ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ: Ανισόπεδοι Κόμβοι της Εγνατίας Οδού

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ: Ανισόπεδοι Κόμβοι της Εγνατίας Οδού ΓΕΝΙΚΑ Η Εγνατία οδός είναι «κλειστός» αυτοκινητόδρομος, δηλαδή οι μόνοι τροφοδότες κυκλοφορίας σε αυτήν είναι οι ανισόπεδοι κόμβοι. Η Εγνατία οδός έχει 51 ανισόπεδους κόμβους. Γενικά, οι ανισόπεδοι κόμβοι χωροθετούνται κοντά σε μεγάλα ή κύρια αστικά κέντρα, σε περιοχές ή οδούς που οδηγούν στα κύρια λιμάνια και αεροδρόμια και σε περιοχές που εξυπηρετεί η σύνδεση με το κύριο εθνικό ή επαρχιακό δίκτυο. Οι κυκλοφοριακοί φόρτοι που εξυπηρετεί και προβλέπεται να εξυπηρετήσει στο μέλλον (πρόβλεψη έως το 2025) η Εγνατία οδός γενικά αλλά και αυτοί των οδών με τις οποίες συνδέεται μέσω των ανισόπεδων κόμβων δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλοι με αποτέλεσμα η μορφή (layout) των περισσότερων κόμβων να είναι απλή, δηλαδή να είναι τύπου «τρομπέτα», «διαμάντι», «τετράφυλλο τριφύλλι» κ.λπ. Η επιλογή της μορφής και γενικότερα της γεωμετρίας του κόμβου καθορίζεται κάθε φορά όχι μόνο από τον κυκλοφοριακό φόρτο και τις συνδετήριες οδούς αλλά και από μία πληθώρα άλλων θεμάτων δηλαδή από: Τις προδιαγραφές σχεδιασμού. Τις αποστάσεις από τους γειτονικούς κόμβους. Τις απαλλοτριώσεις. Τη γεωλογία της περιοχής. Τα τεχνικά έργα. Το κόστος κατασκευής. Τη συντήρηση. Παρατίθεται παρακάτω πίνακας με τους Ανισόπεδους Κόμβους της Εγνατίας Οδού και η σχηματική τους διάταξη. Στον πίνακα αυτό δεν περιλαμβάνονται οι τέσσερις κόμβοι στο τμήμα όπου η Εγνατία οδός είναι κοινή με την Π.Α.Θ.Ε. Οι κόμβοι αυτοί είναι των Μαλγάρων, Αξιού, Χαλάστρας, Σίνδου.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 2 Πίνακας : Οι Κόμβοι της Εγνατίας Οδού ΔΥΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Κωδικός Κόμβου Ονομασία Κόμβου Τμήμα Εγνατίας Οδού Τύπος Κόμβου ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Κωδικός Κόμβου Ονομασία Κόμβου Τμήμα Εγνατίας Οδού Τύπος Κόμβου ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Κωδικός Κόμβου Ονομασία Κόμβου Τμήμα Εγνατίας Οδού Τύπος Κόμβου 1-28 Ηγουμενίτσας Παναγιάς Στρυμώνα 1.1.1 4.1.1 11.3 Μικτός Μικτός 2 τετράφυλλο τριφύλλι 2α 8α 28α Λαδοχωρίου Δυτ. Γρεβενών Γαληψού (μεσογ. χάραξη) 1.1.2 4.1.5/6 12.0 Μικτός 2 τετράφυλλο τριφύλλι Διαμάντι 2β 9 28β Βασιλικού Ανατ. Γρεβενών Μεσότοπου (μεσογ. χάραξη) 1.1.3 4.1.5/6 12.0 Τύπου 2 τετράφυλλο τριφύλλι Τρομπέτα Διαμάντι 2-29 Νεοχωρίου Σιάτιστας 1 (με Κ.Α 45) Αγ. Ανδρέα (μεσογ. Χάραξη) 1.1.5 4.2.2 12.0 Τρομπέτα Τρομπέτα Μικτός (αχλάδι + 2 τετράφυλλο τριφύλλι) 3 10 30 Σελλών Σιάτιστας 2 Παληού 1.2.2 4.2.2 13.2 Τρομπέτα Διαμάντι Διαμάντι 4 11 31 Δωδώνης Καλαμιάς Αγ. Σύλλα 1.3.1 4.2.4 13.4 Μικτός 2 τετράφυλλο τριφύλλι 2 τετράφυλλο τριφύλλι 5 12 32 Ιωαννίνων Κοζάνης Άσπρων Χωμάτων 2.1 4.2.4 13.6 Διαμάντι Τετράφυλλο τριφύλλι 2 τετράφυλλο τριφύλλι 5α 13 32α Παμβώτιδας Πολυμύλου Πέρνης (ημικόμβος) 2.2 4.3.2 14.1.1 Διαμάντι Μικτός ( 1 / 2 διαμάντι + 1 τετράφυλλο τριφύλλι) 1 2 διαμάντι 6 14 33 Ζαγορίου Βέροιας Χρυσούπολης 2.4 5.2 14.1.1 Τρομπέτα Μικτός ( 1 / 2 τρομπέτα + 1 τετράφυλλο τριφύλλι) Μικτός ( 2 τετράφυλλο τριφύλλι + 2 διαμάντι)

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 3 ΔΥΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 6α 15 34 Περιστερίου Κουλούρας Βανιάνου 3.1 5.3 14.2.2 2 τετράφυλλο τριφύλλι Μικτός ( 1 / 2 διαμάντι + 1 τετράφυλλο τριφύλλι) Τρομπέτα 7 16 35 Μετσόβου Αλεξάνδρειας Βαφέικων 3.2 6.0 14.2.2 Τρομπέτα 2 τετράφυλλο τριφύλλι 3 τετράφυλλο τριφύλλι + 1 2 διαμάντι 17 36 Κλειδί Ιάσμου 6.0 14.3 Τρομπέτα Διαμάντι 21 37 Καλοχωρίου (K1) Δυτ. Κομοτηνής 8.1 15.1.1 Μικτός Τρομπέτα 22 38 Ιωνίας (K2) Ανατ. Κομοτηνής 8.2 15.1.2 2 τετράφυλλο τριφύλλι Τρομπέτα 23 39 Ευκαρπίας (K4) Μέστης 8.3.1 15.3 Τύπου 2 τετράφυλλο τριφύλλι Τρομπέτα 23α 40 Γηροκομείου Μάκρης 8.3.2 15.5 Διαμάντι Τρομπέτα 24 41 Λαγκαδά - Σερρών Αλεξανδρούπολης 9.1 15.6 Τύπου 2 τετράφυλλο τριφύλλι Τρομπέτα 25 41α Προφήτη Αμφιτρίτης (ημικόμβος) 9.2 15.6 Τρομπέτα 1 2 διαμάντι 26 42 Ρεντίνας ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης 11.1 15.6 Αχλάδι Τρομπέτα 27 43 Ασπροβάλτας (K2β) Αρδανίου 11.1 15.8 Τρομπέτα Τύπου 3 4 τετράφυλλο τριφύλλι

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 4 ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΜΕΤΣΟΒΟΥ Σχήμα 1: Ανισόπεδος κόμβος Μετσόβου Ο ανισόπεδος κόμβος Μετσόβου (Σχήμα 1) βρίσκεται στο τμήμα Ανθοχώρι Μέτσοβο. Η χάραξη του τμήματος αυτού διέρχεται από πολύ ορεινό ανάγλυφο με πληθώρα σηράγγων και γεφυρών. Ο ανισόπεδος κόμβος Μετσόβου χωροθετείται σε μία μισγάγγεια μεταξύ των σηράγγων Καλαμιών και Αγ. Νικολάου. Η ανοιχτή οδοποιία μεταξύ των σηράγγων αυτών είναι 230 μέτρα περίπου. Ο κόμβος αυτός συνδέει τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας με τον παραδοσιακό οικισμό του Μετσόβου και την εθνική οδό Ιωαννίνων Τρικάλων μέσω συνδετήριας οδού. Λόγω του έντονου ορεινού αναγλύφου της περιοχής η συνδετήρια αυτή οδός διέρχεται επίσης από σήραγγα με σχήμα «πέταλο».

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 5 Αρχικά εξετάσθηκε η λύση ο κόμβος να γίνει επί γεφυρών λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς που υπάρχει μεταξύ του αυτοκινητόδρομου και του φυσικού εδάφους. Αυτό οδηγούσε όμως σε μια πολύ δαπανηρή λύση και επιπλέον παρέμενε το μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα των αποθέσεων των εκσκαφών των σηράγγων στην ευρύτερη περιοχή. Για τους δύο αυτούς λόγους αποφασίσθηκε ο ανισόπεδος κόμβος να γίνει σε επίχωμα, εξασφαλίζοντας έτσι σημαντική απόθεση μέρους των εκσκαφών των σηράγγων και απλούστερη κατασκευή. µ µ. µ µ µ ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ µ Ε.Ο. ΜΕ Π.Α.Θ.Ε. µ. (Κ1) Σχήμα 2: Ανισόπεδος κόμβος Κ1 O ανισόπεδος κόμβος Κ1 ανήκει στο πρώτο τμήμα της Εξωτερικής Περιφερειακής µ 2: µ 1 Θεσσαλονίκης (8.1). Η μορφή του κόμβου Κ1, σύμφωνα με τις αρχικές μελέτες του µ µ ( 4) Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (1974) ήταν τετράφυλλο τριφύλλι. Σύμφωνα με το συγκοινωνιακό μοντέ- µ µ µ 4 µ, µ µ. µ µ 350 µ µ

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 6 λο πρόβλεψης της Ε.Ο.Α.Ε., ο κόμβος Κ1 θα συνδέει τις παρακάτω περιοχές: α. Από βορρά, την περιοχή Διαβατών (Κ2) και την Ανατολική Ελλάδα. β. Από ανατολικά, την περιοχή Θεσσαλονίκης. γ. Από δυτικά, το δυτικό τμήμα της Εγνατίας οδού. δ. Από νότα, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Οι ισχυρότερες κινήσεις του κόμβου είναι οι κινήσεις Διαβατά - Θεσσαλονίκη και αντιστρόφως, ενώ ισχυρή είναι και η κίνηση δυτική Εγνατία - Διαβατά. Με τη μορφή του τριφυλλιού που είχε ο κόμβος στην εγκεκριμένη μελέτη πλέκονται οι κινήσεις δυτική Εγνατία - Διαβατά και Διαβατά - Θεσσαλονίκη, στο κοινό σημείο που συνδέει τους δύο βρόγχους του τριφυλλιού. Εάν η κίνηση, δυτική Εγνατία - Διαβατά γινόταν απευθείας, με μια μορφή κόμβου παρόμοια της μορφής του Κ4, θα αυξανόταν σημαντικά η λειτουργικότητα του Κ1. Κρίθηκε λοιπόν σκόπιμο να εξετασθεί η εφαρμογή κατευθυντηρίου κόμβου στο Κ1, με κύριες κινήσεις που θα εξυπηρετούνταν από ράμπες και μη κύριες που θα εξυπηρετούνταν από βρόγχους. Είναι προφανές ότι η μορφή αυτή είχε ορισμένα πολύ σοβαρά μειονεκτήματα: - Έδινε τη μία από τις δύο κυριότερες κινήσεις του κόμβου, δηλαδή την κίνηση από Π.Α.Θ.Ε. προς Περιφερειακή, δια μέσου ενός βρόγχου. - Προέβλεπε για την κίνηση από Περιφερειακή οδό προς Π.Α.Θ.Ε., τη δεύτερη από τις κυριότερες κινήσεις του κόμβου, την κατασκευή ζώνης επιτάχυνσης μήκους 90 μόνο μέτρων, όταν το απαιτούμενο σύμφωνα με όλους τους ισχύοντες κανονισμούς (ΟΜΟΕ-Χ, Γερμανικούς κανονισμούς, ΟΣΜΕΟ) μήκος είναι 350 μέτρα τουλάχιστον. Για να υπάρξει η δυνατότητα επέκτασης της ζώνης επιτάχυνσης των 90 μέτρων απαιτούνταν η ανακατασκευή της γέφυρας Γαλλικού με προσθήκη λωρίδας πλάτους 3,00 μ., με όλες τις τεχνικές δυσχέρειες στην κατασκευή και τα προβλήματα διαφορικών καθιζήσεων, τα οποία συνεπάγεται μία τέτοια λύση. Για τους παραπάνω λόγους αναζητήθηκε κάποια καλύτερη λύση στη διαμόρφωση του κόμβου και ανετέθηκε η σχετική μελέτη σε μελετητικό γραφείο με τα ανάλογα προσόντα, το οποίο κατέληξε σε λύση πολύ πιο λειτουργική από την αρχική. Στην τροποποιητική με-

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 7 λέτη του κόμβου Κ1 ακολουθήθηκε ο ίδιος βασικός σχεδιασμός με την αρχική. Συγκεκριμένα όπως προβλεπόταν στην αρχική μελέτη ως κύρια κίνηση, η κίνηση από Εξωτερική Περιφερειακή προς Λιμάνι, με οδό επί υποστηλωμάτων, το ίδιο συνέβη και με την τροποποιητική. Η κατασκευή όμως αυτής της οδού ήταν ιδιαιτέρως δαπανηρή. Συγκεκριμένα προϋπολογίσθηκε ότι απαιτεί δαπάνη ύψους 15.000.000.000 δρχ. Έτσι, μετά τη σύνταξη και έγκριση της τροποποιημένης μελέτης του κόμβου Κ1, αποφασίσθηκε η κατάργηση της οδού και η εξυπηρέτηση της κίνησης προς Λιμάνι μέσω του κόμβου Κ16. Κατόπιν τούτου επανασχεδιάσθηκε ο κόμβος (Σχήμα 2), ώστε κύριες κινήσεις να είναι οι κινήσεις από Εξωτερική Περιφερειακή προς Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Για την εξυπηρέτηση της ευρύτερης περιοχής του Καλοχωρίου και της Βιομηχανικής Περιοχής και συγκεκριμένα για τις κινήσεις από Καλοχώρι προς Αθήνα και προς Εξωτερική Περιφερειακή καθώς και από Θεσσαλονίκη προς Καλοχώρι, ο κόμβος Κ1 συμπληρώθηκε με μια ράμπα εξόδου και δύο ράμπες εισόδου, οι οποίες μέσω υφιστάμενης άνω διάβασης του Π.Α.Θ.Ε. ενώνονται με το τοπικό δίκτυο της περιοχής. Τώρα γίνεται μία ακόμα αλλαγή στον κλάδο προς Καλοχώρι, γιατί η τελευταία μελέτη έδειχνε εμπλοκή με το αντλιοστάσιο της Ε.Υ.Α.Θ., όπου απαιτείτο απαλλοτρίωση για την κατασκευή ισόπεδου κόμβου μορφής «σταυρού». Επειδή ο ισόπεδος κόμβος δεν μπορούσε να κατασκευασθεί στη θέση που προβλεπόταν ανατέθηκε νέα μελέτη τροποποίησης του κλάδου προς Καλοχώρι και μετάθεση του ισόπεδου κόμβου. ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ Ε.Ο. - ΟΔΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ (Κ4) Το τμήμα αυτό είναι ουσιαστικά ο κόμβος Κ4 της Εγνατίας οδού ή κόμβος Ευκαρπίας, ο οποίος σχηματίζεται στη διασταύρωση της Εξωτερικής Περιφερειακής με την οδό Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης. Η αρχή του τμήματος είναι 350 μέτρα πριν από τη διασταύρωση με την παλαιά οδό προς Ωραιόκαστρο. Στη θέση της διασταύρωσης με την παλαιά οδό προς Ωραιόκαστρο, οι S.R. του τμήματος συνδέονται δια κατασκευής ισοπέδου κόμβου με την οδό αυτή. Η παλαιά οδός Ωραιόκαστρου διέρχεται κάτω από την Εξωτερική Περιφερειακή με κάτω διάβαση. Η νέα οδός Ωραιόκαστρου διέρχεται με άνω διάβαση της Εξωτερικής Περιφε-

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 8 ρειακής. Η Εξωτερική Περιφερειακή συνεχίζεται έως τη διασταύρωσή της με την οδό Λαγκαδά, όπου δημιουργείται ο ανισόπεδος κόμβος Κ4 και εν συνεχεία προχωρά Ν.Α. προς τον κόμβο Κ5. Για το τμήμα αυτό είχε συνταχθεί κατά το παρελθόν από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. προμελέτη οδοποιίας, η οποία είχε εγκριθεί και διαβιβασθεί στην Ε.Ο.Α.Ε. Στο πλαίσιο εξέλιξης της σύμβασης και αμέσως μετά την υπογραφή της, άρχισε η αναζήτηση πρόσφορης λύσης για τον Α/Κ, δεδομένου ότι η εγκεκριμένη από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. πρoμελέτη απαιτούσε μεγάλο κόστος και παρουσίαζε σοβαρές δυσχέρειες στην κατασκευή, επειδή αναπτυσσόταν σε τρία επίπεδα και δεν εξυπηρετούσε όλες τις πιθανές κινήσεις. Για αυτούς τους λόγους η μελέτη επανασυντάχθηκε απευθείας σε οριστικό στάδιο. Σχήμα 3: Ανισόπεδος κόμβος (Κ4)

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 9 Κατά τη διάρκεια επανασύνταξης της μελέτης της οδού έγινε αντιληπτό ότι σε όλη την περιοχή, βορειοδυτικά του κόμβου, δεν υπήρχε αποδέκτης για την αποχέτευση των ομβρίων, τα οποία σήμερα απλώς διαχέονται σε μεγάλη έκταση προς τα κατάντη. Με την κατασκευή της Εγνατίας οδού όμως, η οποία δημιουργεί ένα φράγμα στην ελεύθερη ροή των νερών προς την κατάντη περιοχή, ήταν απαραίτητο να προβλεφθεί διέξοδος ούτως ώστε αυτά να οδηγούνται σε κάποιον αποδέκτη. Αυτό μπορούσε να γίνει μόνο με την κατασκευή δικτύου αποχέτευσης δια μέσου της οδού Θερμαϊκού, διότι ο μοναδικός αποδέκτης ήταν το ρέμα, το οποίο βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Λαγκαδά και Θερμαϊκού και το οποίο οδηγεί στο Δενδροπόταμο. Σύμφωνα με το νέο εγκεκριμένο σχεδιασμό (Σχήμα 3), οι διασταυρούμενες αρτηρίες (Εξωτερική Περιφερειακή και οδός Λαγκαδά) διατηρούν ενιαία τη διατομή τους σε όλη την έκταση του κόμβου και τέμνονται ανισόπεδα, με την οδό Λαγκαδά να διέρχεται με γέφυρα πάνω από την Εξωτερική Περιφερειακή. Από τις στρέφουσες κινήσεις, οι μεν δεξιές στροφές εξυπηρετούνται όλες με απευθείας συνδέσεις, οι δε αριστερές με άλλες μορφές συνδέσεων. Ο κλάδος ΔΒ, που είναι εκείνος ο οποίος προβλέπεται ότι θα παραλαμβάνει τους υψηλότερους φόρτους, εξυπηρετείται από σύνδεση ενδιάμεσης μορφής με άνετη χάραξη. Με όμοιας μορφής διάταξη εξυπηρετείται και η κίνηση από τα ανατολικά της Εξωτερικής Περιφερειακής προς Θεσσαλονίκη, μέσω της οδού Λαγκαδά. Οι κλάδοι ΒΑ και ΝΔ εξυπηρετούνται με διατάξεις μορφής βρόγχου. Ο κόμβος Κ4 αποτελείται από τα ακόλουθα οδικά έργα: Τα εντός του κόμβου τμήματα των δύο συνδεόμενων αξόνων, δηλαδή της Εξωτερικής Περιφερειακής και της οδού Λαγκαδά. Τους τέσσερις κλάδους δεξιών στροφών, οι οποίοι εξυπηρετούν με απευθείας συνδέσεις τα αντίστοιχα ρεύματα και έχουν ονόματα αντίστοιχα του προσανατολισμού τους (ΔΝ, ΝΑ, ΑΒ, ΒΔ). Οι κλάδοι αυτοί σχηματίζουν το ρομβοειδές περίγραμμα της περιοχής του κόμβου. Τους τέσσερις κλάδους αριστερών στροφών, οι οποίοι έχουν επίσης ονόματα αντίστοιχα του προσανατολισμού τους και εξυπηρετούν τα αντίστοιχα κυκλοφοριακά ρεύματα

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 10 με συνδέσεις ενδιάμεσης μορφής οι ΔΒ, ΑΝ και με βρόγχους οι ΒΑ, ΝΔ. Τις παράπλευρες οδούς, (S.R.), οι οποίες συνδέονται ανά δύο εκατέρωθεν της οδού Λαγκαδά, παρακολουθούν συνήθως τους αντίστοιχους κλάδους δεξιών στροφών και έχουν αντίστοιχη με εκείνους ονομασία. Τις κάθετες οδούς Παλαιά Ωραιόκαστρου, Νέα Ωραιόκαστρου και εξυπηρέτησης του εργοστασίου ΤΙΤΑΝ. Το εντός των ορίων του κόμβου τμήμα της Εξωτερικής Περιφερειακής, από το δυτικό της άκρο, 350 μέτρα δυτικά της κάτω διάβασης Παλαιάς οδού Ωραιόκαστρου, έως το ανατολικό της άκρο, στη συναρμογή με το οδικό τμήμα Κ4-Κ5, εκτείνεται σε ένα μήκος 2.525 μ. περίπου. Το εντός των ορίων του κόμβου τμήμα της οδού Λαγκαδά, είναι μήκους 2.070 μ. Στο τμήμα αυτό κατασκευάζονται πολλά μεγάλα και μικρά τεχνικά. Γέφυρα Α/Δ στη συνάντηση με νέα οδό προς Ωραιόκαστρο. Γέφυρα Κ/Δ στην παλαιά οδό προς Ωραιόκαστρο. Γέφυρα Α/Δ για τη διέλευση της οδού Λαγκαδά υπεράνω της Εξωτερικής Περιφερειακής. Γέφυρα Α/Δ στον κλάδο Δ-Β του κόμβου Κ4, για τη διέλευση του κλάδου αυτού υπεράνω της Εξωτερικής Περιφερειακής. Διάφορα μικρότερα τεχνικά, κάτω διαβάσεις, οχετοί και τοίχοι αντιστηρίξεως. ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ Ο ανισόπεδος κόμβος Λαγκαδά συνδέει την Εγνατία οδό με τον Κάθετο Άξονα 60 «Θεσσαλονίκη Σέρρες Προμαχώνας» που έχει μελετηθεί ως σύνδεση της Εγνατίας οδού με τη Βουλγαρία στη θέση του Προμαχώνα. Πρόκειται για κόμβο μικτής μορφής, και τύπου «2 τετράφυλλου τριφυλλιού». Ο κόμβος αυτός μελετήθηκε πλήρως ανισόπεδος για το λόγο ότι πρόκειται για διασταύρωση αυτοκινητόδρομου με αυτοκινητόδρομο και επειδή εξυπηρετεί πολύ μεγάλο φόρτο οχημάτων κυρίως προς την περιοχή των Σερρών. Περιλαμβάνει πέντε τεχνικά: τρεις Κάτω Διαβάσεις και δύο Άνω Διαβάσεις.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 11 Σχήμα 4: Ανισόπεδος κόμβος Λαγκαδά Οι κινήσεις του κόμβου όπως φαίνονται (Σχήμα 4) είναι οι παρακάτω: Η κίνηση από Θεσσαλονίκη προς Ε.Ο. 2 γίνεται με κλάδο απευθείας σύνδεσης και γέφυρα πάνω από την επαρχιακή οδό προς Λαγκαδά. Η κίνηση από Θεσσαλονίκη προς Ε.Ο. 12 γίνεται επίσης με κλάδο απευθείας σύνδεσης και δύο γέφυρες: μία Κ.Δ. κάτω από την Εγνατία οδό και μία πάνω από το συνδετήριο Ε.Ο. 2 - Ε.Ο. 12. Η κίνηση από Ε.Ο. 2 προς Θεσσαλονίκη προβλέπεται να εξυπηρετείται με βρόγχο και γέφυρα Κ.Δ. κάτω από την Εγνατία οδό. Η κίνηση από Ε.Ο. 2 προς Καβάλα θα εξυπηρετείται με κλάδο απευθείας σύνδεσης. Η κίνηση από Ε.Ο. 2 προς Ε.Ο. 12 και αντιστρόφως θα γίνεται με απευθείας σύνδεση και τρεις γέφυρες Κ.Δ. κάτω από την Εγνατία οδό και τους κλάδους του κόμβου. Η κίνηση από Καβάλα προς Ε.Ο. 12 θα γίνεται με κλάδο απευθείας σύνδεσης. Η κίνηση από Καβάλα προς Ε.Ο. 2 γίνεται με κλάδο απευθείας σύνδεσης και γέφυρα Κ.Δ. κάτω από την Εγνατία οδό.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 12 Η κίνηση από Ε.Ο. 12 προς Θεσσαλονίκη γίνεται επίσης με κλάδο απευθείας σύνδεσης και τέλος, Η κίνηση από Ε.Ο. 12 προς Καβάλα με βρόγχο και γέφυρα Κ.Δ. κάτω από την Εγνατία οδό. ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΡΕΝΤΙΝΑΣ Σχήμα 5: Ανισόπεδος κόμβος Ρεντίνας Ο ανισόπεδος κόμβος Ρεντίνας ανήκει στο τμήμα Νυμφόπετρα Ρεντίνα Ασπροβάλτα. Ο κόμβος αυτός μελετήθηκε αρχικά από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. με μορφή τρομπέτας. Η μελέτη έγινε επί φωτογραμμετρικών διαγραμμάτων, εγκρίθηκε και διαβιβάστηκε στην Ε.Ο.Α.Ε. Το 2002 ανατέθηκε στην Ε.Ο.Α.Ε. μελέτη για την αναμόρφωση της «Οδοποιίας στα τμήματα Νυμφόπετρα-Ρεντίνα-Ασπροβάλτα (Τμήματα 10.1-10.2-11.1) της Εγνατίας Οδού». Όταν ανατέθηκε η αναμόρφωση της μελέτης της αρτηρίας, η αρχική εκτίμηση ήταν ότι δεν υπήρχε λόγος επανεξέτασης της μορφής του ανισόπεδου κόμβου και ότι θα γινόταν ανασύνταξη της μελέτης του επί πραγματικού τοπογραφικού υποβάθρου με μικρές τροποποιήσεις.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 13 Στην ανασύνταξη της μελέτης του κόμβου, η οποία εκμεταλλεύτηκε στο μέγιστο τα υφιστάμενα όρια απαλλοτρίωσης και βελτίωσε τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά, πράγμα το οποίο ήταν απολύτως απαραίτητο, διότι η υφιστάμενη μελέτη δεν ανταποκρινόταν ούτε στα ελάχιστα όρια της Εγνατίας οδού, προέκυψε ένα μεγάλο όρυγμα ύψους έως 40 μ. με τρεις μπαγγίνες σε μία εκ των οποίων διήρχετο μία παράπλευρη οδός. Επιπλέον, ο βελτιωμένος ανισόπεδος κόμβος απαιτούσε συμπληρωματική απαλλοτρίωση. Έτσι, αποφασίσθηκε να γίνει αλλαγή της μορφής του ανισόπεδου κόμβου με σκοπό μια καλύτερη τεχνικά και οικονομικότερη λύση εντός των ορίων απαλλοτρίωσης. Ο νέος κόμβος είναι μορφής «αχλάδι» (Σχήμα 5) και σχεδιάσθηκε με δύο Κάτω Διαβάσεις αντί μιας μεγαλύτερης που προέβλεπε η αρχική μελέτη. Ο κόμβος αυτός βρίσκεται εντός των υφιστάμενων ορίων απαλλοτρίωσης, έχει μικρότερες εκσκαφές ορυγμάτων και ταυτόχρονα απαιτεί λιγότερα μέτρα αντιστήριξης των πρανών. ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΒΑΦΕΙΚΩΝ Ο ανισόπεδος κόμβος Βαφέικων αναπτύσσεται στη διασταύρωση της Ε.Ο. με την εθνική οδό αρ.2 Ξάνθης Κομοτηνής και αποτελεί το πέρας της Παράκαμψης Ξάνθης. Προ της κατασκευής του κόμβου η εθνική οδός τους θερινούς μήνες παρουσιάζε αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο λόγω της κίνησης προς την τουριστική περιοχή Πόρτο Λάγος. Η αρχική μορφή του κόμβου ήταν διπλή τρομπέτα και είχε σχεδιασθεί έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα να διέρχονται όλες οι κινήσεις από ένα σημείο ελέγχου για την περίπτωση που εφαρμοζόταν «κλειστό» σύστημα διοδίων στην Εγνατία οδό. Επίσης, η ανάπτυξη των κινήσεών του περιορίσθηκε στα τρία (3) τεταρτημόριά του από το γεγονός ότι σε ένα από αυτά (το ΒΔ) υπάρχουν οι εγκαταστάσεις της ΣΕΒΑΘ, οι οποίες ουσιαστικά απαγορεύουν τη διέλευση κάποιων κλάδων από την περιοχή τους λόγω αυξημένου κινδύνου ατυχήματος. Ο επανασχεδιασμός του κόμβου έγινε έτσι ώστε να γίνουν οι κινήσεις πιο αντιληπτές στο χρήστη και να έχουν μικρότερο μήκος. Αυτό ήταν εφικτό, επειδή είχε ήδη ληφθεί η απόφαση τα διόδια της Ε.Ο.Α.Ε. να είναι «μετωπικά». Η νέα μορφή του ανισόπεδου κόμβου (Σχήμα 6) είναι «3 4 τετράφυλλο τριφύλλι + 1 2 διαμάντι», όπως φαίνεται από το παρακάτω σκαρίφημά του.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 14 Σχήμα 6: Ανισόπεδος κόμβος Βαφέικων ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΑΡΔΑΝΙΟΥ Ο ανισόπεδος κόμβος Αρδανίου (Σχήμα 7) είναι ο τελευταίος στη σειρά κόμβος κατά μήκος του άξονα της Εγνατίας οδού και οδεύοντας προς τα ανατολικά. Είναι ο κόμβος, ο οποίος συνδέει τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας με τον Κάθετο Άξονα 80 «Αρδάνιο Ορμένιο» και τα Βουλγαρικά σύνορα. Βρίσκεται 8 χιλιόμετρα πριν το Τελωνείο των Κήπων του Ν. Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Πρόκειται για έναν κόμβο πλήρως ανισόπεδο. Η μελέτη του συντάχθηκε από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. με διατομή αυτοκινητόδρομου 21,5 μ. και επανασυντάχθηκε κατά τη διάρκεια του έργου κατασκευής για διατομή αυτοκινητόδρομου 24,5 μ. Περιλαμβάνει 3 τεχνικά ανισόπεδων διαβάσεων: 2 Άνω Διαβάσεις επί του αυτοκινητόδρομου, 1 Κάτω Διάβαση επί της κατεύθυνσης Αρδάνιο Ορμένιο.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 15 Σχήμα 7: Ανισόπεδος κόμβος Αρδανίου Φωτ. 1: Κόμβος Αρδανίου. Τμήμα Αλεξανδρούπολη Κήποι

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 16 Φωτ. 2: Κόμβος Αγίου Σύλα (Καβάλα). 3. µ Φωτ. 3: Κόμβος Λαγκαδά

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 17. 3. µ. 4. µ µ ( ) Φωτ. 4: Κόμβος Ασπρων Χωμάτων (Καβάλα). 5. µ Φωτ. 5: Κόμβος Μέστης