν ο πονοκέφαλος δεν είναι απλός Μιχάλης Βικελής Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD Γ. Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας
Δήλωση συμφερόντων Αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και/ή Αμοιβές για ομιλίες/εκπαιδεύσεις και/ή Αμοιβές ερευνητή και/ή Συμμετοχή σε συνέδρια Allergan Amgen Brain Therapeutics Novartis Reckitt Beckinser
Ημικρανία 3
Ημικρανία 1. Είναι εξαιρετικά συχνή, αλλά συνήθως παραμένει αδιάγνωστη/ χωρίς επαρκή θεραπεία 2. Έχει οργανικό υπόστρωμα και είναι μια χρόνια ασθένεια... 3. Προκαλεί διαταραχή λειτουργικότητας... 4. Αναγνωρίζεται εύκολα... 5. Συνήθως δεν χρειάζεται έλεγχο... 6. Χρειάζεται ΠΑΝΤΑ αγωγή για την αντιμετώπιση των κρίσεων... 7. Συχνά χρειάζεται προληπτική αγωγή...
Είναι εξαιρετικά συχνή, αλλά συνήθως παραμένει αδιάγνωστη 0,07m population 8.2 1.0 % suffer from Migraine 0,61m population % suffer from Chronic Migraine 12% of population suffer from headaches that reduce their performance (0,89m) 7,4*m National population, (18-70 y.o.) Base: Contacts (N=10008) F5: Do you suffer from headaches that reduce your performance? Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας 2017, Data on file
Είναι εξαιρετικά συχνή, αλλά συνήθως παραμένει αδιάγνωστη Ποσοστό ασθενών που έχουν επισκεφθεί ιατρό 22 25 38 16 15 25 19 21 28 % Total (N=1197) Migraine (n=816) Chronic Migraine (n=103) TTH (n=380) Male (n=341) Female (n=856) 18-34 (n=288) 35-54 (n=626) 55-70 (n=283) Total (n=262) Migraine (n=202) Chronic Migraine (n=39) % Neurologist Internist GP Otorhinolaryngologist Orthopedist Physician in Pain Centers Ophthalmologist Acupuncturist 2 2 2 1 1 5 33 53 4 2 2 1 1 1 32 55 3 5 8 18 62 Gynaecologist 1 1 Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας 2017 Data on file
Έχει οργανικό υπόστρωμα και είναι μια χρόνια ασθένεια...
Προκαλεί διαταραχή λειτουργικότητας... 9
Προκαλεί διαταραχή λειτουργικότητας... 10
Αναγνωρίζεται εύκολα... Αλγος κεφαλής Με σφύζοντα ή άλλο χαρακτήρα Με φωτοφοβία/ηχοφοβία/οσμοφοβία Με ναυτία/εμέτους/διάρροιες Με ανάγκη για περιορισμό δραστηριοτήτων Βικελής και Μητσικώστας, 2004
Συνήθως δεν χρειάζεται έλεγχο... Απεικονιστικές εξετάσεις σε ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια για την ημικρανία, χωρίς αλλαγή χαρακτήρα. Τι ΔΕΝ χρειάζεται να κάνουμε;
Χρειάζεται ΠΑΝΤΑ αγωγή για την αντιμετώπιση των κρίσεων... ΜΣΑΦ Σουματριπτάνη Φροβατριπτάνη Ελετριπτάνη Εργοταμινικά Ημικρανική κρίση Τριπτάνες Τριπτάνες Ναρατριπτάνη Ζολμιτριπτάνη Συνδυασμοί Αντιεμετικά Ριζατριπτάνη Αλμοτριπτάνη
Χρειάζεται ΠΑΝΤΑ αγωγή για την αντιμετώπιση των κρίσεων... Πλήρης Ικανοποίηση Μερική Ικανοποίηση Μικρή/Καθόλου Ικανοποίηση 100% 80% 60% 40% 20% 0% Καθόλου πόνος Ήπιος πόνος Μέτριος/έντονος πόνος Davies et al, Cephalalgia 2000
Χρειάζεται ΠΑΝΤΑ αγωγή για την αντιμετώπιση των κρίσεων... Κοινά αναλγητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα για: Ασπιρίνη (1000mg) Παρακεταμόλη (1000mg) Ιβουπροφένη (200-800mg) Ναπροξένη (500-1000mg) Δικλοφενάκη (50-100mg) Θεωρούνται φάρμακα πρώτης εκλογής για την θεραπεία ήπιων ή μέτριας έντασης ημικρανικών κρίσεων (Σύσταση σε επίπεδο Α). EFNS 2006, Βικελής και συν, 2014
Χρειάζεται ΠΑΝΤΑ αγωγή για την αντιμετώπιση των κρίσεων... Triptan 2 hr relief SPF Consistency Tolerability Sumatriptan 50 mg = = =/- = Zolmitriptan 2.5 mg = = = = Zolmitriptan 5 mg = = = = Naratriptan 2.5 mg - - - ++ Rizatriptan 10 mg + + ++ = Eletriptan 20 mg - - - = Eletriptan 40 mg =/+ =/+ = = Eletriptan 80 mg +(+) + = - Almotriptan 12.5 mg = + + ++ Source: Ferrari et al. Oral triptans (serotonin 5-HT(1B/1D) agonists) in acute migraine treatment: a meta-analysis of 53 trials.. Lancet 2001;358(9294):1668-75.
Συχνά χρειάζεται προληπτική αγωγή... Γιατί; Για να μειωθεί η συχνότητα, ένταση και διάρκεια των κρίσεων (η λήψη φαρμάκων και η εξέλιξη της νόσου;). Σε ποιον; Ασθενείς με 2 ημέρες με σοβαρή αναπηρία το μήνα Ασθενείς με 3 ημέρες με μέτρια αναπηρία το μήνα Ασθενείς με 4 ημέρες με ημικρανία και φυσιολογική λειτουργικότητα το μήνα. Shapiro, 2013 17
Συχνά χρειάζεται προληπτική αγωγή... ΌΧΙ ΠΘ 61% Ποσοστό 39% των ημικρανικών ασθενών στο γενικό πληθυσμό χρήζουν ή πιθανώς χρήζουν προφυλακτικής Θεραπείας. ΙΣΩΣ ΠΘ 13% ΠΡΕΠΕΙ ΠΘ 26% Από το σύνολο των ασθενών μόνο το 12,4% λάμβανε προφυλακτική θεραπεία. Lipton et al Neurology
Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας Πρώτη Επιλογή Τοπιραμάτη Βαλπροϊκό Προπρανολόλη Μετοπρολόλη Τιμολόλη Φροβατριπτάνη (short term) Δεύτερη Επιλογή Βενλαφαξίνη Αμιτριπτυλίνη Επίπεδο σύστασης Α Α Α Α Α Α Β Β Πετασίτης Α Silberstein et al, 2012 19
Οι Ελληνικές Κατευθυντήριες οδηγίες: www.kefalalgia.gr Βικελής και συν, 2014
ΒΟΤΟΧ στη χρόνια ημικρανία Συνολικά 31 εγχύσεις σε 7 προκαθορισμένους, με ελάχιστη δόση έγχυσης 155 μονάδων BOTOX ανά ασθενή 1* Τα ανατομικά σημεία της έγχυσης ακολουθούν την κατανομή και της περιοχές νεύρωσης από το τριδυμικόαυχενικό σύστημα A. Επισκύνιος: 5 U Σε κάθε πλευρά B. Πυραμοειδής: 5U (1 σημείο) C. Μετωπιαίος: 10 U Σε κάθε πλευρά D. Κροταφίτης: 20 U Σε κάθε πλευρα* E. Ινιακός: 15 U Σε κάθε πλευρά* F. Αυχενικοί παρασπονδύλιοι μυς: 10 U σε κάθε πλευρά G. Τραπεζοειδής 15 U σε κάθε πλευρά* Επιπλέον Μονάδες Έγχυσης ΒΟΤΟΧ (μέχρι 40 μονάδες) μπορούν να χορηγηθούν εάν το εκτιμήσει ο ιατρός. Blumenfeld A et al. Headache 2010;50:1406 18
ΒΟΤΟΧ στη χρόνια ημικρανία 7/10 ασθενείς των PREEMPT (1+2) ολοκλήρωσαν 1 χρόνο θεραπείας Baseline: ~20 headache days/month Plc/Btx: -10.8 Btx: -11.7
Προφυλακτική θεραπεία κεφαλαλγιών: Η εποχή των ιατρικών συσκευών;
Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας: Η εποχή των ιατρικών συσκευών;
Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας: Η εποχή των μονοκλωνικών αντισωμάτων;
Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας: Η εποχή των μονοκλωνικών αντισωμάτων; Μόριο Εταιρεία Κατά Οδός Συχνότητα χορήγησης Στόχος PH II 50% responders AMG 334 Amgen/N ovartis CGRP-r SC 4w Επεισοδιακή (4-14) 47 % vs. 30 % (5.9) LY2951742 Lilly CGRP SC 2w Επεισοδιακή (4-14) 70 % vs. 45 % (4.0) ALD403 Alder CGRP IV 12w Επεισοδιακή (4-14) 75 % vs. 54 % (4.7) TEV-48125 Teva CGRP SC 4w Επεισοδιακή (8-14) και Χρόνια (15+) 59 % vs. 28 % (3.2)
Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας: Η εποχή των μονοκλωνικών αντισωμάτων; Πρώτη χορήγηση μονοκλωνικού αντισώματος έναντι CGRP στην Ελλάδα. Ιανουάριος 2016
Ημικρανία: Όταν ο πονοκέφαλος δεν είναι απλός Μιχάλης Βικελής Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD Γ. Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας