ΜΕΡΟΣ Β Το µέλλον της κλάσης «Ύδρα» στο Π.Ν. H I K G H I J 72 ª ƒ π - ƒπ π 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION Η συµφωνία προέβλεπε την ναυπήγηση/ κατασκευή του πρώτου πλοίου στην Γερµανία και των υπολοίπων τριών στην Ελλάδα από τα Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. (Σκαραµαγκά), ενώ στον Γερ- µανικό Νηογνώµονα (Germanischer Loyd) ανατέθηκε το έργο του ελέγχου ποιότητας κατά την ναυπήγηση, διασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα των κατασκευών. Η ηγεσία του Π.Ν. αποφάσισε να δώσει στα πλοία τα ονόµατα τεσσάρων νησιών. Τα τρία πρώτα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διεξαγωγή του κατά θάλασσα αγώνα, πριν και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Τα νησιά αυτά κατά σειρά, ήταν η Ύδρα, οι Σπέτσες και τα Ψαρά. Με τον τρόπο αυτό, το σύγχρονο Π.Ν. τιµούσε τη συµβολή των νησιωτών στον αγώνα ενώ δεν παρέλειπε να τιµήσει και τα Πολεµικά Πλοία του Π.Ν. που διαδοχικά έφεραν αυτές τις ιστορικές ονοµασίες, συνεχίζοντας την ένδοξη παράδοση. Το τέταρτο πλοίο έλαβε την ονοµασία του από την νήσο Σαλαµίνα, που επιπλέον των παραπάνω, παρέπεµπε και στην ιστορική ναυµαχία της αρχαιότητας. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η σειρά ναυπήγησης και των τεσσάρων πλοίων για το Π.Ν. Η Φ/Γ Υ ΡΑ, που κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 28 Ιανουαρίου 1993, κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στα ναυπηγεία Blohm & Voss στο Αµβούργο της Γερµανίας ενώ παράλληλα άρχισε διαδοχικά η κατασκευή των υπολοίπων τριών στα ναυπηγεία Σκαραµαγκά (E.N.A.E.). Το 1992 παρουσιάστηκαν οικονοµικά προβλήµατα στα ναυπηγεία Σκαραµαγκά που οδήγησαν την ανάδοχο εταιρεία Blohm & Voss να προκατασκευάσει τµήµατα της δεύτερης φρεγάτας Φ/Γ ΣΠΕΤΣΑΙ στις εγκαταστάσεις της, στο Αµβούργο της Γερµανίας. Στην περίπτωση των δύο τελευταίων πλοίων Φ/Γ ΨΑΡΑ και Φ/Γ ΣΑΛΑΜΙΣ παρατηρούµε
ªπ À π Όπως αναφέρθηκε στο πρώτο µέρος του αφιερώµατός µας (βλέπε ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗ τεύχος 37, Ιανουαρίου Φεβρουαρίου 2009), η Ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε το 1989, την συµφωνία για την προµήθεια/ ναυπήγηση τεσσάρων (4) πλοίων τύπου MEKO-200 Mod 3, µε την Γερµανία για το σκάφος, µε τις Η.Π.Α. για την πρόωση και τα οπλικά συστήµατα και την Ολλανδία για τα ηλεκτρονικά συστήµατα. Στο κείµενο που ακολουθεί περιγράφονται τα κυριότερα συστήµατα της κλάσης που υπηρετεί στο Π.Ν. ενώ παράλληλα εξετάζονται οι λύσεις για την αναβάθ- µιση των σκαφών και της διατήρησης του αξιόµαχού τους στην επόµενη δεκαετία. Του Ιωάννη Μιχανετζή, MSc ότι οι καθυστερήσεις υπήρξαν πολύ µεγάλες, γεγονός που είχε θορυβήσει ιδιαίτερα το Π.Ν. εκείνη την εποχή σχετικά µε την εξέλιξη του προγράµµατος. Οι καθυστερήσεις αυτές οφείλονταν σε τεχνικούς κυρίως λόγους, που µε τη συµβολή του Π.Ν., των τεχνικών υπηρεσιών και της διοίκησης των ναυπηγείων επιλύθηκαν, οδηγώντας στην επιτυχή έκβαση του προγράµµατος. ΜΕΚΟ-200ΗΝ Ναυπηγείο Έναρξη Εργασιών Καθέλκυση Υπηρεσία Ύδρα F-452 Blohm & Voss, Hamburg 17 εκεµβρίου 1990 25 Ιουνίου 1991 12 Νοεµβρίου 1992 Σπέτσαι F-453 Ελληνικά Ναυπηγεία, Σκαραµαγκάς 11 Αυγούστου 1992 9 εκεµβρίου 1993 24 Οκτωβρίου 1996 Ψαρά F-454 Ελληνικά Ναυπηγεία, Σκαραµαγκάς 12 εκεµβρίου 1993 20 εκεµβρίου 1994 30 Απριλίου 1998 Σαλαµίς F-455 Ελληνικά Ναυπηγεία, Σκαραµαγκάς 20 εκεµβρίου 1994 15 Μαΐου 1997 16 εκεµβρίου 1998 ANAXAITI H/INTERCEPTION ª ƒ π - ƒπ π 2009 73
Το Π.Ν., µε βάση την πλατφόρµα της φρεγάτας πολλαπλών ρόλων ΜΕ- ΚΟ-200 Mod 3 όπως αυτή υλοποιήθηκε αρχικά από το Πορτογαλικό Ναυτικό µε την κλάση "Vasco da Gama", επέλεξε µια σειρά συστηµάτων που ύστερα από ανάλυση των επιχειρησιακών απαιτήσεων, θα κάλυπταν τις ιδιαιτερότητες του διαµορφούµενου επιχειρησιακού περιβάλλοντος στο Αιγαίο, όπως αυτά αναλύθηκαν στο Α µέρος του αφιερώµατός µας. Από αυτήν ακριβώς την επιλογή των επί µέρους συστη- µάτων, καθορίστηκε και καθιερώθηκε ο χαρακτηρισµός ΜΕΚΟ- 200HN (Hellenic Navy) κλάση «Υ ΡΑ», που χρησιµοποιείται διεθνώς και διακρίνεται για την επιτυχία του. [ Ναυπηγικά / Μηχανολογικά Χαρακτηριστικά Το Πολεµικό Ναυτικό, έχοντας µελετήσει διεξοδικά τις ανάγκες του και συνδυάζοντας τα επιµέρους συστήµατα που επιθυµούσε να τοποθετήσει στα νέα πλοία, κατέληξε στην έκδοση της πλατφόρµας MEKO- 200HN µε τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Εκτόπισµα: 2710 τόνοι ελάχιστου φορτίου, 3403 τόνοι πλήρους φορτίου. Μέγιστο µήκος: 117 µέτρα. Μήκος µεταξύ καθέτων: 109 µέτρα. Μέγιστο πλάτος: 14,8 µέτρα. Μέγιστο ύψος από την ίσαλο: 28,5 µέτρα. Μέγιστο βύθισµα: 6,4 µέτρα. Ενδιαιτήσεις για 189 άτοµα [173 άτοµα πλήρωµα (22 Αξιωµατικοί) και 16 άτοµα επιβαίνον επιτελείο]. Η κατασκευή πραγµατοποιήθηκε µε ελάσµατα ενισχυµένου χάλυβα τύπου D-36 και µικροµετρική συγκόλληση για υψηλή αντοχή σε κρούσεις και εκρήξεις της τάξεως των 355N/mm². Η γάστρα του πλοίου είναι υδροδυναµικά κατασκευασµένη µε προσθήκη σταθεροποιηµένων πτερυγίων κάτω από την ίσαλο γραµµή για αυξηµένες επιδόσεις, χαρακτηριστικό όλων των κατασκευών MEKO-200. Το κατάστρωµα ελικοπτέρου είναι σχεδιασµένο και κατασκευασµένο για ελικόπτερα κατηγορίας 10 τόνων, όπως είναι το ελικόπτερο S-70B Aegean Hawk, ενώ διαθέτει κλειστό υπόστεγο για την φύλαξή του. Οι δεξαµενές καυσίµων τοποθετήθηκαν καθ όλο το µήκος του πλοίου για παροχή ευστάθειας και διασπορά, ενώ συνδέθηκαν µεταξύ τους µε ειδικό σύστηµα διαµοιρασµού (δίκτυο) που να ελέγχει αυτόµατα την ευστάθεια. Η ίδια αρχή χρησιµοποιήθηκε για όλα τα υγρά φορτία. Η σχεδίαση προέβλεπε αυξηµένη επιβιωσιµότητα, µε σκάφος και υπερκατασκευές που να παρουσιάζουν µικρή ραδιοανακλαστική επιφάνεια (Radar Cross Section R.C.S.) και υποδιαίρεση του σκάφους σε δώδεκα ανεξάρτητα υδατοστεγανά διαµερίσµατα, µε εξορθολογισµένη σχεδίαση Ελέγχου Βλαβών (Ε/Β). Η ανεξαρτησία των διαµερισµάτων κατά την κατακόρυφη έννοια, επιτυγχάνεται µε την ύπαρξη πολλαπλών αντλιών πυρκαγιάς τοποθετηµένων σε κατάλληλα σηµεία του σκάφους και σύστηµα εξαερισµού που δεν επιτρέπει την κατά µήκος του πλοίου εξάπλωση του καπνού σε περίπτωση πυρκαγιάς. Επιπλέον, για την αύξηση της επιβιωσιµότητας και πρόβλεψη για την λειτουργία όλων των συσκευών/ συστηµάτων σε πολεµικές συνθήκες, υπήρξε πρόβλεψη για την τοποθέτηση των τεσσάρων πετρελαιοκίνητων γεννητριών ηλε- Βολή από το πυροβόλο FMC των 5 ιντσών (127 mm/54) φρεγάτας ΜΕΚΟ του Π.Ν. Έχει δυνατότητα βολής 20 βληµάτων το λεπτό σε µέγιστη απόσταση 13 ναυτικών µιλίων. Η φρεγάτα Ύδρα κατά τις δοκιµές εν πλώ στη Γερµανία 74 ª ƒ π - ƒπ π 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION
ªπ À π CIWS Phalanx Mk 15 Ραντάρ DA-08 Καταυγαστήρας STIR Κεραία ESM AR-700 Ραντάρ MW-08 Καταυγαστήρας STIR Σχεδιάγραµµα φρεγάτας κλάσης Υδρα του ΠΝ µε τα κυριότερα συστήµατά της Kεραία δορυφορικών επικοινωνιών CIWS Phalanx Mk 15 Εκτοξευτής Mk 48 VLS Mod 2 Πυροβόλο FMC 127 mm Τριπλοί τορπιλοσωλήνες MK 32 Τετραπλός εκτοξευτής Harpoon Σύστηµα ECM APECS-II Σύστηµα εκτοξευτών SRBOC MK 36 κτρικού ρεύµατος MTU Siemens 8V 396 TB 53, 1800 RPM, 440V/60Hz, ισχύος 655 kw, ανά δύο σε δύο ξεχωριστά διαµερίσµατα τροφοδοτώντας δύο διαφορετικούς πίνακες διανοµής ισχύος, και αντίστοιχα εσωτερικά κέντρα φορτίου (Load Centers) για κάθε ένα από τα ανεξάρτητα διαµερίσµατα. Η πρόωση είναι τύπου CODOG (Συνδυασµός Diesel ή αεριοστρόβιλου - Combined Diesel Or Gas turbine). Το συγκρότηµα υψηλής ισχύος αποτελείται από δύο αεριοστρόβιλους (Gas Turbines) General Electric LM-2500-30 συνεχόµενης ισχύος 22.380 KW (30.000 HP) έκαστος. Κάθε αεριοστρόβιλος βρίσκεται µέσα σε ξεχωριστό ηχοµονωτικό περίβληµα (module σύµφωνα µε την «ιδέα ΜΕΚΟ» που αναφέρθηκε στο Α µέρος), το οποίο είναι τοποθετηµένο πάνω σε ελαστικά αντικραδασµικά στηρίγµατα τυποποιηµένων διαστάσεων και διασυνδέσεων. Κάθε περίβληµα είναι εφοδιασµένο µε ανεξάρτητο σύστηµα κατάσβεσης πυρκαγιάς, που ενεργοποιείται αυτόµατα, είτε µε την ανίχνευση φλόγας (αισθητήρες φλόγας), είτε µε την ανίχνευση υψηλής θερ- µοκρασίας (αισθητήρες θερµοκρασίας). Οι κύριες µηχανές Diesel MTU 20V956 TB82 συνεχόµενης ισχύος 3830 KW (5210 HP) έκαστη, χρησιµοποιούνται για την κίνηση του πλοίου όταν οι απαιτήσεις ταχύτητας είναι µικρότερες από 20 κόµβους και λόγω της µικρής κατανάλωσης καυσίµου που έχουν. Χαρακτηριστικό αυτών των µηχανών είναι ότι, όταν λειτουργούν στο ελάχιστο των ANAXAITI H/INTERCEPTION ª ƒ π - ƒπ π 2009 75
στροφών (ρελαντί), η καύση του καυσίµου λαµβάνει χώρα µόνο στη µία σειρά κυλίνδρων (δύο σειρές των δέκα κυλίνδρων διατεταγµένες σε "V"), ενώ η άλλη σειρά κυλίνδρων λειτουργεί άεργα. Οι µηχανές Diesel βρίσκονται εγκατεστηµένες µέσα σε ηχοµονωτικό θάλαµο (module), που είναι τοποθετηµένος πάνω σε ελαστικά αντικραδασµικά στηρίγµατα τυποποιηµένων διαστάσεων και είναι εφοδιασµένος µε ανεξάρτητο σύστηµα κατάσβεσης πυρκαγιάς, που ενεργοποιείται αυτόµατα όπως και στην περίπτωση των αεριοστροβίλων. Το πλοίο διαθέτει έναν µειωτήρα για κάθε άξονα (συνολικά δύο άξονες στο πλοίο), που καταλήγει σε µία έλικα µεταβλητού βήµατος (Controllable Pitch Propeller - CPP) κατασκευής της εταιρείας Escher Wyss. Η µέγιστη ταχύτητα που µπορεί να αναπτύξει το πλοίο µε τη χρήση των δύο αεριοστροβίλων είναι 32.8 κόµβοι, ενώ η οικονοµική ταχύτητα µε τη χρήση των δύο κυρίων µηχανών Diesel είναι 16 κόµβοι. Η αυτονοµία µε την µέγιστη ταχύτητα ανέρχεται σε 900 ναυτικά µίλια, ενώ µε την οικονοµική σε 4100 ναυτικά µίλια. Ο έλεγχος και η εποπτεία όλων των µηχανικών συστηµάτων γίνεται µέσω του συστήµατος NAUTOS Databus της εταιρείας Siemens που Κάθε φρεγάτα ΜΕΚΟ έχει τη δυνατότητα µεταφοράς ενός οργανικού ελικοπτέρου S-70B Aegean Hawk Ταυτόχρονη πετρέλευση εν πλω της φρεγάτας «Ψαρά» και «Έλλη» από το ΠΓΥ Προµηθέας 76 ª ƒ π - ƒπ π 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION
ªπ À π είναι εγκατεστηµένο στο Κέντρο Ελέγχου Προώσεως και Ενέργειας (Machinery Control Room MCR) και απεικονίζει σε τέσσερις ενδείκτες πολλαπλών λειτουργιών (Multi Display Screens) την συνολική κατάσταση όλων των µηχανηµάτων. Με το NAUTOS Databus, δίνεται η δυνατότητα παρέµβασης σε όλα τα µηχανικά µέρη του πλοίου χωρίς την ανάγκη επιτόπου αποστολής προσωπικού. [ Τα Ηλεκτρονικά Συστήµατα Η επιλογή του Τακτικού Συστήµατος, που είναι η καρδιά της διεξαγωγής των επιχειρήσεων του πλοίου, έγινε µε βάση το καλύτερο δυνατό σύστηµα της εποχής (δεκαετία 1990). Το Π.Ν. µε την τεχνογνωσία που είχε αποκτήσει από το τακτικό σύστηµα DAISY των φρεγατών τύπου «S», ήταν σε θέση να ζητήσει και να λάβει ένα εξελιγµένο σύστηµα, προσαρµοσµένο µε λεπτοµέρεια στις ανάγκες του επιχειρησιακού περιβάλλοντος του Αιγαίου. Έτσι, το σύστηµα STACOS (Signaal Tactical Command System) Mod 2 υποστηριζόµενο από κατάλληλο σύστηµα µεταγωγής πληροφοριών µάχης (Combat System Data Bus) για την διασύνδεση των επιθυµητών ηλεκτρονικών αισθητήρων και οπλικών συστηµάτων, επελέγη µε βάση την εξαιρετική ικανότητα να παρέχει στην οµάδα ιοικήσεως του πλοίου την δυνατότητα να συνδυάζει αποτελεσµατικά τις διατιθέµενες συσκευές εντοπισµού και οπλικά συστή- µατα εναντίον στόχων αέρος, επιφανείας και υποβρυχίων σ ένα περιβάλλον πολλαπλών απειλών, χωρίς να παραλείπει να υλοποιεί µε µεγάλη αποτελεσµατικότητα την δίκτυο-κεντρική (net-centric) λειτουργία του σύνθετου επιχειρησιακού χώρου. Οι κυριότερες λειτουργίες του τακτικού συστήµατος STACOS είναι οι παρακάτω: 1. Έρευνα και συγκέντρωση στοιχείων. Ελικόπτερο S-70B ενώ υπερίπταται πάνω από τη Φραγάτα «Ψαρά». ιακρίνονται στο πλοίο το πυροβόλο των 127 mm, το σύστηµα Phalanx καθώς και οι εκτοξευτές αναλωσίµων Mk 36. 2. ηµιουργία τακτικής εικόνας. 3. Υποστήριξη της οµάδας διοικήσεως για τη λήψη αποφάσεων και την διεξαγωγή των επιχειρήσεων µε τη χρήση των οπλικών συστηµάτων. 4. Έλεγχο οπλικών συστηµάτων, συµπεριλαµβανοµένων και των ηλεκτρονικών και µηχανικών αντιµέτρων. 5. Υποστήριξη ειδικών λειτουργιών, όπως έλεγχο επικοινωνιών και µετάδοσης δεδοµένων, έλεγχο ιπταµένων µέσων και υποβοήθηση ναυτιλίας προς την γέφυρα του πλοίου. 6. Άλλες λειτουργίες, όπως καταγραφή δεδοµένων για λόγους ανάλυσης και παροχή εκπαίδευσης. Στο Κέντρο Επιχειρήσεων του πλοίου βρίσκονται τοποθετηµένες οκτώ εργονοµικές κονσόλες πολλαπλών λειτουργιών (Multifunctional Operator Console - MOC) µε έγχρωµες οθόνες υψηλής ανάλυσης, ενώ η διασύνδεση πραγµατοποιείται µέσω κατάλληλης µονάδας διανοµής δεδοµένων (Data Distribution Unit DDU) στον κεντρικό υπολογιστή SMR του συστήµατος. Τα επιµέρους ηλεκτρονικά συστήµατα και αισθητήρες είναι τα παρακάτω: 1. Ραντάρ έρευνας αέρος-επιφανείας µακράς εµβέλειας DA-08 της Ολλανδικής εταιρείας SIGNAAL (τώρα Thales Naval Nederland) σε συνεργασία µε την Αµερικάνικη MAGNAVOX. Είναι ραντάρ έρευνας 2D (παροχή διόπτευσης και απόστασης στόχου) που λειτουργεί στην περιοχή συχνοτήτων F-Band, υψηλής µέσης ισχύος (βελτιστοποίη- ANAXAITI H/INTERCEPTION ª ƒ π - ƒπ π 2009 77
Μέρος του ΚΠΜ φρεγάτας ΜΕΚΟ του ΠΝ. ιακρίνεται η κονσόλα του Αξιωµατικού Αεράµυνας, που αποτελεί κοµµάτι του τακτικού συστήµατος STACOS Μέρος του εσωτερικού του Κέντρου Πληροφοριών Μάχης (ΚΠΜ) φρεγάτας ΜΕΚΟ του ΠΝ. Σε πρώτο πλάνο διακρίνεται η κονσόλα HN/SWG-1A του συστήµατος ελέγχου βολής των πυραύλων επιφανείας-επιφανείας RGM-84 Harpoon. ση Burn-through range) αλλά χαµηλής µέγιστης ισχύος (Low Detectability), µε ειδικά φίλτρα (π.χ. ΜΤΙ) και αυξηµένα χαρακτηριστικά επιβιωσιµότητας στο κορεσµένο ηλεκτρονικό περιβάλλον. To ραντάρ διακρίνεται για την ικανότητά του να εντοπίζει στόχους αέρος και χαµηλά ιπτάµενους στόχους (Sea Skimmers). Η κεραία του ραντάρ DA-08 είναι σταθµισµένη για απορρόφηση των κινήσεων του πλοίου και απρόσκοπτη λειτουργία του σε υψηλό Sea State, ενώ έχει ενσωµατωµένες τις κεραίες του συστήµατος IFF (Identification Friend or Foe) Mk XII Mod 4. 2. Ραντάρ έρευνας και διευθύνσεως βολής MW-08 της Ολλανδικής εταιρείας SIGNAAL. Είναι ραντάρ 3D (παροχή διόπτευσης, απόστασης και ύψωσης στόχου) 'SMART' (Signaal Multibeam Acquisition Radar for Tracking) που λειτουργεί στην περιοχή συχνοτήτων F/G- Band, παρέχοντας πλήρως αυτοµατοποιηµένο εντοπισµό και παρακολούθηση (Automatic Detecting and Tracking ADT) µε ιδιαίτερες ικανότητες στον εντοπισµό µικρών χαµηλά ιπτάµενων στόχων, όπως κατευθυνόµενα βλήµατα (Κ/Β). To σύστηµα µπορεί να υποστηρίξει πυρά εναντίον στόχων επιφανείας µε την δυνατότητα Track-while-scan εναντίον τέτοιων στόχων. Η κεραία είναι σταθεροποιηµένη, τύπου Stripline Array, έξι διπλών συστοιχιών, µε ικα- 78 ª ƒ π - ƒπ π 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION
ªπ À π νότητα κατακόρυφης εκποµπής έως 70 o. 3. Ραντάρ ναυτιλίας Racal Decca 2690BT ARPA, 2D (παροχή διόπτευσης και απόστασης στόχου) που λειτουργεί στην περιοχή συχνοτήτων I-Band συνδεδεµένο µε το σύστηµα Bridgemaster και το τακτικό σύστηµα STACOS. 4. ύο ραντάρ ελέγχου πυρός STIR (Separate Track and Illumination Radar) της SIGNAAL, που λειτουργεί στην περιοχή συχνοτήτων I/J/K-Band, παρέχοντας αυτοµατοποιηµένη παρακολούθηση και «φωτισµό» του στόχου για την ηµι-ενεργητική κατεύθυνση των Κ/Β Sea Sparrow (ή των νεοτέρων RIM-162C ESSM). Η συνεχόµενη ακτινοβολία (CW) που µπορούν να εκπέµψουν, παράγεται από τα δύο ανεξάρτητα συστήµατα Mk 73 Mod 1 της εταιρείας Raytheon. 5. Συσκευή Κατευθύνσεως Ελικοπτέρων VESTA transponder. 6. Συστήµατα ασύρµατης αυτόµατης ανταλλαγής τακτικής εικόνας Link 11/Link 14, µέσω κρυπτοκαλυµµένων δικτύων UHF και HF. 7. Σόναρ SQS-56/DE 1160 (hull mounted 7,5 KHz) και VDS (Variable Depth Sonar, 12 KHz) της εταιρείας Raytheon, υδρόφωνο WQS-2A και ηχοβολιστικό UQN-4A. Η γενικότερη σχεδίαση των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ προέβλεπε αυξηµένη επιβιωσιµότητα µε σκάφος και υπερκατασκευές να παρουσιάζουν µικρή σχετικά διατοµή ραντάρ RCS. 8. Σύστηµα υποκλοπών εκποµπών ραντάρ (ESM) AR-700 της Αµερικάνικης εταιρείας Argosystems (τώρα EDO), µε δυνατότητα υποκλοπής χαρακτηριστικών στοιχείων ραντάρ (συχνότητα, PRF, PW, κλπ) στην περιοχή συχνοτήτων 0,5-18 GHz. 9. Πλήρως αυτόµατα ηλεκτρονικά αντίµετρα (ECM) APECS-II (Advanced Programmable Electronic Countermeasures System) της εταιρείας Argosystems (τώρα EDO), στην περιοχή συχνοτήτων 7,5-18 GHz, µε ικανότητα λήψεως 200 διαφορετικών σηµάτων και ποικιλίας παρεµβολών εναντίον 16 διαφορετικών στόχων. 10. Ραδιογωνιόµετρο Telegon 10 HDF/F (10 KHz 1000 MHz). 11. Σύστηµα εξωτερικών επικοινωνιών που ολοκληρώνονται µε το σύστηµα διαχείρισης σηµάτων µε συσκευές επικοινωνιών MF/HF, VLF/MF/HF, VHF, UHF, INMARSAT-B, Mini-M και τις αντίστοιχες κρυπτοσυσκευές, καθώς και σύστηµα εσωτερικών επικοινωνιών MCS-2002. 12. Συσκευές GPS [ Συστήµατα Μάχης 1. Σύστηµα διευθύνσεως βολής DDWCS (Dual Director Weapon Control System) που σε συνεργασία µε το τακτικό σύστηµα STACOS, χρησιµοποιεί τα ραντάρ STIR και MW-08, καθώς και τα οπτικά σκοπευτικά (TDS) της γέφυρας του πλοίου, για τον έλεγχο ANAXAITI H/INTERCEPTION ª ƒ π - ƒπ π 2009 79
βολής των αντιαεροπορικών βληµάτων Sea Sparrow (ή Evolved Sea Sparrow) και του πυροβόλου των 5 ιντσών Mk 45. 2. AN/SWG-1A Σύστηµα ελέγχου βολής κατευθυνόµενων βληµάτων (Κ/Β) Harpoon (Harpoon Missile Launcher Control System). 3. Σύστηµα οκτώ Κ/Β επιφανείας επιφανείας, RGM-84G Harpoon Block 1C της εταιρείας McDonnell Douglas (τώρα Boeing Integrated Defense Systems), σε δύο τετραπλούς εκτοξευτήρες. To Κ/Β Harpoon Block 1C ενεργητικής κατεύθυνσης, έχει εµβέλεια 70 ναυτικά µίλια, ταχύτητα 0,9 mach και κεφαλή µάχης βάρους 227 κιλών. 4. Σύστηµα 16 κατευθυνόµενων βληµάτων επιφανείας αέρος, RIM- 7P VL (Vertical Launch) Sea Sparrow της εταιρείας Raytheon, που βάλλονται κάθετα από τον εκτοξευτήρα Mk-48 Mod 2 VLS group module της ίδιας εταιρείας. Το ηµιενεργητικό Κ/Β RIM-7P έχει εµβέλεια 10 ναυτικά µίλια, ταχύτητα 2,5 mach, κεφαλή µάχης βάρους 39 κιλών και αυξηµένες δυνατότητες προσβολής στόχων αέρος που ίπτανται πολύ κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας (sea skimming). Τον Μάιο του 2007, η εταιρεία Thales σε συνεργασία µε την Raytheon, ανέλαβαν την αναβάθµιση των ραντάρ STIR και των κανίστρων εκτόξευσης αντίστοιχα, ώστε τα πλοία να είναι σε θέση να βάλλουν τους πυραύλους RIM-162C ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile) µε αυξηµένη εµβέλεια στα 16 ναυτικά µίλια και βελτιωµένα αντιαεροπορικά και αντιβληµατικά χαρακτηριστικά. Μέχρι τώρα έχει αναβαθµιστεί η Φ/Γ ΣΑΛΑΜΙΣ, έχοντας εκτελέσει και επιτυχη- µένη βολή στο πεδίο βολής Κρήτης. Τα υπόλοιπα πλοία προβλέπεται να αναβαθµιστούν εντός του 2009. 5. Πυροβόλο FMC 5 ιντσών (127 mm)/54 διαµετρηµάτων, Mk 45 Mod 2A της εταιρείας BAE Systems Land and Armaments, µε δυνατότητα βολής 20 βληµάτων το λεπτό στα 13 ναυτικά µίλια εναντίον στόχων επιφανείας και 7,7 ναυτικά µίλια εναντίον στόχων αέρος. Βάρος βλήµατος µάχης έως 32 κιλά. 6. ύο εξάκανα πυροβόλα 20mm Mk 15 CIWS (Close-In Weapon System) "Phalanx" αντιβληµατικής προστασίας, µε δυνατότητα βολής 3000 βληµάτων ανά λεπτό και µέγιστο βεληνεκές 1,5 χιλιόµετρα. 7. Έξι τορπιλοσωλήνες ανθυποβρυχιακών τορπιλών Mk 32 Mod 5 µε δυνατότητα βολής ανθυποβρυχιακών τορπιλών Mk 46 Mod 5 της Αµερικάνικης εταιρείας Honeywell, ενεργητικής/ παθητικής κατεύθυνσης στα 5,9 ναυτικά µίλια µε ταχύτητα 40 κόµβων και βάρος κεφαλής µάχης 44 κιλά. 8. υνατότητα µεταφοράς και εξυπηρέτησης 1-2 ελικοπτέρων πολλαπλού ρόλου, S-70B Aegean Hawk (µε πυραύλους Penguin Mk 2 Mod 7 και τορπίλες Mk 46 Mod 5) 9. Σύστηµα τεσσάρων εκτοξευτών ηλεκτρονικών αντιµέτρων Mk 36 Mod 2 SRBOC και δύο συστήµατα αντιµέτρων REPLICA. 10. Ρυµουλκούµενα αντίµετρα τορπιλών SLQ-25 Nixie towed torpedo decoy system [ Προοπτικές Αναβάθµισης Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, στο ΕΜΠΑΕ των ετών 2006-2015, έχει προβλεφθεί προϋπολογισµός ύψους 200 εκατοµµυρίων Ευρώ για την αναβάθµιση των τεσσάρων φρεγατών κλάσεως «Υ ΡΑ». Η ανάγκη αυτή προέκυψε από την αυξανόµενη ανησυχία στα ανατολικά θαλάσσια σύνορα της Πατρίδος µας και τις εντατικές επιχειρήσεις στο διεθνέςσυµµαχικό γίγνεσθαι στο οποίο συµµετέχει ενεργά το Π.Ν., καθώς και ότι οι φρεγάτες τύπου «S» βαίνουν σταδιακά προς την δύση τους. Στην παρούσα χρονική συγκυρία, το Π.Ν. βρίσκεται σε διαδικασία εκτίµησης των δυνατοτήτων για την αποτελεσµατικότερη επιλογή συστηµάτων που θα προσδώσουν στα πλοία χαρακτηριστικά που θα αυξήσουν κατακόρυφα την διαθεσιµότητα, αλλά και την επιχειρησιακή αξία της πλατφόρµας. Οι παρεµβάσεις θα πρέπει να είναι εντός του προϋπολογιζόµενου κόστους και παράλληλα να παρέχουν την αιχµή της τεχνολογίας και αποτελεσµατικότητας. Στο πλαίσιο αυτό της αναβάθµισης υπάρχει η δυνατότητα να προταθούν πολλά συστήµατα, αλλά θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι οι δυνατότητες περιορίζονται στα 50 εκατοµµύρια Ευρώ ανά πλοίο. Επίσης, ήδη έχει δαπανηθεί κάποιο ποσό για την αναβάθµιση της ικανότητας βολής των Κ/Β ESSM που αναφέρθηκαν παραπάνω. Έτσι, µέσα σε αυτόν τον προϋπολογισµό θα πρέπει να συµπεριληφθεί µια υψηλού επιπέδου συντήρηση/ αναβάθµιση των συστηµάτων που θα παραµείνουν στο πλοίο και αντικατάσταση/ προσθήκη µηχανολογικού εξοπλισµού, οπλικών και ηλεκτρονικών συστηµάτων που θα επιτύχουν το βέλτιστο αποτέλεσµα από πλευράς επιχειρησιακών ικανοτήτων. Για τον µηχανολογικό εξοπλισµό είναι σκόπιµο να αναβαθµιστεί το σύστηµα NAUTOS databus µε νέους αισθητήρες καθώς και αναβάθ- µιση των σταθµών ελέγχου εντός του Κέντρου Ελέγχου Προώσεως Ενέργειας (MCR) µε νέες κονσόλες και λογισµικό. Για τα ηλεκτρονικά συστήµατα είναι τεχνικο-οικονοµικά εφικτό να αναβαθµιστούν µερικοί από τους ηλεκτρονικούς αισθητήρες (ραντάρ) και να ενσω- µατώσουν τις νέες εξελίξεις στον τοµέα τους, όπως νέα επεξεργασία σηµάτων/ συχνοτήτων και νέο λογισµικό. Για τα συστήµατα ηλεκτρονικού πολέµου ESM (Electronic Support Measures) και ECM (Electronic Counter Measures), θα πρέπει ν αναζητηθεί η βέλτιστη, οικονοµικά και τεχνικά, λύση για την αντικατάστασή τους. Αυτά σε συνδυασµό µε την τοποθέτηση ενός νέου τακτικού συστήµατος ανοικτής αρχιτεκτονικής, θα δώσουν εντελώς νέα χαρακτηριστικά στις επιχειρησιακές και δίκτυο-κεντρικές δυνατότητες των πλοίων. Τα συστήµατα σόναρ χρήζουν σαφώς αναβάθµισης ή αντικατάστασης λόγω παλαιότητας. Το Π.Ν σε αυτή τη περίπτωση, θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά, τουλάχιστον την αντικατάσταση του VDS (Variable Depth Sonar) και να επιλέξει ένα χαµηλών συχνοτήτων ελαφρύ VDS 80 ª ƒ π - ƒπ π 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION
ªπ À π Φρεγάτα «ΜΕΚΟ» και «S» του ΠΝ κατά τη διάρκεια άσκησης. Οι «S» υποβάλλονται αυτό τον καιρό σε ένα πρόγραµµα αναβάθµισης ενώ για τις «ΜΕΚΟ» ανάλογο πρόγραµµα έχει προβλεφτεί στο ΕΜΠΑΕ 2006-2015 και αυτό αποτελεί ουσιαστικά µονόδροµο εάν το ΠΝ επιθυµεί τα συγκεκριµένα σκάφη να παραµείνουν αξιόµαχα και την επόµενη δεκαετία που να µπορεί να λειτουργήσει σε πολύ-στατικό (multi-static) συνδυασµό µε τα υπάρχοντα βυθιζόµενα σόναρ τύπου HELRAS, που φέρουν τα ελικόπτερα S-70B Aegean Hawk του Π.Ν., ανεβάζοντας κατακόρυφα τις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες του Π.Ν. στο «δύσκολο» περιβάλλον του Αιγαίου. Τέλος, για τους αισθητήρες, θα πρέπει οπωσδήποτε να προβλεφθεί η τοποθέτηση ενδείκτη προειδοποίησης ακτινοβολίας Laser (Laser Warning Receiver) καθώς και προσθήκη αντίστοιχων αντιµέτρων, µιας και τα κατευθυνόµενα µε Laser οπλικά συστήµατα είναι πλέον συνηθισµένα (π.χ. Κ/Β Hellfire, βόµβες LGB κλπ.). Για τα οπλικά συστήµατα, όπως αναφέραµε παραπάνω, ήδη πραγµατοποιείται η µετάβαση στα Κ/Β επιφανείας-αέρος ESSM. Τα Κ/Β Harpoon καθώς και τα πυροβόλα 5/54 καλύπτουν πολύ καλά τις ανάγκες για τα οποία προορίζονται και έτσι δεν απαιτείται καµία αναβάθ- µιση. Για να µπορέσουν όµως τα πλοία να συµµετάσχουν ενεργά στις παράκτιες ναυτικές επιχειρήσεις (Littoral Warfare) όπως αυτές δια- µορφώνονται στο περιβάλλον του Αιγαίου και στα άλλα σηµεία του πλανήτη που συµµετέχει ενεργά το Π.Ν. (π.χ. επιχειρήσεις εναντίον της πειρατείας στην ανατολική Αφρική κλπ.), θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η προοπτική τοποθέτησης στα πλοία, ενός πυροβόλου µικρού-µεσαίου διαµετρήµατος 30-35 χιλιοστών, που εκτός από τις κλασσικές λειτουργίες, θα αυξήσει κατακόρυφα και την αντιβληµατική προστασία τους µε χρήση εξελιγµένων πυροµαχικών, όπως είναι το σύστηµα ναυτικού όπλου Millennium, µε χρήση των εξελιγµένων πυροµαχικών AHEAD. [ Επίλογος Οι Αξιωµατικοί του Π.Ν. και τα πληρώµατα που στελέχωσαν και λειτούργησαν τις φρεγάτες τύπου «Υ ΡΑ» για πάνω από µία δεκαετία, απέδειξαν ότι το σύγχρόνο Π.Ν. µπορεί και έχει την δυνατότητα να αντεπεξέλθει άριστα στις επιχειρησιακές και τεχνικές προκλήσεις των καιρών µας. Το επόµενο βήµα, εκτός από τις επιχειρησιακές και τεχνικές εξελίξεις που πρέπει να ενσωµατωθούν, απαιτεί και την καλύτερη οικονοµικά λύση ώστε το αποτέλεσµα να έχει αυξηµένη διάρκεια ζωής και να µην εξελιχθεί σε ένα ασύµφορο µέσον για την Πατρίδα µας. Λύσεις υπάρχουν πολλές, που ευτυχώς επιτυγχάνουν τα καλύτερα αποτελέσµατα µε µικρότερο κόστος. ANAXAITI H/INTERCEPTION ª ƒ π - ƒπ π 2009 81