ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Η διεργασία της ανταλλαγής ή μεταφοράς στους άλλους σκέψεων και αισθημάτων. Η πράξη του να δίνει και να παίρνει κάποιος πληροφορίες Η διεργασία μεταβίβασης πληροφοριών
Μορφές επικοινωνίας Λεκτική Μη λεκτική (γλώσσα του σώματος) Άγγιγμα
Μη λεκτική επικοινωνία Οπτική επαφή Εκφράσεις προσώπου Σταση σώματος Βάδισμα Χειρονομίες Γενική φυσική εμφάνιση Ένδυση Καλλωπισμός
Άγγιγμα Υποδηλώνει ενδιαφέρον Περιορίζει το άγχος σε καταστάσεις έντασης Δημιουργία επαφής μεταξύ των ατόμων Εκφράζει στοργή Επαναφέρει τη συζήτηση στο θέμα, όταν οι ασθενείς πλατειάζουν
Παράγοντες που επηρεάζουν την Περιβάλλον (θόρυβοι) επικοινωνία Προσωπικοί (Συναισθηματικοί, φυσικοί, διανοητικοί) Φύλο και ηλικία Πολιτισμικοί Προσωπικός χώρος, σωματική, διανοητική και συναισθηματική κατάσταση.
Η επικοινωνία στη σχέση ασθενήνοσηλευτή Είναι σκόπιμη, χρονικά περιορισμένη και έχει συγκεκριμένο σκοπό Δομείται ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή Είναι δυναμική διαδικασία Το άτομο που παρέχει βοήθεια είναι υπόλογο στην έκβαση της σχέσης μεταξύ ασθενήνοσηλευτή
Σκοποί θεραπευτικής σχέσης Προαγωγή ευεξίας Βελτίωση υγείας Αύξηση αυτοπεποίθησης και ανεξαρτησίας ασθενή.
Στάδια θεραπευτικής σχέσης Προσανατολισμού (αποσαφήνιση ρόλων, προσανατολισμός στον χώρο φροντίδας) Παρέμβαση Λήξη
Παράγοντες που προάγουν την επικοινωνία Συγκεκριμένοι αντικειμενικοί σκοποί Άνετο περιβάλλον Εμπιστοσύνη Μοναχικότητα Επικέντρωση στον ασθενή Νοσηλευτική παρατήρηση Κατάλληλος ρυθμός Σεβασμός προσωπικού χώρου
Φραγμοί επικοινωνίας Μη αντίληψη της μοναδικότητας του ασθενούς Αποτυχία ενεργητικής ακρόασης Ακατάλληλα σχόλια και ερωτήσεις
Χρήση στερεότυπων «Μην ανησυχείτε όλα θα πάνε καλά» «Όλοι οι ασθενείς ανησυχούν εσείς γιατί να αποτελείτε εξαίρεση;»
Ακατάλληλα σχόλια και ερωτήσεις Κλειστές ερωτήσεις «Περάσατε καλά σήμερα έτσι δεν είναι;» Ερωτήσεις που ξεκινούν με το γιατί ή το πώς «Γιατί δεν κουραστήκατε αρκετά ώστε να κοιμηθείτε;» «Πώς είναι δυνατόν να ακολουθείτε μια ο εξαντλητική δίαιτα;»
Ακατάλληλα σχόλια και ερωτήσεις Χρήση καθοδηγητικών απαντήσεων «Δεν φαντάζομαι ότι θέλετε να καπνίσετε;» ή «σας φρόντισαν καλά οι συνάδελφοι;» Όχι συμβουλές Όχι κριτική
Ακατάλληλα σχόλια και ερωτήσεις Αλλαγή θέματος συζήτησης Ψευδής εφησυχασμός
Τεχνικές αποτελεσματικής επικοινωνίας Δεξιότητες διαλόγου (Τόνος της φωνής, ενημέρωση για το θέμα συζήτησης, ευελιξία, σαφήνεια, συντομία, απλότητα, αποφυγή λέξεων που μπορεί να παρεμηνευτούν, ειλικρίνεια) Δεξιότητες ακρόασης (Καθιστή επικοινωνία, ετοιμότητα και ηρεμία, οπτική επαφή, επίδειξη προσοχής, ειλικρινείς απαντήσεις, αναγνώριση θεμάτων που θίγει ο ασθενής)
Κατά τη διάρκεια της ενεργητικής ακρόασης η στάση σώματος είναι: Καθόμαστε απέναντι από τον ασθενή, στο ίδιο ύψος με εκείνον, διατηρούμε οπτική επαφή και δεν σταυρώνουμε χέρια ή πόδια Γνέφουμε καταφατικά χαμογελώντας καθώς εκείνος ομιλεί Ακούμε προσεκτικά
Σιωπή Δείχνει σεβασμό Επιτρέπει την ενεργητική ακρόαση Δίνει την δυνατότητα προσεγμένης αντίδρασης
Αντίδραση στη σιωπή Ο ασθενής σιωπά επειδή δεν θέλει να συζητήσει άλλο ή δεν θέλει/διστάζει να πει πράγματα για τον εαυτό του ή θέλει να ανσυνταχτεί «Φαίνεστε πολύ ήσυχος. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μου τις σκέψεις σας;» Εξασφάλιση απορρήτου, αφιέρωση χρόνου, κέρδος εμπιστοσύνης του Δώστε χρόνο
Συνέντευξη Χρήση ανοικτών και κλειστών ερωτήσεων, για την άντληση πληροφοριών, ως προς την κατάστασή του, την λήψη φαρμάκων. Διευκρινιστικές ερωτήσεις Αφή Χιούμορ
Το χιούμορ είναι ωφέλιμο επειδή: Βοηθάει στο ξεκίνημα της συζήτησης και κάνει τον ασθενή να νοιώσει καλύτερα Προσφέρει χαρά Κάνει ανάλαφρη την ατμόσφαιρα μειώνοντας την ένταση Αποκαλύπτει την υπάρχουσα ανθρωπιά
Επικοινωνία σε διαταραχές όρασης Γνωστοποίηση παρουσίας μας στον χώρο Αναφορά του ονόματος και της ιδιότητας μας Κανονικός τόνος φωνής Εξήγηση παρέμβασης Ενημέρωση λήξης Κουδούνι κλήσης Εξασφάλιση καθαριότητας γυαλιών ασθενή
Επικοινωνία σε διαταραχές ακοής Γνωστοποίηση παρουσίας μας στον χώρο Ομιλία κατά πρόσωπο Αποφυγή κάλυψης στόματος Νοηματική γλώσσα Χρήση γραπτού λόγου Κουδούνι κλήσης Εξασφάλιση καθαριότητας ακουστικών βαρυκοίας
Επικοινωνία σε φυσικά κωλύματα (λαρυγγεκτομή ή ενδοτραχειακός σωλήνας) Επιλογή τρόπου επικοινωνίας-σφίξιμο χεριού Άνοιγμα-κλείσιμο ματιών Αφιέρωση επαρκούς χρόνου Κουδούνι κλήσης
Ασθενείς με άνοια Ήρεμο περιβάλλον Οπτική επαφή Απλήγ επικοινωνία Αποφυγή ανοικτών ερωτήσεων Διάθεση επαρκούς χρόνου για απάντηση
Αναίσθητος ασθενής Προσοχή σε ότι λέγεται Φυσιολογικός τόνος φωνής Επαφή Μείωση περιβαλλοντικών θορύβων.
Αλλοδαποί ασθενείς Μεταφραστής Χρήση λεξικού Απλές προτάσεις Φυσιολογικός τόνος φωνής Μιμητικές κινήσεις