1 ΘΔΜΑ Α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Να γπάτεηε ζηο ηεηπάδιό ζαρ ηον απιθμό καθεμιάρ από ηιρ παπακάηυ ημιηελείρ πποηάζειρ Α1 υρ Α5 και δίπλα ηο γπάμμα πος ανηιζηοισεί ζηη λέξη ή ηη θπάζη, πος ζςμπληπώνει ζυζηά ηην ημιηελή ππόηαζη. Α1. Έλα άηνκν ραξαθηεξίδεηαη σο νκόδπγν όηαλ, γηα κηα ζπγθεθξηκέλε ηδηόηεηα έρεη: α. δπν δηαθνξεηηθά αιιειόκνξθα β. δπν ππνιεηπόκελα αιιειόκνξθα γ. έλα επηθξαηέο θαη έλα ππνιεηπόκελν αιιειόκνξθν δ. δπν νκόινγα ρξσκνζώκαηα Μνλάδεο 5 Α2. Με ηελ ηερλνινγία ηνπ αλαζπλδπαζκέλνπ DNA παξάγνληαη: α. απμεηηθή νξκόλε β. ρνιεζηεξόιε γ. έλδπκα δ. α θαη γ Μνλάδεο 5 Α3. Με ηε γνληδηαθή ζεξαπεία δελ: α. γίλεηαη πξνζζήθε ηνπ θπζηνινγηθνύ αιιειόκνξθνπ β. γίλεηαη αληηθαηάζηαζε ηνπ κεηαιιαγκέλνπ γνληδίνπ γ. ππάξρεη θίλδπλνο από παξελέξγεηεο δ. ρξεζηκνπνηνύληαη ηερληθέο αλαζπλδπαζκέλνπ DNA Μνλάδεο 5 Α4. Τα πβξηδώκαηα είλαη θύηηαξα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ παξαγσγή: α. ηλζνπιίλεο β. αληηζσκάησλ γ. ηληεξθεξνλώλ δ. αληηγόλσλ Μνλάδεο 5 Α5. Όηαλ δπν γνλείο θνξείο ζλεζηγόλνπ γνληδίνπ- δηαζηαπξσζνύλ, ε πηζαλόηεηα λα γελλεζεί θνξέαο ζλεζηγόλνπ γνληδίνπ είλαη: α. 2/3 β. 1/4 γ. 1/2 δ. 1/3 Μνλάδεο 5 1
2 ΘΔΜΑ Β Β1. Πνηα είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δνκήο ηνπ DNA ζην ρώξν όπσο απηά δηαηππώζεθαλ από ην κνληέιν ηεο δηπιήο έιηθαο ηνπ DNA ησλ Watson θαη Crick; (Μνλάδεο 6) Β2. Τη είλαη θαη πώο δξα ην νπεξόλην ηεο ιαθηόδεο; Πόζα θαη πνηα γνλίδηα πεξηιακβάλεη; (Μνλάδεο 8) Β3. Καηά ηνλ πξνγελλεηηθό έιεγρν ζε θπνθνξνύζα γπλαίθα 10 εβδνκάδσλ, δηαπηζηώζεθε όηη ην έκβξπν πάζρεη από δξεπαλνθπηηαξηθή αλαηκία. Να πεξηγξάςεηε ηηο δηαδηθαζίεο πνπ αθνινπζήζεθαλ γηα λα γίλεη ε δηάγλσζε. Πνηα δηαδηθαζία νλνκάδεηαη «δνθηκαζία δξεπάλσζεο», κπνξεί απηή λα πξαγκαηνπνηεζεί ζε έλα έκβξπν; (Μνλάδεο 6) Β4. Πώο πξνθύπηνπλ ηα νγθνγνλίδηα θαη πώο ζρεηίδνληαη κε ηελ θαξθηλνγέλεζε; (Μνλάδεο 5) ΘΔΜΑ Γ Γ1. Πεξηγξάςηε ηηο θάζεηο αλάπηπμεο ησλ κηθξννξγαληζκώλ ζε κηα θιεηζηή θαιιηέξγεηα. (Μνλάδεο 8) Γ2. Να πεξηγξάςεηε ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο δηαγνληδηαθώλ θπηώλ, αλζεθηηθώλ ζηα έληνκα, κε ηε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο ηνπ αλαζπλδπαζκέλνπ DNA θαη ηνπ βαθηεξίνπ Bacillus thuringiensis. (Μνλάδεο 10) Γ3. Πνηα δηαδηθαζία αθνινπζήζεθε γηα ηε δεκηνπξγία ηεο Dolly, ηνπ πξώηνπ θισλνπνηεκέλνπ πξνβάηνπ; (Μνλάδεο 7) ΘΔΜΑ Γ Γίλεηαη ην γελεαινγηθό δέληξν κηαο νηθνγέλεηαο ζηελ νπνία εκθαλίδεηαη ε αζζέλεηα ηεο κεξηθήο αρξσκαηνςίαο ζην πξάζηλν θαη ην θόθθηλν 2
3 ρξώκα. Τν άηνκν ΙΙΙ 1 πάζρεη από κεξηθή αρξσκαηνςία. Όια ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο έρνπλ θπζηνινγηθό αξηζκό θαη κέγεζνο ρξσκνζσκάησλ. Γ1. Να γξάςεηε ηνπο πηζαλνύο γνλόηππνπο όισλ ησλ κειώλ ηεο νηθνγέλεηαο πνπ απεηθνλίδνληαη ζην γελεαινγηθό δέληξν θαη Γ2. Να αηηηνινγήζεηε ηελ απάληεζή ζαο. (Μνλάδεο 9). Γ3. Τν δεπγάξη ΙΙ2, ΙΙ3 απνθηά δεύηεξν παηδί κε κεξηθή αρξσκαηνςία θαη ζύλδξνκν Klinefelter. Να πεξηγξάςεηε ηε δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο πξνέθπςε ν γνλόηππνο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ παηδηνύ. Να κε ιεθζεί ππόςε ε πεξίπησζε γνληδηαθήο κεηάιιαμεο. (Μνλάδεο 10) Γ4. Πόζα ζπλνιηθά κόξηα DNA πεξηέρνληαη ζηα ρξσκνζώκαηα πνπ απεηθνλίδνληαη ζηνλ θαξπόηππν ηνπ παηδηνύ κε ζύλδξνκν Klinefelter; Να εμεγήζεηε ηελ απάληεζή ζαο. (Μνλάδεο 6) 3
4 ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΘΔΜΑ Α Α1. δ Α2. γ Α3. δ Α4. α Α5. β ΘΔΜΑ Β Β1. Σρνι. βηβιίν ζει. 108: «Τν ζεξκό λεξό από ηηο ςπθηηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ βξίζθεηαη δηαιπκέλν ζε απηό.». Επίζηρ ζρνι. βηβιίν ζει. 108: «ην θαηλόκελν ηνπ επηξνθηζκνύ. Όζνλ αθνξά ην θαηλόκελν απηό, ην πδάηηλν νηθνζύζηεκα όπσο ηα ςάξηα, πνπ πεζαίλνπλ από αζθπμία». Β2. Τα νμείδηα ηνπ αδώηνπ ζπγθαηαιέγνληαη αλάκεζα ζηνπο πξσηνγελείο ξύπνπο, νη νπνίνη ζπκκεηέρνπλ ζην πεξηβαιινληηθό πξόβιεκα ηνπ θσηνρεκηθνύ λέθνπο. Παξάγνληαη από ηηο κεραλέο εζσηεξηθήο θαύζεο (απηνθηλήησλ, αεξνπιάλσλ, εξγνζηαζίσλ). Μαδί κε 4
5 ηνπο άιινπο πξσηνγελείο ξύπνπο αληηδξνύλ κε ην νμπγόλν ηεο αηκόζθαηξαο, θάησ από ηελ επίδξαζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, θαη παξάγνπλ ηνπο δεπηεξνγελείο ξύπνπο. Τα νμείδηα ηνπ αδώηνπ πξνθαινύλ θαηαζηξνθέο ζηνπο ηζηνύο ησλ πλεπκόλσλ θαη εμαζζελίδνπλ ηελ αληίζηαζε ηνπ νξγαληζκνύ ζηελ πλεπκνλία, ελώ ε έθζεζε, γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα, ζε ρακειέο ζπγθεληξώζεηο ηνπο, είλαη ππεύζπλε γηα ηελ πξόθιεζε εκθπζήκαηνο. Τα νμείδηα ηνπ αδώηνπ ζπκκεηέρνπλ επίζεο ζην πεξηβαιινληηθό πξόβιεκα ηεο όμηλεο βξνρήο. Απειεπζεξώλνληαη από ηελ εθαηζηεηαθή δξαζηεξηόηεηα, ηηο δηεξγαζίεο απνηθνδόκεζεο ησλ νξγαληθώλ νπζηώλ από ηα βαθηήξηα ηνπ εδάθνπο, θαη θπξίσο από ηελ θαύζε πγξώλ θαπζίκσλ. Με ηελ επίδξαζε ησλ πδξαηκώλ ηεο αηκόζθαηξαο κεηαηξέπνληαη ζε ληηξηθό νμύ, πνπ απνηειεί ζπζηαηηθό ηεο όμηλεο βξνρήο θαη επηζηξέθεη ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο δηαιπκέλν ζην λεξό ηεο βξνρήο, ζην ρηόλη, ζηελ νκίριε ή ζην ραιάδη. Δμαηηίαο ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο όμηλεο βξνρήο θαηαζηξέθεηαη ην θύιισκα ησλ δέληξσλ, ειαηηώλεηαη ε γνληκόηεηα ηνπ εδάθνπο θαη ζαλαηώλνληαη νη θπηηθνί θαη δσηθνί νξγαληζκνί ησλ πδάηηλσλ νηθνζπζηεκάησλ. Τν ίδην όκσο θαηλόκελν πξνθαιεί θαηαζηξνθέο θαη ζηα ηζηνξηθά αξρηηεθηνληθά κλεκεία θαη ζηα έξγα ηέρλεο πνπ είλαη θαηαζθεπαζκέλα από κάξκαξν, γηαηί ηα νμέα πνπ πεξηέρνληαη ζηε βξνρή δηαβξώλνπλ ηηο εμσηεξηθέο επηθάλεηέο ηνπο. Β3. Σρνι. βηβιίν ζει. 48-49: «Όηαλ ν ηόο HIV εηζέιζεη ζηνλ νξγαληζκό θαη ην άηνκν νδεγείηαη ηειηθά ζην ζάλαην». ΘΔΜΑ Γ Γ1. Η πξσηνγελήο αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε ελεξγνπνηείηαη θαηά ηελ πξώηε επαθή ηνπ νξγαληζκνύ κε έλα αληηγόλν. Πεξηιακβάλεη ηα ζηάδηα: ελεξγνπνίεζε ησλ βνεζεηηθώλ Τ-ιεκθνθπηηάξσλ, ελεξγνπνίεζε ησλ Β- ιεκθνθπηηάξσλ (ρπκηθή αλνζία), ελεξγνπνίεζε ησλ θπηηαξνηνμηθώλ Τ- ιεκθνθπηηάξσλ (θπηηαξηθή αλνζία), θαη ηεξκαηηζκόο ηεο αλνζνβηνινγηθήο απόθξηζεο. 5
6 Η δεπηεξνγελήο αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε ελεξγνπνηείηαη θαηά ηελ επαθή ηνπ νξγαληζκνύ κε ην ίδην αληηγόλν γηα δεύηεξε (ή επόκελε) θνξά. Σηελ πεξίπησζε απηή ελεξγνπνηνύληαη ηα θύηηαξα κλήκεο, μεθηλά ακέζσο ε έθθξηζε αληηζσκάησλ θαη έηζη δελ πξνιαβαίλνπλ λα εκθαληζηνύλ ηα ζπκπηώκαηα ηεο αζζέλεηαο. Τν άηνκν δελ αζζελεί θαη πηζαλόηαηα δελ αληηιακβάλεηαη όηη κνιύλζεθε. Αλάκεζα ζηα δύν είδε αλνζνβηνινγηθήο απόθξηζεο ππάξρνπλ νη εμήο δηαθνξέο: α) Η πξσηνγελήο αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε ελεξγνπνηείηαη θαηά ηελ πξώηε επαθή ηνπ νξγαληζκνύ κε έλα αληηγόλν, ελώ ε δεπηεξνγελήο ελεξγνπνηείηαη θαηά ηελ επαθή ηνπ νξγαληζκνύ κε ην ίδην αληηγόλν γηα δεύηεξε (ή επόκελε) θνξά. β) Η πξσηνγελήο αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε νθείιεηαη ζηελ ελεξγνπνίεζε ησλ καθξνθάγσλ θπηηάξσλ, ελώ ε δεπηεξνγελήο νθείιεηαη ζηελ ελεξγνπνίεζε ησλ θπηηάξσλ κλήκεο. γ) Σηελ πξσηνγελή αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε ππάξρεη θαζπζηέξεζε ζηελ παξαγσγή ησλ αληηζσκάησλ, ελώ ζηε δεπηεξνγελή μεθηλά ακέζσο ε παξαγσγή αληηζσκάησλ (ζημείυζη: από ηην Εικόνα 1.26 ηος ζσολ. βιβλίος ζελ. 39, και ηο κείμενο ηηρ θευπίαρ). δ) Σηελ πξσηνγελή αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε παξάγεηαη κηθξή πνζόηεηα αληηζσκάησλ, ελώ ζηε δεπηεξνγελή παξάγεηαη κεγαιύηεξε πνζόηεηα (ζημείυζη: από ηην Εικόνα 1.26 ηος ζσολ. βιβλίος ζελ. 39). ε) Σηελ πξσηνγελή αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε παξάγνληαη αληηζώκαηα γηα κηθξόηεξν ρξνληθό δηάζηεκα, ελώ ζηε δεπηεξνγελή γηα κεγαιύηεξν ρξνληθό δηάζηεκα (ζημείυζη: από ηην Εικόνα 1.26 ηος ζσολ. βιβλίος ζελ. 39). Γ2. Τα Β-ιεκθνθύηηαξα αλήθνπλ ζηα ιεκθνθύηηαξα, πνπ είλαη ε θύξηα νκάδα θπηηάξσλ πνπ απαξηίδεη ην αλνζνβηνινγηθό ζύζηεκα, θαη αλήθεη ζηα ιεπθά αηκνζθαίξηα. Δίλαη θύηηαξα κηθξά, ζθαηξηθά, κε ππξήλα. Πξνέξρνληαη από ηε δηαθνξνπνίεζε πνιπδύλακσλ αηκνπνηεηηθώλ θπηηάξσλ, ηα νπνία βξίζθνληαη ζηνλ εξπζξό κπειό ησλ 6
7 νζηώλ, πνπ απνηειεί ην θέληξν ηεο αηκνπνίεζεο. Γηαθνξνπνηνύληαη θαη σξηκάδνπλ ζην κπειό ησλ νζηώλ. Σην 2 ν ζηάδην ηεο αλνζνβηνινγηθήο απόθξηζεο ηα βνεζεηηθά Τ- ιεκθνθύηηαξα, ηα νπνία έρνπλ ελεξγνπνηεζεί από ηα αληηγόλα πνπ βξίζθνληαη εθηεζεηκέλα ζηελ επηθάλεηα ησλ καθξνθάγσλ (ζπλδεδεκέλα κε ηα αληηγόλα ηζηνζπκβαηόηεηαο ηεο επηθάλεηαο ησλ καθξνθάγσλ), εθθξίλνπλ νπζίεο πνπ ελεξγνπνηνύλ ηα Β-ιεκθνθύηηαξα, πξνθεηκέλνπ απηά λα πνιιαπιαζηαζηνύλ θαη ηειηθά λα δηαθνξνπνηεζνύλ ζε πιαζκαηνθύηηαξα θαη Β-ιεκθνθύηηαξα κλήκεο. Δθηόο από ηηο νπζίεο πνπ εθθξίλνληαη από ηα βνεζεηηθά Τ- ιεκθνθύηηαξα, ε ελεξγνπνίεζε ησλ Β-ιεκθνθπηηάξσλ κπνξεί λα γίλεη θαη κε ηνλ εμήο ηξόπν: ηα Β-ιεκθνθύηηαξα ζπλζέηνπλ θαη παξνπζηάδνπλ ζηελ επηθάλεηά ηνπο εηδηθέο πξσηεΐλεο πνπ νλνκάδνληαη αλνζνζθαηξίλεο ή αληηζώκαηα. Κάζε Β-ιεκθνθύηηαξν δηαζέηεη ππνδνρείο-αληηζώκαηα πνπ αλαγλσξίδνπλ έλα ζπγθεθξηκέλν αληηγόλν. Οη εηδηθέο απηέο πξσηεΐλεο αλαγλσξίδνπλ ην ζπγθεθξηκέλν αληηγόλν πνπ έρεη εηζέιζεη ζηνλ νξγαληζκό, θαη ζπλδένληαη κε απηό. Δμαηηίαο ηεο ζύλδεζεο απηήο ην Β-ιεκθνθύηηαξν πθίζηαηαη δηαδνρηθέο δηαηξέζεηο, από ηηο νπνίεο παξάγνληαη πιαζκαηνθύηηαξα θαη Β-ιεκθνθύηηαξα κλήκεο. Καη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο, ηα πιαζκαηνθύηηαξα εθθξίλνπλ κεγάιεο πνζόηεηεο αληηζσκάησλ εηδηθώλ γηα ην ζπγθεθξηκέλν αληηγόλν, ελώ ηα Β-ιεκθνθύηηαξα κλήκεο ζα ελεξγνπνηεζνύλ ζηελ πεξίπησζε πνπ ν νξγαληζκόο ζα εθηεζεί θαη πάιη ζην ίδην αληηγόλν. Η παξαπάλσ δηαδηθαζία νλνκάδεηαη ρπκηθή αλνζία, γηαηί ηα αληηζώκαηα απειεπζεξώλνληαη κέζα ζην αίκα θαη ηε ιέκθν, αληηδξνύλ κε ην αληηγόλν θαη ην εμνπδεηεξώλνπλ. Γ3. Σρνι. βηβιίν ζει. 126: «Η δηαδηθαζία κε ηελ νπνία νη νξγαληζκνί απνγόλνπο κε επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά». Επίζηρ ζρνι. βηβιίν ζει. 129: «Πξέπεη επίζεο λα ηνληζηεί ή ζε κηα άιιε ρξνληθή ζηηγκή». Σαν παπάδειγμα σπονικά πποζδιοπιζμένηρ θςζικήρ επιλογήρ μποπεί να σπηζιμοποιηθεί η πεπίπηυζη ηηρ Biston betularia: ζρνι. βηβιίν ζει. 129-7
8 130: «ηεο πεηαινύδαο Biston betularia, ελόο εληόκνπ πνπ είλαη πνιύ δηαδεδνκέλν ζηηο επόκελεο γεληέο από ηηο αλνηρηόρξσκεο». ΘΔΜΑ Γ Γ1. Σην νηθνζύζηεκα ηεο γεσξγηθήο θαιιηέξγεηαο ε ηξνθηθή αιπζίδα έρεη σο εμήο: θπηό θάκπηεο θνηζύθηα θνπθνπβάγηεο Γλσξίδνπκε όηη κόλν ην 10% ηεο ελέξγεηαο ελόο ηξνθηθνύ επηπέδνπ πεξλάεη ζην επόκελν, θαζώο ην 90% ηεο ελέξγεηαο ράλεηαη. Τν ίδην ζπκβαίλεη θαη θαηά ηε κεηαθνξά βηνκάδαο, θαζώο όηαλ κεηώλεηαη ε ελέξγεηα πνπ πξνζιακβάλεη θάζε ηξνθηθό επίπεδν από ην πξνεγνύκελό ηνπ, είλαη ινγηθό λα κεηώλεηαη θαη ε πνζόηεηα ηεο νξγαληθήο ύιεο πνπ κπνξνύλ λα ζπλζέζνπλ νη νξγαληζκνί ηνπ, θαη ζπλεπώο κεηώλεηαη ε βηνκάδα ηνπ. Δπνκέλσο, γηα θάζε επόκελν ηξνθηθό επίπεδν ε βηνκάδα ζα ππνδεθαπιαζηάδεηαη (:10) θαη γηα θάζε πξνεγνύκελν ζα δεθαπιαζηάδεηαη (x10). Σύκθσλα κε ηηο πξνεγνύκελεο παξαηεξήζεηο ζα ηζρύεη: βηνκάδα θαηαλαισηώλ 2 εο ηάμεο, δειαδή θνηζπθηώλ = 10.000 Kg βηνκάδα ζηηο θνπθνπβάγηεο = βηνκάδα θνηζπθηώλ :10 = 10.000 Kg :10 = 1.000 Kg βηνκάδα ζηηο θάκπηεο = βηνκάδα θνηζπθηώλ x10 = 10.000 Kg x10 = 100.000 Kg βηνκάδα θπηώλ = βηνκάδα ζηηο θάκπηεο x10 = 100.000 Kg x10 = 1.000.000 Kg 8
9 Γ2. Οη θνξπθαίνη θαηαλαισηέο είλαη νη θνπθνπβάγηεο. Γηα λα ππνινγίζνπκε ηε ζπγθέληξσζε ηνπ DDT ζηνπο ηζηνύο ηνπο ρξεηαδόκαζηε ηε βηνκάδα ηνπο, ε νπνία ππνινγίζηεθε πξνεγνπκέλσο (1.000 Kg), θαη ηελ πνζόηεηα ηνπ DDT πνπ βξίζθεηαη ζην ηξνθηθό ηνπο επίπεδν. Γλσξίδνπκε όηη ην DDT είλαη έλαο ξππαληήο (εληνκνθηόλν) πνπ δελ κεηαβνιίδεηαη θαη δε δηαζπάηαη, νύηε απνβάιιεηαη από ηνπο νξγαληζκνύο ( κε βηνδηαζπώκελε νπζία ). Γηα ην ιόγν απηό όηαλ εηζέιζεη ζηελ ηξνθηθή αιπζίδα ε ίδηα ζπλνιηθή πνζόηεηα πνπ δεζκεύηεθε από ηα θπηά αλακέλεηαη λα βξεζεί θαη ζηηο θάκπηεο, αιιά θαη ζηα θνηζύθηα θαη ηηο θνπθνπβάγηεο. Σπλεπώο, κπνξνύκε λα ππνινγίζνπκε ηελ πνζόηεηα ηνπ DDT από ηε ζπγθέληξσζή ηνπ ζηνπο θαηαλαισηέο 1 εο ηάμεο (θάκπηεο) θαη ηε βηνκάδα πνπ έρνπλ απηνί, θαη λα ηε ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηε ζπλέρεηα γηα λα ππνινγίζνπκε ηε ζπγθέληξσζή ηνπ ζηηο θνπθνπβάγηεο: H ζπγθέληξσζε ηνπ DDT ζε θάζε ηξνθηθό επίπεδν είλαη: πνζόηεηα / βηνκάδα ηνπ ηξνθηθνύ επηπέδνπ, άξα ε πνζόηεηά ηνπ ζα είλαη ζηηο θάκπηεο: ζπγθέληξσζε x βηνκάδα = 10 mg/kg x 100.000 Κg = 1.000.000 mg. H ίδηα πνζόηεηα ζα βξίζθεηαη θαη ζηηο θνπθνπβάγηεο, νπόηε ε ζπγθέληξσζή ηνπ εθεί ζα είλαη: πνζόηεηα / βηνκάδα = 1.000.000 mg / 1.000 Kg = 1.000 mg/kg. Όπσο πξναλαθέξζεθε, ην DDT είλαη έλα εληνκνθηόλν πνπ δελ δηαζπάηαη (κε βηνδηαζπώκελε νπζία) από ηνπο νξγαληζκνύο, κε απνηέιεζκα, αθόκα θαη αλ βξίζθεηαη ζε ρακειέο ζπγθεληξώζεηο, λα ζπζζσξεύεηαη ζηνπο θνξπθαίνπο θαηαλαισηέο, θαζώο πεξλά από ηνλ 9
10 έλα θξίθν ηεο ηξνθηθήο αιπζίδαο ζηνλ επόκελν. Τν θαηλόκελν απηό θαηά ην νπνίν απμάλεηαη ε ζπγθέληξσζε ηνμηθώλ ρεκηθώλ νπζηώλ ζηνπο ηζηνύο ησλ νξγαληζκώλ θαζώο πξνρσξνύκε θαηά κήθνο ηεο ηξνθηθήο αιπζίδαο νλνκάδεηαη βηνζπζζώξεπζε. Γ3. Όπσο πξναλαθέξζεθε νη θνξπθαίνη θαηαλαισηέο ζηελ ηξνθηθή αιπζίδα είλαη νη θνπθνπβάγηεο. Η βηνκάδα ηνπο έρεη ππνινγηζηεί θαη είλαη 1.000 Kg. Οπόηε ηζρύεη: 1 θνπθνπβάγηα έρεη κέζν βάξνο 2 Kg Χ θνπθνπβάγηεο (όιεο) έρνπλ βάξνο 1.000 Kg Χ = 1 x (1.000 Kg / 2 Kg) = 500 θνπθνπβάγηεο ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΙΟΝΙΔΟΥ ΕΛΣΑ ΔΗΜΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ 10