ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΩΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ...2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ...4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ-ΑΦΟΡΜΗΣΗ...7 ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ...9

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΩΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ...2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ...4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ-ΑΦΟΡΜΗΣΗ...7 ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ...9 Α. ΤΟ ΨΑΞΙΜΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΟΥΛΑΠΑ ΜΑΣ. ΕΚΕΙ Η ΜΑΤΙΑ... (1 η υποομάδα) Πλαίσια-στόχοι, ερευνητικά ερωτήματα, δραστηριότητες, ερευνητικά εργαλεία-τεχνικές, αποτελέσματα-συμπεράσματα...9 Β. Η ΜΑΤΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΠΑΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ, ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ... (2 η υποομάδα) Πλαίσια-στόχοι, ερευνητικά ερωτήματα, δραστηριότητες, ερευνητικά εργαλεία-τεχνικές, αποτελέσματα-συμπεράσματα...35 Γ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ; (3 η υποομάδα) Πλαίσια-στόχοι, ερευνητικά ερωτήματα, δραστηριότητες, ερευνητικά εργαλεία-τεχνικές, αποτελέσματα-συμπεράσματα...59 Δ. ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ-ΚΡΗΤΙΚΗ (4 η υποομάδα) Πλαίσια-στόχοι, ερευνητικά ερωτήματα, δραστηριότητες, ερευνητικά εργαλεία-τεχνικές, αποτελέσματα-συμπεράσματα...75 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ : Αναστοχασμός, αυτοκριτική...82 ΕΠΙΛΟΓΟΣ...87 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ...88 ~ 1 ~

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ:«ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΝΤΟΥΛΑΠΑ.ΜΑΣ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΡΟΥΧΩΝ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ! ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ερευνητική εργασία με θέμα «Μια ματιά στην ντουλάπα μας» στοχεύει στην αποκωδικοποίηση της ενδυμασίας και στη συνειδητοποίηση της σύνθετης και πολυπαραγοντικής διαδικασίας που ξεκινά από τις πρώτες ύλες κατασκευής ρούχων, συνεχίζεται με την διαμόρφωση των διαθέσεων και συμπεριφορών του καταναλωτή και φτάνει στον προβληματισμό για την απόθεση των ρούχων μετά την χρήση. Προσεγγίζοντας τους παράγοντες που επηρεάζουν και δημιουργούν την ενδυμασία, μας απασχόλησε η σχέση της ενδυμασίας με την κοινωνία και την εποχή, το φαινόμενο της μόδας όπου ο διαφημιστικός λόγος παίζει καταλυτικό ρόλο, αλλά και η παλαιότερη και η τρέχουσα σχολική και νεανική μόδα. Η παρούσα ερευνητική εργασία, ξεκινώντας από την άμεση εμπειρία της καθημερινής ματιάς και χρήσης της ντουλάπα μας, επιχειρεί να αναδείξει τον προσωπικό ψυχολογικό χαρακτήρα και τις κοινωνικές διαστάσεις αυτού του προϊόντος που είναι το καθημερινό μας ένδυμα. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ότι η ενδυμασία αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της αισθητικής αντίληψης των ανθρώπων και της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Η λειτουργία των εργοστασίων ρούχων, πέρα από τις οικονομικές και περιβαλλοντικές καταστάσεις του θέματος, οδηγεί τον προβληματισμό μας στο θέμα της χρησιμοποίησης της παιδικής εργασίας και, βέβαια, στο μεγάλο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. ~ 2 ~

Η εργασία μας, έτσι, εμπίπτει στα πεδία «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες», «Τέχνη και Πολιτισμός», «Περιβάλλον και Αειφορία» Εδώ σημειώνουμε τη σύνδεση του θέματος μας με την ενότητα «Θέματα σχετικά με την ενδυμασία και την μόδα» του σχολικού εγχειριδίου Έκφραση-Έκθεση Α Λυκείου σελίδες 184-199.Στο αντίστοιχο μάθημα, εξάλλου, οι μαθητές διδάσκονται τη δομή του επιχειρήματος και συζητούν σχετικά με τη λειτουργία του διαφημιστικού λόγου. Τέλος, η γλωσσομάθεια των μαθητών-η οποία θεωρητικά προσεγγίζοντας πάλι στα πλαίσια του παραπάνω μαθήματος-βοηθά πρακτικά πλέον στην κατανόηση και αποδελτίωση ξενόγλωσσων πηγών. Μέσα από την ερευνητική μας εργασία, ο γενικότερος σκοπός μας είναι να αναπτύξουμε τη συνεργασία και την ομαδικότητα και «να μάθουμε πώς μαθαίνουμε»-η μάθηση του τρόπου μάθησης. Απώτερος-και ο πιο φιλόδοξος-στόχος μας είναι να αναπτύξουμεμέσα από την ενημέρωση και την έρευνα-την κριτική μας σκέψη και να απευθυνθούμε στους σύγχρονούς μας συμμαθητές και πολίτες, ώστε να αφυπνίσουμε και τη δική τους σκέψη. Τελικά, η παρούσα ερευνητική εργασία στοχεύει στην αναθεώρηση της σχέσης μας με τα ρούχα, στην αλλαγή στάσεων ζωής, στην απελευθέρωση μας απόόσες είναι αρνητικές επιδράσεις της μόδας και της διαφήμισης, και στη στροφή προς το είναι του ανθρώπου, που βρίσκεται μέσα μας ~ 3 ~

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Είναι η πρώτη φορά που μας δόθηκε η δυνατότητα συμμετοχής σε ερευνητική εργασία, στα πλαίσια της ενεργητικής μάθησης. Είναι αλήθεια πως στην αρχή είχαμε απορίες αρκετές σχετικά με το περιεχόμενο και τον τρόπο εργασίας στο καινούργιο αυτό μάθημα. Αναρωτιόμασταν αν θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε. Δεν κρύβουμε πως φανταζόμασταν δυσκολίες περισσότερες απ αυτές που στη συνέχεια υπήρξαν πραγματικά. Η υλοποίηση της εργασίας μας έκανε να καταλάβουμε πως, όταν καταπιαστείς με τη δυσκολία, αυτή παύει να υπάρχει...έτσι νιώσαμε μεγάλη αυτοπεποίθηση με την ολοκλήρωσή της. Και γίναμε πιο μεθοδικοί και στα άλλα μαθήματά μας. Θα θέλαμε, επίσης, να σημειώσουμε εδώ πως, όταν έγινε η σχετική συζήτηση για τα πιθανά θέματα που θα θέλαμε να ασχοληθούμε, με όλη μας τη διάθεση επιλέξαμε το συγκεκριμένο θέμα της ενδυμασίας, γιατί είναι στα άμεσα ενδιαφέροντά μας και γιατί τη ντουλάπα μας την ανοίγουμε όλη την ώρα ~ 4 ~

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ερευνητική μας εργασία δομείται σε τέσσερις ενότητες που πραγματεύονται επιμέρους αντικείμενα-υποθέματα, με τα οποία ασχολήθηκαν οι τέσσερις υπό-ομάδες, αντίστοιχα. Είναι φανερό ότι η ερευνητική μας εργασία δομήθηκε σε ενότητες με σαφές περιεχόμενο όμως, τόσο το περιεχόμενο της ενότητας Δ συναντάται με το περιεχόμενο των ενοτήτων Β και Γ, όσο και της ενότητας Β με της ενότητας Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ-ΑΦΟΡΜΗΣΗ ~ 5 ~

Με την τεχνική του καταιγισμού ιδεών, σκεφτόμαστε ομαδοσυνεργατικά. Χωρίς συγκεκριμένη σειρά, συντάσσουμε μια λίστα ερωτημάτων σχετικά με θέματα που μας ενδιαφέρει να μελετήσουμε. Έτσι προκύπτει η ΛΙΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ: Ποια είναι η προσωπική εμπειρία που οι μαθητές μπορούν να καταθέσουν ως προς το θέμα; Χρησιμοποιούμε πολλά ρούχα; Έχουμε πολλά, χρησιμοποιούμε λιγότερα; Πώς εξελίχθηκε διαχρονικά ο τρόπος ένδυσης; Ποια η τρέχουσα σχολική και νεανική μόδα; Πώς ήταν η αντίστοιχη σχολική και νεανική μόδα παλαιότερων εποχών; Πώς οι ενήλικες /οι ηλικιωμένοι; Ποια η εικόνα στην αγορά της πόλης; Είμαστε καταναλωτικοί με τα ρούχα; (εμείς, ο περίγυρός μας) Πώς επιδρά η διαφήμιση στον τρόπο ένδυσης; Τι άλλο μας επηρεάζει όταν επιλέγουμε τα ρούχα μας /όταν ψωνίζουμε; Ποια είναι η καλλιτεχνική διάσταση του θέματος ; Τα ρούχα ως καλλιτεχνική δημιουργία. Οι οίκοι μόδας και το δικό μας ντύσιμο. Ποια η επίδραση της σημερινής οικονομικής κρίσης στη λειτουργία των καταστημάτων; Ποια είναι η οικονομική διάσταση του θέματος; Εργοστάσια ρούχων. Ποιοι παράγουν τα ρούχα μας; Ποιοι φέρονται ως κατασκευαστές και ποιοι τα φτιάχνουν τελικά; ~ 6 ~

Τι δηλώνουν οι ετικέτες των ρούχων μας ; Γιατί τα ρούχα μας κατασκευάζονται σε διαφορετικές από τις χώρες παραγωγής; Ποιο το κόστος κατασκευής, ποια η τελική τιμή; Ποιες είναι οι συνέπειες της παραγωγής ρούχων α) στο περιβάλλον β) στην αειφόρο ανάπτυξη γ) στον ανθρωπιστικό τομέα, αν σκεφτούμε την ενοχοποίηση εταιριών για εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας; Πώς συνεχίζεται το θέμα με τη ρύπανση; Πού αποθέτουμε εμείς τα ρούχα μας μετά; Εργοστάσια ρούχων και περιβάλλον. Οι μεταφορές ρούχων απαιτούν καταναλωνόμενη ενέργεια; Προκαλούν ρύπανση; Πώς κρίνουμε τον εαυτό μας στο θέμα της ένδυσης; Ποια κριτική μπορούμε να κάνουμε για όλα αυτά; ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ~ 7 ~

A. ΤΟ ΨΑΞΙΜΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΟΥΛΑΠΑ ΜΑΣ. ΕΚΕΙ Η ΜΑΤΙΑ ~ 8 ~

Ερώτημα 1 ο : Ποια η προσωπική και καταναλωτική μας σχέση με τα ρούχα; Στόχος 1 ος : Η συνειδητοποίηση των προτιμήσεών μας στα ρούχα μας. Εργασία: Έρευνα μέσα στον οικειότερο χώρο του σπιτιού μας, την προσωπική μας ντουλάπα και καταγραφή όλων των ειδών ένδυσης που χρησιμοποιεί το κάθε μέλος της ομάδας μας. Στη συνέχεια, συγκέντρωση αθροισμάτων κατά φύλο και κατά είδος ρούχου. Έτσι, προκύπτουν δύο πίνακες: ένας για τα κορίτσια, ένας για τ αγόρια. Τεχνική:Συγκέντρωση όλων των στοιχείων σε φύλλα Excel και δημιουργία γραφημάτων. α)για τη σχέση:είδος ρούχου-ποσότητα για τα κορίτσια β)για τη σχέση:είδος ρούχου- Ποσότητα για τα αγόρια γ)για τη σχέση:είδος ρούχου-χρόνος απόκτησης για τα κορίτσια δ)για τη σχέση:είδος ρούχου-χρόνος απόκτησης για τα αγόρια ~ 9 ~

ΠΟΣΟΤΗΤΑ Αποτελέσματα: Τα γραφήματα διαμορφώθηκαν ως εξής: Δράση: Με την έρευνα που πραγματοποιήσαμε-και τα πέντε μέλη της ομάδας μαςσυγκεντρώσαμε στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση ρούχων κατάφύλλο. Στη συνέχεια, με τα στοιχεία αυτά καταφέραμε και σχεδιάσαμε τέσσερα γραφήματα. Τα δύο γραφήματα απεικονίζουν τη σχέση «είδος ρούχων και ποσότητα» κατά φύλο, τα επόμενα δύο τη σχέση «είδος ρούχων και χρόνος απόκτησης» κατά φύλο. ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ-ΠΟΣΟΤΗΤΑ(ΚΟΡΙΤΣΙΑ) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Τζιν Πουλόβερ Φούτερ Φόρμα Φούστα Πουκάμισο ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ Κοντομάνικο Μπουφάν Ζακέτα Σορτσάκι Μπλούζες ΠΟΣΟΤΗΤΑ ~ 10 ~

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ-ΠΟΣΟΤΗΤΑ(ΑΓΟΡΙΑ) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Τζιν Πουλόβερ Φούτερ Φόρμα Πουκάμισο ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ Κοντομάνικο Μπουφάν Ζακέτα Βερμούδα Μπλούζες ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ-ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ(ΚΟΡΙΤΣΙΑ) 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Τζιν Πουλόβερ Φούτερ Φόρμα Φούστα Πουκάμισο ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ Κοντομάνικο Μπουφάν Ζακέτα Σορτσάκι Μπλούζες ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ~ 11 ~

ΧΡΟΝΙΑ ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ-ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ(ΑΓΟΡΙΑ) 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Τζιν Πουλόβερ Φούτερ Φόρμα Πουκάμισο Κοντομάνικο ΕΙΔΟΣ ΡΟΥΧΩΝ Μπουφάν Ζακέτα Βερμούδα Μπλούζες ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: I. Ως προς την ποσότητα, κάποια είδη ρούχων-κοντομάνικαυπάρχουν εξίσου στις ντουλάπες αγοριών και κοριτσιών.ο χρόνος δε της απόκτησης είναι αρκετά πρόσφατος. II. Άλλα είδη ρούχων υπάρχουν σε διαφορετικές ποσότητες κατά φύλο. Τα αγόρια έχουν περισσότερες μπλούζες, ενώ τα κορίτσια περισσότερα τζιν. Ως προς το χρόνο απόκτησης, είναι ο ίδιος για τα δύο φύλα στα τζιν. III. Γενικό Συμπέρασμα:Κατά φύλο προκύπτουν παρόμοια γραφήματα. Πάνω-κάτω, ίδια είναι τα στοιχεία των γραφημάτων. Επίσης τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια στις μέρες μας ~ 12 ~

ασχολούνται με τη μόδα και το ντύσιμό τους έχει γίνει η κυριότερη ασχολία τους. Στόχος 2 ος : Η εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις καταναλωτικές συνθήκες που έχουν σχέση με τα ρούχα. Τεχνική: Σύνταξη ερωτηματολογίου που απευθύνεται σε παιδιά της ηλικίας μας. Συνεντεύξεις από τους τρεις μαθητές της Β Λυκείου:Χαρά Γουρζέλα, Παρασκευή Ασπρομάλλη και Ευριπίδη Κατσιώνη, τις οποίες γυρίσαμε σε video. ~ 13 ~

Στη συνέχεια, ζητήσαμε από τους μαθητές ενός τμήματος της Β Λυκείου, του Β1, να μας συμπληρώσουν το ίδιο ερωτηματολόγιο. Συγκεντρώσαμε τα ερωτηματολόγια και περάσαμε τις απαντήσεις σ ένα στατιστικό πακέτο. Διενεργήσαμε ένα gallop μικρής κλίμακας. Μ ε βάση τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης, συντάξαμε μια αναφορά της έρευνάς μας. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΞΗΣ ΜΟΡΦΗ: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ «ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΤΑ ΡΟΥΧΑ»: Ηλικία. Φύλο... ~ 14 ~

1. Χρησιμοποιείτε πολλά ρούχα; Ναι Όχι 2. Στην ντουλάπα σας υπάρχουν μόνο ρούχα που χρησιμοποιείται; Ναι Όχι 3. Τα παλιά σας ρούχα τι τα κάνετε; Τα πετάω Τα χαρίζω Τα κρατάω για τα αδέρφια μου Τα ανταλλάσσω με φίλες μου 4. Πόσο συχνά αγοράζετε ρούχα; Κάθε μήνα Κάθε τρίμηνο Κάθε εποχή Αραιότερα 5. Γιατί αγοράζετε συνήθως ρούχα; Γιατί φθείρονται τα παλιά Γιατί αλλάζει η μόδα Γιατί με κάνει να νιώθω καλύτερα 6. Προτιμάτε επώνυμα ρούχα; Ναι Όχι ~ 15 ~

7. Πιστεύετε ότι τα ρούχα σας δείχνουν κάτι για τον εαυτό σας; Ναι Όχι 8. Ποιο είναι το βασικό κριτήριο για να αγοράσετε ρούχα; Η τιμή Η μόδα Η φίρμα Η πρακτικότητα Η γνώμη του/τη /φίλου/ης 9. Προσέχετε την χώρα προέλευσης; Ναι Όχι 10. Τι στυλ ρούχων προτιμάτε; Επίσημο Αθλητικό Καθημερινό 11. Από ποια ηλικία ψωνίζετε μόνοι σας; Παιδική Εφηβική Νεανική 12. Το στυλ ντυσίματος σας επηρεάζεται από τις διαφημίσεις; Ναι Όχι 13. Ασχολείστε με τη μόδα; ~ 16 ~

Ναι Όχι 14. Δέχεστε κριτική από τους συμμαθητές σας; Ναι Όχι 15. Αν δέχεστε κριτική πως το αντιμετωπίζετε; Αδιαφορώ Επηρεάζομαι Προσαρμόζω το ντύσιμο μου στην κριτική Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΕΛΗΞΕ ΣΤΑ ΕΞΗΣ: Στις μέρες μας τα περισσότερα παιδιά χρησιμοποιούν αρκετά ρούχα. Όμως στις ντουλάπες τους δεν υπάρχουν μόνο αυτά, υπάρχουν και αρκετά ρούχα που δεν χρησιμοποιούν. Αυτό δείχνει ότι κρατάνε τα παλιά τους ρούχα για τα αδέρφια τους και ελάχιστοι είναι αυτοί που τα πετάνε. Οι νέοι είναι υπερκαταναλωτικοί, αφού ψωνίζουν κάθε μήνα. Ο σκοπός τους όμως δεν είναι η ταύτιση με τη μόδα παρά το ότι τους κάνει να νοιώθουν καλύτερα. Επίσης δεν προτιμούν επώνυμα ρούχα και το βασικό τους κριτήριο για την αγορά τους είναι αρχικά η πρακτικότητα, έπειτα η τιμή και τέλος η μόδα, καθώς και η γνώμη κάποιου άλλου, όπως για παράδειγμα του φίλου ~ 17 ~

τους. Ο τρόπος ντυσίματος για τους εφήβους δεν είναι ένα απλό θέμα. Δείχνει πολλά πράγματα για τον εαυτό τους, όπως τον χαρακτήρα τους. Εκτός απ όλα αυτά, προτιμούν να ντύνονται απλά και καθημερινά και αυτό μπορούμε πολύ εύκολα να το διαπιστώσουμε. Δεν τους αρέσουν τα φανταχτερά ρούχα και οι υπερβολές όπως τα λένε. Τα περισσότερα παιδιά ψωνίζουν μόνα τους από την εφηβική τους ηλικία. Ωστόσο, καθώς ασχολούνται με τη μόδα το ντύσιμό τους δεν επηρεάζεται από τις διαφημίσεις. Στο σχολείο δέχονται κριτική από τους συμμαθητές τους, όμως συνήθως δεν επηρεάζονται, απλά αδιαφορούν. Ερώτημα 2 ο σχολικής και νεανικής μόδας Στόχος: : Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της παλαιότερης Η σύγκριση με τη σχολική μόδα παλαιότερων εποχών και ο προβληματισμός σχετικά με αυτή τη σύγκριση. Δραστηριότητα: Συγκέντρωση φωτογραφικού και εικονογραφικού υλικού ~ 18 ~

Πηγές: Internet, Βιβλίο Λογαρά «Πάτρα-Μία πόλη στην φωτογραφία» Τεχνική: Συνέντευξη από ενήλικα. Ο Γουσταύος Κλάους, η γυναίκα του Θωμαϊδα και η κόρη τους Αμαλία. Ο ιδρυτής της γνωστής οινοποιίας «Αχάια Κλάους», Βαυαρός στην καταγωγή, εγκαταστάθηκε στην Πάτρα το 1825.Ντύσιμο επίσημο. ~ 19 ~

Σπουδάστριες στο διδασκαλείο του Αρσακείου. Το Αρσάκειο ιδρύθηκε στην Πάτρα το 1891 από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αθηνών και περιλάμβανε σχολές από νηπιαγωγείο μέχρι γυμνάσιο και διδασκαλείο (για την εκπαίδευση διδασκαλισσών). Ντύσιμο ομοιόμορφο... μαθητευομένων. Ο Τάσης Δρούλιας με τη γυναίκα του Λουίζα (αριστερά) και μια φίλη τους σε περιοχή έξω από την Πάτρα (φωτ. δεκαετίας 1930). Ντύσιμο βόλτας...εποχής. ~ 20 ~

Λαμπριάτικο τραπέζι (φωτ. 1936). Πρόσωπα σοβαρά, πλην χαλαρά για τη φωτογράφιση. Στο κέντρο της φωτογραφίας ο Κωνσταντίνος Δάσιος, μεγαλέμπορος ξυλείας. Ξεχωρίζουν το κοστούμι και η γραβάτα στους άνδρες, τα καλυμμένα μαλλιά στη γυναίκα της φωτογραφίας. Αποκριάτικος χορός. Κολομπίνες και πιερότοι (φωτ. Δεκαετίας 1930, περίοδος μεσοπολέμου). Με το ύφος και το στιλ που ταιριάζει στην περίπτωσή τους. ~ 21 ~

Ντυμένη τσιγγάνα διαβάζει τη μοίρα τους (φωτ. 1925). Κορίτσια στη συνοικία των προσφυγικών, το τελευταίο διήμερο της αποκριάς. Η μεταμφίεση και το θέμα τους σε... λαϊκά μέτρα. Επίσκεψη στο αγρόκτημα της Λεύκας (φωτ. 1934). Ο Σωτήρης Νικολόπουλος, προϊστάμενος του Λιμενικού Ταμείου της Πάτρας, με τους ανιψιούς του. Η γραβάτα απαραίτητη στον ενήλικα της φωτογραφίας, το παιδικό ντύσιμο πάλι αξιοπρόσεκτο. ~ 22 ~

Ο σταθμάρχης και το προσωπικό του σιδηροδρομικού σταθμού Αγίου Διονυσίου Πατρών (φωτ. 1895). Προσέχουμε το ντύσιμό τους που είναι και τυχαία ομοιόμορφο. Ο καθένας με το ύφος του, το οποίο εξαρτάται ασφαλώς από το αξίωμα και το ρόλο. Στην περιοχή της Εγλυκάδας (φωτ. Δεκαετίας 1930). Μέλη της οικογένειας Πολίτη. Ντύσιμο... εποχής. ~ 23 ~

Φωτογραφία από ειδική περίπτωση. Επισκεπτήριο φυλακών (φωτ. 1927). Συγγενείς επισκέπτονται τους δικούς τους έγκλειστους στις φυλακές Μαργαρίτη (τέρμα Λόντου, κοντά στη Δεξαμενή). Το ντύσιμο απλό, λαϊκό. Σε παράταξη καθ ύψος (φωτ. 1932). Ίδιο το ντύσιμο, αλλά ο καθένας το δικό του βλέμμα, το προσωπικό του ύφος. ~ 24 ~

Όλοι εποχούμενοι, εξ απαλών ονύχων (φωτ. 1964) στον κήπο του σπιτιού τους, Παναχαϊκού και πλατεία Υψηλών Αλωνίων. Μάλλον είναι... Κυριακή. Παραδοσιακή οικογενειακή φωτογραφία. Ο Χρήστος Ρόδης, η γυναίκα του Γεωργία και η κόρη τους Αγγελική (φωτ. 1955). Ο Χρήστος Ρόδης υπηρέτησε ως γιατρός στο αλβανικό μέτωπο και συμμετείχε στην Αντίσταση. ~ 25 ~

Γυμναστικές επιδείξεις (φωτ. 1952). Μικροί μαθητές σε παράταξη, ντυμένοι με ναυτική στολή, στην ταράτσα του κινηματογράφου «Ούφα» (γωνία Παναχαϊκού και πλατεία Υψηλών Αλωνίων. Ο Σουηδός πρέσβης Grӧnwal σε ομιλία του στα εγκαίνια του Πρεβεντορίου Πατρών (φωτ. 1950). Παρατηρούμε το επίσημο και ομοιόμορφο ντύσιμο των παιδιών. ~ 26 ~

Στη λιτανεία του πολιούχου Άγιου (φωτ. 1949). Στην παραλία του Ρίου (φωτ. 1953). Μέλη της οικογένειας Θεόδωρου Δάσιου με τη συγγενή εξ Αλεξανδρείας οικογένεια Βασιλείου Ζώτου. (Στο βάθος της φωτογραφίας, δεξιά, διακρίνεται η Στερεά και η Παλιοβούνα). ~ 27 ~

Φωτογραφία Δεκεμβρίου 1960. Περιοχή των Ιτεών. Ώρα για ανάλαφρο ντύσιμο βόλτας. Ντυμένοι επίσημα για τη φωτογραφία (φωτ.1890). Ο Γεώργιος Κοζάκος, μεγαλέμπορος υαλικών, η γυναίκα του Χριστίνα και τα επτά παιδιά τους. ~ 28 ~

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 1) ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΙΑΣ ΦΙΛΗΣ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΔΙΕΦΕΡΕ Η ΜΟΔΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ; Η νεανική μόδα από την σημερινή διέφερε σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Το ντύσιμο των νέων είναι πολύ διαφορετικό από ό,τι το παλιό. Ιδιαίτερα στα παπούτσια,αλλά και στα ρούχα, ντύνονται περισσότερο με επώνυμες μάρκες τώρα, ενώ παλιά ούτε καν. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ; Οι ομοιότητες είναι ελάχιστες, αλλά υπάρχουν. Οι νέοι, και κυρίως οι έφηβοι, σκέφτονται και διαπραγματεύονται πολλές ιδέες, παίρνουν πολλά ρούχα ή υποδήματα ή άλλα αξεσουάρ και τα παραποιούν αναλόγως με το γούστο τους και αυτό το ονομάζουμε μόδα και εξέλιξη. Οι ομοιότητες κυρίως που έχουμε ακόμα και σήμερα, είναι μερικά παντελόνια και τζιν, που φορούσαν τα αγόρια όπως και κάποια πουκάμισα-και στα κορίτσια τα φορεματάκια με πιέτες και κορδέλες για τα μαλλιά. ΤΟ ΝΤΥΣΙΜΟ ΗΤΑΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ Ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕΜΝΟ; Το ντύσιμο παλιά ήταν σαφώς περισσότερο σεμνό από ό,τι το σημερινό, ιδίως στα κορίτσια που ντύνονταν σεμνά και καθόλου προκλητικά-και τα αγόρια πολύ απλά. ΦΟΡΟΥΣΑΤΕ ΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ; Στο σχολείο καθημερινά τα κορίτσια ντύνονταν με στολή, και ήταν ένα φορεματάκι σε απόχρωση του μπλε, αρκετά μακρύ με άσπρο γιακά και από κάτω παπούτσια σε στυλ μπαλαρίνας ~ 29 ~

όπως σήμερα-απλά και τα μαλλιά πάντα πιασμένα ή αλλιώς κάτω με μια κορδέλα. Τα αγόρια δεν είχαν κάτι συγκεκριμένο ντύνονταν πολύ λιτά, δηλαδή ένα παντελόνι συνήθως μαύρο και από πάνω πουκάμισο με μεγάλους ώμους ή απλές μπλούζες. ΤΙ ΣΚΕΦΤΕΣΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΠΟΥ ΦΟΡΑΝΕ ΣΗΜΕΡΑ; Προσωπικά η άποψή μου, είναι πως κάθε δεκαετία τόσο θα εξελίσσεται και η μόδα... σαφώς τα ρούχα όπου φοράνε σήμερα οι νέοι δεν μου αρέσουν σε μεγάλο βαθμό, διότι, πιστεύω, είναι διαφορετικός ο τρόπος ζωής αλλά και οι συνήθειες. ΠΡΟΣΕΧΑΤΕ ΤΟ ΝΤΥΣΙΜΟ ΣΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ; Πάντα και οποιοσδήποτε πρόσεχε το ντύσιμό του, εκτός βέβαια από τις εξαιρέσεις που υπάρχουν παντού. Τα κορίτσια έξω από το σχολείο φορούσαν διάφορα φορεματάκια και τα αγόρια παρόμοια με αυτά που φόραγαν και στο σχολείο. ΘΑ ΦΟΡΟΥΣΑΤΕ ΕΣΕΙΣ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ; Πιστεύω πως όχι διότι είναι και η ηλικία, η οποία είναι διαφορετική. Αλλά είναι και ο τρόπος ζωής Άλλες εποχές ήταν παλιά. Και άλλες αντιλήψεις, ενώ τώρα είναι πολύ διαφορετικά. Για αυτόν το λόγο όχι. ΚΡΙΝΕΤΕ ΣΕΜΝΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΝΤΥΣΙΜΟ; Σε ορισμένα παιδιά κρίνω απολύτως φυσιολογικό και σεμνό το ντύσιμό τους, αντίθετα όμως σε κάποια άλλα Θεωρώ τις ~ 30 ~

αλλαγές που κάνουν λιγάκι υπερβολικές και γι' αυτόν το λόγο πιστεύω δεν θεωρείται απόλυτα τόσο σεμνό. 2) ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΜΙΑ ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΠΩΣ ΗΤΑΝ Η ΜΟΔΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 80 ; Η μόδα στην δεκαετία του 80 είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια με την σημερινή. Εκείνη την εποχή ήταν πολύ δημοφιλή τα τζιν. Άντρες και γυναίκες-κυρίως άντρες φορούσαν τζιν ξεβαμμένα και σκισμένα, τζιν μπουφάν και τεράστια T- shirts. Εκτός από όλα αυτά, οι γυναίκες συνηθιζόταν να φοράνε μίνι φούστες, κολάν, φορέματα με τον ένα ώμο έξω, κοντά jackets, βάτες, αθλητικές φόρμες και αθλητικά κορμάκια. Αγαπημένα τους παπούτσια ήταν τα αθλητικά εταιριών όπως Reebok, Nike, Keds, L.A Gear. Επιπλέον, μεγάλη σημασία έδιναν στα αξεσουάρ τους. Το ντύσιμό τους συνοδευόταν από γκέντες, γάντια με κομμένα δάχτυλα, χρωματιστά καλσόν, φιόγκους στα μαλλιά και στέκες! ΤΙ ΕΧΕΙ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 80 ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ; Στις μέρες μας έχουν επικρατήσει πολλά στοιχεία από την μόδα των 80 ς. Τα τζιν είναι το πιο αγαπητό ρούχο όλων των εφήβων-όπου και να τους συναντήσεις, φοράνε τζιν. Ωστόσο συνηθισμένα είναι τα κολάν με φαρδιά T-shirts και όχι τόσο πολύ οι μίνι φούστες, ενώ οι βάτες καθόλου. Παράλληλα εκτός από όλα αυτά, οι γκέτες και οι στέκες υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Από την άλλη, οι φιόγκοι στα μαλλιά ήταν στη μόδα για μεγάλο χρονικό διάστημα! ~ 31 ~

ΠΟΣΟ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΕΛΙΚΑ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΟΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΔΑ ΤΟΥ 80 ; Κατά την γνώμη μου, η μόδα των 80 ς δεν διαφέρει και πολύ από την σημερινή τα περισσότερα πράγματα έχουν επικρατήσει. Οι νέοι και οι έφηβοι αναζητούν και τους αρέσουν πράγματα από ακόμη παλαιότερες εποχές. Αυτό είναι ένα ευχάριστο γεγονός διότι με αυτόν τον τρόπο οι παλιές μας συνήθειες και, με λίγα λόγια, ο τρόπος ζωής μας δεν θα ξεχαστεί αλλά θα μεταφέρεται στις επόμενες γενιές. Σημείωση : Διατηρήσαμε τη γνησιότητα του προφορικόυ λόγου 3)ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ: Φωτογραφίες από: Internet ~ 32 ~

ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΟΔΙΑ Πριν τριάντα χρόνια, το 1982 καταργήθηκε η σχολική ποδιά ως υποχρεωτική από τα σχολεία. Αυτό επέφερε αντιδράσεις με γνώμες να διχάζονται. Άλλοι ήταν σύμφωνοι με αυτό το μέτρο και άλλοι όχι. Από την μία πλευρά υποστήριζαν ότι η ποδιά χαρακτηρίζει τη σχολική ομάδα με σύνεση και ομοιομορφία. Από την άλλη θεωρούσαν την ποδιά είδος εξαναγκασμού και έλλειψη ελευθερίας των μαθητών. Άλλοι πάλι υποστήριζαν ότι το κόστος είναι υψηλό και επιβαρύνει τους γονείς, πλουτίζοντας τις βιοτεχνίες. Η αντίθετη πλευρά υποστηρίζει ότι με την κατάργησή της οδηγούμε τα σχολεία σε πασαρέλες οίκων μόδας. Από τότε έχουν κάνει συζητήσεις για επαναφορά της ποδιάς, ποτέ όμως δεν έχουν καταλήξει κάπου. Υπάρχουν μόνο κάποια ιδιωτικά σχολεία που εφαρμόζουν το μέτρο της στολής. Κατά προσωπική μου άποψη, πρέπει να επανέλθει η ποδιά. Οι στολές στις σχολικές ομάδες δείχνουν πειθαρχία, σεβασμό και συνοχή. Δεν κλειδώνουν τις προσωπικότητες και τις ελευθερίες των μαθητών! ~ 33 ~

Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1950-1960 Κατά την διάρκεια 1950-1960 τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα καθώς και οι συνθήκες επιβίωσης. Υπήρχαν πολλά οικονομικά προβλήματα τα οποία είχαν και αρκετές συνέπειες. Μία από αυτές τις αμέτρητες ελλείψεις ήταν και η έλλειψη ρούχων. Ήταν ένα αρκετά σοβαρό θέμα που επιδεικνυόταν τον χειμώνα όταν οι μικρομαθητές έπρεπε να βγουν έξω και να πάνε στο σχολείο. Φορούσαν ρούχα τα οποία σκέπαζαν μόνο το μισό σώμα και ήταν κουρελιασμένα. Τα πόδια για αρκετά χρόνια δεν είχαν δει καλά παπούτσια, παρά μόνο ήταν πάντοτε μουσκεμένα.έτσι κι αλλιώς δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο, ώστε να αποκτήσουν πολυτέλεια, αλλά μόνο αν ανεχθούν αυτή την άθλια κατάσταση της εποχής. ~ 34 ~

Β. Η ΜΑΤΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΠΑΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ, ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ... ~ 35 ~

Ερώτημα 1 ο : Πια είναι τα κριτήρια επιλογής των ρούχων μας; Στόχος Να συνειδητοποιήσουμε πώς αγοράζουμε, ποιοι παράγοντες μας, επηρεάζουν. Επίσης να κατανοήσουμε τον καταλυτικό ρόλο της διαφήμισης. Εργασίες Σύνταξη ενός ερωτηματολογίου που απευθύνεται σε καταναλωτές και ενός ερωτηματολογίου που απευθύνεται σε καταστηματάρχες. Πεδίο: Έξοδος στο εμπορικό κέντρο της Πάτρας για την υλοποίηση των δυο συνεντέυξεων, αντίστοιχα. Τεχνική: Μαγνητοφώνηση, απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης. Έρευνα σχετικά με τα χαρακτηριστικά των διαφημίσεων ρούχων, του διαφημιστικού λόγου γενικά, που τον κάνουν τόσο αποτελεσματικό. Πηγές : Αναζήτηση κειμένων και εικόνων διαφημίσεων στο internet. Αποτελέσματα Το κείμενο της συνέντευξης. Συγκέντρωση κειμένων και εικόνων παλαιότερων και σύγχρονων διαφημίσεων. ~ 36 ~

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΕΣ 1. Τι στυλ ρούχων προτιμούν οι περισσότεροι πελάτες σας ; Οι πιο πολλοί προτιμούν άνετα ρούχα για όλες τις ώρες. 2. Έχετε κατά καιρούς σκεφτεί να διαφοροποιείτε το στυλ ρούχων που διαθέτει το κατάστημά σας, προκειμένου να προσελκύετε περισσότερους πελάτες ; Εννοείται! Αυτό γίνεται αρκετές φορές. Ανάλογα με τις προτιμήσεις των πελατών μας, η εταιρεία συμπληρώνει τη συλλογή της, προκειμένου να τους ικανοποιήσει. 3. Οι αγοραστές προτιμούν το ακριβό και φερέγγυο ένδυμα ή το φτηνό ρούχο που θα φορεθεί χωρίς πολλή σκέψη ; Στη σημερινή εποχή λόγω κρίσης, οι αγοραστές προτιμούν το φνηνό, αλλά ποιοτικό ρούχο που θα φορεθεί εύκολα. 4. Οι γυναίκες προτιμούν το διαχρονικό, κλασσικό ρούχο ή το απλό πρακτικό στυλ ; Άλλες προτιμούν το διαχρονικό και άλλες το πιο μοντέρνο στυλ. 5. Οι γυναίκες αγοράζουν συχνότερα ή οι άνδρες ; Οι γυναίκες! 6. Με τη σημερινή οικονομική κρίση, απευθύνεστε σε καταναλωτές αυξημένων οικονομικών δυνατοτήτων ; Απευθυνόμαστε στη μεσαία τάξη καταναλωτών. 7. Με ποιες τεχνικές έχετε διασώσει την επιχείρησή σας ως τώρα ; Με σεβασμό στον πελάτη, με την καλή ποιότητα ρούχων και τις καλές τιμές που διαθέτουμε. ~ 37 ~ Από το κατάστημα Raxevsky ( Ρ.Φεραίου...Πάτρα)

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ 1. Με ποιο κριτήριο επιλέγετε το καθημέρινό σας ντύσιμο; Με το κριτήριο των αναγκών μου και φυσικά με τη φύση της δουλειάς μου. 2. Ακολουθείτε τη μόδα; Προσπαθώ, όσο μου επιτρέπουν τα οικονομικά μου, ν ακολουθώ τη μόδα. Αλλιώς προσαρμόζω διάφορα αξεσουάρ στα ρούχα που ήδη έχω. 3. Οι διαφημίσεις σάς επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμο; Ναι, με επηρεάζουν οι διαφημίσεις σε μεγάλο βαθμό. 4. Πόσα χρήματα συνηθίζετε να ξοδεύετε για την αγορά των ρούχων σας; Γύρω στα 400-500 ευρώ. 5. Πόσο συχνά ψωνίζετε; Για προσωπικές μου ανάγκες ψωνίζω κάθε μήνα. 6. Προτιμάτε επώνυμες μάρκες ή κάτι πιο οικονομικό; Προτιμώ τις επώνυμες μάρκες. ~ 38 ~

Συγκέντρωση κειμένων και εικόνων διαφημίσεων παλαιότερων και σύγχρονων. Μulberry : Δείτε τι θα φορεθεί το Καλοκαίρι του 2012 της: Χρύσας Δελούδη Δημοσιογράφος 30 / 9 / 2011 @ 13:00 Νέες τάσεις Μπορεί ο χειμώνας να μην έχει κάνει ακόμη αισθητή την παρουσία του, όμως η γνωστή εταιρία Mulberry, είναι ένα βήμα μπροστά και έχει βγάλει τη νέα της κολεξιόν για την Άνοιξη- Καλοκαίρι 2012. Τα έντονο χρώματα πρωταγωνίστησαν σε όλα τα κομμάτια της σειράς, ενώ από την καινούργια συλλογή της Mulberry δεν έλειψαν ούτε αυτή τη χρονιά, οι λουξ λεπτομέρειες που χαρίζουν έξτρα πινελιές στυλ στα ρούχα. Η παρουσίαση με τα νέα συνολάκια της σειράς έγινε στο Claridge s Ballroom, στο Λονδίνο, όπου έδωσαν το παρών αρκετοί επώνυμοι της ξένης showbiz. Στις πρώτες θέσεις έκαναν την εμφάνισή τους οι Kate Moss, Kristen Stewart, Romola Garai, Hayley Atwell, Olivia Palermo, Laura Bailey, Erin O Connor, Harley Viera Newton, Eliza Doolittle, Jade Williams, Caroline Seiber, Mary Charteris, Margo Stilley, Marissa Montgomery, Vanessa Kirby, Ophelia Lovibond, Douglas Booth και Tom Hughes. Δείτε τι θα φορεθεί την Άνοιξη και το Καλοκαίρι του 2012 ~ 39 ~

Το tlife.gr δεν θα προτρέξει τόσο πολύ. Θα σου κάνει μια εισαγωγή για το ποιές είναι οι τάσεις που προτείνουν οι μεγάλοι οίκοι μόδας και σιγά σιγά θα σου αναλύσει όλες τις λεπτομέρειες ώστε ο χειμώνας και το πρώτο δροσερό αεράκι να σε βρουν πανέτοιμη! Ρούχα θηλυκά με έντονο χαρακτηριστικό τους την κομψότητα! Χρώματα έντονα, που μπλέκονται μεταξύ τους φορεμένα με ζώνες στη μέση. Κοψίματα έντονα και σκισίματα στις μακριές φούστες. Βινίλ cocktail dresses. Χρυσές ζώνες και κουμπιά. Καπέλα. Γάντια. Γούνες. Παλτό. Κι ένας αέρας έντονης 60s θηλυκότητας να αφήνεται στο πέρασμά τους. Στοιχεία που σε προδιαθέτουν να θέλεις να ντυθείς... γυναίκα! Το εντυπωσιακό είναι πως φέτος τα ρούχα είναι και πρακτικά που σημαίνει πως μπορούν να φορεθούν και να σε βγάλουν ασπροπρόσωπη σε πολλές διαφορετικές περιστάσεις. Έντονα Χρώματα Από αριστερά: Gucci, Givenchy, Yves Saint Laurent Τα έντονα χρώματα συνήθως τα έχουμε συνδεδεμένα στο μυαλό μας με το Καλοκαίρι. Ευτυχώς θα συνεχίσουμε να τα φοράμε και τον Χειμώνα. Με τη μόνη διαφορά πως τα υφάσματα πρέπει να είναι καλύτερα, πιο χοντρά ανδεικνύοντας τη γυναικεία μας πλευρά. ~ 40 ~

Eμπριμέ και γεωμετρικά σχέδια Από αριστερά: Dries van Noten, Just Cavalli, Mary Katrantzou Ο χειμώνας επιβάλει και πάλι τα εμπριμέ και τα γεωμετρικά σχέδια. Αυτήν τη φορά όμως το ενδιαφέρον σε αυτά τα δύο trends είναι πως μπορείς να τα μπλέξεις μεταξύ ~ 41 ~

~ 42 ~

~ 43 ~

Τα αποτελέσματα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε από τη δεύτερη εργασία είναι: Σχετικά με τη μόδα ανά δεκαετίες: 1920 Μετά τη λήξη του A παγκοσμίου πολέμου οι γυναίκες αρχίζουν να γίνονται ανεξάρτητες. Είναι η περίοδος των αποκαλούμενων φλάπερ κοριτσιών (flappergirls) που ζουν έντονα και προκλητικά. Οι γυναίκες καπνίζουν, αποκτούν σεξουαλική ελευθερία και πλέον μπορούν να ψηφίσουν. Διαβάζουν περιοδικά όπως Vogue, The Queen, Gazette και Harper s. Ο κορσές καταργείται δίνοντας ακόμα περισσότερη ελευθερία και τα ρούχα αποκτούν φαρδιές γραμμές, ενώ για πρώτη φορά τα πόδια αποκαλύπτονται. Τα πλεκτά μαγιό είναι πλέον αποδεκτή περιβολή για την παραλία και καθιερώνονται από την Αυστραλέζα κολυμβήτρια Anette Kellerman. Το 1921 η Chanel λανσάρει το περίφημο Chanel No 5. Η σιλουέτα είναι φαρδιά με ζώνη στη μέση. Το 1925 η γραμμή ανεβαίνει μέχρι το γόνατο και για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια πάνω από το γόνατο. Τα φορέματα είναι κεντημένα, έχουν κρόσσια και συνήθως τα υφάσματα είναι αέρινα και διαφανή. Τα παλτό είναι βαριά και φοριούνται γύρω από το σώμα σαν κιμονό. Αμάνικες μπλούζες, βαθιά ντεκολτέ, αλλά και τα πρώτα πουλόβερ. Οι φούστες έχουν πιέτες και είναι διακοσμημένες με φιόγκους, λουλούδια και χάντρες και αργότερα με γεωμετρικά σχέδια. ~ 44 ~

1930 Η μόδα συναντά τον κινηματογράφο και το Χόλυγουντ δημιουργεί σύμβολα κομψότητας, καθώς οι γυναίκες θέλουν να είναι διαρκώς λαμπερές, όπως οι αγαπημένες τους πρωταγωνίστριες. Η σιλουέτα είναι λεπτή και ψιλή με τονισμένη μέση και έντονους ώμους. Τα φορέματα είναι λοξά κομμένα (το λεγόμενο bias-cut), καλύπτουν τις γάμπες αλλά αφήνουν όλη την πλάτη έξω. Καπέλα και γάντια γίνονται απαραίτητα στοιχεία της γυναικείας γκαρνταρόμπας. Τα παντελόνια και τα σορτς γίνονται αποδεκτά ως ενδύματα παραλίας αλλά και άνεσης. Το 1933 ο οίκος Hermès λανσάρει το πρώτο του μεταξωτό μαντήλι γράφοντας τη δική του ιστορία. Το μαύρισμα γίνεται μανία, τα μονοκόμματα μαγιό με βαθιά ανοιχτή πλάτη συναρπάζουν, ενώ τα γυαλιά ηλίου είναι το απόλυτο αξεσουάρ. Το λευκό χρώμα και το σατέν κυριαρχούν. 1940 O Β Παγκόσμιος Πόλεμος βάζει τη μόδα σε δεύτερη μοίρα. Οι πρώτες ύλες γίνονται δυσεύρετες, αφού χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για τον εξοπλισμό πολέμου. Το κόστος των υφασμάτων αυξάνεται και το rayon κάνει την εμφάνιση του σαν μια πιο προσιτή πρόταση. Η μόδα παίρνει ένα πιο στρατιωτικό και επιβλητικό look. Οι ώμοι είναι τονισμένοι με ελαφριές βάτες, όχι μόνο στα ταγιέρ αλλά και στα φορέματα. Όλα αυτά μέχρι το 1947 όπου ο Christian Dior κάνει την επανάσταση και δημιουργεί το New Look. Η βασική σιλουέτα, γνωστή και σαν γραμμή Α, είναι κωνική, τονίζει τη μέση, έχοντας φυσικούς ώμους, ενώ το μήκος της φούστας παίζει από τα μέσα του γονάτου μέχρι τα μέσα της κνήμης. Τα υφάσματα που ~ 45 ~

χρησιμοποιούνται είναι ο ταφτάς, το βελούδο, η μουσελίνα και το σατέν. Εμφανίζονται τα πατρόν και τα πρώτα prêt-à-porter (έτοιμα να τα φορέσεις). 1950 Ίσως η πιο κολακευτική δεκαετία για τη γυναίκα. Οι γραμμές ακολουθούν το κορμί τονίζοντας τα ωραιότερα σημεία του σώματος, το στήθος, τη μέση και την περιφέρεια. Πέρα από τις haute couture δημιουργίες το καθημερινό ρούχο γίνεται όλο και πιο εύκολο και πρακτικό. Το μάκρος ξεκινάει κάτω από το γόνατο και καταλήγει στη μέση της γάμπας. Τα χρώματα είναι παστέλ, ασπρόμαυρο, πουά αλλά και εμπριμέ με λουλούδια. Το 1957 η μόδα υιοθετεί τη γραμμή «σάκος» την οποία λανσάρει ο Yves Saint Laurent που δουλεύει για το Dior. Οι ώμοι είναι χαλαροί, κυριαρχεί η λαιμόκοψη bateau και συνδυάζεται με περίεργα γεωμετρικά καπέλα. Το 1958 η γραμμή πάλι αλλάζει και η σιλουέτα γίνεται τραπέζιο. Τα μανίκια είναι τρία τέταρτα και οι ώμοι φαρδαίνουν. Το τακούνι στιλέτο καθιερώνεται και ο Dupont ανακαλύπτει τη λύκρα κάνοντας επανάσταση στο γυναικείο εσώρουχο. Το φουρό φοριέται πάντα κάτω από φορέματα και τις φούστες δίνοντας όγκο. Στην Ελλάδα ο Ντίμης Κρίτσας ανοίγει το ατελιέ του δίνοντας μια νότα γαλλικής φινέτσας (είχε μαθητεύσει μόδα στο Παρίσι). Τον ακολουθούν ο Γιάννης Τσοπανέλλης ενώ κάνει την εμφάνιση του και ο Φιλήμονας. 1960 Η μόδα ανανεώνεται και εμφανίζονται νέοι σχεδιαστές που θέλουν ~ 46 ~

να κάνουν τη δική τους επανάσταση. Η ροκ μουσική, τα ναρκωτικά και η σεξουαλική απελευθέρωση κάνει τη μόδα εκκεντρική. Η Mary Quant αλλά και ο André Courrèges κοντράρονται για την ανακάλυψη του μίνι. Το μίνι πάντως είναι γεγονός και αποτελεί σύμβολο της δεκαετίας. Ο Yves Saint Laurent λανσάρει το look Mondrian εμπνευσμένος από τους γεωμετρικούς πίνακες του Ολλανδού ζωγράφου. Ο Courrèges κάνει πραγματική επανάσταση με τα διαστημικά του σύνολα από πλαστικό, πιστά στον ενθουσιασμό της εποχής με τις κοσμοναυτικές αποστολές στη σελήνη. Ο Paco Rabanne παρουσιάζει ρούχα από μέταλλο, ανοίγοντας νέους δρόμους στην κατασκευή των ρούχων. Τα μικροσκοπικά μπικίνι λατρεύονται τόσο από άντρες όσο και από γυναίκες. Μοντέλα όπως η Twiggy και η Βερούσκα αποτελούν πρότυπα ομορφιάς. Στην Ελλάδα ο Γιάννης Βούρος, ο δημιουργός των μοναδικών τουαλετών του ελληνικού κινηματογράφου ανοίγει το πρώτο του ατελιέ, ενώ ο Γιάννης Τσεκλένης με τα ψυχεδελικά του prints κάνει επιτυχία και εκτός των ελληνικών συνόρων. Η Ελίζαμπεθ από την Ολλανδία και η Βανέσσα είναι η ελληνική απάντηση στα μοντέλα του εξωτερικού, αφού μονοπωλούν τις πασαρέλες και τα showrooms. Ήδη αρχίζει να δημιουργείται ένα θετικό κλίμα στην ελληνική μόδα, οι σχεδιαστές γίνονται πιο οικείοι στο ελληνικό κοινό και βάζουν τα θεμέλια για την άνθηση που πρόκειται να ακολουθήσει. 1970 Μια δεκαετία επηρεασμένη από τη μουσική και τα κινήματα της νεολαίας που αφήνει χώρο στη μόδα να υιοθετήσει πολλές και διαφορετικές επιλογές. Το φολκλόρ μπερδεύεται με το ρετρό, το κιτς, το γκλίτερ και το πανκ. Ο διαλογισμός γίνεται μόδα από τους χίπις που διαδηλώνουν για αγάπη και ειρήνη. Το 1974 ανοίγει στη Νέα Υόρκη το περίφημο Studio 54 και μαζί του η εποχή της disco, του στρετς και της λύκρα. Η Gloria Vanderbilt κάνει δημοφιλή τα εφαρμοστά στρετς τζιν παντελόνια. Το 1977 το κίνημα του πανκ από τη Μεγάλη Βρετανία φέρνει δερματίνες, καρφιά, παραμάνες και ρούχα από βινύλ. Στην Ελλάδα ο Μιχάλης Ασλάνης ανοίγει στη Δημοχάρους το ατελιέ του για να γνωρίσει επιτυχία με τα έθνικ φορέματα του. Ο ΒασίληςΚουρκουμέλης με το Μάκη Τσέλιο ~ 47 ~

δημιουργούν τον οίκο Billy Bo που θα αποτελέσει σταθμό για την ελληνική μόδα και μάλιστα θα βγει και εκτός ελληνικών συνόρων. Αλλά και ο ελληνικός περιοδικός Τύπος αρχίζει να ασχολείται με τη μόδα και τους νέους Έλληνες δημιουργούς. Περιοδικά όπως ο Ταχυδρόμος και η Γυναίκα κάνουν editorial μόδας και ανταποκρίσεις από το εξωτερικό. Τάκης και Ντίνος Διαμαντόπουλος σε συνεργασία με τον image maker Δημήτρη Ζουρντό δημιουργούν φωτογραφίσεις μόδας εφάμιλλες με εκείνες του εξωτερικού, ενώ νέες παρουσίες εμφανίζονται στο χώρο του μόντελινγκ: Μπέλα Αδαμοπούλου, Λάουρα Χατζηβαγγέλη, Υβέτ και Μιμή Ντενίση. Για πρώτη φορά καθιερώνεται ο ρόλος του στυλίστα και του make-up artist. 1980 Η δεκαετία της υπερβολής. Οι ώμοι φαρδαίνουν, οι βάτες κυριαρχούν και η σειρά «Δυναστεία» κάνει την Alexis Colby πρότυπο μόδας. Η γυμναστική γίνεται μόδα και το αθλητικό look βγαίνει και εκτός γυμναστηρίου. Το τζιν αποκτά υπογραφή και τα logos κυριαρχούν παντού. Είναι η εποχή των super models και του καταναλωτισμού. Η γυναίκα κυνηγάει την καριέρα και γίνεται οικονομικά ανεξάρτητη. Ο Lacroix φέρνει το μπαρόκ, ο Alaia με τα πλεκτά του αγκαλιάζει το γυναικείο σώμα τονίζοντας τα κατάλληλα σημεία του, η Donna Karan χρησιμοποιεί το στρετς στα καλσόν και στα πουκάμισα body διευκολύνοντας την εργαζόμενη γυναίκα, ενώ οι Manolo Blahnik και Christian Louboutin καθιερώνονται στο χώρο του υποδήματος. Στην Ελλάδα υπάρχει έκρηξη στα περιοδικά μόδας, με το ΚΛΙΚ, DIVA αλλά και το πρώτο αντρικό περιοδικό το ΜΕΝ. Η Λάουρα Ντε Νίγκρις αναλαμβάνει τη Γυναίκα και αναδεικνύει νέα δημιουργικά ταλέντα στο styling και τη φωτογραφία. ~ 48 ~

1990 Μετά την υπερβολή έρχεται η απλότητα. Η σιλουέτα ελευθερώνεται και δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο στυλ. Νέοι σχεδιαστές κάνουν την εμφάνιση τους με την Βρετανία να κατέχει τα πρωτεία στην ανάδειξη δημιουργικών ανθρώπων. Ο John Galliano, ο Alexander McQueen και η Stella McCartney είναι το νέο αίμα. Ο Tom Ford αναλαμβάνει τον οίκο Gucci και τον απογειώνει, ενώ οι οίκοι Prada, D&G, Blumarine καθιερώνονται στο στερέωμα της μόδας. Η Kate Moss είναι αναμφισβήτητα το πρόσωπο της δεκαετίας. Ενσωματώνει την απλότητα, την ιδιαιτερότητα, τη μοναδικότητα και γίνεται μούσα πολλών σχεδιαστών, τραγουδιστών, ζωγράφων. Επειδή η μόδα έχει πολλά πρόσωπα και πολλές επιλογές, η μοναδικότητα και η προσωπικότητα είναι αυτά που χαρακτηρίζουν το στυλ του καθενός. Περιοδικά όπως The Face, Dazed&Confused, I-D, Ten, Another Magazine, Wallpaper εναλλάσσουν στιλ και φτιάχνουν μόδα. Την ίδια περίοδο μια Ελληνίδα, η Σοφία Κοκοσαλάκη, παίρνει διθυραμβικές κριτικές για τις συλλογές της με χρώμα και άρωμα από Ελλάδα. Τα μόδας αυξάνονται και εμφανίζονται και οι πρώτες εκπομπές μόδας στη τηλεόραση, που όμως δε θα κρατήσουν για πολύ. Σχετικά με το προβαλλόμενο από τη μόδα γυναικείο πρότυπο : ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ~ 49 ~

Μέσα από τη διαφήμιση η γυναίκα προβάλλεται ως νέα, αδύνατη, περιποιημένη, καλοντυμένη, θελκτική, πρακτική μητέρα. Τα ΜΜΕ παρουσιάζουν ένα μοντέλο γυναίκας που απευθύνεται στο θυμικό του αποδέκτη των μηνυμάτων τους και όχι στην πραγματική ζωή της καθημερινής γυναίκας ή τις πραγματικές ικανότητές της. Με αυτόν τον τρόπο αναπαράγονται και νομιμοποιούνται οι εξουσιαστικές σχέσεις της (σχολείο, δουλειά, πολιτική). Στην τηλεόραση, συγκεκριμένα, έχει αποκτήσει τεράστια δύναμη, ώστε να λειτουργεί ως φορέας όχι μόνο ψυχαγωγίας, αλλά και πληροφόρησης, ακόμα και κοινωνικοποίησης. Παρ όλα αυτά, η τηλεόραση προβάλλει τις γυναίκες ως γυναικεία πρότυπα, αλλά μας περνάει και αρνητικά μηνύματα για την εμφάνιση μας, τις ατέλειες του σώματος μας και το βάρος μας κτλ. Αυτά (έχουν ως αποτέλεσμα) να προκαλούν φόβο στις γυναίκες για την εξωτερική τους εμφάνιση και να υποβάλλουν τον εαυτό τους σε εξαντλητικές δίαιτες. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΔΑΣ-ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ~ 50 ~

Η μόδα εισάγει στη κοινωνία με τη γρήγορη μετάδοση και αφομοίωση νέες συμπεριφορές και πεποιθήσεις. Τον τελευταίο καιρό η μόδα παρουσιάζει αναρίθμητες πλευρές. Μέσα από αυτή μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των εθίμων, των ιδεών, τον τρόπο ζωής κτλ. Όμως η μόδα μπορεί να έχει και αρνητική επίδραση στο άτομο. Ο καθένας προσπαθεί να μπει στο πλαίσιο των προσταγών της μόδας για να μην θεωρηθεί οπισθοδρομικός, είτε συμφωνεί με αυτές είτε όχι. Ένα από τα αρνητικά στοιχεία της μόδας είναι η νευρική ανορεξία που έχει αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα τόσο στις απλές γυναίκες όσο και στα μοντέλα. Σε αυτό το φαινόμενο αναφέρεται η συντάκτρια της αγγλικής Vogue, Shulman η οποία κατηγορεί ανοικτά διάσημους οίκους μόδας, ότι δημιουργούν ρούχα που απευθύνονται σε γυναίκες πολύ αδύνατες με συνέπεια να προβάλουν λάθος πρότυπα. Σχετικά με τη διαφήμιση ~ 51 ~

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ Στα κείμενα διαφημίσεων διακρίνουμε δύο τάσεις. Την τάση του λεκτικού πλυθωρισμού και τη τάση της λεκτικής αφαίρεσης. Στην πρώτη τάση μπορούμε να πούμε ότι το μέσο πειθούς είναι ο λόγος, οπότε αυτός κυρίως χαρακτηρίζεται από υπερβολή. Τα επίθετα είναι πολλά, συχνά με παραπλήσια σημασία (πλεονασμός), ενώ συχνά αποδίδονται στο ουσιαστικό που προσδιορίζεται ιδιότητες ξένες προς αυτό (σχήματα μεταφοράς). Επίσης συχνή είναι και η χρήση υπερθετικού και συγκριτικού βαθμού για λόγους εντυπωσιαμού. Στην δεύτερη τάση που αναφέρεται στην λεκτική αφαίρεση είνα φανερό ότι το μέσο πειθούς είναι κυρίως η εικόνα. Ο λόγος μπορεί και να απουσιάζει εντελώς ή να περιορίζεται στη δήλωση της μάρκας ή του ονόματος του προϊόντος. Διαφήμιση Μόδα Καταναλωτής - Καταναλωτισμός ~ 52 ~

Αδιαμφισβήτητα τα ρούχα είναι ευχάριστα, απλά, άνετα, οικονομικά και χαριτωμένα και επιπλέον δημιουργούν μια ωραία ατμόσφαιρα, προσφέροντας παράλληλα στον πολυάσχολο άνθρωπο της εποχής ασφάλεια και άνεση μαζί με λειτουργικότητα. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι η μόδα λειτουργεί καταλυτικά στη ψυχοσύνθεση του ανθρώπου, επηρεάζοντας θετικά τη ζωή του και δημιουργώντας ευνοϊκές προϋποθέσεις για δημιουργία. Επίσης η μόδα είναι η αρχή της πολιτικής εξέλιξης, είναι μια κοινωνική αναφορά σε γεγονότα, ιδέες, σκοπούς και ανθρώπινες επιδιώξεις. Ο άνθρωπος μέσα από τη μόδα προσπαθεί να προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον των άλλων. Συνεπώς αγοράζει συνεχώς, καταναλώνει όλο και περισσότερο, διότι η μόδα αλλάζει συνέχεια και πρέπει να την ακολουθεί πιστά. Με άλλα λόγια η μόδα επηρεάζει είτε σε μεγάλο, είτε σε μικρό βαθμό τη ζωή του ανθρώπου και με βάση αυτό το γεγονός οι σχεδιαστές δίνουν έμφαση στο τι θα λανσάρουν. Προσπάθειά τους πρέπει να είναι, πώς θα ευχαριστήσουν το πλατύτερο κοινό που εξυπηρετούν και το κόστος πρέπει να λογαριάζεται πάντα σε σχέση με το νεωτερισμό και την αισθητική. Ο Γ. Τσεκλένης χαρακτηρίζει τη μόδα σαν ένα τερατώδη μηχανισμό Μάρκετινγκ που πάνω της ακουμπάνε τα συμφέροντα εταιριών κλωστοϋφαντουργίας και υφαντουργίας, της βαφής, του φινιρίσματος, της παραγωγής ενδυμάτων κ.α. Με το πέρασμα των χρόνων, οι Κροίσοι του πλούτου και τα μεγάλα αστέρια έχουν γίνει οι σχεδιαστές μόδας που λιγότερο σχεδιάζουν και περισσότερο πωλούν. Οι υπογραφές τους παρουσιάζονται σε όλα τα είδη της βιομηχανίας της μόδας (είδη αμφίεσης) και της παραβιομηχανίας της μόδας που είναι αυτή των σκελετών γυαλιών, των αρωμάτων, των καλλυντικών κλπ. Στη συνέχεια, να πούμε ότι η εξάπλωση της μόδας είναι μια δύσκολη, έξυπνη και δαπανηρή επιχείρηση. Όσοι κινούνται στη σφαίρα της εμπορικότητας και της διαφήμισης της μόδας, είναι αναγκαίο να βρίσκουν τρόπους, ώστε να κρατούν διαρκές και αμείωτο το ενδιαφέρον σχετικά με ό,τι καινούριο κυκλοφορεί στην αγορά. Μοντέλα γυναικεία και ανδρικά με ειδική εκπαίδευση στα θέματα ~ 53 ~

γοητείας και ομορφιάς εμφανίζουν τους νέους τύπους ενδυμάτων σε ειδικές επιδείξεις μόδας. Το κοινό δέχεται ένα καθημερινό βομβαρδισμό διαφημίσεων για τα νέα προϊόντα της μόδας που είναι πραγματικοί πειρασμοί. Παρατηρείται βέβαια στις διαφημίσεις ότι το γυναικείο φύλο προβάλλεται περισσότερο από το ανδρικό και οι σχεδιαστές επιλέγουν πιο εύκολα γυναικεία μοντέλα για να λανσάρουν τα νέα τους σχέδια. Επιπλέον, παρατηρώντας εικόνες διαφημίσεων αναγνωρίζουμε ότι οι άνδρες επηρεάζονται πιο εύκολα από την εξωτερική ομορφιά μιας γυναίκας και στη συνέχεια οι γυναίκες ενδιαφέρονται κυρίως ή μόνο για να προσελκύσουν τους άνδρες. Στις σημερινές διαφημίσεις η γυναίκα παρουσιάζεται αυτόνομη, ανεξάρτητη, έτοιμη να διεκδικήσει και να αποκτήσει ό,τι σκοπεύει χρησιμοποιώντας το ντύσιμό της. Οι σχεδιαστές φυσικά χρησιμοποιούν συγκεκριμένους λεκτικούς ή ακόμη και μη λεκτικούς τρόπους για να πεισθούν οι καταναλωτές. Συνηθίζεται ο λόγος στις διαφημίσεις τους να είναι ελλειπτικός και να κυριαρχεί το ασύνδετο σχήμα. Μπορεί να υπάρχει επανάληψη λέξεων, αλλά το λεξιλόγιο πάντα στηρίζεται στον καθημερινό λόγο, ώστε να είναι άμεσα κατανοητό. Επιπλέον συχνή είναι και η χρήση αγγλικών λέξεων-φράσεων για λόγους εντυπωσιασμού. Επιπροσθέτως οι σχεδιαστές δίνουν έμφαση στην πρωτοτυπία με τη χρήση νεολογισμών ή και σκόπιμα λανθασμένων συντάξεων. Να προσθέσουμε ότι η εικόνα στην διαφήμιση είναι όντως πολύ σημαντική, εφόσον όχι μόνο συνοδεύει το διαφημιστικό μήνυμα, αλλά τις περισσότερες φορές το εξηγεί. Φυσικά ο καταναλωτής σήμερα είναι πιο προσεκτικός και περισσότερο συνειδητός καθώς έχει δεχτεί κάποια αγωγή η οποία βοηθάει για σωστές επιλογές χωρίς να παραπλανάται από αυτά που αντικρίζει σε διαφημίσεις μόδας. Επιλέγει ρούχα σύμφωνα με τις προτιμήσεις και την καλαισθησία του και συχνά μέσα από πειραματισμούς μπορεί να ανακαλύψει τον τύπο που του προσφέρει τη γοητεία που επιθυμεί. Από μια άλλη οπτική γωνία θα μπορούσε κανείς να δει ότι όλα έχουν γίνει μόδα, ακόμη κι αυτές οι ανθρώπινες σχέσεις. Ο άνθρωπος ~ 54 ~

ψυχολογικά ανικανοποίητος, προσπαθεί να γεμίσει το κένο του, το κενό αυτό της απομόνωσης και αποξένωσής του από τον συνάνθρωπο αγοράζοντας και ξοδεύοντας διαρκώς, χωρίς μέτρο και βαθιά ικανοποίηση. Ο καταναλωτισμός έγινε η μόδα της εποχής μας. Η μόδα του ανικανοποίητου. Κανείς όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η μόδα είναι διασκέδαση, ανανέωση του εαυτού μας. ~ 55 ~

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΡΟΥΧΩΝ ΜΑΣ Σχετικά, τέλος με τα κριτήρια επιλογής των ρούχων μας, να πούμε ότι επιλέγουμε τα ρούχα μας επηρεασμένοι από διάφορους παράγοντες όπως είναι η μόδα. Πολλοί άνθρωποι ακολουθούν πιστά τη μόδα και αυτά που φορούν θέλουν να είναι μοντέρνα και να αρέσουν σε όλους. Στη συνέχεια, η προσωπικότητα του καθένα ειναι αυτή που θα καθορίσει το ντυσιμό του στην καθημερινή του ζωή. Επόμενο κριτήριο είναι η μουσική που επηρεάζει φυσικά σε μεγάλο βαθμό κάποιους ανθρώπους αφού τους περνάει διάφορα μηνύματα είτε για τη ζωή, την αγάπη, τα πολιτικά καθεστώτα. Βέβαια, η κάθε ηλικία έχει το δικό της τρόπο ένδυσης. Οι έφηβοι επιλέγουν άνετα ρούχα με έντονα συνήθως χρώματα, ενώ οι μεγαλύτερες ηλικίες φέρουν ένα πιο σοβαρό και προσεγμένο ντύσιμο. Επίσης άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το ντυσιμό μας είναι ο κοινωνικός μας περίγυρος, αλλά και η περίσταση που πρόκειται να παραβρεθούμε. ~ 56 ~

Ερώτημα 2 ο : Πώς επέδρασε η σημερινή οικονομική κρίση στη λειτουργία των καταστημάτων ; Στόχος : Η συνειδητοποίηση των σύγχρονων προβλημάτων επιβίωσης συνανθρώπων μας, ο προβληματισμός πάνω σε υπερβολές στην κατανάλωση κατά το παρελθόν, αλλά και η αναζήτηση λύσεων, η έξοδος από την παρούσα κατάσταση, η συνεχής και ομαλή ανάπτυξη, η δίκαιη ωφέλεια όλων των συνεργαζόμενων μερών. Πεδίο : Έξοδος στο κέντρο της Πάτρας Εργασίες Καταγραφή των καταστημάτων ρούχων που έχουν κλείσει τον τελευταίο καιρό και επαλήθευση των στοιχείων αυτών από το internet. ~ 57 ~

Αποτελέσματα : ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΡΟΥΧΩΝ, ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΛΕΙΣΕΙ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΙΡΟ Μετά την Πρωτοχρονιά, το 40% των καταστημάτων κινδυνεύουν να κλείσουν, χαρακτηριστικά σημειώνεται : θα βάλουν λουκέτο- οι έμποροι της Πάτρας τελείωσαν, χαρακτηριστικά στη Γούναρη, Κορίνθου, Μαιζώνος το Glou, Xaris Kazakos, στην Αγίου Ανδρέου το Lak, τα Timberland, στην Εθνική οδό κ.α. Στους κεντρικούς δρόμους της Πάτρας όπου χτυπά η καρδιά του εμπορίου, τα δεκάδες κλειστά μαγαζιά, είναι αψευδείς μάρτυρες των διαστάσεων της πρωτοφανούς κρίσης. Συχνά τα βλέπουμε σε σειρά, ενώ δεν έχει μείνει ανέπαφος ούτε ο δρόμος της περατζάδας, η Αγίου Νικολάου. Μόνο η Ρήγα φεραίου δεν έχει χάσει προς το παρόν αρκετά μαγαζιά, παρόλα αυτά, η αγοραστική κίνηση είναι μειωμένη. Γενικά η πόλη μοιάζει με βομβαρδισμένο τοπίο. Παναγάκη Μαρία ~ 58 ~

Γ. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ; ~ 59 ~

Ερώτημα 1 ο : Ξανά στην ντουλάπα μας (άλλη υπό-ομάδα τώρα). Τι αναγράφεται στις ετικέτες των ρούχων μας; Στόχος: Η συνειδητοποίηση της παραγωγής μεγάλης ποσότητας ρούχων σε χώρες διαφορετικές και πολύ μακρινές από την επίσημη χώρα παραγωγό και συμπεράσματα σχετικά με το επιδιωκόμενο κέρδος. Τεχνική: Συγκέντρωση στοιχείων και δημιουργία γραφήματος-πίτας. Αποτελέσματα: ΤΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΕ ΩΣ ΕΞΗΣ: Χώρα κατασκευής 5% 30% 65% Ευρωπη Ασια Αμερικη Ευρώπη: Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Βέλγιο. ~ 60 ~

Ασία: Τουρκία, Κίνα, Μπαγκλαντές, Ιαπωνία. Αμερική: Βοστόνη. Το διάγραμμα αυτό βασίζεται στην έρευνα που κάναμε στις ετικέτες των ρούχων της προσωπικής μας ντουλάπας, και παραπάνω παρουσιάζονται οι χώρες κατασκευής. Στις ετικέτες ρούχων διαπιστώνουμε πως αναγράφεται η χώρα κατασκευής. Για παράδειγμα τα αθλητικά ρούχα δεν κατασκευάζονται από τις ίδιες τις εταιρείες, αλλά συνάπτονται συμβόλαια με εργοστάσια. Στην Ασία υπάρχει μεγάλη παραγωγή αθλητικών ειδών από μεγάλες εταιρίες ( PUMA,,NIKE,ADIDAS) οι οποίες επέλεξαν να εκμισθώνουν σε τρίτους την παραγωγή.θα μπορούσαν να έχουν εργοστάσια,εάν ήθελαν. Όμως επέλεξαν να δίνουν την παραγωγή σε τρίτους για να μην έχουν την ευθύνη ελαττωματικών προϊόντων ή λανθασμένης κατασκευής. Οι Ελληνικές επιχειρήσεις παράγουν το 55% των ενδυμάτων τους εκτός συνόρων και το 45% των ενδυμάτων της Ευρώπης κατασκευάζονται στην Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά τις κυριότερες χώρες παραγωγής εκτός της χώρας μας, η Βουλγαρία απέσπασε το μεγαλύτερο μέρος, με τις βιοτεχνίες της να αναλαμβάνουν το 63,3% του συνόλου, ενώ ακολουθούν η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με 16%, η Αλβανία με 6,8%, η Ρουμανία με 6,5% και η Κίνα με 4,4%. Το μικρότερο ποσοστό, 3%, μοιράζονται άλλες χώρες. ~ 61 ~

Ερώτημα 2 : Τι εργατικά χέρια χρησιμοποιούν τα εργοστάσια ρούχων στις μακρινές χώρες κατασκευής; Στόχος: Η συνειδητοποίηση του επιδιωκόμενου μέγιστου κέρδους από τις εταιρείες-παραγωγούς. Εργασία-Δραστηριότητα: Συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με την παιδική εργασία σε εργοστάσια ρούχων και γενικότερα. ~ 62 ~

ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σε μάστιγα έχει μετατραπεί το πρόβλημα της παιδικής εργασίας. Τα εργαζόμενα ανήλικα παιδιά αγγίζουν τα 246 εκατομμύρια ανά τον κόσμο. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 10.000 παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο και μάλιστα την υποχρεωτική εκπαίδευση. Όμως, αυτός ο αριθμός δεν είναι ακριβής αφού δεν υπάρχει συστηματικά παρακολούθηση του φαινομένου. Τις περισσότερες φορές οι κύριοι αίτιοι για την παιδική εργασία είναι οι γονείς, οι οποίοι με την στάση τους εκμεταλλεύονται την αθωότητά τους και τους δημιουργούν ψυχικές πληγές. Τα χρησιμοποιούν είτε σωματικά, είτε ψυχικά προς όφελος δικό τους. Τα παιδιά αυτά χάνουν το γέλιο και την ανεμελιά τους. Δεν χαίρονται την παιδική τους ηλικία, εφόσον ζούν τη ζωή ενός ενήλικα. Οι γονείς δεν τιμωρήθηκαν ποτέ. Η επιβεβαίωση αυτού μας παρουσιάζεται από το Χαμόγελο του Παιδιού. Έχει καθιερωθεί η 12 η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της παιδικής εργασίας και πιο ειδικά κατά του περιορισμού της παράνομης διακίνησης παιδιών από το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας. Παράλληλα, τα παιδιά άνω των 14 ετών μπορούν να εκτελούν κάποιες ελαφρές εργασίες. Επίσης, επιτρέπεται στα παιδιά που έχουν συμπληρώσει το 3 ο έτος της ηλικίας τους, με άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας να εργαστούν σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, διαφημιστικά προγράμματα, επιδείξεις μόδας, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εγγραφές. Ακόμα, απαγορεύεται η νυχτερινή και υπερωριακή απασχόληση από τις 10:00 το βράδυ έως τις 06:00 το πρωί, σε νέους κάτω των 18 ετών, διότι θέλουν να προστατεύσουν τους ανηλίκους από φυσικούς, βιολογικούς και χημικούς κινδύνους. Ισχύει όμως αυτό στην πραγματικότητα; ~ 63 ~

Υπολογίζεται ότι τα εργαζόμενα ανήλικα παιδιά, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνή Οργανισμού Εργασίας, αγγίζουν τα 246 εκατομμύρια ανά τον κόσμο, από τα οποία τα 171 εκατομμύρια εργάζονται κάτω από επικίνδυνες συνθήκες, χωρίς την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας. Στην Ελλάδα, συναντάμε περίπου 50.000 παιδιά να δουλεύουν σε εργοστάσια και καταστήματα. Επτά στους δέκα μαθητές που εγκαταλείπουν το σχολείο βρίσκουν διέξοδο σε βοηθητικές εργασίες. Η φτώχεια, οι άνισες εκπαιδευτικές δυνατότητες κατά γεωγραφική περιοχή, το αρνητικό οικογενειακό περιβάλλον και η προκατάληψη απέναντι σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες εντείνουν το πρόβλημα της παιδικής εργασίας και της εκμετάλλευσης. Η ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. πραγματοποίησε έρευνα για λογαριασμό της UNICEF,όπου έδειξε ότι το 45,4 % της κοινής γνώμης κρίνει πιο ευάλωτα στη παιδική εκμετάλλευση τα παιδιά των μεταναστώνπροσφύγων, ακολουθούν τα παιδιά διαλυμένων οικογενειών με ποσοστό 31,1% και τέλος, το 14,8% αναφέρεται στα παιδιά των τσιγγάνων. Η πλειοψηφία των μεταναστών πιστεύει ότι τα παιδιά της πέφτουν συχνά θύματα εκμετάλλευσης σε ποσοστό 65,5% ενώ το αντίστοιχο θεωρεί και η πλειοψηφία των τσιγγάνων για τα δικά της παιδιά 56,4%. Προκύπτει ότι το 53,3% βλέπει τον εξαναγκασμό από τους γονείς για ίδιο οικονομικό όφελος ως την σημαντικότερη αιτία για το φαινόμενο της παιδικής εργασίας. Δεύτερη αιτία αναφέρεται η ύπαρξη παράνομων οργανωμένων κυκλωμάτων με ποσοστό 26,6%. Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τα εργαζόμενα παιδιά τσιγγάνων, σύμφωνα με τους γονείς τους, είναι η σύλληψη από την αστυνομία 60,2%, η βία 32,7%, ο τραυματισμός 31,8%, οι μεταδιδόμενες ασθένειες 18,5%, η σεξουαλική κακοποίηση και ο θάνατος σε ποσοστό 3,8%. Τους λόγους της προβληματικής φοίτησης στο σχολείο, εντοπίζουν οι τσιγγάνοι, στη διάκριση και απομόνωση των παιδιών τους και τους συμμαθητές τους σε ποσοστό 36,7% και τα μαθησιακά προβλήματα σε ποσοστό 32,7%. Θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά το φαινόμενο της παιδικής εργασίας, που πλέον έχει γίνει καθημερινό. Δεν θα πρέπει να ~ 64 ~