ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΕΙΡΑ Α Μάιος 2006 ΜΕΡΟΣ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Τρία πλεονεκτήματα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι: Αποφυγή της χρήσης εντομοκτόνων τα οποία είναι βλαβερά για τον άνθρωπο. Δημιουργία καλλιεργειών, ανθεκτικών σε ζιζανιοκτόνα, οι οποίες δεν κινδυνεύουν να καταστραφούν από τη χρήση τους. Δημιουργία φυτών ανθεκτικών σε ασθένειες. Ανάπτυξη φυτών ανθεκτικών σε δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες (ξηρό κλίμα, πλημμύρες, παγετούς). Αύξηση της γεωργικής παραγωγής και του ποσοστού επιβίωσης των ζώων. Μείωση του κόστους παραγωγής Παραγωγή περισσότερων τροφίμων για κάλυψη των αυξημένων αναγκών του πληθυσμού της γης. Βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων και εμπλουτισμός τους με θρεπτικά συστατικά. Τρία μειονεκτήματα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι: (3Χ 1 = 3 μον.) Πιθανότητα ανάπτυξης νέων ζιζανίων, που θα είναι δύσκολο να ελεγχθούν. Πιθανή ανάπτυξη εντόμων ανθεκτικών σε εντομοκτόνα. Εξαφάνιση ορισμένων φυσικών ποικιλιών αφού οι τροποποιημένες ποικιλίες είναι πιο ανθεκτικές ή πιο αποτελεσματικές και θα καλλιεργούνται αποκλειστικά. Πιθανότητα πρόκλησης βλάβης σε ωφέλιμους οργανισμούς (π.χ. ωφέλιμα έντομα). Μείωση της αντίστασης του ανθρώπου σε αντιβιοτικά. Αύξηση των αλλεργικών αντιδράσεων σε τρόφιμα. Πιθανή δημιουργία ουσιών στα τρόφιμα που η τοξικότητά τους είναι άγνωστη στον άνθρωπο. Τα τρόφιμα μπορεί να γίνουν πιο ευπαθή σε μολύνσεις από μικροοργανισμούς. Αποκλειστική εξάρτηση της παγκόσμιας αγοράς σπόρων από πολυεθνικές εταιρείες. (3Χ 1 = 3 μον.) 1
2. Τα βιολογικά προϊόντα είναι προϊόντα που καλλιεργούνται με μεθόδους φιλικές προς τη φύση και τον άνθρωπο, χωρίς χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και ορμόνες. (1.5 μον.) Τρία επιχειρήματα για να τα αγοράσει κάποιος είναι : Πιο εύγευστα. Δεν περιέχουν φυτοφάρμακα ή ορμόνες τα οποία πολλές φορές είναι επιβλαβή για την υγεία του ανθρώπου. Ορισμένες μελέτες παρουσιάζουν τα βιολογικά τρόφιμα να περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα θρεπτικών συστατικών, όπως μέταλλα και βιταμίνες. Η βιολογική καλλιέργεια δεν είναι επιβλαβής για το περιβάλλον και την άγρια ζωή. Η οργανική κτηνοτροφία παρέχει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στα ζώα, πιο φυσική ζωή και πιο φυσική διατροφή. (3Χ 1.5 = 4.5 μον.) 3. α) Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται δημογραφική γήρανση. (1μον.) β) Οι δύο παράγοντες στους οποίους οφείλεται το φαινόμενο αυτό είναι: Αύξηση της μακροζωίας Μείωση ποσοστών γονιμότητας (2Χ 1 = 2 μον.) γ) Δύο μέτρα που μπορούν τα κράτη να πάρουν για να προωθήσουν την απασχόληση των ηλικιωμένων είναι να: Βελτιώσουν τις ικανότητες, τα κίνητρα και την κινητικότητα των γηραιότερων εργαζομένων. Υποστηρίξουν και να εφαρμόσουν πρακτικές για τη διασφάλιση της δια βίου μάθησης. Προσαρμόσουν χώρους εργασίας για το ηλικιωμένο εργατικό προσωπικό, αλλάζοντας κάποιους κανονισμούς και πρακτικές απασχόλησης. Βελτιώσουν το περιβάλλον εργασίας για να ελαχιστοποιηθεί η μείωση της ικανότητας για εργασία και να δοθεί η ικανότητα παράτασης της επαγγελματικής ζωής. Προωθήσουν πολιτικές που να διευκολύνουν την πρόσβαση των εργαζομένων που γερνούν, σε πιο κατάλληλες και πιο ευέλικτες μορφές εργασίας. 2
Καταργήσουν τις αντιλήψεις και τις πρακτικές που κάνουν διακρίσεις σε βάρος των ηλικιωμένων. Δώσουν στους εργαζομένους κίνητρα για να εργάζονται περισσότερο και να προτιμούν τη μεταγενέστερη αποχώρηση από την εργασία. Προωθήσουν τη σημασία της υγείας και του υγιούς τρόπου ζωής, για καλύτερη ποιότητα ζωής σε μεγάλες ηλικίες. (2 Χ 1.5 = 3 μον.) 4. Δύο παραδείγματα της κάθε μεθόδου διατήρησης των τροφών ή τροφίμων είναι : Μέθοδος διατήρησης Παστερίωση Αφυδάτωση Συσκευασίες σε τροποποιημένες ατμόσφαιρες Κατάψυξη Συμπύκνωση Αποστείρωση Παραδείγματα Γάλα, χυμοί φρούτων Ζάχαρη, καφές, γάλα σκόνη, πουρέ πατάτας, δημητριακά προγεύματος, όσπρια Αλλαντικά, πατατάκια, τριμμένο τυρί σε συσκευασία Λαχανικά, μαγειρεμένα φαγητά, ωμά κρέατα Γάλα εβαπορέ, χυμοί Γάλα μακράς διάρκειας, κονσερβοποιημένα τρόφιμα (2Χ 0.5 = 1 μον.) 5. Τέσσερα σημεία που θα πρέπει να προσέξει στη διατροφή του ένα άτομο με Διαβήτη : Υδατάνθρακες 55% της συνολικής καθημερινής ενέργειας, κατανάλωση κυρίως σύνθετων υδατανθράκων (ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά προγεύματος χωρίς ζάχαρη και πλούσια σε φυτικές ίνες, ρύζι, αμυλούχα λαχανικά και φρούτα). Κατανάλωση πολλών φυτικών ινών, γιατί παίζουν καθοριστικό ρόλο στη βραδύτερη απορρόφηση της γλυκόζης στο αίμα. Επίσης συμβάλουν στον κορεσμό και στη γρηγορότερη απώλεια βάρους. 3
Ισορροπημένη κατανομή των υδατανθράκων στα γεύματα σε τακτές ώρες, ώστε να αποφεύγονται οι αυξομειώσεις της γλυκόζης στο αίμα. Αποφυγή κατανάλωσης ζάχαρης, μελιού, φρουκτόζης, γλυκόζης, σιροπιού, μαλτόζης και τροφών που τις περιέχουν: π.χ. γλυκίσματα σοκολάτες, αναψυκτικά, καραμέλες. (δηλαδή αποφυγή τροφών πλούσιων σε σάκχαρα). Λίπη 30% της συνολικής καθημερινής ενέργειας, ώστε τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα να διατηρούνται στα φυσιολογικά. Πρωτεΐνη 15% της συνολικής καθημερινής ενέργειας. Προσοχή στην κατανάλωση αλκοόλ για αποφυγή υπογλυκαιμίας. Τα αλκοολούχα ποτά περιέχουν θερμίδες. (4Χ 1.5 = 6 μον.) 6. α) Δύο επιχειρήματα γιατί δεν είναι αναγκαία η χρήση συμπληρωμάτων πρωτεϊνών είναι: Υπερκατανάλωση πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των νεφρών. Η επιπλέον πρωτεΐνη αποθηκεύεται ως λίπος στον οργανισμό. Η υπερκατανάλωση οδηγεί σε αφυδάτωση. Μπορεί να προκαλέσει υπερβολική αποβολή ασβεστίου. (2 Χ 2 = 4 μον.) β) Τέσσερις τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες είναι: Κρέας Ψάρι Αυγά Γάλα Γαλακτοκομικά προϊόντα Όσπρια Σόγια Ξηροί καρποί 7. α) Σήμα καταλληλότητας πλαστικών. β) Ακτινοβολία ή ακτινοβόληση. γ) Ανακυκλώσιμη συσκευασία ή πράσινη κουκίδα. (4 Χ 0.5 = 2 μον.) ( 3 Χ 2 = 6 μον.) 4
8. Τρία πλεονεκτήματα του θηλασμού για το βρέφος: Προσφέρει αντισώματα θωρακίζοντας την υγεία του βρέφους. Παρέχει τις σωστές ποσότητες θρεπτικών συστατικών με ψηλή βιοδιαθεσιμότητα. Είναι το μόνο γάλα που περιέχει σίδηρο από μόνο του. Είναι εύπεπτο. Προστατεύει από αλλεργίες. Προστατεύει από παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, τερηδόνα. Παρέχει ορμόνες οι οποίες προάγουν τη φυσιολογική ανάπτυξή του. Προάγει την ανάπτυξη ψυχικού δεσμού μεταξύ μητέρας και βρέφους. Το μητρικό γάλα είναι πάντοτε αποστειρωμένο, φρέσκο και έχει πάντα τη σωστή θερμοκρασία. Τρία πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού για τη μητέρα: Προκαλεί συστολές στη μήτρα βοηθώντας την να επανέλθει στη φυσιολογική πριν την εγκυμοσύνη κατάσταση (παλινδρόμηση). Ελαττώνονται οι πιθανότητες για αιμορραγία και καρκίνο του μαστού. Οι γυναίκες που θηλάζουν αποκτούν πιο γρήγορα το φυσιολογικό τους βάρος. Εξοικονομείται κόπος και χρόνος γιατί είναι «πάντα» έτοιμο το γάλα και δε χρειάζεται διαδικασία παρασκευής. Εξοικονομούνται χρήματα για όσο καιρό γίνεται θηλασμός (γάλα εμπορίου, μπιμπερό και συσκευές αποστείρωσης). Αναστέλλεται η ωορρηξία κατά 75% και μειώνονται οι πιθανότητες για νέα εγκυμοσύνη. ( 6 Χ 1 = 6 μον.) 9. Τρεις τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος της διαχείρισης των σκουπιδιών είναι: Η μείωση της κατανάλωσης ή της συσκευασίας. Η επαναχρησιμοποίηση. Η ανακύκληση. (3 Χ 2 = 6 μον.) 10. Τέσσερις προδιαγραφές για τη σύνταξη παιδικών γευμάτων είναι : Τα γεύματα πρέπει να περιλαμβάνουν τροφές από όλες τις (τέσσερις) κύριες ομάδες των τροφών. Τα γεύματα πρέπει να περιλαμβάνουν τροφές στη σωστή αναλογία (σύμφωνα με την πυραμίδα υγιεινής διατροφής). Τα μειωμένα σε λίπος προϊόντα συστήνονται σε παιδιά άνω των τριών χρόνων. 5
Να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε ζάχαρη. Να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε λίπος. Να αποφεύγεται η ζάχαρη στα ροφήματα των παιδιών. Να ενθαρρύνεται η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες. Να αποφεύγεται το επιπρόσθετο αλάτι στις τροφές. Τα γεύματα να περιλαμβάνουν τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C. Τα γεύματα να περιλαμβάνουν τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Να δίνεται προσοχή στην υφή, στο σχήμα, στο άρωμα, στη γεύση και στο μέγεθος των μερίδων, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην αποδοχή του φαγητού από τα παιδιά. (4 Χ 1.5 = 6 μον.) ΜΕΡΟΣ Β 1. α) (i) Τέσσερα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν σε μειωμένες ποσότητες στο διαιτολόγιο της Άννας είναι: Υδατάνθρακες Λίπη Πρωτεΐνες Φυτικές ίνες Βιταμίνες Ανόργανα άλατα Βιταμίνη Γ Βιταμίνη Α Φυλλικό οξύ Ασβέστιο Σίδηρο (4 Χ 0.5 = 2 μον.) α) (ii) Τέσσερις τροποποιήσεις που θα πρέπει να κάνει η Άννα στο διαιτολόγιο της για να το βελτιώσει είναι: Να καταναλώνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Αντί για έτοιμο καφέ στο πρόγευμα να παίρνει γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα ή δημητριακά προγεύματος με γάλα. Το ψωμί που καταναλώνει να το μετατρέψει σε ολικής άλεσης. Να προσθέσει λαχανικά στο σάντουιτς και το βραδινό της γεύμα. Να προσθέσει γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα στο καθημερινό της διαιτολόγιο. Να προσθέσει ακόμη ένα ενδιάμεσο σνακ μεταξύ του πρωινού και του μεσημεριανού γεύματος της. Να αυξήσει τις ποσότητες των τροφών που καταναλώνει στα κύρια γεύματα της. 6
Να αυξήσει τις ποσότητες των τροφών που καταναλώνει στα ενδιάμεσα των γευμάτων της. Να προσθέσει τροφές στο πρόγευμα της. Να αυξήσει τις ποσότητες των τροφών που καταναλώνει. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες π.χ. να προσθέσει στο βραδινό της γεύμα φρυγανιές ή σαν ενδιάμεσο σνακ να βάλει σάντουιτς. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες π.χ. κρέας, όσπρια, ψάρι, ξηροί καρποί. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυλλι κό οξύ π.χ. λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα, όσπρια, πορτοκάλι, ψωμί ολικής άλεσης, εμπλουτισμένα δημητριακά προγεύματος. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο και σίδηρο. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο π.χ. γάλα, τυρί, γιαούρτι, όσπρια, ψάρι, ξηροί καρποί κ.ά. Να αυξήσει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο π.χ. κόκκινο κρέας, ψάρι, όσπρια, λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα, αβγά, αποξηραμένα φρούτα (βερίκοκα, σταφίδες, δαμάσκηνα), φρέσκα φρούτα (ροδάκινα, βερίκοκα, αβοκάντο, φοινίκια, καρύδα). (4 Χ 0.5 = 2 μον.) β) Τρεις παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ανάγκη για εξατομικευμένα διαιτολόγια είναι: Οι ενεργειακές ανάγκες του καθενός. Οι ατομικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά. Ο τρόπος ζωής του καθενός. Η σωματική δραστηριότητα του καθενός. Το ύψος του καθενός. Το βάρος του καθενός. Η ποσότητα και η κατάσταση του μυικού ιστού. Η κατάσταση της υγείας του καθενός. (3 Χ 1 = 3 μον.) γ) Δύο συνέπειες που πιθανό να έχει στους εφήβους μια λανθασμένη και αυστηρή δίαιτα αδυνατίσματος είναι: Έλλειψη θρεπτικών συστατικών. Έλλειψη σιδήρου. Έλλειψη ασβεστίου. Προβλήματα στα κοκάλα και τα δόντια, λόγω έλλειψης ασβεστίου. Αδυναμία, ζαλάδες, κόπωση, λόγω έλλειψης βιταμινών και σιδήρου. Περιορισμένη ανάπτυξη, λόγω έλλειψης πρωτεϊνών. Δυσκοιλιότητα και προβλήματα με το έντερο του, λόγω έλλειψης φυτικών ινών. Εμφάνιση Νευρικής ανορεξίας ή βουλιμίας. (2 Χ1.5 = 3 μον.) (Σύνολο μονάδων 10) 7
2. α) Πιθανοί τρόποι πληρωμής για αγορά ρούχων και παπουτσιών: Πιστωτική κάρτα,ή, Χρεωστική κάρτα,ή, Επιταγή ( Μον. 1 ) Πιστωτική κάρτα Δύο πλεονεκτήματα της πιστωτικής κάρτας είναι: Δε χρειάζεται να μεταφέρει κάποιος μαζί του μεγάλα χρηματικά ποσά σε μετρητά για την αγορά προϊόντων. Είναι ένας τρόπος εξασφάλισης δανείου χωρίς τόκο, αν εξοφλήσει όλο το χρέος μετά την παραλαβή του λογαριασμού της πιστωτικής κάρτας. Έχει διεθνή αποδοχή. Υπάρχει δυνατότητα ανάληψης μετρητών στην Κύπρο και το εξωτερικό. Κερδίζει βαθμούς, που μπορεί να τους εξαργυρώσει με δώρα ή εκπτώσεις. ή Χρεωστική κάρτα Δύο πλεονεκτήματα της χρεωστικής κάρτας είναι: Δε χρειάζεται να μεταφέρει κάποιος μαζί του μεγάλα χρηματικά ποσά σε μετρητά για την αγορά προϊόντων. Έχει διεθνή αποδοχή. Υπάρχει δυνατότητα ανάληψης μετρητών στην Κύπρο και το εξωτερικό. Κερδίζει βαθμούς, που μπορεί να τους εξαργυρώσει με δώρα ή εκπτώσεις. Το ποσόν αφαιρείται απευθείας από τον λογαριασμό χωρίς επιπλέον τόκους. ή Επιταγή Δύο πλεονεκτήματα της επιταγής είναι: Δε χρειάζεται να μεταφέρει κάποιος μαζί του μεγάλα χρηματικά ποσά σε μετρητά για την αγορά προϊόντων. Δεν έχει επιπλέον επιβάρυνση ο λογαριασμός όπως γίνεται με τη χρήση καρτών. Υπάρχει η δυνατότητα ακύρωσης της αν παραστεί ανάγκη. (2 Χ1.5 = 3 μον.) 8
β) Τρεις τρόποι με τους οποίους η οικογένεια επηρεάζει την καταναλωτική συμπεριφορά των νεαρών μελών της είναι: Η οικογένεια επηρεάζει τη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας των παιδιών και συνακόλουθα τις ιδέες, τις αντιλήψεις τις στάσεις και τα κριτήρια τις αξιολόγησης των κοινωνικών προτύπων. Η οικογένεια καθορίζει τους στόχους και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην επιλογή των καταναλωτικών αγαθών, προϊόντων και υπηρεσιών. Η οικογένεια καθορίζει το οικογενειακό εισόδημα και δεσμεύει τις επιλογές των μελών της στους τρόπους ικανοποίησης των διαφόρων αναγκών και επιθυμιών. (3 Χ 2 = 6 μον.) (Σύνολο μονάδων 10) 3. α) Έξι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνονται για τον κύριο Ιωάννου είναι: Η ηλικία Το στρες (Διευθυντής μεγάλης εταιρίας) Το κάπνισμα Η κληρονομικότητα Η υπέρταση (η ψηλή αρτηριακή πίεση) Η υπερχοληστεριναιμία ( τα ψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα) Η συχνή κατανάλωση αλκοόλ (6 Χ0,5 = 3 μον.) β) (i) Τρεις τροφές από αυτές που καταναλώνει και θα πρέπει να περιορίσει είναι: Ολόπαχο τυρί Αρνί ψητό ή σούβλα Λουκάνικα Τσιπς Πίτσες (3 Χ0,5 = 1,5 μον.) Θα πρέπει να τις περιορίσει γιατί είναι πλούσιες σε κορεσμένη λίπη ή/και χοληστερόλη, που αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και οδηγούν στο κλείσιμο των αρτηριών. (1 Χ0,5 = 0,5 μον.) β) (ii) Τρεις τροφές που θα πρέπει να κρατήσει στο διαιτολόγιο του είναι: Ελαιόλαδο, φρούτα, ψάρι, άπαχο γάλα, σαλάτες (3 Χ0,5 = 1,5 μον.) 9
Ο λόγος για την κάθε μία τροφή ξεχωριστά είναι: Ελαιόλαδο, γιατί : Eίναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λίπη που μειώνουν την χοληστερόλη στο αίμα. Eίναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λίπη που μειώνουν την ολική και κακή (LDL) χοληστερόλη στο αίμα. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες που μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Μειώνει την πιθανότητα θρόμβωσης. Ελαττώνει την ψηλή αρτηριακή πίεση. Δεν περιέχει χοληστερόλη Φρούτα, γιατί: Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες που μειώνουν την χοληστερόλη και δίνουν το αίσθημα του κορεσμού. Έχουν βιταμίνες και ανόργανα άλατα τα οποία δρουν ως αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Δεν είναι πλούσια σε λίπος και χοληστερόλη Ψάρι, γιατί: Περιέχει ω-3 λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν την κακή χοληστερόλη (LDL). Περιέχει ω-3 λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν την πηκτικότητα του αίματος, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα θρόμβωσης. Δεν περιέχει χοληστερόλη. Άπαχο γάλα, γιατί: Είναι φτωχό σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη. Σαλάτες, γιατί: Τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες που μειώνουν την χοληστερόλη και δίνουν το αίσθημα του κορεσμού. Τα λαχανικά έχουν βιταμίνες και ανόργανα άλατα τα οποία δρουν ως αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Δεν έχουν λίπος και χοληστερόλη. (3 Χ0,5 = 1,5 μον.) γ) Δύο πιθανές συνέπειες που μπορεί να έχει στην υγεία του η ψηλή αρτηριακή πίεση είναι: Καρδιακή ανεπάρκεια Επιτάχυνση της αρτηριοσκλήρυνσης 10
Εγκεφαλικά επεισόδια Στεφανιαία νόσο Νεφρική ανεπάρκεια Ανεύρυσμα αορτής (2 Χ1 = 2 μον.) (Σύνολο μονάδων 10) 4. α) Το σύστημα H.A.C.C.P. είναι ένα προληπτικό σύστημα που σκοπό του έχει να διασφαλίσει τα τρόφιμα και τα ποτά από φυσικούς, χημικούς και μικροβιολογικούς κινδύνους. ή Το σύστημα H.A.C.C.P. είναι ένα προληπτικό σύστημα που σκοπό του έχει να εξασφαλίσει το συνεχή έλεγχο της ποιότητας σε όλες τις φάσεις της παραγωγής, στις πρώτες ύλες, στα συστατικά, στις πρακτικές του προσωπικού και στις συνθήκες διατήρησης και διανομής του προϊόντος. (1 μον) β) (i) Τέσσερα σημεία, τα οποία οι Yγειονομικές Yπηρεσίες θα απαιτήσουν από τον κύριο Πέτρο να βελτιώσει, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα τροφικής δηλητηρίασης των πελατών του είναι: Ήταν άρρωστος και δεν έλαβε κανένα μέτρο προστασίας. Δεν πλύθηκε πριν αρχίσει να εργάζεται στην κουζίνα. Άφησε τον κιμά να ξεπαγώσει στον πάγκο της κουζίνας από την προηγούμενη μέρα. Έκοψε τις ντομάτες στον ίδιο πάγκο που ετοίμασε τα ωμά μπιφτέκια. Άφησε τα ψημένα μπιφτέκια μέσα σε δίσκο εκτός ψυγείου όλη τη μέρα. Άφησε το δοχείο με τη μαγιονέζα εκτός ψυγείου όλη τη μέρα. (4 Χ1 = 4 μον.) β) (ii) Τα μέτρα που θα πρέπει να λαμβάνει ο κύριος Πέτρος για το καθένα από τα πιο πάνω σημεία, για να αποφευχθεί η τροφική δηλητηρίαση των πελατών είναι: Να χρησιμοποιεί, λόγω του ότι ήταν άρρωστος, ειδική μάσκα για να καλύπτει το στόμα και τη μύτη του για αποφυγή μεταφοράς παθογόνων μικροοργανισμών στα τρόφιμα. Να πλένεται με ζεστό νερό και σαπούνι προτού αρχίσει να εργάζεται στην κουζίνα. Να ξεπαγώνει τον κιμά στο κάτω μέρος του ψυγείου. Να πλένει καλά τον πάγκο εργασίας με ζεστό νερό και σαπούνι μετά από κάθε χρήση ή να χρησιμοποιεί ξεχωριστά σανιδάκια κατά την προετοιμασία ωμών κρεάτων και λαχανικών. 11
Να διατηρεί τα ψημένα μπιφτέκια μέσα στο ψυγείο. Να βγάζει από το ψυγείο και να ζεσταίνει μικρό αριθμό μπιφτεκιών προτού τα πουλήσει. Να τοποθετεί το μεγάλο δοχείο με όλη τη μαγιονέζα στο ψυγείο και να έχει μπροστά του μόνο μικρή ποσότητα από μαγιονέζα. (4 Χ0,5 = 2 μον.) γ) Τρεις σωστές ενέργειες του κυρίου Πέτρου, που αφορούν στο χειρισμό των τροφών είναι: Χρησιμοποιεί ποδιά και σκούφο. Έπλυνε καλά τα χέρια του όταν τέλειωσε την προετοιμασία των ωμών μπιφτεκιών. Κάλυψε τα μπιφτέκια με μεμβράνη. Έβαλε τα φαγητά που περίσσεψαν στο ψυγείο. (3 Χ 1 = 3 μον.) (Σύνολο μονάδων 10) ----- Τ Ε Λ Ο Σ ----- 12