ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΚΕΦΑΛΗ... 8

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΚΕΦΑΛΗ... 8 1.1 Βαρειά Κρανιοεγκεφαλική κάκωση... 8 1.1.1 Υπόθεση... 8 1.1.2 Υπόθεση... 8 1.1.3 Υπόθεση... 10 1.1.4 Υπόθεση... 11 1.2 Κρανίο / Κάταγμα... 14 1.2.1 Υπόθεση... 14 1.2.2 Υπόθεση... 15 1.2.3 Υπόθεση... 19 1.3 Κρανίο / Γενικές υποθέσεις... 21 1.3.1 Υπόθεση... 21 1.4 Εγκέφαλος / Εγκεφαλική διάσειση... 23 1.4.1 Υπόθεση... 23 1.5 Κρόταφος / Κάταγμα... 24 1.5.1 Υπόθεση... 24 1.6 Μάτι / Τύφλωση Μείωση όρασης... 24 1.6.1 Υπόθεση... 24 1.6.2 Υπόθεση... 25 1.6.3 Υπόθεση... 25 1.6.4 Υπόθεση... 26 1.7 Μάτι / Κόγχο... 31 1.7.1 Υπόθεση... 31 1.7.2 Υπόθεση... 31 1.8 Μάτι / Αμφιβληστροειδής... 36 1.8.1 Υπόθεση... 36 1.9 Αυτί / Απώλεια ακοής... 37 1.9.1 Υπόθεση... 37 1 321

1.10 Αυτί / Γενικές υποθέσεις... 39 1.10.1 Υπόθεση... 39 1.11 Γνάθο / Κάταγμα... 41 1.11.1 Υπόθεση... 41 1.12 Ζυγωματικό οστό / Κάταγμα... 42 1.12.1 Υπόθεση... 42 2 ΩΜΟΣ... 44 2.1 Κλείδα / Κάταγμα... 44 2.1.1 Υπόθεση... 44 2.1.2 Υπόθεση... 46 2.2 Κλείδα / Aκρωμυοκλειδική άρθρωση... 51 2.2.1 Υπόθεση... 51 2.2.2 Υπόθεση... 54 2.3 Κλείδα / Γενικές υποθέσεις... 56 2.3.1 Υπόθεση... 56 2.4 Ώμος / Κάταγμα... 64 2.4.1 Υπόθεση... 64 2.5 Ώμος / Διάστρεμμα... 65 2.5.1 Υπόθεση... 65 2.6 Ώμος / Ρήξη τένοντα... 65 2.6.1 Υπόθεση... 65 2.7 Ώμος / Γενικές υποθέσεις... 70 2.7.1 Υπόθεση... 70 3 ΘΩΡΑΚΑΣ... 73 3.1 Πλευρά / Κάταγμα... 73 3.1.1 Υπόθεση... 73 3.1.2 Υπόθεση... 76 3.1.3 Υπόθεση... 78 2 321

3.2 Πνεύμονας / Θλάση... 81 3.2.1 Υπόθεση... 81 3.3 Πνεύμονας / Γενικές υποθέσεις... 83 3.3.1 Υπόθεση... 83 3.3.2 Υπόθεση... 86 3.3.3 Υπόθεση... 86 3.4 Θώρακας / Γενικές υποθέσεις... 89 3.4.1 Υπόθεση... 89 4 ΚΟΙΛΙΑ... 98 4.1 Λεκάνη / Κάταγμα... 98 4.1.1 Υπόθεση... 98 4.1.2 Υπόθεση... 103 4.2 Κοτύλη / Κάταγμα... 105 4.2.1 Υπόθεση... 105 4.2.2 Υπόθεση... 107 4.3 Ηβικό οστό / Κάταγμα... 109 4.3.1 Υπόθεση... 109 4.4 Πύελος / Κάταγμα... 112 4.4.1 Υπόθεση... 112 4.5 Σπλήνα... 113 4.5.1 Υπόθεση... 113 4.5.2 Υπόθεση... 116 4.6 Κοιλιά / Γενικές υποθέσεις... 119 4.6.1 Υπόθεση... 119 4.6.2 Υπόθεση... 121 4.6.3 Υπόθεση... 124 5 ΠΛΑΤΗ... 128 5.1 Αυχενική μοίρα / Κάταγμα... 128 5.1.1 Υποθεση... 128 3 321

5.1.2 Υπόθεση... 135 5.2 Αυχενική μοίρα / Διάστρεμμα... 139 5.2.1 Υπόθεση... 139 5.2.2 Υπόθεση... 139 5.3 Αυχενική μοίρα / Θλάση... 144 5.3.1 Υπόθεση... 144 5.4 Θωρακική μοίρα / Κάταγμα... 149 5.4.1 Υπόθεση... 149 5.4.2 Υποθεση... 152 5.4.3 Υπόθεση... 160 5.5 Οσφυϊκή μοίρα / Κάταγμα... 162 5.5.1 Υπόθεση... 162 5.5.2 Υπόθεση... 162 5.5.3 Υπόθεση... 162 5.5.4 Υπόθεση... 164 5.6 Οσφυϊκή μοίρα / Κάκωση... 166 5.6.1 Υπόθεση... 166 5.7 Οσφυϊκή μοίρα / Ρήξη... 169 5.7.1 Υπόθεση... 169 5.8 Ιερά μοίρα / Kάταγμα... 175 5.8.1 Υπόθεση... 175 5.9 Κοκκυγική μοίρα / Κάταγμα... 177 5.9.1 Υπόθεση... 177 6 ΑΝΩ ΑΚΡΑ... 180 6.1 Βραχίονας / Κάταγμα... 180 6.1.1 Yπόθεση... 180 6.1.2 Υπόθεση... 182 6.1.3 Υπόθεση... 182 6.1.4 Υπόθεση... 183 4 321

6.2 Αντιβραχίονας / Κάταγμα... 188 6.2.1 Υπόθεση... 188 6.2.2 Υπόθεση... 193 6.3 Αγκώνας... 196 6.3.1 Υπόθεση... 196 6.4 Κερκίδα / Κάταγμα... 201 6.4.1 Υπόθεση... 201 6.4.2 Υπόθεση... 204 6.4.3 Υπόθεση... 207 6.4.4 Υπόθεση... 209 6.5 Κερκίδα / Γενικές υποθέσεις... 215 6.5.1 Υπόθεση... 215 6.6 Ωλένης / Κάταγμα... 220 6.6.1 Υπόθεση... 220 6.6.2 Υπόθεση... 221 6.6.3 Υπόθεση... 226 6.6.4 Υπόθεση... 229 6.7 Πηχεοκαρπική άρθρωση / Κάταγμα... 232 6.7.1 Υπόθεση... 232 6.8 Δάκτυλα / Κάταγμα... 234 6.8.1 Υπόθεση... 234 6.9 Μετακάρπιο οστό/περιοχή / Κάταγμα... 236 6.9.1 Υπόθεση... 236 6.9.2 Υπόθεση... 238 6.9.3 Υπόθεση... 240 6.9.4 Υπόθεση... 242 6.10 Καρπός / Κάταγμα... 244 6.10.1 Υπόθεση... 244 6.10.2 Υπόθεση... 244 6.10.3 Υπόθεση... 246 5 321

7 ΚΑΤΩ ΑΚΡΑ... 252 7.1 Άρθρωση του ισχίου / Κάταγμα... 252 7.1.1 Υπόθεση... 252 7.1.2 Υπόθεση... 255 7.1.3 Υπόθεση... 257 7.2 Μηριαίο/α οστό-περιοχή / Κάταγμα... 260 7.2.1 Υπόθεση... 260 7.2.2 Υπόθεση... 261 7.2.3 Υπόθεση... 262 7.2.4 Υποθεση... 267 7.2.5 Υπόθεση... 275 7.2.6 Υπόθεση... 278 7.3 Γόνατο / Κάταγμα... 281 7.3.1 Υπόθεση... 281 7.4 Κινητικότητα γονάτου... 287 7.4.1 Υποθεση... 287 7.5 Σύνδεσμος / Πλάγιων συνδέσμων... 295 7.5.1 Υπόθεση... 295 7.6 Κνημη / Κάταγμα... 298 7.6.1 Υπόθεση... 298 7.7 Ποδοκνημική άρθρωση / Κάταγμα... 302 7.7.1 Υπόθεση... 302 7.7.2 Υπόθεση... 302 7.8 Ποδοκνημική άρθρωση / Διάστρεμμα... 307 7.8.1 Υπόθεση... 307 7.9 Ταρσού Μετατάρσιο οστό / Κάταγμα... 310 7.9.1 Υπόθεση... 310 7.10 Κάτω άκρα / Γενικές υποθέσεις... 311 7.10.1 Υπόθεση... 311 6 321

8 ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ... 314 8.1 Θανατηφόρα ατυχήματα... 314 8.1.1 Υπόθεση... 314 9 ΓΕΝΙΚΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ... 315 9.1 Νεύρα... 315 9.1.1 Υπόθεση... 315 9.1.2 Υπόθεση... 315 9.2 Σπλήνα... 315 9.2.1 Υπόθεση... 315 9.3 Σεξουαλικά προβλήματα... 318 9.3.1 Υπόθεση... 318 9.4 Ψύχολογικά... 319 9.4.1 Υπόθεση... 319 9.5 Διανοητικά προβλήματα... 320 9.5.1 Υπόθεση... 320 9.6 Αναπηρία... 320 9.6.1 Υπόθεση... 320 7 321

1 ΚΕΦΑΛΗ 1.1 Βαρειά Κρανιοεγκεφαλική κάκωση 1.1.1 Υπόθεση Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών ή μείωση της ικανότητας για επικερδή εργασία Μαθητής ηλικίας δώδεκα ετών είχε υποστεί βαρειά κρανιοεγκεφαλική κάκωση με μόνιμα σωματικά και νευρολογικά προβλήματα τα οποία περιόριζαν τις προοπτικές του για άσκηση ουσιαστικού επαγγέλματος στο μέλλον από το οποίο να κερδίζει τα προς το ζην Επιδίκαση κατ αποκοπήν ποσού 50.000 Κρίθηκε έκδηλα ανεπαρκές και αυξήθηκε κατ έφεση σε 170.000. Ανδρέας Πασάντας κ.α. ν. Πανίκκου Μόρου, Πολιτική Έφεση Αρ. 37/2007, (2008) 1Α Α.Α.Δ 690, 23 Μαΐου 2008 1.1.2 Υπόθεση Το ιατρικό του Ορθοπεδικού τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας ημερ.4.6.08 (τεκμ.18) σε συντομία αναφέρει ότι από το δυστύχημα και από ορθοπεδικής πλευράς παρουσίαζε τα πιο κάτω: 1. Κάταγμα κλείδας (ΑΡ) 2. Θλαστικό τραύμα (ΔΕ) άκρου χειρός I. Διατομή ιδίως και κοινού εκτείνοντα μικρού δακτύλου II. Διατομή εκτείνοντα του παραμέσου III. Ημιδιατομή εκτείνοντα μέσου δακτύλου IV. Διατομή του ωλενίου εκτείνοντα του καρπού στο ύψος της μυοτενόντιας συμβολής V. Κάταγμα Ρ.Ι.Ρ δείκτη ενδοαρθρικό. Υπό γενική αναισθησία υποβλήθηκε σε ορθοπεδική επέμβαση για την αποκατάσταση των τραυμάτων. Με το εξιτήριο του η παρακολούθηση συνεχίστηκε στο Μέλαθρο Αγωνιστών και στις 25.9.07 παρουσιάστηκε ξανά για επανεξέταση. 8 321

Την 4.608. παρουσίαζε: 1. Ουλώδη ιστό στην ραχιαία επιφάνεια (ΔΕ) καρπού περίπου 30εκ. 2. Κίνηση. Υπολείπεται η κάμψη την Ρ.Ι.Ρ του δείκτη 80 ο 3. Αισθητικότητα φυσιολογική 4. Κινήσεις (ΑΡ) άνω άκρου φυσιολογικές. Πώρωση στο κάταγμα της κλείδας. Η απώλεια της λειτουργικότητας του δείκτη είναι μόνιμη. Το κάταγμα συντριπτικό ενδοαρθρικά με πώρωση. Δεν αναμένεται βελτίωση της κίνησης. Παρουσιάζει δυσκολία στο δράγμα λεπτών και χονδρών αντικειμένων. Η γραφή μετά δυσκολίας. Σύμφωνα με το τεκμ.19 όταν προσκομίστηκε στο Τ.Ε.Π έφερε πολλαπλά τραύματα και διασωληνώθηκε γιατί βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση. Υπήρχαν τραύματα στο κρανίο, θώρακα (αιμοπνευμοθώρακας, κάταγμα κλείδας) και τα άκρα. Από νευροχειρουργικής άποψης ο ασθενής έπασχε από μια σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, παρουσίαζε ωτορραγία, δεξιά και οι κόρες των οφθαλμών του ήταν ίσες με καλή αντίδραση στο φως. Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική τομογραφία έδειξε ότι υπέστη εγκεφαλικές θλάσεις και μετατραυματική υπαραχνοειδή αιμορραγία. Παρέμεινε διασωληνωμένος με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής στη Μ.Ε.Θ μέχρι την 31.7.07. Μετά την αποσωλήνωση του μεταφέρθηκε στην νευροχειρουργική κλινική. Ο ασθενής ήταν αποπροσανατολισμένος και διεγερτικός κατά διαστήματα. Σταδιακά παρουσίασε βελτίωση του επιπέδου επικοινωνίας και εξήλθε από το νοσοκομείο στις 22.8.07 για να μεταφερθεί σε κέντρο αποκατάστασης. Ήταν προσανατολισμένος ως προς τον χρόνο, τετρακινητικός, παρουσίαζε αστάθεια στη βάδιση και κατά διαστήματα παρουσίαζε επεισόδια διέγερσης για τα οποία του χορηγήθηκε αγωγή από ψυχιάτρους. Σύμφωνα με το τεκμ.22 ο ενάγων πρωτοεξετάστηκε στις 23.11.07 με πρόβλημα ακοής μετά το τροχαίο δυστύχημα. Ωτοσκόπηση. Κατά φύση. Κατά τον ακουολογικό έλεγχο διαπιστώθηκαν τα εξής: Αριστερό ους φυσιολογικό. Δεξιό ους παρουσιάζει μέτριου προς σοβαρού βαθμού βαρηκοΐα. Στις 23.1.08 κατά την επανεξέταση: Ωτοσκόπηση, Κατά 9 321

φύση. Αριστερό ους φυσιολογικό. Δεξιό ους παρουσιάζει μέτριου προς σοβαρού βαθμού βαρηκοΐα αγωγιμότητας δεξιού ωτός. Υποψία διακοπής ακουστικής αλύσου δεξιού ωτός. Δόθηκε για αξονική τομογραφία μέσου ωτός. Ίδια κατάσταση παρουσιάζεται και στην εξέταση ημερ.30.6.08 και 3.9.08. Στην υπόθεση Λευτέρη ν. Τσιαμά (2012) 1 Α.Α.Δ. 1800, το Εφετείο καθόρισε τη μειωμένη ικανότητα εργασίας του ενάγοντα στο 1/2 και το συνολικό ποσό που δικαιούτο ο ενάγων μειώθηκε κατά το 1/2. Στην παρούσα υπόθεση και στην απουσία μαρτυρίας εκ μέρους του ενάγοντα, ή άλλης παραδεκτής μαρτυρίας και κατ ακολουθία της Λευτέρη ανωτέρω, η απώλεια των μελλοντικών εισοδημάτων του ενάγοντα, με βάση τον τελευταίο μισθό του, ήτοι 928 επί 12 μήνες επί 17 χρόνια, ανέρχεται στο ποσό των 189.312 μειωμένο όμως κατά 25%. Κατά συνέπεια ο ενάγων δικαιούται το ποσό των 141.984. Μάριος Τσαγγαρίδης v. Κώστας Χριστοδουλίδης κ.α., Αρ. Αγωγής 6073/08, Ε.Δ. Λευκωσίας, 29.1.16 1.1.3 Υπόθεση Ο οδηγός της μοτοσυκλέττας έκαμε προσπάθεια να αποφύγει την σύγκρουση αλλά δεν τα κατάφερε με αποτέλεσμα να συγκρουστούν τα δύο οχήματα και ο Ενάγων να τραυματιστεί. Υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση, οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα αριστερής κροταφικά πάχους 3m.m., κάταγμα κρανίου. Θλάσεις πνευμόνων άμφω. Αιμοθώρακας (ΑΜΦΩ), κάταγμα πυέλου. Παρουσιάζει διαταραχή της προσωπικότητας, με υπερβολική ευερεθιστότητα και παρορμητική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με επιθετικότητα και καταστροφικές τάσεις. Παρουσιάζει επίσης συναισθηματική αστάθεια με περιόδους κατάθλιψης με μείωση των ενδιαφερόντων του και σκέψεις αυτοκτονίας. Η εν λόγω διαταραχή της προσωπικότητας, που είναι επακόλουθο της εγκεφαλικής κάκωσης, επηρεάζει αρνητικά το αίσθημα ευεξίας, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την επαγγελματική σταδιοδρομία του Ενάγοντα. Με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρή μόνο βελτίωση. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. 10 321

Όπως έχω βρει πιο πάνω, ο Ενάγων με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρής μόνο βελτίωσης στην υγεία του. Η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις κατά την επαγγελματική σταδιοδρομία του. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. Η μόνη δουλειά που έκαμνε από το Γυμνάσιο ήταν να εργάζεται με τον πατέρα του στις οικοδομές. Μετά το Γυμνάσιο πήγε δύο χρόνια στην Τεχνική Σχολή, οικοδόμος. Μετά τον στρατό πάλιν εργαζόταν μέχρι το δυστύχημα ως εργάτης και ειδικευόμενος κτίστης μαζί με τον πατέρα του. Δεν υπάρχει άλλη μαρτυρία όσον αφορά το επαγγελματικό μέλλον του Ενάγοντα. Όσον αφορά τις απολαβές του, δεν έχει γίνει πιστευτή η μαρτυρία του Ενάγοντα και του πατέρα του. Ούτε υπάρχει άλλη μαρτυρία αναφορικά με τις απολαβές εργάτη ή ειδικευόμενου κτίστη ή οικοδόμου. Ο Ενάγοντας κατά την ημέρα του δυστυχήματος ήταν 20 ετών και σήμερα 26 ½ ετών περίπου. Επαναλαμβάνω και πάλιν ότι η μαρτυρία που βρίσκεται ενώπιον μου είναι ότι ο Ενάγων δεν μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα του οικοδόμου ή του εργάτη στις οικοδομές, αναμφίβολα ένα σκληρό επάγγελμα. Επίσης η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις που είναι ένας αρνητικός παράγοντας επιπλέον που αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική αποκατάσταση. Εφαρμόζοντας τη μέθοδο του κατ αποκοπή ποσού βρίσκω ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο ποσό των γενικών αποζημιώσεων και ένα επιπλέον ποσό, της τάξης των 80.000 μειωμένο κατά 20%, που είναι το ποσοστό ευθύνης που βαραίνει την πλευρά του Ενάγοντα, ήτοι το ποσό των 64.000. Πόλυς Κυριάκου v. Ανδρέα Κουμή, Αρ. Αγωγής 5303/06, E.Δ. Λεμεσού, 21 Δεκεμβρίου 2012 1.1.4 Υπόθεση Ο ενάγοντας, μετά το ατύχημα (1/2/2000), μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Λάρνακας, αρχικά στο Τμήμα Εντατικής Παρακολούθησης, αργότερα στο Χειρουργικό και τέλος στο Ορθοπεδικό Τμήμα με τραύματα στο χέρι, στο θώρακα, στο κεφάλι, δηλαδή με κάταγμα της δεξιάς κοτύλης, κάταγμα δεξιάς ωλένης, σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, θλαστικά τραύματα, αιμορραγία στο αριστερό αυτί, κατάγματα πολλών πλευρών και αιμοθώρακα, εσωτερική αιμορραγία, ρήξη σπλήνας, κάταγμα του ηβικού οστού. Παρακολουθείτο 11 321

από αρκετούς γιατρούς, μεταξύ των οποίων ο γιατρός γενικός χειρούργος Δρ. Μιχάλης Θεοφάνους και ο ορθοπεδικός γιατρός Σπυρίδων Σπύρου. Η κατάστασή του ήταν πολύ άσχημη με πολλούς πόνους σε όλα τα σημεία των τραυματισμών και υποβαλλόταν συνεχώς σε ιατρικές επεμβάσεις, συνεχή παρακολούθηση και θεραπεία από τους γιατρούς, σε πολλές ακτινολογικές εξετάσεις, αξονικές τομογραφίες ενώ του αφαιρέθηκε η σπλήνα. Τα θλαστικά του τραύματα είχαν συρραφεί, του τοποθέτησαν σωλήνες αριστερά και δεξιά στον θώρακα λόγω αίματος στον θώρακα. Για το κάταγμα στη λεκάνη του έβαλαν σκελετική έλξη ενώ στο δεξί χέρι του τοποθέτησαν πλάκα και βίδες. Παρέμεινε στο Νοσοκομείο Λάρνακας μέχρι τις 8/3/2000 με οδηγίες να παρακολουθείται στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου Λάρνακας. Λόγω του ότι με το δυστύχημα διαπιστώθηκε και πρόβλημα στα δόντια του, είχε επισκεφθεί το Νοσοκομείο Παραλιμνίου όταν τα σοβαρότερα προβλήματα από τους τραυματισμούς του είχαν ξεπερασθεί. Διαπιστώθηκε σπάσιμο σε πορσελάνη γέφυρας που είχε και απώλεια ενός σφραγίσματος. Στο Νοσοκομείο Λάρνακας πήγαινε στην αρχή κάθε βδομάδα μετά δε κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου. Ο γύψος από το δεξί του χέρι αφαιρέθηκε δέκα βδομάδες μετά το ατύχημα. Η σκελετική έλξη από το δεξί του πόδι αφαιρέθηκε αρχές Μαρτίου του 2000. Χρησιμοποιούσε πατερίτσες μετά από αυτό για να μετακινείται, περίπου μέχρι και τον Μάιο του 2000. Κατά την παραμονή του στο νοσοκομείο χρειαζόταν συνεχώς βοήθεια για τη διατροφή του, για το πλύσιμο και καθαρισμό του. Ολο το διάστημα που είχε τις πατερίτσες η μετακίνησή του πάλι ήταν δύσκολη. Καλύτερη μετακίνηση διαπιστώνεται από το τέλος Ιουλίου του 2000 και μετά. Ολο το χρονικό διάστημα, ακολουθώντας τις οδηγίες των γιατρών του, έκανε φυσιοθεραπείες σε γυμναστήριο στο Παραλίμνι ενώ το πρώτο διάστημα πριν τον Ιούλιο του 2000 ερχόταν και φυσιοθεραπευτής στο σπίτι του. Είχε αναρρωτική άδεια και απουσίαζε από την εργασία του μέχρι το τέλος Ιουλίου 2000 στην οποία επέστρεψε την 1/8/2000. Συνέχισε να πηγαίνει για επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου Λάρνακας μέχρι το τέλος του 2001 περίπου ενώ στον γιατρό Σπύρου συνέχισε να παρακολουθείται από ορθοπεδικής άποψης 2 με 3 φορές το χρόνο ακόμη και μετά που ο γιατρός Σπύρου μετακινήθηκε στον ιδιωτικό τομέα. Λόγω της σπληνεκτομής, με οδηγίες του γιατρού Θεοφάνους, 12 321

έπαιρνε χάπια πενικιλίνης για περίοδο δυόμισι ετών περίπου. Επίσης το 2003 έκανε σχετικό (λόγω της σπληνεκτομής) εμβόλιο το οποίο πρέπει να γίνεται κάθε πέντε χρόνια. Είναι βέβαια δεκτό ότι η αφαίρεση της σπλήνας δεν δημιουργεί λειτουργικό πρόβλημα, όμως ο ενάγοντας πρέπει να είναι προσεκτικός γι αυτό και η ανάγκη εμβολίων. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας που είχε παρέμειναν αρκετά προβλήματα και κατάλοιπα και συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, κάποιες ουλές από τους τραυματισμούς του αλλά και από τις εγχειρήσεις που υποβλήθηκε στην κοιλιά, στο δεξί χέρι, κάτω από το πηγούνι, δεξιά και αριστερά του θώρακα και δυο μικρές ουλές στο δεξιό γόνατο. Το δεξί του πόδι παρουσίαζε πόνο και μειωμένες κινήσεις. Ακόμη και σήμερα στο κρύο και στην αλλαγή του καιρού ή όταν κουραστεί νιώθει πόνο στο πόδι. Υπάρχει οστεοαρθρίτιδα στο δεξί ισχίο με ανάγκη αρθροπλαστικής. Την οστεοαρθρίτιδα στο ισχίο προέβλεπε και ο ιατρός Σπύρου στο ιατρικό πιστοποιητικό του ημερομηνίας 5/9/2000 και τη διαπίστωνε ως γεγονός πλέον στο πιστοποιητικό του ημερομηνίας 9/9/2004, θέση που δέχθηκε και ο ιατρός Ηλίας Γεωργίου (Μ.Υ.1). Λόγω του τελευταίου προβλήματος, ο ενάγων θα χρειαστεί αρθροπλαστική εγχείρηση στο μέλλον οπότε θα υποβληθεί στο κόστος αυτής, θα ξαναϋποστεί πόνο και ταλαιπωρία και θα μείνει εκτός εργασίας για αρκετές μέρες. Ο ίδιος ανάφερε ότι οι διαιτητές σταματούν στα 45 τους χρόνια και η περίοδος πρωταθλήματος (δεύτερης κατηγορίας) είναι από Οκτώβρη μέχρι Μάη. Με βάση τα δεδομένα της υπόθεσης, ειδικά του ότι επρόκειτο για δευτερεύουσα ασχολία του ενάγοντα, σε συνάρτηση με τον περιορισμένο χρόνο που αυτή αφορούσε, την εγγενή αβεβαιότητα που τέτοιες ασχολίες περικλείουν, κρίνω ότι είναι εφαρμοστέος λογικά ένας πολλαπλασιαστής τριών ετών. Αφού λάβουμε λοιπόν υπόψη ότι αφορά εργάσιμη περίοδο Οκτώβρη μέχρι Μάη κάθε χρόνο, δηλαδή 9 μήνες, μιλούμε για 36 βδομάδες ετήσια και για τα 3 χρόνια έχουμε 108 βδομάδες άρα επί 50,- τη βδομάδα με συνολικό ποσό απώλεια απολαβών 5.400,00 (108 Χ 50 = 5400). Ομως τα πιο πάνω ποσά δεν αποτελούν πραγματική απώλεια η οποία για να διαπιστωθεί πρέπει να αφαιρεθούν οι εκ του νόμου υποχρεώσεις (φόροι, ασφαλίσεις κ.λ.π.). Δεν υπάρχουν στοιχεία για ακριβή υπολογισμό και δεν 13 321

απαιτείται ο υπολογισμός να είναι ακριβής (βλ. Χριστοδούλου ν. Αγαθοκλέους (1997) 1 Α.Α.Δ. 369, 407). Ειδικά λοιπόν αν ληφθεί υπόψη ότι ο ενάγοντας θα είχε και απολαβές από την κύρια εργασία του, καθορίζεται ως αφαιρετέο εκ του ποσού των 5.400,00 το ποσό των 1.400,00 και παραμένει υπόλοιπο το ποσό των 4.000,00. Οσον αφορά λοιπόν το πλαίσιο των γενικών αποζημιώσεων στο ποσό των 40.000,00 προστίθενται τα ποσά των μελλοντικών απολαβών 4.000,00 καθώς και το ποσό που θα χρειαστεί για μελλοντική εγχείριση ( 3.000,00) με αποτέλεσμα το σύνολο να είναι 47.000,00 Γεώργιου Χ"Κωνσταντή v. Ilia Mihnev κ.α., Αρ. Αγωγής 204/2001, Ε.Δ. Αμμοχώστου, 9 Μαρτίου 2006 1.2 Κρανίο / Κάταγμα 1.2.1 Υπόθεση Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Τροχαίο ατύχημα Ενάγων 23 χρονών, κατασκευαστής ξυλότυπου σε οικοδομές Υπέστη σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και το κρανίο και συγκεκριμένο τραύμα της αριστεράς μετωπιαίας χώρας του τριχωτού της κεφαλής, με εμπιεστικό κάταγμα του μετωπιαίου οστού, της γνάθου και της βάσης του δεξιού οφθαλμικού κόγχου και του δεξιού ζυγωματικού τόξου Παρουσίαζε εγκεφαλική διάσειση Υπεβλήθη σε κρανιοτομή και ανύψωση του εμπιέσματος Επίσης σε πλαστική χειρουργική επέμβασης για επιδιόρθωση του κατάγματος της γνάθου με οστικό μόσχευμα Διενεργήθηκε επίσης απονεύρωση Μετεγχειριτικά είχε επιληπτικές κρίσεις Μόνιμες συνέπειες: ανοσμία και δυσκολία στην αναπνοή και πιθανότητα εμφάνισης μετατραυματικής επιληψίας σε ποσοστό 10% Επιδίκαση 7.000 Χαρακτηρίσθηκε χαμηλό, αλλά επικυρώθηκε στην απουσία αντέφεσης. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Δεν υπολογίσθηκε με τη μέθοδο του συντελεστή πάρα την ύπαρξη ενώπιον του Δικαστηρίου όλων των στοιχείων για υπολογισμό της απώλειας με ακρίβεια Κατ έφεση κρίθηκε ότι ο κατάλληλος συντελεστής ήταν, ενόψει της ηλικίας του θύματος (23 χρόνων κατά το ατύχημα), ο αριθμός 15. 14 321

Χαράλαμπος Σ. Χαραλάμπους ν. Κυριάκου Πογιατζή ν. Χαρίκλειας Ανδρέου, Πολιτική Έφεση Αρ.9533, (1998) 1Β Α.Α.Δ 726, 15 Απριλίου 1998 1.2.2 Υπόθεση Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω αξιολόγησης αλλά και των παραδεχτών γεγονότων προχωρώ να διατυπώσω τα ευρήματα του Δικαστηρίου. Ο Ενάγων υπέστη σοβαρό διαμπερές τραύμα στο δεξιό οφθαλμό μετά από τροχαίο δυστύχημα και μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας και εισήχθη στο Οφθαλμολογικό Τμήμα μέσω του Τμήματος Πρώτων Βοηθειών. Υπεβλήθη σε μία σειρά από κλινικές, εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις. Είχε υποστεί τραυματικό εγκεφαλικό οίδημα σε συνδυασμό με μία σειρά από πολλαπλά κατάγματα προσωπικού κρανίου και οστών του κόγχου. Ο δεξιός οφθαλμός παρουσίαζε κλινική εικόνα σοβαρού τραυματισμού χωρίς αντίληψη φωτός, ορατό πολλαπλό διαμπερές τραύμα βολβού και αιμόφθαλμο. Ο Ενάγων μεταφέρθηκε στο χειρουργείο όπου υπό γενική νάρκωση υπεβλήθη σε συνολική επισκόπηση του δεξιού βολβού. Διεγνώσθη γραμμικό τραύμα σκληρού από την 11 η ώρα προς τα κάτω μέχρι την 6 η ώρα σε απόσταση περίπου 13 mm από το άνω κερατοσκληρικό όριο με κατεύθυνση προς τα κάτω σε ίση περίπου απόσταση 13 mm από το κάτω κερατοσκληρικό όριο. Υπήρχε πλήρης διάχυση προς τα έξω και απώλεια υαλοειδούς συνοδευόμενη από απώλεια του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς χιτώνος όπως και του ακτινωτού σώματος συνοδευόμενα από εκτεταμένη εικόνα αιμορραγικών στοιχείων. Διενεργήθη χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος και στη συνέχεια συρραφή του δεξιού βολβού. 15 321

Ο Ενάγων παρέμεινε στο Οφθαλμολογικό Τμήμα όπου και υπεβλήθη σε συντηρητική θεραπεία με ενδοφλέβια έγχυση αντιβιωτικών και θεραπεία του χειρουργικού τραύματος μέχρι τη χορήγηση εξιτηρίου στις 10.9.06. Κατά την έξοδό του από το Νοσοκομείο είχε πλήρη απώλεια της όρασης - απουσία αντίληψης φωτός - κατά το δεξιό οφθαλμό. Ο Ενάγων παρακολουθείτο ακολούθως στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και από ιδιώτη γιατρό και γιατρό στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα. Υπήρξε ρήξη βολβού μεγέθους 270 μοιρών ακριβώς μπροστά από τις καταφύσεις των μυών. Φαίνεται ότι υπήρχε εκτεταμένη απώλεια ενδοφθάλμιου περιεχομένου και η σύγκλιση των χειλέων του τραύματος ήταν πολύ δύσκολη. Η οπτική οξύτητα ήταν αμφίβολη αντίληψη φωτός δεξιά 6/6 αριστερά. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία και βυθοσκόπηση του αριστερού οφθαλμού δεν έδειξε τίποτε το παθολογικό. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία του δεξιού οφθαλμού έδειξε ολικό ύφαιμα, οίδημα επιπεφυκότα, θολερότητα κερατοειδούς και πολύ μαλακό βολβό. Εξέταση με υπέρηχους έδειξε αποδιοργανωμένους ενδοφθάλμιους ιστούς. Ο Ενάγων αντιμετωπίστηκε με τοπικά και συστηματικά στεροειδή για περίοδο 10 ημερών. Αφού διευκρινίστηκε στον Ενάγοντα ότι η πρόγνωση με την βελτίωση της οπτικής οξύτητας είναι πτωχή διενεργήθηκε υαλοειδεκτομή του δεξιού οφθαλμού υπό γενική αναισθησία στις 19/9/2006. Κατά την διάρκεια της εγχείρισης διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος του αμφιβληστροειδούς είχε χαθεί κατά την εξωθητική ρήξη του βολβού. Υπήρχε εκτεταμένη χοριοειδική αποκόλληση λόγο υπερχοριοειδικής αιμορραγίας, μέρος της οποίας παροχετεύτηκε. Έγινε καθαρισμός της υαλοειδικής κοιλότητας και χρησιμοποιήθηκε έλαιο σιλικόνης γα επιπωματισμό του εναπομείναντος αμφιβληστροειδούς. Μετεγχειρητικά ο Ενάγων διατηρεί σχηματισμένο πρόσθιο θάλαμο και η ενδοφθάλμια φλεγμονή σταδιακά υποχωρεί. Είναι φανερό ότι δεν θα κερδηθεί χρήσιμη όραση από αυτό το μάτι αλλά υπάρχει καλή πιθανότητα ο βολβός να επιβιώσει πράγμα που θα βελτιώσει την κοσμητική εμφάνιση του Ενάγοντα. Αν η ενδοφθάλμια φλεγμονή δεν υποχωρήσει τελείως θα υπάρχει σοβαρή 16 321

ένδειξη για εξόρυξη του βολβού για να μειωθεί ο κίνδυνος συμπαθητικής οφθαλμίας στο αριστερό μάτι. Αν το τραυματισμένο μάτι δημιουργεί χρονιαία φλεγμονή τότε αυτή μπορεί να επηρεάσει το καλό μάτι, να ερεθίσει τα τοιχώματα και του καλού ματιού και να τυφλώσει το καλό μάτι. Γι αυτό τον λόγο πρέπει να φτιάξουμε το τραυματισμένο μάτι σε τέτοιο βαθμό που να σταματήσει την φλεγμονή, αιμορραγία, ερεθισμό. Εδώ από το 2006 που ο Ενάγων χειρουργήθηκε σε καμιά επίσκεψη ο ΜΕ3 βρήκε ενδοφθάλμια φλεγμονή ή ερεθισμό και είναι πολύ απίθανο αν όχι αδύνατο στο μέλλον να δημιουργηθεί συμπαθητική οφθαλμία. Συνήθως αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε στους πρώτους μήνες. Αν κάποιος πάθει συμπαθητική οφθαλμία και αναγνωριστεί γρήγορα και πάρει σωστή θεραπεία τότε την σταματάς και γλυτώνεις το καλό μάτι.αν δεν θεραπευθεί και δεν αναγνωριστεί τότε τυφλώνεται και το καλό μάτι. Αν συμβεί αφαιράς το τραυματισμένο μάτι. Από πρακτικής άποψης ένα άτομο που χάνει το ένα μάτι χάνει μέρος του οπτικού του πεδίου και μειώνεται η ικανότητα να κρίνει σε βάθος και σε αποστάσεις. Μειώνεται η ικανότητα της τρισδιάστατης όρασης. Όσον αφορά την ψυχολογία είναι υποκειμενικό ζήτημα για τον κάθε ασθενή. Από πλευράς πόνου και ταλαιπωρίας τους πρώτους 2-3 μήνες είναι πολύ επώδυνο γιατί το μάτι είναι ευαίσθητο όργανο μετά το πρώτο τρίμηνο οι ενοχλήσεις είναι ελαφριές και τώρα ο Ενάγων δεν έχει πόνο. Εφόσον ο Ενάγων δεν παρουσίασε φλεγμονή τόσα χρόνια είναι πολύ απίθανο να παρουσιάσει συμπαθητική οφθαλμία. Στην απίθανη περίπτωση που παρουσιαστεί αυτή η φλεγμονή γίνεται επέμβαση και περισώζεται το καλό μάτι. Ο βολβός του δεξιού οφθαλμού του Ενάγοντα ως όργανο έχει επιβιώσει. Ο Ενάγων έχει ένα ζωντανό μάτι που κινείται. Το χρώμα, ωστόσο, έχει αλλοιωθεί. Για την βελτίωση της εμφάνισης αναγκάζεται να φορεί έγχρωμο φακό επαφής. Για το σκοπό αυτό έχει εξασφαλίσει τέτοιους φακούς που είναι φτιαγμένοι από ειδικό πλαστικό και έχει το ίδιο σχήμα με την επιφάνεια του ματιού και πάνω σε αυτό ζωγραφίζεται η κόρη και το σχήμα έτσι ώστε τα δύο 17 321