ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 8 Μαρτίου 2012 (13.03) (OR. en) 7417/12 JAI 154 SCHENGEN 20 COMIX 159 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ του: Συμβουλίου (Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις) με ημερομηνία: 8 Μαρτίου 2012 αριθ. προηγ. εγγρ.: 7238/2/12 REV 2 JAI 136 SCHENGEN 18 COMIX 147 Θέμα: Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της πολιτικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο της συνεργασίας Σένγκεν Στις 8 Μαρτίου 2012 το Συμβούλιο (ΔΕΥ) ενέκρινε τα συνημμένα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της πολιτικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο της συνεργασίας Σένγκεν. 7417/12 ΘΚ/νκ 1 DG H 1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της πολιτικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο της συνεργασίας Σένγκεν α) Υπογραμμίζοντας ότι η ελεύθερη κυκλοφορία είναι μια από τις αρχές που προσδιορίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση β) Τονίζοντας ότι ένα από τα σημαντικότερα απτά ευρωπαϊκά επιτεύγματα είναι το γεγονός ότι δεν διενεργούνται συνοριακοί έλεγχοι προσώπων κατά τη διάβαση των εσωτερικών συνόρων εντός του χώρου Σένγκεν γ) Με βάση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2011 σύμφωνα με τα οποία η πολιτική καθοδήγηση και συνεργασία στον χώρο του Σένγκεν πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, προωθώντας την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών, τα οποία είναι εξ ίσου υπεύθυνα να διασφαλίζουν ότι όλοι οι κανόνες του Σένγκεν εφαρμόζονται αποτελεσματικά με βάση τα συμφωνηθέντα κοινά πρότυπα και τους θεμελιώδεις κανόνες και αρχές δ) Υπογραμμίζοντας ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη στρατηγικής πολιτικής στο πλαίσιο της συνεργασίας Σένγκεν καθορίζεται στο ενδεδειγμένο πολιτικό επίπεδο, καθώς και η ανάλυση ειδικών καταστάσεων που έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο σε όλο τον χώρο του Σένγκεν και οι αποφάσεις που λαμβάνονται εν προκειμένω ε) Λαμβάνοντας υπό σημείωση την ανακοίνωση της Επιτροπής της 16ης Σεπτεμβρίου 2011 για τη διακυβέρνηση Σένγκεν ενίσχυση του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, στην οποία η Επιτροπή επισημαίνει ότι προτίθεται να υποβάλει εξαμηνιαία ανασκόπηση στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη λειτουργία του Σένγκεν στ) Τονίζοντας ότι η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης πρέπει να είναι αποτελεσματική και συνεκτική και να εδράζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών, στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και στην αυξημένη έμπρακτη συνεργασία ζ) Τονίζοντας την ανάγκη ανάληψης δράσης για αποτελεσματική συμβολή στην πρόληψη και την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης η) Υπογραμμίζοντας ότι η επίτευξη έγκαιρης συμφωνίας για τις προτάσεις που αφορούν τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν, λαμβανομένης υπόψη της πλήρους εμβέλειας των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2012, και σύμφωνα με τα συμπεράσματα αυτά, και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 562/2006 με σκοπό τη θέσπιση κοινών κανόνων σχετικά με την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σε εξαιρετικές περιστάσεις, θα συμβάλει στην ενίσχυση της διακυβέρνησης Σένγκεν 7417/12 ΘΚ/νκ 2
θ) Έχοντας υπόψη τις άτυπες συζητήσεις με τη συμβολή κρατών μελών κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου (Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) στις 13 Δεκεμβρίου 2011, και την πρόσκληση προς τη δανική Προεδρία να συνεχίσει τις εργασίες και να καθορίσει τυπικές κατευθυντήριες γραμμές για την αύξηση της πολιτικής καθοδήγησης των εξελίξεων στον χώρο Σένγκεν. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΓΚΡΙΝΕΙ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: 1. Η Μικτή Επιτροπή, που αποτελείται από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα συνδεδεμένα κράτη Σένγκεν, πρέπει σε υπουργικό επίπεδο να παρέχει την αναγκαία πολιτική καθοδήγηση για τον χώρο Σένγκεν. Η ημερήσια διάταξη και η οργάνωση των συνεδριάσεών της θα πρέπει να επιτρέπουν πολιτικές συζητήσεις που εστιάζονται σε βασικά θέματα τα οποία αφορούν την ορθή λειτουργία στον χώρο Σένγκεν, και το είδος της υποστήριξης που θα μπορούσαν να παρέχουν οι οργανισμοί της ΕΕ, προκειμένου το Συμβούλιο να λαμβάνει αποφάσεις εντός του πεδίου εφαρμογής των αρμοδιοτήτων του ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία του χώρου Σένγκεν. 2. Οι πολιτικές συζητήσεις στη Μικτή Επιτροπή σε υπουργικό επίπεδο θα πρέπει επίσης να επικεντρώνονται σε καταστάσεις όπου έχουν εντοπιστεί σοβαρές ελλείψεις βάσει των εκθέσεων αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων ειδικών μέτρων προς εφαρμογή, χωρίς να θίγονται οι διαδικασίες που ισχύουν για τους οργανισμούς της ΕΕ και οι αρμοδιότητες κάθε κράτους μέλους. Θα πρέπει επίσης να συζητείται η ολοκλήρωση και εφαρμογή των συμφωνημένων σχεδίων δράσης με στόχο την αντιμετώπιση των ελλείψεων. Οι εν λόγω πολιτικές και στρατηγικές συζητήσεις θα πρέπει να διεξάγονται άπαξ ανά Προεδρία και να βασίζονται, κατά περίπτωση, στις εκθέσεις της Επιτροπής. 3. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει τουλάχιστον μία φορά ανά έτος τακτικές εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη λειτουργία της συνεργασίας Σένγκεν, και την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν. 4. Η πρώτη έκθεση της Επιτροπής μαζί με συγκεκριμένες προτάσεις των κρατών μελών ή αρμόδιων οργανισμών της ΕΕ θα αποτελέσει τη βάση της πολιτικής και στρατηγικής συζήτησης στη Μικτή Επιτροπή σε υπουργικό επίπεδο τον Ιούνιο του 2012. 7417/12 ΘΚ/νκ 3
5. Καλείται επίσης το Συμβούλιο, κατά περίπτωση, να εξετάζει στις εκθέσεις του με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να διορθωθούν οι σχετικές με το Σένγκεν ανεπάρκειες και, ενδεχομένως, να υποδείξει πιθανές λύσεις σε πρακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο ή να εισηγηθεί νέες πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένων νομοθετικών προτάσεων για την αντιμετώπιση αυτών των ανεπαρκειών. 6. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει την πρώτη έκθεση τον Μάιο του 2012. Οι εκθέσεις θα πρέπει να είναι σύντομες, συνοπτικές και να περιέχουν ανασκόπηση των κύριων τάσεων και εξελίξεων όσον αφορά τη συνεργασία Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένης ανάλυσης των αιτίων. Επιπλέον, θα πρέπει να παρουσιάζονται οι εντοπισμένες ανεπάρκειες και/ή απειλές που θα μπορούσαν να θίξουν τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν βραχυπρόθεσμα, ώστε το Συμβούλιο να μελετά ενδεχόμενες προληπτικές δράσεις. Στην ανασκόπηση θα δίνεται έμφαση σε ζητήματα που θεωρεί η Επιτροπή ως πιο σημαντικά για την πολιτική και στρατηγική συζήτηση, όπως: α) Εφαρμογή του σχετικού κεκτημένου του Σένγκεν και βασικών κατευθυντήριων γραμμών πολιτικής που έχουν ορίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο, καθώς και σχεδίων δράσης που έχει εγκρίνει το Συμβούλιο, όπως οι σχετικές με το Σένγκεν πτυχές των 29 μέτρων για την ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων και την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης, και οι σχετικές με το Σένγκεν πτυχές για την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος β) Πιθανά συμπεράσματα από τη λειτουργία και την εξέλιξη των οικείων υπό εξέλιξη και μελλοντικών σχεδίων και εργαλείων ΤΤΙ γ) Επιλεγμένες διαπιστώσεις από τις εκθέσεις αξιολόγησης και βασικές συστάσεις που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του μηχανισμού αξιολόγησης Σένγκεν για επιλεγμένα θέματα όπως οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα, η διαδικασία έκδοσης θεωρήσεων στις προξενικές αρχές, η προστασία των δεδομένων και η απαιτούμενη λειτουργία των θεσμικών οργάνων που εμπλέκονται στην εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν, ειδικότερα όταν στις εκθέσεις επισημαίνονται σοβαρές ελλείψεις δ) Εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν στα εσωτερικά σύνορα, ιδίως σε περιπτώσεις προσωρινής εφαρμογής των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα ε) Προκλήσεις που συνδέονται με υφιστάμενες και πιθανές προβλεπόμενες μεταναστευτικές ροές και εξωτερικά σύνορα που υπόκεινται περισσότερο σε πιέσεις λόγω λαθρομετανάστευσης καθώς και προτάσεις για πιθανούς τρόπους πρόληψης και αποτροπής της στ) Προκλήσεις στη σχετική συνεργασία Σένγκεν με βασικές χώρες προέλευσης και διέλευσης ζ) Οποιαδήποτε σχεδιαζόμενη και υπάρχουσα απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων και ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων και οι εξ αυτών συνέπειες. 7417/12 ΘΚ/νκ 4
7. Το Συμβούλιο καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αξιοποιήσει επίσης πλήρως τις εκθέσεις της Επιτροπής όπως κρίνει δέον, λαμβάνοντας υπόψη τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των πληροφοριών που περιέχονται στις εκθέσεις. 7417/12 ΘΚ/νκ 5