ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09/12/2012 ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A.1 Ο γενικός μοριακός τύπος των κορεσμένων μονοσθενών αλδεϋδών είναι: α. C v H 2v O v 1 β. C v H 2v+2 O v 1 γ. C v H 2v O v 3 δ. C v H 2v O 2 v 3 A.2 Η ένωση με μοριακό τύπο C 2 Η 2, ανήκει: α. στους κορεσμένους υδρογονάνθρακες β. στους ακόρεστους υδρογονάνθρακες με ένα τριπλό δεσμό γ. στους ακόρεστους υδρογονάνθρακες με ένα διπλό δεσμό δ. στους ακόρεστους υδρογονάνθρακες με δύο διπλούς δεσμούς A.3 Οι ενώσεις CH C-CH 2 - και CH 2 =CH-CH=CH 2 : α. εμφανίζουν ισομέρεια ομόλογης σειράς β. εμφανίζουν ισομέρεια θέσης γ. εμφανίζουν ισομέρεια αλυσίδας δ. δεν είναι ισομερείς A.4 Το δεύτερο μέλος της σειράς των αλκενίων, ονομάζεται: α. προπένιο β. αιθένιο γ. 1-βουτένιο δ. 2-βουτένιο A.5 Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις επόμενες προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες. i. Ο γενικός μοριακός τύπος C v H 2v+2 αντιστοιχεί σε δύο ομόλογες σειρές. (Λ) ii. Η ένωση με τύπο CΗ 4 Ο ανήκει στους αιθέρες. (Λ) iii. Ένα αλκαδιένιο με τέσσερα άτομα άνθρακα δεν έχει συντακτικά ισομερή. (Λ) iv. Ένα αλκάνιο με τρία άτομα άνθρακα δεν έχει συντακτικά ισομερή. (Σ) v. Οι ενώσεις που είναι συντακτικά ισομερείς έχουν την ίδια μοριακή μάζα. (Σ) Σελίδα 1 από 6
ΘΕΜΑ Β B.1 Τι ονομάζουμε συντακτική ισομέρεια αλυσίδας; Να δώσετε ένα παράδειγμα. Συντακτική ισομέρεια αλυσίδας είναι ένα είδος συντακτικής ισομέρειας που οφείλεται στο διαφορετικό τρόπο σύνδεσης (διάταξης) των ατόμων του άνθρακα στα μόρια των ισομερών ενώσεων. Παράδειγμα: -CH 2 -CH 2 - και -CH- B.2 Να αντιστοιχίσετε τις ενώσεις της πρώτης στήλης με τους γενικούς μοριακούς τύπους της δεύτερης στήλης. ΣΤΗΛΗ 1 ΣΤΗΛΗ 2 i. CH=O Α. C v H 2v+2 O, ii. C 4 H 6 Β. C v H 2v-2 iii. CH 2 OH Γ. C v H 2v O, ν 3 iv. COOH Δ. C v H 2v O 2 v. CΟ Ε. C v H 2v O, ν 1 i. Ε ii. Β iii. Α iv. Δ v. Γ B.3 Να γράψετε το μοριακό τύπο και τους συντακτικούς τύπους (αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας) του δεύτερου μέλους της ομόλογης σειράς των: i. Αλκινίων ii. Αλκανίων iii. Αλδεϋδών iv. Αλκοολών v. Καρβοξυλικών οξέων i. C 3 H 4 : CH C-CH 2 - και -C C- ii. C 2 H 6 : - iii. C 2 H 4 O: -CH=O iv. C 2 H 6 O: -CH 2 -OH v. C 2 H 4 O 2 : -COOH Σελίδα 2 από 6
B.4 Να αντιστοιχίσετε τις χαρακτηριστικές ομάδες της πρώτης στήλης με τις καταλήξεις της δεύτερης στήλης. ΣΤΗΛΗ 1 ΣΤΗΛΗ 2 i. Cl A. -όνη ii. COOH B. -άλη iii. OH iv. CH=O v. Γ. -χλωρίδιο Δ. -ικό οξύ Ε. -όλη C CO C ΘΕΜΑ Γ i. Γ ii. Δ iii. Ε iv. Β v. Α Γ.1 Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω ενώσεων: i. 2-μεθυλο-3-πεντανόνη: - CH - C - CH 2 - O ii. 2-βουτενικό οξύ: -CH=CH-COOH iii. 3-μεθυλο-2-χλωρο-1-βουτένιο: CH 2 = C - CH - Cl iv. 2-μεθυλο-3-πεντενάλη: - CH = CH - CH - CH = O v. 3-μεθυλο-3-βουτεν-1-όλη: CH 2 = C - CH 2 - CH 2 - OH Σελίδα 3 από 6
Γ.2 Δίνεται η οργανική ένωση με συντακτικό τύπο: -CH 2 -CH 2 -CH 2 -ΟΗ i. Να ονομάσετε την παραπάνω ένωση. 1-βουτανόλη ii. Να γράψετε το γενικό μοριακό τύπο και το όνομα της ομόλογης σειράς στην οποία ανήκει η παραπάνω ένωση. C v H 2v+2 O, v 1 κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες iii. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόματα των δύο πρώτων μελών της παραπάνω ομόλογης σειράς. OH: μεθανόλη -CH 2 -OH: αιθανόλη iv. Ποια άλλη ομόλογη σειρά έχει τον ίδιο γενικό μοριακό τύπο με τον παραπάνω; Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόματα των δύο πρώτων μελών της ομόλογης αυτής σειράς. Κορεσμένοι μονοαιθέρες, C v H 2v+2 O με v 2 1 ο μέλος: -O- / διμεθυλαιθέρας 2 ο μέλος: -O-CH 2 - / αιθυλο-μεθυλ-αιθέρας. Γ.3 Να ονομάσετε τις παρακάτω ενώσεις : i. -CH 2 -C=CH 2 CH 2-2αιθυλο-1-βουτένιο. ii. CH 2 =CH-CH-CH- 3,4 διμεθυλο-1-πεντένιο iii. CH 2 =C-CH=CH 2 2 μεθυλο-1,3-βουταδιένιο iv. -CH 2 -C=CH 2 CH 2 CH 2 OH 4 αίθυλο-3-εξεν-1όλη CH 2 - v. CH 2 =CH-CH 2 -CH=O 3-βουτενάλη. vi. CH 2 OCH 2 Διαίθυλο αιθέρας vii. CH 2 COOCH 2 Προπανικός αιθυλεστέρας Σελίδα 4 από 6
ΘΕΜΑ Δ Δ.1 Να γράψετε και να ονομάσετε τον συντακτικό τύπο ενός ισομερούς θέσης για καθεμία από τις παρακάτω ενώσεις: i. -CH 2 -CH 2 -OH - CH - ΟΗ ii. -CH 2 -CH 2 -CH 2 -Βr - CH - CH 2-2-προπανόλη 2-βρωμο-βουτάνιο Br iii. -CH 2 -C CH -C C- 2-βουτίνιο iv. -CH=CH- CH 2 =CH-CH 2-1-βουτένιο v. CH 2 =CH-CH=CH- CH 2 =CH-CH 2 -CH=CH 2 1,4-πενταδιένιο Δ.2 Να γράψετε όλα τα δυνατά συντακτικά ισομερή που αντιστοιχούν στους παρακάτω μοριακούς τύπους: C 5 H 10 O Αλδεΰδες i. -CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH=O ii. - CH 2 - CH - CH=O iii. - CH - CH 2 - CH=O iv. - C - CH=O Κετόνες v. - C - CH 2 - CH 2 - Ο vi. - CH - C - CH 2 - Ο vii. - CH - C - Ο Σελίδα 5 από 6
C 4 H 8 Αλκένια i. CH 2 =CH-CH 2 - ii. -CH=CH- iii. - CH = CH 2 C 3 H 8 O Αλκοόλες i. -CH 2 -CH 2 -OH Αιθέρες iii. -O-CH 2 - ii. - CH - ΟΗ Σελίδα 6 από 6