ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ISO 39001:2012 EQA HELLAS A.E 29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 Money Show Θεσσαλονίκης 2014 Θέμα : «Οδικές Μεταφορές, Logistics και Ασφάλεια: το νέο Πρότυπο ISO 39001 : 2012» Εισηγητής : Χ. Γαλατσάνος 1
ANTIKEIMENO το νέο διεθνές Πρότυπο ISO 39001:2012 περιγράφει τις θεμελιώδεις απαιτήσεις ενός Συστήματος Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας, απευθύνεται οριζοντίως σε Ιδιωτικούς ή Δημόσιους Οργανισμούς και Επιχειρήσεις των οποίων οι δραστηριότητες, άμεσα ή έμμεσα, επιβαρύνουν την οδική κυκλοφορία και ως εκ τούτου επηρεάζουν την Οδική Ασφάλεια, ανεξαρτήτως μεγέθους και οικονομικής δραστηριότητας και αποσκοπεί στην βελτίωση της επίδοσης της επιχείρησης/οργανισμού που το εφαρμόζει στον Τομέα της Οδικής Ασφάλειας μέσω της μείωσης των τροχαίων ατυχημάτων και των σχετιζόμενων επιπτώσεων όπως απώλεια ζωής, τραυματισμοί, υλικές ζημιές, μόλυνση περιβάλλοντος, επιβάρυνση συστήματος υγείας κλπ 2
ΣΚΟΠΟΙ-ΩΦΕΛΗ Οργανισμός Τήρηση, εφαρμογή νομοθεσίας, Μείωση τροχαίων ατυχημάτων και δυνητικών τροχαίων ατυχημάτων Μείωση ασφαλιστικών απαιτήσεων Μείωση ανθρωποημερών απουσίας προσωπικού από την εργασία Μείωση κόστους προμήθειας νομικών υπηρεσιών Μείωση κόστους συντήρησης/επισκευής στόλου οχημάτων Βελτίωση εικόνας επιχείρησης στο τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης Βελτίωση εικόνας επιχείρησης στο ευρύ κοινό Πλεονέκτημα σε συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς Ενδιαφερόμενα Μέρη Μείωση επιπτώσεων στο περιβάλλον από τροχαία ατυχήματα Μείωση προβλημάτων στην οδική κυκλοφορία Μείωση κόστους παροχής υπηρεσιών υγείας Μείωση απωλειών στο ΑΕΠ 3
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Χρήση οδικών μεταφορών των εργαζομένων από και προς την εργασία, ή κατά την διάρκεια της εργασίας, με δημόσιες μεταφορές ή ιδιωτικά οχήματα ως επιβάτες ή οδηγοί, και ως πεζοί ή ποδηλάτες Μεταφορά αγαθών και επιβατών μέσω συστήματος οδικής μεταφοράς, που διενεργείται από τον οργανισμό ή ανατίθεται υπεργολαβικά σε άλλους οργανισμούς. Δραστηριότητες που δημιουργούν κυκλοφοριακό προς ή από σημεία όπου οργανισμοί ελέγχουν ή επηρεάζουν, όπως supermarkets, σχολεία και τοποθεσίες με πολλούς επισκέπτες Υπηρεσίες για συστήματα οδικής μεταφοράς, όπως μεταφορά, διαχείριση, προγραμματισμός, σχεδιασμός, κατασκευή και συντήρηση υποδομών, ή δραστηριότητες που διενεργούνται τακτικά ως επείγουσας φύσεως όπως ασθενοφόρα, γερανοί ρυμούλκησης οχημάτων και παρακολούθηση κυκλοφορίας και νομοθετικές δραστηριότητες 4
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (Ιδιωτικού ή/και Δημόσιου χαρακτήρα) Μεταφορικές εταιρείες Εταιρείες οδικής βοήθειας Εταιρείες διαχείρισης οδικών αξόνων Ταξιδιωτικά πρακτορεία, Γραφεία γενικού τουρισμού ΚΤΕΛ και Εταιρείες μεταφοράς επιβατών (ανοίγει η αγορά) Logistics centers Εταιρείες διανομής προιόντων Εταιρείες ταξί Εταιρείες ταχυμεταφορών Τεχνικές εταιρείες Εταιρείες ενοικίασης οχημάτων Εταιρείες/Οργανισμοί που διαχειρίζονται στόλους οχημάτων (πχ Δήμοι) Λιμάνια, Αεροδρόμια κλπ Γενικά εταιρείες οιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας που δημιουργούν κυκλοφοριακό άμεσα ή έμμεσα (πχ προσωρινό ή μόνιμο οδικό κόμβο πρόσβασης στις εγκαταστάσεις, παρκινγκ του προσωπικού που εργάζεται στην εταιρεία κλπ) 5
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Αναγνώριση των ορίων και της έκτασης του πεδίου εφαρμογής (καθορισμός πεδίου πιστοποίησης) Αναγνώριση και καταχώρηση των ενδιαφερομένων μερών Αναγνώριση και καταχώρηση ισχύουσας νομοθεσίας (ΚΟΚ, ADR, Τεχνικοί Έλεγχοι Οχημάτων κλπ) Ανάλυση διακινδύνευσης (Risk Assessment based on ISO 31000)- Ανίχνευση κινδύνων, επιπτώσεων και ευκαιριών βελτίωσης Προληπτικά και διορθωτικά μέτρα (μείωση κινδύνων σε αποδεκτά ή ελεγχόμενα επίπεδα και τρόποι αντιμετώπισης) Διάθεση πόρων Καθορισμός τελικών αντικειμενικών σκοπών στόχων (υποχρεωτικά μείωση τροχαίων ατυχημάτων, θανάτων και τραυματισμών) Καθορισμός ενδιάμεσων στόχων προς παρακολούθηση μέσω μετρήσιμων δεικτών (πχ διανυθέντα χιλιόμετρα, παρολίγον ατυχήματα, εκπαίδευση οδηγών, συντήρηση οχημάτων κλπ) 6
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Προγράμματα βελτίωσης (πχ εκπαίδευσης οδηγών, παρακολούθησης υγείας οδηγών, συντήρησης οχημάτων κλπ) Log book οχημάτων με στοιχεία συντήρησης, χρήσης και οδηγίες προς οδηγούς- Προγραμματισμός δρομολογίων Αναφορές οδικών περιστατικών και αναφορές τροχαίων ατυχημάτων Ανάλυση αιτίων, πόρισμα και διάχυση πληροφορίας και εμπειρίας στο προσωπικό Ευαισθητοποίηση προσωπικού Μέτρηση Παρακολούθηση Ανάλυση Ανασκόπηση Διοίκησης Εσωτερική Επιθεώρηση Διορθωτικές και Προληπτικές Ενέργειες (ανάλυση αιτίων) Αποτελεσματικότητα Συνεχής Βελτίωση ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΣΔΟΚΌΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΠΕΡΙ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ. Η ΒΟΥΛΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΊΝΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΟΥΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. 7
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Το Σύστημα Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας κατά ISO 39001:2012 είναι εκ σχεδιασμού του προτύπου, πλήρως συμβατό με άλλα πρότυπα Συστημάτων Διαχείρισης και μπορεί να επιτευχθεί ενσωμάτωσή του σε ύφιστάμενα ΣΔ με ταυτόχρονη κοινή διαχείριση και ενιαία γραπτή τεκμηρίωση Το Σύστημα Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας κατά ISO 39001:2012 προσομοιάζει ιδιαίτερα σε ΣΔΥΑΕ κατά ΕΛΟΤ 1801 και ΣΠΔ κατά ISO 14001 και ΣΔ Ασφάλειας στην Εφοδιαστική Αλυσίδα κατά ISO 28000 σε ότι αφορά την μεθοδολογία ανάπτυξης, εγκατάστασης και εφαρμογής (όλα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά Ανάλυση Διακινδύνευσης) 8
ΣΥΝΕΧΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ (Συνάφεια με ΣΔΠ ISO 9001) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ( Plan) ΔΡΑΣΗ ( Act) ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ( Do) ΕΛΕΓΧΟΣ ( Check) Ο Κύκλος Βελτίωσης του Deming 9
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ ΠΡΟΤΥΠΟΥ 4/4.1/4.2/4.3 ΣΔΟΔΑΣΦ(RTS) Αντικείμενο του Οργανισμού Κατανόηση δραστηριότητας οργανισμού - Κατανόηση των αναγκών και των προσδοκιών των ενδιαφερομένων μερών Καθορισμός πεδίου εφαρμογής του ΣΔΟΔΑΣΦ(RTS) 4.4 Σύστημα Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας 5/5.1/5.2 Διοίκηση (ηγεσία) και Δέσμευση Διοίκησης - Πολιτική Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας 5.3 Πόροι, Ρόλοι, Ευθύνη, Υπευθυνότητες, Δικαιοδοσίες 6/6.1 Σχεδιασμός ΣΔΟΔΑΣΦ (RTS) Γενικές Απαιτήσεις 6.2/6.3 Ενέργειες προς αντιμετώπιση κινδύνων και ευκαιριών - Παράγοντες επίδοσης ΣΔΟΔΑΣΦ(RTS) 6.4 Αντικειμενικοί σκοποί/στόχοι και σχεδιασμός/προγραμματισμός επίτευξης 7/7.1 Υποστήριξη - Συντονισμός 7.2 Πόροι 7.3 Επάρκεια / Ικανότητα 10
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ ΠΡΟΤΥΠΟΥ 7.4 Εγρήγορση 7.5 Επικοινωνία 7.6/7.6.1 Τεκμηρίωση πληροφορίας / Γενικές Απαιτήσεις 7.6.2/7.6.3 8/8.1 Δημιουργία και ενημέρωση (επικαιροποίηση)- Έλεγχος τεκμηριωμένης πληροφορίας Επιχειρησιακή λειτουργία Επιχειρησιακός σχεδιασμός/προγραμματισμός και έλεγχος 8.2 Ετοιμότητα και ανταπόκριση σε επείγουσες καταστάσεις και περιστατικά 9/9.1 Αξιολόγηση επίδοσης Παρακολούθηση, μέτρηση, ανάλυση και αξιολόγηση 9.2 Διερεύνηση τροχαίων ατυχημάτων και λοιπών τροχαίων περιστατικών 9.3 / 9.4 Εσωτερική Επιθεώρηση - Ανασκόπηση Διοίκησης 10/10.1/10.2 Βελτίωση Μη Συμμόρφωση και Διορθωτικές Ενέργειες Συνεχής Βελτίωση 11
ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ (ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΑ ΕΓΓΡΑΦΑ) Εγχειρίδιο Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας Παραθέτει τη γενική δεσμευτική πολιτική της επιχείρησης για κάθε εφαρμόσιμη απαίτηση του Συστήματος Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας και του Διεθνούς Προτύπου ISO 39001:2012 σε συνάφεια με το επιλεχθέν Πεδίο Εφαρμογής Δίνεται σε πελάτες, Φορείς Πιστοποίησης και αλλού εφόσον απαιτηθεί ή κριθεί σκόπιμο και αναγκαίο Διαδικασίες και Οδηγίες Εργασίας Αυτόνομα και ελεγχόμενα έγγραφα Οι Διαδικασίες περιγράφουν συγκεκριμένες δραστηριότητες με πιο συγκεκριμένο και σαφή τρόπο από το Εγχειρίδιο Διαχείρισης Οδικής Ασφάλειας, άρα περιγράφουν πως υλοποιείται η δεσμευτική πολιτική που εκφράσθηκε στο ΕΔΟΑ Οι Οδηγίες Εργασίας αποτελούν αναλυτική περιγραφή τρόπου εκτέλεσης συγκεκριμένων εργασιών (πχ σύνταξη αναφοράς ατυχήματος, μεθοδολογία πρόσδεσης φορτίων, επιτρεπόμενες ταχύτητες κίνησης κλπ) Κοινή γλώσσα και σημείο αναφοράς Τι, πως, ποιος, πότε 12
ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ (συν.) Έντυπα : τυποποιημένες φόρμες σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή που τεκμηριώνουν την εφαρμογή Διαδικασιών και Οδηγιών Εργασίας, με προκαθορισμένη: Μορφή Τρόπο συμπλήρωσης Χρόνο και Υπεύθυνο συμπλήρωσης Τρόπο αρχειοθέτησης Έγγραφα και αρχεία εξωτερικής προέλευσης: π.χ. Διεθνή ή/και Εθνικά Πρότυπα Ισχύουσα Νομοθεσία (Εθνική και Ευρωπαική ή/και Διεθνής) Κανονισμοί Εγκύκλιοι Αποφάσεις Βιβλιογραφία Ορθές Πρακτικές ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΡΧΕΙΑ ΜΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ, ΧΡΟΝΟ ΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟ ΔΙΑΘΕΣΗΣ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ή/και ΕΝΤΥΠΑ ΑΛΛΑ ΠΛΗΡΩΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΑ ΑΠΌ ΖΗΜΙΑ, ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΚΑΙ ΜΗ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ) 13
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Διαδικασία Τεκμηρίωσης-Ελέγχου Εγγράφων Διαδικασία Τήρησης Αρχείων Διαδικασία Ανάλυσης Διακινδύνευσης Διαδικασία Ανασκόπησης του ΣΔΟΔΑΣΦ από τη Διοίκηση Διαδικασία Επιλογής, Εκπαίδευσης-Επιμόρφωσης και Αξιολόγησης της Επίδοσης και Παρακολούθησης Υγείας του Προσωπικού (Οδηγών) Διαδικασία Ανάθεσης Υπεργολαβιών/Προμηθειών και Αξιολόγησης Υπεργολάβων και Προμηθευτών Διαδικασία Υλοποίησης Μεταφορικού Έργου (Σχεδιασμός, Προγραμματισμός, Υλοποίηση, Ανασκόπηση) 14
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Διαδικασία Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων και λοιπού Εξοπλισμού Διαδικασία Εσωτερικών Επιθεωρήσεων Διαδικασία Διορθωτικών και Προληπτικών Ενεργειών Διαδικασία Ανάλυσης Αιτίων και Ανασκόπησης Τροχαίων Ατυχημάτων Διαδικασία Αντιμετώπισης Εκτάκτων και Μη Περιστατικών Οδικής Ασφάλειας Επικοινωνία με ΜΜΕ και Ενδιαφερόμενα Μέρη 15
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ The global traffic safety situation is a human catastrophe, with more than 1.3 million fatalities each year and approx. 20-50 million seriously injured. By 2030, injuries generated within the road transport system will be the 5th most common reason for loss of live (projected by WHO). Traffic injuries are the largest cause of mortality in the 10-24 age group (10%) (source: The Lancet). There is a lack of systematic work and commitment among organizations that affect the safety of the road transport system 16
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Unique parts (in clause 6 - Planning: 6.2 RTS performance factors) The organization shall identify those RTS performance factors including the following: - exposure factors - final safety outcome factors - intermediate safety outcome factors depending on the context (clause 4) of the organization. 6.3 RTS Objectives and plans to achieve them Top management shall ensure that RTS objectives are established and communicated for relevant functions and levels within the organization. These can include targets for final and intermediate outcomes, as well as organizational outputs. The RTS objectives shall: - be consistent with the RTS policy - be measurable (if practicable) - take account of applicable requirements - be monitored and updated as appropriate 17
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ The RTS objectives shall: - be consistent with the RTS policy - be measurable (if practicable) - take account of applicable requirements - be monitored and updated as appropriate 6.3 RTS Objectives and plans to achieve them, cont. To achieve its RTS objectives, the organization shall determine: - who will be responsible - what will be done - what resources will be required - when it will be completed - how the results will be evaluated 18
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 6.4 Other requirements related to RTS The organization shall determine: a) requirements specified by other interested parties b) requirements not stated by other interested parties, but necessary for specified product(s) or service(s), where known c) statutory and regulatory requirements related to RTS d) any additional requirements where appropriate The organization shall ensure that these other requirements to which the organization subscribes are taken into account in establishing, implementing, maintaining and improving its RTS management system, where applicable. 19
ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ Annex A (informative) - Guidance on the use of this International Standard Annex B (informative) International work relating to road traffic safety management frameworks Annex C (informative) Correspondence between ISO 39001:201X; ISO 9001: 2008 and ISO 14001:2004 20
ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΘΕΡΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΑΣ 21