ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET08: ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τους σημαντικούς τόπους τουριστικού ενδιαφέροντος στη Ζώνης Επιρροής της Εγνατίας Οδού που είναι προσπελάσιμοι μέσω κάποιου κόμβου του αυτοκινητόδρομου, και ειδικότερα (α) τη θέση, (β) τη χρονοαπόσταση από τον πλησιέστερο κόμβο της Εγνατίας οδού, (γ) τον αριθμό των επισκεπτών στους χώρους αυτούς, όπου διατίθενται επίσημα στοιχεία και (δ) τη συνολική τουριστική κίνηση ανά Νομό. Η σκοπιμότητα του δείκτη έγκειται στη γνώση των επιδράσεων της Εγνατίας Οδού στην προσπελασιμότητα των τουριστικών τόπων και κατά συνέπεια στην ανάδειξη των τουριστικών πόρων της περιοχής επιρροής του άξονα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στo παρόν δελτίο η επεξεργασία του δείκτη παρουσιάζει μια επισκόπηση της τουριστικής κίνησης στη Ζώνη IV 1 της Εγνατίας Οδού. Τα πρωτογενή δεδομένα προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ), και αφορούν: τις αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα κατά μέσο ταξιδιού και σταθμό εισόδου (περίοδος: 1996-2011), τις αφίξεις και τις διανυκτερεύσεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα 2 (περίοδος: 2000-2010), το δυναμικό τουριστικών καταλυμάτων (1996-2010) και την πληρότητά τους (περίοδος: 2000-2010), την κίνηση των επισκεπτών, τα εισιτήρια και τις εισπράξεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους (1996-2010). Στο Δελτίο Αποτελεσμάτων του δείκτη για το έτος 2009 3 υπήρξε διεξοδική επεξεργασία των παραπάνω δεδομένων για την περίοδο 1996-2007, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο 2004-2007. Στο παρόν Δελτίο Αποτελεσμάτων, βαρύτητα δίνεται 1 Η Ζώνη IV αποτελείται από τις 5 Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού: Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατ. Μακεδονία & Θράκη. 2 Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings. 3 http://observatory.egnatia.gr/factsheets/fs_2009/set08_factsheet_2009.pdf 1

στην επεξεργασία και στην παρουσίαση αποτελεσμάτων της περιόδου 2007-2011. Σημειώνεται ότι, για την περίοδο 2008-2011, στοιχεία για τις οδικές μεταφορές δίνονται μόνο για τους σταθμούς Ευζώνων, Κακαβιάς, Κήπων και Προμαχώνος. Σχετικά με τις οδικές και σιδηροδρομικές αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα, θα πρέπει να επισημανθεί καταρχήν ότι όλες βρίσκονται στη Ζώνη ΙV και συνδέονται είτε άμεσα (Κήποι Έβρου), είτε μέσω κάθετου με τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατία Οδού. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί πως οι αφίξεις αλλοδαπών δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά (ή κυρίως) στην τουριστική κίνηση, καθώς συμπεριλαμβάνονται και οι αφίξεις αλλοδαπών για λόγους εργασίας (π.χ. οικονομικοί μετανάστες, επιχειρηματίες κλπ.). Στις αφίξεις αλλοδαπών με όλα τα μεταφορικά μέσα, για την περίοδο 2007-2011, σε επίπεδο Χώρας κυριαρχούν οι αεροπορικές μεταφορές με ποσοστό 71,11%, ενώ στη Ζώνη IV οι οδικές μεταφορές είναι αυτές που υπερτερούν και ανέρχονται σε ποσοστό 73,46% των συνολικών αφίξεων. Αφίξεις αλλοδαπών στην Ελ λ άδα ανά μέσο και σταθμό εισόδου, 2007-2011 22,11% Αφίξεις αλλοδαπών στη Ζώνη IV ανά μέσο και σταθμό εισόδου, 2007-2011 18,36% 1,14% 6,43% 0,34% ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ ΟΔΙΚΩΣ 7,04% ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ ΟΔΙΚΩΣ 71,11% 73,46% Για την περίοδο 2007-2011, σε επίπεδο Χώρας οι οδικές αφίξεις, οι οποίες εκ των πραγμάτων συνδέονται άμεσα ή μέσω των καθέτων αξόνων με την Εγνατία Οδό, αντιπροσωπεύουν το 22,11% των συνολικών αφίξεων με όλα τα μέσα για ολόκληρη τη χώρα. Παράλληλα, για την ίδια χρονική περίοδο 4, η οδική πύλη που παρουσιάζει αύξηση σε όλη την περίοδο, είναι ο σταθμός των Ευζώνων (που αποτελεί και μια από τις κυριότερες βόρειες οδικές πύλες). Μάλιστα το διάστημα 2009-2011 η αύξηση αυτή φαίνεται πολύ μεγάλη. Παρόμοια πορεία, μικρότερης έντασης, παρουσιάζει και ο σταθμός Κήπων, αν και την περίοδο 2010-2011 εμφανίζει μείωση οδικών αφίξεων αλλοδαπών σε σύγκριση με την πολύ μεγάλη αύξηση το έτος 2009-2010. Αντίθετα, οι άλλοι δύο σταθμοί, Κακαβιάς και Προμαχώνος, την περίοδο 2007-2008 παρουσιάζουν πολύ μεγάλη μείωση αφίξεων και μέχρι το 2011 εμφανίζουν μια μικρή σταδιακή αύξηση. Πιο συγκεκριμένα, για την περίοδο 2007-2011 τα μεγαλύτερα ποσοστά οδικών αφίξεων στη Χώρα παρουσιάζουν κατά μέσο όρο οι σταθμοί Ευζώνων 4 Για την περίοδο 2008-2011, στοιχεία για τις οδικές μεταφορές δίνονται μόνο για τους σταθμούς Ευζώνων, Κακαβιάς, Κήπων και Προμαχώνος. 2

(29,59%), Κρυσταλλοπηγής (18,36%) και Προμαχώνος (17,26%). Αντίστοιχα τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζουν οι σταθμοί Δοϊράνης (1,27%) και Καστανιών (0,48%). Επιπλέον, σε σχέση με τη μεταβολή των οδικών αφίξεων για την περίοδο 2007-2011, οι σταθμοί Κήπων και Ευζώνων είναι οι μόνοι που παρουσιάζουν θετική τιμή, 149,98% και 83,98% αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο 2004-2007 ο σταθμός Κήπων παρουσίαζε αρνητική μεταβολή. 3

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ Αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα κατά μέσο και σταθμό εισόδου, 1996-2011 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ετήσιος μέσος όρος 1996-2011 ετήσιος μέσος όρος 2007-2011 Αλεξανδρούπολης (**) 840 2.868 80 0 2 0 107 1.531 2.590 1.053 1.608 (**) - - - - - - Θεσσαλονίκης 570.234 580.656 558.005 635.522 563.572 552.836 554.334 602.202 596.509 646.634 736.873 770.791 919.677 862.054 758.772 869.929 673.662 809.148 Ιωαννίνων (**) 122 9 10 409 165 54 11 136 2 (**) (**) (**) - - - - - - Καβάλας 73.413 80.702 76.673 53.440 17.718 73.995 34.866 101.343 92.248 68.618 74.365 80.222 - - - - - - Πρεβέζης (**) 98.998 106.976 127.054 113.988 146.453 137.842 144.466 139.641 122.433 132.391 135.083 149.231 - - - - - - Σύνολο Ζώνης IV 743.607 771.211 761.822 803.359 727.910 764.727 733.784 844.853 813.782 848.696 947.929 1.000.244 919.677 862.054 758.772 869.929 823.272 882.135 Σύνολο Ελλάδας 7.693.607 8.147.921 8.645.841 9.961.836 10.454.089 10.841.059 10.437.910 10.417.072 9.973.822 10.915.243 11.509.127 12.001.222 11.691.650 10.748.109 10.637.307 11.671.155 10.359.186 11.349.889 ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ Δικαίων 1.098 2.180 899 10 20 4.474 7.257 3.394 4.141 8.779 8.471 9.250 - - - - - - Ειδομένης 19.542 29.593 25.490 5.623 18.343 17.098 19.465 25.900 24.113 23.722 24.732 22.134 - - - - - - Προμαχώνα 1.252 1.186 690 32.378 43.924 59.180 54.040 60.036 59.983 65.258 37.412 54.593 11.226 6.063 8.686 0 30.994 16.114 Πυθίου 6.171 3.793 4.627 797 1.682 5.318 8.492 5.232 3.369 6.170 8.494 9.354 - - - - - - Ν. Καυκάσου (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (***) (***) (***) - - - - - - Σύνολο Ζώνης IV 28.063 36.752 31.706 38.808 63.969 86.070 89.254 94.562 91.606 103.929 79.109 95.331 65.873 54.957 54.161 3.765 63.620 54.817 Σύνολο Ελλάδας 28.063 36.752 31.706 38.808 63.969 86.070 89.254 94.561 91.612 103.929 79.109 95.331 65.873 54.957 54.161 3.765 63.620 54.817 ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ Ηγουμενίτσας 50.904 110.258 119.407 178.358 152.041 120.304 140.689 128.939 116.413 129.260 193.800 230.892 303.985 341.458 415.196 363.223 193.445 330.951 Θεσσαλονίκης 22.124 20.436 23.513 23.078 28.703 30.489 30.658 26.178 26.985 28.067 35.438 36.723 - - - - - - Σύνολο Ζώνης IV 73.028 130.694 142.920 201.436 180.744 150.793 171.347 155.117 143.398 157.327 229.238 267.615 303.985 341.458 415.196 363.223 214.220 338.295 Σύνολο Ελλάδας 585.445 565.706 834.516 797.106 836.010 808.165 797.017 1.444.954 1.510.004 759.829 1.009.776 1.066.359 1.080.025 1.007.843 1.031.509 947.848 942.632 1.026.717 ΟΔΙΚΩΣ Δοϊράνης 44.898 59.844 18.841 16.298 40.346 63.826 90.334 118.145 72.286 50.612 42.234 44.811 - - - - - Ευζώνων 249.463 510.334 339.664 185.894 411.168 479.978 545.664 599.173 538.056 617.677 727.606 806.637 787.128 773.944 1.370.776 1.483.199 651.648 978.889 Κακκαβιάς 146.868 204.057 386.658 424.448 407.472 563.536 719.897 617.934 699.152 750.780 887.905 1.029.490 150.444 142.514 146.324 237.874 469.710 362.726 Καστανέων 2.200 1.562 7.088 4.596 633 10.679 19.153 16.335 22.170 18.669 15.860 16.960 - - - - - - Κήπων 97.879 65.752 98.022 142.576 148.351 182.692 236.254 165.762 138.351 126.226 149.068 131.338 142.423 182.163 390.921 328.323 170.381 224.258 Κρυσταλλοπηγής 40.564 63.874 144.692 184.133 237.205 313.350 439.265 417.116 404.701 584.569 549.296 647.963 - - - - - - Νίκης 15.765 92.119 55.410 70.022 113.473 103.027 130.399 124.366 138.584 129.803 144.177 145.322 - - - - - - Ορμενίου 19.963 25.261 21.532 2.002 1.920 61.598 81.594 68.534 94.744 116.651 122.174 295.880 - - - - - - Προμαχώνος 326.941 297.143 332.076 336.369 380.909 543.351 593.258 698.808 583.938 591.475 802.884 1.168.522 459.339 493.984 448.925 475.435 533.335 596.590 4

Σαγιάδας (Ν. Θεσπρωτίας) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 67.956 - - - - - - Αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα κατά μέσο και σταθμό εισόδου, 1996-2011 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2207 2008 2009 2010 2011 Σύνολο Ζώνης IV 944.541 1.319.946 1.403.983 1.366.338 1.741.477 2.322.037 2.855.818 2.826.173 2.691.982 2.986.462 3.441.204 4.354.879 3.101.257 3.103.625 3.284.513 3.804.479 2.596.795 3.374.258 Σύνολο Ελλάδας 944.541 1.319.946 1.403.983 1.366.338 1.741.477 2.322.037 2.855.818 2.826.173 2.691.982 2.986.462 3.441.204 4.354.879 3.101.257 3.103.625 3.284.513 3.804.479 2.596.795 3.374.258 ετήσιος μέσος όρος 1996-2011 ετήσιος μέσος όρος 2007-2011 Σύνολο Ζώνης IV με όλα τα μέσα Σύνολο Ελλάδας με όλα τα μέσα 1.789.239 2.258.603 2.340.431 2.409.941 2.714.100 3.323.627 3.850.203 3.920.705 3.740.768 4.096.414 4.697.480 5.718.069 4.390.791 4.362.094 4.512.642 5.041.396 3.697.906 4.804.998 9.251.656 10.070.325 10.916.046 12.164.088 13.095.545 14.057.331 14.179.999 14.782.760 14.267.420 14.765.463 16.039.216 17.517.791 15.938.805 14.914.534 15.007.490 16.427.247 13.962.232 15.961.173 ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 12/2008 (*) Μηδενικά στοιχεία πιθανότατα λόγω μη καταγραφής τους (**) Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ τα αεροδρόμια Αλεξανδρούπολης, Ιωαννίνων και Πρεβέζης (Άκτιο) υπάγονται στους λοιπούς σταθμούς και προς το παρόν δεν διατίθενται πρωτογενή δεδομένα αφίξεων αλλοδαπών για τα συγκεκριμένα έτη, παρά μόνο ο "συνολικός αριθμός αφικνούμενων επιβατών πτήσεων εξωτερικού" (ΕΣΥΕ, ιδ. εποικ. 29/01/2009). Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία της ΕΣΥΕ: (α) το Αεροδρόμιο Αλεξανδρούπολης το 2007 είχε 627 αφιχθέντες επιβάτες πτήσεων εξωτερικού, (β) στο αεροδρόμιο Ιωαννίνων αφίχθηκαν 642, 251 και 1.362 επιβάτες πτήσεων εξωτερικού για τα έτη 2005, 2006 και 2007 αντίστοιχα. Τα στοιχεία για το αεροδρόμιο Πρεβέζης (Άκτιο) συμπεριλήφθηκαν τελικά στον Πίνακα αποτελεσμάτων διότι η κινητικότητα πτήσεων εξωτερικού που παρουσιάζει αφορά κυρίως πτήσεις τουριστικών charters. (***) Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ στον ΣΣ σταθμό Καυκάσου δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, καθώς το Υπoυργείο Δημ. Τάξης θεωρεί πως δεν γίνεται είσοδος αλλοδαπών από το εξωτερικό. Αφίξεις αλλοδαπών κατά μέσο μεταφοράς, 1996-2011 και 2007-2011 σύνολο 1996-2011 σύνολο 2007-2011 ποσοστό 1996-2011 επί του συνόλου (για όλα τα μέσα) ποσοστό 2007-2011 επί του συνόλου (για όλα τα μέσα) ποσοστό Ζώνης IV 1996-2011, επί του συνόλου της χώρας ποσοστό Ζώνης IV 2007-2011, επί του συνόλου της χώρας Ζώνη IV Σύνολο Χώρας Ζώνη IV Σύνολο Χώρας Ζώνη IV Σύνολο Χώρας Ζώνη IV Σύνολο Χώρας ανά μέσο για όλα τα μέσα ανά μέσο για όλα τα μέσα ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ 13.172.356 165.746.970 4.410.676 56.749.443 22,26% 74,19% 18,36% 71,11% 7,95% 5,90% 7,77% 5,53% ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ 1.017.915 1.017.920 274.087 274.087 1,72% 0,46% 1,14% 0,34% 100,00% 0,46% 100,00% 0,34% ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ 3.427.518 15.082.112 1.691.476 5.133.584 5,79% 6,75% 7,04% 6,43% 22,73% 1,53% 32,95% 2,12% ΟΔΙΚΩΣ 41.548.715 41.548.715 17.648.754 17.648.754 70,22% 18,60% 73,46% 22,11% 100,00% 18,60% 100,00% 22,11% Σύνολο για όλα τα μέσα 59.166.503 223.395.716 24.024.993 79.805.868 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 26,49% 26,49% 30,10% 30,10% 5

Βάσει των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ., για την περίοδο 2002-2010, οι Περιφέρειες της Ζώνης IV συγκεντρώνουν το 25,56% των αφίξεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα και το 17,59% των αντίστοιχων διανυκτερεύσεων, στο σύνολο της Χώρας. Αφίξεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα (*) της Ζώνης IV (2002-2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής 2002-2010 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 12.392.044 12.499.809 12.131.583 13.412.596 13.982.021 16.037.592 16.013.569 16.304.677 16.241.395 3,44% ΖΩΝΗ IV 2.964.820 3.093.982 2.983.012 3.476.492 3.601.014 4.105.232 4.297.343 4.372.598 4.076.343 4,06% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 536.610 519.946 559.246 589.664 567.407 607.146 650.371 632.129 551.129 0,33% ΔΡΑΜΑ 32.131 37.284 38.780 40.633 36.888 40.164 46.459 44.467 42.101 3,44% ΚΑΒΑΛΑ 213.334 210.656 208.557 212.276 203.802 222.523 237.866 223.500 177.666-2,26% ΕΒΡΟΣ 158.550 134.280 160.594 169.560 170.469 169.412 173.538 173.068 171.148 0,96% ΞΑΝΘΗ 71.042 73.268 78.921 81.020 81.632 88.704 99.538 96.388 75.326 0,73% ΡΟΔΟΠΗ 61.553 64.458 72.394 86.175 74.616 86.343 92.970 94.706 84.888 4,10% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1.075.262 1.224.055 1.302.659 1.560.266 1.681.539 2.015.062 2.185.239 2.208.315 2.052.006 8,41% ΗΜΑΘΙΑ 48.642 55.395 49.699 53.750 61.691 54.169 62.735 59.759 56.129 1,81% ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 649.258 742.288 653.938 802.977 866.981 946.192 937.112 958.991 894.948 4,09% ΚΙΛΚΙΣ 7.090 10.975 12.321 9.569 9.945 9.316 10.357 12.512 13.261 8,14% ΠΕΛΛΑ 21.585 39.022 34.202 38.161 35.829 47.086 54.826 57.435 54.600 12,30% ΠΙΕΡΙΑ 120.096 131.307 169.584 147.401 145.084 183.985 214.858 207.149 207.233 7,06% ΣΕΡΡΕΣ 54.818 57.692 49.361 48.098 50.459 63.865 78.332 89.756 80.165 4,87% ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 173.773 187.376 333.554 460.310 511.550 710.449 827.019 822.713 745.670 19,97% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 202.196 205.420 189.915 196.012 200.679 205.838 203.871 203.474 188.270-0,89% ΓΡΕΒΕΝΑ 17.996 19.763 17.954 19.899 19.622 21.630 27.771 30.747 22.737 2,97% ΚΑΣΤΟΡΙΑ 82.958 76.009 72.381 79.724 83.936 79.040 72.838 73.311 71.572-1,83% ΚΟΖΑΝΗ 61.390 63.825 60.272 55.170 55.599 61.801 58.486 58.470 54.265-1,53% ΦΛΩΡΙΝΑ 39.852 42.823 39.308 41.219 41.522 43.367 44.776 40.946 39.696-0,05% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 729.616 737.899 632.750 788.201 781.834 850.788 868.060 886.974 849.858 1,93% ΚΑΡΔΙΤΣΑ 61.241 66.125 48.279 59.026 59.832 57.634 63.825 66.139 64.898 0,73% ΛΑΡΙΣΑ 120.674 133.603 93.677 113.604 114.745 131.483 110.830 132.576 127.382 0,68% ΜΑΓΝΗΣΙΑ 338.934 335.264 320.989 381.287 366.994 387.879 403.804 426.516 404.812 2,25% ΤΡΙΚΑΛΑ 208.767 202.907 169.805 234.284 240.263 273.792 289.601 261.743 252.766 2,42% ΗΠΕΙΡΟΣ 421.136 406.662 298.442 342.349 369.555 426.398 389.802 441.706 435.080 0,41% ΑΡΤΑ 31.961 33.164 32.468 35.213 42.778 44.454 41.238 45.867 41.026 3,17% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 35.141 33.392 28.766 14.454 18.192 50.867 50.407 55.687 62.486 7,46% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 263.680 249.981 177.132 202.943 220.795 238.854 210.385 238.463 237.991-1,27% ΠΡΕΒΕΖΑ 90.354 90.125 60.076 89.739 87.790 92.223 87.772 101.689 93.577 0,44% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/2012 (*) Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings 6

Σχετικά με τη συμμετοχή των Περιφερειών στο σύνολο της Ζώνης IV, για το σύνολο της μελετούμενης περιόδου, επικρατεί η Κεντρική Μακεδονία (46,42%), ενώ το μικρότερο ποσοστό παρουσιάζει η Δυτική Μακεδονία (5,45%). Σε επίπεδο Νομών, ως προς τη συμμετοχή τους στο σύνολο της Ζώνης IV και για την περίοδο 2002-2010, αυτοί που ξεχωρίζουν από κάθε Περιφέρεια είναι ο Νομός Θεσσαλονίκης (22,60%), ο οποίος παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους Νομούς όλων των Περιφερειών, ο Νομός Μαγνησίας (10,21%), ο Νομός Ιωαννίνων (6,19%), ο Νομός Καβάλας (5,79%) και ο Νομός Καστοριάς (2,10%). Επιπλέον, την ίδια περίοδο, το σύνολο της Χώρας, το σύνολο της Ζώνης IV, καθώς και οι περισσότερες Περιφέρειες εμφανίζουν αυξητικές τάσεις, με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να παρουσιάζει αξιοσημείωτη αύξηση ίση με 90,84%. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας που σημειώνει μείωση (-6,89%). Σε επίπεδο Νομών, αυτοί που παρουσιάζουν υψηλές αυξητικές μεταβολές (πάνω από 50%) είναι οι Νομοί Πιερίας (72,56%), Θεσπρωτίας (77,82%), Κιλκίς (87,04%), Πέλλας (152,95%) και Χαλκιδικής Αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα, ανά Περιφέρεια διέλευσης της Εγ νατίας Οδού, 2002-2010 10,71% 15,81% Αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα ανά Νομό στη Ζώνη Επιρροής της Εγ νατίας Οδού, 2002-2010 5,79% 21,61% 5,45% 46,42% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 53,10% 22,60% 2,10% 10,21% ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ Υπ όλοιπ οι Νομοί (329,11%). Αρνητικές μεταβολές παρουσιάζουν οι Νομοί Φλώρινας (-0,39%), Ιωαννίνων (-9,74%), Κοζάνης (-11,61%), Καστοριάς (-13,73%) και Καβάλας (-16,72%). Πιο ειδικά, την περίοδο 2002-2007 όλες οι Περιφέρειες (όπως και το σύνολο της Χώρας και το σύνολο της Ζώνης) εμφανίζουν αυξητική πορεία. Σε επίπεδο Νομών, οι μοναδικοί που σημειώνουν μείωση είναι οι Νομοί Καστοριάς (-4,72%), Καρδίτσας (- 5,89%) και Ιωαννίνων (-9,42%). Αντίθετα, οι Νομοί Πέλλας και Χαλκιδικής εμφανίζουν σημαντικές αυξήσεις (118,14% και 308,84% αντίστοιχα). Την περίοδο 2007-2010, μικρή αύξηση στις αφίξεις παρουσιάζει η Περιφέρεια Ηπείρου (2,04%) και ακολουθείται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1,83%). Οι υπόλοιπες Περιφέρειες εμφανίζουν αρνητικές μεταβολές για την ίδια περίοδο με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης να σημειώνει τη μεγαλύτερη μείωση (-9,23%). Σε επίπεδο Νομών, εντυπωσιακή και τη μεγαλύτερη μεταβολή στις αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα, παρουσιάζει ο Νομός Κιλκίς (42,35%) και έπονται οι Νομοί Πιερίας και Θεσπρωτίας (25,52% και 22,84% αντίστοιχα). Αντίθετα, ο Νομός Καβάλας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση (-20,16%). Συμπερασματικά, την περίοδο 2007-2010, εμφανίζονται αρνητικές τάσεις σε αρκετούς Νομούς σε αντίθεση με την περίοδο 2002-2007. 6,19% 7

Αφίξεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα (*) της Ζώνης IV Συνολική μεταβολή 2002-2007 Συνολική μεταβολή 2007-2010 Συνολική μεταβολή 2002-2010 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 29,42% 1,27% 31,06% ΖΩΝΗ IV 38,46% -0,70% 37,49% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 13,14% -9,23% 2,71% ΔΡΑΜΑ 25,00% 4,82% 31,03% ΚΑΒΑΛΑ 4,31% -20,16% -16,72% ΕΒΡΟΣ 6,85% 1,02% 7,95% ΞΑΝΘΗ 24,86% -15,08% 6,03% ΡΟΔΟΠΗ 40,27% -1,69% 37,91% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 87,40% 1,83% 90,84% ΗΜΑΘΙΑ 11,36% 3,62% 15,39% ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 45,73% -5,42% 37,84% ΚΙΛΚΙΣ 31,40% 42,35% 87,04% ΠΕΛΛΑ 118,14% 15,96% 152,95% ΠΙΕΡΙΑ 53,20% 12,64% 72,56% ΣΕΡΡΕΣ 16,50% 25,52% 46,24% ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 308,84% 4,96% 329,11% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1,80% -8,53% -6,89% ΓΡΕΒΕΝΑ 20,19% 5,12% 26,34% ΚΑΣΤΟΡΙΑ -4,72% -9,45% -13,73% ΚΟΖΑΝΗ 0,67% -12,19% -11,61% ΦΛΩΡΙΝΑ 8,82% -8,46% -0,39% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 16,61% -0,11% 16,48% ΚΑΡΔΙΤΣΑ -5,89% 12,60% 5,97% ΛΑΡΙΣΑ 8,96% -3,12% 5,56% ΜΑΓΝΗΣΙΑ 14,44% 4,37% 19,44% ΤΡΙΚΑΛΑ 31,15% -7,68% 21,08% ΗΠΕΙΡΟΣ 1,25% 2,04% 3,31% ΑΡΤΑ 39,09% -7,71% 28,36% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 44,75% 22,84% 77,82% ΙΩΑΝΝΙΝΑ -9,42% -0,36% -9,74% ΠΡΕΒΕΖΑ 2,07% 1,47% 3,57% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/2012 Σε ό,τι αφορά στις διανυκτερεύσεις στα τουριστικά καταλύματα για την περίοδο 2000-2010, η Ζώνη IV αντιπροσώπευε το 17,59 % του συνόλου της Χώρας και παρουσίασε διπλάσια μεταβολή αύξησης σε σύγκριση με αυτή (4,89% έναντι 2,11%). 8

Διανυκτερεύσεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα της Ζώνης IV (2000-2010) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής 2000-2010 Συνολική μεταβολή 2007-2010 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 62.186.313 56.268.216 54.466.309 54.502.104 52.554.021 55.264.093 57.796.551 65.420.236 65.624.563 66.022.270 66.800.371 0,72% 2,11% ΖΩΝΗ IV 10.298.294 9.087.836 8.092.912 8.324.887 8.550.566 9.853.490 10.498.235 12.092.415 12.926.447 13.156.378 12.683.959 2,11% 4,89% ΑΝ. ΜΑΚΕΔ. & ΘΡΑΚΗ 1.627.735 1.624.965 1.546.853 1.490.824 1.509.539 1.536.703 1.543.865 1.654.973 1.759.226 1.754.483 1.608.332-0,12% -2,82% ΔΡΑΜΑ 60.590 52.344 55.228 65.809 69.210 72.420 75.365 74.267 86.979 85.323 81.342 2,99% 9,53% ΚΑΒΑΛΑ 881.155 895.796 858.255 822.898 754.534 787.479 769.107 841.616 914.254 890.833 820.037-0,72% -2,56% ΕΒΡΟΣ 397.767 383.223 368.025 319.553 391.247 377.441 382.248 401.242 390.073 387.510 390.565-0,18% -2,66% ΞΑΝΘΗ 119.938 124.701 122.161 140.936 165.667 135.402 143.444 158.737 181.302 174.685 153.146 2,47% -3,52% ΡΟΔΟΠΗ 168.285 168.901 143.184 141.628 128.881 163.961 173.701 179.111 186.618 216.132 163.242-0,30% -8,86% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 5.484.418 4.452.956 3.556.211 3.824.103 4.475.094 5.246.823 5.966.191 7.153.293 7.891.536 7.891.793 7.715.656 3,47% 7,86% ΗΜΑΘΙΑ 88.004 73.321 85.181 100.698 89.978 101.193 125.832 112.901 122.222 116.954 108.789 2,14% -3,64% ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1.634.968 1.599.444 1.339.548 1.506.678 1.336.392 1.632.381 1.721.490 1.969.935 1.963.846 2.035.864 1.872.506 1,37% -4,95% ΚΙΛΚΙΣ 18.645 24.362 18.698 30.079 32.812 26.501 25.875 22.685 26.678 37.269 29.383 4,65% 29,53% ΠΕΛΛΑ 60.675 64.763 48.843 72.152 65.347 68.469 66.662 85.598 107.138 114.717 106.679 5,81% 24,63% ΠΙΕΡΙΑ 661.093 677.188 580.154 598.564 746.306 698.364 689.363 867.638 1.088.410 991.083 1.044.249 4,68% 20,36% ΣΕΡΡΕΣ 131.953 121.250 128.865 121.773 108.856 103.461 105.525 126.433 155.979 172.025 155.160 1,63% 22,72% ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 2.889.080 1.892.628 1.354.922 1.394.159 2.095.403 2.616.454 3.231.444 3.968.103 4.427.263 4.423.881 4.398.890 4,29% 10,86% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 376.206 370.597 373.896 386.208 353.470 366.190 375.566 389.331 392.241 383.269 358.772-0,47% -7,85% ΓΡΕΒΕΝΑ 31.247 25.950 33.443 38.608 35.266 39.368 40.243 42.264 58.477 55.431 42.714 3,18% 1,06% ΚΑΣΤΟΡΙΑ 130.170 143.085 143.809 134.669 127.167 138.821 151.934 146.303 136.705 133.779 131.330 0,09% -10,23% ΚΟΖΑΝΗ 134.902 126.362 122.542 134.621 122.557 115.606 116.578 130.231 125.434 121.186 109.075-2,10% -16,24% ΦΛΩΡΙΝΑ 79.887 75.200 74.102 78.310 68.480 72.395 66.811 70.533 71.625 72.873 75.653-0,54% 7,26% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 1.752.050 1.727.389 1.735.091 1.729.936 1.540.565 1.949.851 1.828.356 1.957.952 1.983.379 2.111.634 2.016.096 1,41% 2,97% ΚΑΡΔΙΤΣΑ 127.498 123.338 126.181 140.341 109.274 128.094 126.459 126.576 138.373 139.036 131.938 0,34% 4,24% ΛΑΡΙΣΑ 268.206 225.105 258.307 277.534 200.916 231.063 218.816 244.591 211.170 244.971 251.181-0,65% 2,69% ΜΑΓΝΗΣΙΑ 1.069.246 1.114.840 1.077.902 1.034.847 998.982 1.271.994 1.146.684 1.213.737 1.239.994 1.369.855 1.293.279 1,92% 6,55% ΤΡΙΚΑΛΑ 287.100 264.106 272.701 277.214 231.393 318.700 336.397 373.048 393.842 357.772 339.698 1,70% -8,94% ΗΠΕΙΡΟΣ 1.057.885 911.929 880.861 893.816 671.898 753.923 784.257 936.866 900.065 1.015.199 985.103-0,71% 5,15% ΑΡΤΑ 65.344 65.222 65.268 63.605 64.053 62.063 79.668 82.663 77.111 81.695 73.128 1,13% -11,53% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 178.481 83.565 56.879 74.319 83.020 38.363 48.361 120.265 125.290 132.559 143.733-2,14% 19,51% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 487.684 474.142 470.849 441.782 319.728 352.461 396.449 427.433 390.343 446.236 454.244-0,71% 6,27% ΠΡΕΒΕΖΑ 326.376 289.000 287.865 314.110 205.097 301.036 259.779 306.505 307.321 354.709 313.998-0,39% 2,44% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/2012 9

Σε επίπεδο Περιφερειών, για την ίδια περίοδο, κυρίαρχο ρόλο κατέχει η Κεντρική Μακεδονία, η οποία συγκεντρώνει το 55,08% του συνόλου των διανυκτερεύσεων της Ζώνης IV και το 9,69% του συνόλου της Χώρας. Σχετικά με τους Νομούς, κυριαρχεί ο Νομός Χαλκιδικής συμμετέχοντας με 28,29% στο σύνολο της Ζώνης IV, καλύπτοντας ουσιαστικά το περισσότερο από το 1/4 του συνόλου των διανυκτερεύσεων σε αυτήν, ενώ σε επίπεδο της Χώρας συγκεντρώνει σχεδόν το 5% των διανυκτερεύσεων. Οι υπόλοιποι Νομοί που ξεχωρίζουν από κάθε Περιφέρεια, ως προς τη συμμετοχή τους στο σύνολο της Ζώνης IV, είναι οι Νομοί Θεσσαλονίκης (16,11%), Μαγνησίας (11,10%), Καστοριάς (7,99%), Ιωαννίνων (4,03%) και Καστοριάς (1,31%).Τα χαμηλότερα ποσοστά διανυκτερεύσεων εμφανίζουν οι Νομοί Κιλκίς (0,25%) και Γρεβενών (0,38%). Οι δύο αυτοί Νομοί συγκέντρωναν και τα χαμηλότερα ποσοστά κατά την περίοδο 2000-2007. Συμμετοχή των Περιφερειών της Ζώνης IV στις καταγεγραμμένες διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2000-2010 17,59% 8,47% 15,28% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ 3,57% ΗΠΕΙΡΟΣ 55,08% Συμμετοχή των Νομών της Ζώνης IV στις καταγεγραμμένες διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2000-2010 7,99% 31,16% 4,03% 16,11% ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΝΟΜΟΙ 11,10% 1,31% 28,29% Πιο ειδικά, την περίοδο 2000-2007, παρατηρούμε πως και το σύνολο της Χώρας και το σύνολο της Ζώνης IV παρουσιάζουν αυξητική τάση, με την Περιφέρεια Κεντρικής 10

Μακεδονίας να σημειώνει τη μεγαλύτερη αυξητική μεταβολή (30,43%). Αντίθετα η Περιφέρεια Ηπείρου είναι η μόνη που εμφανίζει μείωση (-11,44%), με το Νομό Θεσπρωτίας να σημειώνει τη μεγαλύτερη μείωση (-32,62%). Αντίθετα οι Νομοί Πιερίας (31,24%), Ξάνθης (32,35%), Γρεβενών (35,26%), Χαλκιδικής (37,35) και Πέλλας (41,08%) ακολουθούν αυξητικές τάσεις. Κατά την περίοδο 2007-2010, παρατηρούμε ότι η αυξητική πορεία του συνόλου της Χώρας και της Ζώνης είναι μικρότερης έντασης σε σχέση με την περίοδο 2000-2007. Το ίδιο ισχύει με τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (από 30,43% σε 7,86%) και Θεσσαλίας (από 11,75% σε 2,97%). Οι Περιφέρειες Ανατολική Μακεδονία & Θράκη και Δυτική Μακεδονία για την περίοδο αυτή παρουσιάζουν αρνητική τάση, σε αντίθεση με την περίοδο 2000-2007. Αξιοσημείωτη είναι η θετική μεταβολή που παρουσιάζει η Περιφέρεια Ηπείρου το 2007-2010, παρόλο που την περίοδο 2000-2007 ήταν η μόνη Περιφέρεια με αρνητική τάση (από -11,44% σε 5,15%). Σε επίπεδο Νομών, για την περίοδο 2007-2010 παρατηρούμε ότι περισσότεροι παρουσιάζουν αρνητικές μεταβολές με το Νομό Κοζάνης να εμφανίζει τη μεγαλύτερη (-16,24%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζει ο Νομός Κιλκίς (29,53%). Αναφορικά με τον αριθμό των τουριστικών καταλυμάτων, για το σύνολο της περιόδου 1996-2010, στη Ζώνη IV παρατηρήθηκε αύξηση αυξήθηκε σχεδόν κατά τριπλάσιο ποσοστό από αυτό της Χώρας (60,62% και 21,74% αντίστοιχα). 11

Τουριστικά καταλύματα (*) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Μεταβολή 1996-2010 Μεταβολή 2007-2010 Σύνολο Χώρας 8.252 8.185 8.281 8.512 8.692 8.684 8.666 9.022 9.230 9.377 9.444 9.531 9.385 9.878 10.046 21,74% 5,40% Ζώνη IV 1.747 1.784 1.897 2.003 2.105 2.102 2.229 2.355 2.451 2.506 2.541 2.626 2.701 2.751 2.806 60,62% 6,85% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 286 288 301 311 320 320 331 353 357 362 365 385 392 393 401 40,21% 4,16% ΕΒΡΟΣ 42 42 43 45 48 48 56 61 60 64 66 69 69 71 71 69,05% 2,90% ΞΑΝΘΗ 11 11 12 14 13 13 12 15 15 16 15 19 19 19 20 81,82% 5,26% ΡΟΔΟΠΗ 15 15 16 17 19 19 20 21 19 21 22 21 22 24 24 60,00% 14,29% ΔΡΑΜΑ 7 7 8 9 9 9 9 13 15 15 15 20 19 20 20 185,71% 0,00% ΚΑΒΑΛΑ 211 213 222 226 231 231 234 243 248 246 247 256 263 259 266 26,07% 3,91% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 767 791 869 948 1.002 1.000 1.056 1.126 1.184 1.210 1.211 1.238 1.249 1.264 1.287 67,80% 3,96% ΗΜΑΘΙΑ 12 12 13 13 18 18 20 22 23 27 29 27 32 32 33 175,00% 22,22% ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 87 91 100 108 111 111 114 120 128 128 131 135 142 145 143 64,37% 5,93% ΚΙΛΚΙΣ 11 10 12 12 12 12 12 12 13 13 13 14 14 17 19 72,73% 35,71% ΠΕΛΛΑ 11 11 13 20 27 27 33 41 44 45 52 57 60 63 64 481,82% 12,28% ΠΙΕΡΙΑ 272 280 311 335 347 345 353 376 394 400 399 404 400 403 423 55,51% 4,70% ΣΕΡΡΕΣ 13 13 14 16 20 20 33 20 21 22 23 31 35 34 34 161,54% 9,68% ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 361 374 406 444 467 467 491 535 561 575 564 570 566 570 571 58,17% 0,18% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 51 53 57 64 68 68 81 87 93 98 102 107 121 126 128 150,98% 19,63% ΓΡΕΒΕΝΑ 5 6 9 11 12 12 12 14 15 16 20 21 24 24 24 380,00% 14,29% ΚΑΣΤΟΡΙΑ 13 14 14 17 19 19 27 27 27 29 30 29 30 33 34 161,54% 17,24% ΚΟΖΑΝΗ 20 20 20 20 20 20 20 23 26 27 27 29 32 35 35 75,00% 20,69% ΦΛΩΡΙΝΑ 13 13 14 16 17 17 22 23 25 26 25 28 35 34 35 169,23% 25,00% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 467 474 482 487 509 508 523 539 556 564 572 586 601 611 612 31,05% 4,44% ΚΑΡΔΙΤΣΑ 14 16 17 18 21 21 27 29 31 32 33 34 36 37 37 164,29% 8,82% ΛΑΡΙΣΑ 42 41 42 42 43 43 43 45 46 50 47 49 49 49 48 14,29% -2,04% ΜΑΓΝΗΣΙΑ 359 363 368 371 381 380 387 396 407 407 416 425 433 439 442 23,12% 4,00% ΤΡΙΚΑΛΑ 52 54 55 56 64 64 66 69 72 75 76 78 83 86 85 63,46% 8,97% ΗΠΕΙΡΟΣ 176 178 188 193 206 206 238 250 261 272 291 310 338 357 378 114,77% 21,94% ΑΡΤΑ 7 6 6 6 7 7 9 12 13 14 14 14 14 14 14 100,00% 0,00% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 39 41 41 41 43 43 43 49 50 49 52 53 53 55 59 51,28% 11,32% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 66 66 74 79 86 86 116 109 114 119 138 155 175 183 198 200,00% 27,74% 12

Τουριστικά καταλύματα (*) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Μεταβολή 1996-2010 Μεταβολή 2007-2010 ΠΡΕΒΕΖΑ 64 65 67 67 70 70 70 80 84 90 87 88 96 105 107 67,19% 21,59% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/2012 (*) Ξενοδοχεία, ομοειδή καταλύματα, campings 13

Στο διάστημα 1996-2010 η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση σε τουριστικά καταλύματα (150, 98%) με το Νομό Γρεβενών να υπερισχύει εντός της Περιφέρειας (380%). Βεβαίως, σε απόλυτο αριθμό συνεχίζει να διαθέτει τα λιγότερα καταλύματα, σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο. Τη μικρότερη αύξηση παρουσίασε η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (40,21%). Σχετικά με τον απόλυτο αριθμό καταλυμάτων, κυριαρχεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όπως ήταν αναμενόμενο, με το Νομό Χαλκιδικής να διαθέτει τα περισσότερα καταλύματα. Μεγαλύτερη μεταβολή στο διάστημα 1996-2010 παρουσιάζει ο Νομός Πέλλας (481,82%), ενδεχομένως λόγω της ανάπτυξης του ορεινού τουρισμού. Πιο συγκεκριμένα, για την περίοδο 1996-2007, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασε η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (109,80%) ενώ η Περιφέρεια Θεσσαλίας τη μικρότερη (25,48%). Την περίοδο 2007-2010, η κατάσταση αλλάζει και τη μεγαλύτερη αύξηση στο δυναμικό τουριστικών καταλυμάτων παρουσιάζει η Περιφέρεια Ηπείρου (21,94%) και ακολουθείται από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (19,63%), τιμές για τις οποίες μπορεί να θεωρηθεί ότι συνέβαλε καθοριστικά η βελτίωση της προσπελασιμότητας αυτών των περιφερειών και ειδικότερα των ορεινών τουριστικών περιοχών, λόγω της πλήρους λειτουργίας της Εγνατίας Οδού. Αντίθετα, τη μικρότερη αύξηση παρουσιάζει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (3,96%). Όσον αφορά τους Νομούς, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζουν οι Νομοί Κιλκίς (35,71%), Ιωαννίνων (27,74%) και Φλώρινας (25%). Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κατεξοχήν τουριστικοί, ειδικά κατά τη θερινή περίοδο, Νομοί παρουσιάζουν μικρά ποσοστά αύξησης των τουριστικών τους καταλυμάτων, γεγονός το οποίο ενδεχομένως να μαρτυράει τον κορεσμό που έχει επέλθει σε αυτές τις περιοχές. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι καμία Περιφέρεια δεν εμφανίζει αρνητική τάση κατά τις δύο επιμέρους χρονικές περιόδους που αναφέρθηκαν. 14

Σχετικά, με τα ποσοστά πληρότητας, για την περίοδο 2000-2010 5, η Ζώνη IV εμφανίζει χαμηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με το σύνολο της Χώρας (μέση πληρότητα: 41,58% και 57,96% αντίστοιχα). Σε επίπεδο Περιφερειών, η Κεντρική Μακεδονία διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό μέσης πληρότητας (52,78%) και ακολουθεί η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (41,39%), ενώ το χαμηλότερο ποσοστό εμφανίζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (33,54%). ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: πληρότητα τουριστικών καταλυμάτων (*) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Μέσο όρο 2000-2010 Μέσο όρο 2007-2010 Σύνολο Χώρας 64,83% 63,37% 61,81% 60,71% 55,59% 58,57% 59,80% 57,00% 56,70% 51,10% 48,10% 57,96% 53,23% Ζώνη IV 48,03% 46,97% 44,40% 43,48% 38,71% 40,69% 41,54% 41,34% 41,26% 37,74% 33,24% 41,58% 38,40% ΑΝ. ΜΑΚ. & ΘΡΑΚΗ 46,20% 46,15% 42,74% 41,20% 37,86% 39,76% 40,70% 42,30% 44,30% 40,00% 34,10% 41,39% 40,18% ΕΒΡΟΣ 48,03% 46,61% 39,00% 37,22% 36,11% 33,58% 31,10% 28,30% 28,80% 24,40% 23,00% 34,20% 26,13% ΞΑΝΘΗ 35,85% 35,16% 34,45% 39,71% 35,28% 35,55% 50,10% 50,90% 53,60% 47,00% 39,00% 41,51% 47,63% ΡΟΔΟΠΗ 41,00% 38,00% 33,50% 30,41% 33,23% 33,34% 34,90% 34,90% 36,50% 33,90% 33,40% 34,83% 34,68% ΔΡΑΜΑ 40,07% 31,67% 27,92% 29,41% 31,83% 32,28% 34,10% 38,10% 38,90% 35,70% 27,40% 33,40% 35,03% ΚΑΒΑΛΑ 49,19% 51,95% 50,64% 47,87% 41,22% 47,70% 33,90% 39,70% 43,30% 42,20% 31,00% 43,52% 39,05% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 59,86% 58,33% 55,81% 53,25% 49,77% 50,43% 53,20% 52,60% 54,20% 48,70% 44,40% 52,78% 49,98% ΗΜΑΘΙΑ 40,57% 38,59% 35,62% 36,27% 31,78% 34,16% 33,40% 32,00% 32,60% 28,30% 25,20% 33,50% 29,53% ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 52,30% 51,24% 49,02% 47,84% 43,10% 42,84% 43,00% 46,40% 46,80% 45,20% 39,60% 46,12% 44,50% ΚΙΛΚΙΣ 19,67% 24,99% 19,77% 22,04% 23,83% 19,32% 19,30% 17,20% 18,80% 18,70% 13,20% 19,71% 16,98% ΠΕΛΛΑ 23,97% 28,01% 23,26% 23,04% 21,32% 20,03% 18,60% 24,40% 27,60% 27,80% 23,40% 23,77% 25,80% ΠΙΕΡΙΑ 46,44% 52,04% 55,91% 52,01% 46,91% 49,34% 53,30% 48,30% 53,20% 42,60% 37,50% 48,87% 45,40% ΣΕΡΡΕΣ 40,97% 37,19% 39,59% 34,96% 33,79% 33,16% 31,80% 35,30% 33,20% 28,20% 24,70% 33,90% 30,35% ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 77,18% 79,94% 79,36% 77,47% 65,25% 64,73% 69,60% 62,70% 64,40% 57,90% 55,00% 68,50% 60,00% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 42,18% 38,79% 37,78% 39,16% 31,66% 33,12% 32,80% 33,00% 30,60% 26,60% 23,20% 33,54% 28,35% ΓΡΕΒΕΝΑ 27,47% 22,37% 24,57% 24,38% 20,62% 21,19% 21,60% 20,60% 23,30% 19,20% 14,10% 21,76% 19,30% ΚΑΣΤΟΡΙΑ 47,73% 45,45% 44,71% 46,17% 36,81% 38,22% 40,10% 44,40% 41,70% 36,10% 30,50% 41,08% 38,18% ΚΟΖΑΝΗ 40,27% 35,37% 36,04% 41,10% 33,85% 34,81% 32,40% 32,60% 29,30% 26,80% 23,40% 33,27% 28,03% ΦΛΩΡΙΝΑ 46,86% 44,93% 38,61% 37,51% 28,79% 32,21% 30,50% 28,70% 25,90% 22,10% 22,00% 32,56% 24,68% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 46,14% 47,26% 44,50% 43,12% 38,29% 40,69% 40,60% 39,50% 38,90% 36,20% 31,80% 40,64% 36,60% ΚΑΡΔΙΤΣΑ 51,27% 49,80% 43,37% 41,53% 39,72% 40,65% 36,90% 37,40% 36,20% 32,20% 27,70% 39,70% 33,38% ΛΑΡΙΣΑ 39,48% 37,11% 39,32% 37,32% 35,51% 33,17% 31,00% 33,70% 36,20% 34,70% 30,80% 35,30% 33,85% ΜΑΓΝΗΣΙΑ 51,36% 53,58% 50,32% 48,55% 42,03% 43,93% 45,00% 42,50% 41,70% 39,80% 34,50% 44,84% 39,63% ΤΡΙΚΑΛΑ 35,69% 36,19% 33,77% 34,79% 28,63% 36,17% 37,00% 36,30% 34,10% 28,40% 25,90% 33,36% 31,18% ΗΠΕΙΡΟΣ 45,78% 44,30% 41,18% 40,67% 35,99% 39,46% 40,40% 39,30% 38,30% 37,20% 32,70% 39,57% 36,88% ΑΡΤΑ 53,39% 53,29% 54,80% 51,96% 47,73% 38,69% 43,30% 44,40% 41,40% 42,00% 31,40% 45,67% 39,80% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 52,68% 31,10% 32,19% 32,37% 35,43% 24,40% 31,50% 34,80% 35,30% 30,10% 30,10% 33,63% 32,58% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 45,98% 47,10% 46,03% 43,63% 40,12% 45,10% 46,20% 42,10% 37,00% 36,50% 32,50% 42,02% 37,03% ΠΡΕΒΕΖΑ 41,28% 42,85% 34,12% 36,45% 27,92% 35,22% 33,30% 36,00% 40,60% 40,30% 34,80% 36,62% 37,93% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/ 2012 (*)Ξενοδοχεία και ομοειδή καταλύματα 5 Για τα έτη 1996-1999 δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. 15

Σε επίπεδο Νομών, για την ίδια περίοδο, μεγαλύτερο ποσοστό μέσης πληρότητας εμφανίζει ένας από τους κατεξοχήν τουριστικούς Νομούς, ο Νομός Χαλκιδικής, με ποσοστό 68,50% και ακολουθείται από το Νομό Πιερίας, με ποσοστό 48,87%. Στις χαμηλότερες θέσεις βρίσκονται οι Νομοί Κιλκίς (19,71%), Γρεβενών (21,76%) και Πέλλας (23,77%). Πληρότητα τουριστικών καταλυμάτων, 2000-2010 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% Σύνολο Χώρας Ζώνη IV ΑΝ. ΜΑΚ. & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ 10,00% 0,00% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Σχετικά με την περίοδο 2000-2007, παρατηρούμε ότι το σύνολο της Χώρας, της Ζώνης IV αλλά και οι Περιφέρειες παρουσιάζουν αρνητικές μεταβολές. Εξαίρεση αποτελούν οι Νομοί Τρικάλων (1,71%), Πέλλας (1,79%) και Πιερίας (4,01%). Όσον αφορά την περίοδο 2007-2010, η μέση πληρότητα τουριστικών καταλυμάτων ανέρχεται σε ποσοστό 38,40% για την Ζώνη IV, σημειώνοντας αρνητική μεταβολή σχεδόν -20%. Πολύ σημαντικό είναι ότι η πληρότητα των καταλυμάτων όλων των Νομών και συνεπώς των Περιφερειών και της Ζώνης IV αλλά και του συνόλου της χώρας, εμφανίζουν αρνητική μεταβολή για την περίοδο 2007-2010. Ακόμη, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για την περίοδο 2007-2010 σχεδόν όλοι οι Νομοί εμφανίζουν αύξηση του δυναμικού τους. Η κίνηση των επισκεπτών στα μουσεία της Ζώνης IV, για την περίοδο 1998-2011 6, αντιπροσωπεύει το 8,92% του συνόλου της Χώρας. Τα περισσότερα εισιτήρια σε επίπεδο Περιφερειών κόβονται στα μουσεία της Κεντρικής Μακεδονίας και ανέρχονται κατά μέσο όρο στα 149.542 εισιτήρια ετησίως, τα οποία αντιστοιχούν στο 6,36% στο σύνολο της Χώρας και το 71,19% στο σύνολο της Ζώνης IV. Οι υπόλοιπες Περιφέρειες μοιράζονται το υπόλοιπο ποσοστό. Σε επίπεδο Νομών, ο Νομός Θεσσαλονίκης κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό εισιτηρίων σε μουσεία (46,82% στο σύνολο της Ζώνης IV και 4,18% στο σύνολο της Χώρας) και μάλιστα απέχει πολύ από τον δεύτερο σε σειρά Νομό, το Νομό Πιερίας (8,19% στο σύνολο της Ζώνης IV και 0,73% στο σύνολο της Χώρας). Η μείωση της κίνησης 6 Για το έτος 2008 δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία ανά μουσείο αλλά ανά σύνολο μουσείων κάθε Νομού της Χώρας. 16

του Νομού Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια των ετών 2006-2009 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο κλείσιμο το Μουσείο του Λευκού Πύργου στη Θεσσαλονίκη λόγω έργων (επαναλειτούργησε το 2008). Παράλληλα, το διάστημα 2009-2011, το Μουσείο του Λευκού Πύργου είναι το μόνο στο Νομό που παρουσιάζει συνεχής και αξιοσημείωτη αύξηση. Πιο αναλυτικά, για την περίοδο 1998-2007, τα περισσότερα μουσεία εμφανίζουν αύξηση των εισιτηρίων τους, με εξαίρεση τους Νομούς Άρτας, Έβρου, Θεσσαλονίκης και Πέλλης. Αντίθετα, για την περίοδο 2007-2011 παρατηρούμε ότι στους περισσότερους Νομούς της Ζώνης IV μειώθηκαν τα εισιτήρια που κόβονται στα μουσεία τους. Μοναδικές εξαιρέσεις αποτελούν ο Νομός Μαγνησίας, ο οποίος παρουσιάζει αύξηση 2,97%, και ο Νομός Άρτας, ο οποίος όμως τα έτη 2007-2010 παρουσίαζε μηδενικό αριθμό εισιτηρίων καθώς ο Ναός Παρηγορήτισσας παρέμεινε κλειστός μέχρι και το 2010 και το Μουσείο Άρτας, βάσει των στοιχείων, άρχισε να κόβει εισιτήρια το 2011 7. Οι Νομοί στους οποίους ο αριθμός των εισιτηρίων τους μειώθηκε κατά το ήμισυ ή και περισσότερο την περίοδο 2007-2011, είναι οι Νομοί Πέλλης (-51,85%), Θεσσαλονίκης (-59,96%), Σερρών (-70,59%), Χαλκιδικής (- 73,34%) και Φλώρινας (-79,34%). 7 Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η ΛΓ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Πρέβεζας-Άρτας, ο Ναός Παρηγορήτισσας άνοιξε για το κοινό το φθινόπωρο του 2009 ( http://www.lgepka.gr/mouseio_artas.html) 17

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 1998-2011 Νομοί & Μουσεία Ζώνης IV 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 Νομός Άρτας 4.801 3.712 4.304 3.707 6.297 4.255 4.162 2.389 0 0 0 0 0 3.979-17,12% - Ναός Παρηγορήτισσας 4.801 3.712 4.304 3.707 6.297 4.255 4.162 2.389 0 0 0 (*) 0 (*) 3000 (*) - - Μουσείο Άρτας 0 979 - - Νομός Δράμας 0 0 559 624 2.256 1.846 2.018 2.054 2.170 2.839 2.718 2.515 2.126 2.670 - -5,95% Δράμας 0 0 559 624 2.256 1.846 2.018 2.054 2.170 2.839 2.515 2.126 2.670 - -5,95% Νομός Έβρου 8.873 9.788 10.382 9.133 8.932 7.956 6.988 7.999 7.412 8.819 5.657 8.578 6.095 6.415-27,70% -27,26% Σαμοθράκης 8.873 9.788 10.382 9.133 8.932 7.956 6.988 7.999 7.412 8.819 8.578 6.095 6.415 - -27,26% Συλλογή Αρχ/κη Αλεξανδρούπολης 0 0 - - Συλλογή Αρχ/κη Τραϊανούπολης 0 0 - - Νομός Ημαθίας 612 518 618 440 5.734 4.019 3.403 3.484 3.288 3.498 1.955 3.228 4.164 1.852 202,61% -47,06% Βεροίας Βυζαντινό 0 0 0 0 4.827 3.327 2.709 2.537 2.757 3.498 3.152 3.169 899 - -74,30% Βεροίας Αρχαιολογικό 612 518 618 440 907 692 694 947 531 0 76 (**) 995 953 - - Νομός Θεσσαλονίκης 146.638 56.760 64.007 64.244 181.968 97.527 160.429 155.258 106.676 83.068 36.117 106.072 84.961 33.258-77,32% -59,96% Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης 67.073 51.098 57.943 47.608 73.656 1.165 27.178 45.238 50.702 60.463 53.159 29.179 33.258 - -44,99% Βυζαντινού Πολιτισμού 69.581 5.662 6.064 7.154 16.414 15.434 29.719 26.129 25.952 22.605 10.210 8.571 8.629 - -61,83% Λευκού Πύργου 9.984 0 0 9.482 91.898 80.927 103.532 83.891 30.022 0 42.703 (***) 47.211 59.224 - - Ναός Αγίου Γεωργίου- Ροτόντα 0 0 - - Ναός Αγίου Δημητρίου - Κρύπτη 0 0 - - Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού 0 0 - - Νομός Ιωαννίνων 11.284 12.647 14.344 14.243 22.332 16.559 16.082 12.999 13.018 15.090 4.203 16.515 25.298 13.651 20,98% -9,54% Αρχαιολογικό Ιωαννίνων 2.003 1.970 1.755 2.350 5.780 270 269 0 0 0 4.767 (****) 6.422 3.368 - - Βυζαντινό Ιωαννίνων 9.281 10.677 12.589 11.893 16.552 15.995 14.341 11.653 11.840 14.113 11.748 18.876 10.283 - -27,14% Κόνιτσας (Φωτ.Έκθεση) 0 0 0 0 0 294 1.472 1.346 1.178 977 0 (#) 0 (#) 0 (#) - -100,00% Νομός Καβάλας 2.112 1.841 1.788 1.652 3.875 3.365 3.129 2.857 14.815 14.346 7.622 11.330 14.521 14.104 567,80% -1,69% Θάσου 0 0 0 0 0 0 0 0 12.172 12.021 8.807 12.152 11.548 - -3,93% Καβάλας 2.112 1.841 1.788 1.652 3.875 3.365 3.129 2.857 2.643 2.325 2.523 2.109 2.341-0,69% Φιλίππων 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (*****) 260 215 - - Νομός Καστοριάς 0 0 0 0 4.612 1.018 4.193 4.102 4.132 4.311 2.771 1.267 0 3.070 - -28,79% 18

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 1998-2011 Νομοί & Μουσεία Ζώνης IV 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 Βυζαντινό Καστοριάς 0 0 0 0 4.612 1.018 4.193 4.102 4.132 4.311 1.267 (#) 0 (#) 3.070 (#) - -28,79% Νομός Λαρίσης 6.107 6.063 6.795 5.717 17.558 14.433 12.448 12.064 11.386 8.266 2.147 3.672 2.361 7.474 22,38% -9,58% Αρχοντικό Γ. Σβάρτς 6.107 6.063 6.795 5.717 17.558 14.433 12.448 12.064 11.386 8.266 3.672 2.361 7.474 - -9,58% Λάρισας 0 - - Νομός Μαγνησίας 5.892 5.914 6.347 6.639 17.082 1.924 7.307 23.055 21.744 10.042 5.179 7.098 5.129 10.340 75,49% 2,97% Αλμυρού 0 89 92 130 1.458 1.168 764 713 1.008 1.248 795 1.018 1.403-12,42% Βόλου 5.892 5.825 6.255 6.509 15.624 756 6.543 22.342 20.736 8.794 6.303 4.111 8.937-1,63% Νομός Πέλλης 19.300 11.900 10.630 11.060 19.450 13.490 12.210 15.980 15.720 17.550 13.050 3.650 7.900 8.450-56,22% -51,85% Πέλλης 19.300 11.900 10.630 11.060 19.450 13.490 12.210 15.980 15.720 17.550 3.650 7.900 8.450 - -51,85% Νομός Πιερίας 20.362 14.230 16.721 17.121 18.885 15.742 21.265 24.461 22.999 21.660 676 17.464 15.629 13.726-32,59% -36,63% Δίου 20.362 14.230 16.721 17.121 18.885 15.742 21.265 24.461 22.999 21.660 17.464 15.629 13.726 - -36,63% Νομός Πρεβέζης 6.320 5.170 5.430 8.100 7.305 6.273 5.776 7.944 7.190 6.626 2.820 0 0 3.336-47,22% -49,65% Νικοπόλεως 6.320 5.170 5.430 8.100 7.305 6.273 5.776 7.944 7.190 6.626 0 0 3.336 - -49,65% Νομός Σερρών 4.009 3.277 4.193 3.289 6.935 11.731 8.700 9.520 9.695 9.369 4.066 4.040 3.632 2.755-31,28% -70,59% Αμφίπολης 4.009 3.277 4.193 3.289 6.935 11.731 8.700 9.520 9.695 9.369 4.040 3.632 2.755 - -70,59% Σερρών 0 - - Νομός Φλωρίνης 0 0 0 0 1.170 1.235 1.198 1.059 1.423 2.802 2.057 2.355 790 579 - -79,34% Φλωρίνης 0 0 0 0 1.170 1.235 1.198 1.059 1.423 2.802 2.355 790 579 - -79,34% Νομός Χαλκιδικής 244 1.918 1.687 1.777 21.934 19.068 25.208 18.720 25.536 22.493 11.349 2.968 14.534 5.858 2300,82% -73,96% Πολυγύρου 244 1.918 1.687 1.777 3.074 2.048 2.808 2.580 2.726 3.203 2.968 2.354 1.308 - -59,16% 16.800 Πύργος Προσφορίου 0 0 0 0 18.860 17.020 22.400 16.140 22.810 19.290 (#) 12.180 950 - -95,08% Μονή Ζυγού Ουρανούπολης 0 3.600 - - Ζώνη IV 236.554 133.738 147.805 147.746 346.325 220.441 294.516 303.945 267.204 230.779 102.387 190.752 187.140 131.517-44,40% -43,01% Σύνολο Χώρας 2.236.302 1.814.823 2.061.887 1.886.236 2.687.649 1.759.647 2.501.967 2.692.128 2.795.465 2.452.964 1.030.279 2.813.548 3.136.779 3.061.490 36,90% 24,81% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 8/2012 (*) Κλειστό λόγω έργων (**) Κλειστό 1/10/06 (***) Κλειστό από 1/6/06 (****) Κλειστό από 1/2/2003 λόγω έργων (*****) Κλειστό (#) Μόνο Ε.Ε.Ε. 19

Συμμετοχή της κάθε Περιφέρειας στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού σε εισητήρια επισκεπτών μουσείων, 2007-2011 10,65% 12,84% 7,18% 2,33% Αν. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπ ειρος 67,00% Συμμετοχή Νομών στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού σε εισιτήρια επισκεπτών μουσείων, 2007-2011 21,61% 8,70% 4,40% 2,78% 39,97% Νομός Θεσσαλονίκης Νομός Πέλλης Νομός Πιερίας Νομός Χαλκιδικής Νομός Λάρισας Νομός Μαγνησίας Νομός Ιωαννίνων Υπ όλοιπ οι νομοί 8,61% 8,05% 5,89% 20

Σχετικά με τις εισπράξεις των μουσείων, για την περίοδο 1998-2011 το σύνολο της Ζώνης IV παρουσιάζει μείωση (-33,72) σε αντίθεση με το σύνολο της Χώρας που εμφανίζει αύξηση (27,52%). Αναλυτικότερα, κατά την περίοδο 1998-2007 η Ζώνη IV παρουσιάζει μείωση ίση με -33,17%, η οποία συνεχίζετε με μικρότερη ένταση και κατά την περίοδο 2007-2011 (-0,82). Αντίθετα το σύνολο της Χώρας κατά την περίοδο 1998-2007 παρουσίασε αυξητική τάση (8,63%) και την περίοδο 2007-2011 συνέχιζε να εμφανίζει αύξηση των εισπράξεων των μουσείων αλλά με μεγαλύτερη ένταση (17,38%). Σε επίπεδο Νομών, κατά την περίοδο 1998-2007 παρατηρούμε ότι οι περισσότεροι Νομοί εμφανίζουν θετική μεταβολή, με τους Νομούς Χαλκιδικής και Καβάλας να σημειώνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Αντίθετα αρνητικές μεταβολές εμφάνιζαν οι Νομοί Άρτας, Θεσσαλονίκης και Λάρισας, ενώ ο Νομός Καστοριάς σημειώνει μηδενικές εισπράξεις σε όλη την περίοδο. Όσον αφορά την περίοδο 2007-2011, παρατηρούμε ότι εμφανίζεται η αντίστροφη τάση με τους περισσότερους Νομούς να εμφανίζουν μείωση, εξαίρεση αποτελούν οι Νομοί Άρτας, ο οποίος τα έτη 2007-2010 παρουσίαζε μηδενικό αριθμό εισιτηρίων, Θεσσαλονίκης, όπου ενδεχομένως η αύξηση να οφείλεται σε αύξηση του αντιτίμου των εισιτηρίων, και Μαγνησίας, ο οποίος εμφανίζει θετική τάση από το 1998 έως το 2011. Τις μεγαλύτερες μειώσεις σημειώνουν οι Νομοί Σερρών (-48,68%) και Χαλκιδικής (-70,82%), ενώ ο Νομός Καστοριάς συνεχίζει να παρουσιάζει μηδενικές εισπράξεις. Συνεπώς, παρατηρούμε ότι ο αριθμός των εισιτηρίων που κόβονται στα μουσεία και οι εισπράξεις ακολουθούν παρόμοια τάση. 21

Νομοί & Μουσεία Ζώνης IV ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ (σε ευρώ*) 1998-2011 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 Νομός Άρτας 2.303 5.007 2.935 0 0 0 0 0 1.901-17,45% - Ναός 2.303 5.007 2.935 0 0 Παρηγορήτισσας 0 0 (******) 0 (******) - - Μουσείο Άρτας - - Νομός Δράμας 0 0 766 818 1.011 930 720 953 1.186 1.239 580 1.575 1.197 1.105 - -10,82% Δράμας 0 0 766 818 1.011 930 720 953 1.186 1.239 1.575 1.197 1.105-10,82% Νομός Έβρου 12.811 13.874 14.676 12.863 16.239 16.293 16.603 17.717 15.525 19.328 7.860 18.641 12.054 13.396 4,57% -30,69% Σαμοθράκης 12.811 13.874 14.676 12.863 16.239 16.293 16.603 17.717 15.525 19.328 18.641 12.054 13.396 - -30,69% Συλλογή Αρχ/κη Αλεξανδρούπολης 0 (#) 0 (#) - - Συλλογή Αρχ/κη Τραϊανούπολης 0 (#) 0 (#) - - Νομός Ημαθίας 788 714 854 598 2.140 2.226 1.292 1.930 1.789 1.447 788 1.734 2.335 1.245 57,99% -13,96% Βεροίας Βυζαντινό 0 0 0 0 1.190 1.341 712 1.187 1.296 1.447 1.677 1.368 473 - -67,31% Βεροίας Αρχαιολογικό 788 714 854 598 950 885 580 743 493 0 57 (***) 976 (***) 772 (***) - - Νομός 644.080 242.356 294.568 246.129 248.083 45.833 169.807 276.709 224.949 284.873 Θεσσαλονίκης 130.093 362.664 321.270 342.657-46,80% 20,28% Αρχαιολογικό 282.424 223.031 273.299 209.085 205.550 4.734 56.318 128.382 147.331 229.629 Θεσσαλονίκης 191.665 146.305 152.197 - -33,72% Βυζαντινού 338.857 19.325 21.269 23.425 28.926 41.099 53.915 51.103 51.556 55.244 Πολιτισμού 45.782 36.722 38.928 - -29,53% Λευκού Πύργου 22.799 0 0 13.620 13.607 0 59.574 97.224 26.062 0 125.217 138.243 151.532 (*******) (*******) (*******) - - Ναός Αγίου Γεωργίου- Ροτόντα 0 (#) 0 (#) - - Ναός Αγίου Δημητρίου -Κρύπτη 0 (#) 0 (#) - - Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού 0 (#) 0 (#) - - Νομός Ιωαννίνων 16.327 18.208 20.743 20.528 27.471 26.224 21.971 18.230 18.623 21.806 8.550 26.408 31.058 21.369 30,88% -2,00% Αρχαιολογικό Ιωαννίνων 3.609 2.696 2.420 3.256 3.264 74 71 0 0 0 4.108 (****) 4.866 (****) 3.251 - - Βυζαντινό Ιωαννίνων 12.718 15.512 18.323 17.272 24.207 26.150 21.900 18.230 18.623 21.806 22.300 26.192 18.118 - -16,91% Κόνιτσας 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (Φωτ.Έκθεση) 0 (*******) 0 (*******) 0 (*******) - - Νομός Καβάλας 2.936 2.573 2.536 2.337 2.549 2.645 2.563 2.717 19.099 18.524 7.979 14.686 24.135 18.288 522,89% -1,27% Θάσου 0 0 0 0 0 0 0 0 16.657 16.534 12.377 21.813 16.145 - -2,35% Καβάλας 2.936 2.573 2.536 2.337 2.549 2.645 2.563 2.717 2.442 1.990 2.309 1.798 1.689 - -15,13% Φιλίππων 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (*****) 524 (*****) 454 - - 22

Νομοί & Μουσεία Ζώνης IV ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ (σε ευρώ*) 1998-2011 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 Νομός Καστοριάς 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - Βυζαντινό Καστοριάς 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (*******) 0 (*******) 0 (*******) - - Νομός Λαρίσης 8.556 8.496 9.403 7.924 11.050 9.097 7.811 7.194 5.987 7.378 3.900 6.456 3.959 4.828-43,57% -34,56% Αρχοντικό Γ. Σβάρτς 8.556 8.496 9.403 7.924 11.050 9.097 7.811 7.194 5.987 7.378 6.456 3.959 4.824 - -34,62% Λάρισας 0 (#) 0 (#) - - Νομός Μαγνησίας 8.152 7.837 8.464 8.759 19.081 252 4.169 6.668 7.408 8.959 7.782 11.052 7.400 13.310 63,27% 48,57% Αλμυρού 0 129 133 173 140 174 97 332 89 154 140 200 150 - -2,60% Βόλου 8.152 7.708 8.331 8.585 18.941 78 4.172 6.336 7.319 8.805 10.912 7.200 13.160-49,46% Νομός Πέλλης 27.322 18.313 18.412 21.191 41.303 41.130 28.170 49.440 45.060 45.750 22.350 12.450 39.900 37.200 36,15% -18,69% Πέλλης 27.322 18.313 18.412 21.191 41.303 41.130 28.170 49.440 45.060 45.750 12.450 39.900 37.200 - -18,69% Νομός Πιερίας 43.007 29.325 35.107 36.205 41.472 48.938 37.157 63.945 56.358 54.137 989 53.032 41.825 38.389-10,74% -29,09% Δίου 43.007 29.325 35.107 36.205 41.472 48.938 37.157 63.945 56.358 54.137 53.032 41.825 38.389 - -29,09% Νομός Πρεβέζης 8.998 7.310 7.574 11.439 20.607 16.100 13.566 15.332 11.920 16.139 6.741 0 0 8.618-4,22% -46,60% Νικοπόλεως 8.998 7.310 7.574 11.439 20.607 16.100 13.566 15.332 11.920 16.139 0 0 8.618 - -46,60% Νομός Σερρών 5.520 4.503 5.728 4.342 6.941 6.310 6.210 6.000 6.213 6.181 2.597 6.746 5.935 3.172-42,54% -48,68% Αμφίπολης 5.520 4.503 5.728 4.342 6.941 6.310 6.210 6.000 6.213 6.181 6.746 5.935 3.172 - -48,68% Σερρών 0 (#) 0 (#) - - Νομός Φλωρίνης 0 0 0 0 1.000 1.038 1.041 1.163 971 1.416 673 1.340 1.321 1.022 - -27,82% Φλωρίνης 0 0 0 0 1.000 1.038 1.041 1.163 971 1.416 1.340 1.321 1.022 - -27,82% Νομός Χαλκιδικής 339 2.615 2.337 2.530 3.484 3.368 3.213 27.785 34.539 33.316 15.362 32.970 24.841 9.721 2767,55% -70,82% Πολυγύρου 339 2.615 2.337 2.530 3.484 3.368 3.213 3.335 3.289 3.496 3.330 2.841 1.721 - -50,77% Πύργος Προσφορίου 0 0 0 0 0 0 0 24.450 31.250 29.820 29.640 22.000 1.800 - -93,96% Μονή Ζυγού Ουρανούπολης 0 0 6.200 - - Ζώνη IV (**) 778.837 356.124 421.169 375.663 442.432 220.384 314.293 495.783 449.627 520.493 216.244 549.754 517.230 516.221-33,72% -0,82% Σύνολο Χώρας 7.810.353 6.631.144 7.834.536 7.060.785 7.574.993 4.458.687 6.304.409 8.277.065 8.819.315 8.484.616 3.876.643 8.001.471 10.539.036 9.959.450 27,52% 17,38% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 8/2012 (*)Για τα έτη 1998-2001 έγινε μετατροπή των δραχμών σε ευρώ (**)τα σύνολα των Νομών (για τα έτη 1998-2007) δεν προκύπτουν από το άθροισμα των επιλεγμένων μουσείων (***) Κλειστό 1/10/2006 (****) Κλειστό από 1/2/2003 (*****) Κλειστό (******) Κλειστό λόγω έργων (*******) Μόνο Ε.Ε.Ε (#) Χωρίς εισιτήριο ΦΕΚ 548/7,5. Μόνο Ε.Ε.Ε 23

Όσον αφορά την επισκεψιμότητα των αρχαιολογικών χώρων, για την περίοδο 1998-2011, τόσο το σύνολο της Ζώνης IV όσο και το σύνολο της Χώρας εμφανίζουν μείωση (- 12,29% και -1,37% αντίστοιχα). Σε επίπεδο Νομών, αύξηση παρουσιάζουν οι Νομοί Καβάλας (27,36%), Κοζάνης (από μηδενικά εισιτήρια το 1998 σε 9.792 εισιτήρια το 2011), Μαγνησίας (616,41%), Πιερίας (39,55%) και Χαλκιδικής (11,20%). Βέβαια, αξίζει να τονιστεί ότι και σε επίπεδο Χώρας αλλά και σε επίπεδο Νομών, και συνεπώς και σε επίπεδο Ζώνης, διακυμάνσεις εντός της συνολικής περιόδου μελέτης, με την έννοια ότι υπάρχουν χρονολογίες όπου ο αριθμός των εισιτηρίων στους αρχαιολογικούς χώρους ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό των εισιτηρίων το 2011. Αναλυτικότερα, σε επίπεδο Νομών, σχετικά με την περίοδο 1998-2007, παρατηρείται ότι οι περισσότεροι Νομοί εμφανίζουν αύξηση, με τους Νομούς Χαλκιδικής (120,41%) και Μαγνησίας (630,47%) να κυριαρχούν, με το Νομό Χαλκιδικής όμως να υπερτερεί σε απόλυτο αριθμό εισιτηρίων. Εξαίρεση αποτελούν οι Νομοί Έβρου, Ιωαννίνων, Πέλλας και Πρεβέζης, που παρουσιάζουν αρνητικές μεταβολές. Κατά την περίοδο 2007-2011, η κατάσταση αντιστρέφεται και όλοι οι Νομοί της Ζώνης IV, σημειώνουν αρνητικές τάσεις, με τους Νομούς Έβρου (-52,50%) και Πέλλας (-58,63%) να εμφανίζουν υποδιπλασιασμό του αριθμού των εισιτηρίων τους. Αναφορικά με τη συμμετοχή των Περιφερειών στο σύνολο της Ζώνης IV την περίοδο 2007-2011, βάσει των εισιτηρίων σε αρχαιολογικούς χώρους, παρατηρούμε ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προηγείται, κατέχοντας το 63,44%. Σε επίπεδο Νομών, ξεχωρίζει ο Νομός Ημαθίας (η συμμετοχή του στο σύνολο της Ζώνης IV φτάνει το 33,48%) στον οποίο βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας. 24

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV 1998-2011 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 Νομός Έβρου 9.278 9.473 10.378 10.108 10.354 8.821 8.235 9.576 9.388 9.130 4.982 8.235 5.571 4.337-53,26% -52,50% Μεσημβρία ζώνη 476 386 523 627 4.004 2.881 3.414 4.435 3.976 4.141 3.296 1.615 587 23,32% -85,82% Ιερό Μεγ. Θεών 4.989 Σαμοθρ. 8.802 9.473 9.855 9.481 6.350 5.940 4.821 5.143 5.412 4.939 3.956 3.750-57,40% -24,83% Νομός Ημαθίας 96.350 89.026 88.752 95.306 122.416 80.616 109.502 133.736 176.401 123.523 42.949 84.567 63.961 76.017-21,10% -38,46% Ανάκτορο Βεργίνας 24.488 21.221 27.009 19.488 12.771 6.762 11.722 13.458 12.971 15.141 0 0 0-100,00% -100,00% Βασιλικοί Τάφοι 108.382 Βεργίνας 71.862 67.805 61.743 75.818 109.645 73.854 97.780 120.278 163.430 84.567 63.961 76.017 5,78% -29,86% Νομός Ιωαννίνων 32.895 27.552 26.686 25.435 46.871 37.678 33.244 38.201 39.350 31.813 9.666 26.978 21.231 17.973-45,36% -43,50% Δωδώνη 32.895 27.552 26.686 25.435 46.871 37.678 33.244 38.201 39.350 31.813 26.978 21.231 17.973-45,36% -43,50% Νομός Καβάλας 22.900 11.950 10.900 30.038 33.500 27.800 31.000 39.700 39.200 40.600 20.200 37.800 32.200 29.166 27,36% -28,16% Φίλιπποι 22.900 11.950 10.900 30.038 33.500 37.800 31.000 39.700 39.200 40.600 37.800 32.200 29.166 27,36% -28,16% Νομός Κοζάνης 0 0 0 0 2.721 3.116 5.834 15.809 13.957 17.871 8.226 0 0 9.792 - -45,21% Αιανή 0 0 0 0 2.721 3.116 5.834 15.809 13.957 17.871 0 (*) 0 (*) 9.792 (*) - -45,21% Νομός Μαγνησίας 128 231 380 509 2.674 5.053 1.339 7.239 978 935 329 793 1.068 917 616,41% -1,93% Διμήνι 128 231 380 509 2.674 5.053 1.339 7.239 978 935 793 1.068 917 616,41% -1,93% Σέσκλο 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (**) 0 (**) 0 (**) - - Νομός Πέλλης 17.500 32.500 13.370 11.900 19.220 12.400 12.500 13.220 13.980 11.700 3.300 8.310 4.850 4.840-72,34% -58,63% Πέλλα 17.500 32.500 13.370 11.900 19.220 12.400 12.500 13.220 13.980 11.700 8.310 4.850 4.840-72,34% -58,63% Νομός Πιερίας 39.035 36.806 46.472 50.132 57.676 71.443 79.137 76.697 82.270 71.658 35.538 63.176 47.804 54.473 39,55% -23,98% Δίον 39.035 36.806 46.472 50.132 57.676 43.685 44.625 43.924 46.165 48.538 33.511 26.420 33.047-15,34% -31,92% Κάστρο Πλαταμώνα 0 0 0 0 0 27.758 34.509 32.773 36.105 23.120 29.665 21.384 21.426 - -7,33% Νομός Πρεβέζης 25.298 22.660 22.716 27.811 29.782 20.336 21.433 21.431 18.057 20.010 7.910 23.115 21.565 14.550-42,49% -27,29% Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης - - Κασσώπη 5.248 4.431 3.779 3.881 2.573 2.355 3.578 1.490 1.917 2.080 3.786 2.845 1.860-64,56% -10,58% Νεκρομαντείο 17.930 Αχέροντα 20.050 18.229 18.937 23.930 27.209 17.981 17.855 19.941 16.140 19.329 18.720 12.690-36,71% -29,22% Νομός Χαλκιδικής 5.948 6.860 8.515 9.430 12.032 14.628 12.206 10.708 11.093 13.110 4.333 11.803 8.372 6.614 11,20% -49,55% Όλυνθος 5.948 6.860 8.515 9.430 12.032 14.628 12.206 10.708 11.093 13.110 11.803 8.372 6.614 11,20% -49,55% Ζώνη IV 249.332 237.058 228.169 260.669 337.246 281.891 314.430 366.317 404.674 340.350 137.433 264.777 206.622 218.679-12,29% -35,75% Σύνολο Χώρας 6.608.240 5.832.645 6.416.439 6.218.029 6.674.810 6.155.328 5.788.289 6.893.546 7.516.665 7.262.471 3.178.278 5.970.483 5.547.053 6.517.645-1,37% -10,26% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 8/2012 (*) Μόνο Ε.Ε.Ε. (**) Κοινό εισιτήριο με Διμήνι 25

Συμμετοχή της κάθε Περιφέρειας στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού σε εισιτήρια επισκεπτών αρχαιολογικών χώρων, 2007-2011 16,68% 16,46% 0,35% 3,07% Αν. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπ ειρος 63,44% Συμμετοχή Νομών στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού σε εισιτήρια επισκεπτών αρχαιολογικών χώρων, 2007-2011 9,72% 13,70% 9,22% 3,07% 7,46% 33,48% Νομός Καβάλας Νομός Ημαθίας Νομός Πιερίας Νομός Κοζάνης Νομός Ιωαννίνων Νομός Πρέβεζας Υπ όλοιπ οι Νομοί 23,35% Όσον αφορά τις εισπράξεις των αρχαιολογικών χώρων, για την περίοδο 1998-2011, παρατηρείται ότι και το σύνολο Ζώνης IV και το σύνολο της Χώρας εμφανίζουν αύξηση (44,98% και 57,20% αντίστοιχα), σε αντίθεση με τον αριθμό των εισιτηρίων που κόπηκαν στους αρχαιολογικούς χώρους για την ίδια περίοδο. Αντίθετα, για την περίοδο 2007-2011, και τα δύο σύνολα παρουσιάζουν μείωση (-21,89% το σύνολο της Ζώνης IV και - 8,19% το σύνολο της Χώρας). Σε επίπεδο Νομών 8 και για την περίοδο 1998-2007, παρατηρούμε ότι οι εισπράξεις από τους αρχαιολογικούς χώρους παρουσιάζουν την ίδια πορεία με τα εισιτήρια που κόβονται σε αυτούς. Συνεπώς οι Νομοί που παρουσιάζουν τις 8 Ο Νομός Κοζάνης παρουσιάζει μηδενικές σε όλη την περίοδο που μελετάμε (1998-2011). 26

μεγαλύτερες θετικές μεταβολές είναι οι Νομοί Μαγνησίας και Χαλκιδικής, ενώ τις μεγαλύτερες αρνητικές εμφανίζουν οι Νομοί Έβρου, Ιωαννίνων και Πρέβεζας. Αντίθετα, την περίοδο 2007-2011, όλοι οι Νομοί παρουσιάζουν αρνητική τάση με τους Νομούς Πέλλας (-45,87%) και Χαλκιδικής (-48,37%) να εμφανίζουν τις μεγαλύτερες αρνητικές μεταβολές. 27

ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV (σε ευρώ *) 1998-2011 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Νομός Έβρου 13.339 14.638 14.845 14.409 14.162 15.369 12.162 13.068 13.460 13.072 5.765 12.872 10.068 9.627-27,83% -26,35% Μεσημβρία ζώνη 712 545 748 7.535 1.344 1.770 1.403 1.355 1.349 1.397 1.955 1.327 1.119 57,16% -19,90% Ιερό Μεγ. Θεών 11.675 Σαμοθρ. 12.627 14.093 14.097 6.874 12.815 13.599 10.759 11.713 12.111 10.917 8.741 8.508-32,62% -27,13% Νομός Ημαθίας 264.515 246.094 249.214 272.117 464.178 328.428 381.576 525.820 514.356 542.780 287.056 572.336 429.312 438.656 65,83% -19,18% Ανάκτορο Βεργίνας 34.002 29.684 29.046 27.502 40.934 34.544 40.964 52.380 45.144 6.420 0 0 0-100,00% -100,00% Βασιλικοί Τάφοι 536.360 Βεργίνας 230.513 216.410 220.168 244.615 423.244 293.884 340.612 473.440 469.212 572.336 429.312 438.656 90,30% -18,22% Νομός Ιωαννίνων 46.811 39.332 37.480 35.922 45.810 46.396 35.981 44.583 41.033 40.677 17.323 48.611 38.009 29.449-37,09% -27,60% Δωδώνη 46.811 39.332 37.480 35.922 45.810 46.396 35.981 44.583 41.033 40.677 48.611 38.009 29.449-37,09% -27,60% Νομός Καβάλας 50.360 0 21.952 63.361 89.009 79.300 49.600 97.600 94.600 97.900 49.300 105.300 90.200 82.646 64,11% -15,58% Φίλιπποι 50.360 0 21.952 63.361 89.009 79.300 49.600 97.600 94.600 97.900 105.300 90.200 82.646 64,11% -15,58% Νομός Κοζάνης 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (***) 0 (***) 0 (***) 0 - Αιανή 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (***) 0 (***) 0 (***) 0 - Νομός Μαγνησίας 182 321 531 735 355 3.329 2.570 2.518 1.786 1.719 573 1.419 1.687 1.382 659,34% -19,60% Διμήνι 182 321 531 735 355 3.329 2.570 2.518 1.786 1.719 1.419 1.687 1.382 659,34% -19,60% Σέσκλο 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (****) 0 (****) 0 (****) 0 - Νομός Πέλλης 24.681 199.325 26.638 24.044 42.546 38.610 30.990 34.710 36.390 38.850 16.050 25.320 23.940 21.030-14,79% -45,87% Πέλλα 24.681 199.325 26.638 24.044 42.546 38.610 30.990 34.710 36.390 38.850 25.320 23.940 21.030-14,79% -45,87% Νομός Πιερίας 84.678 78.979 101.765 108.751 166.964 176.814 158.530 165.034 163.932 187.366 96.882 193.635 149.530 146.348 72,83% -21,89% Δίον 84.678 78.979 101.765 108.751 166.964 141.192 120.722 129.381 125.731 146.970 136.323 108.065 117.531 38,80% -20,03% Κάστρο 40.396 Πλαταμώνα 0 0 0 0 0 35.622 37.808 35.653 38.201 57.312 41.465 28.817 - -28,66% Νομός Πρεβέζης 35.355 31.431 31.515 38.966 51.210 37.001 34.330 35.400 28.800 30.400 12.100 32.402 33.990 22.550-36,22% -25,82% Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης - - Κασσώπη 7.243 6.196 9.290 5.619 4.734 4.570 4.750 2.700 3.080 3.470 5.932 5.360 3.500-51,68% 0,86% Νεκρομαντείο 26.930 Αχέροντα 28.112 25.235 22.225 33.347 46.475 32.431 29.580 32.700 25.720 26.470 28.630 19.050-32,24% -29,26% Νομός Χαλκιδικής 8.590 9.915 12.218 13.543 25.820 26.585 24.220 22.117 22.874 28.195 11.931 25.704 16.759 14.557 69,46% -48,37% Όλυνθος 8.590 9.915 12.218 13.543 25.820 26.585 24.220 22.117 22.874 28.195 25.704 16.759 14.557 69,46% -48,37% Ζώνη IV (**) 528.510 620.035 496.158 571.847 900.053 751.832 729.959 940.850 917.231 980.959 496.980 1.017.599 793.495 766.245 44,98% -21,89% Σύνολο Χώρας 24.160.968 21.235.806 23.795.406 22.422.333 32.493.017 31.032.076 29.640.429 36.995.484 29.591.162 41.370.845 20.814.083 39.058.077 35.612.517 37.982.014 57,20% -8,19% ΠΗΓΗ: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 8/2012 (*)Για τα έτη 1998-2001 έγινε μετατροπή των δραχμών σε ευρώ (**)τα σύνολα των Νομών (για τα έτη 1998-2007) δεν προκύπτουν από το άθροισμα των επιλεγμένων χώρων (***) Μόνο Ε.Ε.Ε. (****) Κοινό εισιτήριο με Διμήνι Μεταβολή 1998-2011 Μεταβολή 2007-2011 28

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Τα πρωτογενή στοιχεία προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ (8/2012). Σημειώνεται ότι για ορισμένα μεγέθη υπάρχει έλλειψη στοιχείων για τα έτη πριν το 2000. Επίσης, τα στοιχεία που παρουσιάζονται ακολουθούν τις κατηγορίες δεδομένων που καταγράφει η ΕΛ.ΣΤΑΤ. Οι πίνακες αφίξεων και διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα αναφέρονται τόσο σε ξενοδοχεία, όσο και στα campings. Οι πίνακες στους οποίους παρατίθενται οι εισπράξεις των κυριότερων μουσείων και αρχαιολογικών χώρων αναφέρονται σε τρέχουσες τιμές σε ευρώ, ενώ οι τιμές από το 1998 μέχρι και το 2001 έχουν μετατραπεί από δραχμές σε ευρώ. Μεθοδολογία Τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. εισήχθησαν στο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Χωρικών Δεδομένων του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ, όπου έγινε η στατιστική και γεωγραφική επεξεργασία. 29

Χάρτης 1. Αφίξεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2010 30

Χάρτης 2. Μεταβολή των αφίξεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2002-2010 31

Χάρτης 3. Μεταβολή των αφίξεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2008-2010 32

Χάρτης 4. Διανυκτερεύσεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2010 33

Χάρτης 5. Μεταβολή των διανυκτερεύσεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2000-2010 34

Χάρτης 6. Μεταβολή των διανυκτερεύσεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2008-2010 35