Αθήνα, 21 Οκτωβρίοσ 2014 13ο Σςνέδπιο «Τοςπιζμόρ & Ανάπηςξη» «Τα Σηπαηηγικά Πλεονεκηήμαηα ηηρ Ελλάδορ: Επενδύζειρ & Ανάπηςξη» Ομιλία κ. Χπήζηος Μεγάλος Διεςθύνυν Σύμβοςλορ, Eurobank Κπξίεο θαη Κχξηνη, Ύζηεξα θαη απφ ηε θεηηλή ρξνληά δελ κέλεη θακία ακθηβνιία φηη ν ηνπξηζκφο δελ είλαη κφλν έλαο απφ ηνπο ζεκειηψδεηο ππιψλεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Αιιά φπσο απεδείρζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πνιπεηνχο θξίζεο, απνηειεί ην βαζηθφ θιάδν αληίζηαζεο ζηηο ζπλέπεηέο ηεο. Μέζα ζηηο πην δχζθνιεο ζπλζήθεο πνπ έρεη γλσξίζεη ε ειιεληθή νηθνλνκία ζηελ πξφζθαηε ηζηνξία ηεο, ν Σνπξηζκφο ήηαλ εθείλνο πνπ κε ηε ζεκαληηθή ζπλεηζθνξά ηνπ ζηήξημε ην Αθαζάξηζην Εγρψξην Πξντφλ, ηηο 1
επελδχζεηο αιιά πξνπάλησλ ηελ απαζρφιεζε ζε κηα ζπγθπξία θαηά ηελ νπνία ε θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο απνηειεί πξνηεξαηφηεηα γηα ηε δηαηήξεζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη πξνυπφζεζε βηψζηκεο εμφδνπ απφ ηελ θξίζε. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Σξάπεδαο ηεο Ειιάδνο, απφ 14,4εθ μέλνπο επηζθέπηεο ην 2005, πήγακε ζηα 17,9εθ ην 2013 (θαη ζην ηζηνξηθφ πςειφ ησλ 20,1εθ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αθίμεσλ κέζσ θξνπαδηέξαο). Σν πξψην νθηάκελν ηνπ 2014 νη αθίμεηο ζηα κεγαιχηεξα αεξνδξφκηα ηεο ρψξαο ζεκείσζαλ εηήζηα αχμεζε 15,8% κε ηελ ηειηθή πξφβιεςε λα δηακνξθψλεηαη ζηα 21,5 εθ πεξίπνπ. Οη άμεσες εηζπξάμεηο απφ ηαμηδησηηθέο ππεξεζίεο, αλήιζαλ ην 2013 ζηα 11,7 δηο επξψ. Σν ηξέρνλ έηνο, ηα έζνδα απφ ηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα αλακέλεηαη λα παξακείλνπλ ζε αλνδηθή πνξεία θαη λα μεπεξάζνπλ ηα 13 δηο επξψ (πνζνζηφ άλσ ηνπ 7% ηνπ ΑΕΠ). 2
Εθηφο απφ ηηο άκεζεο ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο, ν ηνπξηζκφο δηαζθαιίδεη έζνδα κέζσ ηεο έμμεσης επίδξαζήο ηνπ ζε κεγάιν αξηζκφ άιισλ ζεκαληηθψλ θιάδσλ ηεο νηθνλνκίαο (ηξφθηκα-πνηά, εκπφξην), ρξεκαηννηθνλνκηθέο ππεξεζίαο, αθίλεηε πεξηνπζία θαη ηειεπηθνηλσλίεο. χκθσλα κε ην Παγθφζκην πκβνχιην Σνπξηζκνχ θαη Σαμηδίσλ (World Travel and Tourism Council), ε ζπλνιηθή ζπκβνιή ηνπ ηνπξηζηηθνχ ηνκέα ζην ΑΕΠ ηεο Ειιάδαο αλήιζε ζηα 28,3 δηο επξψ ην 2013 (15,5% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΕΠ), ην νπνίν απνηειεί ην 27 ν πςειφηεξν πνζνζηφ ζε ζχλνιν 184 ρσξψλ δηεζλψο. Παξάιιεια, ν ηνπξηζηηθφο ηνκέαο έρεη ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο. Σν ζχλνιν ηεο άμεσης επίδξαζήο ηνπ εθηηκάηαη ζε 320,000 πεξίπνπ ζέζεηο εξγαζίαο ην 2013, δειαδή, 9,2% ηνπ ζπλφινπ ησλ απαζρνινπκέλσλ, θαη καδί κε ηελ έκκεζε επίδξαζε έθηαζε ζε 657,000, δειαδή 18,9% ηνπ ζπλφινπ ησλ εξγαδνκέλσλ. ε νξίδνληα δεθαεηίαο, ε ζπκβνιή ηνπ ηνπξηζκνχ ζηε 3
ζπλνιηθή απαζρφιεζε εθηηκάηαη φηη ζα απμεζεί κε ξπζκφ 2,3% εηεζίσο, θζάλνληαο ην 2024 ζηηο 846,000 ζέζεηο εξγαζίαο θαη θαιχπηνληαο πνζνζηφ 21,5% πεξίπνπ ηνπ ζπλφινπ. Παξά ηηο ηδηαίηεξα ζεηηθέο απηέο επηδφζεηο, παξακέλνπλ πξνο αληηκεηψπηζε ζεκαληηθέο δπζθνιίεο θαη πξνθιήζεηο. Γηα παξάδεηγκα, έλα ζνβαξφ πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ν ηνπξηζηηθφο θιάδνο ζηελ ηξέρνπζα ζπγθπξία είλαη ε έιιεηςε ξεπζηφηεηαο, θπξίσο ιφγσ ηνπ πςεινχ δαλεηζκνχ, ηεο απφζβεζεο ησλ πξφζθαησλ επελδπηηθψλ ζρεδίσλ, ηεο θάκςεο ησλ εζφδσλ ηνπ θιάδνπ ηελ θξίζηκε πεξίνδν 2009-2012 αιιά θαη ιφγσ ησλ ζεκαληηθψλ θαζπζηεξήζεσλ ζηηο εθηακηεχζεηο ησλ θξαηηθψλ επηρνξεγήζεσλ ηελ ηειεπηαία πεληαεηία. Η ζεκαληηθή αχμεζε ησλ ηνπξηζηηθψλ εζφδσλ ηα δχν ηειεπηαία έηε παξά ηα πξνβιήκαηα απηά, απνηειεί ηδηαίηεξα ελζαξξπληηθή εμέιημε. Μάιηζηα φπσο φια δείρλνπλ, ην 2014 ζα είλαη ρξνληά ξεθφξ. Επηπξνζζέησο, 4
o ε ζηαδηαθή ζηαζεξνπνίεζε ηεο εγρψξηαο νηθνλνκίαο, o ε επαλαηνπνζέηεζε ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ζηνλ παγθφζκην ηνπξηζηηθφ ράξηε, o ε απμαλφκελε δήηεζε γηα ηνπξηζηηθέο επελδχζεηο ζηε ρψξα απφ ην εμσηεξηθφ, o ε εμπγίαλζε πξνβιεκαηηθψλ θνξέσλ ηνπ θιάδνπ, θαη o ε αμηνπνίεζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ αεξνδξνκίσλ ζέηνπλ ζηέξεεο βάζεηο γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ ζεκαληηθφηεξνπ εμαγψγηκνπ πξντφληνο ηεο ρψξαο. Με ηνλ ηνπξηζκφ λα είλαη έλαο απφ ηνπο θεληξηθνχο ππιψλεο ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Eurobank ζηνλ ηνκέα ηεο Σξαπεδηθήο Επηρεηξήζεσλ, ε πξφζεζή καο είλαη λα δηαδξακαηίζνπκε πξσηαγσληζηηθφ ξφιν ζηε ζηήξημε ηνπ θιάδνπ. Θέισ εδψ λα ηνλίζσ φηη ε Eurobank είλαη εηαίξνο ηνπ ΕΣΕ ηα ηειεπηαία 10 ρξφληα, θαηά ηα νπνία ε Σξάπεδα ζηάζεθε κε ζπλέπεηα θαη ζηαζεξφηεηα δίπια ζηηο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνπξηζκνχ, αθφκε θαη ζε ηδηαίηεξα δχζθνιεο πεξηφδνπο. 5
Ο ηνπξηζηηθφο θιάδνο έρεη, απφ ηε θχζε ηνπ, ζεκαληηθέο ηδηαηηεξφηεηεο, φπσο: o ηελ επνρηθφηεηα ησλ ρξεκαηηθψλ ξνψλ, o ηελ αλάγθε δηαξθψλ επελδχζεσλ γηα ηε δηαηήξεζε θαη βειηίσζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη, σο εθ ηνχηνπ, o ηνλ πςειφ δαλεηζκφ, αιιά θαη o ηα δηαζθαιηζκέλα έζνδα κέζσ ησλ ζπκβνιαίσλ κε ηνπο Tour Operators. Γηα απηφ ην ιφγν απαηηεί εμεηδηθεπκέλε αληηκεηψπηζε απφ ηνλ ηξαπεδηθφ θιάδν. Έηζη, ζηελ Eurobank πξνρσξήζακε έλα επηπιένλ βήκα ζηελ πςειή εμεηδίθεπζε πνπ πξνζθέξνπκε ζηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο καο. Καη γη απηφ δεκηνπξγήζακε έλαλ εηδηθφ ηνκέα γηα ηνλ ηνπξηζηηθφ θιάδν. Ο Τομέαρ Hotel & Leisure, ζπζηάζεθε κε ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ 6
ραξηνθπιαθίνπ ηεο Σξάπεδαο ζπλνιηθνχ χςνπο 1,5 δηο επξψ. Μεξηθά βαζηθά ζηνηρεία ηνπ ραξηνθπιαθίνπ ηνπξηζκνχ ηεο Eurobank πνπ αμίδεη λα αλαθεξζνχλ είλαη ηα αθφινπζα: o H Eurobank έρεη ηνπνζεηεζεί ζηξαηεγηθά ζηνπο κεγαιχηεξνπο μελνδνρεηαθνχο νκίινπο πνπ ζπλεξγάδνληαη κε ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο δηεζλείο tour operators. o Απφ ηα 1,5 δηο επξψ ηνπ ζπλνιηθνχ καο ραξηνθπιαθίνπ γηα ηνλ ηνπξηζκνχ, ην 80%, αθνξά ηνπο 30 κεγαιχηεξνπο ειιεληθνχο μελνδνρεηαθνχο νκίινπο κε 160 κεζαία θαη κεγάια resorts θαη ζχλνιν δσκαηίσλ πεξί ηηο 35 ρηιηάδεο. o Η κεγάιε πιεηνςεθία ησλ ηνπξηζηηθψλ επελδχζεσλ πνπ έρνπκε ρξεκαηνδνηήζεη βξίζθεηαη ζηνπο ηξείο δεκνθηιέζηεξνπο 7
παξαζεξηζηηθνχο πξννξηζκνχο ηεο Ειιάδαο: 40% ζηελ Κξήηε, 28% ζηε Ρφδν θαη 18% ζηελ Κσ. o Σέινο, αμίδεη λα ζεκεησζεί ε πςειή πνηφηεηα ρξεκαηνδνηνχκελσλ παγίσλ. πγθεθξηκέλα, άλσ ηνπ 80% ησλ μελνδνρείσλ πνπ έρνπκε ρξεκαηνδνηήζεη είλαη 4 ή 5 αζηέξσλ, κε ηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ηνπο λα αθνξά κνλάδεο πνπ έρνπλ θαηαζθεπαζηεί ή πιήξσο αλαθαηληζζεί εληφο ηεο ηειεπηαίαο 10εηίαο. Η ζηξαηεγηθή ηελ νπνία αλαπηχζζεη πιένλ ν Σνκέαο Hotel & Leisure ηεο Eurobank θηλείηαη ζε ηξείο βαζηθνχο άμνλεο: 1. ηελ αναδιοπγάνυζη αναζηπέτιμυν πποβλημαηικών ζσέζευν πνπ πεξηιακβάλεη κία ζεηξά ιεηηνπξγηθψλ, δαλεηαθψλ θαη θεθαιαηαθψλ αλαδηαξζξψζεσλ ζε ζπλδπαζκφ κε εμεχξεζε ζηξαηεγηθψλ επελδπηψλ, κε ζηφρν 8
ηελ επαλαηνπνζέηεζε ησλ ζρέζεσλ ζε βηψζηκε θαη πγηή βάζε. 2. ηελ επιλεκηική σπημαηοδόηηζη λέσλ projects πνπ αθνξνχλ επελδχζεηο ζε πθηζηάκελα ή λέα Resorts, θαη 3. ηελ ζςνεσή, ςτηλήρ ποιόηηηαρ εξςπηπέηηζη φισλ ησλ αλαγθψλ ησλ πειαηψλ καο. Βαζηθφο ζηφρνο ηνπ Σνκέα Hotel & Leisure ηεο Eurobank είλαη λα απνηειέζεη one-stop-shop γηα ηνπο πειάηεο ηνπ θιάδνπ ηφζν γηα Opex & Capex financing, φζν θαη γηα Financial & Operational Advisory αιιά θαη γηα Management/Lease and Sale Agreements. Μέζσ ηνπ λενζχζηαηνπ ηνκέα ε ηξάπεδά καο επηδηψθεη φρη κφλν λα είλαη απιφο αξσγφο ηεο πγηνχο μελνδνρεηαθήο δξαζηεξηφηεηαο αιιά θαη ζπλδηακνξθσηήο ησλ εμειίμεσλ ζε έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά «δηεζλψο εκπνξεχζηκα αγαζά» ηεο ρψξαο καο. 9
Αμίδεη λα ζεκεηψζσ φηη απφ ηελ αξρή ηνπ έηνπο κέρξη ζήκεξα έρνπλ εγθξηζεί 65 εθ. λέεο ρξεκαηνδνηήζεηο (λέα ιεθηά φρη αλαδηαξζξψζεηο) ελψ κέρξη ην ηέινο ηνπ έηνπο ην κέγεζνο απηφ ζα αλέιζεη ζηα 100 εθ. Σαπηνρξφλσο, ζπλερίδνπκε ηελ πξνζπάζεηα γηα ηελ αλαδηάηαμε ηνπ ηνπξηζηηθνχ επηρεηξεκαηηθνχ ράξηε ηεο ρψξαο καο ζε πγηείο θαη βηψζηκεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο βάζεηο Εηζη, Μεζνιαβήζακε γηα ηελ είζνδν ζηξαηεγηθψλ επελδπηψλ ζε 5 μελνδνρεηαθέο κνλάδεο πξνθεηκέλνπ απηέο λα θαηαζηνχλ βηψζηκεο κε ηελ ζπλαίλεζε ησλ παιαηψλ ηδηνθηεηψλ ηνπο, ελψ είκαζηε ε πξψηε ηξάπεδα ζηελ Ειιάδα πνπ ηνπνζέηεζε management δηεζλνχο θχξνπο ζε 10
μελνδνρεηαθή επηρείξεζε κε ηε ζπλαίλεζε ηνπ ηδηνθηήηε θαζηζηψληαο ηελ βηψζηκε. Κπξίεο θαη Κχξηνη, Χσξίο ακθηβνιία, ν ηνπξηζηηθφο θιάδνο απνηειεί ζήκεξα ηελ «αηκνκεραλή» ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη έλαλ απφ ηνπο βαζηθνχο κνρινχο γηα ηελ έμνδν ηεο ρψξαο απφ ηελ πνιπεηή θξίζε. Παξακέλνληαο πξνζεισκέλε ζηηο αξρέο ηεο πγηνχο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ε Eurobank ζπλερίδεη λα εξγάδεηαη ζθιεξά ζην πιεπξφ ηνπ ΕΣΕ θαη ησλ ινηπψλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ κε ζηφρν ηελ έκπξαθηε ζηήξημε ησλ πγηψλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ. αο επραξηζηψ. 11