ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΡΑΣΗΣ

ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΒΕΑ 2004 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ /ΝΣΗ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΗΜΕΡΙ Α Τ. Ε. Ε. «ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΙΣΤΟ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΡΑΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ Τηλ. : 210-6030699 Fax. : 210-6033098

«ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΡΑΣΗΣ» 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Το γεγονός ότι παράλληλα µε τις νόµιµα αδειοδοτούµενες µεταποιητικές µονάδες που λειτουργούν σήµερα στα µεγάλα αστικά κέντρα, συνυπάρχει ένας καθόλου ευκαταφρόνητος αριθµός παρανόµων (χωρίς άδεια) ιδίων δραστηριοτήτων αποδεικνύει κατά την άποψή µας την δυσλειτουργία, τις αδυναµίες και τις ανεπάρκειες του πλαισίου µέσα στο οποίο λειτουργεί ο µεταποιητικός τοµέας και όχι µόνον της εγχώριας οικονοµίας. Όταν η παρανοµία ξεπερνά το 30% του ΑΕΠ (σύµφωνα µε επίσηµες εκτιµήσεις) σηµαίνει ότι το σύνολο της παραγωγικής δραστηριότητας της χώρας διαδραµατίζεται υπό συνθήκες προβληµατικής και στρεβλής λειτουργίας και ανάπτυξης, σε ένα επιχειρησιακά εχθρικό περιβάλλον. Μια γρήγορη ανασκόπηση των αιτιών αυτής της µη ικανοποιητικής πραγµατικότητας, µε αρνητικές οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις αποδεικνύει ένα ευρή φάσµα αιτιών, τις οποίες, για λόγους οργάνωσης της παρουσίασης τις εντάξαµε σε 4 ενότητες: 1.1 Σε Κυβερνητικό επίπεδο, επισηµαίνουµε την ανάγκη λήψης και εφαρµογής πολιτικών µέτρων για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της Χώρας, της διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης και της αύξησης του ανταγωνιστικού χαρακτήρα της εγχώριας παραγωγής. 1.2 Σε επίπεδο Χωροταξικής οργάνωσης τονίζουµε την ανάγκη εξασφάλισης χώρου και προϋποθέσεων εγκατάστασης και λειτουργίας των µεταποιητικών µονάδων µε κύριες κατευθύνσεις την χωροθέτιση της µεταποίησης, την πολεοδοµική υποδοµή για την συνύπαρξη της µεταποίησης στον αστικό ιστό και την εξασφάλιση τήρησης των ενδεδειγµένων κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος. 1.3 Το νοµικό πλαίσιο λειτουργίας της ίδιας της µεταποίησης και των άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων ειδικά εντός αστικών συγκεντρώσεων, θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί µε έµφαση σε κίνητρα υλοποίησης νέων παραγωγικών επενδύσεων βελτιωµένου τεχνολογικού επιπέδου και δίκαιης κατανοµής των ευθυνών για την προστασία του περιβάλλοντος. 1.4 Τέλος σε επίπεδο των άµεσα συµµετεχόντων στην παραγωγική διαδικασία, είναι αναγκαία η βελτίωση του επαγγελµατικού επιπέδου του ανθρώπινου δυναµικού, η αύξηση της ασφάλειας των εγκαταστάσεων και η αναβάθµιση του εργασιακού περιβάλλοντος µε την εφαρµογή των νέων τεχνολογικών και οργανωτικών επιτευγµάτων. Η παρούσα συζήτηση επικεντρώνεται περισσότερο στα µέτρα που επηρεάζουν άµεσα την λειτουργία των µεταποιητικών µονάδων και συντάχθηκε µε στόχο να βοηθήσει την επιβίωση αυτών των µονάδων και να διευρύνει την δυνατότητα ενίσχυσης του εγχώριου παραγωγικού ιστού 2. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ Τα τελευταία 25 χρόνια, η συνδροµή της µεταποιητικής δραστηριότητας στην διάρθρωση του ΑΕΠ συρρικνώνεται συνεχώς, µε αποτέλεσµα οι ελληνικές µονάδες να χάνουν όχι µόνον την εξαγωγική τους ικανότητα, αλλά ακόµα και την εσωτερική αγορά. Η όποια ανάπτυξη που επιτεύχθηκε σ αυτό το χρονικό διάστηµα βασίστηκε κατά κύριο λόγο στον τοµέα των κατασκευών, στην διεύρυνση του τοµέα των υπηρεσιών (εµπόριο, τραπεζικές συναλλαγές, πιστωτική κατανάλωση) και την διοικητική αύξηση της αξίας γης. Το αποτέλεσµα µιας τέτοιας εξέλιξης ήταν η αύξηση της ανεργίας, η κατακόρυφη αύξηση των συντελεστών παραγωγής (κόστος γης, κόστος χρήµατος), η επιδείνωση του ισοζυγίου εξωτερικού εµπορίου της Χώρας, η γιγάντωση της παραοικονοµίας, της φοροδιαφυγής και των πληθωριστικών πιέσεων. Ιδεολογικό υπόβαθρο µιας τέτοιας εξέλιξης ήταν η αντίληψη που επικράτησε στην δεκαετία 1980 ότι οι βιοµηχανίες αποτελούν «καθεδρικοί ναοί» της ερήµωσης του τόπου, είναι οι κύριες πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος και σε ακραίες περιπτώσεις κολαστήρια που ρουφάνε το αίµα των εργαζοµένων. Πρακτικό αποτέλεσµα µιας τέτοιας αναπτυξιακής αντίληψης είναι µια σειρά νοµοθετηµάτων όπως π.χ. το Π 84/84 και ο Ν 2965/2001 τα οποία απαγορεύουν την ίδρυση και λειτουργία ευρύτερου φάσµατος της µεταποίησης στην Αττική (µόνον κατ εξαίρεση επιτρέπονται οι µονάδες και δραστηριότητες που προσφέρουν άµεσες υπηρεσίες στους κατοίκους) προβάλλοντας ως λύση την µετεγκατάσταση τους εκτός αστικών συµπλεγµάτων σε χώρους που δυστυχώς δεν έχουν εξασφαλιστεί. 1

Τίθεται άρα η επείγουσα ανάγκη αλλαγής της ίδιας της αναπτυξιακής αντίληψης και την χάραξη µιας νέας πολιτικής, η οποία να ανταποκρίνεται στις πραγµατικές ανάγκες αύξησης µέσω παραγωγής εγχώριας προστιθέµενης αξίας. Αυτή η αναπτυξιακή πολιτική θα πρέπει να προδιαγράψει µε σαφήνεια: α) Τον κυρίαρχο ρόλο και την πρωταρχική συµβολή της µεταποίησης στην ανάπτυξη. β) Την εξασφάλιση των αναγκαίων υποδοµών χωροταξικών, τεχνολογικών, νοµικών, οικονοµικών, υπηρεσιακών. γ) Την ορθολογική προσέγγιση της προστασίας του περιβάλλοντος. δ) Την εξασφάλιση ανταγωνιστικών προϋποθέσεων για την λειτουργία της παραγωγής όσο αφορά το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των µονάδων. ε) Την ενίσχυση των µηχανισµών ελέγχου της οµαλής λειτουργίας της αγοράς σε ανταγωνιστικό περιβάλλον, της ποιότητας των προϊόντων και της τήρησης των περιβαλλοντικών προδιαγραφών. 3. ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ Όπως έχουµε προαναφέρει, τον τελευταίο καιρό, όλοι οι παράµετροι που συµβάλουν στην διαµόρφωση του κόστους εγκατάστασης και λειτουργίας των µεταποιητικών µονάδων έχουν αυξηθεί αλµατωδώς. 3.1 Χωροθέτηση της µεταποίησης Κόστος κτίσης γης για την µεταποίηση. Έχει διαπιστωθεί ότι τα σχέδια πόλεως που έχουν καταρτιστεί, δεν είχαν καν υπόψη την ανάγκη εξασφάλισης επαρκών επαγγελµατικών χώρων και ειδικά αυτών για την εγκατάσταση και λειτουργία της µεταποίησης. Η διαδικασία που ακολουθείται, ξεκινώντας από προτάσεις των ήµων και έγκριση από Οργανισµό Αθήνας και Περιφέρεια, είχε ως άµεσο αποτέλεσµα την κατακόρυφη αύξηση του κόστους γης. Επίσης, η ισχύουσα νοµοθεσία (ν. 2965/2001) επιτρέπει την εγκατάσταση µονάδων αποκλειστικά σε ΒΕΠΑ και περιοχές Κ.Γ., χωρίς να υπάρχει καµία συσχέτιση µε τις ανάγκες χώρου εργασίας τµήµατος του πληθυσµού που έχει ως κύρια απασχόληση µεταποίηση και κατοικεί στις συγκεκριµένες περιοχές. Επί του ιδιαίτερου θέµατος οι προτάσεις µας είναι: α) Θέσπιση ελάχιστης ποσόστωσης χρήσης γης για µεταποιητική χρήση αναλόγως ως προς την απασχόληση του πληθυσµού για κάθε ήµο και Κοινότητα. β) Θέσπιση ποσοστού υποχρεωτικής µεταφοράς συντελεστή δόµησης κοινόχρηστων χώρων στις περιοχές «αµιγούς κατοικίας» από περιοχές µε χρήση γης συµβατή µε την µεταποίηση. γ) Θέσπιση υποχρεωτικής ΒΕΠΕ για µεταποιητική χρήση σε όλους τους ήµους άνω των 5000 κατοίκων και σε περιοχές µε έντονη µεταποιητική δραστηριότητα. δ) Ολοκλήρωση του ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ. ε) Η έγκριση σχεδίων πόλεως να γίνεται µετά από σύµφωνη γνώµη της Αδειοδοτούσας Αρχής της µεταποίησης για κάθε Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση πριν από την έγκριση τους από την Περιφέρεια και τον Οργανισµό Αθήνας. 3.2 Κόστος χρηµατοδότησης της πραγµατοποίησης και λειτουργίας και των νέων επενδύσεων στην µεταποίηση. Παρά τις όποιες εξαγγελίες για προγράµµατα ενίσχυσης Μ.Μ.Ε., υποστήριξης της πρόσβασης τους σε κοινοτικά και άλλα προγράµµατα, τα αποτελέσµατα ήταν αµφίβολα έως µηδαµινά. Θα πρέπει: α) Να θεσπιστεί νέος αναπτυξιακός νόµος µε ορθολογικά κριτήρια πρόσβασης όπως π.χ. την εξασφάλιση οικονοµίας µεγέθους στην διάρθρωση, την καθετοποίηση παραγωγής, την απασχόληση και το τεχνολογικό επίπεδο. β) Να βελτιωθεί µε την συµβολή και των Επαγγελµατικών Επιµελητηρίων, η πληροφόρηση των Μ.Μ.Ε. µέσω εξειδικευµένων δικτύων πληροφόρησης. Σε αυτή τη δραστηριότητα θα πρέπει να µετέχει και η τοπική αυτοδιοίκηση Β βαθµού (οι Νοµαρχίες). 2

γ) Να λειτουργήσει το Ταµείο Αρωγής για τις Μ.Μ.Ε. δ) Μετά από κλαδικές µελέτες αγοράς, να προσδιοριστούν οι κλάδοι µε συγκριτικά πλεονεκτήµατα και προς αυτούς να κατευθυνθούν οι πόροι. ε) Είναι βέβαιο ότι µεγάλη επίδραση έχει και το ισχύον φορολογικό σύστηµα, από το οποίο ζητούµε να γίνει πιο αντικειµενικό και φιλικό προς τα προβλήµατα της πραγµατικής παραγωγικής δραστηριότητας. στ) Τέλος, θα πρέπει να περιοριστούν οι ασύµφορες απαιτήσεις των Τραπεζών, οι οποίες επιβαρύνουν ποικιλοτρόπως το κόστος του χρήµατος (πανωτόκια, ψαλίδα µεταξύ επιτοκίων κατάθεσης και δανεισµού, πλειστηριασµοί, ενέχυρα) µετατρέποντας τις ίδιες τις Τράπεζες από συµµέτοχους στην επιχειρηµατική δραστηριότητα σε στυγνό τοκογλύφο. 3.3 Αναβάθµιση της ποιότητας των παραγοµένων προϊόντων και του τεχνολογικού επιπέδου των µεταποιητικών µονάδων. Με τη συµβολή των Επαγγελµατικών Επιµελητηρίων, οι µεταποιητικές µονάδες θα πρέπει να βοηθηθούν προς τις εξής κατευθύνσεις: α) Την γνώση, αφοµοίωση και εφαρµογή βελτιωµένων προϊόντων και µεθόδων παραγωγής (Know-How), µε θετική επίδραση στο περιβάλλον. β) Την απόκτηση σηµάτων ποιότητας. γ) Την παραγωγή επώνυµων προϊόντων. δ) Την συνεργασία για την προβολή της ποιότητας των παραγοµένων προϊόντων, την ανταλλαγή εµπειριών και την κατανοµή εργασίας. ε) Την εισαγωγή νέων µεθόδων παραγωγής, διαχείρισης, οργάνωσης και διανοµής µε βελτιωµένες επιδόσεις στην µείωση του κόστους διάθεσης. στ) Την βελτίωση του επαγγελµατικού επιπέδου του ανθρώπινου δυναµικού. ζ) Την βελτίωση της ευελιξίας και της παραγωγικότητας των µονάδων. 3.4 Βελτίωση της αποτελεσµατικότητας των ηµοσίων Υπηρεσιών. Είναι γεγονός ότι, παρά τις φιλότιµες προσπάθειες της πλειοψηφίας των δηµοσίων υπαλλήλων και τις όποιες βελτιώσεις έχουν επιτευχθεί, η ηµόσια ιοίκηση δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας. Οι κύριες πτυχές του προβλήµατος παρουσιάζονται επιγραµµατικά: α) Κατακερµατισµός και επικάλυψη αρµοδιοτήτων µεταξύ Υπουργείων, Περιφερειών, Νοµαρχιών, ήµων, και Κοινοτήτων, χωρίς συντονισµό και συνεργασία. β) Χαµηλό βαθµό µηχανοργάνωσης των υπηρεσιών τόσο από άποψη µηχανογράφησης αρχείων όσο και αναφορικά στην χρήση τυποποιηµένων εντύπων διεκπεραίωσης των διαδικασιών. γ) Γραφειοκρατία και έλλειψη συντονισµού. Οι διαδικασίες είναι διασκορπισµένες σε διάφορους φορείς για την διεκπεραίωση των οποίων απαιτούνται πληθώρα εγγράφων στοιχείων, υπογραφών και επεµβάσεων που επιβαρύνουν αντιπαραγωγικά τις υπηρεσίες. δ) Ανελλιπής έλεγχος της χωρικής περιοχής αρµοδιότητος του κάθε φορέα λόγω έλλειψης εξειδικευµένου προσωπικού, υλικοτεχνικής υποδοµής σε µέσα ελέγχου και σαφών προδιαγραφών. ε) Κοµµατικοποίηση του κράτους. ιαµόρφωση της ιεραρχίας και των νευραλγικών υπηρεσιών µε κοµµατικά κριτήρια. στ) Ανεξέλεγκτη δυνατότητα ατεκµηρίωτων, αυθαιρέτων και καταχρηστικών καταγγελιών, προσφυγών και παρεµβάσεων των πολιτών προς τις δηµόσιες, διοικητικές, δικαστικές και εισαγγελικές αρχές κατά παράβαση της ίδιας της νοµοθεσίας. ζ) Συγκεντρωτισµός σε θέµατα λήψης αποφάσεων όπως π.χ. την έγκριση σχεδίων πόλεων χωρίς συµµετοχή αρµοδίων φορέων της µεταποίησης. η) ιάρθρωση υπηρεσιών χωρίς καµία σχέση µε τις πραγµατικές υπηρεσιακές ανάγκες. Ελπίζουµε ότι οι εξαγγελίες περί «επανίδρυσης του κράτους» θα πάρουν υπ όψη αυτές τις επισηµάνσεις και θα δώσουν τις αναγκαίες λύσεις για την επίτευξη µιας αποδοτικής, αποτελεσµατικής, εύρυθµης, αξιοκρατικής και διαφανούς ηµόσιας ιοίκησης. 3

4. ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ Έχοντας υπόψη ότι το θέµα έχει παρουσιαστεί ενδελεχώς από άλλες εισηγήσεις, θα περιοριστούµε σε κάποιες προτάσεις τις οποίες θεωρούµε πρωταρχικής σηµασίας για την επίλυση του προβλήµατος των παρανόµων µεταποιητικών δραστηριοτήτων. 4.1 Πολεοδοµικά και οικοδοµικά προβλήµατα. Οι παρεµβάσεις θα πρέπει να κινηθούν στις εξής κατευθύνσεις: α) Θέσπιση ανώτατου ορίου ποσοστού «αµιγούς κατοικίας» ανά ήµο και Νοµαρχία. β) Υποχρεωτική θέσπιση οικοδοµικών τετραγώνων για βιοτεχνική χρήση. γ) Απλούστευση διαδικασιών αλλαγής χρήσης χώρων για µεταποίηση (βεβαίως εκτός κοινοχρήστων χώρων). δ) Χρήση βιοτεχνικών κτιρίων αποκλειστικά για την µεταποίηση, έστω και εκτός σχεδίου πόλεως. ε) Ρητή απαγόρευση για περιοχές Κ.Γ. της εγκατάστασης µεταποιητικών µονάδων σε χώρους ακατάλληλους (υπόγεια, κοινόχρηστοι χώροι), των µονάδων που κατεργάζονται εύφλεκτες ύλες κ.λ.π., µε θέσπιση υψηλών προστίµων τόσο για τον χρήστη όσο και για τον ιδιοκτήτη του χώρου. στ) υνατότητα εγκατάστασης µονάδων χαµηλής όχλησης σε περιοχές Ζ.Ο.Ε. και σε ιδιόκτητα κτίσµατα (οικόπεδα) επαγγελµατιών (οινοποιεία σε αµπελώνες, συσκευασία µελιού και λαδιού κ.λ.π.) που επεξεργάζονται προϊόντα παραγωγής τους. ζ) Προώθηση σχεδίων πολεοδοµικής ανάπλασης ειδικά σε υποβαθµισµένες περιοχές, µε την ανάδειξη παραδοσιακών αρχιτεκτονικών και παραγωγικών χαρακτηριστικών (π.χ. ΕΛΑΙΩΝΑΣ, ΑΧΑΡΝΕΣ, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΨΥΡΡΗ, ΛΑΥΡΙΟ, ΜΕΣΟΓΕΙΑ) και την λειτουργία τους ως «θερµοκοιτίδες» µεταποιητικών δραστηριοτήτων. 4.2 Περιβάλλον. Παρά την αυξηµένη ευαισθησία για το θέµα προστασίας του περιβάλλοντος, φρονούµε ότι σε πολλές περιπτώσεις γίνεται αφενός καταστρατήγηση και κατάχρηση του όρου από ιδιωτικά συµφέροντα και αφετέρου µια αποσπασµατική και γραφειοκρατική, αντί επιστηµονική προσέγγιση του από τις δηµόσιες υπηρεσίες και ειδικά το ΥΠΕΧΩ Ε. Προτείνουµε: α) Την θέσπιση κανονισµών και προδιαγραφών για τα επιτρεπόµενα όρια εκποµπών αερίων ρίπων, υγρών και στερεών αποβλήτων από τις µεταποιητικές µονάδες (όπως το Π.. 1180/81 για θόρυβο) σύµφωνα µε τις διεθνείς προδιαγραφές. β) Την ίδρυση φορέων ελέγχου και µέτρησης αερίων ρίπων για τις µεταποιητικές µονάδες καθώς το ΥΠΕΧΩ Ε-ΕΑΡΘ, το ΠΕΡΠΑ και άλλοι φορείς αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες. Σ αυτόν τον τοµέα είναι εξαιρετικά αναγκαία η συµµετοχή των Ανωτάτων και Ανωτέρων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων καθώς των Επαγγελµατικών Επιµελητηρίων όπως και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (µεγάλοι ήµοι, Νοµαρχίες). γ) Την συµπλήρωση των νοµοθετικών ρυθµίσεων που αφορούν την ένταξη των µικρών µεταποιητικών µονάδων στις περιβαλλοντικές κατηγορίες της Κ.Υ.Α. 13727/724/03 (ΦΕΚ 1087 Β ), µε διευκρινήσεις για την κατηγορία Γ της χαµηλής όχλησης (αρ. 3 παρ.2 του Ν. 1650/85 όπως αντικαταστάθηκε µε τον Ν. 3010/02) για µικρά µεγέθη και συγκεκριµένες δραστηριότητες, οι οποίες να απαλλαχθούν από την υποχρέωση υποβολής «Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», Στην ίδια Κ.Υ.Α. θα πρέπει να θεσπιστούν και ελάχιστα µεγέθη για την κατ. Β. Η ίδια η φιλοσοφία της εν λόγω Κ.Υ.Α. θα έπρεπε να αλλάξει προς την κατεύθυνση η κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων να γίνεται µε θέσπιση επιτρεποµένων ορίων ρίπων, οχλήσεων και ποσότητας αποβλήτων αντί για το κριτήριο του µεγέθους των µονάδων, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις πραγµατικές περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις και δεν έχει καµία επιστηµονική τεκµηρίωση. δ) Την θέσπιση ορίων (αποστάσεων) από την πηγή µέχρι το σηµείο όπου αναγνωρίζεται η όχληση (Πολ/κος Καν/µος 10 µ από καµινάδα). 4

ε) Την έκδοση απόφασης για τις δραστηριότητες οι οποίες δηµιουργούν υγρά & στερεά απόβλητα, όπως και για τις δραστηριότητες που δηµιουργούν οχλήσεις οι οποίες δεν µπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά (οσµές, επικινδυνότητα για την υγεία, ακτινοβολία). στ) Οι όποιες αποφάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος να τηρούν την αρχή της ισονοµίας µεταξύ όλων των κλάδων οικονοµικής δραστηριότητας. Ενώ δίνεται η αίσθηση ότι «όλοι κυνηγούν την βιοµηχανία» έχουν θεσπιστεί ελάχιστες διατάξεις για άλλες δραστηριότητες στον χώρο των Υπηρεσιών, του Εµπορίου, των Μεταφορών που σε πολλές περιπτώσεις δηµιουργούν µεγαλύτερες οχλήσεις από τις µεταποιητικές µονάδες. Προτείνεται η χορήγηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας δραστηριοτήτων εκτός µεταποίησης να διέπεται από τους ίδιους περιβαλλοντικούς κανόνες, ειδικά στις περιπτώσεις που συνδέονται µε µεγάλες συγκεντρώσεις συναλλαγµένων (εµπορικά κέντρα, Super Market, θέατρα, κινηµατογράφους, τράπεζες, σταθµούς χρήσης και εξυπηρέτησης Μ.Μ.Μ) είτε είναι πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος (εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχεία, νοσοκοµεία, συνεργεία αυτοκινήτων, πρατήρια καυσίµων). ζ) Να χωροθετηθούν και να υλοποιηθούν οι εγκαταστάσεις εναπόθεσης και επεξεργασίας στερεών αστικών απορριµµάτων και υγρών λυµάτων ειδικά στην Αττική, µε ευθύνη του ΥΠΕΧΩ Ε, της Περιφέρειας, των ήµων και Κοινοτήτων και την συµβολή των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων στην εκτέλεση και τον έλεγχο της ποιότητας των τελικών αποτελεσµάτων. η) Την προώθηση και ενίσχυση της δραστηριότητας της ανακύκλωσης των απορριµµάτων και την παραγωγική χρήση τους. θ) Τέλος, εφαρµόζοντας στην πράξη την αρχή ότι «όποιος ρυπαίνει πρέπει να πληρώσει» θα πρέπει να θεσπιστεί «φόρος περιβαλλοντικής πολυτέλειας για τις περιοχές αµιγούς κατοικίας ο οποίος να χρηµατοδοτήσει έργα αναβάθµισης και προστασίας περιβάλλοντος στις υποβαθµισµένες περιβαλλοντικά περιοχές, τα έργα ανακύκλωσης και επεξεργασίας λυµάτων και αποβλήτων καθώς και τις αναγκαίες υποδοµές προστασίας περιβάλλοντος των παραγωγικών δραστηριοτήτων. ι) Την θέσπιση και λειτουργία του θεσµού των ελεγκτών (εποπτών) περιβάλλοντος σε αποκεντρωµένο όµως επίπεδο (Νοµαρχίες, ήµοι) µε την συµβολή και της ηµοτικής Αστυνοµίας. 5. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ Το κύριο χαρακτηριστικό του υπάρχοντος νοµικού πλαισίου είναι η πολυνοµία, η αποσπασµατική και η εξειδικευµένη προσέγγιση ανά τοµέα αρµοδιότητας και ο συγκεντρωτισµός στην λήψη αποφάσεων. Προτείνουµε: α) Την κωδικοποίηση της ισχύουσας νοµοθεσίας που αφορά το θέµα της µεταποίησης και η οποία θα πρέπει να περιλαµβάνει όλες τις πτυχές του θέµατος, (αδειοδότηση περιβάλλον, πυρασφάλεια κ.λ.π.). β) Την οριοθέτηση των Μ.Μ.Ε. και της «οικοτεχνίας» σύµφωνα µε τα πραγµατικά µεγέθη της Ελληνικής πραγµατικότητας και την απαλλαγή τους από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες στην εγκατάσταση και λειτουργίας τους. γ) Την τροποποίηση κάποιων διατάξεων του ν2965/2001 οι οποίες αποτελούν αντικίνητρα για την λειτουργία της µεταποίησης (εγκατάσταση µονάδων µέσης όχλησης σε ΒΕΠΕ, εγκατάσταση µονάδων σε βιοµηχανικά κτίρια, εγκατάσταση µονάδων χαµηλής όχλησης σε Ζ.Ο.Ε.), ενώ από την άλλη πλευρά επιτρέπεται η εγκατάσταση µονάδων που δηµιουργούν οχλήσεις (π.χ. µηχανουργεία, επεξεργασία µετάλλων, ξυλουργεία) σε περιοχές γενικής κατοικίας. δ) Την διαφοροποίηση της νοµοθεσίας ειδικά για το θέµα των κυρώσεων για 2 κατηγορίες αυθαίρετης παράνοµης λειτουργίας - στην περίπτωση αυθαιρεσιών για βιοποριστικούς λόγους του ίδιου του βιοτέχνη και της οικογένειας του, τυχών νοµικών ατελειών και της έµπρακτης δυνατότητας άρσης των παραβάσεων µε βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας, θα πρέπει να χορηγηθεί εύλογος χρόνος (όχι άνω του 6µήνου) για την νοµιµοποίηση της λειτουργίας των µονάδων έχοντας υπόψη και τον χρόνο ίδρυσης τους. - στην περίπτωση προφανούς κερδοσκοπικού χαρακτήρα της επιχείρησης (π.χ. χρήση παράνοµης εργασίας), αυθαιρεσίας στην τήρηση κανόνων ασφαλείας των εργαζοµένων και των εγκαταστάσεων, παράφορης και καταχρηστικής καταπάτησης 5

πολεοδοµικής, περιβαλλοντικής, εργατικής κ.λ.π. νοµοθεσίας καθώς και σε περιπτώσεις άρνησης στην λήψη µέτρων ένταξης στην νοµιµότητα οι συγκεκριµένες µονάδες θα πρέπει να διακόψουν τη λειτουργία τους µε συνοπτικές διαδικασίες. ε) Είναι προφανές ότι στην διαδικασία ορισµού του νοµικού πλαισίου λειτουργίας της µεταποίησης, πρωταρχικό ρόλο θα πρέπει να έχει το Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο καλείται να προωθήσει σύµφωνα και µε τις αρµοδιότητες του, την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, συµµετέχοντας και συναποφασίζοντας στην διαµόρφωση των Χωροταξικών και Περιβαλλοντικών προϋποθέσεων της µεταποίησης. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ α) Η παράνοµη λειτουργία των µεταποιητικών µονάδων αποδεικνύει τις αδυναµίες, τις στρεβλώσεις και τις ανεπάρκειες του αναπτυξιακού πλαισίου που έχει διαµορφωθεί στην Χώρα. β) Οι αιτίες είναι πολλαπλές. Κύρια όµως ευθύνη εντοπίζεται από την µια πλευρά στις ελλείψεις µιας σαφής αναπτυξιακής πολιτικής και από την άλλη στην επικράτηση συντεχνιακών αντιπαραγωγικών και ατεκµηρίωτων επιστηµονικά αντιλήψεων για το περιβάλλον και την χρήση γης. γ) Είναι αυταπόδεικτη η ανεπάρκεια των ηµοσίων Υπηρεσιών όπως λειτουργούν σήµερα να εξασφαλίσουν την εµπέδωση ορθολογικών κανόνων λειτουργίας και ανάπτυξης της παραγωγικής βάσης της χώρας, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον απαιτούµενο έλεγχο τήρησης των όρων προστασίας περιβάλλοντος. δ) Για την ανατροπή αυτής της αρνητικής πορείας θα πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές σε πολλαπλές κατευθύνσεις, ξεκινώντας από την αλλαγή νοοτροπίας όσο αφορά την αντιµετώπιση των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων και την δηµιουργία κατάλληλων µηχανισµών υλοποίησης τους. ε) Είναι αναγκαία η συµβολή όλων των δυνάµεων που διαθέτει η Χώρα προς την κατεύθυνση της αύξησης της παραγωγικής ικανότητας της. Μέσα σ αυτό το πλαίσιο, η Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση είναι έτοιµη να συµβάλει στο µέτρο που της αντιστοιχεί, στην προώθηση όποιων µέτρων και ενεργειών κριθούν απαραίτητες, µε στόχο την βελτίωση του πραγµατικού βιοτικού επιπέδου των συµπολιτών µας. ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΣΗΣ 6