ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ &ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΑ «ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προγράμματα Κατάρτισης στο Πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα του Υπουργείου Ανάπτυξης: Μια Περιγραφική Στατιστική Ανάλυση. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ Α.Μ. 178 Επιβλέπων καθηγητής: κ.γούτσος Σταύρος Οκτώβριος 2007
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦ.0 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 2. ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 8 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦ. 1. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ (SPSS) 1.1 EΙΣΑΓΩΓΗ 10 1.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ 11 1.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ 12 1.4 ΣΧΕΣΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 15 1.5 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ (ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛHΤΩΝ) 16 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦ. 2. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ( ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ) 2.1 ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 18 2.2 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 20 2.3 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 22 2.4 ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΖΩΗ 26 2.5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 29 2.6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 31 ΚΕΦ. 3. ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΜΕΝΗ ΠΙΝΑΚΟΠΟΙΗΣΗ (CROSSTABS) ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 33 3.2 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤ/ΜΕΝΟΙ ΟΤΙ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑ 33 3.3 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΕΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΘΗΚΑΝ 34 3.4 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 34 2
3.5 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ 34 3.6 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 35 3.7 ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤ/ΜΕΝΟΙ ΟΤΙ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑ 35 3.8 ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ 35 3.9 ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 36 3.10 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 36 3.11 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 36 3.12 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 37 3.13 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΕΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΘΗΚΑΝ 37 3.14 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 37 3.15 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ 38 3.16 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 38 3.17 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ 38 3.18 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ 39 3.19 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 39 3.20 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΕΙΤΕ ΣΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΙΤΕ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΚ 39 ΚΕΦ. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 4.1 ΠΡΟΦΙΛ ΚΑΤΑΡΤΙΖΟΜΕΝΩΝ 45 4.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 48 3
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 1) CROSSTABS ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 2) ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 4
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι φανερή απαίτηση των καιρών μας, η ελληνική οικονομία να εξελιχθεί από οικονομία παραδοσιακών δραστηριοτήτων με χαμηλή και μέση ένταση γνώσης σε νέα οικονομία έντασης γνώσης. Παραδοσιακές παραγωγικές δραστηριότητες που διέθεταν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε ελάχιστα απαιτητικές κλειστές εγχώριες αγορές οφείλουν να ανοιχτούν πλέον στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να αντιμετωπίσουν από τη μια πλευρά τις χαμηλού κόστους οικονομίες της ανατολικής Ευρώπης και της Ασίας και από την άλλη πλευρά τις υψηλής ποιότητας οικονομίες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Άπω Ανατολής. Η εμμονή στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών χαμηλής προστιθέμενης αξίας οδηγεί είτε σε συρρίκνωση της αμοιβής των συντελεστών παραγωγής είτε στην εξαφάνιση των ίδιων των παραγωγικών δραστηριοτήτων, πολιτικές κοινωνικά επιζήμιες. Η αναβάθμιση της οικονομίας και η ένταξη σε αυτήν διεθνώς ανταγωνιστικών παραγωγικών δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι αναγκαία για την οικονομική αλλά και για την κοινωνική πολιτική της Ελλάδας. Όλες οι δράσεις που αφορούν στο ανθρώπινο δυναμικό στοχεύουν στην υλοποίηση της επιδιωκόμενης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, μέσω της αναβάθμισης και του εκσυγχρονισμού των προσφερόμενων υπηρεσιών, της εφαρμογής νέων τεχνολογιών και συστημάτων διαχείρισης της τεχνογνωσίας, της διασφάλισης της ποιότητας και υιοθέτησης διαδικασιών πιστοποίησης των προϊόντων, της εισαγωγής και εφαρμογής συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, της εισαγωγής και εφαρμογής συστημάτων ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, Οι ειδικότεροι στόχοι των παρεμβάσεων, όπως αναπτύσσονται στις δράσεις του Επιχειρησιακού Προγράμματος, έχουν άμεση σύνδεση και συνέργια με τις προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και ειδικότερα, αναλύονται ως ακολούθως: Α) Στον τομέα του Τουρισμού, ο ανθρώπινος παράγοντας αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράμετρο για την επίτευξη των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί στην προγραμματική περίοδο 2000-2006 και αποβλέπουν: Στον εμπλουτισμό και τη διαφοροποίηση της σύνθεσης του «τουριστικού προϊόντος» Στην αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας των προσφερομένων τουριστικών υπηρεσιών, Στον εκσυγχρονισμό των τουριστικών επιχειρήσεων της χώρας, Στη μείωση της εποχικότητας των τουριστικών δραστηριοτήτων, Το σύνολο των προβλεπόμενων παρεμβάσεων «Εκπαίδευση και κατάρτιση στον τομέα του Τουρισμού», συμβάλλει ώστε η παρεχόμενη αρχική εκπαίδευση και κατάρτιση: Να συνδέεται με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, Να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων, 5
Να παρέχει τα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα που ενισχύουν τις δυνατότητες απασχόλησης στους αποφοίτους του Οργανισμού Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Να διασφαλίζει στους εργαζόμενους στον τουριστικό τομέα, την διατήρηση των θέσεων εργασίας και την επαγγελματική τους ανέλιξη, Να ενθαρρύνει την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, Να παρέχει την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση στο ανθρώπινο δυναμικό που θα απασχοληθεί στις νέες μορφές τουρισμού, Β) Στον Τομέα της Μεταποίησης, Εμπορίου και Υπηρεσιών ο πρωταρχικός στόχος των προγραμματισμένων παρεμβάσεων είναι: η αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων υψηλών προσόντων στις μεταποιητικές και εμπορικές επιχειρήσεις, κυρίως ΜΜΕ, η βελτίωση της ικανότητας των επιχειρήσεων στην ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των στελεχών της Διοίκησης, ώστε να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες ανάγκες που δημιουργούνται από την εφαρμογή νέας νομοθεσίας και την εισαγωγή καινοτομικών εργαλείων και θεσμών στην πολιτική για τις επιχειρήσεις. Απευθύνεται στον κορμό του επιχειρηματικού δυναμικού της χώρας, τις ΜΜΕ, και εξειδικεύει τη στήριξη της επιχειρηματικότητας στους τομείς που οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν έλλειμμα: καινοτομία, ποιότητα, νέες τεχνολογίες περιβάλλον και ενθαρρύνει την εκκίνηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι ειδικότεροι επιχειρησιακοί στόχοι των δράσεων αποβλέπουν: Στη στήριξη των δυναμικών ΜΜΕ, ώστε να ξεπεράσουν διαπιστωμένες διαρθρωτικές αδυναμίες, να εξελιχθούν σε απόλυτα ανταγωνιστικές επιχειρήσεις σε διεθνές επίπεδο και να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης και για άλλες επιχειρήσεις, Στην κάλυψη ελλείψεων σε συγκεκριμένους επιχειρηματικούς τομείς η ύπαρξη των οποίων θα στηρίξει την ανάπτυξη του συνόλου του επιχειρηματικού ιστού της χώρας, Στην ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων, ειδικότερα από νέους, γυναίκες, και άτομα από άλλες πολιτισμικές ομάδες, Στην ενθάρρυνση και εμψύχωση των ΜΜΕ & ΠΜΕ στο ηλεκτρονικό επιχειρείν, Στην πλαισίωση των υποστηρικτικών δομών και φορέων με καταρτισμένα άτομα που θα εμπλακούν στην επίτευξη των παραπάνω στόχων, Η μετεξέλιξη της ελληνικής οικονομίας σε νέα οικονομία έντασης γνώσης, προϋποθέτει υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό που θα συμβάλλει στη δημιουργία και στήριξη του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος τόσο σε εθνικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο. Γ) Στον τομέα της τεχνολογίας και της έρευνας, το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για ανταγωνιστικές και υψηλής ποιότητας δραστηριότητες. Οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αύξηση του αριθμού και των δεξιοτήτων του ερευνητικού προσωπικού που απασχολείται στις επιχειρήσεις με ενέργειες που θα διευκολύνουν την τοποθέτηση ερευνητών και τεχνικών έρευνας σε επιχειρήσεις. Βασικός στόχος είναι η αναβάθμιση της σημασίας της έρευνας και της τεχνολογικής ανανέωσης 6
στη στρατηγική των επιχειρήσεων ως σημαντικό στοιχείο για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Η υλοποίηση των δράσεων εκτιμάται ότι θα διευκολύνει τη δημιουργία ευκαιριών ένταξης ερευνητικού προσωπικού υψηλών προσόντων στο ελληνικό παραγωγικό επιστημονικό και τεχνολογικό σύστημα, ιδίως σε επιχειρήσεις. Προσπάθεια θα καταβληθεί για περαιτέρω αναβάθμιση της ποιότητας του ερευνητικού προσωπικού και εμπλουτισμό του με εμπειρίες από τη βιομηχανική έρευνα. Οι βασικοί στόχοι του είναι: Η διεύρυνση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ελληνικού ερευνητικού και τεχνολογικού δυναμικού μέσω της κατάρτισης και της προσέλκυσης ερευνητών στην Ελλάδα, Η ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού των επιχειρήσεων μέσω τοποθέτησης προσωπικού σε αυτές, Η παρακολούθηση της αγοράς εργασίας στην έρευνα και την τεχνολογία, Η δικτύωση των ερευνητριών για την προώθηση της ισότητας ευκαιριών στην Ε & Τ Η επιμόρφωση του προσωπικού και η διάχυση των επιστημονικών και τεχνολογικών υπηρεσιών, μέσω ανθρώπινων δικτύων ή με άλλους τρόπους. 7
2. ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και κυρίως ο εκσυγχρονισμός των δεξιοτήτων είναι αποφασιστικής σημασίας στην οικονομία που βασίζεται στη γνώση. Στο πεδίο αυτό η αρχική επαγγελματική κατάρτιση και η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προσαρμογή του ανθρώπινου δυναμικού στις νέες συνθήκες οργάνωσης της εργασίας και στις νέες τεχνολογίες. Κεντρικός στόχος είναι η ανάπτυξη και βελτίωση των προσόντων και των ικανοτήτων των ανέργων και των εργαζομένων και η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Η κατάρτιση είναι ένα σύνολο ενεργειών που σχεδιάζονται με σκοπό την απόκτηση από τον καταρτιζόμενο αναγκαίων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων και αυτό που προσπαθούμε μέσα από την παρούσα εργασία είναι να δούμε κατά πόσο τα προγράμματα κατάρτισης δίνουν την ευκαιρία για τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και την προσαρμογή της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στις απαιτήσεις της σύγχρονης οικονομίας. Η εργασία είναι χωρισμένη σε δυο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελεί το θεωρητικό κομμάτι των μεθόδων που χρησιμοποιούμε και το δεύτερο είναι το πρακτικό δηλαδή η εφαρμογή των μεθόδων που αναλύσαμε σε πραγματικά δεδομένα. Το θεωρητικό μέρος είναι χωρισμένο σε δύο κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρουμε τις δυνατότητες του SPSS για την στατιστική ανάλυση μιας και δυο μεταβλητών ενός ή περισσοτέρων δειγμάτων καθώς επίσης και για το πώς μπορούμε να καθορίσουμε τη σχέση (αν υπάρχει ή όχι ) μεταξύ τους. Πριν την αναφορά μας γύρω από τις μεταβλητές τονίζουμε κάποια σημεία στα οποία πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα, και τα οποία είναι απαραίτητα στο αρχικό στάδιο επεξεργασίας των δεδομένων μας (καθορισμός μεταβλητής κτλ). Στο δεύτερο κεφάλαιο κάνουμε μια πρώτη αναφορά γύρω από την Πολυδιάστατη Ανάλυση Δεδομένων τονίζοντας τη χρησιμότητα τους στις διάφορες επιστήμες, τον τρόπο με τον οποίο η ανάλυση αυτή λειτουργεί και τα κύρια χαρακτηριστικά της. Γενικά είναι ένα σύνολο μεθόδων οι οποίες ξεκινώντας από τα ίδια τα δεδομένα και χωρίς καμία υπόθεση ερευνούν τις τάσεις, τις σχέσεις και τις ομαδοποιήσεις τους. Στη συνέχεια αναλύουμε μια σημαντική μέθοδο την ανάλυση των κύριων συνεκτικών συνιστωσών. Είναι μια τεχνική που έχει ως στόχο τη μείωση της διάστασης των δεδομένων διατηρώντας σχεδόν όλη την ολική μεταβλητότητα των αρχικών μεταβλητών. Η ανάλυση γίνεται με τη βοήθεια των μαθηματικών σχέσεων και βασίζεται στους πίνακες ( δειγματικής ) συσχέτισης, (δειγματικής ) συνδιασποράς κτλ. Το πρακτικό μέρος της παρούσας εργασίας διερευνά τους παράγοντες οι οποίοι αξιολογούν το πρόγραμμα συνεχιζόμενης Κατάρτισης που υλοποιείται σε πιστοποιημένες δομές. Διεξήχθη έρευνα, ο δειγματικός χώρος της οποίας περιλαμβάνει καταρτιζόμενους από διάφορες περιοχές της Ελλάδας που ανήκουν στο τομέα Δέρματος, Ξύλου/Επίπλου, Πλαστικών, Κλωστοϋφαντουργίας. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τη συμβολή και τη βαρύτητα μεταβλητών που σχετίζονται με: το προφίλ του καταρτιζόμενου (δημογραφικά χαρακτηριστικά, σημερινή εργασιακή κατάσταση κ.α.), αξιολόγηση της συμβολής του προγράμματος κατάρτισης στην απασχόληση (λόγοι που ώθησαν στην συμμετοχή του συγκεκριμένου προγράμματος κατάρτισης, απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων κ.α.), την προσφορά του προγράμματος κατάρτισης σε προσωπικό επίπεδο (προαγωγή, βελτίωση μισθού, εμπλουτισμός γνώσεων κ.α.) και αξιολόγηση της κατάρτισης (οργάνωση του προγράμματος, εκπαιδευτική μεθοδολογία, ικανότητα εκπαιδευτών, περιεχόμενο και αποτελεσματικότητα του προγράμματος κ.α.). 8
Πιο συγκεκριμένα στο κεφάλαιο 3 αναλύουμε σχεδόν όλες τις μεταβλητές με τη βοήθεια της περιγραφικής στατιστικής και επιμένουμε λίγο περισσότερο σε εκείνες που αποτελούν τους παράγοντες αξιολόγησης του προγράμματος κατάρτισης. Στο κεφάλαιο 4 περνάμε στο επόμενο στάδιο εντοπίζοντας σχέσεις ανάμεσα σε δυο μεταβλητές του ερωτηματολογίου. Το κριτήριο με το οποίο γίνεται ο έλεγχος είναι ο Χ έλεγχος ανεξαρτησίας και αναφέρουμε μόνο όσα παρουσιάζουν ενδιαφέρον (δηλαδή εκεί που υπάρχει κάποια σχέση ). Στη συνέχεια καταλήγουμε σε συμπεράσματα και στην εξαγωγή συγκεκριμένων προφίλ καταρτιζόμενων. Η εργασία κλείνει με συμπεράσματα που πηγάζουν από όλο το φάσμα της εργασίας, καθώς και με προτάσεις. Τέλος, λόγω της εφαρμογής όλων των παραπάνω μεθόδων, προκύπτει ένας πολύ μεγάλος αριθμός πινάκων, ο οποίος ήτανε αδύνατο να καταχωρηθεί στην εργασία. Για το λόγο αυτό στο Παράρτημα έχουμε βάλει όλους τους πίνακες που χρησιμοποιήσαμε στο πρακτικό μέρος της εργασίας. 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ (SPSS) 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο κεφάλαιο αυτό θα αναφέρουμε τις δυνατότητες τις οποίες έχουμε από την πλευρά της στατιστικής (περιγραφικής και συμπερασματολογίας μίας και δυο μεταβλητών) με τη βοήθεια του στατιστικού πακέτου SPSS. Θα επικεντρωθούμε περισσότερο στις σχέσεις μεταξύ δύο ή και περισσότέρων μεταβλητών όσο και στην στατιστική ανάλυση της μιας μεταβλητής. Τα υποκείμενα ενός πληθυσμού έχουν διάφορα χαρακτηριστικά κάποια από τα οποία ενδιαφερόμαστε να μελετήσουμε. Τα χαρακτηριστικά αυτά, τα οποία πιθανότατα μεταβάλλονται από υποκείμενο σε υποκείμενο τα ονομάζουμε μεταβλητή. Οι διακρίσεις που μπορούμε να κάνουμε μεταξύ της ίδιας πληροφορίας που παίρνουμε για δυο ή περισσότερα υποκείμενα με τη διαδικασία της μέτρησης μπορεί να αφορούν ποιότητα ή ποσότητα. Για τον προσδιορισμό τους είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας κλίμακας μέτρησης. Οι κλίμακες που χρησιμοποιούνται είναι: κατηγορίας, διάταξης, διαστήματος και αναλογίας και η σχέση τους φαίνεται στο παρακάτω σχήμα ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ (nominal) (ordinal) (interval) (ratio) SCALE Σαν μεταβλητές κατηγορίας, ορίζουμε τις μεταβλητές εκείνες που το σύνολο τιμών της δεν έχει καμία ιδιότητα (τόπος γέννησης, φύλο, οικογενειακή κατάσταση) Σαν μεταβλητές διάταξης, ορίζουμε εκείνες που για το σύνολο τιμών μπορούμε να ορίσουμε μια σχέση διάταξης (επίπεδο εκπαίδευσης, η στάση σε κάποιο ζήτημα) και σαν μεταβλητές scale ορίζουμε εκείνες των οποίων οι τιμές είναι αριθμοί και διακρίνονται ι) Σε διακριτές μεταβλητές, που παίρνουν μόνο «μεμονωμένες» τιμές και ιι) σε συνεχείς μεταβλητές που μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε τιμή ενός διαστήματος πραγματικών αριθμών (α,β). 10
Σε μια Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων θα πρέπει να απαντάμε πάντα στις παρακάτω ερωτήσεις πριν επιλέξουμε την κατάλληλη τεχνική. 1. Σε ποια κλίμακα μέτρησης ανήκουν οι μεταβλητές που μελετάμε; 2. Ισχύουν οι προϋπόθεσης της μεθόδου; 3. Έχουμε ανεξάρτητα ή εξαρτημένα δείγματα; 4. Ποιες από τις μεταβλητές μπορούν να θεωρηθούν ανεξάρτητες και ποιές εξαρτημένες; Το 1 ο βήμα που κάνουμε πάντα είναι η μελέτη και η παρουσίαση χωριστά κάθε μιας των μεταβλητών που περιλαμβάνονται σ αυτό. Λέγοντας μελέτη των μεταβλητών εννοούμε: Α) τον υπολογισμό των στατιστικών μέτρων στο δείγμα. Β) τον σχηματισμό του πίνακα συχνοτήτων για τις ποιοτικές μεταβλητές ή του ομαδοποιημένου πίνακα συχνοτήτων για τις ποσοτικές. Για τις ποιοτικές μεταβλητές αν είναι κατηγορίας τότε για τον σχηματισμό του πίνακα συχνοτήτων υπολογίζουμε τη σχετική συχνότητα και την επικρατούσα τιμή (μέση τιμή και διασπορά δεν έχουν νόημα), ενώ αν είναι διάταξης οι μεταβλητές υπολογίζουμε διάμεσο, επικρατούσα τιμή (μέση τιμή και διασπορά όχι απαραίτητα). Αντιθέτως τώρα στις ποσοτικές μεταβλητές υπολογίζουμε επιπλέον το μέσο όρο και τη διασπορά. Γ) τον έλεγχο της προσαρμογής της κατανομής του δείγματος σε κάποια κατανομή όπου γίνεται ως εξής: ι) για ποιοτικές μεταβλητές (κλίμακα κατηγορίας ή διάταξης) χρησιμοποιούμε το X 2 test (ελέγχουμε αν ο πίνακας συχνοτήτων μοιάζει με τον θεωρητικό πίνακα συχνοτήτων που θα προέκυπτε αν η μεταβλητή είχε στον πληθυσμό κάποια γνωστή εκ των προτέρων κατανομή). ιι) για ποσοτικές μεταβλητές (κλίμακας διαστήματος ή αναλογίας) χρησιμοποιούμε τον έλεγχο του Kolmogorov Smirnov (ελέγχουμε αν η αθροιστική συχνότητα της μεταβλητής στο δείγμα μοιάζει με τον πίνακα συχνοτήτων που θα προέκυπτε αν η μεταβλητή ακολουθούσε στον πληθυσμό κάποια γνωστή κατανομή). Δ) τον υπολογισμό ποσοστιαίων σημείων, διαστημάτων εμπιστοσύνης για τις παραμέτρους. 1.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ Οι δυνατότητες που έχουμε να κάνουμε σε μια μεταβλητή από τη μεριά της στατιστικής είναι να εφαρμόσουμε όλους τους τύπους της περιγραφικής στατιστικής και της στατιστικής συμπερασματολογίας (αναζήτηση της κατανομής του πληθυσμού του δείγματος). Το SPSS ενσωματώνει στατιστικούς ελέγχους αλλά και γραφικές διαδικασίες για την αναζήτηση της κατανομής μιας μεταβλητής με αποτέλεσμα να επιχειρείται να διαπιστωθεί. Α) Αν οι παρατηρούμενες συχνότητες διαφέρουν σημαντικά από τις αντίστοιχες αναμενόμενες μιας γνωστής κατανομής και αυτό πραγματοποιείται με τον X 2 -έλεγχο καλής προσαρμογής. 11
Β) Αν οι παρατηρούμενες συχνότητες μιας δίτιμης μεταβλητής απέχουν πολύ από τις αντίστοιχες αναμενόμενες μιας διωνυμικής κατανομής με δοσμένη πιθανότητα επιτυχίας (Binomial test). Γ) Αν η παρατηρούμενη συνάρτηση αθροιστικής κατανομής συμπίπτει με κάποια εκ των Poisson, ομοιόμορφη, κανονική κατανομή και αυτό επιτυγχάνεται με το test Kolmogorov Smirnov το οποίο έχει βελτιωθεί για κανονική κατανομή από το κριτήριο Lilliefors στην περίπτωση που μ, S εκτιμώνται από δείγμα. Δ) Αν οι παρατηρήσεις μιας μεταβλητής είναι τυχαίες. Ε) Αν υπάρχει αυτοσυσχέτιση μεταξύ των παρατηρήσεων. Όλοι οι παραπάνω έλεγχοι εκτός του τελευταίου είναι μη παραμετρικοί. Με τα γραφήματα P-P και Q-Q προσπαθούμε να διαπιστώσουμε πόσο κοντά σε κάποια κατανομή που προσδιορίζουμε είναι τα δεδομένα που επεξεργαζόμαστε. Όσο πιο έντονα φαίνεται ότι τα σημεία είναι συγκεντρωμένα γύρω από μια ευθεία (συνήθως στη διχοτόμο της γωνίας των αξόνων x-y) τόσο περισσότερο ενισχύεται η υπόθεση ότι τα δεδομένα ακολουθούν την κατανομή που έχει υποτεθεί. Γράφημα P-P: παριστάνουν σε σύστημα οριζοντίων και καθέτων αξόνων τις τιμές της παρατηρούμενης αθροιστικής συχνότητας της υποτιθέμενης κατανομής που ακολουθεί η μεταβλητή που εξετάζεται. Γράφημα Q-Q: παριστάνουν τα εκατοστημόρια (ποσοστιαία σημεία) της παρατηρούμενης ως προς την αναμενόμενη κατανομή. 1.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάλυση αυτή των μεταβλητών είναι η διάκριση τους σε ποιοτικές ή ποσοτικές. Οι μεταβλητές αυτές θα πρέπει να είναι ή και οι δυο ποιοτικές ή και δυο ποσοτικές.εμφανίζονται στα δεδομένα με την εξής δομή: Παρατήρηση Χ-μεταβλητή Υ-μεταβλητή 1 x1 y1 2 x2 y2...... n x n Αν οι μεταβλητές Χ,Υ είναι ποσοτικές, τα x i και y i ορίζουν ποσότητες, αν όμως οι μεταβλητές Χ,Υ είναι ποιοτικές τότε τα x i και y i είναι τα ονόματα των κατηγοριών στις οποίες αντιστοιχούν. Α )Για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά : Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι οι πίνακες συνάφειας και οι γραφικές παραστάσεις. Με τη διαδικασία «Crosstabs» του SPSS μπορούμε να πετύχουμε όχι μόνο y n 12
την άμεση κατασκευή του, αλλά επιπλέον να προχωρήσουμε και στην αναζήτηση της έντασης και της φύσης της σχέση τους ( X 2 έλεγχο ανεξαρτησίας και συσχετίσεις). Αν και οι δύο μεταβλητές είναι ποιοτικές κατηγορίας τότε έχει νόημα μόνο η ένταση των δύο μεταβλητών. Υπάρχουν μέτρα αναλογικής μείωσης του σφάλματος πρόβλεψης τα οποία επιτυγχάνονται με τους συντελεστές Lambda (λ) και τους συντελεστές αβεβαιότητας. Για την εφαρμογή τους απαραίτητο να θεωρήσουμε τη μια μεταβλητή ως ανεξάρτητη και την άλλη ως εξαρτημένη χωρίς βέβαια ο χαρακτηρισμός αυτός να ορίζει την σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Oι Lambda (λ) στηρίζονται στο εξής: αν ξέρουμε τις τιμές για τη μια μεταβλητή (ανεξάρτητη) η καλύτερη πολιτική για να προβλέψουμε τις τιμές της άλλης (εξαρτημένη) είναι να επιλέξουμε εκείνη με τη μεγαλύτερη συχνότητα και έτσι ελαχιστοποιούμε τον αριθμό των λαθεμένων προβλέψεων 0 λ 1. Για λ=1 έχουμε πλήρη σχέση μεταξύ των 2 μεταβλητών και επομένως μπορούμε να προβλέψουμε ακριβώς την τιμή της εξαρτημένης μεταβλητής. Για λ=0 οι δύο μεταβλητές είναι ανεξάρτητες μια και οι συχνότητες των κατηγοριών της εξαρτημένης είναι ίδιες για κάθε τιμή της ανεξάρτητης. Οι συντελεστές αβεβαιότητας έχουν την ίδια λογική με το Lambda αλλά είναι πιο αξιόπιστοι γιατί δεν χρησιμοποιούν για τον υπολογισμό τους μόνο την επικρατούσα τιμή αλλά όλες τις τιμές. Αν οι μεταβλητές είναι διάταξης (ordinal) χρησιμοποιούμε μέτρα τα οποία θα προσδιορίσουν και την ένταση αλλά και την φύση της συνάφειας (θετική ή αρνητική) όπου το λογισμικό τα χωρίζει σε 2 κατηγορίες. Στην 1 η ανήκουν εκείνα που απαιτούν το χαρακτηρισμό μιας μεταβλητής ως ανεξάρτητη και της άλλης ως εξαρτημένης. Βασίζονται στην ιδέα ότι ο βαθμός της σχέσης που συνδέει δυο μεταβλητές μπορεί να μετρηθεί με το βαθμό στον οποίο η γνώση των τιμών της μιας μεταβλητής βελτιώνει τις προβλέψεις μας για την άλλη. Τέτοια μέτρα είναι ο συντελεστής gamma (γ), οι συντελεστές Tau-b και Tau-c, οι συντελεστές του Kendall και του Somers. Όλοι αυτοί οι συντελεστές παίρνουν την μεγαλύτερη τιμή 1 όταν υπάρχει πλήρης σχέση μεταξύ των 2 μεταβλητών και την τιμή 0 όταν οι μεταβλητές είναι ανεξάρτητες. Για τον υπολογισμό τους θα πρέπει να αναφέρουμε κάποια πράγματα για τις έννοιες συμφωνία, ασυμφωνία, ισοπαλία. Θέλουμε να συγκρίνουμε το πλήθος Α των ζευγών που είναι σε συμφωνία με το πλήθος Β αυτών που είναι σε ασυμφωνία. (Ένα ζευγάρι περιπτώσεων λέμε ότι είναι σε συμφωνία όταν οι τιμές και των 2 μεταβλητών της μιας περίπτωσης είναι μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες τιμές των μεταβλητών της άλλης περίπτωσης. Αντίθετα ένα ζευγάρι περιπτώσεων λέμε ότι είναι σε ασυμφωνία όταν η τιμή για τη μια μεταβλητή της μιας περίπτωσης είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη τιμή της μεταβλητής της άλλης περίπτωσης, ενώ για τις τιμές της άλλης μεταβλητής ισχύει το αντίθετο). Αν το Α είναι πολύ μεγαλύτερο του Β τότε υπάρχει σχέση μεταξύ των 2 μεταβλητών και μάλιστα όταν αυξάνεται η μια αυξάνεται και η άλλη. Εδώ έχουμε θετική συσχέτιση. Ομοίως όταν το Β είναι πολύ μεγαλύτερο του Α έχουμε αρνητικά συσχετισμένες μεταβλητές. Αν όμως Α Β τότε οι μεταβλητές είναι ασυσχέτιστες. Επειδή θέλουμε το μέτρο που θα κατασκευάσουμε να παίρνει τιμές στο [- 1, 1] η διαφορά Α-Β θα πρέπει να τυποποιηθεί. Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται κάτι τέτοιο είναι η διαφορά των προαναφερθέντων μέτρων συνάφειας. Ο συντελεστής Τau-b είναι κατάλληλος για συμμετρικούς πίνακες ενώ ο Tau-c για μη συμμετρικούς. Στο συντελεστή gamma (γ) λαμβάνονται υπόψιν οι ισοπαλίες κάτι που δεν ισχύει για τους προηγούμενους συντελεστές. Τέλος με τον συντελεστή d του Somers μπορούμε να 13
κάνουμε υπολογισμούς θεωρώντας τη μια μεταβλητή εξαρτημένη και την άλλη ανεξάρτητη. Στην περίπτωση που η μια μεταβλητή είναι κατηγορίας (nominal) και η άλλη διαστημική (interval) θα χρησιμοποιούμε το συντελεστή eta (n) (0 n 1). Στο 0 έχουμε πλήρη συμφωνία και στο 1 πλήρη ασυμφωνία. Όπου n 2 εκφράζει το ποσοστό της διασποράς της εξαρτημένης μεταβλητής που εξηγείται από την ανεξάρτητη. Β) Για τα ποσοτικά χαρακτηριστικά: Οι δυνατότητες που έχουμε σε ποσοτικά χαρακτηριστικά είναι: Ι) να παρουσιάσουμε τα στατιστικά μέτρα μιας ποσοτικής μεταβλητής μέσα στις διάφορες κατηγορίες κάποιας ποιοτικής. ΙΙ) να παρουσιάσουμε (αλγεβρικά ή και γραφικά) τη μεταβολή μιας ποσοτικής μεταβλητής σε σχέση με τη μεταβολή κάποιας άλλης ποσοτικής και αναζήτηση της μεταξύ τους σχέσης. Σε ένα διάγραμμα διασποράς ενδιαφερόμαστε να ανακαλύψουμε αν υπάρχουν περιπτώσεις στο δείγμα μας οι οποίες εμφανίζουν ασυνήθιστους συνδυασμούς τιμών 2 μεταβλητών. Επιβεβαίωση μπορούμε να έχουμε από τα αντίστοιχα θηκογράμματα και φυλλογραφήματα (αναζητούμε τα παράτυπα και τα ακραία σημεία της κάθε εμπλεκόμενης μεταβλητής). Επίσης η μελέτη ενός διαγράμματος διασποράς φέρνει στην επιφάνεια πληροφορίες οι οποίες δεν είναι προσιτές από τον συντελεστή συσχέτισης (το στατιστικό μέτρο δηλαδή που χρησιμοποιείται για την αναζήτηση της έντασης και της φύσης της σχέσης μεταξύ 2 ποσοτικών μεταβλητών). Ο συντελεστής συσχέτισης του Pearson r μετρά την ένταση της γραμμικής συμμεταβολής 2 ποσοτικών μεταβλητών των δεδομένων μας. Όλα τα ( x, y ) i i βρίσκονται πάνω σε μια ευθεία με αρνητική ή θετική κλίση. Παίρνει τιμές στο [-1,1]. Όσο πιο κοντά βρίσκεται ο συντελεστής συσχέτισης τόσο πιο έντονη είναι η γραμμική συμμεταβολή, ενώ μια τιμή ίση ή πολύ κοντά στο 0 δηλώνει απουσία γραμμικής σχέσης μόνο και όχι οποιασδήποτε άλλης σχέσης όπως π.χ. ανεξαρτησίας. Στο ( 0.0-0.3 ] ορίζουν μια «ασθενή» γραμμική σχέση. Στο (0.3-0.6] ορίζουν μια «μέτρια» γραμμική σχέση. Στο ( 0.6-1.0) ορίζουν μια «ισχυρή» γραμμική σχέση. Το πρόσημο δηλώνει τη φύση της σχέσης (θετική ή αρνητική). Η συσχέτιση τέλος δεν σημαίνει αιτιότητα π.χ. ο υψηλός αρνητικός συντελεστής συσχέτισης ανάμεσα στα τροχαία ατυχήματα και στον αριθμό των γεννήσεων δεν σημαίνει τίποτα. Το SPSS πραγματοποιεί τον εντοπισμό της έντασης και της φύσης μεταξύ 2 μεταβλητών ποσοτικών μέσα από την εντολή Correlate. Ο έλεγχος υποθέσεων για το r του Pearson αποτιμά αν υπάρχει γραμμική σχέση μεταξύ των δυο μεταβλητών. Για να είναι αξιόπιστος θα πρέπει η από κοινού κατανομή να είναι διδιάστατη κανονική. Αν οι μεταβλητές είναι ποσοτικές και το διάγραμμα διασποράς έδειξε στοιχεία γραμμικής συμμεταβλητότητας τότε χρησιμοποιούμε τον συντελεστή συσχέτισης του Pearson. Αν οι μεταβλητές είναι διάταξης και οι ενδείξεις μας είναι μη γραμμικές τότε χρησιμοποιούμε τον συντελεστή συσχέτισης του Spearman ή τους συντελεστές Tau-b και Kendall. Επίσης θα πρέπει να προσέχουμε στην περίπτωση του υπολογισμού του συντελεστή συσχέτισης πολλών μεταβλητών ταυτόχρονα το χειρισμό μας στις ελλείπουσες τιμές. 14
Τέλος θα ήτανε χρήσιμο να κάνουμε μια αναφορά για τον συντελεστή μερικής συσχέτισης r. Καταρχήν προσδιορίζει την ένταση της γραμμικής σχέσης μεταξύ των p δυο μεταβλητών του δείγματος κάτω από την επίδραση μιας ή περισσοτέρων μεταβλητών ελέγχου. Δηλαδή θεωρούμε ότι όλες οι περιπτώσεις του δείγματος έχουν την ίδια τιμή ως προς τη μεταβλητή ελέγχου για την περίπτωση της γραμμικής συμμεταβλητότητας. Για να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε το μερικό συντελεστή συσχέτισης r μεταξύ των 2 p μεταβλητών χρειαζόμαστε και την τιμή του συντελεστή συσχέτισης. Αν r 0 και r = 0 p τότε η μεταβλητή ελέγχου επηρεάζει τη σχέση μεταξύ των μεταβλητών μας. Το SPSS το αντιμετωπίζει πάλι με την εντολή Correlate Partial. Οι μερικές συσχετίσεις μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμες στον εντοπισμό «ψεύτικων» σχέσεων (η σχέση μεταξύ των μεταβλητών Χ και Υ είναι «ψεύτικη» αν εμφανίζεται μόνο επειδή η Χ σχετίζεται με τη Ζ η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της Υ). Ο έλεγχος υποθέσεων για τον καθένα από τους μερικούς συντελεστές συσχέτισης αποτιμά αν υπάρχει γραμμική σχέση μεταξύ 2 μεταβλητών. Για να είναι αξιόπιστος θα πρέπει η από κοινού κατανομή όλων των εμπλεκομένων μεταβλητών να είναι η πολυδιάστατος κανονική κατανομή. r p 1.4 ΣΧΕΣΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Όταν θέλουμε να βγάλουμε συμπεράσματα για τη σύνδεση δυο μεταβλητών τον πληθυσμό από τον οποίο έχει επιλεγεί το δείγμα χρησιμοποιούμε τους συντελεστές συσχέτισης. Οι συντελεστές αυτοί διαφοροποιούνται ανάλογα με την κλίμακα μέτρησης των δυο μεταβλητών και το ποιά θεωρούμε ανεξάρτητη και εξαρτημένη μεταβλητή. Πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι η αριθμητική συσχέτιση δυο δειγμάτων δεν σημαίνει αναγκαστικά σχέση των δυο μεταβλητών. Οι στατιστικοί έλεγχοι της σχέσης δυο μεταβλητών απαντούν στο εξής ερώτημα: Υπάρχει σχέση; (ελέγχουμε την υπόθεση της ανεξαρτησίας). Αν ναι υπολογίζουμε τη μαθηματική σχέση που συνδέει τις δυο μεταβλητές, τον κατάλληλο συντελεστή συσχέτισης και ποια είναι η κατεύθυνση της (αν έχουμε μεταβλητές διάταξης ή συνεχείς μπορούμε να υπολογίσουμε αν η αύξηση των τιμών της μιας συνδυάζεται με αύξηση οπότε έχουμε θετική συσχέτιση)(φ.κολυβά-μαχαίρα). Οι γενικοί μέθοδοι που υπάρχουν για τον έλεγχο της σχέσης δυο μεταβλητών είναι: ι) Παλινδρόμηση (όταν η εξαρτημένη μεταβλητή είναι συνεχής) π.χ. μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η ανάλυση διασποράς και η γραμμική παλινδρόμηση. ιι) Μέθοδοι που στηρίζονται στην απόσταση X 2 (όταν η εξαρτημένη μεταβλητή είναι ποιοτική ). Π.χ. το X 2 test ανεξαρτησίας. X 2 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ 2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ H : Τα δύο χαρακτηριστικά είναι ανεξάρτητα. 0 H : Τα δύο χαρακτηριστικά είναι εξαρτημένα. 1 15
s k ( n θ ) 2 s k n 2 ij ij ij Στατιστικό : X 2 = = n i = 1j = 1 θ ij i = 1j = 1 θ ij Απορριπτική περιοχή : R = { X 2 X 2 ( s 1)( k 1), a} Περιορισμός : θ 5 ι, j i Οι περιπτώσεις που μπορούμε να συναντήσουμε, θα αναφερθούν αναλυτικά παρακάτω: Εξαρτημένη Μεταβλητή: Συνεχής Ανεξάρτητη Μεταβλητή: Συνεχής Η μέθοδος που χρησιμοποιούμε είναι η γραμμική παλινδρόμηση όπου η σχέση των 2 μεταβλητών εκφράζεται με τη χρήση μιας ευθείας γραμμής και ο κατάλληλος συντελεστής είναι ο συντελεστής γραμμικής συσχέτισης του Pearson. O συντελεστής του Pearson μετρά την ένταση της γραμμικής σχέσης δύο ποσοτικών μεταβλητών ορίζοντας παράλληλα και τη φύση της. Εξαρτημένη μεταβλητή: Συνεχής (ποσοτική ) / Διάταξης / Διάταξης Ανεξάρτητη μεταβλητή: Διάταξης (ποιοτική ) / Συνεχής / Διάταξης Χρησιμοποιούμε μη παραμετρική παλινδρόμηση με τη χρήση του συντελεστή Spearman ο οποίος υπολογίζεται αντικαθιστώντας τις τιμές των παρατηρήσεων με τις τάξεις τους και δεν έχει προϋποθέσεις κατανομής στον πληθυσμό. Ο συντελεστής συσχέτισης του Spearman υπολογίζεται σαν ένα μέτρο έντασης της σχέσης μεταξύ των δύο μεταβλητών στην περίπτωση που και οι δύο είναι διάταξης (ordinal). Το διάγραμμα διασποράς δεν έχει νόημα. Εξαρτημένη μεταβλητή: Συνεχής (ποσοτική) Ανεξάρτητη μεταβλητή: Κατηγορίας (ποιοτική) Χρησιμοποιούμε την ανάλυση διασποράς. 1.5 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ (ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ) Οι μέθοδοι ταυτόχρονης παρουσίασης δύο τουλάχιστον ποιοτικών χαρακτηριστικών περιορίζονται στους πίνακες συνάφειας και τις γραφικές παραστάσεις. Με την εντολή Crosstabs βρίσκουμε όχι μόνο την άμεση κατασκευή τους αλλά επιπλέον την ένταση και τη φύση της (πιθανής) σχέσης τους πραγματοποιώντας τους ανάλογους στατιστικούς ελέγχους. Ο έλεγχος ανεξαρτησίας γίνεται με το ι) X 2 test ανεξαρτησίας ιι) πιθανότητα σφάλματος τύπου Ι 2 ιιι) X λόγου πιθανοφάνειας (likelihood ratio chi-square) που χρησιμοποιείται μερικές φορές σαν εναλλακτική λύση του X 2 test ανεξαρτησίας. Όταν έχουμε ποσοτικές και τις δύο μεταβλητές έχει νόημα το linear-by-linear association chi-square στατιστικό, μια συνάρτηση του συντελεστή συσχέτισης του Pearson. 16
Σε περίπτωση ενός 2x2 πίνακα συνάφειας θα χρησιμοποιήσουμε έναν έλεγχο κατάλληλο για τις περιπτώσεις που η αναμενόμενη τιμή ενός ή και περισσοτέρων κελιών του πίνακα είναι μικρή. Η μέτρηση της έντασης και ο προσδιορισμός της φύσης της σχέσης των δύο 2 X στατιστικό γιατί η τιμή του εξαρτάται από το μέγεθος μεταβλητών δε γίνεται από το του δείγματος και έτσι δημιουργούμε τα μέτρα συνάφειας τα οποία έχουν αναφερθεί παραπάνω. Για ποσοτικά χαρακτηριστικά: Η μελέτη της σχέσης 2 ποσοτικών μεταβλητών γίνεται για: ι) πρόβλεψη και γι αυτό ψάχνουμε μια μαθηματική σχέση που να περιγράφει τη σχέση των 2 μεταβλητών. ιι) συσχέτιση Το γράφημα δυο ποσοτικών μεταβλητών δηλαδή το διάγραμμα διασποράς αποτελεί το 1 ο βήμα στην προσπάθεια εύρεσης σχέσης μεταξύ τους. Μπορούμε να διαπιστώσουμε αν οι μεταβλητές είναι τυχαία κατανεμημένες ή υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ των τιμών. 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ) 2.1 ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Κύριος σκοπός της έρευνας είναι η αξιολόγηση του προγράμματος Συνεχιζόμενης Κατάρτισης που υλοποιείται σε πιστοποιημένες δομές, από καταρτιζόμενους. Το αρχικό ερωτηματολόγιο εστίασε σε συγκεκριμένους τομείς προκειμένου να δώσει πληροφορίες γύρω από την ικανοποίηση των καταρτιζόμενων και την αξιολόγηση του προγράμματος κατάρτισης όπως: Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Καταρτισθέντος (Φύλλο, Ηλικία, Εκπαιδευτικό Επίπεδο κ.τ.λ.), Στοιχεία Εργασιακής Κατάστασης, Αξιολόγηση της Συμβολής του Προγράμματος Κατάρτισης στην Απασχόληση- Εργασιακή ζωή, Αξιολόγηση του Προγράμματος Κατάρτισης. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Την κατάρτιση παρακολούθησαν εργαζόμενοι που απασχολούνται στον τομέα του Δέρματος, Ξύλου/Επίπλου, Πλαστικών και Κλωστοϋφαντουργίας. Ένα μεγάλο ποσοστό των καταρτιζόμενων (33,7%) παρακολούθησε το πρόγραμμα κατάρτισης την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου, λιγότεροι με ποσοστό 6,7% παρακολούθησαν την κατάρτιση την περίοδο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου πράγμα πολύ λογικό διότι αυτή η περίοδος είναι περίοδος καλοκαιρινών διακοπών. Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος 37,4% παρακολούθησε το πρόγραμμα κατάρτισης την περίοδο Οκτωβρίου- Δεκεμβρίου, περίοδος που προσφέρεται για την παρακολούθηση προγραμμάτων κατάρτισης αφού οι εργαζόμενοι είναι πιο ξεκούραστοι από την περίοδο των θερινών διακοπών, ενώ το 23,3% δεν θυμόταν να μας απαντήσει για την περίοδο διεξαγωγής της κατάρτισης. Επίσης βλέπουμε ότι οι περισσότεροι καταρτιζόμενοι (73,6%) παρακολούθησαν το πρόγραμμα κατάρτισης το έτος 2005. Το 17,8% παρακολούθησε το πρόγραμμα τα έτη 2003-2004, το 4,3% τα έτη 2000-2002, ενώ μόνο το 4,3% το έτος 2006. Τέλος το 30,7% μας απάντησε ότι η διάρκεια της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης ήταν πάνω από 501 ώρες, ενώ περίπου το 45,0% ότι η διάρκεια της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης ήταν μέχρι 100 ώρες. 18
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Η έρευνα έγινε σε 734 ερωτηματολόγια που δυστυχώς μόνο στα 170 πήραμε απαντήσεις. Η έρευνα έγινε σε εργαζόμενους από τον τομέα της Μεταποίησης και του Εμπορίου και ειδικότερα από τον τομέα του Δέρματος, Ξύλου/Επίπλου, Πλαστικών και Κλωστοϋφαντουργίας. Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων έλαβε χώρα από τις 4 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου του 2006. Τα περισσότερα ερωτηματολόγια σε ποσοστό 31,4% απαντήθηκαν από την περιοχή των Αθηνών, το 20,1% από την Θεσσαλονίκη, το 10,7% από την Λάρισα, το 10,1% από τα Ιωάννινα και το 5,3% από το Ηράκλειο, ενώ ένα 22,6% από την υπόλοιπη Ελλάδα. Για την αξιολόγηση του προγράμματος κατάρτισης επιλέχθηκε τυχαίο δείγμα Ανδρών-Γυναικών ηλικίας από 20 έως 70 ετών και όλων των εκπαιδευτικών επιπέδων. Από τα 163 ερωτηματολόγια όπου δηλώθηκε το φύλο το 60,1% ήταν Άνδρες και το 39,9% Γυναίκες. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 19 βασικές ερωτήσεις, 5 ερωτήσεις που αφορούν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των καταρτιζόμενων, 4 ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που αφορούν τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση (στην οποία εργάζονται οι καταρτιζόμενοι) και μια ανοικτού τύπου που αφορά άλλες δεξιότητες και προσόντα των καταρτιζόμενων. Στόχος του ερωτηματολογίου μέσα από αυτό το μεγάλο φάσμα ερωτήσεων είναι η σε βάθος αξιολόγηση της κατάρτισης. Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα τα αποτελέσματα από την αποδελτίωση των ερωτηματολογίων αξιολόγησης, κατηγοριοποιήσαμε τις ερωτήσεις σε 4 μεγάλες θεματικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει ερωτήσεις που αναφέρονται στα Δημογραφικά Χαρακτηριστικά των καταρτιζόμενων (φύλο, ηλικία, εκπαιδευτικό επίπεδο, προσόντα και δεξιότητες, συμμετοχή σε άλλο πρόγραμμα κατάρτισης) και είναι ερωτήσεις υψίστης σημασίας για να έχουμε μια εικόνα των καταρτιζόμενων που έλαβαν μέρος στην έρευνα. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν την εργασιακή κατάσταση των ερωτηθέντων. Σε αυτή την ενότητα οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ομαδοποιούνται σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων, σύμφωνα με την 6 η ερώτηση Ποια είναι σήμερα η εργασιακή σας κατάσταση. Ανάλογα ποίας ομάδας ερωτήσεις απαντούν οι καταρτιζόμενοι δίνουν απαντήσεις σε στοιχεία που αφορούν, τον αριθμό των εργαζομένων στην επιχείρηση, τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση, το αντικείμενο δραστηριότητάς τους και αν εξακολουθούν να έχουν το ίδιο αντικείμενο μετά την κατάρτιση, πόσο σχετικό είναι το αντικείμενο της εργασίας τους σε σχέση με το αντικείμενο των σπουδών τους, την προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία, το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτούνται, άλλα προγράμματα κατάρτισης που παρακολούθησαν και τα λοιπά επαγγελματικά προσόντα τους. Στην τρίτη ενότητα περιλαμβάνονται ερωτήσεις που αφορούν την συμβολή του προγράμματος κατάρτισης στην εργασιακή ζωή. Οι ερωτήσεις εδώ αφορούν τους λόγους που ώθησαν τους καταρτιζόμενους να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα κατάρτισης, το βαθμό που αξιοποίησαν τις γνώσεις που απόκτησαν από την κατάρτιση, την προσφορά του προγράμματος σε προσωπικό επίπεδο και σε επίπεδο επιχείρησης. Και η τέταρτη και τελευταία ενότητα αφορά στην αξιολόγηση του προγράμματος. Πιο συγκεκριμένα αφορά την αξιολόγηση των γενικών και ειδικών γνώσεων και δεξιοτήτων και την ανταπόκριση τους σε προσωπικές ανάγκες και στις ανάγκες της 19
επιχείρησης, την εκπαιδευτική μεθοδολογία, την επάρκεια εκπαιδευτικών μέσων και υποδομών, την ικανότητα των εκπαιδευτών, την οργάνωση του προγράμματος κατάρτισης, το ποσοστό των νέων γνώσεων, το περιεχόμενο του προγράμματος, την αποτελεσματικότητα της πρακτικής άσκησης και τέλος το αν θα πρέπει να υλοποιείται το πρόγραμμα κατάρτισης αποκλειστικά σε πιστοποιημένα Κέντρα Κατάρτισης χωρίς την εμπλοκή των επιχειρήσεων. Στη συνέχεια, η επεξεργασία και η στατιστική ανάλυση των δεδομένων που ακολουθεί πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια του λογισμικού πακέτου SPSS. 2.2 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ξεκινώντας την αναφορά μας για τα δημογραφικά χαρακτηριστικά παρατηρούμε σε ότι αφορά το φύλο, απαντήσεις έδωσαν 98 άνδρες ποσοστό 60,1% και 65 γυναίκες ποσοστό 39,9%. Περισσότεροι από τους καταρτιζόμενους που απάντησαν το ερωτηματολόγιο, με ποσοστό 41,1% ήταν ηλικίας από 31έως 40ετών, λιγότεροι με ποσοστό 26,4% ήταν ηλικίας από 41έως 50ετών ενώ ένα 20,2% ήταν ηλικίας από 20έως 30ετών. Τέλος ένα 12,3% ήταν ηλικίας από 51ετών και άνω. Όσον αφορά το εκπαιδευτικό επίπεδο των καταρτιζόμενων απόφοιτοι Δημοτικού είναι το 12,3%, απόφοιτοι της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι το 10,4%, απόφοιτοι Λυκείου είναι το 41,7%, απόφοιτοι Τεχνικού Λυκείου, Τεχνικής Σχολής και ΙΕΚ είναι το 18,4%, ένα 14,7% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ /ΤΕΙ και μόνο το 1,8% έχει δίπλωμα Μεταπτυχιακών σπουδών ενώ τέλος Εμπειροτέχνες είναι το 0,6% των καταρτισθέντων. Σε σχέση με τα άλλα προσόντα ή δεξιότητες που έχουν οι καταρτιζόμενοι το 80,4% γνωρίζει Ξένες γλώσσες και το 99,0% έχει γνώσεις Η/Υ ενώ στην ανοιχτή ερώτηση αν έχουν κάποια άλλη δεξιότητα κάποιοι από αυτούς αναφέρθηκαν αναλυτικά στις ξένες γλώσσες που γνωρίζουν. Στην ερώτηση για το αν έχουν συμμετάσχει σε άλλο πρόγραμμα κατάρτισης /σεμινάριο εκτός από το πρόγραμμα για το οποίο τους ρωτάμε το 47,9% μας απάντησε θετικά ενώ το 52,1% αρνητικά και στην ανοιχτή ερώτηση να περιγράψουν το πρόγραμμα κατάρτισης /σεμινάριο στο οποίο αναφέρονται περισσότεροι από τους καταρτιζόμενους αναφέρθηκαν σε προγράμματα κατάρτισης /σεμινάρια Τουρισμού και Η/Υ ενώ κάποιοι αναφέρθηκαν σε σεμινάρια Μάρκετινγκ, Μάνατζμεντ, Εξυπηρέτησης Πελατών και Ιχθυοτροφίας. Φύλο καταρτιζόμενου Τιμές Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστό Αθροιστικής Συχνότητας % Άνδρας 98 60,1 60,1 Γυναίκα 65 39,9 100,0 Σύνολο 163 100,0 20
Κωδικοποίηση της ηλικίας Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % 20-30 33 20,2 20,2 31-40 67 41,1 61,3 41-50 43 26,4 87,7 51-60 14 8,6 96,3 61-70 6 3,7 100,0 Σύνολο 163 100,0 Εκπαιδευτικό Επίπεδο Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % Δημοτικό 20 12,3 12,3 Γυμνάσιο 17 10,4 22,7 Λύκειο 68 41,7 64,4 Τεχνικό Λύκειο 11 6,7 71,2 Τεχνική Σχολή 6 3,7 74,8 ΙΕΚ 13 8,0 82,8 ΑΕΙ/ΤΕΙ 24 14,7 97,5 Μεταπτυχιακό 3 1,8 99,4 Εμπειροτέχνης 1 0,6 100,0 Σύνολο 163 100,0 Συμμετοχή σε άλλο πρόγραμμα κατάρτισης /σεμινάριο Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % Ναι 78 47,9 47,9 Όχι 85 52,1 100 Σύνολο 163 100,0 21
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ 45 41,7% 40 35 30 25 20 15 10 5 12,3% 10,4% 6,7% 3,7% 8,0% 14,7% 1,8% 0,6% 0 2.3 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Στο δεύτερο μέρος του ερωτηματολογίου ομαδοποιούμε τις ερωτήσεις σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων σύμφωνα με την ερώτηση του ποια είναι σήμερα η εργασιακή σας κατάσταση. Σε αυτήν την ερώτηση το 50,9% εξακολουθεί να εργάζεται στην ίδια επιχείρηση που ήταν όταν συμμετείχε στο πρόγραμμα κατάρτισης, το 8,6% εργάζεται σε άλλη επιχείρηση, το 35,0% των ερωτηθέντων είναι αυτοαπασχολούμενο, το 4,3% είναι άνεργο και τέλος το 1,2% που απάντησε στην ανοιχτή ερώτηση του τι άλλο μπορεί να κάνουν εκτός από τα παραπάνω αυτό απάντησε ότι σπουδάζει ή ότι είναι συνταξιούχοι. Η Εργασιακή Κατάσταση Σήμερα Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % Εξακολουθώ να 83 50,9 50,9 εργάζομαι στην ίδια επιχείρηση Εργάζομαι σε άλλη 14 8,6 59,5 επιχείρηση Είμαι 57 35,0 94,5 αυτοαπασχολούμενος Είμαι άνεργος 7 4,3 98,8 Άλλο 2 1,2 100,0 Σύνολο 163 100,0 22
ΟΜΑΔΑ Α Το 50,5% των ερωτηθέντων που απάντησε ότι εξακολουθεί να εργάζεται στην ίδια επιχείρηση που ήταν όταν συμμετείχε στο πρόγραμμα κατάρτισης απαντά στην Α ομάδα ερωτήσεων η οποία περιλαμβάνει τις κάτωθι ερωτήσεις: Στην ερώτηση για το ποιος είναι ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στην επιχείρηση το 78,2% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί μέχρι 50 άτομα, το 15,4% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί από 51 έως 150 άτομα και μόνο το 5,1% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί πάνω από 150 εργαζομένους. Στην επόμενη ερώτηση για το πόσο καιρό απασχολούνται στην επιχείρηση, το 3,6% απασχολείται έως ένα χρόνο, το 13,3% απασχολείται από ένα έως δυο χρόνια, το 15,7% από δυο έως τρία χρόνια, το 8,4% από τρία έως τέσσερα χρόνια και το 59,0% εργάζεται εκεί πάνω από τέσσερα χρόνια. Διάστημα Απασχόλησης στην Επιχείρηση Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % 1-12 μήνες 3 3,6 3,6 12-24 μήνες 11 13,3 16,9 24-36 μήνες 13 15,7 32,5 36-48 μήνες 7 8,4 98,8 >48 49 59,0 100,0 Σύνολο 83 100,0 Στη συνέχεια το 98,8% των ερωτηθέντων απάντησε ότι εξακολουθεί να απασχολείται με το ίδιο αντικείμενο εργασίας αφότου έλαβε την κατάρτιση, ενώ μόνο το 1,2% έχει αλλάξει αντικείμενο εργασίας.= Αλλάξατε Αντικείμενο Εργασίας μετά την Κατάρτιση Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % Ναι 82 98,8 98,8 Όχι 1 1,2 100,0 Σύνολο 83 100,0 Εν συνεχεία το 38,6% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Αρκετά σχετικό με το αντικείμενο των σπουδών του, πράγμα που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι προσπαθούν να ασχοληθούν επαγγελματικά με αυτό που έχουν σπουδάσει. Το 31,3% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 41,0% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Πολύ σχετικό με την προηγούμενη επαγγελματική του εμπειρία, ενώ μόνο το 22,9% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 49,4% θεωρεί ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτάται είναι Πολύ σχετικό με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα, ενώ μόνο το 2,4%θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Σε αντίθεση με τα παραπάνω το 48,2% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα δεν είναι καθόλου σχετικό με τα άλλα προγράμματα κατάρτισης που έχει 23
παρακολουθήσει. Τέλος το 44,6% θεωρεί ότι τα λοιπά του επαγγελματικά του προσόντα είναι αρκετά σχετικά με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα. Πόσο σχετικό είναι το Αντικείμενο Εργασίας σας Σήμερα με: Το αντικείμενο των σπουδών σας (πτυχίο, δίπλωμα, κ.τ.λ.) Τηνπροηγούμενη επαγγελματική σας εμπειρία Το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτάστε Άλλα προγράμματα κατάρτισης που παρακολουθήσατε Τα λοιπά σας επαγγελματικά προσόντα Πολύ Αρκετά Όχι τόσο Καθόλου 24,1 38,6 6,0 31,3 41,0 30,1 6,0 22,9 49,4 43,4 4,8 2,4 18,1 27,7 6,0 48,2 31,3 44,6 10,8 13,3 ΟΜΑΔΑ Β Το 8,6% των ερωτηθέντων που απάντησε ότι εργάζεται σε άλλη επιχείρηση απαντά στην Β ομάδα ερωτήσεων η οποία περιλαμβάνει τις κάτωθι ερωτήσεις: Στην ερώτηση για το ποιος είναι ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στην επιχείρηση το 57,1% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί μέχρι 50 άτομα, το 28,6% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί από 51 έως 150 άτομα και το 14,3% απάντησε ότι εργάζεται σε επιχείρηση που απασχολεί πάνω από 150 εργαζομένους. Διάστημα Απασχόλησης στην Επιχείρηση Τιμή Συχνότητα Έγκυρα Ποσοστά % Ποσοστά Αθροιστικής Συχνότητας % 1-50 άτομα 8 57,1 57,1 51-150 άτομα 4 28,6 85,7 >151 άτομα 2 14,3 100,0 Σύνολο 14 100,0 Στη συνέχεια το 64,3% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Πολύ σχετικό με το αντικείμενο των σπουδών του, ενώ μόνο το 21,4% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 42,9% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Πολύ σχετικό με την προηγούμενη επαγγελματική του εμπειρία, ενώ μόνο το 28,6% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 42,9% θεωρεί ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτάται είναι Αρκετά σχετικό με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα, ενώ το 21,4% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση που αποτελεί αρκετά μεγάλο ποσοστό. Σε αντίθεση με τα παραπάνω το 71,4% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του 24
σήμερα δεν είναι καθόλου σχετικό με τα άλλα προγράμματα κατάρτισης που έχει παρακολουθήσει. Τέλος το 35,7% θεωρεί ότι τα λοιπά του επαγγελματικά του προσόντα είναι Πολύ σχετικά με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα και το ίδιο ακριβώς ποσοστό θεωρεί ακριβώς το αντίθετο. Πόσο σχετικό είναι το Αντικείμενο Εργασίας σας Σήμερα με: Το αντικείμενο των σπουδών σας (πτυχίο, δίπλωμα, κ.τ.λ.) Τηνπροηγούμενη επαγγελματική σας εμπειρία Το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτάστε Άλλα προγράμματα κατάρτισης που παρακολουθήσατε Τα λοιπά σας επαγγελματικά προσόντα Πολύ Αρκετά Όχι τόσο Καθόλου 64,3 14,3 0,0 21,4 42,9 28,6 0,0 28,6 28,6 42,9 7,1 21,4 7,1 21,4 0,0 71,4 35,7 21,4 7,1 35,7 ΟΜΑΔΑ Γ Το 35,0% των ερωτηθέντων που απάντησε ότι είναι αυτοαπασχολούμενοι απαντά στην Γ ομάδα ερωτήσεων η οποία περιλαμβάνει τις κάτωθι ερωτήσεις: Εν συνεχεία το μόνο το 12,3% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Πολύ σχετικό με το αντικείμενο των σπουδών του που αποτελεί πάρα πολύ μικρό ποσοστό, ενώ το αρκετά μεγάλο ποσοστό των 47,4% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 42,1% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα είναι Αρκετά σχετικό με την προηγούμενη επαγγελματική του εμπειρία, ενώ μόνο το 22,8% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία σχέση. Το 64,9% θεωρεί ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο ερωτάται είναι Αρκετά σχετικό με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα, ενώ μόνο το 8,8% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμία. Σε αντίθεση με τα παραπάνω το 47,4% θεωρεί ότι το αντικείμενο εργασίας του σήμερα δεν είναι καθόλου σχετικό με τα άλλα προγράμματα κατάρτισης που έχει παρακολουθήσει. Τέλος το 52,6% θεωρεί ότι τα λοιπά του επαγγελματικά του προσόντα είναι Αρκετά σχετικά με το αντικείμενο εργασίας του σήμερα, ενώ μόνο το 14,0% θεωρεί το αντίθετο. Πόσο σχετικό είναι το Αντικείμενο Εργασίας σας Σήμερα με: Το αντικείμενο των σπουδών σας (πτυχίο, δίπλωμα, κ.τ.λ.) Τηνπροηγούμενη επαγγελματική σας εμπειρία Το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης για το οποίο Πολύ Αρκετά Όχι τόσο Καθόλου 12,3 38,6 1,8 47,4 29,8 42,1 5,3 22,8 26,3 64,9 0,0 8,8 25
ερωτάστε Άλλα προγράμματα κατάρτισης που παρακολουθήσατε Τα λοιπά σας επαγγελματικά προσόντα 12,3 36,8 3,5 47,4 22,8 52,6 10,5 14,0 2.4 ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΖΩΗ Εξετάζοντας τους λόγους που ώθησαν τους ερωτηθέντες να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα κατάρτισης προκύπτει ότι σε ποσοστό 84,0% οι καταρτιζόμενοι συμμετείχαν για να αποκτήσουν νέες γνώσεις, δεξιότητες και εξειδίκευση, σε ποσοστό 81,9% για να βελτιώσουν τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες στο αντικείμενο της εργασίας τους, σε ποσοστό 80,9% για να αποκτήσει νέες, εναλλακτικές γνώσεις και δεξιότητες, που είναι χρήσιμες στην εργασία τους τώρα και στο μέλλον και σε ποσοστό 60,9% για να κατοχυρώσουν τη θέση απασχόλησης τους. Μικρότερα ποσοστά μοιράζονται οι λόγοι διεκδίκησης αύξησης αποδοχών με ποσοστό 34,3%, για τη βελτίωση και εμπλουτισμό του βιογραφικού τους με ποσοστό 39,2%, για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου με ποσοστό 41,7% και τέλος για την λήψη του εκπαιδευτικού επιδόματος με ποσοστό 19,6%. Λόγοι ώθησης συμμετοχής στο πρόγραμμα κατάρτισης Τιμή Έγκυρα Ποσοστά % Για να αποκτήσω νέες γνώσεις, δεξιότητες και 84,0 εξειδίκευση Για να βελτιώσω ή επικαιροποιήσω τις ήδη 81,9 υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες στο αντικείμενο της εργασίας μου Για να αποκτήσω νέες, εναλλακτικές γνώσεις 80,9 και δεξιότητες, που είναι χρήσιμες στην εργασία μου τώρα και στο μέλλον Για να διεκδικήσω αύξηση αποδοχών 34,3 Για να βελτιώσω και εμπλουτίσω το 39,2 βιογραφικό μου Για να κατοχυρώσω τη θέση απασχόλησης μου 60,9 Για να αξιοποιήσω τον ελεύθερο χρόνο μου 41,7 Για να λάβω το εκπαιδευτικό επίδομα 19,6 Στη συνέχεια στην ερώτηση που αφορά το βαθμό αξιοποίησης των γνώσεων που απέκτησαν οι καταρτιζόμενοι από το πρόγραμμα κατάρτισης /σεμινάριο στη σημερινή τους εργασία και η οποία δεν απαντήθηκε από αυτούς που δήλωσαν άνεργοι, το 49,4% δήλωσε ότι αξιοποιεί τις γνώσεις που απέκτησε Αρκετά, το 21,2% Πολύ, το 23,1% τις αξιοποιεί Λίγο ενώ μόνο το 6,4% δεν τις αξιοποιεί καθόλου. 26