Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Πνιπηερληθή ρνιή Σκήκα Πνιηηηθώλ Μεραληθώλ θαη Μεραληθώλ Πεξηβάιινληνο ΥΔΓΗΟ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΤΓΔΗΑ ΓΑΗΑ-ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΜΖΥΑΝΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ επηέκβξηνο 2010, Λεπθωζία
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1. ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΓΑΗΑ 1 2. ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ 1 2.1 ΓΔΝΗΚΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ 1 2.2 ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΤΓΗΔΗΝΖ 2 3. ΔΛΔΓΥΟΜΔΝΖ ΠΡΟΒΑΖ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ 4 4. ΚΑΝΟΝΔ ΑΦΑΛΔΗΑ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ 5 4.1 ΓΗΑΣΗ ΔΗΝΑΗ ΖΜΑΝΣΗΚΖ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ; 5 4.2 ΓΔΝΗΚΟΗ ΚΑΝΟΝΔ ΑΦΑΛΔΗΑ 5 4.3 ΥΡΖΖ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΩΝ ΚΔΤΩΝ ΚΑΗ ΟΡΓΑΝΩΝ 7 4.4 ΥΡΖΖ ΥΖΜΗΚΩΝ ΑΝΣΗΓΡΑΣΖΡΗΩΝ 8 4.4.1 ΚΑΝΟΝΔ ΑΦΑΛΟΤ ΥΡΖΖ ΥΖΜΗΚΩΝ ΑΝΣΗΓΡΑΣΖΡΗΩΝ 8 4.4.2 ΖΜΑΝΖ ΥΖΜΗΚΩΝ ΑΝΣΗΓΡΑΣΖΡΗΩΝ 8 4.5 ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΑ ΑΝΣΗΓΡΑΣΖΡΗΑ 10 4.5.1 ΔΚΡΖΚΣΗΚΔ ΟΤΗΔ 10 4.5.2 ΔΤΦΛΔΚΣΔ ΟΤΗΔ 10 4.5.3 ΣΟΞΗΚΔ ΟΤΗΔ 10 4.6 ΠΡΟΣΑΗΑ ΑΠΟ ΜΗΚΡΟΒΗΟΛΟΓΗΚΟΤ / ΒΗΟΛΟΓΗΚΟΤ ΚΗΝΓΤΝΟΤ 11 4.7 ΤΛΛΟΓΖ ΚΑΗ ΔΞΟΤΓΔΣΔΡΩΖ ΣΩΝ ΑΠΟΒΛΖΣΩΝ ΣΟΤ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟΤ 12 5. ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΑΣΤΥΖΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΩΝ ΠΔΡΗΣΑΣΗΚΩΝ 14 5.1 ΓΔΝΗΚΔ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΔ ΓΗΑ ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΑΣΤΥΖΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΠΔΡΗΣΑΣΗΚΩΝ 14 5.1.1 ΠΑΡΟΥΖ ΠΡΩΣΩΝ ΒΟΖΘΔΗΩΝ 14 5.1.2 ΓΖΛΩΖ ΑΣΤΥΖΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΩΝ ΠΔΡΗΣΑΣΗΚΩΝ 15 5.1.3 ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΠΤΡΚΑΓΗΑ 15 5.1.4 ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΠΛΖΜΜΤΡΑ 16 5.2 ΚΑΘΟΡΗΜΔΝΑ ΑΣΤΥΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΠΑΡΟΥΖ ΠΡΩΣΩΝ ΒΟΖΘΔΗΩΝ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ 17 5.2.1 ΔΓΚΑΤΜΑΣΑ 17 5.2.2 ΑΗΜΟΡΡΑΓΗΔ 19 5.2.3 ΑΣΤΥΖΜΑΣΑ ΟΦΘΑΛΜΩΝ 20 5.2.4 ΓΖΛΖΣΖΡΗΑΔΗ 20 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΚΔ ΠΖΓΔ 22
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 1 ΣΤΠΟΗ ΓΑΝΣΗΩΝ ΓΗΑ ΥΡΖΖ ΜΔ ΓΗΑΦΟΡΟΤ ΓΗΑΛΤΣΔ 24 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 2 ΈΝΣΤΠΑ ΠΟΤ ΠΡΔΠΔΗ ΝΑ ΓΗΑΜΟΗΡΑΕΟΝΣΑΗ ΚΑΗ ΝΑ ΤΜΠΛΖΡΩΝΟΝΣΑΗ ΑΠΟ ΑΣΟΜΑ ΣΑ ΟΠΟΗΑ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΟΤΝ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ. 26 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 3 ΖΜΑΝΖ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΩΝ ΟΤΗΩΝ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΔΤΑΜΑΣΩΝ, ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΚΗΝΓΤΝΩΝ ΚΑΗ ΠΡΟΛΖΠΣΗΚΑ ΜΔΣΡΑ 40 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 4 ΦΤΖ ΣΩΝ ΔΗΓΗΚΩΝ ΚΗΝΓΤΝΩΝ ΠΟΤ ΑΦΟΡΟΤΝ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΔ ΟΤΗΔ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΔΤΑΜΑΣΑ 42 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 5 ΟΓΖΓΗΔ ΑΦΑΛΟΤ ΥΡΖΖ ΓΗΑ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΔ ΥΖΜΗΚΔ ΟΤΗΔ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΔΤΑΜΑΣΑ 46 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 6 ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΠΤΡΚΑΓΗΩΝ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ 50
1. ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΓΑΗΑ Σν εξγαζηήξην ΓΑΗΑ ζηεγάδεηαη ζηηο θεληξηθέο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ, ζηηο αίζνπζεο Α064 θαη Α052. H δξαζηεξηόηεηα ηνπ εξγαζηεξίνπ πεξηιακβάλεη: Αλάπηπμε αλαιπηηθώλ κεζόδσλ γηα ηελ αλίρλεπζε μελνβηνηηθώλ νπζηώλ ζε πγξά απόβιεηα θαη λεξά. Αλάπηπμε θαη εθαξκνγή πξνρσξεκέλσλ κεζόδσλ ρεκηθήο νμείδσζεο γηα ηε δηάζπαζε ρεκηθώλ ξύπσλ. Αλάπηπμε θαη εθαξκνγή βηνινγηθώλ κεζόδσλ γηα ηελ επεμεξγαζία απνβιήησλ. Αλάπηπμε κεζόδσλ γηα ηελ εθηίκεζε ηεο ηνμηθόηεηαο θαη νηζηξνγνληθόηεηαο ρεκηθώλ ξύπσλ, απνβιήησλ θαη λεξώλ. Ο παξόλ Οδεγόο Αζθαιείαο αλαλεώλεηαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα αλάινγα κε ην λέν εμνπιηζκό πνπ εγθαζίζηαηαη ζην εξγαζηήξην. 2. ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ 2.1 Γεληθόο Δξγαζηεξηαθόο εμνπιηζκόο Ο εξγαζηεξηαθόο εμνπιηζκόο ηνπ εξγαζηεξίνπ απαξηίδεηαη από: Τγξή Υξσκαηνγξαθία ππεξπςειήο απόδνζεο ζπδεπγκέλε κε θαζκαηνζθνπία κάδαο (UPLC-MS/MS, Acquity UPLC System, MASSLynx mass spectrometry software) Αέξην Υξσκαηνγξάθν θαη Φαζκαηνγξάθν Μάδαο, Perkin Elmer - Clarus 500 Αέξην ρξσκαηνγξάθν FID/TCD, 6890N (G1530N), Agilent Technologies Φαζκαηνθσηόκεηξν UV-Vis, JASCO V-530 PC Φαζκαηνζθνπία Αηνκηθήο Απνξξόθεζεο, Perkin Elmer - AAnalyst 200 Φσηόκεηξν Photolab S6A, WTW πζθεπή κέηξεζεο Βηνινγηθά Απαηηνύκελνπ Ομπγόλνπ (BOD), OxiDirect, WTW OxiTop IS6, Lovibond Πνιππαξακεηξηθό όξγαλν κέηξεζεο δηαιπκέλνπ νμπγόλνπ, αγσγηκόηεηαο, ζεξκνθξαζίαο, ph, WTW InoLab Multilevel 3 πζθεπή αλάδεπζεο (6 αλαδεπηήξεο), PB-900, Phipps & Bird πζθεπή κέηξεζεο ακκσληαθώλ ηόλησλ, Lovibond, Daylight 2000 Unit Κιίβαλνο / 30-3000 C Max 1000 C, L3/11/P320, Nabertherm Γελλήηξηα πδξνγόλνπ, ChromGas 9150, Parker Balston Δπσαζηήξαο ηνμηθνινγηθνύ θηη, Covatutto 24, Novital Σξαπέδη κε θσηηζκό, Daphinia T, ULB-150, Grande Όξγαλν κέηξεζεο θσηόο, Testo 545-1 -
Μηθξόο κεηαθηλνύκελνο επσαζηήξαο, Abratox LLC-CRYO SAFE Δπσαζηήξαο δηαηήξεζεο ζηαζεξήο ζεξκνθξαζίαο (27 o C), INB 200, Memmert Δπσαζηήξαο ρακειήο ζεξκνθξαζίαο Αλαδεπηήξεο, 1,175 Orbis + Mikura, SSL1 Selecta P Μηθξνζθόπην, Axiovert 200, ZEISS Αληηδξαζηήξεο Photo-Fenton Αληιίεο, J.P.Selecta, Sartorius, Laboport πζθεπή αλάδεπζεο, Heidolph, Rotabit, Selecta Yδαηόινπηξν, Jeiotech BS-2, Medline Δξγαζηεξηαθόο θνύξλνο κε κέγηζηε ζεξκνθξαζία κε 250 o C, BMT, Venticell 55 Επγνί αθξίβεηαο, Shimadzu, AUW320, AAA250LE, ADAM Ζιεθηξνληθνί Επγνί, BJ 410C, Precisa Απηόκαην θόζθηλν,15-d0403, WTW Controls Θεξκηθόο αληηδξαζηήξαο WTW CR 3200 Θεξκνζηάηεο, Aqualytic AL185, Liebherr Θεξκνζηάηεο αλαθύθισζεο λεξνύ, Selecta P Φπγόθεληξνο, Sigma 2-5 Μαγλεηηθνί αλαδεπηήξεο κε ζέξκαλζε, Velp Scientifica Ξεξαληήξεο, Duran Φπγείν-ςύθηεο, Malber, TemLow L, J.P.Selecta, Liebherr Μεηαιιηθόο θαη γπάιηλνο εμνπιηζκόο πζθεπή ππεξθάζαξνπ λεξνύ, Μilli-Q Tank, Elix Αλαθηλνύκελνο επσαζηήξαο, SI50, Stuart Θεξκηθνί καλδύεο, Bibby Γπάιηλε θεξακηθή πιάθα, J.P.Selecta Ζιεθηξνζεξκηθνί καλδύεο, Barnstead, Electrothermal Λνπηξό Τπεξήρσλ, Selecta P πζθεπή πξνζνκνίσζεο ειηαθνύ θσηόο, Newport type 91193 Φσηόκεηξν Elisa, Tecan Sunrise R.C. Ραδηόκεηξν, Ophir Ραδηόκεηξν, ACC-CAL 50 Φσηνθαηαιπηηθνί αληηδξαζηήξεο, Ace-Glass, Vineland, NJ, USA) Φσηνρεκηθόο αληηδξαζηήξαο ειηαθνύ πξνζνκνησηή (Pyrex glass) πζθεπή ππεξερνβόιεζεο, S-450 CE Digital, Branson ph meter, Ezodo, PL-600 Ζιεθηξνληθνί Τπνινγηζηέο Δθηππσηέο 2.2 Δμνπιηζκόο Αζθάιεηαο θαη Τγηεηλήο Δθηόο από ηνλ παξαπάλσ εξγαζηεξηαθό εμνπιηζκό ζην εξγαζηήξην ππάξρεη θαη ν βαζηθόο εμνπιηζκόο αζθαιείαο. Απηόο απνηειείηαη από: Οδεγόο Αζθάιεηαο: Πξόθεηηαη γηα ην παξόλ έληππν, ην νπνίν ππάξρεη ζε αξηζκό αληηηύπσλ εληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ θαη βξίζθεηαη ζηελ θαηνρή όισλ ησλ αηόκσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ ην εξγαζηήξην. - 2 -
Πηλαθίδεο Δηζόδνπ - Δμόδνπ: ην εξγαζηήξην ππάξρεη κηα θύξηα είζνδνο/έμνδνο θαη κία έμνδνο θηλδύλνπ. Οξαηέο πηλαθίδεο εηζόδνπ/ εμόδνπ εληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ ππνδεηθλύνπλ ηηο ζύξεο απηέο. Κηβώηην Πξώησλ Βνεζεηώλ: Ζ ηνπνζεζία ηνπ θηβσηίνπ είλαη γλσζηή από ηα άηνκα ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύλ ην εξγαζηήξην. Καηαηνληζηήξεο Νεξνύ: Τπάξρνπλ δύν θαηαηνληζηήξεο λεξνύ (sprinklers) ζην ρώξν ηνπ εξγαζηεξίνπ Α064 νη νπνίνη κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο θαη ησλ νπνίσλ ε ιεηηνπξγία ειέγρεηαη ζπρλά από ηνλ Κιάδν Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ. Ο πξώηνο θαηαηνληζηήξαο είλαη ηνπνζεηεκέλνο ζηνλ εμσηεξηθό ρώξν ηνπ εξγαζηεξίνπ θαη δεμηά ηεο θύξηαο εηζόδνπ, ελώ ν δεύηεξνο είλαη ηνπνζεηεκέλνο ζην εζσηεξηθό ηνπ εξγαζηεξίνπ δεμηά ηεο εμόδνπ θηλδύλνπ. ην ρώξν ηνπ εξγαζηεξίνπ Α052 ππάξρεη έλαο θαηαηνληζηήξαο απέλαληη από ηελ θύξηα είζνδν. Ππξνζβεζηήξεο: ηνλ εξγαζηεξηαθό ρώξν (αίζνπζα A064) ππάξρνπλ 4 ππξνζβεζηήξεο. Πιεζίνλ ηεο εηζόδνπ ηνπ εξγαζηεξίνπ ππάξρεη ππξνζβεζηήξαο ηεγλήο θόλεο (Dry Powder) θαη ππξνζβεζηήξαο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO 2 ). Πιεζίνλ ηεο εμόδνπ θηλδύλνπ ππάξρεη ππξνζβεζηήξαο λεξνύ θαη ππξνζβεζηήξαο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. πζθεπέο Αλίρλεπζεο Θεξκόηεηαο θαη Αεξίσλ: ην δσκάηην ππάξρεη ζπζθεπή αλίρλεπζεο ζεξκόηεηαο ε νπνία ελεξγνπνηεί ζπλαγεξκό ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο. Δπίζεο ππάξρεη Αληρλεπηήο Αεξίσλ (gas detector). Γάληηα: Γηα ηε δηεμαγσγή θάζε δξαζηεξηόηεηαο ζην εξγαζηήξην είλαη δηαζέζηκα θαη ηνπνζεηνύληαη εηδηθά γάληηα. Δλδεηθηηθά ζηνλ πίλαθα ηνπ Παξαξηήκαηνο 1 παξνπζηάδνληαη νη ηύπνη γαληηώλ πνπ είλαη θαηάιιεινη γηα ρξήζε γηα δηάθνξνπο δηαιύηεο θαη είλαη δηαζέζηκνη ζην εξγαζηήξην. ην εξγαζηήξην ζην παξόλ ζηάδην ππάξρεη κόλν ν θνηλόο ηύπνο γαληηώλ δηόηη δελ ρξεζηκνπνηνύληαη δηάθνξνη ηύπνη δηαιπηώλ. Αληηζεπηηθό: Τπάξρεη αληηζεπηηθό θαη βξίζθεηαη ηνπνζεηεκέλν πιεζίνλ ηεο βξύζεο γηα ρξήζε ηνπ κεηά από θάζε εξγαζηεξηαθή δξαζηεξηόηεηα. - 3 -
Γνρεία Απόξξηςεο: ην εξγαζηήξην ρξεζηκνπνηνύληαη δνρεία απόξξηςεο γηα γπαιί θαη γηα ρξεζηκνπνηεκέλεο πιαζηηθέο πηπέηεο (pipettes). Γηα ηα ρεκηθά απόβιεηα ηνπ εξγαζηεξίνπ ζα πξέπεη λα πιεξνύληαη επηπιένλ όξνη (βιέπε παξάγξαθν 4.7). 3. ΔΛΔΓΥΟΜΔΝΖ ΠΡΟΒΑΖ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ Ζ πξόζβαζε ζην Δξγαζηήξην επηηξέπεηαη κόλν ζε άηνκα ηα νπνία έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηηο δηεμαγόκελεο εξγαζηεξηαθέο δξαζηεξηόηεηεο. Απηά ηα άηνκα είλαη ε ππεύζπλε ηνπ εξγαζηεξίνπ Γέζπσ Φάηηα-Κάζηλνπ θαη θνηηεηέο πνπ βξίζθνληαη ζε κεηαπηπρηαθό θαη πξνπηπρηαθό επίπεδν. Άηνκα ζηα νπνία ε πξόζβαζε είλαη επηηξεπόκελε κε επζύλε δηθή ηνπο κε βάζε ηνπο θαλόλεο αζθάιεηαο ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη ηα εμήο: Πίλαθαο 1: Άηνκα ζηα νπνία ε πξόζβαζε είλαη επηηξεπόκελε ζην εξγαζηήξην Όλνκα Ηδηόηεηα Δπηθνηλωλία Γέζπω Φάηηα- Κάζηλνπ Δπξνύια Υαπέζηε Αληηγόλε Αρηιιέσο Μάξιελ Ίλεο Βάζθεο Υαηδειύξα Δηξήλε Μηραήι Λήδα Ησάλλνπ Τπεύζπλε εξγαζηεξίνπ Μεηαδηδαθηνξηθόο πλεξγάηεο Φνηηήηξηα ζε επίπεδν δηδαθηνξηθνύ Φνηηήηξηα ζε επίπεδν δηδαθηνξηθνύ Φνηηήηξηα ζε επίπεδν δηδαθηνξηθνύ Φνηηήηξηα ζε επίπεδν δηδαθηνξηθνύ 22892275 99313906 22892174 22893521 99441670 22892174 22892173 22893526 99641066 22892174 22892173 22893523 99332463 22892174 22892173 22893526 99741005 22892174 22892173 22894524 97790594 Όια ηα άηνκα πνπ εηζέξρνληαη θαη ρξεζηκνπνηνύλ ην εξγαζηήξην ππνρξενύληαη λα ππνγξάθνπλ ππεύζπλε δήισζε θαη ζε απηά δηακνηξάδνληαη ηα έληππα πνπ παξαηίζεληαη ζην Παξάξηεκα 2. - 4 -
Άηνκα ππεύζπλα γηα ηελ θαζαξηόηεηα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ επηηξέπεηαη λα εηζέξρνληαη ζην ρώξν ηνπ Δξγαζηεξίνπ κόλν ππό ηελ επίβιεςε ηνπιάρηζηνλ ελόο από ηνπο παξαπάλσ. Ο θαζαξηζκόο πξαγκαηνπνηείηαη κόλν ζην πάησκα θαη ηνπο θαζαξνύο πάγθνπο ηνπ εξγαζηεξίνπ. Γελ επηηξέπεηαη ε πξόζβαζε ζε πάγθνπο ζηνπο νπνίνπο είλαη ηνπνζεηεκέλα ρεκηθά πξντόληα ή δείγκαηα πξνο αλάιπζε. Σερληθνί γηα ηε ζπληήξεζε ηνπ εμνπιηζκνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ κπνξνύλ λα εηζέξρνληαη κόλν αθνύ εμαζθαιίζνπλ εηδηθή άδεηα από ηελ ππεύζπλε εξγαζηεξίνπ θαη κόλν όηαλ θάπνην από ηα εμνπζηνδνηεκέλα άηνκα βξίζθεηαη ζην εξγαζηήξην θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπληήξεζεο/ επηζθεπήο. Σν έληππν «Γλσξίδεηο;» ηνπ Κιάδνπ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ (Παξάξηεκα 6) ζα πξέπεη επίζεο λα βξίζθεηαη αλαξηεκέλν ζην Δξγαζηήξην. Σν έληππν γηα ηελ Δθηίκεζε Κηλδύλνπ ζην Δξγαζηήξην (Παξάξηεκα 2) ζα πξέπεη λα ζπκπιεξώλεηαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα από ηα άηνκα πνπ έρνπλ δηθαίσκα πξόζβαζεο ζην εξγαζηήξην, λα ζεκεηώλνληαη νη ηπρόλ απνθιίζεηο από ηνπο θαλόλεο αζθάιεηαο θαη λα ιακβάλνληαη ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηνλ πεξηνξηζκό ηνπ θηλδύλνπ. 4. ΚΑΝΟΝΔ ΑΦΑΛΔΗΑ ΣΟ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ 4.1 Γηαηί είλαη ζεκαληηθή ε αζθάιεηα ζην εξγαζηήξην; Ζ αλάγθε γηα πγηεηλή θαη αζθάιεηα είλαη πξσηαξρηθήο ζεκαζίαο γηα νπνηνδήπνηε εξγαζηήξην θαζώο δηάθνξνη θίλδπλνη (ρεκηθνί, βηνινγηθνί, κηθξνβηνινγηθνί) κπνξνύλ λα πξνθύςνπλ κέζα από ηηο εξγαζίεο πνπ πξαγκαηνπνηνύληαη ζε απηό. Γηα απηό ην ιόγν ε πξνεηνηκαζία ελόο Οδεγνύ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο θξίλεηαη απαξαίηεηε γηα ηε ρξήζε ηνπ από άηνκα ηα νπνία αζρνινύληαη ελεξγά κε ηηο δξαζηεξηόηεηεο ηνπ Δξγαζηεξίνπ θαζώο θαη άηνκα ηα νπνία εηζέξρνληαη ζην Δξγαζηήξην ζε θαζνξηζκέλεο πεξηπηώζεηο. 4.2 Γεληθνί Καλόλεο Αζθάιεηαο 1. Όια ηα άηνκα ηα νπνία εηζέξρνληαη ζην εξγαζηήξην πξέπεη λα γλσξίδνπλ θαιά ην ρώξν, ηνπο θαλόλεο πνπ δηέπνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ θαη όιεο ηηο δξαζηεξηόηεηεο (πεηξάκαηα) πνπ δηεμάγνληαη. 2. Ο πάγθνο εξγαζίαο θαη ηα ζθεύε/όξγαλα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη πξέπεη λα δηαηεξνύληαη θαζαξά θαη ηαθηνπνηεκέλα, ηόζν γηα ιόγνπο αζθάιεηαο όζν θαη γηα ηελ αθξίβεηα ησλ πεηξακαηηθώλ δεδνκέλσλ. 3. Πεξηηηά πξνζσπηθά αληηθείκελα (ξνπρηζκόο, ηζάληεο, θ.ιπ.) πνπ αθελόο πεξηνξίδνπλ ηελ ειεπζεξία θηλήζεσλ θαη αθεηέξνπ κπνξνύλ λα ππνζηνύλ δεκηέο, δελ επηηξέπνληαη εληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ. Σα πξνζσπηθά - 5 -
αληηθείκελα κπνξνύλ λα ηνπνζεηνύληαη ζε θξεκάζηξα πιεζίνλ ηεο εηζόδνπ ηνπ εξγαζηεξίνπ. 4. Απαγνξεύεηαη απζηεξά ε παξνπζία θαη/ή θαηαλάισζε θάζε είδνπο (ζηεξεάο ή πγξήο) ηξνθήο, θαζώο επίζεο θαη ην θάπληζκα ζην εξγαζηήξην. Πξηλ ηελ απνρώξεζε από ην εξγαζηήξην είλαη ππνρξεσηηθό ην πιύζηκν ησλ ρεξηώλ. 5. Κάζε εξγαδόκελνο ζην εξγαζηήξην είλαη ππνρξεσκέλνο γηα όιν ην ρξνληθό δηάζηεκα πνπ βξίζθεηαη εληόο ηνπ ρώξνπ ηνπ εξγαζηεξίνπ λα θνξά εξγαζηεξηαθή πνδηά (100% βακβάθη) θαη πξνζηαηεπηηθά γπαιηά. 6. Ζ ρξήζε θαηάιιεισλ γαληηώλ, αλάινγα κε ηε θύζε ησλ νπζηώλ, είλαη ππνρξεσηηθή νπνηεδήπνηε ρξεζηκνπνηνύληαη θαπζηηθέο ή δηαβξσηηθέο νπζίεο. 7. Δληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ απαγνξεύνληαη ππνδήκαηα πνπ είλαη αλνηθηά κπξνζηά. Σα καθξηά καιιηά είλαη πεγή αξθεηώλ θηλδύλσλ θαη ζα πξέπεη λα είλαη καδεκέλα γηαηί κπνξνύλ εύθνια λα πάξνπλ θσηηά ή λα έξζνπλ ζε επαθή κε ρεκηθέο νπζίεο, ή λα παγηδεπηνύλ ζε πεξηζηξεθόκελα κέξε κεραλεκάησλ. 8. Οη δηάδξνκνη πξνο ηηο εμόδνπο ηνπ εξγαζηεξίνπ πξέπεη λα δηαηεξνύληαη ειεύζεξνη. 9. Σν πάησκα ηνπ εξγαζηεξίνπ πξέπεη λα δηαηεξείηαη θαζαξό θαη ζηεγλό. Δάλ ρπζεί ζην πάησκα πνζόηεηα ρεκηθήο νπζίαο, πξέπεη λα ελεκεξσζεί ακέζσο ε ππεύζπλε εξγαζηεξίνπ. 10. Ο θάζε εξγαδόκελνο ζην εξγαζηήξην πξέπεη λα γλσξίδεη πνύ βξίζθνληαη θαη πώο ρξεζηκνπνηνύληαη: ην θνπηί Πξώησλ Βνεζεηώλ, νη ππξνζβεζηήξεο θαη νη θαηαηνληζηήξεο έθηαθηεο αλάγθεο. Ο εμνπιηζκόο αζθάιεηαο πξέπεη λα δηαηεξείηαη ζε θαιή θαηάζηαζε θαη λα κε ρξεζηκνπνηείηαη ρσξίο ιόγν. 11. Να απνθεύγεηαη ε εηζπλνή αλαζπκηάζεσλ. Κιεηζηά δνρεία πνπ πεξηέρνπλ ρεκηθέο νπζίεο πξέπεη λα αλνίγνληαη κέζα ζε απαγσγό αεξίσλ. Πεηξάκαηα πνπ δεκηνπξγνύλ αλαζπκηάζεηο πξέπεη λα δηεμάγνληαη πάληνηε κέζα ζε απαγσγό αεξίσλ. 12. ε πεξίπησζε θηλδύλνπ ή αηπρήκαηνο επηβάιιεηαη ε δηαηήξεζε ηεο ςπρξαηκίαο θαη ε επίδεημε πλεύκαηνο ζπλεξγαζίαο θαη αιιεινβνήζεηαο. Θα πξέπεη λα ελεκεξσζεί ακέζσο ε ππεύζπλε ηνπ εξγαζηεξίνπ, ελώ παξάιιεια ζα πξέπεη λα γίλεηαη πξνζπάζεηα παξνρήο Πξώησλ Βνεζεηώλ από ην πξνζσπηθό ηνπ εξγαζηεξίνπ, ην νπνίν πξέπεη λα έρεη ηύρεη εηδηθήο γηα ην ζθνπό απηό εθπαίδεπζεο. 13. Δάλ πξνθιεζεί θσηηά ζην εξγαζηήξην απαηηείηαη κεγάιε πξνζνρή ζηνλ ηξόπν θαηάζβεζήο ηεο. Σν λεξό δελ ελδείθλπηαη ζηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο! Δάλ πξνθιεζεί αλάθιεμε ρεκηθήο νπζίαο ζε πνηήξη δέζεσο ή ζθαηξηθή θηάιε, ε εζηία ηεο θσηηάο κπνξεί λα θαιπθζεί κε έλα άιιν πνηήξη δέζεσο ή κε βξεγκέλν ύθαζκα κόλν όηαλ ε θσηηά είλαη κηθξή. Δάλ είλαη κεγάιε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ν θαηάιιεινο ηύπνπ ππξνζβεζηήξαο ή εηδηθέο θνπβέξηεο ππξόζβεζεο. Αλ ε θσηηά είλαη κεγάισλ δηαζηάζεσλ, πξέπεη λα εθθελσζεί ακέζσο ην εξγαζηήξην, λα εηδνπνηεζνύλ όια ηα πξόζσπα πνπ είλαη εληόο ηνπ θηεξίνπ θαη λα θιεζεί ε - 6 -
Ππξνζβεζηηθή Τπεξεζία. ε απηή ηελ πεξίπησζε όια ηα άηνκα πξέπεη λα ζπγθεληξσζνύλ ζην πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν ζπγθέληξσζεο, ην νπνίν είλαη ην ππαίζξην ακθηζέαηξν απέλαληη από ηελ θύξηα είζνδν ηνπ εξγαζηεξίνπ. Σα ηειέθσλα ησλ Τπεξεζηώλ Άκεζεο Βνήζεηαο (Πξώησλ Βνεζεηώλ Ννζνθνκείνπ θαη Ππξνζβεζηηθήο Τπεξεζίαο) αλαγξάθνληαη θνληά ζην ηειέθσλν ηνπ εξγαζηεξίνπ. 4.3 Υξήζε εξγαζηεξηαθώλ ζθεπώλ θαη νξγάλωλ 1. Ζ ηνπνζέηεζε ησλ ειεθηξηθώλ ζπζθεπώλ (ζεξκαληηθέο πιάθεο, αλαδεπηήξεο, θ.ιπ.) πξέπεη λα γίλεηαη κε ηε δένπζα πξνζνρή. Πην ζπγθεθξηκέλα πξέπεη λα δίδεηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηα θαιώδηα, ηα νπνία ζα πξέπεη λα βξίζθνληαη καθξηά από ηελ επηθάλεηα εξγαζίαο θαη λα κελ έξρνληαη ζε επαθή κε πεγέο ζεξκόηεηαο. Όιεο νη ειεθηξηθέο ζπζθεπέο πξέπεη λα ειέγρνληαη πεξηνδηθά, έζησ θη αλ δελ ρξεζηκνπνηνύληαη. Γηα ειεθηξηθέο ζπζθεπέο ζηηο νπνίεο έρνπλ εληνπηζζεί ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα πξέπεη λα ελεκεξώλεηαη ακέζσο ε ππεύζπλε εξγαζηεξίνπ. Οη ειεθηξηθέο ζπζθεπέο πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη ζε ζηεγλνύο πάγθνπο θαη ε ρξήζε ηνπο λα γίλεηαη κε ζηεγλά ρέξηα. 2. Δάλ ζα πξέπεη λα αζθεζεί δύλακε ζε γπάιηλα ζθεύε (π.ρ. γηα λα πξνζαξκνζηεί ζεξκόκεηξν ή γπάιηλνο ζσιήλαο ζηελ νπή πώκαηνο), ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ρνληξό γάληη ή ρνληξό παλί θαη λα αζθείηαη πίεζε πξνζεθηηθά κε αξγέο θπθιηθέο θηλήζεηο. Οη ηξαπκαηηζκνί από ζπαζκέλν γπαιί είλαη από ηα πην ζπλεζηζκέλα αηπρήκαηα ζηα Δξγαζηήξηα Υεκείαο. 3. Όια ηα γπάιηλα ζθεύε πξέπεη λα εμεηάδνληαη πξνζεθηηθά πξηλ ρξεζηκνπνηεζνύλ όζνλ αθνξά ηελ θαζαξόηεηά ηνπο θαη ηελ ύπαξμε ξσγκώλ. Ηδηαίηεξα επηθίλδπλα είλαη ηα ξαγίζκαηα ζε γπάιηλα ζθεύε όηαλ απηά πξόθεηηαη λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζε ζπζθεπέο πνιύ ρακειήο ή ςειήο πίεζεο. Τιηθά ή ζπζθεπέο πνπ βξίζθνληαη ππό θελό ή πςειή πίεζε ζα πξέπεη λα βξίζθνληαη πίζσ από ρνληξό πξνζηαηεπηηθό ζώξαθα. Σα γπάιηλα δνρεία ζα πξέπεη λα θαζαξίδνληαη ην ζπληνκόηεξν δπλαηό κεηά ηε ρξήζε ηνπο. 4. ηνπο θνύξλνπο ηνπ εξγαζηεξίνπ ηνπνζεηνύληαη γηα μήξαλζε γπάιηλα δνρεία, αθνύ πξνεγνπκέλσο έρνπλ εθπιπζεί. Γελ πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη ζην θνύξλν θιεηζηά ζθεύε ή ηα πιαζηηθά κέξε ζπζθεπώλ ή πιαζηηθά θαπάθηα. Ζ ζεξκνθξαζία ηνπ θνύξλνπ θαζνξίδεηαη από αξκόδην πξόζσπν θαη δελ πξέπεη λα κεηαβάιιεηαη. 5. Δάλ κηα βξύζε γηα ηε ρξήζε κηαο ζπζθεπήο απαηηείηαη όπσο είλαη γηα πνιύ ώξα αλνηθηή, νη ζσιήλεο ζύλδεζεο κε ηε ζπζθεπή θαη ε ξνή ηνπ λεξνύ ζα πξέπεη λα ειέγρνληαη πεξηνδηθά. Μεηά ην πέξαο ηεο εξγαζίαο όιεο νη βξύζεο ζα πξέπεη λα ειέγρνληαη γηα λα δηαπηζησζεί όηη είλαη θιεηζηέο. 6. Αηπρήκαηα είλαη δπλαηό λα πξνθιεζνύλ θαη από θπιίλδξνπο αεξίσλ. Ηδηαίηεξε πξνζνρή επηβάιιεηαη ζηα εμήο ζεκεία: (α) Σν θιεηδί αλνίγκαηνο ηνπ θπιίλδξνπ πξέπεη είλαη πξνζαξκνζκέλν ζηνλ θύιηλδξν γηα άκεζε ρξήζε ζε έθηαθηεο πεξηπηώζεηο. (β) Οη βαιβίδεο πξέπεη λα αλνίγνληαη κε αξγό ξπζκό. (γ) Οη θηάιεο πξέπεη λα είλαη απνζεθεπκέλεο ζε αζθαιείο ρώξνπο, αθηλεηνπνηεκέλεο κε θαηάιιειν ηκάληα ή αιπζίδα πξόζδεζεο θαη ηνπνζεηεκέλεο θαηαθόξπθα. - 7 -
(δ) Πξέπεη λα ππάξρεη ξπζκηζηήο πίεζεο. (ε) Να κελ ηνπνζεηείηαη πνηέ γξάζν ζηε βαιβίδα ή ζην ξπζκηζηή γηα επθνιόηεξν βίδσκα. Σν νμπγόλν ζρεκαηίδεη εθξεθηηθέο ελώζεηο κε πνιιά ιηπαληηθά, όπσο π.ρ. κε ηε βαδειίλε. 4.4 Υξήζε ρεκηθώλ αληηδξαζηεξίωλ 4.4.1 Καλόλεο Αζθαινύο Υξήζεο Υεκηθώλ Αληηδξαζηεξίωλ 1. Ζ εξγαζία κε επηθίλδπλα αληηδξαζηήξηα (εύθιεθηα, ηνμηθά ή αληηδξαζηήξηα πνπ εθιύνπλ επηθίλδπλεο αλαζπκηάζεηο) γίλεηαη κόλν ζε απαγσγό. 2. Απαγνξεύεηαη ε ρξήζε ζηθσλίσλ κε ην ζηόκα. Ζ νξζή ρξήζε ηνπο απαηηεί ηε ρξήζε ειαζηηθώλ αλαξξνθεηήξσλ (πνπάξ). 3. Πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη κόλν νη πνζόηεηεο ησλ αληηδξαζηεξίσλ πνπ απαηηνύληαη από ην πείξακα. Σπρόλ πεξίζζεηα δελ επηζηξέθεηαη ζην δνρείν ηνπ αληηδξαζηεξίνπ. Γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ ππνιεηκκάησλ απεπζπλζείηε ζηνλ ππεύζπλν ηνπ Δξγαζηεξίνπ (βι. παξάγξαθν γηα ηελ εμνπδεηέξσζε απνβιήησλ). 4. Να απνθεύγεηαη ε έθζεζε ζε ρεκηθέο νπζίεο ή δηαιύκαηα (εηδηθά όζνλ αθνξά ηνπο νθζαικνύο αιιά θαη ηνπο βιελλνγόλνπο ηεο ζηνκαηηθήο θαη ξηληθήο θνηιόηεηαο). 5. Απαγνξεύεηαη ε ζέξκαλζε πηεηηθώλ θαη εύθιεθησλ πγξώλ ή δηαιπκάησλ ηνπο ζε αλνηθηά δνρεία ή κε ιύρλνπο Bunsen. Οη θηάιεο ησλ πγξώλ απηώλ πξέπεη λα θπιάζζνληαη καθξηά από εζηίεο θσηηάο ή ζεξκνύο ρώξνπο. Καηά ηελ εθηέιεζε πεηξακάησλ γηα ηα νπνία απαηηείηαη ε ρξήζε θιόγαο ζα πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα απνκαθξπλζνύλ από ην ρώξν όιεο νη εύθιεθηεο νπζίεο. Γεληθά ζην εξγαζηήξην δελ πξέπεη λα ππάξρνπλ εθηεζεηκέλα πεξηζζόηεξα από ζπλνιηθά ηξία ιίηξα εύθιεθησλ δηαιπηώλ. Οη ππόινηπνη δηαιύηεο πξέπεη λα θπιάζζνληαη ζε κεηαιιηθά ππξίκαρα ληνπιάπηα κε θαηάιιειε ζήκαλζε. 6. Όιεο νη θηάιεο ή ηα δνρεία πνπ πεξηέρνπλ αληηδξαζηήξηα, πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ δνρείσλ όπνπ γίλνληαη αληηδξάζεηο, πξέπεη λα θέξνπλ αθξηβή θαη επαλάγλσζηε ζήκαλζε κε πιεξνθνξίεο γηα ην πεξηερόκελό ηνπο. 4.4.2 ήκαλζε ρεκηθώλ αληηδξαζηεξίωλ Ζ ζήκαλζε ησλ ρεκηθώλ νπζηώλ ζηνρεύεη ζηελ ελεκέξσζε ησλ ρξεζηώλ ζρεηηθά κε ηνπο θηλδύλνπο από ηα ρεκηθά αληηδξαζηήξηα θαη ηνλ αζθαιή ρεηξηζκό ηνπο. - 8 -
Οη εηηθέηεο ησλ ρεκηθώλ νπζηώλ πξέπεη λα δείρλνπλ κε επθξίλεηα: (α) ην όλνκα ηνπ ρεκηθνύ, (β) ην όλνκα, ηελ δηεύζπλζε θαη ην ηειέθσλν ηνπ παξαζθεπαζηή θαη ηνπ εηζαγσγέα, (γ) ην ζύκβνιν επηθηλδπλόηεηαο ηεο ρεκηθήο νπζίαο (Παξάξηεκα 3), (δ) ηηο θξάζεηο θηλδύλνπ θαη πξνζηαζίαο (R - phrases, Παξάξηεκα 4) (S - phrases, Παξάξηεκα 5), θαη (ε) ηελ πνζόηεηα πνπ πεξηέρεηαη ζην δνρείν. Οη εηηθέηεο πξέπεη λα είλαη γξακκέλεο θαη ζηελ ειιεληθή γιώζζα. πλήζσο, κηα εηηθέηα κπνξεί λα πεξηέρεη κέρξη ηέζζεξα νλόκαηα ρεκηθώλ νπζηώλ, ηα νπνία είλαη θαη ηα πιένλ επηθίλδπλα, κέρξη δύν ζύκβνια θηλδύλνπ, κέρξη ηέζζεξηο θξάζεηο θηλδύλνπ θαη κέρξη ηέζζεξηο θξάζεηο πξνζηαζίαο. Γεληθά, ζηηο εηηθέηεο δελ εκθαλίδνληαη ρεκηθέο νπζίεο νη νπνίεο βξίζθνληαη ζε πνζόηεηεο κηθξόηεξεο ηνπ 0,1% θαηά βάξνο θαη δελ ζεσξνύληαη πνιύ ηνμηθέο (Σ+) ή απιώο ηνμηθέο (Σ). Δπίζεο, δελ αλαθέξνληαη ρεκηθέο νπζίεο πνπ είλαη ζε πνζόηεηεο κηθξόηεξεο ηνπ 1% θαη δελ ηαμηλνκνύληαη ζηηο θαηεγνξίεο επηβιαβώλ (Xn), δηαβξσηηθώλ (C) ή απηώλ πνπ πξνθαινύλ εξεζηζκό (Xi). Δηθόλα 1: Παξάδεηγκα ζήκαλζεο δνρείνπ πνπ πεξηέρεη ρεκηθό πξνϊόλ - 9 -
4.5 Δπηθίλδπλα αληηδξαζηήξηα 4.5.1 Δθξεθηηθέο νπζίεο 1. Ζ ρξήζε κηαο εθξεθηηθήο νπζίαο πξέπεη λα απνθεύγεηαη, εθόζνλ κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί κε θάπνηα άιιε κε εθξεθηηθή νπζία. 2. Δάλ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί νπσζδήπνηε νπζία κε εθξεθηηθέο ηδηόηεηεο, απηό πξέπεη λα γίλεηαη ζηηο κηθξόηεξεο δπλαηέο πνζόηεηεο. 3. Γνρεία κε εθξεθηηθέο ελώζεηο πξέπεη λα πξνθπιάζζνληαη από δνλήζεηο θαη πςειέο ζεξκνθξαζίεο. 4. Δθόζνλ ρξεζηκνπνηνύληαη εθξεθηηθά ζηεξεά πξέπεη λα απνθεύγεηαη νπνηαδήπνηε κνξθή θξνύζεο, αθόκα θαη ηξίςηκν (π.ρ. θαηά ηε κεηαθνξά ηνπο κε ζπάηνπια). ε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο απαγνξεύεηαη ε ρξήζε κεηαιιηθήο ζπάηνπιαο. 4.5.2 Δύθιεθηεο νπζίεο Ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δίδεηαη ζε εύθιεθηνπο δηαιύηεο, νη νπνίνη είλαη ζπγρξόλσο πνιύ πηεηηθνί. Ζ επθνιία αλάθιεμεο κηαο έλσζεο δίλεηαη από ην «ζεκείν αλάθιεμεο», δειαδή ηε ζεξκνθξαζία ζηελ νπνία ην πγξό ζρεκαηίδεη εύθιεθηνπο αηκνύο. Όηαλ κηα ν έλσζε έρεη ζεκείν αλάθιεμεο κηθξόηεξν από 15 C ζεσξείηαη εύθιεθηε. ηελ θαηεγνξία απηή αλήθνπλ νη πην ζπλεζηζκέλνη νξγαληθνί δηαιύηεο (βιέπε Παξάξηεκα 3). 1. Οη δηαιύηεο απηνί πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη κόλν ζηνλ απαγσγό θαη νη θηάιεο ηνπο λα είλαη πάληα εξκεηηθά θιεηζηέο. 2. Δάλ ρπζεί κεγάιε πνζόηεηα δηαιύηε, πξέπεη ακέζσο λα αεξηζηεί θαιά όιν ην εξγαζηήξην. Μέρξη λα ηειεηώζεη ε εμαέξσζε δελ πξέπεη λα αλνίγνληαη / θιείλνληαη ειεθηξηθνί δηαθόπηεο νύηε λα κεηαθηλνύληαη ειεθηξηθά θαιώδηα, γηαηί ππάξρεη θίλδπλνο αλάθιεμεο ησλ αηκώλ ηνπ δηαιύηε από ζπηλζήξεο πνπ κπνξεί λα ζρεκαηηζζνύλ. 3. Γελ πξέπεη πνηέ λα ππάξρνπλ πεξηζζόηεξα από ζπλνιηθά ηξία ιίηξα εύθιεθησλ δηαιπηώλ ζε έλα εξγαζηήξην, εθηόο θαη αλ βξίζθνληαη πξνζηαηεπκέλα ζε θαηάιιεια ππξίκαρα κεηαιιηθά δνρεία. 4.5.3 Σνμηθέο νπζίεο ρεδόλ όιεο νη ρεκηθέο ελώζεηο, αλάινγα κε ηελ πνζόηεηα θαη ηελ ζπγθέληξσζε ηνπο, κπνξνύλ λα παξνπζηάζνπλ ηνμηθή δξάζε. Ζ ηνμηθή δξάζε ησλ ρεκηθώλ ελώζεσλ ραξαθηεξίδεηαη είηε σο άκεζε είηε σο ρξόληα. Σα πην γλσζηά δειεηήξηα, όπσο ην πδξνθπάλην ή ην ριώξην, πνπ έρνπλ άκεζε ηνμηθή δξάζε, αληηκεησπίδνληαη ζπλήζσο κε - 10 -
ηελ αλάινγε πξνζνρή. Οξηζκέλεο όκσο ρεκηθέο ελώζεηο ραξαθηεξίδνληαη από ρξόληα ηνμηθή δξάζε, ηα απνηειέζκαηα ηεο νπνίαο θαίλνληαη κεηά από επαλεηιεκκέλε έθζεζε ζηελ νπζία αθόκα θαη ζε κηθξέο πνζόηεηεο. 1. Ο ρεηξηζκόο ησλ ρεκηθώλ νπζηώλ πξέπεη λα γίλεηαη κόλν κέζα ζε απαγσγό θαη λα απνθεύγεηαη ε επαθή κε νπνηαδήπνηε ρεκηθή έλσζε. 2. Καηά θαλόλα όιεο νη ρεκηθέο νπζίεο πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο πηζαλά δειεηήξηα, εθηόο αλ είλαη γλσζηέο σο εληειώο αθίλδπλεο ελώζεηο. Έλα κέηξν ηεο επηθηλδπλόηεηαο κηαο έλσζεο είλαη ν δείθηεο TLV (Threshold Limit Value, δειαδή Αλώηαηε Δπηηξεπηή Σηκή), πνπ κεηξηέηαη ζε ppm/m 3 ή mg/m 3. Οη ηηκέο TLV δίλνπλ ην αλώηαην όξην ζπγθέληξσζεο αηκώλ ή ζθόλεο, θάησ από ην νπνίν ε ρεκηθή έλσζε κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο αθίλδπλε. 4.6 Πξνζηαζία από Μηθξνβηνινγηθνύο / Βηνινγηθνύο θηλδύλνπο Σν εξγαζηήξην ρεηξίδεηαη κνιπζκέλα δείγκαηα. Ο θίλδπλνο είλαη πην κεγάινο ζε απηνύ ηνπ ηύπνπ εξγαζηήξηα. Γηα ηελ πξνζηαζία από κηθξνβηνινγηθνύο / βηνινγηθνύο θηλδύλνπο ζα πξέπεη λα πιεξνύληαη ηα παξαθάησ: 1. Σα άηνκα ηα νπνία αζρνινύληαη κε ηελ αλάιπζε ιπκάησλ ή άιισλ κνιπζκέλσλ δεηγκάησλ πξνηξέπνληαη όπσο εκβνιηαζηνύλ γηα Ζπαηίηηδα Α θαη Σέηαλν. ε ζπλεξγαζία κε ηνλ Κιάδν Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ κπνξεί λα δηεπζεηεζεί νκαδηθόο εκβνιηαζκόο ησλ αηόκσλ πνπ ρεηξίδνληαη ηέηνηα δείγκαηα. 2. Καηά ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο αλαιύζεσλ πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη πνδηά εξγαζηεξίνπ. 3. Οη πάγθνη πξνζηαζίαο πξέπεη λα έρνπλ ιείεο επηθάλεηεο γηα λα θαζαξίδνληαη θαη λα απνιπκαίλνληαη εύθνια. 4. Όηαλ ρεηξίδνληαη κνιπζκέλα ή ηνμηθά πιηθά πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη αδηαπέξαζηα γάληηα (βιέπε Παξάξηεκα 1). Σα ρέξηα πξέπεη λα θξαηνύληαη καθξηά από ην ζηόκα, ηε κύηε, ηα κάηηα θαη ην πξόζσπν. 5. Ζ αλάπηπμε γελεηάδαο πξέπεη λα απνθεύγεηαη από άηνκα πνπ ρεηξίδνληαη επηθίλδπλα πιηθά. 6. Οη αλαθαιιηέξγεηεο κηθξννξγαληζκώλ πξέπεη λα γίλνληαη ζε κηθξνβηνινγηθό ζάιακν λεκαηηθήο ξνήο (safety cabinet) class II. 7. Γελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ην ζηόκα γηα ηελ αλαξξόθεζε κνιπζκέλσλ ή ηνμηθώλ δηαιπκάησλ. 8. Σα ρξεζηκνπνηεκέλα ζηθώληα πξέπεη λα απνξξίπηνληαη ζε δνρείν κε απνιπκαληηθό δηάιπκα. 9. Όια ηα κνιπζκέλα πιηθά πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη ζε δνρεία πνπ θέξνπλ ζήκαλζε γηα απνζηείξσζε θαη επηπιένλ απηά δε πξέπεη λα παξακέλνπλ αθύιαθηα. - 11 -
10. Δάλ ρπζεί κνιπζκέλν πιηθό, πξέπεη λα θαιύπηεηαη ακέζσο ε επηθάλεηα ηεο πεξηνρήο κε ην θαηάιιειν απνιπκαληηθό (π.ρ. δηάιπκα Virkon). 11. Οη εηηθέηεο δελ πξέπεη λα πγξαίλνληαη κε ηε γιώζζα, ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη λεξό ή απηνθόιιεηεο εηηθέηεο. 12. Μεηά από θάζε θάζε εξγαζίαο ν πάγθνο πξέπεη λα ζθνππίδεηαη κε απνιπκαληηθό θαη ηα ρέξηα λα πιέλνληαη. 13. Οη θπγόθεληξνη πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη πξέπεη λα δηαζέηνπλ ζύζηεκα αζθάιεηαο γηα πεξηνξηζκό ηπρόλ δηαξξνήο. 14. Γηα θπγνθέληξηζε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη κόλν ζσιήλεο κε πώκα. Οη ζσιήλεο δελ πξέπεη λα ππεξρεηιίδνπλ θαηά ηε θπγνθέληξηζε. Γηα ηελ απόξξηςε ηνπ ππεξθείκελνπ πγξνύ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη πάληα αλαξξόθεζε κε απνζηεηξσκέλν ζηθώλην. Οη ζσιήλεο θπγνθέληξνπ κε παζνγόλνπο κηθξννξγαληζκνύο αλνίγνληαη πάληνηε ζε ζάιακν λεκαηηθήο ξνήο Class II πξνο απνθπγή εηζπλνήο ζηαγνληδίσλ. 15. Οη πγξέο θαιιηέξγεηεο παζνγόλσλ νξγαληζκώλ ρξεηάδνληαη κεγάιε πξνζνρή θαζώο ε παξακηθξή αλαηαξαρή ηεο επηθάλεηαο ηνπ πγξνύ παξάγεη ζηαγνλίδηα. 4.7 πιινγή θαη Δμνπδεηέξωζε ηωλ Απνβιήηωλ ηνπ Δξγαζηεξίνπ Σα ρεκηθά απόβιεηα, έηζη όπσο ηα ζπλαληά θαλείο ζ έλα Δξγαζηήξην Υεκείαο, είλαη θαηά βάζε εηδηθνύ ηύπνπ θαη ππόθεηληαη ζηε λνκνζεζία πνπ αθνξά ηα απόβιεηα πνπ θαζνξίδεη όηη δελ πξέπεη λα ρύλνληαη ζηνπο λεξνρύηεο, αιιά νύηε θαη ζε νπνηνδήπνηε άιιν δεκόζην αγσγό θνηλήο ρξήζεο. 1. Παξόιν πνπ ηα απόβιεηα βξίζθνληαη ζε κηθξέο πνζόηεηεο, πξέπεη λα ζπιιέγνληαη ζε εηδηθά δνρεία θαη λα παξαδίδνληαη ζηα εηδηθά θαηά ηόπνπο θέληξα πξνο εμνπδεηέξσζή ηνπο. 2. Σα δνρεία πξέπεη λα ηαμηλνκνύληαη ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο ώζηε λα απνθεύγεηαη ε αλάκεημε κε ζπκβαηώλ ρεκηθώλ νπζηώλ (ώζηε λα απνθιεηζζεί ην ελδερόκελν ηπρόλ επηθίλδπλσλ αληηδξάζεσλ). 3. ε πνιιέο πεξηπηώζεηο, πξηλ ηελ πεξηζπιινγή ησλ απνβιήησλ είλαη απαξαίηεηε θάπνηα επεμεξγαζία ηνπο από ην ίδην ην Δξγαζηήξην. 4. Σα δνρεία ζπιινγήο πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια γηα ηελ θύιαμε ησλ απνβιήησλ (π.ρ. λα αληέρνπλ ζηελ επίδξαζε δηαιπηώλ), όπσο επίζεο θαη λα θιείλνπλ εξκεηηθά. - 12 -
5. Σα δνρεία πξέπεη λα απνζεθεύνληαη ζε ρώξν κε θαιό αεξηζκό, γηα λα απνθεπρζεί ε ζπγθέληξσζε επηθίλδπλσλ αηκώλ. 6. Σα απόβιεηα δελ πξέπεη λα θπιάγνληαη γηα ρξνληθό δηάζηεκα κεγαιύηεξν ησλ ελλέα κελώλ. Μεηά ηε ιήμε ηνπ ρξνληθνύ πεξηζσξίνπ απνζήθεπζεο ζα πξέπεη λα θαηαζηξέθνληαη ή λα απνξξίπηνληαη ζε εηδηθνύο ρώξνπο. - 13 -
5. ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΑΣΤΥΖΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΩΝ ΠΔΡΗΣΑΣΗΚΩΝ 5.1 Γεληθέο Πιεξνθνξίεο γηα Αληηκεηώπηζε Αηπρεκάηωλ θαη Πεξηζηαηηθώλ 5.1.1 Παξνρή Πξώηωλ Βνεζεηώλ ην εξγαζηήξην ππάξρεη θνπηί πξώησλ βνεζεηώλ ηνπ νπνίνπ ε ζέζε είλαη γλσζηή από ην εξγαζηεξηαθό πξνζσπηθό. ε πεξίπησζε ηαπηόρξνλεο ρξήζεο ηνπ εξγαζηεξίνπ από αξηζκό θνηηεηώλ νξίδεηαη άηνκν ππεύζπλν ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο. Σν πξόζσπν απηό πξνβαίλεη ζε όιεο ηηο απαξαίηεηεο ελέξγεηεο ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο πνπ πεξηιακβάλνπλ ηελ θιήζε ησλ Πξώησλ Βνεζεηώλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ γηα παξνρή βνήζεηαο, ηελ θιήζε αζζελνθόξνπ αλ ρξεηάδεηαη, ηελ παξνρή ησλ απαξαίηεησλ δηεπθνιύλζεσλ, θαζώο θαη ηνλ έιεγρν ηνπ απαηηνύκελνπ εμνπιηζκνύ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξνρή ησλ πξώησλ βνεζεηώλ. εκαληηθό είλαη ην ππεύζπλν άηνκν λα θαηέρεη ηνπιάρηζην ηηο βαζηθέο γλώζεηο Πξώησλ Βνεζεηώλ γηα πεξηπηώζεηο αλάγθεο. Έλαο ειάρηζηνο εμνπιηζκόο ζην θνπηί ησλ πξώησλ βνεζεηώλ ηνπ εξγαζηαθνύ ρώξνπ, πεξηιακβάλεη ηα αθόινπζα: ύληνκν νδεγό κε ηα απαξαίηεηα βήκαηα γηα ηελ παξνρή ησλ πξώησλ βνεζεηώλ Απνξξνθεηηθέο απνζηεηξσκέλεο γάδεο (20) Απνζηεηξσκέλα νθζαικηθά επηζέκαηα (2) Σξηγσληθνύο επηδέζκνπο (4) Παξακάλεο (6) Μεζαίνπ κεγέζνπο (12cm x 12cm) απνζηεηξσκέλνπο επηδέζκνπο (6) Μεγάινπ κεγέζνπο (18cm x 18cm) απνζηεηξσκέλνπο επηδέζκνπο (2) Γάληηα (1 δεύγνο) Σν θνπηί ησλ πξώησλ βνεζεηώλ πξέπεη λα είλαη αδηάβξνρν, θαιά ζθξαγηζκέλν, κε ηελ θαηάιιειε ζήκαλζε θαη δελ πξέπεη λα πεξηέρεη δηζθία ή άιια θάξκαθα. Υξήζηκα Σειέθωλα Πξώηεο Βνήζεηεο Παλεπηζηεκίνπ 22892024 (εζση. 2024) Ννζνθνκείν Λεπθσζίαο γηα θιήζε αζζελνθόξνπ 22603000 Πξώηεο Βνήζεηεο, Αζηπλνκία, Ππξνζβεζηηθή 199 ή 112-14 -
5.1.2 Γήιωζε αηπρεκάηωλ θαη επηθηλδύλωλ πεξηζηαηηθώλ Δάλ ππάξμεη αηύρεκα ή επηθίλδπλν ζπκβάλ ζηνπο ρώξνπο ηνπ εξγαζηεξίνπ ζα πξέπεη λα ελεκεξσζεί ακέζσο ε ππεύζπλε εξγαζηεξίνπ θαη ν Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ. Υξήζηκα ηειέθωλα Άθεο σθξνλίνπ: Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ 22894147 (εζση. 4147) Φύιαθαο Κεληξηθνύ Υώξνπ Παλεπηζηεκίνπ 22892011 (εζση. 2011) Πξώηεο Βνήζεηεο, Αζηπλνκία, Ππξνζβεζηηθή 199 ή 112 ή 2024 Γέζπσ Φάηηα-Κάζηλνπ, Τπεύζπλε Δξγαζηεξίνπ 22892275 (εζση. 2275)/99313906 5.1.3 Αληηκεηώπηζε Ππξθαγηάο ε πεξίπησζε ππξθαγηάο κηθξώλ δηαζηάζεσλ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη νη ππξνζβεζηήξεο γηα ηελ θαηάζβεζή ηεο. Πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ν θαηάιιεινο ππξνζβεζηήξαο. (α) Νεξό (β) CΟ 2 (γ) ηεγλή ζθόλε Δίλαη θαηάιιειν γηα ζηεξεά πιηθά, όπσο μύιν, ραξηί, ύθαζκα, πιαζηηθό θαη αθαηάιιειν γηα θσηηά από ειεθηξηθά αίηηα θαη από εύθιεθηα πγξά. Δίλαη θαηάιιειν γηα κηθξέο θσηηέο από ιάδη ή άιιεο εύθιεθηεο νπζίεο θαη γηα θσηηέο από ειεθηξηθά αίηηα (π.ρ βξαρπθύθισκα). Δίλαη αθαηάιιειν γηα θσηηέο από θαύζε κεηάιισλ θαη ζηεξεώλ πιηθώλ. Δίλαη θαηάιιειε γηα θσηηέο από εύθιεθηεο νπζίεο, ιάδη, ειεθηξηθά αίηηα θαη γηα θσηηέο ζηελ επηθάλεηα ζηεξεώλ πιηθώλ. Δίλαη αθαηάιιειε γηα θσηηέο ζε κέηαιια θαη γηα θσηηέο πνπ έρνπλ ήδε εηζρσξήζεη ζε ζηεξεά πιηθά. ην Δξγαζηήξην ππάξρεη αλαξηεκέλν έληππν κε νδεγίεο γηα ηε ζσζηή ρξήζε ησλ ππξνζβεζηήξσλ (βιέπε Παξάξηεκα 6). Μεηά ηελ επηηπρή θαηάζβεζε ηεο θσηηάο ζα πξέπεη λα εηδνπνηεζεί ε Τπεύζπλε Δξγαζηεξίνπ θαη ν Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο. ε πεξίπησζε θσηηάο κεγάισλ δηαζηάζεσλ πξέπεη: 1. Να ελεξγνπνηεζεί ν ζπλαγεξκόο 2. Να εθθελσζεί ην εξγαζηήξην από ηελ πξώηε έμνδν δηαθπγήο 3. Όια ηα άηνκα λα θαηεπζπλζνύλ πξνο ην ζεκείν ζύλαμεο ρσξίο λα ηξέρνπλ 4. Αλ ππάξρεη θαπλόο ζηελ πξώηε έμνδν δηαθπγήο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ε δεύηεξε έμνδνο. Δάλ επηβάιιεηαη ε δηαθπγή λα πξαγκαηνπνηεζεί από ηελ πξώηε - 15 -
έμνδν επηβάιιεηαη ην ζθύςηκν, πεξπάηεκα ζηα ηέζζεξα, ή ην ζύξζηκν κπξνύκπηα ζην πάησκα θάησ από ηνλ θαπλό. ε όζν πην ρακειό επίπεδν βξίζθεηαη ην πξόζσπν, ηόζν πην θαζαξόο είλαη ν αέξαο πνπ εηζπλέεηαη. 5. Αλ πξέπεη λα αλνηρζεί θιεηζηή πόξηα θαηά ηε δηαθπγή, πξέπεη πξώηα λα ειεγρζεί κε ηελ παιάκε εάλ ε πόξηα ή ην ρεξνύιη ηεο είλαη δεζηά. Δάλ λαη πξέπεη ε δηαθπγή λα δηελεξγεζεί από θάπνπ αιινύ. 6. Αλ θαπλόο, δέζηε ή θιόγεο κπινθάξνπλ ην δξόκν δηαθπγήο, επηβάιιεηαη ε παξακνλή ζηελ αίζνπζα κε ηελ πόξηα θιεηζηή. Πξέπεη λα δνζεί ζήκα γηα βνήζεηα θνπλώληαο ξνύρα κε έληνλα ρξώκαηα από ην παξάζπξν. Δάλ ππάξρεη ηειέθσλν ζην δσκάηην πξέπεη λα εηδνπνηεζεί ε ππξνζβεζηηθή ππεξεζία (199 ή 112) θαη λα ελεκεξσζεί γηα ηελ αθξηβή ζέζε πνπ βξίζθνληαη ηα άηνκα. 7. Πξέπεη λα ελεκεξσζεί ακέζσο ε Ππξνζβεζηηθή Τπεξεζία, Ο Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ θαη ή Τπεύζπλε Δξγαζηεξίνπ. ην εξγαζηήξην ππάξρεη ρέδην Γξάζεο ζε Πεξίπησζε Ππξθαγηάο ην νπνίν έρεη πξνεηνηκαζηεί ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ Κιάδν Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ θαη ην νπνίν αλαξηάηαη εληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ ζε δύν αληίηππα (βιέπε Παξάξηεκα 6). 5.1.4 Αληηκεηώπηζε Πιεκκύξαο ε πεξίπησζε πιεκκύξαο ζην εξγαζηήξην πξέπεη: 1. Να εθθελσζεί ακέζσο ην εξγαζηήξην από ηελ πξώηε έμνδν δηαθπγήο. Όια ηα άηνκα πξέπεη λα θαηεπζπλζνύλ ρσξίο λα ηξέρνπλ ζην ζεκείν ζύλαμεο (ππαίζξην ακθηζέαηξν απέλαληη από ηελ θύξηα είζνδν ηνπ εξγαζηεξίνπ). 2. Να ελεκεξσζεί ακέζσο ε Ππξνζβεζηηθή Τπεξεζία, ν Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο θαη ε Τπεύζπλε ηνπ Δξγαζηεξίνπ. - 16 -
5.2 Καζνξηζκέλα Αηπρήκαηα θαη Παξνρή Πξώηωλ Βνεζεηώλ ζην Δξγαζηήξην Αξηζκόο αηπρεκάησλ κπνξεί λα ιάβεη ρώξα ζην εξγαζηήξην. Σα ζπρλόηεξα θαη ζνβαξόηεξα αηπρήκαηα ζε ρώξνπο εξγαζηεξίσλ πεξηιακβάλνπλ: 1. Θεξκηθά, ρεκηθά θαη ειεθηξηθά εγθαύκαηα 2. Δηζπλνή ηνμηθώλ αεξίσλ ή πηεηηθώλ ρεκηθώλ ελώζεσλ 3. Δθξήμεηο αεξίσλ 4. Αηκνξξαγίεο (θνςίκαηα, ηξαπκαηηζκνί) 5. Αηπρήκαηα νθζαικώλ: ρεκηθέο νπζίεο, κεραληθά αίηηα (ζξαύζκαηα γπαιηώλ) 6. Γειεηεξηάζεηο από θαηάπνζε βιαπηηθώλ ρεκηθώλ ελώζεσλ 5.2.1 Δγθαύκαηα Σν έγθαπκα είλαη θάθσζε θπξίσο ηνπ δέξκαηνο αιιά θαη εζσηεξηθώλ νξγάλσλ ηνπ ζώκαηνο όπσο ηνπ νθζαικνύ, ηνπ βιελλνγόλνπ, ηνπ αλαπλεπζηηθνύ θαη ηνπ γαζηξεληεξηθνύ ζσιήλα. Οθείιεηαη ζηελ επίδξαζε δηαθόξσλ βιαπηηθώλ παξαγόλησλ, όπσο είλαη ε ζεξκόηεηα, νη ρεκηθέο νπζίεο, νη αθηηλνβνιίεο, ν ειεθηξηζκόο, θ.α. Ζ βιάβε πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζην δέξκα δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο βαζκνύο, δειαδή πξώηνπ, δεπηέξνπ θαη ηξίηνπ βαζκνύ, αλάινγα κε ην βάζνο ζην νπνίν πξνζβάιιεηαη ην δέξκα. Ζ βαξύηεηα ελόο εγθαύκαηνο, άζρεηα κε ην βαζκό, εθηηκάηαη θπξίσο από ηελ επηθάλεηα ηνπ ζώκαηνο πνπ θαιύπηεη. Όηαλ θαιύπηεη πάλσ από ην 20% ηεο επηθάλεηαο ηνπ ζώκαηνο είλαη επηθίλδπλν ελώ όηαλ θαιύπηεη πάλσ από ην 30% είλαη ζαλαηεθόξν, εθηόο αλ αληηκεησπηζζεί έγθαηξα θαη ζσζηά. Δγθαύκαηα δεπηέξνπ θαη ηξίηνπ βαζκνύ, ηα νπνία έρνπλ έθηαζε πνπ ππεξβαίλεη ην 10% ηεο επηθάλεηαο ηνπ ζώκαηνο, απαηηνύλ κεηαθνξά ζην λνζνθνκείν. Ζ έθηαζε ηνπ εγθαύκαηνο ππνινγίδεηαη, αλ ιεθζεί ππόςε όηη ε παιάκε θαιύπηεη πεξίπνπ ην 1% ηεο επηθάλεηαο ηνπ ζώκαηνο. νβαξά εγθαύκαηα ηα νπνία ρξεηάδνληαη επίζεο λνζνθνκεηαθή θξνληίδα είλαη εγθαύκαηα ζηα κάηηα, ζηα απηηά, ηε γελλεηηθή πεξηνρή, ην πξόζσπν, ηηο παιάκεο, ηα πέικαηα, εγθαύκαηα ζην αλαπλεπζηηθό ζύζηεκα από εηζπλνή θαπλνύ ή άιισλ ηνμηθώλ νπζηώλ θαζώο θαη ειεθηξηθά θαη ρεκηθά εγθαύκαηα. Σα εγθαύκαηα πνπ κπνξνύλ λα πξνθιεζνύλ ζην εξγαζηήξην δηαρσξίδνληαη ζε: (α) Θεξκηθά Δγθαύκαηα: Μπνξεί λα πξνθιεζνύλ από θιόγεο ή ππξθαγηέο ή εθξήμεηο. Αληηκεηώπηζε Σα εγθαύκαηα πιέλνληαη κε άθζνλν λεξό γηα αξθεηή ώξα (10-20 ιεπηά). Σα επηθαλεηαθά εγθαύκαηα, όπνπ ην δέξκα δελ έρεη θαηαζηξαθεί, ςεθάδνληαη κε εηδηθό ζπξέη ή επαιείθνληαη κε εηδηθέο αινηθέο θαη επηδέλνληαη ραιαξά. Γηα ζνβαξόηεξα εγθαύκαηα δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ιάδη, θξέκα ή πνύδξα, αιιά λα δεηείηαη ηαηξηθή βνήζεηα ην ζπληνκόηεξν δπλαηό. (β) Υεκηθά εγθαύκαηα: Σα ρεκηθά εγθαύκαηα πξνθαινύληαη όηαλ ην δέξκα έρεη έιζεη ζε επαθή κε ηζρπξά νμέα, αιθάιεα ή θαη άιιεο δηαβξσηηθέο θαη νμεηδσηηθέο νπζίεο. Σα ρεκηθά εγθαύκαηα από ηζρπξέο βάζεηο, όπσο ην NaOH ή ΚOH, είλαη πνιύ - 17 -
ζνβαξόηεξα από εθείλα πνπ πξνθαινύλ ηα νμέα, επεηδή νη βάζεηο εηζρσξνύλ βαζύηεξα ζην δέξκα. Αληηκεηώπηζε Πξέπεη λα γλσξίδνπκε όηη όζν ε νπζία παξακέλεη ζε επαθή κε ην δέξκα ηόζν επεθηείλεηαη ην έγθαπκα θαη όηη πνιιέο νπζίεο ελεξγνπνηνύληαη όηαλ αλακεηρζνύλ κε λεξό. ηηο πεξηπηώζεηο απηέο ην έγθαπκα πξέπεη λα πιέλεηαη αξρηθά κε άθζνλν λεξό. Αλάινγα κε ην είδνο ηεο δηαβξσηηθήο έλσζεο νη πξώηεο βνήζεηεο δηαθέξνπλ. Ππθλά νμέα: πιύζηκν κε πδαηηθό δηάιπκα 1% όμηλνπ αλζξαθηθνύ λαηξίνπ. Ππθλέο βάζεηο: πιύζηκν κε πδαηηθό δηάιπκα 1% νμηθνύ νμένο. Βξώκην: επάιεηςε κε γιπθεξίλε θαη επίδεζε. Φσζθόξνο: πιύζηκν κε δηάιπκα 3% ζεηηθνύ ραιθνύ (ΗΗ) θαη λεξό. Γηκεζπινζεηηθόο εζηέξαο: πιύζηκν κε ππθλό δηάιπκα ακκσλίαο θαη λεξό. Οξγαληθέο δηαβξσηηθέο ελώζεηο: θαζαξηζκόο κε νηλόπλεπκα, ζαπνύλη θαη λεξό. Σα απαξαίηεηα δηαιύκαηα πξέπεη λα ππάξρνπλ πξνθαηαζθεπαζκέλα ζην θνπηί Πξώησλ Βνεζεηώλ. Πξέπεη λα δεηεζεί ηαηξηθή βνήζεηα ην ζπληνκόηεξν δπλαηό. (δ) Ζιεθηξηθά εγθαύκαηα: Μπνξεί λα πξνθιεζνύλ από ηελ επαθή ηνπ δέξκαηνο κε ειεθηξηθό ξεύκα ρακειήο ή πςειήο ηάζεο όηαλ ππάξρεη απεπζείαο επαθή κε ειεθηξνθόξα θαιώδηα. Δπηθέξεη ηνπηθέο βιάβεο ζηνπο ηζηνύο, κηθξόηεξεο ζην ζεκείν επαθήο θαη πην εθηεηακέλεο ζηα βαζύηεξα ζηξώκαηα. - 18 -
ΠΡΩΣΔ ΒΟΗΘΔΙΔ Δ ΔΓΚΑΤΜΑ (α) Θεξκηθό έγθαπκα Καηάζβεζε ηεο θσηηάο ησλ ελδπκάησλ ηπιίγνληαο ηα κε έλα παλσθόξη ή κηα θνπβέξηα. Διέγρνπκε ηηο δσηηθέο ιεηηνπξγίεο (αλαπλνή, ζθπγκόο, επαθή κε ην πεξηβάιινλ) ηνπ εξγαδόκελνπ. Δάλ ρξεηάδεηαη παξέρνπκε ηερληθή αλαπλνή. Βξέρνπκε ηα ελδύκαηα κε άθζνλν λεξό γηα πιήξε θαηάζβεζε θαη ςύμε ηνπ δέξκαηνο. Αθαηξνύκε ηα πγξά ελδύκαηα κόιηο αξρίζνπλ λα θξπώλνπλ. Γελ αθαηξνύκε ηα θακέλα θαη ζηεγλά ελδύκαηα. Αθαηξνύκε πξνζεθηηθά ηα δαθηπιίδηα, ην ξνιόη, ηε δώλε θαη άιια ελδύκαηα πνπ ζθίγγνπλ ηελ πεξηνρή. Γελ εθαξκόδνπκε ιάδηα, αινηθέο, πνύδξεο ζηελ επηθάλεηα ηνπ εγθαύκαηνο. Διαθξά εγθαύκαηα 1νπ θαη 2νπ βαζκνύ πεξηνξηζκέλεο εθηάζεσο κεηά ηνλ θαζαξηζκό κε λεξό επαιείθνληαη κε betadine. Ζ πεξηπνίεζε ηνπ εγθαύκαηνο είλαη πξνηηκόηεξν λα γίλεηαη από ηαηξό. Όηαλ πξόθεηηαη γηα ζνβαξά θαη εθηεηακέλα εγθαύκαηα νη παζόληεο κεηαθέξνληαη άκεζα ζην λνζνθνκείν. (β) Υεκηθό έγθαπκα Γελ πηάλνπκε κε γπκλά ρέξηα ην δέξκα ή ηα ξνύρα ηνπ εξγαδόκελνπ. Διέγρνπκε ηηο δσηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ εξγαδόκελνπ (αλαπλνή, ζθπγκόο, επαθή κε ην πεξηβάιινλ) θαη εθαξκόδνπκε ηερληθή αλαπλνή αλ ρξεηάδεηαη. Γελ ηξίβνπκε ηελ πεξηνρή ηνπ εγθαύκαηνο γηαηί ην ηξίςηκν ζπληειεί ζηε δηείζδπζε ηεο ρεκηθήο νπζίαο ζε κεγαιύηεξν βάζνο. Αθαηξνύκε πξνζεθηηθά ηα ξνύρα πνπ έρνπλ δηαπνηηζηεί κε ρεκηθή νπζία γηαηί κπνξεί λα πξνζβάιεη ζηαδηαθά ην δέξκα. Δάλ έρνπλ θνιιήζεη ζην δέξκα ηα θόβνπκε γύξσ-γύξσ κε έλα θαζαξό ςαιίδη. Ξεπιέλνπκε κε άθζνλν λεξό όζν ην δπλαηό πεξηζζόηεξε ώξα. Πξνζνρή ζην πιύζηκν κε λεξό. Οη ζηεξεέο νπζίεο πξέπεη λα αθαηξνύληαη γηαηί πνιιέο από απηέο ελεξγνπνηνύληαη όηαλ αλακεηρζνύλ κε λεξό. Πξνζνρή ζηελ παξνρή πξώησλ βνεζεηώλ πξνθεηκέλνπ λα απνθύγνπκε ηελ εηζπλνή αηκώλ ηεο ρεκηθήο νπζίαο πνπ κπνξεί λα είλαη άνζκε. Καιόο εμαεξηζκόο ηνπ ρώξνπ ή κεηαθνξά ηνπ εξγαδόκελνπ παζόληα ζε εμσηεξηθό ρώξν. Σνπνζεηνύκε ζηελ πεξηνρή πγξά επηζέκαηα (θνκπξέζεο). Άηνκα κε ζνβαξά θαη εθηεηακέλα εγθαύκαηα, ή εγθαύκαηα πνπ πξνζβάιινπλ ηα κάηηα, ή πξνθαινύλ ζπκπηώκαηα όπσο έληνλν βήρα, δύζπλνηα, κεηαθέξνληαη άκεζα ζην λνζνθνκείν. 5.2.2 Αηκνξξαγίεο Ζ αηκνξξαγία ζην ρώξν εξγαζίαο είλαη απνηέιεζκα ηξαπκαηηζκνύ από αηρκεξά αληηθείκελα, π.ρ. εξγαιεία, γπαιί, θ.α. ε πεξίπησζε κηθξνύ ηξαύκαηνο επηηξέπεηαη ε ειεύζεξε ξνή ηνπ αίκαηνο γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα. Αληηκεηώπηζε Δάλ ην ηξαύκα έρεη πξνθιεζεί από ζπαζκέλν γπαιί, απνκαθξύλνληαη κόλν ηα ζξαύζκαηα πνπ δελ έρνπλ εηζρσξήζεη (δελ πξέπεη λα θαηαβιεζεί πξνζπάζεηα λα απνκαθξπλζνύλ ζξαύζκαηα, αθόκα θαη αλ απηά είλαη νξαηά). ηε ζπλέρεηα, ην ηξαύκα απνιπκαίλεηαη θαη επηδέλεηαη. ε πεξίπησζε έληνλεο αηκνξξαγίαο δηαθόπηεηαη ε ξνή ηνπ αίκαηνο πηέδνληαο ζην θαηάιιειν ζεκείν ην αγγείν (θιέβα ή αξηεξία). Πάλσ ζηελ πεξηνρή ηεο αηκνξξαγίαο εθαξκόδεηαη έλαο εηδηθόο πηεζηηθόο επίδεζκνο ή έλα παλί. Πηέδνπκε αξθεηά ώζηε λα ζηακαηήζεη ε αηκνξξαγία, ρσξίο όκσο λα κειαληάζεη ην άθξν - 19 -
από ην ζεκείν ηεο αηκνξξαγίαο θαη κεηά. Αλ δηαπηζηώζνπκε θάηη ηέηνην ραιαξώλνπκε ιίγν ηελ επίδεζε. ηελ πεξίπησζε πνπ ην αίκα πεηάγεηαη δσεξό, θόθθηλν θαη άθζνλν, κάιινλ ζα πξόθεηηαη γηα αξηεξηαθή αηκνξξαγία, νπόηε είλαη απνηειεζκαηηθόηεξν λα πηέζνπκε κε ηνλ επίδεζκν ή ην παλί καο πξηλ ην ηξαύκα. Πξέπεη λα δεηεζεί ΑΜΔΖ ηαηξηθή βνήζεηα. 5.2.3 Αηπρήκαηα νθζαικώλ Αληηκεηώπηζε Δάλ εηζρσξήζεη θάπνηα ρεκηθή έλσζε ζην κάηη, απηό μεπιέλεηαη κε άθζνλν λεξό γηα 5 ιεπηά ηνπιάρηζηνλ, θξαηώληαο ηα βιέθαξα αλνηθηά. Δάλ εηζρσξήζεη ζην κάηη γπαιί, ηόηε ην κάηη δελ ζα πξέπεη λα μεπιπζεί, αιιά λα επηδεζεί ώζηε λα παξακείλεη θιεηζηό θαη λα δεηεζεί άκεζε ηαηξηθή βνήζεηα. 5.2.4 Γειεηεξηάζεηο Ζ δειεηεξίαζε πξνθαιείηαη από θαηάπνζε θάπνηαο νπζίαο ζε δόζε πνπ κπνξεί λα είλαη βιαπηηθή. Ζ νπζία κπνξεί λα απνξξνθάηαη από ην ζηνκάρη, ζπλήζσο όκσο ε απνξξόθεζε γίλεηαη από ηνλ εληεξηθό ζσιήλα. Υνξεγνύκε αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε αληίδνην. Αληηκεηώπηζε Γηα λα απνθύγνπκε ηελ απνξξόθεζε κηαο νπζίαο πξνθαινύκε εκεηό. Γελ πξνθαινύκε εκεηό όηαλ ν εξγαδόκελνο δελ έρεη ηηο αηζζήζεηο ηνπ ή όηαλ ε νπζία είλαη πνιύ πηεηηθή δηόηη ππάξρεη θόβνο λα εηζπλεπζεί θαη λα απνξξνθεζεί από ηελ αλαπλεπζηηθή νδό. Δκεηό κπνξεί λα πξνθαιέζνπκε κε θαηάιιειν ζηξόπη ή αθόκε κε έλα πνηήξη αιαηόλεξν. Μεηά ηελ πξόθιεζε εκεηνύ ρνξεγνύκε αηώξεκα ελεξγνύ άλζξαθα, δειαδή θαξβνπλάθη ζε λεξό. Ο άλζξαθαο ζα απνξξνθήζεη ηελ νπζία πνπ ηπρόλ έρεη παξακείλεη ζην ζηνκάρη ή έρεη πεξάζεη ζην έληεξν. Γεληθά, ε θαηάπνζε ρεκηθήο έλσζεο αληηκεησπίδεηαη κε ηε ρνξήγεζε θαηάιιειεο νπζίαο, ή αληηδόηνπ. - 20 -
Πίλαθαο 2: Αληηκεηώπηζε θαηάπνζεο ρεκηθήο έλωζεο Ομέα Υεκηθέο Δλώζεηο Αληηκεηώπηζε Υνξεγείηαη άθζνλν λεξό θαη ζηε ζπλέρεηα γάια καγλεζίαο [Mg(OH) ]. 2 Καπζηηθά αιθάιηα Υνξεγείηαη άθζνλν λεξό θαη ζηε ζπλέρεηα ρπκόο ιεκνληνύ, πνξηνθαιηνύ ή δηάιπκα θηηξηθνύ νμένο. Άιαηα βαξέσλ κεηάιισλ Υνξεγείηαη γάια ή αζπξάδη απγνύ. Δλώζεηο αξζεληθνύ θαη πδξάξγπξνπ Πξόθιεζε εκεηνύ ην ζπληνκόηεξν δπλαηό. Κπαληνύρεο ελώζεηο Υνξεγείηαη εηδηθό αληίδνην* ην νπνίν πξνθαιεί εκεηό. Πξέπεη λα δεηεζεί ΑΜΔΖ ηαηξηθή βνήζεηα. * Μείγκα από 50mL δηαιύκαηνο Α θαη 50 ml δηαιύκαηνο Β. (Γηάιπκα Α: 158 g έλπδξνπ ζεηηθνύ ζηδήξνπ (ΗΗ) θαη 3 g θηηξηθνύ νμένο ζε 1 L λεξό. Γηάιπκα Β: 60 g άλπδξνπ αλζξαθηθνύ λαηξίνπ ζε 1 L λεξνύ). Σα δηαιύκαηα Α θαη Β πξέπεη λα ππάξρνπλ πξνπαξαζθεπαζκέλα ζην θνπηί Πξώησλ Βνεζεηώλ. Σν δηάιπκα Α αιινηώλεηαη κε ην ρξόλν θαη πξέπεη λα αλαλεώλεηαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. ε πεξίπησζε εηζπλνήο επηθίλδπλνπ αεξίνπ ν πάζρσλ πξέπεη λα κεηαθεξζεί ακέζσο ζε θαιά αεξηδόκελν ρώξν θαη λα πάξεη βαζηέο εηζπλνέο. Πξέπεη λα δεηεζεί ηαηξηθή βνήζεηα ην ζπληνκόηεξν δπλαηό. - 21 -
Βηβιηνγξαθηθέο Πεγέο 1. Σκήκα Δπηζεώξεζεο Δξγαζίαο, Παλεπηζηήκην Κύπξνπ-Σκήκα Υεκείαο (2004), «Οδεγόο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο γηα Δξγαζηήξηα Υεκείαο» http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dli.nsf/all/7431e4729e19f266c2256f020021ad7f/$file/chemistry%20lab%20 Guide.pdf 2. Γεληθό Υεκείν ηνπ Κξάηνπο (2005) «Οδεγόο Αζθάιεηαο» Έθδνζε 2 ε 3. Σκήκα Δπηζεώξεζεο Δξγαζίαο «Έιεγρνο ησλ Δπηθηλδύλσλ Υεκηθώλ Οπζηώλ» Δλεκεξσηηθό θπιιάδην, Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη θνηλσληθώλ Αζθαιίζεσλ http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dli.nsf/all/d3151a875b7f837fc2256eb70017feff/$file/labelling.pdf 4. Σκήκα Δπηζεώξεζεο Δξγαζίαο (2004) «ήκαλζε Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ζηνπο Υώξνπο Δξγαζίαο», Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθώλ Αζθαιίζεσλ, Λεπθσζία http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dli.nsf/all/958a060194af3ab0c2256e6d00287990/$file/labelling.pdf 5. Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ, «Υξήζηκεο Πιεξνθνξίεο γηα Πξόιεςε θαη Αληηκεηώπηζε Ππξθαγηώλ», ελεκεξσηηθό έληππν. 6. Κιάδνο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ, Έληππν πιεξνθνξηαθό πιηθό θαη πιηθό αλάξηεζεο. - 22 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 1 Σύπνη γαληηώλ γηα ρξήζε κε δηάθνξνπο δηαιύηεο Γηαιύηεο Αθεηόλε (Acetone) Βελδόιην (Benzene) Αηζαλόιε (Ethanol) Γθάδη Δμάλην (Hexane) Ηζνπξνπαλόιε (Isopropanol) Μεζηηπιέλην (Mesitylene) Methyl cellosolve Μεζπι-αηζπινθεηόλε (MEK) Μεζπι-ηζνβνπηπιν θεηόλε (MIK) Ναθζα (Naphtha) Σνινπόιην (Toluene) Γηηζνθπαληνύρν ηνινπόιην (Toluene diisocyanate (TDI)) Τιηθό θαηαζθεπήο (Σύπνο γαληηώλ) Butyl rubber; Polyethylene PVA; Viton; (Polyurethane; Butyl/Neoprene) Butyl rubber; Nitrile rubber; Neoprene; Natural rubber; Viton PVA; Nitrile Viton; Neoprene; PVA; Nitrile Natural rubber; Neoprene; Nitrile rubber; PVC PVA; Viton Butyl rubber; PVA; Butyl rubber; (PVA; Viton; Polyethylene) PVA Polyurethane; Nitrile rubber PVA; Viton; (Butyl rubber) PVA; 1,1,1-Σξηρισξναηζάλην Viton; (Natural rubber; Butyl rubber; (1,1,1-Trichloroethane) Polythylene) Σξηρισξναηζπιέλην (Trichloroethylene) Viton; (Natural rubber; Butyl rubber; Polyethylene) Turpentine PVA; Nitrile rubber Ξπιέλην (Xylene) PVA; Nitrile rubber εκείσζε: Σα πιηθά ηα νπνία αλαγξάθνληαη εληόο παξελζέζεσλ παξέρνπλ πεξηνξηζκέλε πξνζηαζία. - 24 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 2 Έληππα πνπ πξέπεη λα δηακνηξάδνληαη θαη λα ζπκπιεξώλνληαη από άηνκα ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύλ ην Δξγαζηήξην. - 26 -
ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΚΤΠΡΟΤ ΚΛΑΓΟ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΤΓΔΗΑ ΓΝΩΡΗΕΔΗ; Α/Α ΔΡΩΣΖΖ ΝΑΗ ΟΥΗ 1. Ση πξέπεη λα θάλεηο ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο όπσο π.ρ. ππξθαγηάο ή ζεηζκνύ; 2. Πνύ ππάξρνπλ BRAKE GLASSES γηα λα ζεκάλεηο ζπλαγεξκό ζε πεξίπησζε εληνπηζκνύ ππξθαγηάο; 3. Πνύ ππάξρνπλ ππξνζβεζηήξεο ζην θηίξηό ζνπ; 4. Να ρξεζηκνπνηείο ηνλ θαηάιιειν ππξνζβεζηήξα; 5. Πνύ ππάξρνπλ έμνδνη θηλδύλνπ θαη δηάδξνκνη δηαθπγήο; 6. Σνλ αζθαιή ρώξν ζπγθέληξσζεο ησλ αηόκσλ ηνπ θηεξίνπ ζνπ ζε πεξίπησζε πνπ πξέπεη λα εθθελσζεί; 7. Δάλ ππάξρνπλ αληηθείκελα ή ρώξνη πςεινύ θηλδύλνπ εθεί πνπ εξγάδεζαη; 8. Δάλ ππάξρνπλ άηνκα πνπ ζα ρξεηαζηνύλ ηε βνήζεηά ζνπ ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο; 9. Σν ηειέθσλν ηνπ Φύιαθα Αζθάιεηαο, ηεο Ππξνζβεζηηθήο Τπεξεζίαο θαη ηνπ Κέληξνπ Πξώησλ Βνεζεηώλ; 10. Πνύ είλαη ην θνπηί Πξώησλ Βνεζεηώλ ζην θηίξηό ζνπ; 11. Βαζηθέο αξρέο Πξώησλ Βνεζεηώλ; 12. Δάλ ππάξρνπλ ρώξνη ζην Π.Κ. πνπ ρξεηάδεζαη εηδηθή άδεηα θαη πξνζηαζία γηα λα εηζέιζεηο; 13. Να δηαβάδεηο ζήκαηα θαη ζύκβνια αζθάιεηαο; 14. Σπρόλ πξνζηαηεπηηθά κέηξα πνπ πξέπεη λα ιακβάλεηο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ζνπ; 15. Πνην άηνκν ηνπ Π.Κ. πξέπεη λα ελεκεξώζεηο ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο ή γηα ζέκαηα αζθάιεηαο; Αλ ε απάληεζε ζε νπνηαδήπνηε από ηηο πην πάλσ εξσηήζεηο είλαη αξλεηηθή ηόηε επηθνηλσλήζηε κε ηνλ Κιάδν Αζθάιεηαο θαη Τγείαο ζην ηει.: 22-894147, εζση.: 4147-28 -
Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Σκήκα Πνιηηηθώλ Μεραληθώλ θαη Μεραληθώλ Πεξηβάιινληνο Γαία - Δξγαζηήξην Μεραληθήο Πεξηβάιινληνο ΤΠΔΤΘΤΝΖ ΓΖΛΧΖ Δγώ ν/ε.. δειώλσ όηη έρσ θαηαλνήζεη πιήξσο ηνπο Καλόλεο Αζθαιείαο θαη Τγείαο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Μεραληθήο Πεξηβάιινληνο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ θαη βεβαηώλσ όηη ζα ηνπο ηεξώ απζηεξά. Χο εθ ηνύηνπ, αλ ηπρόλ ζπκβεί νπνηνδήπνηε αηύρεκα ιόγσ ηνπ όηη δελ εθάξκνζα ηνπο θαλόλεο αζθαιείαο, ζα είκαη ν κνλαδηθόο ππεύζπλνο/ε γηα νπνία ζσκαηηθή βιάβε πξνμελήζεη ην αηύρεκα απηό ζε εκέλα ή ζε ηξίηνπο πνπ έρνπλ επεξεαζηεί. Ζκεξνκελία. Ο Γειώλ/νύζα. - 30 -
Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Σκήκα Πνιηηηθώλ Μεραληθώλ θαη Μεραληθώλ Πεξηβάιινληνο ΓΑΗΑ- Δξγαζηήξην Μεραληθήο Πεξηβάιινληνο Δθηίκεζε θηλδύλνπ ζην Δξγαζηήξην ζύκθωλα κε ηνπο θαλόλεο αζθάιεηαο ηνπ Σκήκαηνο Δπηζεώξεζεο Δξγαζίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο θαη Κνηλωληθώλ Αζθαιίζεωλ γηα εξγαζηήξηα ρεκείαο Γεληθή αζθάιεηα Ναη Όρη 1. Οη δηάδξνκνη δηαηεξνύληαη θαζαξνί θαη δελ ππάξρνπλ εκπόδηα; 2. Σν πάησκα είλαη ζηεγλό θαη όρη νιηζζεξό; 3. Οη πάγθνη είλαη θαζαξνί θαη νξγαλσκέλνη; 4. Σα θηλνύκελα κεραληθά κέξε είλαη θαηάιιεια πξνζηαηεπκέλα; 5. Τπάξρεη ηξνθή απνζεθεπµέλε θνληά ζε ηνμηθά θαη βιαβεξά πιηθά; 6. Σα ςπγεία θαη νη θαηαςύθηεο, πνπ πεξηέρνπλ µόλν ηξνθή (ζηεξεά ή πγξά), ή είλαη αθαηάιιεινη γηα ηξνθή, έρνπλ ζεκαλζεί µε ζαθήλεηα; 7. Όζνη εξγάδνληαη κέζα ζην εξγαζηήξην πιέλνπλ ηα ρέξηα (θαη γεληθόηεξα ηηο πεξηνρέο ηνπ δέξκαηνο πνπ έρνπλ εθηεζεί ζε ρεκηθέο νπζίεο) πξηλ θύγνπλ από ην εξγαζηήξην; 8. Έρεη ην εξγαζηήξην γξαπηό ζρέδην αζθαιείαο; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 32 -
Δηνηκόηεηα γηα πεξηζηαηηθά έθηαθηεο αλάγθεο Ναη Όρη 1. Σν ζρέδην γηα ηελ εθθέλσζε ηνπ θηεξίνπ ζε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο είλαη ηνηρνθνιιεκέλν ζε πξνθαλέο ζεκείν; 2. ε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο ν θαηάινγνο ησλ νλνκάησλ µε ηα νπνία ζα πξέπεη λα γίλεη άκεζε επηθνηλσλία βξίζθεηαη δίπια ζην θνπηί πξώησλ βνεζεηώλ; 3. Δίλαη ζεµεησµέλνη νη αξηζκνί ηειεθώλσλ γηα πεξηπηώζεηο έθηαθηεο αλάγθεο δίπια ή θνληά ζην ηειέθσλν; Δίλαη επδηάθξηηνη; 4. Τπάξρεη ζρέδην γηα πεξηπηώζεηο έθηαθηεο αλάγθεο γηα ην νπνίν ην πξνζσπηθό έρεη ελεκεξσζεί ζρεηηθά; 5. Σν θνπηί Πξώησλ Βνεζεηώλ πεξηέρεη όια ηα απαξαίηεηα πιηθά; Σα πιηθά είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε γηα άκεζε ρξήζε; Σν θνπηί είλαη ζε πξνζηηό (από όινπο) µέξνο; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω Πξόλνηα γηα πεξίπηωζε ζεηζµνύ Ναη Όρη 1. Οη ρώξνη απνζήθεπζεο ησλ ρεµηθώλ είλαη θαιά ζηεξεσµέλνη ζηνπο ηνίρνπο; 2. Έπηπια, θηάιεο αεξίσλ θαη άιια µεραλήµαηα ή ζπζθεπέο, είλαη θαιά ζηεξεσµέλα; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 33 -
Ππξαζθάιεηα Ναη Όρη 1. Οη απαξαίηεηνη ππξνζβεζηήξεο βξίζθνληαη ηνπνζεηεµέλνη ζε απόζηαζε µηθξόηεξε ησλ 30 m θαη έρνπλ επηζεσξεζεί ηνλ ηειεπηαίν ρξόλν; 2. Τπάξρεη ειεύζεξνο ρώξνο ηνπιάρηζηνλ 45 cm πάλσ από εξµάξηα απνζήθεπζεο; 3. Οη έμνδνη θαη νη δηάδξνµνη είλαη ειεύζεξνη, ρσξίο εµπόδηα; 4. Σα ζήµαηα πνπ δείρλνπλ ηελ έμνδν ζηνπο ππξνζβεζηήξεο θαη ην ζύζηεµα ζπλαγεξµνύ είλαη επδηάθξηηα; 5. Τπάξρεη ζύζηεµα ζπλαγεξµνύ ζε πεξίπησζε ππξθαγηάο; 6. Σν εύξνο ησλ δηαδξόµσλ θαη ησλ εμόδσλ είλαη µεγαιύηεξν από έλα µέηξν; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω Ζιεθηξνινγηθά Ναη Όρη 1. Σα ειεθηξηθά θαιώδηα θαη νη πξίδεο είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε ιεηηνπξγίαο; (έιεγρνο ζηηο γεηώζεηο, µόλσζε θαισδίσλ θ.ιπ.) 2. πζθεπέο νη νπνίεο δελ ρξεζηµνπνηνύληαη έρνπλ απνζπλδεζεί από ην ειεθηξηθό ξεύµα (ην θαιώδην είλαη εθηόο ξεπµαηνδόηε); 3. Όινη νη ξεπµαηνδόηεο πνπ ηξνθνδνηνύλ ζπζθεπέο πξνζηαηεύνληαη από απηόµαηνπο δηαθόπηεο ςειήο επαηζζεζίαο γηα απνθπγή δηαξξνήο (RCD 30 ma) Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 34 -
Δπηθίλδπλεο νπζίεο Ναη Όρη 1. Όια ηα δνρεία ζπµπεξηιαµβαλνµέλσλ θαη ησλ δνρείσλ πνπ δελ πεξηέρνπλ επηθίλδπλεο ρεµηθέο νπζίεο (όπσο λεξό) θέξνπλ θαηάιιειε ζήκαλζε µε αλαθνξά νιόθιεξνπ ηνπ ρεµηθνύ νλόµαηνο θαη όρη µε ζπληνµνγξαθίεο; 2. Σα επηθίλδπλα ρεµηθά είλαη µαθξηά από ηνπο λεξνρύηεο; 3. Τιηθά ηα νπνία δελ είλαη ζπµβαηά έρνπλ δηαρσξηζηεί µεηαμύ ηνπο; (π.ρ. νμέα από βάζεηο) 4. Δίλαη όια ηα δνρεία θιεηζηά; 5. Βξίζθνληαη όια ηα εύθιεθηα πγξά ζηνπο εηδηθνύο απνζεθεπηηθνύο ρώξνπο (ληνπιάπηα) γηα ηελ θύιαμε εύθιεθησλ πιηθώλ; (Δπηηξέπεηαη λα βξίζθνληαη εθηόο ησλ ληνπιαπηώλ κέρξη θαη ηξία ιίηξα εύθιεθησλ πγξώλ) 6. Αλ ζην ςπγείν ππάξρνπλ εύθιεθηα πιηθά, είλαη απηό θαηάιιειν (αληνρή ζε έθξεμε) γηα ηελ απνζήθεπζή ηνπο; 7. Σα µεηαιιηθά ληνπιάπηα είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε; (δελ ππάξρνπλ µεγάιεο εθηάζεηο ζθνπξηάο) 8. ην εξγαζηήξην ρξεζηµνπνηνύληαη νη θαηάιιειεο ηερληθέο γηα ηελ ειάηησζε ηεο εμάηµηζεο ησλ δηαιπηώλ; (Π.ρ. ρξεζηµνπνηνύληαη παγίδεο; Οη δηεξγαζίεο µε αλνηθηά δνρεία είλαη πεξηνξηζµέλεο ζην ειάρηζην δπλαηό;) Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 35 -
Κύιηλδξνη πνπ πεξηέρνπλ αέξηα ππό πίεζε Ναη Όρη 1. Οη θύιηλδξνη είλαη πξνζηαηεπµέλνη από εμσηεξηθή ζεξµόηεηα, απνζεθεπµέλνη ζε µέξνο μεξό, θαιά αεξηδόµελν θαη µαθξηά από εύθιεθηα πιηθά; 2. Οη θύιηλδξνη είλαη απνζεθεπµέλνη µαθξηά από ζηηο θύξηεο εμόδνπο; 3. Οη θύιηλδξνη πνπ είλαη κεγαιύηεξνη από 65 cm, είλαη όξζηνη θαη αζθαιηζκέλνη µε µεηαιιηθέο αιπζίδεο ζην 1/3 θαη 2/3 ηνπ ύςνπο ηνπο; 4. Κάζε δεύγνο αιπζίδσλ πξνζδέλεη ην πνιύ δύν θπιίλδξνπο; 5. Οη θύιηλδξνη πνπ δελ ρξεζηκνπνηνύληαη είλαη θιεηζηνί: Σα θαπάθηα ησλ βαιβίδσλ είλαη ζηελ ζέζε ηνπο; 6. Ζ κεηαθνξά ησλ θπιίλδξσλ γίλεηαη µε ηξόπν αζθαιή; (Πξόζδεζε πάλσ ζηα εηδηθά γηα ηνλ ζθνπό απηό θαξνηζάθηα) 7. Τπάξρεη ε θαηάιιειε ζήκαλζε ζηηο γξαµµέο ησλ αεξίσλ; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 36 -
Απαγωγόο Ναη Όρη 1. Οη απαγσγνί έρνπλ ειεγρζεί εληόο ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο όζνλ αθνξά ζηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπο; 2. Ζ απνζήθεπζε εληόο ηνπ απαγσγνύ είλαη ε ειάρηζηε δπλαηή; 3. Tν µπξνζηηλό θάιπµµα ηνπ απαγσγνύ βξίζθεηαη ζην ραµειόηεξν δπλαηό επίπεδν; 4. Δίλαη δπλαηή ε πξόζβαζε ζηνπο θαηαηνληζηήξεο λεξνύ θαη ηα ινπηξά µαηηώλ ζε ιηγόηεξν από 10 δεπηεξόιεπηα; 5. Ζ δηαδξνµή πξνο ηνπο θαηαηνληζηήξεο λεξνύ θαη ηα ινπηξά µαηηώλ είλαη ειεύζεξε εµπνδίσλ; 6. Οη θαηαηνληζηήξεο λεξνύ θαη ηα ινπηξά µαηηώλ δνθηµάδνληαη θάζε µήλα από ηνπο ηερληθνύο; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω Βιαβεξά απόβιεηα Ναη Όρη 1. Όια ηα ρεµηθά, θαη βηνινγηθά απόβιεηα έρνπλ ηνπνζεηεζεί ζηα θαηάιιεια δνρεία θαη ζεµαλζεί θαηάιιεια; 2. Όια ηα δνρεία απνβιήησλ είλαη θιεηζηά; 3. Γηαξξνέο ρεµηθώλ νπζηώλ έρνπλ ζπιιεγεί θαη απνµαθξπλζεί; 4. Όια ηα ρεµηθά απόβιεηα έρνπλ απνµαθξπλζεί από ην εξγαζηήξην µέζα ζε δηάζηεµα 9 µελώλ από ηελ πξώηε εµέξα ζπιινγήο ηνπο; 5. Τπάξρεη ηνπνζεηεµέλν ζηνλ ηνίρν πόζηεξ πνπ πεξηγξάθεη ηελ µεζνδνινγία ζπιινγήο απνβιήησλ; Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 37 -
Μέζα Αηνµηθήο Πξνζηαζίαο (ΜΑΠ) Ναη Όρη 1. Δίλαη όινο ν απαξαίηεηνο εμνπιηζµόο αζθαιείαο (γάληηα, πξνζηαηεπηηθά γπαιηά, εξγαζηεξηαθέο πνδηέο θ.ιπ.) γηα ηελ εξγαζία ζην εξγαζηήξην, δηαζέζηµνο θαη ζε θαιή θαηάζηαζε; 2. Δίλαη νη εξγαδόµελνη ζην εξγαζηήξην εθπαηδεπµέλνη γηα ηνλ ζθνπό, ηνπο πεξηνξηζµνύο θαη ηελ θαηάιιειε ρξήζε ησλ ΜΑΠ; 3. Οη εξγαδόµελνη θνξνύλ θαηάιιειε βαµβαθεξή πνδηά όηαλ δνπιεύνπλ ζην εξγαζηήξην; 4. Φνξνύλ νη εξγαδόµελνη γπαιηά αζθαιείαο µέζα ζην ρώξν ηνπ εξγαζηεξίνπ; 5. Έρνπλ ηελ απαξαίηεηε ελδπµαζία γηα ηελ δνπιεηά εληόο ηνπ εξγαζηεξίνπ; (λα απνθεύγνληαη αλνηθηά παπνύηζηα, θνληά παληειόληα ή θνύζηεο, ραιαξή ελδπµαζία, ηα καθξηά γέληα, ηα µαθξηά µαιιηά αλ είλαη θαηάιιεια δεµέλα θ.ιπ.) Παξαηεξήζεηο: Γελ γλωξίδω - 38 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 3 ήκαλζε επηθηλδύλωλ νπζηώλ θαη παξαζθεπαζκάηωλ, πεξηγξαθή θηλδύλωλ θαη πξνιεπηηθά κέηξα ύκβνιν εκαζία Πεξηγξαθή Κηλδύλωλ Σνμηθό (Σ) Πνιύ Σνμηθό (Σ+) Δπηβιαβέο (Xn) Δύθιεθην (F) Πνιύ εύθιεθην (F+) Ομεηδσηηθό (Ο) Σνμηθέο θαη επηβιαβείο νπζίεο θαη παξαζθεπάζκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ, αθόκα θαη ζε κηθξέο πνζόηεηεο, θίλδπλν γηα ηελ πγεία. Αλ είλαη επηθίλδπλεο, αθόκα θαη ζε πνιύ κηθξέο πνζόηεηεο ραξαθηεξίδνληαη σο ηνμηθέο (ή πνιύ ηνμηθέο). Απηά ηα πξντόληα δηεηζδύνπλ ζηνλ νξγαληζκό κε εηζπλνή, θαηάπνζε ή από ην δέξκα. Αλαθιέγνληαη ζηελ παξνπζία θιόγαο, πεγήο ζεξκόηεηαο ή ζεξκήο επηθάλεηαο θαη ζπίζαο. Αλ αλαθιέγνληαη πνιύ εύθνια, αθόκε θαη ζε ζεξκνθξαζία θάησ ησλ 0ºC, ραξαθηεξίδνληαη σο πνιύ εύθιεθηα. Οπζία πνπ πξνθαιεί έληνλε νμείδσζε θαη, σο εθ ηνύηνπ, πξνθαιεί ηελ θαύζε ή ηελ επηηαρύλεη ζεκαληηθά (λννπκέλνπ όηη ππάξρεη θαύζηκε ύιε) Παξαδείγκαηα πξνϊόληωλ Μεζαλόιε, θσηηζηηθό νηλόπλεπκα, απνζκεηηθά, ζηεγαλσηηθά ζπξέη Απνιπκαληηθά (θξενιίλε) πξέη θαλνπνηίαο Απνζκεηηθά, ηξηρισξναηζπιέλην Γηαιπηηθά γηα ρξώκαηα Πξντόληα θαζαξηζκνύ Πξντόληα γηα ηελ πξνζηαζία θαη ηελ επεμεξγαζία ηνπ μύινπ Αληηζθσξηθά γηα ρξώκαηα Πεηξέιαην, βελδίλε Φσηηζηηθό νηλόπλεπκα ή κεζαλόιε Λεπθό νηλόπλεπκα Αθεηόλε, θαζαξηζηηθά γηα πηλέια, δηαιπηηθά γηα ρξώκαηα Υξώκαηα ζε αεξνδόι Κόιιεο επαθήο Απνζκεηηθά ρώξνπ Πξνιεπηηθά κέηξα Γηα λα απνθύγεηε θάζε επαθή ρξεζηκνπνηείζηε πξνζηαηεπηηθά κέζα (γάληηα, πξνζσπίδα, πξνζηαηεπηηθά γπαιηά). Να εξγάδεζηε ζε απαγσγό ή, ηνπιάρηζηνλ ζε θαιά αεξηδόκελν ρώξν. Πιύλεηε θαιά ηα ρέξηα ζαο κεηά ηε ρξήζε Σα πξντόληα ζε αεξνδόι είλαη πην επηθίλδπλα. Απνζεθεύεηε ηα πξντόληα ζε θαιά αεξηδόκελν ρώξν. Γηαηεξείηε ηα εύθιεθηα καθξηά από ηα νμεηδσηηθά. Μελ ηα ρξεζηκνπνηείηε θνληά ζε πεγή ζεξκόηεηαο, ζεξκή επηθάλεηα, ζπίζεο ή αθάιππηε θιόγα. Με θνξάηε ξνύρα από ζπλζεηηθέο ίλεο θαη έρεηε πξόρεηξν έλα ππξνζβεζηήξα όηαλ ηα ρξεζηκνπνηείηε. - 40 -
Γηαβξσηηθό (C) Δξεζηζηηθό (Xi) Γηαβξώλνπλ πνιιά πιηθά αιιά θαη πξνθαινύλ ζνβαξέο βιάβεο ζηνπο δσληαλνύο ηζηνύο. Ζ δξάζε ηνπο επηηείλεηαη ζηελ παξνπζία λεξνύ ή αθόκα θαη πγξαζίαο. Ζ επαλεηιεκκέλε επαθή πξνθαιεί θιεγκνλέο ζην δέξκα θαη ζην βιελλνγόλν Απνθξαθηηθά γηα ζσιελώζεηο, αθαηξεηηθά αθαζαξζηώλ Καπζηηθή ζόδα, αληηζθσξηαθά Ομέα, ζεηηθό νμύ Καζαξηζηηθά γηα θνύξλνπο, ηνπαιέηεο Απνξξππαληηθά πηάησλ (πγξή θαηάζηαζε) Υισξίλε Καπζηηθή ακκσλία Ρεηίλε από πνιπεζηέξα Γηαηεξείηε ηα πξντόληα ζηελ αξρηθή ηνπο ζπζθεπαζία, θιείλεηε θαιά ηα δνρεία κε πώκαηα αζθαιείαο. Υξεζηκνπνηείηε πξνζηαηεπηηθά γπαιηά θαη γάληηα Αλ πέζνπλ ζην δέξκα, μεπιύλεηε κε άθζνλν λεξό γηα δέθα ιεπηά. Σα δηαβξσηηθά πιηθά ζε αεξνδόι είλαη επηθίλδπλα. Δθξεθηηθό (Δ) Δπηθίλδπλν γηα ην πεξηβάιινλ (Ν) Ζ έθξεμε είλαη εμαηξεηηθά γξήγνξε θαύζε θαη εμαξηάηαη από ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξντόληνο, ηε ζεξκνθξαζία (πεγή ζεξκόηεηαο), επαθή κε άιια πξντόληα (αληίδξαζε), ρηππήκαηα, ηξηβή θ.ιπ. Οπζίεο ηνμηθέο γηα ηελ παλίδα θαη ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζκνύο Δπηθίλδπλεο γηα ην ζηξώκα ηνπ όδνληνο Σα θάζε είδνπο αεξνδόι (αθόκε θαη άδεηα) είλαη δπλαηόλ λα εθξαγνύλ πάλσ από ηνπο 50ºC. Απνζκεηηθά ρώξνπ, ρξώκαηα, βεξλίθηα Δλεξγά ζπζηαηηθά ησλ εληνκνθηόλσλ Υισξνθζνξάλζξαθεο Απνθύγεηε ππεξζέξκαλζε, θξνύζεηο, έθζεζε ζε ειηαθέο αθηίλεο. Μελ ηα ηνπνζεηείηε θνληά ζε πεγέο ζεξκόηεηαο (νύηε ιακπηήξεο). Αρξεζηεύζεηε ηα ππνιείκκαηα ηνπ πξντόληνο κε ηελ πξνθύιαμε πνπ ηζρύεη γηα ηα επηθίλδπλα πξντόληα. Απνθύγεηε ηε κόιπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο απνζεθεύνληαο ζσζηά ηα πξντόληα. - 41 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 4 Φύζε ηωλ εηδηθώλ θηλδύλωλ πνπ αθνξνύλ επηθίλδπλεο νπζίεο θαη παξαζθεπάζκαηα R-θξάζεηο R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R14 R15 R16 R17 R18 R19 R20 R21 R22 R23 R24 R25 R26 R27 R28 R29 R30 R31 R32 R33 R34 R35 R36 R37 R38 R39 R40 R41 R42 R43 R44 R45 R46 Κίλδπλνο Δθξεθηηθό ζε μεξή θαηάζηαζε Κίλδπλνο εθξήμεσο από θξνύζε, ηξηβή, θσηηά ή από άιιεο πεγέο αλάθιεμεο Πνιύ κεγάινο θίλδπλνο έθξεμεο από θξνύζε, ηξηβή, θσηηά ή από άιιεο πεγέο αλάθιεμεο ρεκαηίδεη πνιύ επαίζζεηεο εθξεθηηθέο, κεηαιιηθέο ελώζεηο Ζ ζέξκαλζε κπνξεί λα πξνθαιέζεη έθξεμε Δθξεθηηθό παξνπζία ή απνπζία αέξνο Μπνξεί λα πξνθαιέζεη ππξθαγηά Μαδί κε θαύζηκν πιηθό κπνξεί λα πξνθαιέζεη ππξθαγηά Με θαύζηκα πιηθά ζρεκαηίδεη εθξεθηηθά κείγκαηα Δύθιεθην Πνιύ εύθιεθην Δμαηξεηηθά εύθιεθην Αληηδξά βίαηα κε ην λεξό Αληηδξά κε ην λεξό εθιύνληαο εμαηξεηηθά εύθιεθηα αέξηα Με νμεηδσηηθέο νπζίεο ζρεκαηίδεη εθξεθηηθά κείγκαηα Απηναλαθιέγεηαη ζηνλ αέξα Καηά ηε ρξήζε νη αηκνί ηνπ κπνξεί λα ζρεκαηίζνπλ εύθιεθην / εθξεθηηθό κείγκα κε ηνλ αέξα Μπνξεί λα ζρεκαηίζεη εθξεθηηθά ππεξνμείδηα Δπηβιαβέο όηαλ εηζπλέεηαη Δπηβιαβέο όηαλ έιζεη ζε επαθή κε ην δέξκα Δπηβιαβέο ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη Σνμηθό όηαλ έιζεη ζε επαθή κε ην δέξκα Σνμηθό ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη Πνιύ ηνμηθό όηαλ έιζεη ζε επαθή κε ην δέξκα Πνιύ ηνμηθό ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Αληηδξά κε ην λεξό ειεπζεξώλνληαο ηνμηθά αέξηα Καηά ηελ ρξήζε ηνπ κπνξεί λα θαηαζηεί πνιύ εύθιεθην Αληηδξά κε νμέα ειεπζεξώλνληαο ηνμηθά αέξηα Αληηδξά κε νμέα ειεπζεξώλνληαο πνιύ ηνμηθά αέξηα Κίλδπλνο αζξνηζηηθώλ επηδξάζεσλ Πξνθαιεί εγθαύκαηα Πξνθαιεί ζνβαξά εγθαύκαηα Δξεζίδεη ηα κάηηα Δξεζίδεη ην αλαπλεπζηηθό ζύζηεκα Δξεζίδεη ην δέξκα Κίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ κόληκσλ βιαβώλ Ύπνπην θαξθηλνγέλεζεο Κίλδπλνο ζνβαξώλ νθζαικηθώλ βιαβώλ Μπνξεί λα πξνθαιέζεη επαηζζεηνπνίεζε όηαλ εηζπλέεηαη Μπνξεί λα πξνθαιέζεη επαηζζεηνπνίεζε όηαλ έιζεη ζε επαθή κε ην δέξκα Κίλδπλνο έθξεμεο εάλ ζεξκαλζεί ζε θιεηζηό δνρείν Μπνξεί λα πξνθαιέζεη θαξθίλν Μπνξεί λα πξνθαιέζεη θιεξνλνκηθέο γελεηηθέο βιάβεο - 42 -
R-θξάζεηο R48 R49 R50 R51 R52 R53 R54 R55 R56 R57 R58 R59 R60 R61 R62 R63 R64 R65 R66 R67 R68 Κίλδπλνο Κίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο ύζηεξα από παξαηεηακέλε έθζεζε Μπνξεί λα πξνθαιέζεη θαξθίλν όηαλ εηζπλέεηαη Πνιύ ηνμηθό γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζκνύο Σνμηθό γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζκνύο Δπηβιαβέο γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζκνύο Μπνξεί λα πξνθαιέζεη καθξνρξόληεο δπζκελείο επηπηώζεηο ζην πδαηηθό πεξηβάιινλ Σνμηθό γηα ηελ ρισξίδα Σνμηθό γηα ηελ παλίδα Σνμηθό γηα ηνπο νξγαληζκνύο ηνπ εδάθνπο Σνμηθό γηα ηηο κέιηζζεο Μπνξεί λα έρεη δπζκελείο καθξνρξόληεο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ Δπηθίλδπλν γηα ηε ζηηβάδα ηνπ όδνληνο Μπνξεί λα εμαζζελίζεη ηε γνληκόηεηα Μπνξεί λα βιάςεη ην έκβξπν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θύεζεο Πηζαλόο θίλδπλνο γηα εμαζζέλεζε ηεο γνληκόηεηαο Πηζαλόο θίλδπλνο δπζκελώλ επηδξάζεσλ ζην έκβξπν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θύεζεο Μπνξεί λα βιάςεη ηα βξέθε πνπ ζειάδνπλ Δπηβιαβέο: κπνξεί λα πξνθαιέζεη βιάβε ζηνπο πλεύκνλεο ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Ζ παξαηεηακέλε έθζεζε κπνξεί λα πξνθαιέζεη μεξνδεξκία ή ξαγάδεο Ζ εηζπλνή αηκώλ δπλαηόλ λα επηθέξεη ππλειία ή δάιε Πηζαλόο θίλδπλνο γηα κόληκεο βιάβεο πλδπαζµνί R-θξάζεωλ R-θξάζεηο R 14/15 R 15/29 R 20/21 R 20/22 R 20/21/22 R 21/22 R 23/24 R 23/25 R 23/24/25 R 24/25 R 26/27 R 26/28 R 26/27/28 R 27/28 R 36/37 Κίλδπλνο Αληηδξά βίαηα µε ην λεξό εθιύνληαο αέξηα εμόρσο εύθιεθηα Αληηδξά µε ην λεξό ειεπζεξώλνληαο αέξηα εμόρσο εύθιεθηα Δπηβιαβέο όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Σνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Πνιύ ηνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δξεζίδεη ηα µάηηα θαη ην αλαπλεπζηηθό ζύζηεµα - 43 -
R-θξάζεηο R 36/38 R 36/37/38 R 37/38 R 39/23 R 39/24 R 39/25 R 39/23/24 R 39/23/25 R 39/24/25 R 39/23/24/25 R 39/26 R 39/27 R 39/28 R 39/26/27 R 39/26/28 R 39/27/28 R 39/26/27/28 R 40/20 R 40/21 R 40/22 R 40/20/21 R 40/20/22 R 40/21/22 R 40/20/21/22 R 42/43 R 48/20 Δξεζίδεη ηα µάηηα θαη ην δέξµα Κίλδπλνο Δξεζίδεη ηα µάηηα, ην αλαπλεπζηηθό ζύζηεµα θαη ην δέξµα Δξεζίδεη ην αλαπλεπζηηθό ζύζηεµα θαη ην δέξµα Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό: θίλδπλνο πνιύ ζνβαξώλ µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλνί θίλδπλνη µόληµσλ βιαβώλ όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Μπνξεί λα πξνθαιέζεη επαηζζεηνπνίεζε όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο - 44 -
R-θξάζεηο R 48/21 R 48/22 R 48/20/21 R 48/20/22 R 48/21/22 R 48/20/21/22 R 48/23 R 48/24 R 48/25 R 48/23/24 R 48/24/25 R 48/23/24/25 R 50/53 R 51/53 R 52/53 R 68/20 R 68/21 R 68/22 R 68/20/21 R 68/20/22 R 68/21/22 R 68/20/21/22 Κίλδπλνο Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ επαθήο µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ θαηάπνζεο Δπηβιαβέο:θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο θαη επαθήο µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο θαη θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ επαθήο µε ην δέξµα θαη θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο, επαθήο µε ην δέξµα θαη θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ επαθήο µε ην δέξµα Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο όη µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο θαη επαθήο µε ην δέξµα Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ επαθήο µε ην δέξµα θαη θαηάπνζεο Σνμηθό: θίλδπλνο ζνβαξήο βιάβεο ηεο πγείαο µεηά από παξαηεηαµέλε έθζεζε µέζσ εηζπλνήο, επαθήο µε ην δέξµα θαη θαηάπνζεο Πνιύ ηνμηθό γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζµνύο, µπνξεί λα πξνθαιέζεη µαθξνρξόληεο δπζµελείο επηπηώζεηο ζην πδαηηθό πεξηβάιινλ Σνμηθό γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζµνύο, µπνξεί λα πξνθαιέζεη µαθξνρξόληεο δπζµελείο επηπηώζεηο ζην πδαηηθό πεξηβάιινλ Δπηβιαβέο γηα ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζµνύο, µπνξεί λα πξνθαιέζεη µαθξνρξόληεο δπζµελείο επηπηώζεηο ζην πδαηηθό πεξηβάιινλ Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ εηζπλέεηαη Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ εηζπλέεηαη θαη όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ εηζπλέεηαη θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο Δπηβιαβέο: πηζαλόο θίλδπλνο γηα µόληµεο βιάβεο όηαλ εηζπλέεηαη, όηαλ έιζεη ζε επαθή µε ην δέξµα θαη ζε πεξίπησζε θαηάπνζεο - 45 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 5 Οδεγίεο αζθαινύο ρξήζεο γηα επηθίλδπλεο ρεµηθέο νπζίεο θαη παξαζθεπάζµαηα S θξάζεηο S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S12 S13 S14 S15 S16 S17 S18 S20 S21 S22 S23 S24 S25 S26 S27 S28 S29 S30 S33 S35 S36 Να θπιάζζεηαη θιεηδσµέλν Μαθξηά από παηδηά Να θπιάζζεηαη ζε δξνζεξό µέξνο Οδεγίεο Αζθαινύο Υξήζεο Μαθξηά από θαηνηθεµέλν µέξνο Να δηαηεξείηαη ην πεξηερόµελν µέζα ζε...(ην είδνο ηνπ θαηάιιεινπ πγξνύ θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) Να δηαηεξείηαη ζε αηµόζθαηξα...(ην είδνο ηνπ αδξαλνύο αεξίνπ θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) Σν δνρείν λα δηαηεξείηαη εξµεηηθά θιεηζηό Σν δνρείν λα πξνζηαηεύεηαη από ηελ πγξαζία Σν δνρείν λα δηαηεξείηαη ζε θαιά αεξηδόµελν µέξνο Σν δνρείν λα µελ δηαηεξείηαη εξµεηηθά θιεηζηό Μαθξηά από ηξόθηµα, πνηά θαη δσνηξνθέο Μαθξηά από...(αζύµβαηεο νπζίεο πνπ θαζνξίδνληαη από ηνλ παξαγσγό) Μαθξηά από ζεξµόηεηα Μαθξηά από πεγέο αλάθιεμεο - Απαγνξεύεηαη ην θάπληζµα Μαθξηά από θαύζηµα πιηθά Πξνζνρή ζην άλνηγµα θαη ζηνλ ρεηξηζµό ηνπ δνρείνπ Μελ ηξώηε ή πίλεηε όηαλ ην ρξεζηµνπνηείηε Μελ θαπλίδεηε όηαλ ην ρξεζηµνπνηείηε Μελ αλαπλέεηε ηε ζθόλε Να µελ εηζπλένληαη ηα αέξηα / αλαζπµηάζεηο / αηµνί / εθλεθώµαηα (ε θαηάιιειε δηαηύπσζε θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) Να απνθεύγεηαη ε επαθή µε ην δέξµα Να απνθεύγεηαη ε επαθή µε ηα µάηηα Αλ εηζέιζεη ζηνπο νθζαιµνύο, λα πιπζνύλ αµέζσο µε άθζνλν λεξό θαη λα δεηεζεί ηαηξηθή ζπµβνπιή Να αθαηξεζνύλ αµέζσο όια ηα ελδύµαηα πνπ έρνπλ µνιπλζεί Αλ πέζεη ζην δέξµα, λα πιπζεί αµέζσο µε άθζνλν... (ην θαηάιιειν πγξό πνπ θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) Να µελ θαηαιήμεη ζηελ απνρέηεπζε Να µελ πξνζηίζεηαη πνηέ λεξό ζην πξντόλ απηό Να ιεθζνύλ πξνζηαηεπηηθά µέηξα έλαληη ειεθηξνζηαηηθώλ εθθελώζεσλ Σν πιηθό θαη ην δνρείν πνπ ην πεξηέρεη πξέπεη λα απνξξηθζνύλ µε αζθαιή ηξόπν Απαηηείηαη θαηάιιειε πξνζηαηεπηηθή ελδπµαζία - 46 -
S θξάζεηο S37 S38 S39 S40 Απαηηνύληαη θαηάιιεια γάληηα Οδεγίεο Αζθαινύο Υξήζεο ε πεξίπησζε αλεπαξθνύο αεξηζµνύ, λα ρξεζηµνπνηεζεί θαηάιιειε αλαπλεπζηηθή ζπζθεπή Απαηηείηαη πξνζηαζία µαηηώλ / πξνζώπνπ Γηα ηνλ θαζαξηζµό ηνπ δαπέδνπ θαη όισλ ησλ αληηθεηµέλσλ πνπ έρνπλ µνιπλζεί από ην πιηθό λα ρξεζηµνπνηεζεί (ην είδνο θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) S41 ε πεξίπησζε ππξθαγηάο θαη / ή εθξήμεσλ λα µελ εηζπλένληαη νη αλαζπµηάζεηο S42 Καηά ηελ δηάξθεηα ππνθαπληζµνύ / ςεθάζµαηνο λα ρξεζηµνπνηείηαη θαηάιιειε αλαπλεπζηηθή ζπζθεπή (ε θαηάιιειε δηαηύπσζε θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) S43 ε πεξίπησζε ππξθαγηάο λα ρξεζηµνπνηεζεί (αλαθέξεηαη ην θαηάιιειν µέζν ππξόζβεζεο. Δάλ ην λεξό απμάλεη ηνλ θίλδπλν, πξνζηίζεηαη: «Μελ ρξεζηµνπνηείηε πνηέ λεξό») S45 ε πεξίπησζε αηπρήµαηνο ή αδηαζεζίαο λα δεηεζεί αµέζσο ηαηξηθή ζπµβνπιή (λα επηδεηρζεί απηή ε εηηθέηα αλ είλαη δπλαηόλ) S46 ε πεξίπησζε θαηάπνζεο λα δεηεζεί αµέζσο ηαηξηθή ζπµβνπιή θαη λα δεηρζεί απηό ην δνρείν ή ε εηηθέηα ηνπ S47 Να δηαηεξείηαη ζε ζεξµνθξαζία πνπ δελ ππεξβαίλεη ηνπο o C (θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) S48 Να δηαηεξείηαη πγξό µε (ηo θαηάιιειν πγξό θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) S49 Να δηαηεξείηαη µόλν µέζα ζην αξρηθό δνρείν S50 Να µελ αλαµεηρζεί µε (θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) S51 Να ρξεζηµνπνηείηαη µόλν ζε θαιά αεξηδόµελν ρώξν S52 ελ ζπλίζηαηαη ε ρξήζε ηνπ ζε µεγάιεο επηθάλεηεο εζσηεξηθώλ ρώξσλ S53 Απνθεύγεηε ηελ έθζεζε - εθνδηαζηείηε µε ηηο εηδηθέο νδεγίεο πξηλ από ηε ρξήζε S56 Σν πιηθό απηό θαη ην δνρείν πνπ ην πεξηέρεη λα ελαπνηεζνύλ ζε ρώξν ζπιινγήο επηθίλδπλσλ ή εηδηθώλ απνβιήησλ S57 Να ρξεζηµνπνηεζεί ην θαηάιιειν δνρείν γηα λα απνθεπρζεί ε µόιπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο S59 Να δεηεζνύλ πιεξνθνξίεο από ηνλ παξαγσγό / πξνµεζεπηή γηα ηελ αλάθηεζε / αλαθύθισζε S60 Σν πιηθό θαη ην δνρείν πνπ ην πεξηέρεη λα ζεσξεζνύλ σο επηθίλδπλα απόβιεηα S61 Απνθύγεηε ηελ ειεπζέξσζή ηνπ ζην πεξηβάιινλ. Αλαθεξζείηε ζε εηδηθέο νδεγίεο / δειηίν δεδνµέλσλ αζθαιείαο S62 ε πεξίπησζε θαηάπνζεο λα µελ πξνθιεζεί εµεηόο: λα δεηεζεί αµέζσο ηαηξηθή ζπµβνπιή θαη λα δεηρζεί απηό ην δνρείν ή ε εηηθέηα ηνπ S63 ε πεξίπησζε αηπρήµαηνο ιόγσ εηζπλνήο: Ο παζώλ λα µεηαθεξζεί ζε ρώξν µε θαζαξό αέξα θαη λα αθεζεί λα εξεµίζεη S64 ε πεξίπησζε θαηάπνζεο λα μεπιπζεί ην ζηόµα µε άθζνλν λεξό (µόλνλ αλ ν παζώλ δηαηεξεί ηηο αηζζήζεηο ηνπ) - 47 -
πλδπαζµνί S-θξάζεωλ S θξάζεηο Οδεγίεο Αζθαινύο Υξήζεο S 1/2 Φπιάζζεηαη θιεηδσµέλν θαη µαθξηά από παηδηά S 3/7 S 3/9/14 S 3/9/14/49 S 3/9/49 S 3/14 S 7/8 Σν δνρείν λα είλαη εξµεηηθά θιεηζηό θαη ζε δξνζεξό µέξνο ηαηεξείηαη ζε δξνζεξό θαη θαιά αεξηδόµελν µέξνο µαθξηά από (αζύµβαηα πιηθά πνπ ππνδεηθλύνληαη από ηνλ παξαγσγό) ηαηεξείηαη µόλν µέζα ζην αξρηθό δνρείν ζε δξνζεξό θαη θαιά αεξηδόµελν µέξνο µαθξηά από (αζύµβαηα πιηθά πνπ ππνδεηθλύνληαη από ηνλ παξαγσγό) ηαηεξείηαη µόλν µέζα ζην αξρηθό δνρείν ζε δξνζεξό µέξνο ηαηεξείηαη ζε δξνζεξό µέξνο µαθξηά από (αζύµβαηα πιηθά πνπ ππνδεηθλύνληαη από ηνλ παξαγσγό) Σν δνρείν λα δηαηεξείηαη εξµεηηθά θιεηζηό θαη λα πξνζηαηεύεηαη από ηελ πγξαζία S 7/9 S 7/47 S 20/21 S 27/28 S 24/25 S 29/35 S 29/56 S 36/37 S 36/37/39 S 36/39 S 37/39 S 47/49 Σν δνρείν λα δηαηεξείηαη θιεηζηό θαη ζε θαιά αεξηδόµελν µέξνο Σν δνρείν λα δηαηεξείηαη θαιά θιεηζηό ζε ζεξµνθξαζία πνπ δελ ππεξβαίλεη ηνπο... ºC (λα θαζνξηζηεί από ηνλ παξαγσγό) Όηαλ ην ρξεζηµνπνηείηε µελ ηξώηε, µελ πίλεηε, µελ θαπλίδεηε ε πεξίπησζε επαθήο µε ην δέξµα αθαηξέζηε αµέζσο όια ηα µνιπζµέλα ξνύρα θαη πιύλεηε αµέζσο µε άθζνλν... (ην είδνο ηνπ πγξνύ θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) Να απνθεύγεηαη ε επαθή µε ην δέξµα θαη ηα µάηηα Μελ απνβάιιεηε ην πεξηερόµελν ζηελ απνρέηεπζε. Σν πιηθό απηό θαη ην δνρείν πξέπεη λα απνξξηθζνύλ µε αζθαιή ηξόπν Μελ απνξξίπηεηε ην πεξηερόµελν ζηε απνρέηεπζε. Σν πιηθό απηό θαη ην δνρείν ηνπ λα ελαπνηεζνύλ ζε εμεηδηθεπµέλν ρώξν ζπιινγήο επηθίλδπλσλ ή εηδηθώλ απνβιήησλ Απαηηείηαη θαηάιιειε πξνζηαηεπηηθή ελδπµαζία θαη γάληηα Απαηηείηαη θαηάιιειε πξνζηαηεπηηθή ελδπµαζία, γάληηα θαη πξνζηαζία µαηηώλ / πξνζώπνπ Απαηηείηαη θαηάιιειε πξνζηαηεπηηθή ελδπµαζία θαη πξνζηαζία µαηηώλ / πξνζώπνπ Απαηηνύληαη θαηάιιεια γάληηα θαη πξνζηαζίαο µαηηώλ/ πξνζώπνπ ηαηεξείηαη µόλν µέζα ζην αξρηθό δνρείν ζε ζεξµνθξαζία πνπ δελ ππεξβαίλεη ηνπο... ºC (θαζνξίδεηαη από ηνλ παξαγσγό) - 48 -
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 6 Αληηκεηώπηζε Ππξθαγηώλ ζην Δξγαζηήξην