Π Ω Σ Α Ν Τ Ι Λ Α Μ Β Α Ν Ο Ν Τ Α Ι Ο Ι Ε Υ Ρ Ω Π Α Ι Ο Ι Τ Ο Υ Σ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ι Κ Ο Υ Σ Κ Ι Ν Υ Ν Ο Υ Σ

Σχετικά έγγραφα
Παρουσίαση αποτελεσµάτων Ερωτηµατολογίου

Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Α Κ Α Ι Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Α Γ Ε Γ Ο Ν Ο Τ Α

Tα ιδιαίτερα οφέλη το καλοκαίρι. Μεσογειακή διατροφή: Ο γευστικός θησαυρός του καλοκαιριού

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ CSR 2009

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ PARLEMETER: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 2015 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ EE28 ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΛΛΑΔΑ

B8-0097/1. συνίσταται σε 70% χοιρινό, 18% κρέας. πουλερικών, 10% βόειο και 2% άλλα. κρέατα λαµβάνοντας υπόψη ότι η

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. 9.1 Εισαγωγή

8 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ EE28 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΙΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Ευρωβαρόμετρο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Τακτικό EB 69.2) - Άνοιξη 2008 Αναλυτική σύνθεση

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων

Διατροφή- Εμπιστοσύνη στα τρόφιμα

Διατροφικές συνήθειες

Project Α Τετραμήνου Διατροφή και Εφηβεία

ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Αιγίδες Επιστημονικών Εταιρειών στα Τρόφιμα

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων

ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Ολοκληρωμένη Προσέγγιση για την Ασφάλεια των τροφίμων food safety from farm to fork

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων

Αντιλήψεις για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Ελλάδα

Τι τρώμε ; Τα τρελά κολοκυθάκια. Βουκάι Αντελίνα Δοβλιατίδου Άννα Λαδοπούλου Σοφία Ξανθοπούλου Άννα Παπαδοπούλου Αναστασία

ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΦΙΛΙΑΣ. Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Εκτέλεση: Κέντρο Ερευνών Cyprus College

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2 ου ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ : Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής. 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας

Mάθημα:Oικιακή Οικονομία

ΧΑΤΖΗΦΩΤΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΑΝΤΑΡΟΣ ΗΛΙΑΣ Γεωπόνος, Σύµβουλος Βιολογικής Γεωργίας '' ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΓΕΙΑ''

Α Ρ Ι Θ Μ Ο Σ : 6.913

ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Theo Nichols Nadir Suğur

ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας

Νίκος Κατσαρός Διευθυντής Τμήματος Διατροφολογίας, New York College Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»

ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΤΟΜΕΑ KAI ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Perrotis College Dr. Konstantinos Rotsios Mr. Nikolaos Gizgis

Δημοσκόπηση Parlemeter Ευρωβαρόμετρο: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (EB/PE 78.2)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ. Επιστηµονικός Υπεύθυνος: Ι. Κυριόπουλος

Βιολογική καλλιέργεια και διατροφή Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα

ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Μαθητές: Σαγιόγλου Σάββας,Ορφανίδου Μαρία, Πλατής Βασίλης, Μπορμπόκη Αγγελική, Νουλίκα Μαρία, Τριανταφυλλίδης Ιωσήφ

ΙΑΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ/ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ CSR 2008

Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ. Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Πανελλαδικής Έρευνας CSR 2011

ΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ &

ΕΦΗΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Η παχυσαρκία στους νέους. Ερευνητική εργασία

ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ:

Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΒ/ΕΚ 84.1)

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ βιολογικά τρόφιμα Ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων

Διατροφικές κρίσεις και προϋποθέσεις αντιμετώπισης τους στη χώρα μας -Απαιτήσεις της Ε.Ε

ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΙΚΤΥΟ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΣΤΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ. Ερώτηση 1) Με ποια κριτήρια αγοράζετε τα προϊόντα που καταναλώνετε;

Brussels, 30 January Αξιότιμα Μέλη,

Βιολογικά τρόφιµα. ηµήτρης Γρηγοράκης, MSc Κλινικός ιαιτολόγος- ιατροφολόγος. Κέντρο ιαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΑ ΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ»

Κύριες και κύριοι, Για να επιτευχθεί όμως αυτό θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε την αντίληψη και συμπεριφορά των καταναλωτών.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Χριστιάνα Παυλίδου Κλινικός ιατροφολόγος- ιαιτολόγος Επιστηµονικός Σύµβουλος ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ

Πρώτες ύλες. Πιθανοί κίνδυνοι σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Καθορισµός πιθανότητας επιβίωσης µικροοργανισµών. Εκτίµηση επικινδυνότητας

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

K. Μαχαίρας, Πρόεδρος ΙΕΛΚΑ Δρ. Λ. Κιοσές, Γεν. Διευθυντής ΙΕΛΚΑ Καθ. Γ. Δουκίδης, Επιστ. Σύμβουλος ΙΕΛΚΑ. Απρίλιος 2019

2. Α ν ά λ υ σ η Π ε ρ ι ο χ ή ς. 3. Α π α ι τ ή σ ε ι ς Ε ρ γ ο δ ό τ η. 4. Τ υ π ο λ ο γ ί α κ τ ι ρ ί ω ν. 5. Π ρ ό τ α σ η. 6.

Απλές συμβουλές για την αγορά τροφίμων τους καλοκαιρινούς μήνες

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0545/17. Τροπολογία. Michèle Rivasi εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ

Δημοσκόπηση Parlemeter Ευρωβαρόμετρο: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (EB/PE 78.2)

Επειδή η συμβατική γεωργία. έχει φθάσει στα όρια της

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑ ΙΟ ΡΟΜΙΑΣ ESCAPE MIA EKΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Βιωματικές Δράσεις Ποιότητα Τροφίμων

ΜΑΘΗΜΑ 1 ο. Οι διατροφικές ανάγκες των παιδιών ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΑΘΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. 1.1 Ανακαλύπτοντας τις διατροφικές ανάγκες

ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Ιδέες για ένα σωστό πρωινό

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

ΤΙ ΘΑ ΦΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ? Δρ. Λ. Κιοσές Γεν. Διευθυντής ΙΕΛΚΑ ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ 2030

Δημοσκόπηση Parlemeter Ευρωβαρόμετρο: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (EB/PE 78.2)

ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Π. ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΦΕΤ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΑΣ NEW YORK COLLEGE

Η διατροφή των μαθητών: Η περίπτωση των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων

10 Healthy Lifestyle Tips for Adults

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ 71 ΑΝΟΙΞΗ 2009 ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ GREECE. Standard Eurobarometer ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

και ρατσιστές και εθνικιστές;

IP/03/1022. Βρυξέλλες, 16 Ιουλίου 2003

Φύλλο εργασίας - αξιολόγησης

Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος. Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Η μεσογειακή διατροφή είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες, ενώ η κύρια μορφή λίπους που χρησιμοποιείται είναι το ελαιόλαδο.

Χριστιάνα Φιλίππου Χαριδήμου

Θέμα. Σωματική Υγιεινή και. Παιδική Ανάπτυξη

Τοξικολογία Τροφίμων. Αξιολογήση του ρίσκου της έκθεσης στα υπολείμματα φυτοφαρμάκων

Η Greenpeace είναι µία διεθνής µη κερδοσκοπική οργάνωση που µε τη δράση της αναδεικνύει τα σηµαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήµατα και προωθεί

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & BRIDGE Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Ε Υ Δ Ο Κ Ι Α, Μ Ρ Η

Διατροφή και ηλικιωμένοι

Από την ασφάλεια στη διατροφική αξία των τροφίμων:

❷ Η εµφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίµων. ❸ Η θρεπτική αξία των τροφίµων. ❻ Η προσαρµογή στο νέο προφίλ των τροφίµων

ΑΝΤΡΕΣ (%) ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ (%)

Η ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Ισότητα Ισοµισθία στοχώροεργασίας. Μάρτιος 2010

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Ημερίδα σχετικά με τις σύγχρονες τάσεις μετάδοσης μικροβιολογικών κινδύνων στα τρόφιμα

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Δράσεις στρατηγικής για τη μείωση αλατιού στα προϊόντα αρτοποιίας

«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες»

Κώστας Κύρος, Επιμορφωτής Β Επιπέδου. Τίτλος: Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΑΣ

Transcript:

Π Ω Σ Α Ν Τ Ι Λ Α Μ Β Α Ν Ο Ν Τ Α Ι Ο Ι Ε Υ Ρ Ω Π Α Ι Ο Ι Τ Ο Υ Σ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ι Κ Ο Υ Σ Κ Ι Ν Υ Ν Ο Υ Σ Ε Υ Ρ Ω Β Α Ρ Ο Μ Ε Τ Ρ Ο Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 0 Παρουσίαση βασικών συµπερασµάτων για τον Έλληνα καταναλωτή Επιµέλεια σύνταξης: Π ε ρ ί λ η ψ η τ η ς έ ρ ε υ ν α ς π ο υ π ρ α γ µ α τ ο π ο ι ή θ η κ ε α π ό τ η ν Ε υ ρ ω π α ϊ κ ή Α ρ χ ή γ ι α τ η ν Α σ φ ά λ ε ι α τ ω ν Τ ρ ο φ ί µ ω ν µ ε θ έ µ α τ ο π ώ ς α ν τ ι λ α µ β ά ν ο ν τ α ι ο ι Ε υ ρ ω π α ί ο ι Π ο λ ί τ ε ς τ ο υ ς κ ι ν δ ύ ν ο υ ς π ο υ σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι µ ε τ α τ ρ ό φ ι µ α κ α ι ε ξ α γ ω γ ή σ υ µ π ε ρ α σ µ ά τ ω ν τ η ς έ ρ ε υ ν α ς γ ι α τ ο υ ς Έ λ λ η ν ε ς Κ α τ α ν α λ ω τ έ ς. /νση ιατροφικής Πολιτικής & Ερευνών

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Περί τα µέσα Νοεµβρίου του 2010, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων-ΕΑΑΤ (European Food Safety Authority-EFSA) δηµοσίευσε το «Ευρωβαρόµετρο τροφίµων 2010». Πρόκειται για τη δεύτερη πανευρωπαϊκή έρευνα τάσεων στο χώρο των τροφίµων (η πρώτη εκπονήθηκε το 2005) η οποία και σχεδιάστηκε µε σκοπό να αποτυπώσει τις βασικές απόψεις των Ευρωπαίων καταναλωτών για τα τρόφιµα και τους σχετιζόµενους διατροφικούς κινδύνους. Η έρευνα διενεργήθηκε τον Ιούνιο του 2010 µε τη µέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων σε όλα τα κράτη-µέλη της ΕΕ (από την εταιρεία TNS Opinion and Social network), σε αντιπροσωπευτικό δείγµα ~27000 ατόµων ηλικίας άνω των 15 ετών. Ο ΕΦΕΤ ως εστιακό σηµείο της EFSA στην Ελλάδα παραθέτει ακολούθως τα βασικά ευρήµατα του Ευρωβαροµέτρου 2010, µε ειδική αναφορά στα συµπεράσµατα που αφορούν τις απόψεις του µέσου Έλληνα καταναλωτή (όπως αυτές «αντανακλώνται» στις απαντήσεις 1000 συµπολιτών µας που συµµετείχαν στα πλαίσια της συγκεκριµένης έρευνας). Περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την αναλυτική έρευνα και τα αποτελέσµατα της είναι διαθέσιµα στην ιστοσελίδα http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/corporate101117.htm. 1. Οι απόψεις των Ευρωπαίων περί διατροφικών κινδύνων Παρακάτω αναφέρονται τα κύρια ευρήµατα της έρευνας, σχετικά µε τη συµπεριφορά και τις αντιλήψεις του µέσου Ευρωπαίου καταναλωτή. 1.1 Αντίληψη της έννοιας του τροφίµου Η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών συνδέουν «αρκετά ή σε µεγάλο βαθµό» το τρόφιµο και την κατανάλωση φαγητού είτε µε την απόλαυση, επιλέγοντας φρέσκα και νόστιµα Σ Ε Λ Ι Α 2

τρόφιµα (94%) είτε απολαµβάνοντας ένα γεύµα µε την οικογένεια ή µε φίλους (91%). Αντίστοιχα, υψηλά ποσοστά φέρονται να προβληµατίζονται σχετικά µε την αναζήτηση προσιτών τιµών (88%) και την ικανοποίηση του αισθήµατος της πείνας (89%). Ακολουθούν τα ζητήµατα της ασφάλειας των τροφίµων (79%) και του έλεγχου θερµίδων και θρεπτικών συστατικών (61%), που επίσης αξιολογούνται σηµαντικά από τους ερωτηθέντες. Οι Ευρωπαίοι πολίτες αξιολογώντας τους ενδεχόµενους κινδύνους που θα µπορούσαν να τους επηρεάσουν αρνητικά σε προσωπικό επίπεδο, τοποθετούν στην κορυφή της πυραµίδας την οικονοµική κρίση (66% κατά «πολύ/αρκετά πιθανό») σε µικρή απόσταση από την µόλυνση του περιβάλλοντος (61%). Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι σχεδόν οι µισοί ερωτηθέντες συµµερίζονται την πιθανότητα να επηρεαστεί αρνητικά η υγεία τους από την κατανάλωση τροφίµων (48%), ενώ το 44% ανησυχεί για το ενδεχόµενο να τραυµατιστεί σε αυτοκινητιστικό δυστύχηµα και το 33% να πέσει θύµα εγκλήµατος. 1.2 Ανησυχίες για τους κινδύνους που σχετίζονται µε τα τρόφιµα Σύµφωνα µε το Ευρωβαρόµετρο 2010, όταν ζητήθηκε από τους Ευρωπαίους να αναφερθούν «αυθόρµητα» στους διατροφικούς κινδύνους, ένα ποσοστό περίπου 20% δήλωσε ότι ανησυχεί περισσότερο για τα χηµικά προϊόντα και τα παρασιτοκτόνα, ενώ µόλις 1 στους 10 απάντησε ότι τα τρόφιµα παρουσιάζουν γενικά χαµηλή επικινδυνότητα. Όταν ακολούθως δόθηκε στους ερωτηθέντες ένας κατάλογος µε τους πιθανούς διατροφικούς κινδύνους, αυτοί ανάλογα µε την προσοχή που είχαν δώσει στους προαναφερόµενους διατροφικούς κινδύνους, τους αξιολόγησαν και τους ταξινόµησαν ως εξής: (α) σε ποσοστά ~ 70%: τα υπολείµµατα χηµικών και παρασιτοκτόνων σε φρούτα λαχανικά, τα αντιβιοτικά ή ορµόνες στο κρέας, και τους τοξικούς ρύπους (π.χ. υδράργυρος στα ψάρια, διοξίνες στους χοίρους); (β) σε ποσοστά ~65%: τα πρόσθετα (χρωστικά /αρωµατικά), τους γενετικά τροποποιηµένους οργανισµούς-γτο, και τη χρήση κλωνοποιηµένων ζώων για την παρασκευή τροφίµων; (γ) σε ποσοστά ~60%: τις τροφικές δηλητηριάσεις από βακτήρια, την παρουσία νέων ιών σε ζώα, τις ουσίες σε πλαστικά/ υλικά σε επαφή µε τρόφιµα. Σ Ε Λ Ι Α 3

Τέλος, σε υπολογίσιµα ποσοστά, αλλά κάτω του 50%, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές φέρονται να δίνουν προσοχή για ενδεχόµενες αλλεργικές αντιδράσεις στα τρόφιµα ή για πιθανή αύξηση του βάρους τους λόγω µη σωστής διατροφής. Αξίζει να σηµειωθεί ότι συνολικά διαπιστώνεται µία µικρή αύξηση του ποσοστού της προσοχής του µέσου Ευρωπαίου για το ενδεχόµενο εµφάνισης διατροφικών κινδύνων κατά περίπου 3 µονάδες σε σύγκριση µε το Ευρωβαρόµετρο του 2005 (παραδείγµατα αυξητικών στοιχείων: +2% για τα παρασιτοκτόνα, +4% για τα ΓΤΟ). 1.3 Εµπιστοσύνη των καταναλωτών στις πηγές πληροφόρησης σχετικά µε τους διατροφικούς κινδύνους Όπως προκύπτει από την έρευνα, οι πολίτες της ΕΕ δείχνουν µεγαλύτερη εµπιστοσύνη κατά κύριο λόγο στις πληροφορίες που λαµβάνουν από τον γιατρό τους και άλλους επαγγελµατίες του τοµέα της υγείας (84%) και δευτερευόντως στην ενηµέρωση που λαµβάνουν από φίλους και συγγενείς (82%), από οργανώσεις καταναλωτών (76%), από επιστήµονες (73%) και από οµάδες προστασίας του περιβάλλοντος (71%). Όσο αφορά στον βαθµό αξιοπιστίας των εθνικών και Ευρωπαϊκών φορέων για την ασφάλεια των τροφίµων (EFSA) και των θεσµικών οργάνων της ΕΕ, η έρευνα έδειξε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες γενικά εµπιστεύονται τους εθνικούς και τους Ευρωπαϊκούς φορείς για την ασφάλεια των τροφίµων (EFSA) δίνοντάς τους ποσοστό 64% ενώ ακολουθούν τα θεσµικά όργανα της ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις που συγκεντρώνουν ποσοστά 57% και 47% αντίστοιχα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις των Ευρωπαίων, όταν τους ζητήθηκε να δηλώσουν πως αντιδρούν σε πληροφορίες σχετικές µε τα διατροφικά ζητήµατα που µεταδίδονται από τα µέσα ενηµέρωσης ή κυκλοφορούν στο ιαδίκτυο. Περίπου οι µισοί ερωτηθέντες δήλωσαν ότι «αγνοούν τις ειδήσεις των µέσων ενηµέρωσης» ή «ανησυχούν, αλλά δεν αλλάζουν τις διατροφικές τους συνήθειες». Τα αποτελέσµατα της έρευνας δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αγνοούν λιγότερο τις πληροφορίες που σχετίζονται µε κινδύνους για την ασφάλεια των τροφίµων (24%) παρά µε θέµατα διατροφής και υγείας (29%). Σ Ε Λ Ι Α 4

1.4 Ο ρόλος και η αποτελεσµατικότητα των δηµοσίων υπηρεσιών Οι Ευρωπαίοι πολίτες, κληθέντες να σχολιάσουν το ρόλο και την αποτελεσµατικότητα των δηµοσίων υπηρεσιών, απάντησαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία (>80%) ότι οι δηµόσιες αρχές στην ΕΕ θα έπρεπε να κάνουν περισσότερα για να εξασφαλίζουν ότι τα τρόφιµα είναι υγιεινά και για να ενηµερώνουν σχετικά µε την υγιεινή διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής. Επιπλέον, υψηλά ποσοστά των ερωτηθέντων (>60%) θεωρούν ότι: (α) υπάρχουν αυστηροί νόµοι στην ΕΕ για να διασφαλίζεται η ασφάλεια των τροφίµων; (β) οι δηµόσιες αρχές στην ΕΕ αντιδρούν άµεσα όταν εντοπιστεί κίνδυνος για την υγεία των πολιτών και λαµβάνουν υπόψη τους τις πιο πρόσφατες επιστηµονικές αποδείξεις όταν αποφασίζουν σχετικά µε τους διατροφικούς κινδύνους. Σχεδόν σε απόλυτη συµφωνία µε τα αποτελέσµατα του Ευρωβαροµέτρου 2005, (56% σήµερα έναντι 55% το 2005) πάνω από τους µισούς ερωτηθέντες θεωρούν ότι οι δηµόσιες αρχές στην ΕΕ ενηµερώνουν σωστά και έγκαιρα τους πολίτες σχετικά µε τους κινδύνους που συνδέονται µε τα τρόφιµα. Οι απόψεις διίστανται περισσότερο για το κατά πόσο οι επιστηµονικές συµβουλές και οι δηµόσιες αρχές είναι ανεξάρτητες από άλλα συµφέροντα. Συγκεκριµένα, το 46% των ερωτηθέντων συµφωνεί ότι οι δηµόσιες αρχές στην ΕΕ θεωρούν την υγεία των πολιτών πιο σηµαντική από το κέρδος των παραγωγών, τη στιγµή που το 42% διαφωνεί µε αυτή την δήλωση και το 12% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει. Τέλος, το 51% των ερωτηθέντων διαφωνεί µε την άποψη ότι τα τρόφιµα σήµερα είναι ασφαλέστερα σε σύγκριση µε πριν από µια δεκαετία. 2. Το προφίλ του Έλληνα καταναλωτή µέσα από το Ευρωβαρόµετρο 2.1 Οι απόψεις περί διατροφικών κινδύνων και ασφάλειας τροφίµων Σύµφωνα µε το Ευρωβαρόµετρο 2010, οι Έλληνες καταναλωτές-σε ποσοστά κοντά στο µέσο Ευρωπαϊκό όρο-, συνδέουν αρκετά ή σε µεγάλο βαθµό την κατανάλωση φαγητού µε την επιλογή φρέσκων και νόστιµων φαγητών (97%) και την απόλαυση γεύµατος µε φίλους ή την οικογένεια (94%). Σ Ε Λ Ι Α 5

Παρουσιάζονται, ωστόσο, πιο πρόθυµοι στο να συνδέσουν το φαγητό τους µε θέµατα που άπτονται της ασφάλειας τροφίµων (89% έναντι 79% του ευρωπαϊκού µ.ο.) ή σχετίζονται µε τον έλεγχο θερµίδων και θρεπτικών συστατικών (70% έναντι 61%). Στην περίπτωση που κληθεί να επιλέξει από ένα κατάλογο µε ενδεχόµενους κινδύνους γενικότερα για την ανθρώπινη υγεία και διαβίωση, ο µέσος Έλληνας αξιολογεί ως πλέον σηµαντικό (µετά την «οικονοµική κρίση» που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας) ένα ενδεχόµενο «διατροφικό κίνδυνο» (81% κατά «πολύ ή αρκετά πιθανό»), ενώ -όπως προαναφέρθηκε- για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους το ποσοστό αυτό ανέρχεται µόλις στο 48% και βρίσκεται τέταρτο στη σχετική σειρά επικινδυνότητας. Όταν παρατίθεται µία λίστα µε δυνητικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία λόγω : α) κατανάλωσης τροφίµων, β) εφαρµογής νέων µεθόδων τεχνολογίας τροφίµων και γ) διατροφικών συνηθειών, οι Έλληνες καταναλωτές συγκριτικά µε τους Ευρωπαίους, δίνουν ιδιαίτερη προσοχή, µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα : - στα υπολείµµατα φυτοφαρµάκων σε φρούτα, λαχανικά και δηµητριακά (91% έναντι 72% του κοινοτικού µέσου όρου), - στα υπολείµµατα αντιβιοτικών ή ορµονών στα κρέατα (87% έναντι 70%), - στους γενετικά τροποποιηµένους οργανισµούς (81% έναντι 66%), - στα πρόσθετα-συντηρητικά (85% έναντι 61%), - στους περιβαλλοντικούς ρύπους, π.χ. διοξίνες, υδράργυρο (81 έναντι 69%), - στις ουσίες που περιέχονται στα πλαστικά ή σε άλλα υλικά που έρχονται σε επαφή µε τα τρόφιµα (80% έναντι 59%), - στην έλλειψη µίας ισορροπηµένης διατροφής (78% έναντι 52%), Σ Ε Λ Ι Α 6

- στην παρουσία ιών σε ζώα, π.χ. γρίπη πουλερικών (81% έναντι 60%), - στην τροφική δηλητηρίαση από βακτήρια π.χ. σαλµονέλα σε αυγά (77% έναντι 62%) - στις αλλεργικές αντιδράσεις στα τρόφιµα (64% έναντι 48%) - στα νανοσωµατίδια που υπάρχουν στα τρόφιµα (61% έναντι 47%) - στην κλωνοποίηση ζώων για είδη διατροφής (76% έναντι 65%) - στην εµφάνιση ασθένειας που σχετίζεται µε τη διατροφή, όπως διαβήτης, προβλήµατα µε την καρδιά ή το συκώτι (76% έναντι 59%) - στην ποιότητα και την φρεσκάδα των τροφίµων (83% έναντι 68%) - στην αύξηση βάρους (55% έναντι 47%) κ.λ.π. Επιπλέον, η διαφοροποίηση του µέσου Έλληνα αποδεικνύεται από το γεγονός ότι σε ποσοστό 44% (έναντι 35% του ευρωπαϊκού µ.ο.) δηλώνει πρόθυµος να αποφύγει την αγορά των τροφίµων σε περίπτωση ενηµέρωσης του περί µη ασφαλούς χρήσης και κατανάλωσης αυτών των τροφίµων. Αντίστοιχα, όταν η ερώτηση σχετίζεται µε πληροφορίες περί τροφίµων που ενδέχεται να βλάπτουν την υγεία για διατροφικούς λόγους (π.χ. υπερβολική κατανάλωση άλατος και καρδιαγγειακά νοσήµατα κλπ.) η ψαλίδα µεγαλώνει ακόµα περισσότερο (46 έναντι 31%). Υπάρχει βέβαια και ένα υπολογίσιµο ποσοστό των ερωτηθέντων Ελλήνων καταναλωτών που και στις δύο περιπτώσεις δηλώνουν σχετικά «ανήσυχοι χωρίς να κάνουν κάτι» (~26%) µε ακόµα λιγότερους αυτούς που δηλώνουν έτοιµοι να «αγνοήσουν τις σχετικές πληροφορίες χωρίς να αλλάξουν στο ελάχιστο τις διατροφικές τους συνήθειες» (~13%). Στο σηµείο αυτό αξίζει να σηµειωθεί ότι συγκριτικά µε την έρευνα του Ευρωβαροµέτρου 2005, οι Έλληνες καταναλωτές εµφάνισαν ελαφρώς αυξηµένα ποσοστά ανησυχίας για διατροφικούς κινδύνους, χαρακτηριστικά παραδείγµατα αναφέρονται στο ιάγραµµα 1. Σ Ε Λ Ι Α 7

Μάλιστα, τα ελληνικά ποσοστά και στις δύο περιπτώσεις (Ευρωβαρόµετρο 2005 & 2010) ήταν πολύ κοντά στα αντίστοιχα άλλων Μεσογειακών κρατών (π.χ. Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία), γεγονός που ίσως σχετίζεται µε κοινές διατροφικές συνήθειες ή και παρόµοιες συνθήκες αγροτικής παραγωγής. ιάγραµµα-1 : Σύγκριση µεταξύ του Ευρωβαροµέτρου 2010 και του Ευρωβαροµέτρου 2005, όσο αφορά στο ποσοστό ανησυχίας (% ερωτηθέντων) των Ελλήνων καταναλωτών για τους διατροφικούς κινδύνους. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΕΥΡΟΒΑΡΟΕΤΡΟ 2005 ΕΥΡΟΒΑΡΟΕΤΡΟ 2010 Υπολείµµατα φυτοφαρµάκων Υπολείµµατα αντιβιοτικών - ορµονών Ποιότητα και φρεσκάδα των τροφίµων Γενετικά τροποποιηµένα τρόφιµα Παρουσία ιών σε ζώα Αλλεργική αντίδραση σε τρόφιµα Για αύξηση του βάρους Σ Ε Λ Ι Α 8

2.2 Η στάση του Έλληνα καταναλωτή απέναντι στις πηγές ενηµέρωσης και τις δηµόσιες αρχές Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διερεύνηση σχετικά µε τις πηγές ενηµέρωσης που εµπιστεύονται οι καταναλωτές ώστε να λάβουν τις ακριβείς πληροφορίες σε περίπτωση εκδήλωσης διατροφικών κινδύνων ( ιάγραµµα-2). Σε περίπου ίδια ποσοστά (ευρωπαϊκού και ελληνικού µέσου όρου), οι γιατροί και επαγγελµατίες της υγείας περιβάλλονται γενικότερα µε απόλυτη εµπιστοσύνη (>80%), µε την επιστηµονική κοινότητα (~75%) και τις εθνικές και Ευρωπαϊκές υπηρεσίες (>60%) να θεωρούνται επίσης αξιόπιστες πηγές, τη στιγµή που τα ΜΜΕ επιδοκιµάζονται σχεδόν από τους µισούς ερωτηθέντες (~50%). Αντιθέτως οι Έλληνες καταναλωτές στο θέµα της πληροφόρησης περί διατροφικών κινδύνων δεν εµπιστεύονται ιδιαίτερα τα σουπερµάρκετ (6%) και τους παραγωγούς τροφίµων (18%), µε τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά ποσοστά να είναι αρκετά υψηλότερα (~35% και στις δύο περιπτώσεις) αν και επίσης µειοψηφικά. ιάγραµµα-2: Βαθµός εµπιστοσύνης των Ελλήνων/Ευρωπαίων (ΕΕ-27) καταναλωτών στις διάφορες πηγές ενηµέρωσης σχετικά µε τους διατροφικούς κινδύνους. 90% 90% 80% 70% 80% 70% 60% 60% 50% 40% 50% 40% 30% 30% 20% 10% 20% 10% 0% 0% Γιατροί Ενώσεις καταναλωτών Γιατροί Ενώσεις καταναλωτών Επιστήµονες ηµόσιες Αρχές Επιστήµονες ηµόσιες Αρχές ΜΜΕ ΜΜΕ ιαδίκτυο Σούπερ Μάρκετ ιαδίκτυο Παραγωγοί τροφίµων Σούπερ Μάρκετ Παραγωγοί τροφίµων ΕΕ ΕL ΕΕ ΕL Σ Ε Λ Ι Α 9

Από τις απαντήσεις τους σε µία σειρά ερωτηµάτων που σχετίζονται µε την εγρήγορση των δηµόσιων αρχών στην ΕΕ, οι Έλληνες παρουσιάζονται συγκριτικά λίγο πιο «αυστηροί» από τους Ευρωπαίους, αφού θεωρούν σε ποσοστό 91% (+5% από το µέσο Ευρωπαίο) ότι οι σχετικές υπηρεσίες θα έπρεπε µελλοντικά να κάνουν περισσότερα ώστε να διασφαλίζουν την υγιεινή των τροφίµων. Μάλιστα ο µέσος Έλληνας κατά 66% θεωρεί ότι τα τρόφιµα είναι λιγότερα ασφαλή σήµερα από ότι πριν µία δεκαετία (έναντι 50% του µέσου όρου στην ΕΕ-27). Από την άλλη µεριά, τα αποτελέσµατα του Ευρωβαροµέτρου καταδεικνύουν σχεδόν πλήρη συµφωνία των ποσοστών µεταξύ Ελλήνων και Ευρωπαίων καταναλωτών που κατά σηµαντική πλειοψηφία (>60%, µε αυξήσεις που κυµαίνονται µεταξύ 5-15% από το 2005) περιβάλλουν µε εµπιστοσύνη τις δηµόσιες αρχές θεωρώντας ότι αυτές αντιδρούν άµεσα όταν εντοπιστεί κίνδυνος για την υγεία των πολιτών, λαµβάνοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες επιστηµονικές αποδείξεις. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Σίγουρα υπάρχουν πολλές διαφορετικές παράµετροι που επιβάλλεται να συνεκτιµηθούν προσεχτικά και σε βάθος χρόνου ώστε να εξαχθεί µία πιο εµπεριστατωµένη άποψη σχετικά µε το «προφίλ» του Έλληνα καταναλωτή ως προς την αντίληψή του περί διατροφικών κινδύνων και ασφάλειας τροφίµων. Μια πρώτη αναγωγή των συµπερασµάτων και των δύο Ευρωβαροµέτρων που διεξήχθησαν την τελευταία πενταετία µας οδηγεί στο συµπέρασµα ότι συγκριτικά µε τον αντίστοιχο µέσο Ευρωπαίο, ο µέσος Έλληνας καταναλωτής : (α) δίνει ιδιαίτερη προσοχή στους διάφορους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται µε τη κατανάλωση τροφίµων και τη διατροφή του, (β) είναι εξίσου απαιτητικός σχετικά µε το µελλοντικό έργο των δηµόσιων ΕΕ αρχών τις οποίες, ωστόσο, περιβάλλει µε εµπιστοσύνη για το έργο τους κατά την ενηµέρωση σχετικά µε θέµατα ασφάλειας τροφίµων. Σ Ε Λ Ι Α 1 0

Έκδοση του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων Κηφισίας 124 & Ιατρίδου 2 Αµπελόκηποι 115 26 Τηλ.: 2106971500, Fax 2106971501 E-mail: info@efet.gr, website: www.efet.gr Σ Ε Λ Ι Α 1 1