Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*):

Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας Oδηγός χρήστη 2007-2013

Εκδόσεις σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας: Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας 2007-2013 Κανονισμοί ISBN 978-92-79-08634-2 Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας 2007-2013 Οδηγός ISBN 978-92-79-08655-7 Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας 2007-2013 Oδηγός χρήστη ISBN 978-92-79-08611-3 Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) 2007-2013: Περιφέρειες στόχου σύγκλισης και περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης (Χάρτης) ISBN 978-92-79-08577-2 Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*): 00 800 6 7 8 9 10 11 (*) Ορισμένες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στους αριθμούς 00 800, ή οι κλήσεις αυτές μπορεί να χρεώνονται. Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Διαδίκτυο μέσω του εξυπηρετητή Europa (http://europa.eu). Βιβλιογραφικό δελτίο υπάρχει στο τέλος του τεύχους. Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 2008 ISBN 978-92-79-08611-3 Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2008 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Printed in Belgium ΤΥΠΩμΕΝΟ ΣΕ ΧΑΡΤΙ ΛΕΥΚΑΣμΕΝΟ ΧΩΡΙΣ ΧΛΩΡΙΟ

Περιεχόμενα Εισαγωγή 3 Γιατί δημιουργήθηκε το ΕΤΑ; 3 Τι είναι το ΕΤΑ; 4 Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ του ΕΤΑ και του ΧΜΠΑ; 6 Τι μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το ΕΤΑ; 7 Άξονας προτεραιότητας 1 7 Άξονας προτεραιότητας 2 13 Άξονας προτεραιότητας 3 20 Άξονας προτεραιότητας 4 25 Άξονας προτεραιότητας 5 27 1 Διευθύνσεις 28

Εισαγωγή Γιατί δημιουργήθηκε το ΕΤΑ; Ο ευρωπαϊκός τομέας της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας αντιμετωπίζει εδώ και πολλά χρόνια κρίσιμες προκλήσεις για το μέλλον του. Η μείωση των αλιευτικών πόρων βρίσκεται στον πυρήνα αυτών των προκλήσεων: υπάρχουν αποθέματα που βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο από βιολογικής άποψης λόγω της υπερεκμετάλλευσης που έχουν υποστεί και απαιτούνται επειγόντως μέτρα για την προστασία τους. Η υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος συνιστά επίσης ζωτικής σημασίας διακύβευμα, και όλοι οι οικονομικοί παράγοντες του κλάδου πρέπει να αναλογιστούν τον συνολικό τους αντίκτυπο στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Το θέμα όμως δεν σταματά εδώ. Η κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών στην Ευρώπη υφίσταται ριζικές μεταβολές και αυτό επιφέρει βαθιές οικονομικές και κοινωνικές ανακατατάξεις στον τομέα της αλιείας. Άνω του 60 % της καταναλισκόμενης ποσότητας ψαριών, μαλακίων και οστρακόδερμων καλύπτεται από εισαγωγές εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η υδατοκαλλιέργεια εξαπλώνεται με αυξανόμενους ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι δραστηριότητες μεταποίησης επίσης αναπτύσσονται καθώς οι καταναλωτές στρέφονται ολοένα και περισσότερο στα συσκευασμένα προϊόντα αυτού του είδους. Οι καταναλωτές θέλουν επίσης να γνωρίζουν την προέλευση των προϊόντων και έχουν αυξημένες απαιτήσεις ως προς την ποιότητα. 3 Όλες αυτές οι νέες προκλήσεις λήφθηκαν υπόψη στη μεταρρύθμιση της κοινής αλιευτικής πολιτικής (ΚΑΠ) το 2002 η οποία αποτελεί το στρατηγικό πλαίσιο της ευρωπαϊκής δράσης για μια αλιεία βιώσιμη από οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής άποψης (1). Αυτή η στρατηγική έπρεπε να συνοδευτεί από ένα κατάλληλο χρηματοδοτικό μέσο το οποίο να επιτρέπει στον τομέα να προσαρμοστεί στο μεταλλασσόμενο περιβάλλον του. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) είναι το χρηματοδοτικό μέσο που θα τεθεί στην υπηρεσία της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Της ίδρυσής του προηγήθηκαν ενημέρωση και διαβουλεύσεις με όλους τους παράγοντες του τομέα, ιδίως στο πλαίσιο της συμβουλευτικής επιτροπής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, καθώς και με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. (1) Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους μείζονες άξονες της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ το 2002, βλ. τον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας και Ναυτιλιακών Υποθέσεων στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/fisheries.

4 Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) είναι το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον τομέα της αλιείας. Τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007 για περίοδο επτά ετών, αντικαθιστώντας το Χρηματοδοτικό Μέσο Προσανατολισμού της Αλιείας (ΧΜΠΑ). Πρόκειται για ένα μέσο δημόσιας ενίσχυσης για τη συγχρηματοδότηση πρωτοβουλιών επιχειρήσεων, δημόσιων φορέων ή φορέων εκπροσώπησης, σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες που συναποτελούν τον αλιευτικό τομέα: αλίευση, λιμένες, εκτροφή, μεταποίηση, εμπορία, διαφύλαξη κληρονομιάς κ.λπ. Στόχος του ΕΤΑ είναι να συνδράμει τον τομέα της αλιείας ώστε να επιτύχει τους στόχους που τέθηκαν με τη μεταρρύθμιση της κοινής αλιευτικής πολιτικής (ΚΑΠ) το 2002. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο αυτό πρέπει συνεπώς να ευνοούν την ανάπτυξη ενός αλιευτικού τομέα ο οποίος να χαρακτηρίζεται από οικονομική αποδοτικότητα, σεβασμό προς το περιβάλλον και ενίσχυση της ευημερίας των ανθρώπων που ζουν από την αλιεία, δηλαδή, να προάγουν τη βιώσιμη αλιεία και υδατοκαλλιέργεια. Υπό αυτό το πρίσμα, τα σχέδια που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΑ πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των αλιευτικών πόρων και της αλιευτικής ικανότητας, να προστατεύουν και να αναδεικνύουν το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, να υποστηρίζουν την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική βιωσιμότητα του VGA Ε ΥΡΩ ΠΑΪΚΟ ΤΑΜ Ε ΙΟ ΑΛΙΕ ΙΑΣ OΔ ΗΓΟΣ Χ Ρ ΗΣΤ Η Τι είναι το ΕΤΑ;

κλάδου, να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στις περιοχές αλιευτικής δραστηριότητας και να προάγουν την ισότητα μεταξύ των ανδρών και των γυναικών που εργάζονται στον τομέα της αλιείας. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ΕΤΑ ανέρχεται στα 4,305 δισ. EUR που θα κατανεμηθούν στα επτά έτη του προγραμματισμού (2007 2013). Όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να επωφεληθούν αυτών των ενισχύσεων, ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων θα διατεθεί στις περιοχές που παρουσιάζουν αναπτυξιακή υστέρηση. Το 75 %, ήτοι 3,252 δισ. EUR, θα διατεθεί στις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες για το στόχο της σύγκλισης, δηλαδή σε περιφέρειες όπου το ΑΕγχΠ ανά κάτοικο είναι κάτω του 75 % του κοινοτικού μέσου όρου. Επιπλέον, η στήριξη μέσω ΕΤΑ παρέχεται βάσει της αρχής της συγχρηματοδότησης, δηλαδή η ευρωπαϊκή ενίσχυση χορηγείται συμπληρωματικά προς δημόσιες επιδοτήσεις ή/και συγχρηματοδότηση από τη δικαιούχο επιχείρηση, βάσει αναλογίας που ποικίλλει ανάλογα με το υλοποιούμενο σχέδιο (2). VGA Τα κράτη μέλη επιλέγουν τα ίδια τα σχέδια που θα τύχουν συγχρηματοδότησης στο πλαίσιο του ΕΤΑ. Δεδομένου όμως ότι ο προϋπολογισμός είναι περιορισμένος, κάθε κράτος μέλος κλήθηκε να ορίσει τις προτεραιότητές του σε συνεργασία με τους εκπροσώπους του τομέα, τις περιφερειακές αρχές και άλλους κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες. Στο πλαίσιο του εθνικού στρατηγικού σχεδίου του κατ αρχάς, κάθε κράτος μέλος κλήθηκε να παρουσιάσει την τρέχουσα κατάσταση του τομέα στην επικράτειά του, να περιγράψει τους στόχους του και να θέσει χρηματοδοτικές προτεραιότητες για την επίτευξή τους. Το εν λόγω έγγραφο αποτέλεσε αντικείμενο ευρείας συζήτησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία μερίμνησε για τη συνεκτικότητά του με τους στόχους της ΚΑΠ. Το στρατηγικό σχέδιο στη συνέχεια αποτέλεσε τη βάση εκπόνησης ενός επιχειρησιακού προγράμματος όπου κάθε κράτος μέλος περιγράφει ρητά τα κύρια μέτρα που πρόκειται να συγχρηματοδοτηθούν από το ΕΤΑ στη διάρκεια των επτά ετών του προγραμματισμού. Τα επιχειρησιακά προγράμματα στη συνέχεια εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ΕΤΑ δεν είναι απλώς ένα χρηματοδοτικό μέσο είναι κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης. Σε μια στιγμή που η ευρωπαϊκή αλιεία καλείται να αντιμετωπίσει πολλαπλές προκλήσεις προκειμένου να διασφαλίσει τη βιωσιμότητά της, η προαγωγή των ενδεδειγμένων αναπτυξιακών επιλογών είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον των γυναικών, των ανδρών, των κοινοτήτων και των περιφερειών που εξαρτώνται από την αλιεία. 5 (2) Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την αναλογία, βλ. ενότητα: Τι μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το ΕΤΑ;

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ του ΕΤΑ και του ΧΜΠΑ; 6 Από την άποψη του περιεχομένου, το ΕΤΑ διατηρεί πολλά από τα μέτρα του ΧΜΠΑ. Ταυτόχρονα όμως εισάγει πολύ σημαντικά καινοτόμα μέτρα για την αντιμετώπιση των νέων δυσκολιών του κλάδου της αλιείας και την κάλυψη των αναγκών που απορρέουν από τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ. Έτσι το ΕΤΑ χρηματοδοτεί ορισμένους τύπους ενίσχυσης που δεν υπήρχαν υπό το ΧΜΠΑ, όπως συνοδευτικά μέτρα για σχέδια ανασύστασης των αποθεμάτων, στήριξη σε επιλεκτικότερες αλιευτικές μεθόδους, ενθάρρυνση της διαφοροποίησης και της αναδιάρθρωσης αλιευτικών περιοχών που πλήττονται από τις αλλαγές στον κλάδο, ενίσχυση προς μεθόδους υδατοκαλλιέργειας που επιδρούν θετικά στο περιβάλλον και αλιεία εσωτερικών υδάτων. Όσον αφορά τις ενισχύσεις προς τον αλιευτικό στόλο, το ΕΤΑ διατηρεί τη γραμμή πλεύσης που υιοθετήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2005 στον κανονισμό ΧΜΠΑ. Οι ενισχύσεις ανανέωσης του στόλου, οι οποίες έπαψαν να υφίστανται από αυτή την ημερομηνία, δεν επανέρχονται στο προσκήνιο με το ΕΤΑ. Θα ήταν εξάλλου παράλογο να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή νέων, αποδοτικότερων σκαφών τη στιγμή που ο αλιευτικός στόλος διαθέτει ήδη πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους. Τα ενεργά σκάφη θα μπορούν να λάβουν ευρωπαϊκή ενίσχυση μόνο για εργασίες μετατροπής του σκάφους ή του εξοπλισμού του που αποσκοπούν στην αύξηση της ασφάλειας επί του σκάφους, της ποιότητας των αλιευμάτων, της επιλεκτικότητας των μεθόδων τους ή για την αντικατάσταση υπερβολικά ενεργειοβόρων κινητήρων, υπό πολύ αυστηρούς όρους και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αυξηθεί η αλιευτική ικανότητα του σκάφους. Έγιναν επίσης και άλλες αλλαγές όσον αφορά τη λειτουργία του χρηματοδοτικού μέσου. Με στόχο την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, οι τέσσερις κανονισμοί που ρύθμιζαν τη λειτουργία του ΧΜΠΑ αντικαταστάθηκαν από δύο για το ΕΤΑ. Από την πλευρά τους, και πάλι με γνώμονα την απλοποίηση, τα κράτη μέλη διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία με το ΕΤΑ απ ό,τι με το ΧΜΠΑ και πλέον θα υπάρχει μόνο ένα πρόγραμμα ΕΤΑ για κάθε κράτος μέλος. Έτσι κάθε κράτος μέλος θα μπορεί να προσαρμόζει με μεγαλύτερη άνεση τα μέτρα στις ανάγκες της εθνικής του αλιείας, επί τη βάσει του στρατηγικού του σχεδίου και του επιχειρησιακού του προγράμματος. Laura Frenkel

Laura Frenkel Για τη διασφάλιση της διαιώνισης των ιχθυαποθεμάτων και τη μακροπρόθεσμη εκμετάλλευσή τους, πρέπει να αποφασιστεί η μείωση της αλιευτικής προσπάθειας τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς οργανισμούς όσο και από τα κράτη ή τις αρχές διαχείρισης των αλιευτικών περιοχών. Αυτά τα μέτρα απαιτούν προσαρμογή της ισχύος και της ικανότητας του αλιευτικού στόλου, δηλαδή μέτρα που μπορεί να κυμαίνονται από μια σύσταση για χρήση επιλεκτικότερων μεθόδων έως την οριστική παύση της δραστηριότητας, με ενδιάμεσο σταθμό την υποχρεωτική αντικατάσταση ορισμένων αλιευτικών εργαλείων. Το ΕΤΑ μπορεί να χρηματοδοτήσει δημόσιες ενισχύσεις προς τους πλοιοκτήτες και αλιείς που οφείλουν να εφαρμόσουν τα εν λόγω μέτρα και να επωμισθούν τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Ε ΥΡΩ ΠΑΪΚΟ ΤΑΜ Ε ΙΟ ΑΛΙΕ ΙΑΣ Άξονας προτεραιότητας 1 Μέτρα για την προσαρμογή του κοινοτικού αλιευτικού στόλου OΔ ΗΓΟΣ Χ Ρ ΗΣΤ Η Τι μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το ΕΤΑ; 7

Ενισχύσεις οριστικής παύσης δραστηριοτήτων 8 Οι πλοιοκτήτες που αποφασίζουν ή εξαναγκάζονται να αναστείλουν οριστικά τις αλιευτικές δραστηριότητες των σκαφών τους είναι επιλέξιμοι για πριμοδότηση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ. Γι αυτόν το σκοπό πρέπει η οριστική παύση δραστηριοτήτων να ενταχθεί στο πλαίσιο ενός σχεδίου αναπροσδιορισμού της αλιευτικής προσπάθειας ή ενός εθνικού σχεδίου απόσυρσης σκαφών κάτω των δύο ετών. Προκειμένου να αναγνωριστεί η οριστική παύση, το σκάφος πρέπει να διαγραφεί από το κοινοτικό μητρώο αλιευτικών σκαφών και η άδειά του να ανακληθεί οριστικά. Αυτό δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά την καταστροφή του σκάφους. Υπό ορισμένους όρους, το σκάφος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλες δραστηριότητες ή να μετατραπεί σε τεχνητό ύφαλο, μουσειακό έκθεμα ή «πλοίο-σχολείο». Το κράτος μέλος είναι αυτό που θα εκτιμήσει το ύψος της πριμοδότησης βάσει αντικειμενικών κριτηρίων όπως η αγοραία αξία του σκάφους, ο κύκλος εργασιών που αντιπροσωπεύει, η ηλικία του, η ισχύς του και η χωρητικότητά του. Η πριμοδότηση θα είναι προφανώς χαμηλότερη σε περίπτωση μετατροπής για κάποια άλλη χρήση καθώς στην περίπτωση αυτή το σκάφος διατηρεί μια υπολειπόμενη αξία. Ενισχύσεις προσωρινής παύσης δραστηριοτήτων Οι πλοιοκτήτες ή/και τα μέλη του πληρώματός τους που υποχρεούνται να αναστείλουν προσωρινά τις δραστηριότητές τους μπορούν να λάβουν πριμοδότηση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ. Προσοχή: οι εποχιακές παύσεις της δραστηριότητας, βάσει ημερολογίου ή ορθών πρακτικών, δεν καλύπτονται από αυτά τα μέτρα. Μόνο οι παύσεις δραστηριότητας που καθίστανται αναγκαίες λόγω μέτρων διαχείρισης των αποθεμάτων, λόγω της μη ανανέωσης μιας αλιευτικής συμφωνίας ή λόγω σχεδίου διάσωσης και αναδιάρθρωσης μιας επιχείρησης λαμβάνονται υπόψη. Η εν λόγω πριμοδότηση μπορεί επίσης να χορηγηθεί λόγω αντικατάστασης κινητήρα ή κάποιου έκτακτου συμβάντος (φυσική καταστροφή, μέτρα δημόσιας υγείας κ.λπ.). Η διάρκεια αυτής της ενίσχυσης είναι προφανώς περιορισμένη. Lionel Flageul

Ενισχύσεις για επενδύσεις επί αλιευτικών σκαφών Οι πλοιοκτήτες μπορούν να λάβουν ενίσχυση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ για επενδύσεις που αποσκοπούν στην αγορά συγκεκριμένων ειδών εξοπλισμού ή στην εκτέλεση ορισμένων εργασιών επί ενός σκάφους ηλικίας τουλάχιστον πέντε ετών. Πρέπει ωστόσο το ύψος της επένδυσης να είναι εύλογο σε σχέση με την αξία, την ηλικία, τη χωρητικότητα και την ισχύ του σκάφους. Πρέπει τέλος η επένδυση να εξυπηρετεί τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας, της υγιεινής, της περιβαλλοντικής διατήρησης ή της επιλεκτικότητας, χωρίς αύξηση της αλιευτικής ικανότητας. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 40 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 50 % 9 Αντικατάσταση κινητήρα, υπό την προϋπόθεση ότι συνεπάγεται μείωση της κατανάλωσης, της ρύπανσης και, αν πρόκειται για σκάφος άνω των δώδεκα μέτρων, της ισχύος. Η μείωση της ισχύος πρέπει να είναι τουλάχιστον 20 %. Μπορεί να προκύψει είτε αθροιστικά σε περισσότερα του ενός σκάφη Lionel Flageul

10 (50 κατά μέγιστο) που ταυτοποιούνται δεόντως, δραστηριοποιούνται στα ίδια ύδατα και χρησιμοποιούν ίδιου τύπου αλιευτικά εργαλεία. Αυτή η μείωση της συνολικής ισχύος μπορεί επίσης να επιτευχθεί μέσω της απόσυρσης ενός ή περισσοτέρων σκαφών της ομάδας σκαφών, εκτός κι αν οι εν λόγω αποσύρσεις έχουν ήδη τύχει πριμοδότησης λόγω οριστικής παύσης δραστηριοτήτων. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 20 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 20 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 20 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 30 % Για τα σκάφη που ασκούν παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας (μικρότερα των δώδεκα μέτρων συνολικά), ο νέος κινητήρας μπορεί να είναι ίσης ισχύος με τον προηγούμενο, όχι όμως μεγαλύτερης. Αυτά τα σκάφη δικαιούνται επίσης μεγαλύτερη δημόσια χρηματοδοτική συνεισφορά. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 40 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 50 % Μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου του σκάφους π.χ. μέσω της προώθησης της συντήρησης των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων επί του σκάφους, της μείωσης της αλίευσης μη εμπορικών ειδών, της απομάκρυνσης των προστατευόμενων άγριων θηρευτών κ.λπ. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 40 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 50 %

Βελτίωση της επιλεκτικότητας των αλιευτικών εργαλείων, εφόσον το σκάφος επιλέγει επιλεκτικότερη μέθοδο αλίευσης, διαφορετικό αλιευτικό πεδίο όπου τα αποθέματα βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση ή υπερκαλύπτει τις νομικές του υποχρεώσεις όσον αφορά την επιλεκτικότητα. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 40 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 50 % Αντικατάσταση αλιευτικού εργαλείου από κάποιο άλλο με μικρότερο αντίκτυπο στους αλιευτικούς πόρους και το περιβάλλον. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 40 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 50 % 11 Ενισχύσεις προς την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας Η παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη γενική οικονομία του κλάδου, αλλά και στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό πολλών παράκτιων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτός ο τύπος αλιείας ασκείται από σκάφη μήκους μικρότερου των δώδεκα μέτρων, χωρίς ρυμουλκούμενο αλιευτικό εργαλείο και δικαιούται να λάβει τις ίδιες ακριβώς ενισχύσεις με συγχρηματοδότηση του ΕΤΑ όπως και οι άλλοι τύποι αλιείας. Ειδικά όσον αφορά τις επενδύσεις επί σκαφών που αναφέρονται στην προηγούμενη ενότητα, η παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας μπορεί να λάβει αυξημένη δημόσια ενίσχυση. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 70 %

12 Εξάλλου, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί και να διατηρηθεί αυτή η δραστηριότητα, οι αλιείς ή/και οι ιδιοκτήτες σκαφών του τομέα της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας μπορούν επίσης να διεκδικήσουν ορισμένες πριμοδοτήσεις συγχρηματοδοτούμενες από το ΕΤΑ, για παράδειγμα για προγράμματα κατάρτισης, για την εκπόνηση τοπικών διαχειριστικών προγραμμάτων, την εισαγωγή ορισμένων τεχνικών καινοτομιών κ.λπ. Κοινωνικο-οικονομική αποζημίωση Τα κράτη μέλη μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από το ΕΤΑ προκειμένου να λάβουν μέτρα κοινωνικο-οικονομικής φύσης για τη συνδρομή των αλιέων που πλήττονται από τη μείωση των αποθεμάτων ή από ενδεχόμενες αρνητικές συγκυρίες στον τομέα, για παράδειγμα, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ή επαγγελματικού αναπροσανατολισμού, χρηματοδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης κ.λπ. Ενισχύσεις προς νέους αλιείς Το ΕΤΑ μπορεί να συγχρηματοδοτήσει πριμοδοτήσεις για την αγορά (μέρους ή 100 %) ενός πρώτου σκάφους υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: ο αλιέας πρέπει να είναι ηλικίας μικρότερης των 40 ετών και να διαθέτει εμπειρία τουλάχιστον πέντε ετών (ή ισοδύναμη επαγγελματική κατάρτιση) το μεταχειρισμένο σκάφος πρέπει να είναι μεταξύ πέντε και 30 ετών, να έχει μήκος μικρότερο των 24 μέτρων και να διαθέτει ήδη τον απαραίτητο εξοπλισμό για θαλάσσια αλιεία η πριμοδότηση δεν υπερβαίνει το 15 % του κόστους απόκτησης του σκάφους ούτε υπερβαίνει το ποσό των 50 000 EUR. Lionel Flageul

Lionel Flageul Η υδατοκαλλιέργεια καλύπτει ολοένα και αυξανόμενο μερίδιο της ζήτησης στην ευρωπαϊκή αγορά. Η ανάπτυξή της είναι μία από τις προτεραιότητες της δεκαετίας, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να προάγει μια υδατοκαλλιέργεια ποιοτική και βιώσιμη, δηλαδή οικονομικά αποδοτική, φιλική προς το περιβάλλον και πηγή θέσεων εργασίας. Οι υδατοκαλλιεργητικές επιχειρήσεις μπορούν συνεπώς να λάβουν δημόσια ενίσχυση με συγχρηματοδότηση από το ΕΤΑ, προκειμένου να επενδύσουν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, στην ανάπτυξη των εγκαταστάσεών τους. Κάθε κράτος μέλος οφείλει να ορίσει τις αναγκαίες διαδικασίες προκειμένου η ενίσχυση αυτή να χορηγείται κατά προτεραιότητα στις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Ε ΥΡΩ ΠΑΪΚΟ ΤΑΜ Ε ΙΟ ΑΛΙΕ ΙΑΣ Μέτρα για τις παραγωγικές επενδύσεις στην υδατοκαλλιέργεια OΔ ΗΓΟΣ Χ Ρ ΗΣΤ Η Άξονας προτεραιότητας 2 Υδατοκαλλιέργεια, αλιεία εσωτερικών υδάτων, μεταποίηση και εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας 13

14 Ε ΥΡΩ ΠΑΪΚΟ ΤΑΜ Ε ΙΟ ΑΛΙΕ ΙΑΣ OΔ ΗΓΟΣ Χ Ρ ΗΣΤ Η Lionel Flageul

Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου για τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 % Ωστόσο, οι μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό κάτω των 750 ατόμων ή με κύκλο εργασιών κάτω των 200 εκατ. ευρώ επίσης μπορούν να λάβουν ενίσχυση, αν και μικρότερη, για τις επενδύσεις τους. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου για τις μεγάλες επιχειρήσεις Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 20 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 30 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 % 15 Παρατήρηση: στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα ελληνικά περιφερειακά νησιά, αυτή η ενίσχυση για επενδύσεις προσφέρεται επίσης σε μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 750 ατόμων ή με κύκλο εργασιών άνω των 200 εκατ. ευρώ. Υδατοπεριβαλλοντικά μέτρα Πρόκειται για μια καινοτομία που εισήχθη με τον κανονισμό του ΕΤΑ. Το ΕΤΑ επιτρέπει τώρα την αποζημίωση των υδατοκαλλιεργητικών επιχειρήσεων που δεσμεύονται να εφαρμόσουν για διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών μεθόδους παραγωγής που έχουν θετική επίδραση στο περιβάλλον, υπερκαλύπτοντας τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας. Η τήρηση της δέσμευσης αυτής πρέπει να ελέγχεται από το κράτος μέλος. Η στήριξη αυτή μπορεί για παράδειγμα να βοηθήσει μια μονάδα εκτροφής που πρόκειται να υιοθετήσει βιολογικές μεθόδους υδατοκαλλιέργειας ή η οποία, όντας σε περιοχή του δικτύου Natura 2000, καλείται να εκπληρώσει νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.

Το ύψος των αποζημιώσεων υπολογίζεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, όπως το ύψος των διαφυγόντων κερδών σε σχέση με τη συμβατική παραγωγή, το επιπλέον κόστος των νέων μεθόδων ή των επενδύσεων που απαιτούνται για την παραγωγή. 16 Μέτρα για τη δημόσια υγεία Το ΕΤΑ δίνει την ευκαιρία αποζημίωσης των παραγωγών σε περίπτωση θέσπισης μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας. Για παράδειγμα, ένας οστρακοκαλλιεργητής που δεν μπορεί πλέον να διαθέσει τα μύδια του λόγω επιμόλυνσης της σοδειάς του από τοξικό πλαγκτόν, δικαιούται αποζημίωση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ υπό ορισμένους όρους. Μέτρα για την υγεία των ζώων Το ΕΤΑ μπορεί να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση της εκρίζωσης ορισμένων νόσων που πλήττουν την υδατοκαλλιέργεια. Σε περίπτωση επιζωοτιών, η αρμόδια αρχή μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει τις πληγείσες μονάδες ή περιοχές και να λάβει μέτρα εκρίζωσης της νόσου τα οποία μπορεί να φτάσουν μέχρι την καταστροφή των ασθενούντων ζώων και την απολύμανση των υδάτων όπου εκδηλώθηκε η νόσος. Οι υδατοκαλλιεργητές που ζημιώνονται από μια τέτοια εξέλιξη μπορούν να λάβουν αποζημίωση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ, βάσει των προβλεπόμενων από την αρμόδια αρχή στο σχέδιο καταπολέμησης της νόσου που έχει εκπονήσει, κατ εφαρμογή της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας (οδηγία 2006/88/EΚ, απόφαση 90/424/ΕΟΚ). VGA Αλιεία εσωτερικών υδάτων Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλιείας εσωτερικών υδάτων δικαιούνται ενισχύσεις συγχρηματοδοτούμενες από το ΕΤΑ. Προσοχή: ως «αλιεία εσωτερικών υδάτων» νοείται η δραστηριότητα αλίευσης που ασκείται με εμπορικό σκοπό, αποκλειστικά σε εσωτερικά ύδατα και από σκάφος μη εγγεγραμμένο στο κοινοτικό μητρώο αλιευτικών σκαφών. Η δημόσια αρχή που χορηγεί ενισχύσεις σε αυτόν τον αλιευτικό κλάδο πρέπει συνεπώς να διασφαλίζει ότι ο δικαιούχος ασκεί τη δραστηριότητά του αποκλειστικά και μόνο στα

Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» Ελληνικά περιφερειακά νησιά Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 40 % 60 % 60 % 75 % Οι ενισχύσεις μπορούν επίσης να αφορούν τα ίδια τα σκάφη, για τα ίδια είδη επενδύσεων με τα σκάφη της θαλάσσιας αλιείας. VGA Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» Ελληνικά περιφερειακά νησιά Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 40 % 40 % 40 % 50 % OΔ ΗΓΟΣ Χ Ρ ΗΣΤ Η Ε ΥΡΩ ΠΑΪΚΟ ΤΑΜ Ε ΙΟ ΑΛΙΕ ΙΑΣ εσωτερικά ύδατα. Όπως και για τη θαλάσσια αλιεία, έτσι και σε αυτή την περίπτωση τα κράτη μέλη υποχρεούνται να προβλέψουν δικλείδες ασφαλείας ώστε η παρεχόμενη ενίσχυση να μην διακυβεύσει τη βιώσιμη ισορροπία μεταξύ της αλιευτικής ικανότητας του στόλου και των αλιευτικών αποθεμάτων. Οι ενισχύσεις για επενδύσεις είναι δυνατόν να αφορούν τις επίγειες εγκαταστάσεις (κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμός) με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας, της υγιεινής, της ποιότητας, της ανθρώπινης υγείας ή της υγείας των ζώων ή τη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου. 17

18 Για τα σκάφη κάτω των δώδεκα μέτρων που δεν διαθέτουν ρυμουλκούμενο αλιευτικό εργαλείο, η δημόσια συμμετοχή είναι μεγαλύτερη Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 70 % Οι ιδιοκτήτες σκαφών και οι αλιείς δικαιούνται επίσης πριμοδοτήσεις ως αποζημίωση σε περίπτωση οριστικής απόσυρσης ή πριμοδότηση της προσωρινής παύσης των δραστηριοτήτων σε ορισμένες περιπτώσεις. Μεταποίηση και εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας Οι εταιρείες μεταποίησης και εμπορίας προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας μπορούν να λάβουν συγχρηματοδότηση από το δημόσιο για ορισμένες από τις επενδύσεις τους. Καταρχήν, η ενίσχυση αυτή χορηγείται σε επιχειρήσεις που παρασκευάζουν ή/και πωλούν προϊόντα για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά οι παραγωγοί ιχθυαλεύρων και ιχθυελαίων μπορούν επίσης να τη διεκδικήσουν για την απομάκρυνση των διοξινών (ή άλλων επιβλαβών ουσιών) από το μεταποιημένο προϊόν ή για την επεξεργασία των άχρηστων μερών των ψαριών. Γενικά, οι επενδύσεις που λαμβάνουν ενίσχυση πρέπει να προάγουν τη βιώσιμη απασχολησιμότητα στο σύνολο του τομέα. Επιλέξιμες είναι οι επενδύσεις που αποσκοπούν στην κατάρτιση των εργαζομένων, στην προσαρμογή του εξοπλισμού και της υποδομής και στη βελτίωση των προϊόντων. Προσοχή: το λιανικό εμπόριο δεν είναι επιλέξιμο για αυτό το μέτρο. Κάθε κράτος μέλος οφείλει να ορίσει τις αναγκαίες διαδικασίες προκειμένου η ενίσχυση αυτή να χορηγείται κατά προτεραιότητα στις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου στις ενισχύσεις προς τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 %

Ωστόσο, οι μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό κάτω των 750 ατόμων ή με κύκλο εργασιών κάτω των 200 εκατ. ευρώ επίσης μπορούν να λάβουν ενίσχυση, αν και μικρότερη, για τις επενδύσεις τους. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου στις ενισχύσεις για τις μεγάλες επιχειρήσεις Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 20 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 30 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 % Παρατήρηση: στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα ελληνικά περιφερειακά νησιά, αυτή η ενίσχυση για επενδύσεις προσφέρεται επίσης σε μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 750 ατόμων ή με κύκλο εργασιών άνω των 200 εκατ. ευρώ. 19

Άξονας προτεραιότητας 3 Μέτρα κοινού ενδιαφέροντος 20 Ο κανονισμός ΕΤΑ επιτρέπει τη χρηματοδότηση δημόσιων σχεδίων αλλά και δράσεων κοινού ενδιαφέροντος, δηλαδή δράσεων που έχουν ευρύτερο αντίκτυπο από τις μεμονωμένες πρωτοβουλίες και οι οποίες προάγουν τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Συλλογικές δράσεις Φορείς εκπροσώπησης όπως μια επαγγελματική ένωση, ένας συνεταιρισμός ή μια κοινοπραξία ιδιωτών μπορούν να λάβουν δημόσια ενίσχυση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ προκειμένου να υλοποιήσουν σχέδια κοινού ενδιαφέροντος, υπό τον όρο ότι αυτά τα σχέδια συνάδουν με τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής, π.χ. εκπόνηση τοπικών διαχειριστικών σχεδίων, διοργάνωση εκστρατειών ανάσυρσης εργαλείων από το βυθό, βελτίωση της ιχνηλασιμότητας και της επισήμανσης των προϊόντων, αναδιάρθρωση μιας ένωσης παραγωγών. Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 80 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 80 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 80 % Προστασία και ανάπτυξη της υδρόβιας πανίδας και χλωρίδας Δημόσιοι ή ημιδημόσιοι φορείς, αναγνωρισμένες επαγγελματικές ενώσεις ή άλλοι φορείς που θα οριστούν από το οικείο κράτος μέλος μπορούν να λάβουν ενίσχυση από το ΕΤΑ για τη χρηματοδότηση σχεδίων προστασίας ή ανάπτυξης της υδρόβιας πανίδας και χλωρίδας, για παράδειγμα, μέσω της καταβύθισης τεχνητών υφάλων (κατόπιν σχετικής μελέτης και με τη δέουσα επιστημονική παρακολούθηση), της αποκατάστασης των μεταναστευτικών οδών των ψαριών σε ένα ποτάμι, της εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων των αλιευτικών πόρων σε περιοχή Natura 2000 κ.λπ. Προσοχή: Ο άμεσος εμπλουτισμός του αποθέματος δεν είναι επιλέξιμος παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον προβλέπεται ρητά από κάποιο μέτρο περιβαλλοντικής διατήρησης της ΕΕ. Javier Larrea

Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 80 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 80 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 80 % Εγκαταστάσεις αλιευτικών λιμένων και τόπων εκφόρτωσης και δημιουργία καταφυγίων Οι φορείς διαχείρισης (δημόσιοι ή ιδιωτικοί) των λιμένων ή των τόπων εκφόρτωσης μπορούν να λάβουν δημόσια ενίσχυση συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΑ για τη βελτίωση υπάρχουσας υποδομής ή για την παροχή νέων υπηρεσιών, π.χ. εκσυγχρονισμός ή μηχανοργάνωση ιχθυόσκαλας, εκσυγχρονισμός της διανομής πάγου, ασφάλιση αποβάθρας εκφόρτωσης κ.λπ. Το ΕΤΑ μπορεί επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, να συγχρηματοδοτήσει εργασίες κατασκευής, αλλά μόνο για μικρά αλιευτικά καταφύγια όπου οι αλιείς θα μπορούν να πηγαίνουν σε περιπτώσεις κακοκαιρίας ή βλάβης του σκάφους. 21 Javier Larrea

22 Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 80 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 80 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 80 % Ανάπτυξη νέων αγορών Το ΕΤΑ μπορεί να συνδράμει μια ένωση παραγωγών ώστε να αναπτύξει τη ζήτηση των προϊόντων της χρηματοδοτώντας για παράδειγμα μέτρα βελτίωσης της ποιότητας (πιστοποίηση, σήμανση κ.λπ.), μια πολιτική ανάδειξης των προϊόντων (π.χ. δίνοντας έμφαση σε είδη ελάχιστα δημοφιλή, βελτιώνοντας τη γενική εικόνα του τομέα της αλιείας ή της υδατοκαλλιέργειας) ή χρηματοδοτώντας μια στρατηγική ανάπτυξης νέων αγορών (έρευνες αγοράς, συμμετοχή σε εκθέσεις, αναζήτηση νέων αγορών κ.λπ.). Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 % Εκστρατείες προώθησης Ορισμένες εκστρατείες προώθησης μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν από το ΕΤΑ. Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο είναι να μην επικεντρώνονται σε κάποια εμπορική μάρκα ή σε συγκεκριμένα προϊόντα. Πρέπει να είναι γενικού χαρακτήρα, χωρίς να κατονομάζουν προϊόντα. Αυτές οι εκστρατείες δεν πρέπει επίσης να κάνουν αναφορά σε συγκεκριμένη χώρα, περιφέρεια ή αλιευτική περιοχή παρά μόνο στις περιπτώσεις που το προωθούμενο προϊόν συνοδεύεται από γεωγραφική ένδειξη ή ονομασία προέλευσης βάσει του κανονισμού ΕΚ αριθ. 510/2006. Είναι επίσης θεμιτό να εφιστούν την προσοχή στις βιολογικές μεθόδους παραγωγής ορισμένων προϊόντων υδατοκαλλιέργειας. Η ενίσχυση μπορεί να καλύψει όλα τα έξοδα της εκστρατείας, από τις αμοιβές της εταιρείας που θα αναλάβει την προώθηση ως την παραγωγή διαφημιστικού υλικού.

Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 40 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 60 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 75 % Πιλοτικά σχέδια (καινοτομίες) Ο τομέας της αλιείας χρειάζεται τις καινοτομίες τόσο σε επίπεδο θεωρητικών γνώσεων όσο και σε επίπεδο τεχνικών. Μια επιχείρηση, μια επαγγελματική ένωση ή ένας οργανισμός που θα οριστεί από το κράτος μέλος μπορούν να λάβουν ενίσχυση από το ΕΤΑ για τη χρηματοδότηση πιλοτικών σχεδίων, όπως για παράδειγμα για τη δοκιμαστική εφαρμογή νέων τεχνολογιών υδατοκαλλιέργειας, νέων επιλεκτικότερων μεθόδων αλιείας ή μιας νέας μορφής διαχείρισης των αλιευτικών αποθεμάτων. Για να γίνουν δεκτά, αυτά τα σχέδια πρέπει υποχρεωτικά να υλοποιούνται σε συνεργασία με κάποιο επιστημονικό ή τεχνικό ίδρυμα το οποίο να παρακολουθεί τη διαδικασία και να εξάγει σημαντικά πορίσματα. Αυτά τα πορίσματα πρέπει στη συνέχεια να διαδοθούν στο ευρύ κοινό. Αν το σχέδιο αποφέρει κέρδη, αυτά θα αφαιρεθούν από τη χορηγούμενη ενίσχυση. 23 Μέγιστη χρηματοδοτική συμμετοχή του δημοσίου σε περίπτωση ΣΔΙΤ Περιφέρειες εκτός στόχου «Σύγκλιση» 60 % Περιφέρειες εντός στόχου «Σύγκλιση» 80 % Ελληνικά περιφερειακά νησιά 80 % Εξόχως απόκεντρες περιφέρειες 80 % Σημαντική παρατήρηση: αν το συνολικό κόστος του σχεδίου υπερβαίνει το 1 εκατ EUR, το σχέδιο πρέπει να αξιολογηθεί από ανεξάρτητο επιστημονικό φορέα.

Τροποποίηση των αλιευτικών σκαφών για άλλες δραστηριότητες Ένας δημόσιος ή ημιδημόσιος οργανισμός μπορεί να λάβει ενίσχυση για τη χρηματοδότηση της μετατροπής ενός αλιευτικού σκάφους σε «πλοίο-σχολείο», σε σκάφος αλιευτικής έρευνας ή σε μουσειακό έκθεμα ή γενικά για τη χρήση του για οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα πλην της αλιείας. Για τον σκοπό αυτό το σκάφος πρέπει πρώτα να διαγραφεί από το κοινοτικό μητρώο αλιευτικών σκαφών και η άδειά του να ανακληθεί. Πρέπει επίσης το σκάφος να ασκεί τη νέα του δραστηριότητα υπό τη σημαία ενός κράτους μέλους και όντας εγγεγραμμένο σε κοινοτικό νηολόγιο. 24

Άξονας προτεραιότητας 4 Βιώσιμη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών Το ΕΤΑ μπορεί να συγχρηματοδοτήσει, από κοινού με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς χρηματοδότησης, τοπικά σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής. Το εδαφικό πλαίσιο αυτών των σχεδίων είναι η λεγόμενη αλιευτική περιοχή, δηλαδή μια περιοχή περιορισμένης έκτασης (3) που χαρακτηρίζεται από γεωγραφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή. Το κράτος μέλος επιλέγει τις περιοχές που θα τύχουν ενίσχυσης βάσει κριτηρίων που θέτει το ίδιο. Ωστόσο, η επιλογή του πρέπει να επικεντρώνεται κατά προτεραιότητα σε περιοχές με μικρή πληθυσμιακή πυκνότητα, όπου ο τομέας της αλιείας φθίνει ή όπου κατοικούν μικρές κοινότητες που ζουν από την αλιεία. Οι τοπικοί παράγοντες είναι αυτοί που ορίζουν τη ακολουθητέα στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να συγκροτήσουν μια τοπική ομάδα αποτελούμενη από εκπροσώπους του αλιευτικού κλάδου της περιοχής και άλλων κλάδων, τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών. Το βασικό είναι η ομάδα αυτή να είναι αρκετά αποτελεσματική ώστε να διασφαλίζεται η υλοποίηση των έργων: πρέπει συνεπώς να αποδοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη σύνθεσή της, στην κατανομή των καθηκόντων και την ανάθεση αρμοδιοτήτων, οι οποίες πρέπει να είναι σαφείς και διαφανείς. Αυτή η ομάδα θα πρέπει επίσης να διαχειρίζεται τους δημόσιους πόρους: πρέπει λοιπόν να διαθέτει την αναγκαία διοικητική και οικονομική υποδομή για τον σκοπό αυτό. Με άλλα λόγια, ένας από τους εταίρους της ομάδας πρέπει να αναλάβει το διοικητικό κομμάτι, ή, εναλλακτικά, η ομάδα πρέπει να ενταχθεί σε μια αναγνωρισμένη διοικητική δομή. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, το κράτος μέλος πρέπει να αξιολογήσει την εν λόγω διοικητική και οικονομική υποδομή προτού χορηγήσει την ενίσχυση. Πρέπει να σημειωθεί ότι το ΕΤΑ μπορεί να συνεισφέρει στα έξοδα λειτουργίας των τοπικών ομάδων μέχρι το 10 % του συνολικού προϋπολογισμού για τη συγκεκριμένη αλιευτική περιοχή. 25 Το κράτος μέλος επιλέγει τις τοπικές ομάδες που θα υλοποιήσουν τις στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης στις αλιευτικές περιοχές. Αυτές οι ομάδες θα επιλέγονται βάσει των κριτηρίων που θα θέσει το κράτος μέλος στο επιχειρησιακό του σχέδιο, με πλήρη διαφάνεια και δικαιοσύνη. (3) Η αλιευτική περιοχή πρέπει να είναι μικρότερη από μια περιοχή NUTS 3, δηλαδή μικρότερη σε έκταση και σε πληθυσμό από μια υποπεριφερειακή γεωγραφική υποδιαίρεση η οποία, ανάλογα με τη χώρα, μπορεί να ονομάζεται «διαμέρισμα», «νομός» «κομητεία», «επαρχία» κ.λπ.

26 Η τοπική ομάδα πρέπει στη συνέχεια να εκπονήσει, σε συνεννόηση με τη διαχειριστική αρχή, μια τοπική στρατηγική ανάπτυξης. Αυτή η στρατηγική θα αποσκοπεί στην αντικατάσταση της αλιευτικής δραστηριότητας στο γενικό πλαίσιο της ανάπτυξης της περιοχής βάσει πρότερης ανάλυσης των αναγκών των διαφόρων οικονομικών παραγόντων και τομέων και των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων. Οι προτεινόμενες λύσεις πρέπει να ανταποκρίνονται σε αυτές τις ανάγκες λαμβάνοντας υπόψη τις εν λόγω αλληλεπιδράσεις. Πρέπει επίσης να εντάσσονται σε μια γενικότερη προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή να έγκεινται εξίσου σε τρεις άρρηκτα συνδεδεμένους πυλώνες: οικονομική αποδοτικότητα, προστασία του περιβάλλοντος και κοινωνική ευημερία. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η τοπική ομάδα προσδιορίζει τα σχέδια που απαιτούν δημόσια χρηματοδότηση. Αυτά τα σχέδια πρέπει να αποσκοπούν στην εγκαινίαση ή επανέναρξη οικονομικών δραστηριοτήτων, για παράδειγμα, αποκατάσταση φθινουσών αλιευτικών δραστηριοτήτων, ανάπτυξη οικοτουρισμού, ανάδειξη φυσικής ή αρχιτεκτονικής κληρονομιάς για προσέλκυση επισκεπτών, χρηματοδότηση επαγγελματικής κατάρτισης εντός ή εκτός του τομέα της αλιείας κ.λπ.

Άξονας προτεραιότητας 5 Τεχνική συνδρομή Αυτός ο άξονας δεν αφορά άμεσα τον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας αλλά επιτρέπει τη χρηματοδότηση των εργασιών των δημόσιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται τους πόρους που χορηγεί το ΕΤΑ. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει το 0,8 % των ετήσιων κονδυλίων του ΕΤΑ (ήτοι συνολικά 34,7 εκατ. EUR) για τη χρηματοδότηση των εργασιών που απαιτούνται για την εφαρμογή του κανονισμού. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να χρησιμοποιήσει έως και το 5 % των κονδυλίων που δικαιούται από το ΕΤΑ για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης του επιχειρησιακού του προγράμματος (μέτρα προπαρασκευαστικά και παρακολούθησης, αξιολόγησης, διαφήμισης, ελέγχου κ.λπ.). Ένα κράτος μέλος του οποίου όλες οι περιφέρειες είναι επιλέξιμες υπό τον στόχο «Σύγκλιση» (ήτοι η πλειονότητα των κρατών μελών που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2004 και μετά), μπορεί να λάβει ενίσχυση από το ΕΤΑ για τη χρηματοδότηση μιας αποδοτικής διοικητικής δομής για την αλιεία. 27

Διευθύνσεις 28 Διαχειριστική Αρχή ΕΠ. ΑΛ. Διευθυντής κ. Α. Λολίδης Ιεροσολύμων 6 11252 ΑΘΗΝΑΙ Ελλάς Tηλ.: 210 866 56 31 E-mail: konstol@mou.gr Διαχειριστική Αρχή ΕΠ. ΑΛ (Managing Authority) Διευθυντής κ. Γεώργιος Γεωργίου Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος 101 οδός Βηθλεέμ Λευκωσία 1416 Κύπρος Tηλ.: (+357) 22 80 78 67 Φaξ.: (+357) 22 77 59 55 E-mail: glgeorgiou@cytanet.com.cy

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας 2007-2013 Oδηγός χρήστη Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 2008 28 σ. 14,8 x 21 cm ISBN 978-92-79-08611-3

ec.europa.eu/fisheries KL-30-08-002-EL-C