ISO 26000 ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΜΕΡΟΣ 3-4 ΙΩΑΝΝΗΣ Λ. ΣΟΥΦΛΗΣ Δρ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (isouflis@otenet.gr) ΜΑΙΟΣ 2013
ΔΟΜΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ΑΡΧΕΣ, ΟΡΟΛΟΓΙΑ, ΟΡΙΣΜΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΤΑΣΕΙΣ, ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓIΑΣ ISO 26000 ΜΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΛIΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ STAKEHOLDERS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔEΣΜΕΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣEΩΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ISO 26000 2
ΜΕΡΟΣ 3 ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΕ 3
ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΕ (1) 6.8 Εμπλοκή με την Κοινότητα και την Ανάπτυξή της 6.3 Ανθρώπινα Δικαιώματα 6.7 Θέματα Καταναλωτών Οργανισμός 6.4 Εργασιακές Πρακτικές 6.6 Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας 6.5 Περιβάλλον 4
ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ: Όλοι οι οργανισμοί πρέπει να διαθέτουν διεργασίες, συστήματα και δομές που θα επιτρέπουν την εφαρμογή των αρχών και των πρακτικών της ΕΚΕ Μεταξύ άλλων θα πρέπει να δημιουργήουν ένα σύστημα οικονομικών και μη οικονομικών κινήτρων σχετικών με τις επιδόσεις της ΕΚΕ, να προωθήσουν την δίκαια εκπροσώπηση όλων των ενδιαφερομένων, να εξισορροπήσουν τις ανάγκες του οργανισμού και των stakeholders, να εγκαταστήσουν αμφίδρομη επικοινωνία με τους stakeholders, να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των εργαζομένων στις αποφάσεις που είναι σχετικές με θέματα ΕΚΕ, να παρακαλουθούν την εκτέλεση των αποφάσεων και περιοδικά να ανασκοπούν και να αξιολογούν τις διαδικασίες διακυβέρνησης του οργανισμού. 5
ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Due Diligence Καταστάσεις Διακινδύνευσης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων Αποφυγή Συνεργίας Επίλυση Διαφορών Διακρίσεις και Ευπαθείς Ομάδες Νομικά και Πολιτικά Δικαιώματα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτισμικά Δικαιώματα Βασικές Αρχές και Δικαιώματα στην Εργασία 6
ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Απασχόληση και Εργασιακές Σχέσεις Συνθήκες Εργασίας και Κοινωνική Προστασία Κοινωνικός Διάλογος Ασφάλεια και Υγιεινή Εργασίας Ανθρώπινη Ανάπτυξη και Κατάρτιση στην Εργασία 7
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Πρόληψη Ρύπανσης Βιώσιμη Χρήση Πόρων Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής και Προσαρμογή στην Αλλαγή Αυτή Προστασία του Περιβάλλοντος και Αποκατάσταση Φυσικών Ενδιαιτημάτων 8
ΔΙΚΑΙΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Καταπολέμηση της Διαφθοράς Υπεύθυνη Ανάμιξη σε Πολιτικές Διαδικασίες Δίκαιος Ανταγωνισμός Προαγωγή της Κοινωνικής Ευθύνης στη Σφαίρα Επιρροής Σεβασμός των Δικαιωμάτων Ιδιοκτησίας 9
ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Δίκαιο Marketing, Παροχή Πραγματικών και Αμερόληπτων Πληροφοριών, καθώς και Δίκαιες Πρακτικές Κατάρτισης Συμβάσεων / Συμφωνιών Προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας των Καταναλωτών Βιώσιμη Κατανάλωση Παροχή Υπηρεσιών Υποστήριξης Καταναλωτών, Αντιμετώπιση Παραπόνων και Επίλυση Διαφορών Προστασία Δεδομένων Πρόσβαση σε Ουσιαστικές Υπηρεσίες Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση 10
ΕΜΠΛΟΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Εμπλοκή με την Κοινότητα Δημιουργία Απασχόλησης και Δεξιοτήτων Ανάπτυξη Τεχνολογίας και Πρόσβαση σε Αυτή Δημιουργία Πλούτου και Εισοδήματος Υγεία Κοινωνική Επένδυση 11
ΜΕΡΟΣ 4 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ISO 2600 ΜΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ 12
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ISO 26000 Βασικό Βήμα: Αναγνώριση των Stakeholders Αναγνώριση της σφαίρας επιρροής της επιχείρησης Ανάπτυξη Στρατηγικής και Προτεραιοτήτων Ανάπτυξη Επικοινωνίας με Όλους τους Ενδιαφερόμενους Εξέταση Υφιστάμενων Προτύπων / Προδιαγραφών / Πολιτικών που Ήδη Εφαρμόζονται 13
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 9001 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης ποιότητας με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε να αυξάνεται η ικανοποίηση των πελατών, μέσω της ικανοποίησης των απαιτήσεών τους. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των πελατών, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες (φυσικά πρόσωπα και οργανισμοί), εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινωνία 14
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης περιβάλλοντος με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε ο οργανισμός να διαχειρίζεται με ορθό τρόπο τα περιβαλλοντικά θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις διαχείρισης περιβαλλοντικών θεμάτων, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες (φυσικά πρόσωπα και οργανισμοί), εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 15
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 27001 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης ασφάλειας πληροφοριών με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε ο οργανισμός να διαθέτει τους κατάλληλους ελέγχους προστασίας πληροφοριών. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις διαχείρισης ασφάλειας πληροφοριών, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες (φυσικά πρόσωπα και οργανισμοί), εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 16
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 50001 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης ενέργειας με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε ο οργανισμός να διαχειρίζεται με ορθό τρόπο τη χρήση ενέργειας στις λειτουργικές διεργασίες και διαδικασίες του. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις διαχείρισης ενέργειας, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες (φυσικά πρόσωπα και οργανισμοί), εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 17
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ OHSAS 18001 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης ασφάλειας και υγιεινής εργασίας με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε ο οργανισμός να διαχειρίζεται με ορθό τρόπο τους κινδύνους ασφάλειας και υγιεινής που σχετίζονται με τη λειτουργία του. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις διαχείρισης κινδύνων ασφάλειας και υγιεινής εργασίας, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 18
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ SA 8000 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης κοινωνικής υπευθυνότητας με συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, έτσι ώστε ο οργανισμός να διασφαλίζει την ηθική προέλευση των προϊόντων / υπηρεσιών του. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις κοινωνικής υπευθυνότητας, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες, εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 19
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ AA 1000 Το πρότυπο αυτό προάγει την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης εμπλοκής των stakeholders, έτσι ώστε ο οργανισμός να διασφαλίζει την αμφίδρομη αποτελεσματική επικοινωνία μαζί τους για θέματα ΕΚΕ. Το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του οργανισμού να ικανοποιεί τις απαιτήσεις διαχείρισης εμπλοκής των stakeholders, τις υφιστάμενες κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις δικές του απαιτήσεις STAKEHOLDERS: Πελάτες, εργαζόμενοι, προμηθευτές, συνεργάτες, διοίκηση, επενδυτές, κοινότητα, κοινωνία 20
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ (1) Εφαρμογή 10 Παγκόσμιων Αρχών: Αρχή 1 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να υποστηρίζουν και να σέβονται την προστασία των διεθνώς διακηρυγμένων ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αρχή 2 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι δικές τους δραστηριότητες δεν εμπλέκονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αρχή 3 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και την αποτελεσματική αναγνώριση του δικαιώματος της συλλογικής διαπραγμάτευσης. 21
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ (2) Εφαρμογή 10 Παγκόσμιων Αρχών: Αρχή 4 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη κάθε μορφής καταναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας. Αρχή 5 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την ουσιαστική κατάργηση της παιδικής εργασίας. Αρχή 6 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη των διακρίσεων στις προσλήψεις και την απασχόληση. 22
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ (3) Εφαρμογή 10 Παγκόσμιων Αρχών: Αρχή 7 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ακολουθούν προληπτική προσέγγιση ως προς τις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Αρχή 8 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας. Αρχή 9 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και διάδοση τεχνολογιών που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Αρχή 10 η : Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αντιτίθενται σε κάθε μορφής διαφθορά, συμπεριλαμβανομένου του εκβιασμού και της δωροδοκίας. 23
ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ (1) Συμβατότητα Εφαρμογής Μεταξύ Όλων των Προτύπων Απαίτηση Δέσμευσης από τη Διοίκηση για την εφαρμογή των προτύπων Απαίτηση Ύπαρξης Υπευθύνων / Επιτροπών / Ομάδων Διαχείρισης Επιμέρους Συστημάτων Κοινή Λογική Εφαρμογής 24
ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ (2) ΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗΣ ΔΟΜΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Plan Εγχειρίδιο Act ΛΟΓΙΚΗ Do Διαδικασίες Αρχεία Check 25
ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ (3) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Πολιτική Νομικές Απαιτήσεις Στόχοι και Προγράμματα Πόροι, Ρόλοι, Ευθύνες και Αρμοδιότητες Έλεγχος Τεκμηρίωσης / Αρχείων Εκπαίδευση Επικοινωνία Λειτουργικός Έλεγχος Μη Συμμορφώσεις Εσωτερικές Επιθεωρήσεις Ανασκόπηση ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ Ανάλυση Κατάστασης (κίνδυνοι, διακινδύνευση, περιβαλλοντικά θέματα, απαιτήσεις προϊόντος) Διαχείριση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης Μέτρηση και Παρακολούθηση Επιδόσεων Αξιολόγηση Βαθμού Συμμόρφωσης Διερεύνηση Συμβάντων (OHSAS 18001) 26
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ISO 26000 (1) Διακυβέρνηση Οργανισμού Όλα τα Συστήματα Ανθρώπινα Δικαιώματα SA 8000 Οικουμενικό Σύμφωνο OHSAS 18001 ISO 9001/14001/50001 (Εκπαίδευση, Αξιολόγηση) ISΟ 27001 (Προσωπικά Δεδομένα) 27
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ISO 26000 (2) Εργασιακές Πρακτικές SA 8000 ΑΑ 1000 Οικουμενικό Σύμφωνο ISO 9001/14001/50001 ISΟ 27001 (Προσωπικά Δεδομένα) Περιβάλλον Οικουμενικό Σύμφωνο OHSAS 18001 ISO 14001/50001 28
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ISO 26000 (3) Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας SA 8000 Οικουμενικό Σύμφωνο OHSAS 18001 ISO 9001/14001/50001 ISΟ 27001 (Προσωπικά Δεδομένα) Θέματα Καταναλωτών ISO 9001/14001/50001 ISΟ 27001 (Προσωπικά Δεδομένα) SA 8000 29
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ISO 26000 (4) Εμπλοκή με την Κοινότητα και την Ανάπτυξή της SA 8000 ΑΑ 1000 OHSAS 18001 ISO 9001/14001/50001 ISΟ 27001 (Προσωπικά Δεδομένα) Σύστημα κατά ISO 26000 Ομπρέλα Συστημάτων Δημιουργία Ενιαίου Συστήματος (Integrated System) Διαχείριση ΕΚΕ Πλήρης Κάλυψη του Συνόλου των Stakeholders 30
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ isouflis@otenet.gr