ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 03 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ Δ.Σ. 04 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Ελληνική οικογένεια σε περίοδο κρίσης Safer Internet Πανηγύρι 2012

KΑΛΟΚΑΙΡΙ 2012 ΤΕΥΧΟΣ 29 Εκδηλώσεις Συλλόγου Απολογισμός Συλλόγου Η ακμή στην εφηβεία Μίνι οδηγός... μεγάλων βοηθειών! Πλησιάζουν οι εξετάσεις Πώς να κρυφτείς απ τα παιδιά; Ποια τρόφιμα δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή των παιδιών Καλοκαιρινές διακοπές με τα παιδιά Θεραπευτική ιππασία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 03 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ Δ.Σ. 04 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Ελληνική οικογένεια σε περίοδο κρίσης Safer Internet Πανηγύρι 2012 06 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ 2011/2012 08 Οικονομικός Απολογισμός Συλλόγου 2011/2012 Εκλογές για νέο Δ.Σ. Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων 2012 09 ΥΓΕΙΑ Η ακμή στην εφηβεία Μίνι οδηγός... μεγάλων βοηθειών! 14 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Πλησιάζουν οι εξετάσεις! Πώς να κρυφτείς απ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς, τα ξέρουν όλα! 18 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Ποια τρόφιμα δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή των παιδιών μας 20 ΠΑΙΔΙ Καλοκαιρινές διακοπές με τα παιδιά Λύστε μου τις απορίες Εφηβικές σχέσεις e-ξάρτησης με το διαδίκτυο Η σύνθεση του Δ.Σ. έχει ως εξής: Πρόεδρος: Κωνστανταροπούλου Ζωή Αντιπρόεδρος: Κοντομίχαλου Ναταλί Γενικός Γραμματέας: Κεστσόγλου Νίκος Ταμίας: Λορέντζου Θάνη Μέλη: Βαμβουρέλης Ηρόδοτος, Βέργα-Αβραμίδη Δανάη, Ζαχοπούλου-Αντωνάτου Χριστίνα, Καλύβα Πέγκυ, Λυμπεροπούλου Μαριλένα Αναπληρωματικά Μέλη: Παπίρη-Παπαχατζάκη Άννα Μαρία, Μπάρμπα-Μώρου Μίκα, Ταμβάκη-Τσέλλου Τιτίκα Υπεύθυνοι Έκδοσης: Κωνστανταροπούλου Ζωή, Λορέντζου Θάνη, Παπίρη-Παπαχατζάκη Άννα Μαρία, Μπάρμπα-Μώρου Μίκα Παραγωγή: Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, Τ.Θ. 504 88, 141 10, Ν. Ηράκλειο, ΑΘΗΝΑ Τηλ.: 210 27 11 222, fax: 210 27 76 818 www.minoas.gr e-mail: info@minoas.gr Με την ευγενική χορηγία: 26 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Θεραπευτική ιππασία

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ Δ.Σ. Εφαρμόστε τη θετική ψυχολογία στη ζωή σας και αλλάξτε σημαντικά την ψυχική σας διάθεση. Όταν οι άνθρωποι σταματούν να μιλούν, να επικοινωνούν, να μοιράζονται, να προσφέρουν αλλά και να δέχονται φροντίδα, τότε εμφανίζονται η θλίψη, ο πόνος, η απόγνωση. Κλεινόμαστε στον εαυτό μας, ταυτιζόμαστε με την ανημποριά και αδυνατούμε να δούμε ό,τι καλό έχουμε πετύχει στη ζωή μας. Τότε είναι που η μοναξιά έρχεται να φωλιάσει στις οικογένειες και οι φόβοι παίρνουν μεγαλύτερες διαστάσεις από όσο τους αντιστοιχεί. Αν όμως δημιουργήσουμε γύρω μας ένα περιβάλλον γεμάτο ενδιαφέρον, μοίρασμα, φροντίδα και αγάπη, τότε μπορούμε να παραμείνουμε ψυχικά υγιείς. Μοιάζει να μην γνωρίζουμε πώς να βιώνουμε τα πράγματα έτσι όπως είναι, πώς να ζούμε μια κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί. Νιώθουμε ότι πρέπει να την αλλάξουμε, να τη βελτιώσουμε και έχουμε την αίσθηση ότι τα πράγματα δεν θα είναι εντάξει εάν τα αφήσουμε να κυλήσουν μόνα τους. Νομίζουμε ότι υπάρχει κάποιο «λάθος» σε ό,τι δεν συμβαίνει αρκετά σύντομα ή σε αυτό που δεν λειτουργεί με τον τρόπο που εμείς πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να λειτουργεί. Εφόσον η υπάρχουσα κατάσταση που βιώνουμε δεν μπορεί να αλλάξει άμεσα, οφείλουμε να προσαρμοστούμε και όχι να παραιτηθούμε, καθώς και να βρούμε λύσεις ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε καλά μέσα στη δεδομένη συγκυρία. Από την άλλη, εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε συχνά την απαιτούμενη διάθεση για να ασχοληθούμε με όλα αυτά που μας δυσαρεστούν. Για παράδειγμα, μας ενοχλεί το ότι η γειτονιά μας είναι γεμάτη σκουπίδια, όμως δεν αναλαμβάνουμε δράση στον δήμο μας για να αλλάξουμε την κατάσταση. Επίσης, θέλουμε να βελτιώσουμε τη ζωή των παιδιών μας στο σχολείο, αλλά δεν συμμετέχουμε στον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων ή σε συζητήσεις για θέματα που μας αφορούν. Η κριτική χωρίς συμμετοχή και η γκρίνια χωρίς προτάσεις για βελτίωση δεν διορθώνουν τίποτε από αυτά που μας ενοχλούν. Αν όμως γίνουμε περισσότερο ενεργοί πολίτες και γονείς, είμαι σίγουρη ότι θα προσφέρουμε όλοι μας ένα λιθαράκι ώστε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα από αυτό που ζούμε σήμερα. Σας προτείνω, επίσης, να βιώσετε τη ζωή με τα μάτια των παιδιών γιατί τα παιδιά χαίρονται με πολύ απλά πράγματα. Ζωή Κωνστανταροπούλου, Πρόεδρος Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 3

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Ελληνική οικογένεια σε περίοδο κρίσης Την Παρασκευή 16 Μαρτίου και ώρα 6 μ.μ. στο Θέατρο του Σχολείου μας οργανώσαμε μια ομιλία με θέμα «Ελληνική οικογένεια σε περίοδο κρίσης» με ομιλητή τον ψυχίατρο Ματθαίο Γιωσαφάτ. Προσπαθήσαμε όλοι οι γονείς με τη βοήθεια του κ. Γιωσαφάτ να κατανοήσουμε πώς θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που παρουσιάζονται μέσα στην οικογένειά μας σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η οικογένεια επηρεάζεται σε κάθε περίπτωση από όλους τους εξωτερικούς κοινωνικούς παράγοντες. Είναι μία ομάδα ατόμων με βιολογική αναφορά που ανήκουν σε ένα ευρύτερο σύνολο ανθρώπων, που όλοι μαζί συνιστούν, με τα δεδομένα κάθε εποχής και τα χαρακτηριστικά της, μια ανθρώπινη κοινωνία. Συνθήκες όπως οι παρούσες για την ελληνική κοινωνία μπορούν να επηρεάσουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μόνο αρνητικά τη δική μας οικογένεια. Η οικονομική δυσχέρεια σε μια κοινωνία στερεί διαδοχικά από κάθε μέλος της βασικά δεδομένα που διαμορφώνουν την ποιότητα ζωής του. Το πρώτο στοιχείο που κλονίζεται είναι η σταθερότητα τόσο σε προσωπικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο, και αμέσως μετά ακολουθεί ο κλονισμός της ασφάλειας. Ένα άτομο σε μια οικογένεια και, κατ επέκταση, σε μια κοινωνία που δεν έχει σταθερότητα και ασφάλεια είναι ένα άτομο που αδυνατεί σταδιακά να αποδώσει, να είναι δημιουργικά παραγωγικό, να ανταποκριθεί τόσο στις ανάγκες του όσο και στις υποχρεώσεις του, να ελπίζει και να ονειρεύεται, και τελικά μετατρέπεται πολύ γρήγορα σε ένα άτομο απογοητευμένο, φοβισμένο, απελπισμένο και φυσικά δυστυχισμένο. Safer internet Τη Δευτέρα 14 Μαΐου 2012 επισκέφθηκε το σχολείο μας ο δρ Γεώργιος Κορμάς, ιατρός, επιστημονικός συνεργάτης-ερευνητής της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Τόνισε ότι τo διαδίκτυο (internet) στις μέρες μας έχει μπει στα περισσότερα σπίτια, τόσο σε Ευρώπη και Αμερική, φυσικά και στην Ελλάδα. Σίγουρα το μέσο αυτό αποτελεί πηγή πληροφοριών και εργαλείο επικοινωνίας αλλά και χώρο που μπορούν να προκύψουν πολλά προβλήματα. Ειδικά με τα παιδιά χρήστες του διαδικτύου τα προβλήματα είναι πιο έντονα λόγω της ηλικίας τους και του βαθμού ωριμότητας στη χρήση του και στην έκθεσή τους στους κινδύνους που αυτό εγκυμονεί. Η ποιοτική σχέση με τους γονείς, ο χρόνος που οι γονείς αφιερώνουν στα παιδιά και η ενασχόλησή τους στο διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά μπορούν να συμβάλλουν στην αποφυγή των προβλημάτων. Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών, η καλή σχέση και η επικοινωνία όλων των μελών της οικογένειας οδηγούν σε σωστή εφαρμογή ΟΡΙΩΝ μέσα στο σπίτι, τα οποία μπορούν να τηρούνται (οι ενοχικοί γονείς αδυνατούν να βάλουν όρια). Το διαδίκτυο είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και δεν πρέπει να δαιμονοποιείται. Σωστή χρήση και όρια στις πιο ευαίσθητες ηλικίες είναι σημαντικά. Βασικός παράγοντας της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά είναι η ενημέρωση των ίδιων και των γονιών τους. Ο δρ Κορμάς ενημέρωσε ακόμα για τις δράσεις του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, το πρόγραμμα «Αριάδνη» για την κατάρτιση επαγγελματιών ψυχικής υγείας σχετικά με το ασφαλές διαδίκτυο, τη γραμμή βοήθειας «Υπο-Στηρίζω» (800 11 800 15) για πληροφορίες και καταγγελίες σχετικά με παράνομες δράσεις στο διαδίκτυο, που δυσκολεύουν τη ζωή των νεαρών χρηστών, και για τις σχετικές ιστοσελίδες www.saferinternet.gr και www.safeline.gr. Ο ζωηρός και πολύ ενδιαφέρων διάλογος με την ενεργό συμμετοχή του μικρού κοινού έδωσε την εντύπωση ότι κανείς δεν ήθελε να τελειώσει η εκδήλωση, παρότι η ώρα είχε περάσει. Ζωή Κωνστανταροπούλου, Πρόεδρος Δ.Σ. Ζωή Κωνστανταροπούλου, Πρόεδρος Δ.Σ. 4 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

Πανηγύρι 2 01 2 Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγµατοποιήθηκε και φέτος το Πανηγύρι 2012, ένας θεσµός που συµπληρώνει 34 χρόνια παράδοσης. Μέσα σ ένα γενικό κλίµα χαράς και συνεργασίας οι µαθητές και οι µαθήτριες του Λυκείου, του ΙΒ και των άλλων βαθµίδων εξέθεσαν τις καλλιτεχνικές τους δηµιουργίες, ανέβασαν θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, οργάνωσαν µαθητικές συναυλίες και αθλητικές συναντήσεις. Ξεχωριστές στιγµές του Πανηγυριού αποτέλεσαν µεταξύ άλλων η διοργάνωση της Ταβέρνας, µε την καθοριστική συµβολή του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου µας, οι παραστάσεις του Θεατρικού και του Οµίλου Κωµικού Λόγου, η Συναυλία του Οµίλου Μουσικής, ο ιαγωνισµός Debate των µικρών µαθητών της ΣΤ ηµοτικού, καθώς και η συναυλία του Πάνου Μουζουράκη. Η διακόσµηση του Σχολείου προσέδωσε µια ξεχωριστή νότα χαράς, καθώς τα σχέδια που δημιούργησαν οι μαθητές και τα χρώµατα που χρησιμοποίησαν πληµµύρισαν όλους τους χώρους. Έτσι, οι προσπάθειες των µαθητών στην οργάνωση δραστηριοτήτων που τους εκφράζουν, με την άσκηση της επινοητικότητας και της δηµιουργικότητάς τους, είχαν θετικότατα αποτελέσµατα από άποψη οργάνωσης, ποιότητας αλλά και εσόδων. Τα έσοδα κινήθηκαν σε ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα από εκείνα του περσινού Πανηγυριού, παρά τη δυσµενή οικονοµική συγκυρία και το γεγονός ότι οι τιµές των εισιτηρίων καθώς και της εισόδου ήταν µειωµένα κατά 25%. Σηµαντικές ήταν και ως προς αυτό η οικονοµική συνεισφορά του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, κυρίως σε επίπεδο προσφοράς πρώτων υλών, όπως και η υποστήριξη του Συλλόγου Αποφοίτων. Επιπλέον, αξίζουν θερµά συγχαρητήρια στην Οργανωτική Επιτροπή του Πανηγυριού και στην υπεύθυνη της Μαθητικής Κοινότητας, κ. Άσια Τρύφωνα. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 5

Απολογισμός Συλλόγου 2 0 1 1 / 2 0 1 2 01 05 Συγκέντρωση ρούχων για το Λύρειο Παιδικό Ίδρυμα και το Νοσοκομείο Παίδων. Η συμμετοχή των γονέων του Σχολείου ήταν καθολική. Θεατρική παράσταση «Ο ταύρος που έπαιζε πίπιζα» του Ευγένιου Τριβιζά. Μια διασκεδαστική και διδακτική παράσταση που πρόσφερε μια µοναδική εµπειρία στους µικρούς φίλους του Σχολείου µας. 02 Συµµετοχή 03 Σεµινάριο 04 Σεµινάριο στην οργάνωση της πολύ επιτυχηµένης εκδήλωσης του Σχολείου µας «Νύχτα Χριστουγέννων». Μια παράδοση χρόνων, που αυτή τη χρονιά ξεπέρασε σε επιτυχία τα έως τώρα δεδοµένα. Safer Internet για γονείς με ομιλητές τον κ. Μάνο Σφακιανάκη, Δ/ντή του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΕΛ.ΑΣ.και τον κ. Γιώργο Κορμά, συνεργάτη-ερευνητή της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Πρώτων Βοηθειών για γονείς. Γενικές οδηγίες που σώζουν ζωές όπου και αν βρισκόµαστε. 06 Συµµετοχή 07 Συµµετοχή στην οργάνωση του Πανηγυριού 2011 του Σχολείου µας και ιδίως της ταβέρνας «Γεύση από µαµά». Οι γονείς του Σχολείου µας για άλλη µία φορά εκδήλωσαν έµπρακτα το ενδιαφέρον τους. Τα φαγητά και τα γλυκίσµατα που προσέφεραν ήταν φτιαγµένα µε αγάπη και επαγγελµατική συνείδηση. στο πρώτο Πανηγύρι Αποφοίτων µε συγκέντρωση παιδικών βιβλίων για ακριτικές σχολικές βιβλιοθήκες. Μια προσπάθεια για να διευρύνουµε και να τονώσουµε την αξία της κοινωνικής προσφοράς. Δόθηκαν 1.800 βιβλία σε δύο σχολεία ακριτικών περιοχών. 6 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

Απολογισμός Συλλόγου 2 0 1 1 / 2 0 1 2 08 Σεµινάριο 09 Ύστερα Safer Internet για γονείς με ομιλητή τον κ. Γιώργο Κορμά, συνεργάτη-ερευνητή της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νoσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». από πρωτοβουλία του Συλλόγου Γονέων και Κηδεµόνων, µε τη σηµαντική στήριξη των γονέων και µαθητών του Σχολείου µας, επισκεφθήκαµε το Κέντρο Συµπαράστασης Παιδιών και Οικογένειας για να παραδώσουµε κούτες µε τα σχολικά είδη που συγκεντρώθηκαν. 10 ηµιουργία 11 Mια ιστοτόπου του Συλλόγου Γονέων και Κηδεµόνων (www.goneis-moraitis.gr) για καλύτερη και πιο άμεση επικοινωνία µεταξύ µας. Με βλέµµα στραµµένο στο µέλλον αλλά και στην καλύτερη επικοινωνία µας, δημιουργήσαμε τον ιστότοπό μας. Με ένα κλικ μαθαίνετε τις συναντήσεις με τη διοίκηση του Σχολείου, τα θέματα που συζητήθηκαν και τις επίσημες απαντήσεις του Σχολείου. ηλιόλουστη µέρα του Νοέµβρη, αντιπροσωπεία από τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεµόνων της Σχολής Μωραΐτη επισκέφθηκε το παλαιότερο οικοτροφείο στη χώρα µας, το Ίδρυµα Γεωργ. & Αικ. Χατζηκώνστα, για να παραδώσει τα σχολικά είδη που συγκεντρώθηκαν για τα παιδιά που έχουν εκεί υπό τη µέριµνά τους. 12 Συνεργαστήκαμε με τον Σύλλογο Αποφοίτων για να συγκεντρώσουμε ρούχα για διάφορα ιδρύματα. Το σύνθημα ήταν: «ΑΝ ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ ΣΕ ΕΣΕΝΑ, ΙΣΩΣ ΚΑΝΕΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 7

Oικονομικός Απολογισμός Συλλόγου 2011/2012 1.200 ευρώ για την παρακολούθηση από νηπιαγωγό του Σχολείου μας του σεμιναρίου International Study Group, με τίτλο «Documentation, Action of Listening», που διοργανώθηκε από τις 28 Νοεμβρίου έως τις 3 Δεκεμβρίου στα σχολεία της περιοχής του Reggio Emilia στην Ιταλία. Το σεμινάριο παρακολούθησαν 40 συμμετέχοντες από όλα τα μέρη του κόσμου και περιελάμβανε ομιλίες, επισκέψεις, συμμετοχή σε εργαστήρια και ομάδες συζήτησης με θέμα την καταγραφή του εκπαιδευτικού έργου για παιδιά ηλικίας 0-3 και 3-6 χρόνων. 1.500 ευρώ χορηγία για τις αθλητικές εμφανίσεις των ομάδων βόλεϊ, ποδοσφαίρου, δρόμου 3,5 χλμ. σε ανώμαλο έδαφος και floorball, που έλαβαν μέρος στη διοργάνωση του Εurosport 2011 στην Ολλανδία. 1.678 ευρώ δωρεά 2 ipad για τη λοταρία του Πανηγυριού 2011. 400 ευρώ για τη διοργάνωση καλλιτεχνικής απασχόλησης με την κυρία Zησιάδου για τους μικρούς μαθητές στη «Νύχτα Χριστουγέννων» και στο «Πανηγύρι 2011». 1.000 ευρώ για ενίσχυση του έργου του Χαμόγελου του Παιδιού. 2.000 ευρώ υποτροφία σε τελειόφοιτο θετικής ή τεχνολογικής κατεύθυνσης που διακρίθηκε για την επίδοσή του κατά τη συμμετοχή του στο Διεθνές Σεμινάριο Θετικών Επιστημών για Νέους στο Λονδίνο. 400 ευρώ για τη δημιουργία μπλουζών για την ομάδα παιδιών και γονέων που έτρεξαν στον Μαραθώνιο της Αθήνας. 1.500 ευρώ ως χορηγία, όπως την προηγούμενη χρονιά, για την αγορά των αθλητικών εμφανίσεων των ομάδων των παιδιών μας που συμμετείχαν στη Διασχολική Αθλητική Διοργάνωση Ευρωπαϊκών Χωρών Eurosport 2012. Λόγω των οικονομικών συνθηκών τα παιδιά δυσκολεύτηκαν στην εξεύρεση χορηγών για τη φετινή διοργάνωση του Πανηγυριού. Γι αυτό τον λόγο ο Σύλλογος έκανε χορηγία το ποσό των 500 ευρώ. Για πρώτη φορά θα δώσουμε υποτροφία στους αριστούχους της ΣΤ Δημοτικού. Τα χρήματα που θα αντιστοιχούν σε κάθε παιδί θα δοθούν έναντι των διδάκτρων της επόμενης χρονιάς στο Ταμείο του Σχολείου. Τέλος, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι όλα τα έσοδα του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων του Σχολείου μας προέρχονται από τις συνδρομές σας και τις εκδηλώσεις που διοργανώνουμε. Στόχος είναι να προσφέρονται αυτά τα χρήματα με ποικίλους τρόπους στα παιδιά μας. Εκλογές για νέο Δ.Σ. Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων 201 2 Όπως όλοι γνωρίζετε, η θητεία του Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων του Σχολείου μας είναι διετής. Με απόφαση που πήραμε ως Δ.Σ. οι εκλογές δεν θα γίνουν τον Ιούνιο αλλά τέλος Σεπτεμβρίου. Αυτό αποφασίστηκε για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία για την καινούρια Υποτροφία των Αριστούχων της ΣΤ δημοτικού. Δηλαδή, πρέπει να ολοκληρωθεί η σχολική χρονιά, να πάρουν βαθμούς τα παιδιά, έπειτα να δούμε ποιοι είναι οι αριστούχοι και να καταβάλουμε τα χρήματα στο Ταμείο του Σχολείου έναντι των διδάκτρων της επόμενης σχολικής χρονιάς για κάθε αριστούχο μαθητή. Όμως, καλό θα είναι στο διάστημα που μεσολαβεί να σκεφτείτε όλοι την περίπτωση υποβολής υποψηφιότητας στις επόμενες εκλογές του Συλλόγου μας. Θα μπορούσατε να στείλετε την υποψηφιότητά σας στο e-mail: Goneis@ moraitis-school.com είτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλέφωνο 210 6756970 έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2012. Αυτό που χρειάζεται να έχετε είναι όρεξη για προσφορά και εθελοντισμό, αγάπη για τα παιδιά και διάθεση συνεργασίας μαζί τους και με τα υπόλοιπα μέλη του Συλλόγου. Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ενός ιδιωτικού σχολείου υπάρχει για να συμπληρώνει τη δουλειά που κάνει το σχολείο (σαφώς όχι την εκπαιδευτική) για χάρη των παιδιών μας. Αυτό σημαίνει ενίσχυση των ερεθισμάτων που δέχονται τα παιδιά μας είτε σε θέματα πολιτισμού είτε κοινωνίας γενικότερα. Επίσης, περιλαμβάνει προτροπή του Σχολείου για ένα βήμα παραπέρα σε διάφορα θέματα που έχουν σχέση με την προετοιμασία των παιδιών μας για την ένταξή τους στην κοινωνία και την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Ιδίως στους καιρούς που διανύουμε είναι στήριγμα για τα παιδιά μας να βλέπουν μια συνεργασία γονέων Σχολείου. Επίσης, αν εμείς δείχνουμε ότι αγαπάμε το σχολείο τους και το σεβόμαστε, το ίδιο θα πράξουν και αυτά. Επιπλέον, σημαίνει τόνωση των αξιών της ζωής, που σιγά σιγά χάνονται και πρέπει να τις μεταδώσουμε στα παιδιά μας χωρίς να χάνουμε χρόνο. Και τέλος, ενίσχυση της δυνατότητας λήψης συλλογικών αποφάσεων για θέματα που μας απασχολούν ως γονείς. Σίγουρα θα πρέπει να ξοδέψετε χρόνο από το πρόγραμμά σας είτε για τις συνελεύσεις μας, που πραγματοποιούνται 2 φορές τον μήνα, είτε για πρωινές συναντήσεις με τη διοίκηση του σχολείου και επίσης για τη διοργάνωση των εκδηλώσεών μας. Είμαστε ανοιχτοί να κουβεντιάσουμε μαζί σας για τυχόν απορίες και σκέψεις πριν θέσετε την υποψηφιότητά σας. Ευχαριστούμε για τη στήριξή σας αυτά τα 2 χρόνια της θητείας μας. Πρόεδρος Δ.Σ., Κωνστανταροπούλου Ζωή 8 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

ΥΓΕΙΑ Η ακμή στην εφηβεία Πώς αντιμετωπίζεται, με ή χωρίς φάρμακα. H ακμή (Acne Vulgaris) είναι μια ασθένεια του δέρματος που παρουσιάζεται κυρίως στην εφηβική ηλικία στο 85% των περιπτώσεων. Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για τους εφήβους και πρέπει να αντιμετωπίζεται σωστά τόσο γιατί έχει επίπτωση στην αυτοπεποίθησή τους αλλά και γιατί οι βαριές μορφές ακμής αφήνουν μόνιμα σημάδια και ουλές στο πρόσωπο. Δεν υπάρχει τρόπος ωστόσο να υπολογίσουμε πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να θεραπευτεί πλήρως. Συνήθως υποχωρεί στην ηλικία των 20-25, ενώ σε ένα ποσοστό 5% ταλαιπωρεί και μετά τα 30. Πολλές φορές η ακμή επιμένει και στην ενηλικίωση, οπότε χρήζει διερεύνησης. Η ακμή Ξεκινάει στην εφηβεία γιατί οφείλεται κυρίως στην επίδραση των ορμονών (τεστοστερόνη) στον τριχοσμηγματογόνο θύλακο και σε βακτήρια που αναπτύσσονται (propriobacterium acnes) μέσα σε αυτόν, και όχι στον σταφυλόκοκκο, όπως συνηθίζεται να πιστεύεται. Με πιο απλά λόγια, όταν διεγερθούν οι σμηγματογόνοι αδένες με την επίδραση των ορμονών και αρχίσουν να παράγουν πολύ περισσότερο σμήγμα, οι πόροι τους στο δέρμα κλείνουν, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται εκεί το σμήγμα μαζί με νεκρά κύτταρα του δέρματος και βακτήρια και να σχηματίζονται τα γνωστά σπυριά της ακμής. Η ακμή επίσης μπορεί να προκληθεί και από κακή χρήση καλλυντικών. Πώς εμφανίζεται Το εξάνθημα χαρακτηρίζεται από πολυμορφισμό: φαγέσωρες κλειστοί (μαύρα στίγματα) ανοικτοί (λευκά στίγματα), βλατίδες, φλύκταινες, βλατιδοφλύκταινες και, σε πιο βαριές μορφές, κύστεις και ουλές (ατροφικές, υπερτροφικές, χηλοειδή). Πού παρουσιάζεται Η ακμή παρουσιάζεται στο πρόσωπο κυρίως, αλλά και στο στέρνο, στην πλάτη, στους ώμους και τον θώρακα. Πώς θεραπεύεται Στην ήπια ακμή απαιτείται μόνο τοπική θεραπεία. Στη μέτρια και βαριά ακμή απαιτούνται τόσο τοπική όσο και από του στόματος αγωγή. Η από του στόματος αγωγή πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον για 3 μήνες, ενώ η τοπική αγωγή μπορεί να διαρκέσει όσο και η νόσος. Σε συνεργασία με τη Λία Παπαδαυίδ-Δανιήλ, MD δερματολόγο Η κ. Παπαδαυίδ- ανιήλ είναι Επίκουρη Καθηγήτρια ερµατολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών και εργάζεται στο ΑΤΤΙΚΟΝ Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο. Αντικείμενό της είναι η Παιδοδερµατολογία και διατηρεί ιατρείο στο Νέο Ψυχικό (Στρατήγη και Ψυχάρη 1). Έχει ασκήσει ειδικότητα και υποειδικότητα στην Αγγλία (Λονδίνο και Οξφόρδη) και έχει κάνει έρευνα στη Νέα Υόρκη. Είναι µητέρα του Ντάνυ ανιήλ από το Γ3 Γυµνασίου. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 9

ΥΓΕΙΑ Γενικά μέτρα Συνιστάται απαλός καθαρισμός με ειδικά συνθετικά καθαριστικά δέρματος (χωρίς σαπούνι) και νερό. Δεν είναι απαραίτητη η χρήση βακτηριοστατικών αντισηπτικών καθαριστικών. Τα καλλυντικά που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας αλλά και αργότερα πρέπει να έχουν υποδειχθεί από τον δερματολόγο. Απαγορεύονται η σύνθλιψη, πίεση και ξύσιμο των βλαβών της ακμής. Η τοπική θεραπεία αφορά όλη την επιφάνεια του προσώπου και της ράχης και όχι μόνο μεμονωμένες βλάβες. Τα πιο συχνά χορηγούμενα φάρμακα για την τοπική θεραπεία της ακμής είναι τα εξής: Υπεροξείδιο του Βενζολίου (συγκεντρώσεις 5% και 10%), Τρετινοϊνη 0,05%, και τοπικά αντιβιοτικά: Κλινταμοκίνη, Ερυθρομοκίνη. Άλλα τοπικώς χορηγούμενα φάρμακα είναι: Αζελαϊκό οξύ και Ισοτρετινοϊνη. Συστηματική θεραπεία Αντιβιοτικά: Εχουν δράση κατά P. acnes και αντιφλεγμονώδη δράση (αναστολή χημειοταξίας λευκοκυττάρων) και χορηγούνται έως 3 μήνες. Τετρακυκλίνες: Αποτελούν το φάρμακο εκλογής (Τετρακυκλίνη, Δοξοκυκλίνη, Μινοκυκλίνη) και δίνονται μόνο σε παιδιά άνω των 14 ετών. Σε μικρότερα παιδιά δίνεται η Ερυθρομυκίνη. Φάρμακο εκλογής για όλες τις βαριές μορφές ακμής και για όλες τις περιπτώσεις αποτυχίας προηγούμενων από του στόματος θεραπειών είναι τα Αντιανδρογόνα (κορίτσια) και Ισογρετινοΐνη. Επίσης συνιστάται για ασθενείς με ουλές, ακμή και αν δεν έχει προηγηθεί άλλη από του στόματος αγωγή, και για ασθενείς που επηρεάζονται ψυχολογικά εξαιτίας της δυσμορφίας που προκαλεί ενίοτε το νόσημα. Παρόλο που υπάρχουν πολλές θεραπείες για την ακμή, αυτή μπορεί να αποδειχθεί ένα επίμονο και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Οι κλασικοί τρόποι αντιμετώπισής της βασίζονται κυρίως σε φαρμακευτικές αγωγές με επιπτώσεις, που συχνά δεν είναι και τόσο ευχάριστες για τον ασθενή. Εναλλακτικές θεραπείες Τελευταία όλο και πιο συχνά ασθενείς ζητούν εναλλακτικές θεραπείες. Θεραπεία που είναι αποτελεσματική είναι το Laser, το οποίο μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη θεραπεία της ακμής, καθώς το P.acnes είναι ευαίσθητο σε συγκεκριμένα μήκη κύματος του φωτός. Κάνοντας 4-5 συνεδρίες ανά 15 ημέρες, η ακμή καταστέλλεται για αρκετούς μήνες, ενώ υπάρχουν πολλά περιστατικά στα οποία παρατηρήθηκε πλήρης ίαση και ύστερα από 1 συνεδρία. Η θεραπεία αυτή συστήνεται σε ασθενείς που πάσχουν από βλατιδοφλυκταινώδη κοινή ακμή και που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να λάβουν φαρμακευτική αγωγή. Η θεραπεία διαρκεί περίπου μισή ώρα και είναι καλά ανεκτή από τους ασθενείς. Ύστερα από τη θεραπεία υπάρχει ένα ήπιο ερύθημα (κοκκινίλα), το οποίο υποχωρεί σε μισή ώρα περίπου. Επίσης, η φωτοδυναμική θεραπεία αποτελεί μία εναλλακτική επιλογή στη θεραπεία της ακμής για όσους δεν θέλουν να πάρουν φάρμακα. Επιπλέον, με πολύ καλά αποτελέσματα χρησιμοποιούνται τα ειδικά peeling σαλυκιλικού οξέος που βοηθούν πολύ στην άμεση μείωση των φλεγμονωδών βλαβών για πολλούς μήνες. Χρησιμοποιούνται σε φαγεσωρική και φλεγμονώδη ακμή καθώς και σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή ή με το Laser (χωρίς φάρμακα). Συνιστώνται 4 συνεδρίες ανά 15 ημέρες, αλλά πολλές φορές τα αποτελέσματα είναι εμφανή και από την 1η συνεδρία. T I P S : Πλένουμε το πρόσωπο 2 φορές την ημέρα με σαπούνι και νερό (το τρίψιμο του δέρματος γίνεται μόνο με ειδικά scrub όταν υπάρχουν μαύρα στίγματα). Ύστερα από γυμναστική πρέπει και πάλι να πλένεται το πρόσωπο, ώστε να αποβάλλονται ο ιδρώτας και τα κατάλοιπα της ρύπανσης. Μετά το πλύσιμο, το πρόσωπο πρέπει να στεγνώνεται απαλά αλλά καλά με μια καθαρή και στεγνή πετσέτα και να απλώνουμε τις κρέμες που μας έχει δώσει ο δερματολόγος. Χρησιμοποιούμε καλλυντικά και μέικ απ κατάλληλα για το ακνεϊκό δέρμα, που δεν περιέχουν επιπρόσθετες λιπαρές ουσίες, γιατί αυτό θα χειροτέρευε την κατάσταση. Αποφεύγουμε το πείραγμα στα σπυράκια διότι έτσι τα βακτήρια μπαίνουν όλο και πιο βαθιά στο δέρμα, με αποτέλεσμα περισσότερο πόνο, κοκκίνισμα και ίσως ακόμα και ουλές στο δέρμα! Αποφεύγουμε φαγητά στα οποία οι ίδιοι έχουμε προσέξει πως επιδεινώνουν το δέρμα μας. Ενώ μέχρι πρόσφατα μελέτες δεν είχαν αποδείξει πως καταναλώνοντας λιπαρά φαγητά επιδεινώνεται η ακμή, οι τελευταίες μελέτες καταδεικνύουν συσχέτιση της ακμής με δίαιτα αυξημένη σε υδατάνθρακες. Αποφεύγουμε το στρες γιατί μπορεί να επιδεινώσει την ακμή! Βάζουμε πάντοτε αντιηλιακή κρέμα το καλοκαίρι, ειδικά όταν κάνουμε θεραπεία για την ακμή. Χρησιμοποιούμε αντιηλιακά ειδικά για δέρματα με ακμή. Όταν δεν υποχωρούν τα σπυράκια, αποφεύγουμε να αγοράζουμε προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο για την καταπολέμηση της ακμής και ζητάμε τη βοήθεια του δερματολόγου! 10 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

Από την Έρση Μηλιαράκη Μίνι οδηγός... μεγάλων βοηθειών! Οι αποτελεσματικότερες λύσεις για να μην καταστραφεί το καλοκαιρινό όνειρο από τους 8 μεγαλύτερους θερινούς εφιάλτες. Οι διακοπές είναι το διάστημα που περιμένουμε όλη τη χρονιά. Κι όμως, μερικές φορές είναι σαν κάποιος φαρσέρ να περίμενε εκείνες τις μέρες για να παίξει μαζί μας, μοιράζοντας εκνευριστικά απρόοπτα από παντού: ένα έγκαυμα από τον υπνάκο που πήραμε στον ήλιο, μια «ανακατωσούρα» από το πλοίο που ταξιδεύαμε... Ο κατάλογος είναι μακρύς δυστυχώς. Οπότε, αν φέτος σκοπεύεις να απολαύσεις λίγο κρασί, λίγη θάλασσα και την υγεία σου πάνω απ όλα, μελέτησε τον οδηγό Α Βοηθειών του Prevention και ανακάλυψε τους πιο σίγουρους τρόπους να εξασφαλίσεις την ησυχία σου στις διακοπές αλλά και ολόκληρο το καλοκαίρι. 1. Ηλιακό έγκαυμα Πώς θα το αναγνωρίσεις: Καταλαβαίνεις πως, αντί να πάρεις χρώμα, κάηκες, όταν γύρω στις έξι ώρες μετά την επαφή με τον ήλιο το δέρμα σου παίρνει απόχρωση αστακού (βλ. κατακοκκινίζει), την επόμενη μέρα σε πονάει πολύ, ενώ μπορεί να εμφανιστούν μέχρι και φουσκάλες ή πυρετός. Μερικές μέρες μετά ξεφλουδίζεις. Τι να κάνεις για να το προλάβεις: Φρόντισε να βάζεις αντιηλιακό 30 πριν εκτεθείς στον ήλιο, να το ανανεώνεις κάθε δύο ώρες ή συχνότερα αν βουτάς στη θάλασσα ή ιδρώνεις, φροντίζοντας να είναι αδιάβροχο. Ιδανικά, επίλεξε ένα προϊόν 2 σε 1, δηλαδή αντιηλιακό και after sun μαζί, για επιπλέον προστασία και ενυδάτωση. Προσπάθησε να προστατεύεσαι απ τον ήλιο με ανοιχτόχρωμα ρούχα και γυαλιά, να περιορίσεις το χρονικό διάστημα που εκτίθεσαι στον ήλιο και να κάνεις την ηλιοθεραπεία σου μετά τις 15:00, που η ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο ήπια. Συμβουλεύσου τον γιατρό σου αν λαμβάνεις κάποια θεραπευτική αγωγή που μπορεί να αυξάνει την φωτοευαισθησία σου. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Κατ αρχάς, μην επιχειρήσεις να σπάσεις τις φουσκάλες που μπορεί να έχουν εμφανιστεί, αφού περιέχουν υγρό του σώματος (ορό) που προστατεύει την επιδερμίδα. Αν σπάσουν από μόνες τους, κάλυψέ τες με τσιρότα με επουλωτική δράση. Ξέχνα τον ήλιο μέχρι να συνέλθεις. Κάνε δροσερά ντους ή βάζε κομπρέσες με κρύο νερό για τοπική ανακούφιση από τον πόνο και το τσούξιμο και προμηθεύσου ειδικές για ηλιακά εγκαύματα λοσιόν. 2. Ναυτία (κίνησης) Πώς θα την αναγνωρίσεις: Όταν αντί να χαίρεσαι που σε λίγο το πλοίο πιάνει το λιμάνι της Σύρου, ξαφνικά σε πιάνει κρύος ιδρώτας και το κεφάλι σου βουίζει ή πονάει, καθώς τρέχεις στο WC για να μην σε δει ο κόσμος να «λούζεις» τον καναπέ του σαλονιού με την τυρόπιτα που έφαγες στον Πειραιά. Ακριβώς τα ίδια ενοχλητικά συμπτώματα μπορεί να έχεις ταξιδεύοντας με αυτοκίνητο ή αεροπλάνο. Τι να κάνεις για να την προλάβεις: Φάε κάτι ελαφρύ και στεγνό (π.χ. κρακεράκια), αλλά απόφυγε τις βαριές, πικάντικες τροφές πριν αρχίσει το ταξίδι. Στο πλοίο, μην εγκατασταθείς στα χαμηλότερα επίπεδα προτίμησε το κατάστρωμα όπου θα σε φυσάει και αέρας. Στο αυτοκίνητο κάθεσαι στα μπροστινά καθίσματα, ενώ στο αεροπλάνο (ή το πούλμαν) ζητάς μια θέση στα μεσαία καθίσματα. Με ό,τι μέσο κι αν ταξιδεύεις, προσπάθησε να εστιάζεις το βλέμμα σου στον ορίζοντα, σε ένα σταθερό μακρινό σημείο και όχι κοντά, σε αντικείμενα που πηγαινοέρχονται γρήγορα ή φαίνονται στατικά, προκαλώντας σου ζάλη. Αν είσαι εξαιρετικά ευαίσθητος στη ναυτία, συμβουλεύσου τον φαρμακοποιό σου για σκευάσματα που μπορείς να προμηθευτείς προληπτικά (π.χ. δραμαμίνη, άλλα ειδικά φάρμακα, βραχιόλια πίεσης κ.ά.). Μην κάθεσαι ποτέ αντίθετα προς την κατεύθυνση ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 11

ΥΓΕΙΑ του ταξιδιωτικού μέσου και μην διαβάζεις στη διάρκεια του ταξιδιού. Κλείσε τα μάτια σου αν σε βοηθάει. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Ζήτησε μια ολιγόλεπτη στάση αν είναι δυνατόν ή... ένα σακουλάκι για την τυρόπιτα που λέγαμε. Μετά προσπάθησε να ηρεμήσεις και σκέψου πόσο όμορφα θα περάσεις μόλις φτάσεις. 3. Ηλίαση Πώς θα την αναγνωρίσεις: Καταλαβαίνεις ότι το παράκανες με τον ήλιο όταν στα καλά καθούμενα αρχίζει να πονάει το κεφάλι σου, δεν έχεις δύναμη ούτε να σηκωθείς από την ξαπλώστρα, αρχίζεις να ζαλίζεσαι, νιώθεις πως θα/ή κάνεις εμετό, έχεις ταχυκαρδία και το θερμόμετρο δείχνει ότι βράζεις στους 38 ο C. Τι να κάνεις για να την προλάβεις: Εννοείται πως προτιμάς τη σκιά, ιδίως μέχρι τις 15:00 που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν κάθετα και κατευθείαν στον στόχο τους το όμορφό σου κεφαλάκι. Φοράς πάντα καπέλο, ανοιχτόχρωμα δροσερά ρούχα και γυαλιά, που παρέχουν αντιηλιακή προστασία. Δρόσιζε τακτικά το πρόσωπό σου με σπρέι νερού. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Μην διανοηθείς να παραμείνεις στην ξαπλώστρα κάτω απ τον ήλιο ή να ζητήσεις φαγητό ή αλκοολούχο κοκτέιλ, μέχρι να συνέλθεις εντελώς. Τα συμπτώματα μπορεί να σε ταλαιπωρήσουν από μία έως τρεις μέρες, αναλόγως τη σοβαρότητα της κατάστασης. Κάνε κρύα ντους ή τοποθέτησε κρύες κομπρέσες σε κεφάλι, μασχάλες, εσωτερική πλευρά των μηρών (κι ένα βρεγμένο σφουγγάρι κάνει), που θα αλλάζεις μόλις ζεσταθούν. Πίνε δροσερό νερό ή φρέσκους χυμούς χωρίς ζάχαρη ανά τακτά διαστήματα. 4. Γαστρεντερίτιδα Πώς θα την αναγνωρίσεις: Ενώ ξύπνησες μια χαρά, ξαφνικά σε πονάει το κεφάλι σου, ψήνεσαι στον πυρετό, λυγίζεις από την αδυναμία, έχεις ναυτία και τάση για εμετό και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, χρειάζεται να τρέχεις κάθε τρεις και λίγο στο WC λόγω διάρροιας. Τι να κάνεις για να την προλάβεις: Η γαστρεντερίτιδα οφείλεται σε παράσιτα, ιούς και βακτήρια που μολύνουν το έντερο. Οπότε αυτό που μπορείς να κάνεις για να γλιτώσεις τη δυσάρεστη εμπειρία είναι να δράσεις προληπτικά, τηρώντας πιστά τους κανόνες υγιεινής. Μην αφήνεις άπλυτα τα χέρια σου μετά το WC και γενικότερα όταν ακουμπάς σε επιφάνειες κοινόχρηστων χώρων. Μην πίνεις νερό αμφιβόλου ποιότητας, μην καταναλώνεις τροφές που μπορεί να είναι μολυσμένες και μην συχνάζεις σε εστιατόρια που δεν είσαι σίγουρη για την καθαριότητά τους. Γαστρεντερίτιδα μπορείς επίσης να κολλήσεις αν έρθεις σε επαφή με άτομα που την περνούν ή αναρρώνουν χρησιμοποιώντας προσωπικά τους είδη (μαχαιροπίρουνα, πετσέτες) ή κοινό WC. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Κρεβατώσου έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να το κουνήσεις για 1-2 μέρες που θα ταλαιπωρηθείς από τα συμπτώματα. Εφοδιάσου με αντιδιαρροϊκά και αντιεμετικά (κατόπιν συμβουλής του γιατρού σου βέβαια), αλλά μην πάρεις ασπιρίνη για τον πυρετό που θα επιβαρύνει το ήδη ερεθισμένο στομάχι σου. Πίνε πολύ νερό για να αναπληρώσεις τα υγρά που έχασες και να γλιτώσεις τη σοβαρότερη επίπτωση της γαστρεντερίτιδας, την αφυδάτωση. Σου φτάνουν όσα έχεις. 5. Τσιμπήματα εντόμων Πώς θα το αναγνωρίσεις: Εκεί που απλώνεις το αντιηλιακό σου, ανακαλύπτεις ένα παχουλό κόκκινο εξογκωματάκι που, στην καλύτερη, σου προκαλεί εκνευριστική φαγούρα (βλ. κουνούπι, μυρμήγκι), στη χειρότερη το βλέπεις να διογκώνεται και σε πονάει φρικτά (βλ. σφήκα, μέλισσα). Θα σου κάνει παρέα για τουλάχιστον δύο εικοσιτετράωρα. Προσοχή! Αν το πρόσωπό σου αρχίζει να πρήζεται ενώ δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις, χρειάζεσαι επειγόντως πρώτες βοήθειες για το αναφυλακτικό σοκ. Τι να κάνεις για να το προλάβεις: Τη νύχτα ας πούμε πως είναι απλά τα πράγματα: αποφεύγεις να κάθεσαι κοντά στο φως που τραβάει τα έντομα σαν μαγνήτης. Τη μέρα απλώς μην πηγαίνεις γυρεύοντας. Τα έντομα που τσιμπούν γίνονται επιθετικά συνήθως όταν απειλούνται. Και μην τα προσκαλείς κοντά σου αφήνοντας λουλούδια, μισοτελειωμένα πιάτα ή φρούτα στο τραπέζι, για παράδειγμα. Στο εμπόριο θα βρεις πλήθος εντομοαπωθητικών σκευασμάτων για εφαρμογή είτε στον χώρο σου (συσκευές) είτε απευθείας στο σώμα σου (ειδικές λοσιόν κ.ά.). 12 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Αν δεν έχεις τα ειδικά προϊόντα για τσιμπήματα στο φαρμακείο σου, τοποθέτησε μια παγοκύστη ή παγάκια τυλιγμένα σε πανί για να ανακουφιστείς από τον πόνο και το πρήξιμο στο επίμαχο σημείο. Αν σε τσίμπησε έντομο με κεντρί, πρέπει να απομακρυνθεί από το δέρμα σου το συντομότερο δυνατό. Σε κάθε περίπτωση, μην ξύνεις το σημείο όσο κι αν σου δημιουργεί φαγούρα. Απλώς εντείνεις τον ερεθισμό. 6. Μύκητες στα πόδια και τα νύχια Πώς θα τους αναγνωρίσεις: Από την όχι και τόσο ευχάριστη μυρωδιά των ποδιών σου, τη φαγούρα, καθώς και την αλλαγή στο πάχος αλλά και το χρώμα των νυχιών σου, η οποία σε καμία περίπτωση δεν οφείλεται στο πεντικιούρ σου. Τι να κάνεις για να τους προλάβεις: Απόφυγε να περπατάς ξυπόλυτος ακόμα και στην άμμο, μην χρησιμοποιείς πετσέτες που ανήκουν σε άλλους, κόβε καλά τα νύχια σου, απόφυγε τα μυτερά παπούτσια που πιέζουν τα δάχτυλα (διακοπές είσαι άλλωστε) και βέβαια φρόντισε για την υγιεινή των ποδιών σου. Επιπλέον, καλό θα ήταν να αποφύγεις εντελώς τα κλειστά παπούτσια που μπορεί να ζεσταίνουν υπερβολικά τα πόδια, γιατί οι μύκητες ευδοκιμούν σε υγρό και θερμό περιβάλλον. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Προμηθεύσου ειδικές κρέμες για μύκητες, οι οποίες υπόσχονται να σε απαλλάξουν από το πρόβλημα. Επιπλέον, μην παραμελείς τη χρήση αποσμητικών για τα πόδια. 7. Θερμοπληξία Πώς θα την αναγνωρίσεις: Οι ειδήσεις είχαν προειδοποιήσει για τον καύσωνα, όμως εσύ δεν σκοπεύεις να χαραμίσεις τις διακοπές επειδή το θερμόμετρο θα πάρει την άνω βόλτα. Και ενώ κάνεις τις βόλτες σου μέσα στο λιοπύρι, ο ιδρώτας σαν να εξατμίζεται ξαφνικά από πάνω σου, νιώθεις μια ζάλη έως που νομίζεις ότι θα λιποθυμήσεις, το κεφάλι σου πάει να σπάσει, κοκκινίζεις ολόκληρος και η επιδερμίδα σου είναι ξηρή, η καρδιά σου χτυπάει σαν τρελή και το θερμόμετρο βαράει κόκκινο (πάνω από 39 ο C). Τι να κάνεις για να την προλάβεις: Ιδίως αν πάσχεις από υπέρταση, ξέχνα την έντονη σωματική δραστηριότητα κάτω απ τον ήλιο ή τις μέρες/ώρες της μέρας με πολλή ζέστη. Σε κάθε περίπτωση, να φοράς ανοιχτόχρωμα ελαφρά ρούχα, καπέλο, γυαλιά (στάνταρ εξοπλισμός), να κινείσαι σε σκιερά δροσερά μέρη και μάντεψε να πίνεις πολλά υγρά. Από την υπόδειξη «να πίνεις πολλά υγρά» διάγραψε εντελώς το αλκοόλ. Ζέστη είναι θα περάσει. Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Θες δε θες, τώρα θα κάτσεις στα αυγά σου. Κάνε κρύα ντους, μείνε στο κρεβάτι με τα πόδια ανυψωμένα και όσο λιγότερα ρούχα γίνεται, και διατήρησε τον χώρο σου δροσερό με τον κλιματισμό. Και για να μην ξεχνιόμαστε, να πίνεις πολλά υγρά. 8. Μικρά κοψίματα και τραυματισμοί Πώς θα τα αναγνωρίσεις: Από το αίμα που τρέχει στο χέρι σου ενώ εσύ καθαρίζεις το φρούτο του παιδιού σου στην παραλία, ή ακόμα από τον πόνο Διανυκτερεύει! (και τα γέλια των γύρω σου) μετά τη, θεαματική μεν, επίπονη δε, πτώση σου στα σοκάκια του νησιού. Τι να κάνεις για να τα προλάβεις: Δυστυχώς σ αυτήν την περίπτωση πρόληψη δεν υπάρχει εκτός από την προφανή: να προσέχεις! Αν δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις: Πλύνε καλά την πληγή με νερό και απολύμανέ τη με ιώδιο ή οξυζενέ. Αν υπάρχει αιμορραγία, πιέσε πάνω μια γάζα μέχρι να σταματήσει. Στα φαρμακεία θα βρεις ειδικά προϊόντα που σταματούν την αιμορραγία, ειδικά επουλωτικά gel με αντιμικροβιακή δράση κατάλληλα για κοψίματα και εκδορές καθώς και τσιρότα με επουλωτική δράση. Αν η πληγή είναι πιο βαθιά, μπορείς ακόμα να προμηθευτείς αυτοκόλλητα ράμματα, τα οποία θα σου εφαρμόσει ο φαρμακοποιός. Αν η αιμορραγία δεν σταματάει, ζήτησε ιατρική βοήθεια. Το ίδιο πρέπει να κάνεις και σε περίπτωση που εμφανιστούν σημάδια μόλυνσης, όπως πύον ή κοκκίνισμα. Πηγή: Περιοδικό Prevention Ένα φαρμακείο Πρώτων Βοηθειών πρέπει να περιλαμβάνει οτιδήποτε θα χρειαστεί για την αντιμετώπιση ασήμαντων προβλημάτων, από τσιμπήματα και μικροτραυματισμούς έως έναν ξαφνικό πυρετό, ένα έγκαυμα ή άλλα «παρατράγουδα», που μπορεί να οφείλονται στις ιδιαιτερότητες του καλοκαιριού και της περιοχής στην οποία θα παραθερίσεις. Εξόπλισέ το με: * Γάζες, αιμοστατικό, αυτοκόλλητα ράμματα, τσιρότα: θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις άμεσα τους μικροτραυματισμούς. * Μια τοπική αντιβιοτική αλοιφή: για να αποτρέψεις τυχόν λοιμώξεις σε μικρές πληγές και εκδορές. * Ελαστικός επίδεσμος: θα σε βοηθήσει σε περίπτωση διαστρέμματος ή κάκωσης. * Κρέμα για μύκητες: θα σε απαλλάξει άμεσα από τους «μόνιμους» κατοίκους της άμμου που εγκαθίστανται στα πόδια σου. * Απλό αντιπυρετικό-αναλγητικό φάρμακο: όπως παρακεταμόλη ή ασπιρίνη, καθώς και μια αντιφλεγμονώδη αλοιφή είναι απαραίτητα. * Αντισταμινική αλοιφή εντομοαπωθητικά: Η πρώτη για την αντιμετώπιση των αλλεργικών αντιδράσεων που προκαλεί το τσίμπημα των εντόμων και η δεύτερη για την πρόληψή τους. * Τοπική στεροειδής κρέμα: Για τα δερματικά εξανθήματα ή τα ηλιακά εγκαύματα. * Δραμαμίνη: Αν παθαίνεις ναυτία. * Αντιηλιακό: Με δείκτη προστασίας μεγαλύτερο από 15. Ιδανικά, επίλεξε ένα που να συνδυάζει και after sun. * Σπρέι ποδιών: Για να διατηρήσεις τα πόδια σου καθαρά και άοσμα. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 13

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Πλησιάζουν οι εξετάσεις! Aλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος-συγγραφέας www.akappatou.gr Η Αλεξάνδρα A. Καππάτου σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Jules Verne στην Αμιένη της Γαλλίας. Από το 1986 δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Αθήνα ως ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος. Το 1987 ίδρυσε το Ψυχοδιαγνωστικό και Συμβουλευτικό Κέντρο με σκοπό την ανάδειξη, πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων. Έχει συνεργαστεί με σχολεία όλων των βαθμίδων ως εισηγήτρια σεμιναρίων για θέματα ψυχολογίας των παιδιών σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Έχει δώσει περίπου 400 διαλέξεις σε επιστημονικούς συλλόγους, φιλανθρωπικά σωματεία και οργανισμούς σε όλη τη χώρα. Επίσης έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια τουλάχιστον σε 100 επιστημονικές ημερίδες. Περίπου 1.500 άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτες εφημερίδες και περιοδικά. Από το 1989 μέσα από την πλούσια αρθρογραφία της και τις πολυάριθμες τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές της παρεμβάσεις ασχολήθηκε αποκλειστικά με την ανάδειξη των προβλημάτων ψυχικής υγείας παιδιών-εφήβων και τις σχέσεις γονιών-παιδιών. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Γνωρίστε το παιδί σας(1999), Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά (2003), Εφηβεία (2007) και Παίρνω ΔΙΑΖΥΓΙΟ τι θα πω στο παιδί μου; (2011) από τις εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί. Επίσης διαθέτει στο διαδίκτυο έναν δυναμικό ιστότοπο, όπου κάθε γονιός μπορεί να βρει πληροφορίες, έρευνες και θέματα επικαιρότητας που αφορούν παιδιά και εφήβους. Σε λίγες μέρες ξεκινούν οι εξετάσεις. Στις περισσότερες οικογένειες με παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου ήδη έχει χτυπήσει κόκκινο. Οι γονείς από τη μια προσπαθούν να υπενθυμίσουν στα παιδιά την υποχρέωσή τους να μελετήσουν και από την άλλη οι έφηβοι συνήθως το αναβάλλουν. Αυτό δημιουργεί εντάσεις μεταξύ γονιών και εφήβων. Συχνά οι γονείς ανησυχούν διαπιστώνοντας ότι τα παιδιά τους δεν συγκεντρώνονται ή αδιαφορούν. Αναρωτιούνται για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό. H έλλειψη συγκέντρωσης, η παθητικότητα και η έμμεση αδιαφορία για τα μαθήματα μπορεί να οφείλονται σε διάφορα αίτια: σε ζητήματα που απασχολούν τον έφηβο, στην ορμονική αναστάτωσή του ή σε εξωτερικούς περισπασμούς. Υπάρχουν όμως κάποιοι τρόποι που ίσως βοηθήσουν τον έφηβο να συγκεντρωθεί. Καλό είναι ο έφηβος να ξεκινήσει από τα απλούστερα, δηλαδή τους εξωτερικούς περισπασμούς αυτοί διορθώνονται πιο εύκολα. Eπίσης, σκόπιμο είναι να ρυθμίσει με συμπεριφορικές μεθόδους τη μελέτη του ώστε να μπορεί να «μαζεύει το μυαλό» του και να διαβάζει ανεξάρτητα απ όσα βαθύτερα ζητήματα τον απασχολούν. Eίναι εύλογο ότι αυτά δεν πρέπει να τα «θάβει» και να τα ξεχνά. Aπεναντίας, πρέπει να τα λύνει όχι όμως την ώρα της μελέτης. 14 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

Μερικά πρακτικά ζητήματα Καλό είναι να διαβάζει κάθε μέρα στον ίδιο χώρο και την ίδια ώρα. Aν δεν είναι δυνατόν, προσπαθήστε οι εναλλαγές να έχουν πάλι ένα στοιχείο ρουτίνας και σταθερότητας. O χώρος μελέτης πρέπει να έχει πολύ καλό φωτισμό και καλό είναι τίποτε να μην θυμίζει άλλες δραστηριότητες. Πολλά παιδιά για να αποδώσουν πρέπει να κλείνουν το κινητό ή τον ήχο της συμβατικής συσκευής τηλεφώνου. Aν το παιδί δεν μπορεί να πει εύκολα στους φίλους του «άσε με τώρα, διαβάζω», καλύτερα να μην μπορεί να του τηλεφωνήσει κανείς την ώρα της μελέτης. Όταν το παιδί αισθάνεται ότι κουράστηκε, δεν έχει νόημα να διαβάσει περισσότερο. Όσο κι αν προσπαθήσει, το αποτέλεσμα θα είναι πολύ φτωχό γιατί η κούραση φέρνει πάντα προβλήματα συγκέντρωσης και απομνημόνευσης. Tο ωράριο του διαβάσματος δεν πρέπει ποτέ να παραβιάζει τις ανάγκες για ανάπαυση ή στοιχειώδη ψυχαγωγία. Εάν ο έφηβος δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, καλό είναι να μην προσπαθεί να συνδυάσει δουλειά και απόλαυση ή «χαρά και εργασία». Καλό είναι να διαχωρίσει τις δύο δραστηριότητες και να μην αισθάνεται ότι η ώρα του διαβάσματος μπορεί παράλληλα να είναι και ώρα διασκέδασης ή παιχνιδιού. Άρα καλό είναι την ώρα που διαβάζει να μην έχει στο γραφείο χυμούς, τσιπς και στο CD Player μουσική. Aν όμως βλέπετε ότι το δικό σας παιδί αποδίδει καλύτερα ακούγοντας μουσική, μην παρεμβαίνετε. Tεχνικές συγκέντρωσης για τις εξετάσεις και όχι μόνο O έφηβος χρειάζεται να συνειδητοποιήσει ότι η ώρα της μελέτης δεν είναι ώρα χαλάρωσης. Μπορεί να χαλαρώνει μόνο όταν κάνει διάλειμμα. Kαλύτερα να κάνει πολλά διαλείμματα παρά να ονειροπολεί με τα βιβλία ανοιχτά μπροστά του. Προτείνετέ του να σεβαστεί την ανάγκη του για ονειροπόληση, αλλά να της βάλει «ωράριο». Nα αποφασίσει δηλαδή ότι θα μπορεί να χαζέψει και να ονειροπολήσει, για παράδειγμα, μόλις τελειώσει το διάβασμα. Kάθε φορά που «πετάγεται» μια ιδέα στο μυαλό του την ώρα που διαβάζει, καλό είναι να σημειώνει ένα μεγάλο X ή άλλο εμφανές σήμα στο βιβλίο του. Tο σημάδι πρέπει να μπαίνει στο σημείο της σελίδας όπου βρισκόταν την ώρα που «πετάχτηκε» η οποιαδήποτε άσχετη σκέψη. Στη συνέχεια καλό είναι να έχει δίπλα του ένα μπλοκάκι και να σημειώνει εκεί τη σκέψη που τον διέκοψε. Έτσι θα νιώθει ότι έβγαλε αυτή την ιδέα από το μυαλό του προσωρινά και ότι θα μπορεί να ασχοληθεί με αυτήν αργότερα. Eκείνη τη στιγμή δεν θα τη διαγράψει σαν ασήμαντη, δεν θα την αποδεχτεί, δεν θα την καταπιέσει, θα την αφήσει απλώς για αργότερα. Έτσι θα μπορέσει να συνεχίσει το διάβασμα με ησυχία. Aς ορίζει κάθε μέρα ένα σταθερό «ραντεβού» με τον εαυτό του (λ.χ. 21.30-22.30) για να ασχολείται με όσα βλέπει ότι «πετάγονται» αυθαίρετα στο μυαλό του την ώρα που μελετά. Προφανώς τον ή την απασχολούν πολύ. Θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει. Όταν τελειώνει τη μελέτη, ας εξετάζει πόσες ασκήσεις μπόρεσε να λύσει ή πόσες παραγράφους να διαβάσει χωρίς διακοπή. Θα τις μετρήσει κοιτάζοντας κάθε πότε σημείωνε X ή όποιο σήμα διακοπής χρησιμοποίησε. Έτσι θα διαπιστώνει ρεαλιστικά ποιο είναι αυτή την εποχή το όριό του στη συγκέντρωση. Aυτό το όριο θα πρέπει να το σεβαστεί, όπως κι εσείς. Aν βλέπει ότι το μυαλό του «φεύγει» περίπου κάθε 10 λεπτά ή ανά 4-5 παραγράφους, θα πρέπει να κάνει ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα. Tην επόμενη μέρα που θα κάτσει να διαβάσει, θα αποφασίσει ότι θα διαβάσει 4-5 παραγράφους και μετά θα σηκωθεί για να πιει ένα αναψυκτικό ή να κάνει ένα μικρό διάλειμμα. Aυτές τις 5 παραγράφους καλό είναι την πρώτη μέρα να τις σημειώσει με ένα X που θα έχει τοποθετήσει «προκαταβολικά» στο τέλος τους. Aντί δηλαδή να κοιτάζει το ρολόι για το πότε θα περάσει το 15λεπτο για να σηκωθεί, θα έχει προαποφασίσει ως όριο το εμφανές X και θα λέει «Θα διαβάσω μέχρι εκεί». Θα πάρει έτσι εκείνο την πρωτοβουλία της διακοπής και θα έχει την απόλυτα θετική αίσθηση ότι ελέγχει την κατάσταση. Σταδιακά ίσως μπορεί να προσθέτει σε κάθε ημέρα και μία παράγραφο, δηλαδή να μεταθέτει το X ή το οποιοδήποτε σήμα του λίγο παρακάτω. Δεκαπέντε λεπτά εντατικής μελέτης, δηλαδή με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, είναι πιο αποτελεσματικά από 45 λεπτά χαλαρής μελέτης. Aν το παιδί μπορεί να συγκεντρώνεται για 15 λεπτά, ας δουλεύει στο διάστημα αυτό «στο φουλ» και μετά ας σηκώνεται να κάνει ένα μικρό διάλειμμα ή ας αλλάζει μάθημα. H εναλλαγή κεντρίζει συχνά το ενδιαφέρον ή πάντως φέρνει συχνά το ίδιο αποτέλεσμα με ένα μικρό διάλειμμα. Άλλα παιδιά δουλεύουν καλύτερα με το ξυπνητήρι. Aν λ.χ. διαπιστώνει ότι η συγκέντρωσή του χαλαρώνει στα 20 λεπτά, ας βάζει υπενθυμίσεις στο κινητό ώστε να τον «διακόπτουν» προγραμματισμένα κάθε 20 λεπτά. Έτσι θα έχει και πάλι την αίσθηση ότι ελέγχει την κατάσταση. Eπιπλέον, δεν θα έχει τον νου του να κοιτάζει το ρολόι, γιατί θα χτυπήσει μόνο του. Tο ρολόι μάλιστα καλό είναι να «κοιτάζει» προς τον τοίχο, ώστε να μην του αποσπά την προσοχή. Aν χρησιμοποιεί το κινητό, τότε καλύτερα να έχετε ένα κινητό ειδικά γι αυτή τη δουλειά ένα παλιό δικό σας γιατί αν είναι το δικό του, είναι βέβαιο ότι κάποιο τηλεφώνημα θα τον διακόψει την ώρα που διαβάζει. Σε κάποια παιδιά ταιριάζει το πρόγραμμα της πυραμίδας με σταδιακή κλιμάκωση. Ξεκινούν να διαβάσουν μόνο μία σελίδα μέχρι το πρώτο τους διάλειμμα, μετά διαβάζουν 2 σελίδες και κάνουν δεύτερο διάλειμμα. Ύστερα διαβάζουν 3-4 σελίδες συνεχόμενες και κάνουν το τρίτο τους διάλειμμα. Kαλό είναι ο έφηβος να υπολογίζει την κλιμάκωση ανάλογα με το δικό του βιορυθμό σε συγκέντρωση. Aν βλέπει ότι, όσο περνά η ώρα, συγκεντρώνεται όλο και καλύτερα, τότε αυτή η κλιμάκωση σίγουρα του ταιριάζει. Aν όμως βλέπει ότι, όσο περνά η ώρα, η συγκέντρωσή του χάνεται όλο και συχνότερα, τότε πρέπει να κρατήσει ρεαλιστικά μια σταθερή «μερίδα» διαβάσματος ανά διάλειμμα ή να ακολουθήσει και την αντίθετη τεχνική δηλαδή να διαβάζει πρώτα περισσότερες σελίδες και να μειώνει τον αριθμό τους. Kάποια παιδιά βοηθιούνται από φράσεις-κλισέ που επαναλαμβάνουν στον εαυτό τους όταν τον «συλλαμβάνουν» να ονειροπολεί (λ.χ. «Tώρα, διάβασμα!» ή «Θα χαζέψω αργότερα! Πρέπει να βγάλω την ύλη τώρα» ή «Σύνελθε! Tώρα είσαι εδώ!» ή «Ώρα να συγκεντρωθώ»). Aν νιώθει κούραση ή γενικά έλλειψη συγκέντρωσης, ο έφηβος μπορεί να τονωθεί κάνοντας ασκήσεις γυμναστικής. Mια βόλτα με γρήγορους ρυθμούς γύρω από το τετράγωνο ή 5 λεπτά γυμναστικής ξυπνούν και το σώμα και το μυαλό. Eπίσης, στην εγρήγορση βοηθά και η τσίκλα ή ένα ελαφρύ γεύμα με πρωτεΐνες (ψωμί με τυρί ή ζαμπόν ή αυγό). Στη συγκέντρωση βοηθά ο σαφής προσδιορισμός της ύλης που θα πρέπει να «βγάλει» ο έφηβος μέσα σε μία ημέρα. Kαλό είναι όταν κάθεται να διαβάσει να έχει κάνει στο μυαλό του ένα προσχέδιο για τη μελέτη του. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 15

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Έχει σημασία το παιδί να σηκώνεται από το γραφείο έχοντας ολοκληρώσει κάτι. Δεν έχει σημασία αν θα έχει ολοκληρώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο. Eκείνο που μετράει είναι να έχει τελειώσει εκείνο που ο ίδιος ή η ίδια είχε προαποφασίσει ως «μερίδα». Έτσι θα νιώθει αυτοπεποίθηση και θα ξέρει ότι τελείωσε εκείνο που είχε ορίσει ως υποχρέωσή του. Όταν διαβάζει κάτι και το ολοκληρώνει, καλό είναι να βάζει και ένα σήμα ότι «το τελείωσε». Aς διαλέξει όποιο σήμα θέλει. Όταν «βγάζει» την ύλη που ο ίδιος ή η ίδια προσδιόρισε ως απαραίτητη μέχρι το πρώτο διάλειμμα, ας ανταμείψει τον εαυτό του/της με κάτι ευχάριστο που ο ίδιος θα επιλέξει. Mην βάζει στόχους που δε θα επιτύχει, γιατί θα απογοητευτεί και έτσι θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο στη μελέτη του. Aν πει, για παράδειγμα, ότι θα διαβάζει 4 ώρες την ημέρα με δύο διαλείμματα και είναι άτομο με μειωμένη συγκέντρωση, θα αποκαρδιωθεί πολύ γρήγορα και η προσπάθειά του να βελτιώσει την κατάσταση θα φέρει αντίθετο αποτέλεσμα. Όταν έχει πολύ διάβασμα, όπως στην περίοδο των εξετάσεων, καλό είναι να πίνει πολλά υγρά και να τρώει μικρά γεύματα ανά 3-4 ώρες. Tο βαρύ φαγητό δεν βοηθά στη μελέτη. Aν θέλει να πίνει καφέδες, εξηγήστε του ότι ενδέχεται να εκνευριστεί και τονίστε ότι ο εκνευρισμός κατά βάθος τον εμποδίζει να διαβάσει. Η στάση σας πρέπει να είναι υποστηρικτική στην προσπάθεια του εφήβου. Να αποφεύγετε να του επαναλαμβάνετε «διάβασε» ή «μη βγαίνεις τώρα το Σάββατο γιατί έχεις εξετάσεις» κ.λπ. Είναι απαραίτητο να καταλάβει το παιδί ότι οι εξετάσεις είναι δική του υποχρέωση και η επιτυχία του εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την προσπάθειά του. Εσείς είστε δίπλα, αλλά εκείνο δίνει εξετάσεις. Πώς να κρυφτείς απ' τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς, τα ξέρουν όλα! Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου μάς δίνει συμβουλές για το πώς να μιλήσουμε στα παιδιά μας _ ανάλογα με την ηλικία _ για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς μας... Οι λέξεις «ύφεση, τρόικα, κούρεμα ελληνικού χρέους, περικοπές μισθών, εργασιακή εφεδρεία, ενιαίο μισθολόγιο, ελαστική εργασία, ανεργία» και τελευταία τα «psi» έχουν μπει στην καθημερινή μας ζωή εδώ και δύο χρόνια με σημαντικές επιπτώσεις στον προγραμματισμό που κάθε νοικοκυριό είχε κάνει εδώ και χρόνια. Σε καθημερινή βάση βομβαρδιζόμαστε από πληθώρα δυσνόητων πληροφοριών και αναλύσεων μέσα από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες, που επιτείνουν την αγωνία για το μέλλον το δικό μας αλλά και των παιδιών μας. Οι αλλαγές είναι πολλές, οι κόποι και οι θυσίες των πολιτών για να αποκτήσουν με δάνειο ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, να σπουδάσουν τα παιδιά τους ή να τα στείλουν για μεταπτυχιακό έχουν ανατραπεί. Ξαφνικά ήρθε μια καταιγίδα, ένας σεισμός πολύ δυνατός, και παρέσυρε τη σταθερότητα αλλά και τον σχεδιασμό που κάθε οικογένεια είχε χαράξει. Τα περισσότερα νοικοκυριά είναι βυθισμένα στην αγωνία, την απελπισία, την ανασφάλεια και την απόγνωση. Ο θυμός, η αγωνία, η θλίψη είναι τα πρώτα συναισθήματα που κάθε άνθρωπος βιώνει από αυτή την κατάσταση. Τα ερωτηματικά πολλά: Τι άλλο θα γίνει; Πώς θα είναι αποδώ και πέρα η ζωή μας; Τι θα γίνει με τα παιδιά μας; Με τα χρέη μας; Θα πάρουμε τη σύνταξή μας, το εφάπαξ μας, τον μισθό μας; Οι αγχώδεις διαταραχές, οι κρίσεις πανι- 16 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

κού, οι φοβίες, οι ψυχοσωματικές εκδηλώσεις (πονοκέφαλοι, κολίτιδες κ.λπ.) αλλά και η κατάθλιψη καιροφυλακτούν, αναζητώντας το ιδανικό έδαφος για να «εγκατασταθούν» στον ψυχισμό των ταλανισμένων πολιτών. Πώς ζουν τα παιδιά την καθημερινότητα με τους γονείς; Μάρτυρες αυτών των αλλαγών είναι τα παιδιά μας, που μήνες τώρα από τους τηλεοπτικούς δέκτες βομβαρδίζονται με πληροφορίες για την τραγικότητα στην οποία έχει περιέλθει η οικονομία μας. Παράλληλα, ακούνε τους γονείς να συζητούν μεταξύ τους και συνεχώς να κάνουν υπολογισμούς για έκτακτες εισφορές, το τέλος ακινήτων, νομιμοποίηση ημιυπαίθριων χώρων κ.λπ. Κάποιες φορές οι γονείς τους μπορεί να κατέβηκαν σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και πορείες. Μετά τις 10 με 15 κάθε μήνα οι γονείς δείχνουν πολύ στεναχωρημένοι και προβληματισμένοι για το πώς θα τα βγάλουν πέρα μέχρι να καταβληθεί ο επόμενος μισθός τους. Όσο και αν προσπαθούν να το κρύψουν, με δυσκολία συγκρατούν τον εκνευρισμό τους όταν τα παιδιά συνέχεια ζητούν. Τα μικρά παιδιά... Όλα αυτά φαίνονται απειλητικά στα παιδικά μάτια, τους δημιουργείται ανησυχία και κατακλύζονται από ανασφάλεια. Τα μικρά παιδιά σκέφτονται: «Αυτή η κρίση έχει κάνει πολύ κακό στον μπαμπά και στη μαμά, συνέχεια κάθονται και μιλάνε ή όλο κάτι γράφουν και μου λένε πήγαινε παίξε. Δεν είναι χαρούμενοι. Τελευταία δεν βγαίνουμε συχνά έξω και όταν φωνάζω τον μπαμπά να παίξουμε, όλο λέει ότι είναι κουρασμένος. Όταν τους ζητώ να μου πάρουν ένα παιχνίδι, μου λένε ότι θα πάρω καινούριο τα Χριστούγεννα ή στη γιορτή μου, ή μου λένε συνέχεια να προσέχω τα ρούχα μου και να μην χαλάω τα παιχνίδια μου. Δεν καταλαβαίνω γιατί μου τα λένε αυτά, μήπως δεν είμαι καλό παιδί και γι αυτό με τιμωρούν;». Αυτές αποτελούν ένα μικρό μέρος από τις σκέψεις ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας. Τα πιο μεγάλα παιδιά... Τα πιο μεγάλα παιδιά αντιλαμβάνονται περισσότερα, βλέπουν την αγωνία και την κατήφεια του πατέρα ή της μητέρας τους λόγω του φόβου μήπως χάσουν τη δουλειά τους, καταλαβαίνουν ότι δεν τα βγάζουν πέρα οικονομικά, παρότι οι γονείς τους ενδεχομένως να το κρύβουν επιμελώς. Τους λένε με διακριτικό τρόπο: «Δεν θα γραφτείς σε αυτή τη δραστηριότητα που θέλεις, άσ το για αργότερα» ή «Δεν θα πάμε διακοπές φέτος όπως άλλες χρονιές», «Φέτος δεν θα αγοράσεις ρούχα» κ.λπ. Τα παιδιά της εφηβείας... Τα δε παιδιά της εφηβείας είναι ενήμερα για την κατάσταση της οικογένειάς τους ακόμα και αν οι γονείς τους επιθυμούν να το κρύψουν. Συχνά παρακολουθούν ειδήσεις με τους γονείς και παίρνουν μέρος στις συζητήσεις για τον οικονομικό προϋπολογισμό της οικογένειας. Προσοχή! Δεν μπορείτε να το κρατήσετε μυστικό Είναι αδύνατον να κρατήσετε μακριά από τα παιδιά κάθε ηλικίας μια τόσο σοβαρή αλλαγή στη ζωή σας. Μην ξεχνάτε ότι ακόμα και τα μικρά παιδιά διαβάζουν στα μάτια σας, στο πρόσωπό σας, στις εκφράσεις σας αυτά που αισθάνεστε. Αυτό τους επιτρέπει να κάνουν διάφορα σενάρια ή υποθέσεις επιστρατεύοντας τη γόνιμη φαντασία τους. Διακατέχονται από αγωνία και νιώθουν υπεύθυνα που οι γονείς τους δεν είναι χαρούμενοι. Το ίδιο νιώθουν και τα μεγαλύτερα παιδιά, που ίσως έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην πληροφόρηση και δεν γνωρίζουν πώς να την ερμηνεύσουν και τι ακριβώς σημαίνει για την οικογένειά τους. Τι να κάνετε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού: Είναι καλύτερα να ενημερώσετε τα παιδιά σας για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς σας εσείς οι ίδιοι με απλά λόγια, προσαρμοσμένα στην ηλικία τους. Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας ή και των πρώτων σχολικών τάξεων δεν χρειάζονται λεπτομέρειες. Ο τρόπος της ενημέρωσής σας θα είναι καθησυχαστικός. Στα μεγαλύτερα παιδιά εξηγήστε εκτενέστερα για την κρίση και τις επιπτώσεις στη ζωή της οικογένειάς σας. Εξάλλου γνωρίζουν ότι παρόμοιες δυσκολίες υπάρχουν και στις οικογένειες των φίλων τους τα μεγάλα παιδιά εδώ και καιρό συζητούν μεταξύ τους για αυτό το θέμα. Τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί ότι στις συζητήσεις μεταξύ των εφήβων τα οικονομικά της οικογένειάς τους καταλαμβάνουν κεντρική θέση. Συζητήστε μαζί τους για τις αναγκαίες περικοπές που κάνετε και ζητήστε τους να συνδράμουν και τα ίδια π.χ. μειώνοντας το χαρτζιλίκι τους ή σταματώντας μια εξωσχολική δραστηριότητα κ.λπ. Αυτό λειτουργεί καθοριστικά στον ψυχισμό τους, αισθάνονται αφενός ότι οι γονείς είναι δυνατοί, αφετέρου τους δίνετε και στόχο ώστε να προσπαθήσουν να βοηθήσουν. Αν είναι κάποιος από τους δύο γονείς άνεργος; Αν βέβαια στην οικογένεια υπάρχει κάποιος γονιός που είναι άνεργος και μάλιστα ο πατέρας, η κατάσταση είναι πιο δύσκολη. Αν ιδίως ο γονιός βρίσκει τις πόρτες κλειστές, τότε η απελπισία, η απόγνωση και ίσως η απομόνωση εγκαθίστανται. Δύσκολο να κρυφτούν αυτά τα συναισθήματα από τα παιδιά. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να τους μιλήσετε αλλά δίνοντάς τους την ελπίδα ότι κάνετε τα πάντα και πιστεύετε ότι σύντομα θα βρείτε δουλειά. Αυτό το αισιόδοξο μήνυμα, όμως, πρέπει να επαληθεύεται στην καθημερινότητά σας. Συμβουλές της ψυχολόγου... 1. Να ενημερώνετε τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους γι αυτό που συμβαίνει. 2. Να τα καθησυχάζετε και να τους εμπνέετε εμπιστοσύνη. 3. Να τα διαβεβαιώνετε ότι είστε δίπλα τους. 4. Να ζητάτε τη συμμετοχή τους σε κάποιες περικοπές, π.χ. να μειώσουν το χαρτζιλίκι τους ή να κόψουν κάποια εξωσχολική δραστηριότητα ή να μην αγοράσουν ρούχα κ.λπ. 5. Να ασχολείστε με αυτά (αυτό είναι πιο πολύτιμο από τα υλικά αγαθά και τους το έχουμε στερήσει). 6. Διαβεβαιώστε τα ότι η οικογένειά σας είναι ενωμένη σαν μια γροθιά και μπορεί να διαχειριστεί κάθε δυσκολία. 7. Να είστε πρόθυμοι να συζητάτε τα συναισθήματά τους και να απαλύνετε την ανησυχία και τους φόβους τους. 8. Να μην ξεχνάτε ότι έχουν τα μάτια στραμμένα στον τρόπο λειτουργίας και συμπεριφοράς σας. 9. Αν διαπιστώσετε ότι υπάρχει αλλαγή στη συμπεριφορά τους (π.χ. δυσκολίες στον ύπνο, εφιάλτες, φοβίες, ανεξήγητα κλάματα, κακή διάθεση, επιθετικότητα, πτώση στη σχολική επίδοση κ.λπ.), προσπαθήστε να διερευνήσετε τους λόγους και τότε ζητήστε βοήθεια. Το τραγούδι του Σαββόπουλου είναι ιδιαίτερα επίκαιρο... «Πώς να κρυφτείς απ τα παιδιά; Έτσι και αλλιώς, τα ξέρουν όλα.» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 17

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Ποια τρόφιμα δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή των παιδιών μας Δημήτρης Γρηγοράκης, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος ΜSc, Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας E-mail: grigorakis@logodiatrofis.gr O Δημήτρης Γρηγοράκης είναι κλινικός διαιτολόγοςδιατροφολόγος MSc, ιδρυτής και Eπιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ. Σπούδασε στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (Master of Science) στην «Εφαρμοσμένη Διαιτολογία Διατροφή του Ανθρώπου» και Υπ. Διδάκτωρ του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Έχει μετεκπαιδευτεί στο Καρδιολογικό Τμήμα του Medical Center Of Boston (New England Heart Center) των ΗΠΑ. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 2.500 κείμενα και έχει κάνει πολυάριθμες τηλεοπτικές εμφανίσεις. Είναι συγγραφέας πέντε βιβλίων, εκδότης του περιοδικού Λόγω... διατροφής και Πρόεδρος της Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας. Η διατροφή των παιδιών, όπως και όλων των ενηλίκων, θα πρέπει να περιλαμβάνει καλής ποιότητας τρόφιμα με υψηλή θρεπτική αξία. Για τον λόγο αυτό, η επιλογή τροφίμων από τις βασικές ομάδες αποτελεί μία πολύ σημαντική προτεραιότητα. Οι ομάδες των τροφίμων οι οποίες θα πρέπει να είναι καθημερινή διατροφική επιλογή είναι οι εξής: 1. Γάλακτος και γαλακτοκομικών 2. Φρούτων και λαχανικών 3. Δημητριακών 4. Κρέατος 1. Ομάδα γάλακτος και γαλακτοκομικών Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί, τα οποία συνεισφέρουν σημαντικά στην πρόσληψη της απαραίτητης ποσότητας ασβεστίου στα παιδιά. Το ασβέστιο είναι ένα μέταλλο ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα για τα παιδιά. Επιτελεί τον σημαντικότερο ρόλο στη δημιουργία γερών και υγιών οστών. Είναι βασικό, λοιπόν, από πολύ μικρό το παιδί να καταναλώνει τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, ώστε να εξασφαλίσει σωστή 18 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ

σκελετική ανάπτυξη. Επομένως, οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν ώστε τα γαλακτοκομικά να περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο του παιδιού. Ένα μικρό παιδί χρειάζεται καθημερινά 1.000 mg ασβεστίου. Αυτά μπορούν να καλυφθούν από: 4 ποτήρια γάλα (πλήρες ή αποβουτυρωμένο). Ή 2 ποτήρια γάλα και 100 γραμμάρια φέτα ή 80 γραμμάρια γραβιέρα (τα σκληρά τυριά είναι πιο πλούσια σε ασβέστιο). Ή 1 ποτήρι γάλα & 1 κεσεδάκι γιαούρτι & 30 γρ. τυρί. Οι πολύτιμες βιταμίνες των γαλακτοκομικών: Τα γαλακτοκομικά δεν τροφοδοτούν μόνο με ασβέστιο αλλά και με πολύτιμες βιταμίνες που επιτελούν σημαντικό ρόλο στη σωστή ανάπτυξη του παιδικού οργανισμού. Συγκεκριμένα: Βιταμίνη Α: Θεωρείται απαραίτητη για την όραση και κάποιες συστηματικές λειτουργίες, όπως είναι η ανάπτυξη και η μορφοποίηση των οστών και το ανοσοποιητικό σύστημα. Βιταμίνη B2 (Ριβοφλαβίνη): Συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των παιδιών, ενώ επίσης σπουδαίος είναι ο ρόλος της και στη μετατροπή των τροφών σε ενέργεια. Ταυτόχρονα, βοηθά τον παιδικό οργανισμό να αξιοποιήσει τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά όπως είναι οι πρωτεΐνες και οι υδατάνθρακες. 2. Ομάδα φρούτων και λαχανικών Η αυξημένη περιεκτικότητα των φρούτων και των λαχανικών σε θρεπτικά συστατικά ενισχύει τον παιδικό οργανισμό. Χάρη στο υψηλό περιεχόμενό τους σε νερό συμβάλουν στην ενυδάτωση, που είναι ιδιαίτερα σημαντική στην παιδική ηλικία λόγω της έντονης εφίδρωσης. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εντέρου και μειώνουν την απορρόφηση λίπους. Ο κορεσμός που προκαλούν έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη πρόσληψη μεγάλης ποσότητας τροφής ή ανθυγιεινών σνακ. Τα φρούτα και τα λαχανικά ενισχύουν το αμυντικό σύστημα των παιδιών, μιας και περιέχουν σημαντικές ποσότητες αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως β-καροτένιο, βιταμίνη C, λυκοπένιο, λουτεΐνη, ζεαξανθίνη κ.λπ. Τα παιδιά είναι σημαντικό να καταναλώνουν καθημερινά 5-7 μερίδες φρούτων και λαχανικών! Μην ξεχνάτε: Να αυξάνετε την ποσότητα των φρούτων και των λαχανικών που καταναλώνουν τα παιδιά σε περιόδους που αντιμετωπίζουν ιώσεις ή κρυολογήματα. Να προτιμάτε επίσης εποχιακά φρούτα και λαχανικά. Μην βράζετε τα λαχανικά αρκετή ώρα διότι έτσι χάνουν πολύτιμα συστατικά, όπως τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Προτιμήστε το μαγείρεμα στον ατμό κόβοντας τα λαχανικά σε μεγάλα κομμάτια. Να προσθέτετε λεμόνι ώστε να προστατεύονται τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν. Αν το παιδί σας δυσκολεύεται να φάει φρούτα, προτιμήστε αποξηραμένα και φτιάξτε ζελέ με φρέσκα φρούτα ή κομπόστα. 3. Ομάδα δημητριακών Στην ομάδα των δημητριακών ανήκουν τα δημητριακά πρωινού, το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι και η πατάτα. Είναι μία από τις σημαντικότερες ομάδες τροφίμων, η οποία θα πρέπει να καλύπτει καθημερινά περίπου το 50% των παιδικών ενεργειακών αναγκών. Απαραίτητες είναι 4-6 μερίδες δημητριακών ολικής αλέσεως, αφού περιέχουν περισσότερες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες σε σχέση με τις κατεργασμένες τροφές. 4. Ομάδα κρέατος Η ομάδα του κρέατος περιλαμβάνει μοσχάρι, χοιρινό, πουλερικά, ψάρι, θαλασσινά και τα αυγά. Η ομάδα αυτή προσφέρει πρωτεΐνες υψηλότατης βιολογικής αξίας, απαραίτητες για την ανάπτυξη των ιστών και την παραγωγή ενζύμων, ορμονών και αντισωμάτων. Επιπλέον, η ομάδα του κρέατος συνεισφέρει σημαντικά στην κάλυψη των καθημερινών αναγκών σε σίδηρο, που είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης και την πρόληψη της αναιμίας. Στην παιδική ηλικία ιδιαίτερα σημαντική είναι και η κατανάλωση ψαριών, λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Επιπρόσθετα, βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη των νευρώνων, ενώ η μειωμένη πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων σε μικρές ηλικίες έχει σχετιστεί με την εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών. Παροτρύνετε το παιδί να καταναλώνει: 2-3 φορές την εβδομάδα ψάρι, κοτόπουλο. 2 φορές την εβδομάδα κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό). 2-3 φορές την εβδομάδα αυγό. Συμπερασματικά, η σωστή διατροφή θα πρέπει να αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητά μας, ώστε να εξασφαλίσουμε την καλή υγεία του παιδιού αλλά και τη σωστή και ολοκληρωμένη ανάπτυξή του! ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ 19

ΠΑΙΔΙ από τη Χριστίνα Σαμαράκη, συμβουλευτική ψυχολόγο Καλοκαιρινές διακοπές Καλοκαιρινές διακοπές με βρέφη και νήπια Τα βρέφη και τα νήπια έχουν ανάγκη από ένα σχετικά αυστηρό πρόγραμμα αναφορικά με το φαγητό και τον ύπνο τους. Παρότι οι γονείς δεν χρειάζεται να αγχώνονται γι αυτό, είναι απαραίτητο να τηρήσουν μια ρουτίνα για να διατηρήσουν την ηρεμία τους. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι τα βρέφη και τα νήπια γίνονται γκρινιάρικα όταν είναι κουρασμένα, έχει περάσει η ώρα του ύπνου τους ή δεν έχουν φάει. Μοιραία, βέβαια, κάποιες μικροαλλαγές ή παραχωρήσεις μπορούν να γίνουν ανάλογα με τις δραστηριότητες της ημέρας, αφού στις καλοκαιρινές διακοπές οι ρυθμοί της οικογένειας αλλάζουν. Τα μικρά παιδιά επίσης χρειάζονται συνεχή απασχόληση με κάτι, κυρίως όταν βρίσκονται σε υπερέμε τα παιδιά Tα παιδιά δεν περιμένουν τον Αύγουστο για να ξεκινήσουν τις καλοκαιρινές διακοπές, αφού γι αυτά οι διακοπές ξεκινούν νωρίς, με το κλείσιμο των σχολείων. Ωστόσο, επειδή οι γονείς τους εργάζονται το μεγαλύτερο διάστημα του καλοκαιριού, έχουν προβλέψει πως εκείνα θα απασχολούνται όσο η οικογένεια παραμένει εντός των τειχών. Έτσι, τα παιδιά πηγαίνουν κατασκήνωση, επισκέπτονται τους παππούδες στο χωριό ή μένουν στην πόλη και ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες. Πολλά παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σπίτι βλέποντας τηλεόραση, ενώ κάποια άλλα αξιοποιούν τον χρόνο τους κάνοντας μαθήματα ξένων γλωσσών ή φροντιστήρια. Ελεύθερα ή όχι τα παιδιά στις καλοκαιρινές διακοπές; Όπως κι αν έχουν επιλέξει οι γονείς ή και τα ίδια τα παιδιά να περάσουν την περίοδο αυτή, τα πράγματα αλλάζουν όταν έρχεται η ώρα για τις οικογενειακές καλοκαιρινές διακοπές. Τότε πρέπει να συνδυαστούν οι ανάγκες και οι επιθυμίες των ενήλικων όσο και των ανήλικων μελών της οικογένειας. Σαφώς και η γνώμη των γονέων για τις καλοκαιρινές διακοπές χρειάζεται να υπερισχύσει, καθώς εκείνοι παίρνουν τις αποφάσεις για την οικογένεια και είναι οι πιο ώριμοι ώστε να επιλέξουν το καλύτερο για όλους. Επιπλέον, καθώς έχουν ανάγκη κι εκείνοι από ξεκούραση, είναι απαραίτητο να επιλέξουν εκείνες τις καλοκαιρινές διακοπές που θα τους παρέχουν ακριβώς αυτό, χωρίς, ωστόσο, να είναι εις βάρος των παιδιών τους. Ανεξάρτητα όμως από το μέρος ή τον τρόπο διακοπών που θα διαλέξουν, το δίλημμα που προβληματίζει πολλούς γονείς είναι πόσο ελεύθερα πρέπει να αφήσουν τα παιδιά τους στις καλοκαιρινές διακοπές. Καλοκαιρινές διακοπές χωρίς πρόγραμμα Είναι απαραίτητο για την ψυχική ισορροπία των παιδιών να αποφεύγονται οι καλοκαιρινές διακοπές με φορτωμένα προγράμματα και υποχρεώσεις αυστηρά οριοθετημένες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κι αυτό, γιατί τέτοιου είδους υποχρεώσεις είναι αντίθετες με το αληθινό νόημα των καλοκαιρινών διακοπών, αφού καταλήγουν στο να δημιουργούν αφόρητη ψυχοσωματική κούραση στα παιδιά. Ωστόσο, είναι απαραίτητο οι γονείς να χαράξουν ένα πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν τα παιδιά, κυρίως σε σχέση με τις βασικές τους ανάγκες όπως είναι το φαγητό και ο ύπνος. Το πόσο καθορισμένο θα είναι το πλαίσιο αυτό εξαρτάται από την ηλικία των παιδιών, τα ατομικά τους χαρακτηριστικά και τον τόπο που βρίσκεται η οικογένεια για καλοκαιρινές διακοπές. 20 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ