ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 1 Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ, ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ, ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ, ΝΕΡΟ 1

Ο μεταβολισμός Μεταβολισμός είναι το σύνολο των βιοχημικών διεργασιών στα κύτταρα ενός οργανισμού κατά τις οποίες διακινείται ύλη και είτε αποθηκεύεται ενέργεια (διαδικασία του αναβολισμού), είτε απελευθερώνεται ενέργεια από τα βιομόρια (διαδικασία του καταβολισμού). Άρα, περιλαμβάνει όλες τις βιοχημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και στην απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στη συντήρηση, την αύξηση, τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, που γίνονται εφικτά λόγω και της διαχείρισης της ενέργειας. 2

Ο μεταβολισμός Οι μεταβολικές αντιδράσεις εξελίσσονται σε διάφορα χρονικά στάδια όπου μεταφέρονται, δημιουργούνται ή διασπώνται οι χημικές ενώσεις του σώματος. Κάθε στάδιο μίας "μεταβολικής οδού" καταλύεται από διαφορετικό ένζυμο, η δομή του οποίου κωδικοποιείται από ένα συγκεκριμένο γονίδιο. Το τελικό προϊόν κάθε «βήματος» μίας οδού ονομάζεται μεταβολίτης. Στις διαδικασίες μεταβολισμού εμπλέκεται ένα κύριο μόριο "φορέας ενέργειας" που λέγεται ATP. 3

Διατροφή και ενέργεια Η ενέργεια που περιέχεται στις πεφθείσες (πεπτικό) θρεπτικές ουσίες εμφανίζεται τουλάχιστον ως θερμότητα που αποβάλλεται στο περιβάλλον, αλλά και ως μηχανικό έργο, ή ως αύξηση σώματος κ.α. Η θρεπτική κατάσταση του σώματος επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των μεταβολικών διαδικασιών. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και άλλοι συμπαράγοντες, αλλά και κύριες ορμόνες (αυξητική ορμόνη, θυροξίνη, αδρεναλίνη), ρυθμίζουν τη λειτουργία του κυτταρικού μεταβολισμού. 4

Η διατροφή Η παροχή διατροφικών συστατικών είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό καθημερινά, σε τέτοια ποσότητα ώστε να διατηρείται ο μεταβολικός ρυθμός. Ο υποσιτισμός π.χ. προκαλεί μείωση του μεταβολισμού, ως προσαρμογή: Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, σε ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους να παρατηρείται σταδιακή μείωση του ρυθμού απώλειας με το χρόνο, λόγω της προσαρμογής. Υπάρχουν και διατροφικοί παράγοντες που επηρεάζουν το μεταβολισμό. Τέτοιες ουσίες είναι: Η καφεΐνη, οι θεοφυλλίνες, που περιέχονται στο τσάι, τα αφεψήματα, κ.α. 5

6 «ΕΙΣΡΟΕΣ» ΟΞΥΓΟΝΟΥ, ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΡΟΦΗΣ & ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ «ΕΚΡΟΕΣ», ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΜΕΣΟ ΕΝΗΛΙΚΑ, ΑΝΑ ΗΜΕΡΑ.

Μακρο-, μικρο-θρεπτικά και νερό Μακροθρεπτικά συστατικά ονομάζονται οι θρεπτικές ουσίες που προσφέρουν ενέργεια και συντήρηση-ανάπλαση, όπως υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος και απαιτούνται σε μεγάλες ποσότητες (γραμμάρια) στον οργανισμό. Μικροθρεπτικά συστατικά είναι τα ανόργανα άλατα, οι βιταμίνες και το νερό. Είναι απαραίτητα σε μικρές ποσότητες ή σε ίχνη (ιχνοστοιχεία), και δεν αποδίδουν ενέργεια στον οργανισμό. Λειτουργικά συστατικά και λειτουργικά τρόφιμα: Εξυπηρετούν ειδικές λειτουργίες, π.χ. οι ίνες. 7

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ 8

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ RDA: Recommended Daily Allowance 9

ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ 10

ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Συνολική μάζα σώματος και άλιπη μάζα σώματος. 11

Λίπος και διαφορές στη σύσταση σώματος 12

ΔΕΡΜΑΤΟΠΤΥΧΕΣ 13

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ 14

ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 15

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 16

Μικροθρεπτικά: Ανόργανα Τα ανόργανα θρεπτικά στοιχεία αποτελούν: 1). Συστατικά υδατανθράκων, λιπών, πρωτεϊνών (C, O, H, N), 2). Συστατικά των υγρών του σώματος και ιστών, ως ηλεκτρολύτες (K, Na, Cl), 3). Δομικά συστατικά οστών δοντιών (Ca, P, Mg), 4). Συστατικά ενζύμων και ορμονών, πολλές καταλυτικές δράσεις και ρύθμιση μεταβολισμού, 5). Μεταφορείς του οξυγόνου (Fe). 17

Μικροθρεπτικά: Ανόργανα και «ρόλοι» τους Τα στοιχεία Ca, P και Mg αποτελούν την ομάδα που ρυθμίζει την ανάπτυξη και υγεία των οστών δοντιών. Το 99 % του Ca του οργανισμού, το 90 % του P και το μεγαλύτερο μέρος του Mg υπάρχουν στα οστά και τα δόντια. Τα στοιχεία Na, K και Cl αποτελούν τους τρεις κύριους ηλεκτρολύτες στο σώμα, που διατηρούν την ισορροπία ιόντων, κατιόντων ανιόντων. Το Na είναι το κύριο εξωκυτταρικό κατιόν, ενώ το K το κύριο εσω-κυτταρικό κατιόν. Τα στοιχεία Fe, Zn και Cu ρυθμίζουν λειτουργίες του αιμοποιητικού ιστού, του δέρματος κ.λπ. 18

Μικροθρεπτικά: Ανόργανα Πολλά μικροθρεπτικά είναι αναπόσπαστα συστατικά ορισμένων ενζύμων και ορμονών, δρουν ως καταλύτες σε ενζυμικά και οργανικά συστήματα και άλλων βιολογικών ενώσεων, όπως ο σίδηρος (Fe) στην αιμογλοβίνη, το κοβάλτιο (Co) στη βιταμίνη Β12, το ιώδιο στην ορμόνη θυροξίνη και το σελήνιο (Se) στη γλουταθειόνη. Τα θρεπτικά στοιχεία αλληλοεπηρεάζονται και «εξισορροπούνται» μεταξύ τους λειτουργικά. Η ισορροπία αυτή είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική δράση τους και την συνολική ομοιόσταση του οργανισμού. 19

Ομοιόσταση ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΜΟΙΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ 20

21

Συστήματα Ελέγχου του Σώματος Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει χιλιάδες συστήματα ελέγχου (επιστήμη της Κυβερνητικής). Συστήματα ανατροφοδότησης (feedback), θετικά ή αρνητικά τελική ομοιόσταση. Παράμετρος του συστήματος (π.χ. θερμοκρασία). Μηχανισμός παρακολούθησης κάθε παραμέτρου. Σύστημα σύγκρισης με την τιμή «αναφοράς». Μηχανισμοί τροποποίησης λειτουργίας ιστών συστημάτων για την αποκατάσταση της ισορροπίας (control unit). 22

Συστήματα Ελέγχου του Σώματος Παραδείγματος χάριν, ύπαρξη παραμέτρων που αφορούν όλο τον εξωκυττάριο χώρο π.χ. ωσμωτική πίεση εξωκυττάριου υγρού (υγρό των ιστών, πλάσμα, λέμφος) περίπου 290mOsm/lit - παραμέτρων που αφορούν ένα λειτουργικό 23 σύστημα (π.χ. αρτηριακή πίεση).

Αυτοματισμός Οργανισμού 24

Συστήματα Ελέγχου του Σώματος: Ωσμωτική πίεση εξωκυττάριου υγρού 25

Όσμωση και Διάχυση Αν βάλουμε δυο υγρά, το ένα μετά το άλλο, με προσοχή, μέσα σε ένα δοχείο, ώστε να μην αναμειχθούν και η πυκνότητα τους (περιεκτικότητα σε άλατα) είναι διαφορετική, τότε καθαρό νερό από το υγρό με την μικρότερη πυκνότητα, θα μετατοπιστεί προς το υγρό με την υψηλότερη, μέχρι να έρθει ισορροπία και να έχει όλο το μείγμα την ίδια πυκνότητα. Αυτή η ιδιότητα ονομάζεται διάχυση. 26

Όσμωση Αν μεταξύ των δυο υγρών μεσολαβεί μια ημιπερατή μεμβράνη, τότε μέσα από την μεμβράνη περνά μόνο καθαρό νερό, (που είναι ο διαλύτης των δυο υγρών) για να ισορροπήσει η περιεκτικότητα στα δυο μέρη σε άλατα και άλλες ουσίες που δημιουργούν την διαφορά. Η στάθμη στα δυο μέρη δεν είναι η ίδια, όπως θα συνέβαινε αν δεν υπήρχε η μεμβράνη. 27

Όσμωση Η οσμωτική ροή από το αραιότερο προς το πυκνότερο υγρό συνεχίζεται, μέχρι να επιτευχθεί κατάσταση ισορροπίας, που χαρακτηρίζεται από την υψηλότερη στάθμη του διαλύματος μεγαλύτερης συγκέντρωσης αλάτων. Η διαφορά στάθμης των διαλυμάτων αντιστοιχεί στην οσμωτική πίεση. 28

Οσμώλια ή Οσμώλες Ο αυστηρός ορισμός της μονάδας osmole είναι ο αριθμός των οσμωτικά δραστικών σωματιδίων που, όταν είναι διαλυμένα σε 22,4 Lt διαλύτη στους 0 βαθμούς Κελσίου, ασκεί οσμωτική πίεση 1 ατμόσφαιρας. Άρα τα οσμώλια είναι ανάλογα του αριθμού των σωματιδίων σε ένα διάλυμα. 29

Ο νόμος του Van t Hoff Π = crt Π = οσμωτική πίεση, όπου, c είναι μονάδα συγκέντρωσης moles/litre ή mass/mw/litre. - Επειδή αναφερόμαστε στο 1 λίτρο, η σχέση mass/mw μας δείχνει ότι όσο μικρότερο είναι το μόριο μίας ένωσης, τόσο μεγαλύτερη οσμωτική πίεση ασκεί η ένωση αυτή. - R = 0,082 (litre x bar) / (deg x mole), είναι η παγκόσμια σταθερά των αερίων και T η θερμοκρασία στην κλίμακα Kelvin (kelvin = βαθμός Celsius + 273,15). 30

Η διακίνηση του νερού μέσω των μεμβρανών του κυττάρου 31

ΟΣΜΩΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ Η ωσμωτική πίεση του ανθρώπινου αίματος παραμένει φυσιολογικά σταθερή στα 290 mοsm/l με μικρές διακυμάνσεις (όχι μεγαλύτερες του 5%). Η πίεση αυτή οφείλεται κυρίως στην παρουσία μικρών μορίων, των ιόντων Na+, Cl-, K+, -HCO3 και δευτερευόντως στη γλυκόζη, την ουρία, τις πρωτεΐνες κ.λπ. Η οσμωτική πίεση στην τελική εξισορρόπηση της, τείνει είναι ίδια σε όλα τα διαμερίσματα. Αύξηση της ωσμωτικής πίεσης του αίματος είναι ισχυρή ένδειξη αφυδάτωσης που αφορά και τους ιστούς. 32

33

Τα κύρια οσμωτικά συστατικά του πλάσματος Κατιόν/Ανιόν Συγκέντρωση σεmmol.l-1 Na+ 135 K+ 5 Cl- 110 HCO3-24 Γλυκόζη 5 Ουρία 5 ΣΥΝΟΛΟ 284 (mοsm.l -1 ) 34

ΙΟΝΤΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ 35

Το άμεσο περιβάλλον των κυττάρων- Εξωκυττάριο Υγρό 36

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (1) 37

Η πορεία της αφυδάτωσης-ενυδάτωσης 38

ΥΓΡΑ ΜΕΣΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ: ΠΛΑΣΜΑ ΑΙΜΑ : 3,0 Lt ΠΛΑΣΜΑ + 3,0 Lt ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ 6,0 Lt συνολικά. ΤΟ ΠΛΑΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ 3-4% Σ.Β. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ: ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΥΓΡΩΝ, ΤΡΟΦΩΝ. ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ: ΟΥΡΑ, ΚΟΠΡΑΝΑ, ΙΔΡΩΤΑΣ, ΕΚΠΝΟΗ, ΔΙΑΠΝΟΗ (ΔΕΡΜΑ). ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (ΙΑΤΡΙΚΑ). 39

ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ/ΥΓΡΑ ΤΟ ΠΛΑΣΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ ΤΩΝ ΤΡΙΧΟΕΙΔΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΕΜΦΑΓΓΕΙΩΝ. ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ 11 Lt ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΥΓΡΑ = ΠΛΑΣΜΑ + ΜΕΣΟ- ΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ 20% Σ.Β. 40

ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ/ΥΓΡΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ 28 Lt Ή 40% Σ.Β. ΤΟ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΚΑΙ ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΙ ΤΟ ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ, ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ: ΟΣΜΩΤΙΚΑ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΩΝ «ΠΥΛΩΝ» ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (Π.Χ. ΟΙ ΑΚΟΥΑΠΟΡΙΝΕΣ). ΤΟ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΑ. ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗΣ: ΠΛΑΣΜΑ ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ ΕΝΔΟ-ΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ. 41

42

ΟΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΝΕΡΟ ΣΩΜΑΤΟΣ 42 Lt ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ 3,50 Lt. ΟΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ 290,00 ± 5,00 mosm/lt Ή 300,00 mosm/lt ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΥΓΡΑ (3,50 Lt ΠΛΑΣΜΑ + 10,50 Lt ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ) 14 Lt ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΔΙΑΛΥΜΕΝΑ ΣΤΕΡΕΑ ΟΣΜΩΤΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ 4.200 mosm. ΑΡΑ 4.200 / 14 = 300 mosm/lt ΟΜΟΙΩΣ 43

ΟΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΥΓΡΑ 28 Lt ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΣΤΕΡΕΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΜΕ 8.400 mosm. ΑΡΑ 8.400 / 28 = 300 mosm/lt ΞΑΝΑ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΚΑΙ «ΑΠΟΘΗΚΗ» ΤΩΝ ΔΙΑΛΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ. ΟΠΩΣ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΑ ΙΟΝΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΥΡΙΩΣ ΑΛΑΤΑ ΕΝΩ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΑΛΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. 44

Χορήγηση ενδοφλέβιων διαλυμάτων για τη διατήρηση της οσμωτικής πίεσης 45

Χορήγηση ενδοφλέβιων διαλυμάτων για τη διατήρηση της οσμωτικής πίεσης 46

Η περιεκτικότητα κάθε ιστού σε νερό 47

ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΕΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΕΡΗΣΗ ΑΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΑΤΑΒΟΛΙΚΟ/ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΝΕΡΟ ΑΝΤΙΔΙΟΥΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ «ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ» ΑΠΟ ΝΕΡΟ 48

ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Το νερό καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της κατά βάρος σύστασής των κυττάρων, που μπορεί να μην είναι το ίδιο σε όλα τα κύτταρα, συνήθως μεταξύ 70 και 90%. Το μεσοκυττάριο υγρό αποτελεί το υδατικό περιβάλλον που αναπτύσσονται τα κύτταρα των πολυκυττάρων οργανισμών. Οι περισσότερες χημικές ουσίες που παρατηρούνται στο εσωτερικό κυττάρων είναι "ευδιάλυτες" στο νερό, που επιτρέπει την εύκολη μετακίνησή τους. 49

ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Οι χημικές αντιδράσεις γίνονται στο νερό. Παράδειγμα αποτελεί η υδρόλυση των μακρο-μορίων κατά την οποία μάλιστα το νερό συμμετέχει ως αντιδρών σώμα. Σημαντικότεροι λόγοι που καθιστούν το νερό τόσο απαραίτητο στοιχείο της ζωής είναι ακριβώς οι φυσικοχημικές του ιδιότητες που αποτελούν απόρροια της πολικότητας και της ικανότητας των μορίων του να συνδέονται μεταξύ τους με δεσμούς υδρογόνου. Θερμορυθμιστική ικανότητα νερού (εφίδρωση, ταχύπνοια). 50

ΚΑΤΑΒΟΛΙΚΟ Ή ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΝΕΡΟ Το νερό αυτό παράγεται κατά το μεταβολισμό των τροφίμων/ποτών. Κατά τον καταβολισμό 1 γρ. λίπους παράγονται περίπου 1,10 γρ. νερού (ο ύβος της καμήλας). Από 1 γρ. υδατάνθρακα (γλυκόζης), παράγονται 0,60 γρ. νερό. Σε μορφή ενυδατωμένου γλυκογόνου οι υδατάνθρακες δεσμεύουν επιπρόσθετο νερό. Το γλυκογόνο επομένως συγκρατεί νερό, περίπου 2,50-2,70 γρ / γρ. ενυδατωμένου βάρους. Από 1 γρ. πρωτεΐνης 0,42 γρ. νερό. 51

ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ-ΚΑΤΑΒΟΛΙΚΟ ΝΕΡΟ-ΑΘΛΗΣΗ 52

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΝΕΡΟΥ 53

ΣΤΕΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ - ΑΛΑΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΝΕΡΟ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ 3-7 ΗΜΕΡΕΣ. ΧΩΡΙΣ ΤΡΟΦΗ ΑΛΛΑ ΜΕ ΝΕΡΟ ΕΩΣ 45 ΗΜΕΡΕΣ. ΧΩΡΙΣ ΝΕΡΟ ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΡΟΦΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 3-4 ΜΗΝΕΣ (ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΦΗ). ΜΕ ΤΡΟΦΗ ΧΩΡΙΣ ΑΛΑΤΑ (ΖΩΑ) ΠΕΡΙΠΟΥ 1,5 ΜΗΝΑ. 54

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΕΞ ΥΔΑΤΟΣ 55

ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΠΕΣΤΑΓΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ? ΑΝ < 0,5 mg/lt ΠΙΘΑΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. ΟΔΗΓΟΙ ΦΟΡΤΗΓΩΝ, ΟΡΕΙΒΑΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΝ ΧΙΟΝΙ Κ.ΛΠ. ΣΠΑΡΓΗ ΕΝΤΕΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ, ΕΝΤΟΝΟΣ ΠΟΝΟΣ, ΕΞΟΔΟΣ ΝΑΤΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ. ΕΝΤΟΝΗ ΔΙΟΥΡΗΣΗ, ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ. ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ. 56