Α.Ν.Θ. ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ/ΝΤΗΣ Dr. Γ. ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΛΙΚΗ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ Dr. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΠ. ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Ν.Θ. «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ»
Ορισμός Ειλεός είναι μια παθολογική κατάσταση κυρίως του λεπτού αλλά και του παχεος εντέρου Χαρακτηρίζεται από διαταραχές στη διάταξη των εντερικών ελίκων, τον περισταλτισμό, την αιμάτωση, την κινητικότητα της τροφής εντός του εντερικού αυλού Συμπτώματα : ναυτία, εμετό, αναστολή (+/-) αποβολής αερίων κοπράνων, δυσκοιλιότητα, έντονο κοιλιακό άλγος. Σε προχωρημένα στάδια παρουσιάζεται εντερική νέκρωση και οξεία κοιλία, μια κατάσταση που απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση
Αποφρακτικός ειλεός Αποφρακτικός ειλεός ονομάζεται η αδυναμία προώθησης του εντερικού περιεχομένου, λόγω απόφραξης του αυλού του εντέρου. Η απόφραξη αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί τέλεια, όταν όλος ο αυλός είναι κλειστός, ή ατελής, όταν είναι μερικώς αποφραγμένος, απλή, όταν αφορά μόνο τον αυλό του εντέρου ή ισχαιμική, όταν έχει επηρεαστεί η αιμάτωση του τοιχώματός του, που μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε νέκρωσή του. Κλειστή έλικα ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία υπάρχουν δύο τουλάχιστον σημεία απόφραξης και το τμήμα ανάμεσα σε αυτά λέγεται κλειστή έλικα.
Παραλυτικός ειλεός Παραλυτικός ειλεός ονομάζεται το σύνδρομο στο οποίο το εντερικό περιεχόμενο δεν προωθείται περιφερικότερα γιατί μειώνεται ή παύει ο εντερικός περισταλτισμός. Αποτελεί «κοινή» μετεγχειρητική επιπλοκή κάθε ενδοκοιλιακής επέμβασης Αφορά συνήθως σε όλο το μήκος του Γ.Ε.Σ. Ο «Φυσιολογικός» παραλυτικός ειλεός αποτελεί τη συχνότερη μορφή αναστολής του εντερικού περισταλτισμού και λύνεται συνήθως την 3 η 5 η μετεγχειρητική ημέρα.
Ταξινόμηση ειλεού ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΕΙΛΕΟΣ ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ
Ταξινόμηση ειλεού ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ ΕΙΛΕΟΣ
Αίτια Καρκίνος 65% Συστροφή 5% Φλεγμονώδεις νόσοι Κοπρόλιθοι Εγκολεασμός Εκκολπωμάτωση 20% Καλοηθεις όγκοι Το 15% των περιπτώσεων του αποφρακτικού ειλεού αφορά το παχύ έντερο. Το συνηθέστερο σημείο εντόπισης είναι το σιγμοειδές κόλον.
Ταξινόμηση ειλεού ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ ΕΙΛΕΟΣ
Αίτια Τοπική ή γενικευμενη ενδοκοιλιακή φλεγμονή Οπισθοπεριτοναϊκές παθήσεις (κωλικός νεφρου, ρήξη Α.Κ.Α., αιμάτωμα..) Μεταβολικές διαταραχές (υπονατριαιμία, υποκαλιαιμία,διαβητική κετοξέωση..) Ενδοκρινικές διαταραχές Φάρμακα Ισχαιμία (θρόμβωση, εμβολή μεσεντεριων αγγείων) Παθολογικές καταστάσεις που εντοπίζονται στο θώρακα (έμφραγμα, πνευμονία της βάσης, κατάγματα πλευρών)
Ταξινόμηση ειλεού ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΕΙΛΕΟΣ
Αίτια Τοπική ή γενικευμενη ενδοκοιλιακή φλεγμονή Οπισθοπεριτοναϊκές παθήσεις (κωλικός νεφρου, ρήξη Α.Κ.Α., αιμάτωμα..) Μεταβολικές διαταραχές (υπονατριαιμία, υποκαλιαιμία,διαβητική κετοξέωση..) Ενδοκρινικές διαταραχές Φάρμακα Ισχαιμία (θρόμβωση, εμβολή μεσεντεριων αγγείων) Παθολογικές καταστάσεις που εντοπίζονται στο θώρακα (έμφραγμα, πνευμονία της βάσης, κατάγματα πλευρών)
Ταξινόμηση ειλεού ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΕΙΛΕΟΣ
Αίτια Εξωτοιχωματικά Τοιχωματικά Ενδοαυλικά Συμφύσεις (75%) Κήλες (20%) Όγκοι (10-15%) Ενδοπεριτοναϊκά αποστήματα Διάσπαση τραύματος Διαφυγή από αναστόμωση Τοιχωματικοί Όγκοι Φλεγμονώδη (ν.crohn) Αιμάτωμα Ακτινίκη εντερίτιδα Συστροφή Εγκολεασμός Στένωση αναστόμωσης ή στομίας Ενδοαυλικοί όγκοι Χολόλιθος Πιλήματα Ξένο σώμα Εγκολεασμός
Ταξινόμηση ειλεού ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ ΕΙΛΕΟΣ ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ
Μετεγχειρητικός ειλεός Συνήθως μέχρι την 5 η μετεγχειρητική ημέρα είναι η αναμενόμενη «κοινή μετεγχειρητική επιπλοκή» των ενδοκοιλιακών επεμβάσεων, θεωρείται παραλυτικός και οφείλεται σε γαστρεντερική δυσπραγία που υποχωρεί με την ακόλουθη σειρά : a. Αποκατάσταση κινητικότητας ανωτέρου πεπτικού (στόμαχος 24-36 ώρες, λεπτό έντερο 36-48 ώρες) b. Αποκατάσταση κινητικότητας κατωτέρου πεπτικού (κόλον σε 72-96 ώρες) Στις περιπτώσεις που δεν υποκρύπτεται χειρουργική ή άλλη παθολογία και η αιτία της δυσπραγίας αποδίδεται στο «χειρουργικό stress» της επέμβασης η αντιμετώπιση είναι συντηρητική και σχετίζεται κυρίως με την αποσυμφόρηση του ΓΕΣ, την αποκατάσταση των ηλεκτρολυτικών διαταραχών και τον περιορισμό στη χρήση των οπιούχων αναλγητικών
Διερεύνηση αιτιών μετεγχειρητικού ειλεού Κλινική εξέταση του ασθενούς Αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις Ακτινογραφία θώρακος Απεικονιστικές εξετασεις: Ακτινογραφία κοιλίας Aξονική τομογραφία ΑΚΟ
Αίτια Μετεγχειρητικού ειλεού Παθολογικές καταστάσεις που εντοπίζονται στο θώρακα (έμφραγμα, πνευμονία της βάσης,πλευριτική συλλογή) Οπισθοπεριτοναϊκές παθήσεις (παγκρεατίτιδα ) Συμφύσεις Διαφυγή από αναστόμωση Ενδοπεριτοναϊκό απόστημα Εσωτερικές κήλες Ισχαιμία (θρόμβωση, εμβολή μεσεντέριων αγγείων) Διάσπαση τραύματος
Εκτροπες ούρων μετά από ολική κυστεκτομη Μετά την ολική κυστεκτομή η εκτροπή των ούρων μπορεί να γίνει με δύο διαφορετικούς τύπους: a. Με εγκρατείς εκτροπές b. Με μη εγκρατείς εκτροπές που απαιτούν εξωτερικούς σάκκους συλλογής ούρων Οι εγκρατείς εκτροπές με τη σειρά τους διακρίνονται - σε ορθότοπες (αναστόμωση στην ουρήθρα) - σε ετερότοπες (όταν αναστομώνονται με το δέρμα)
Εκτροπες ούρων μετά από ολική κυστεκτομη Ορθότοπος Κατηγορίες εκτροπής των ούρων Ουρητηροστομία Εγκρατής Μη εγκρατής Ετερότοπος Ουρητηροδερματική αναστόμωση Ειλεοστομία (Bricker) Νήστιδα Κόλον
Μη εγκρατής εκτροπή ούρων με ειλεοστομία κατά Bricker Είναι η πιο συχνή τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιείται τμήμα λεπτού εντέρου μήκους περίπου 20εκ. που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 15εκ. Από την ειλεοτυφλική βαλβίδα. Το επιλεγμένο τμήμα του ειλεού διαιρείται από το υπόλοιπο έντερο μαζί με το μεσεντέριό του. Το ένα του στόμιο συρράπτεται, ενώ το άλλο εκστομώνεται στο πλάγιο κοιλικό τοίχωμα. Στο τοίχωμα του εντέρου εμφυτεύονται οι ουρητήρες. Η συνέχεια του πεπτικού σωλήνα αποκαθίσταται είτε με πλαγιοπλάγια είτε με τελικο-τελική ραφή ανάλογα με τις προτιμήσεις του χειρουργού.
Μη εγκρατής εκτροπή ούρων με ειλεοστομία κατά Bricker
Συμπερασματικά (i) Προσεκτική μελέτη κα προετοιμασία του χειρουργικού πλάνου για να επιτευχτεί το καλύτερο αποτέλεσμα στο μικρότερο δυνατόν χειρουργικό χρόνο. Αρχες χερουργικής ανατομίας Προσεκτική παρασκευή των ιστών για αποφυγή ιστικών κακώσεων, δημιουργίας αιματωματων στο μεσεντεριο, απορογονοποιήσεων στο τοίχωμα του εντέρου Σεβασμό του αγγειακού μίσχου στο μεσεντέριο Κλείσιμο χασμάτων για αποτρόπη δημιουργίας εσωτερικών κηλών
Συμπερασματικά (ii) Αποφυγή δημιουργίας νεκρών χώρων Επιμελής επισκόπηση του συνολικού μήκους του εντερικού σωλήνα για ατυχηματικές κακώσεις που διαλάθουν της προσοχής Σχολαστικό πλύσιμο και αποσπόγγιση της περιτοναϊκής κοιλότητας Προσεκτική τοποθέτηση παροχετεύσης (-εων) Τακτοποίηση των εντερικών ελίκων στην περιτοναϊκή κοιλοτητα κατά την ανατομική τάξη
Συμπερασματικά (iii) Καλή διαχείριση της αναλγησίας τόσο διεγχειρητικά όσο και μετεγχειρητικά με αποφυγή κατά το δυνατόν οπιούχων αναλγητικών Επιμελής μετεγχειρητική παρακολούθηση για τη σωστή διαχείριση υγρών και ηλεκτρολυτών Κινητοποίηση άμεση
Α.Ν.Θ. ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ/ΝΤΗΣ Dr. Γ. ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΛΙΚΗ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ Dr. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΠ. ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Ν.Θ. «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ»