Ιστορικές Περίοδοι Ελληνικής Τέχνης. Πρώιμη Εποχή Σιδήρου (1100-700 πχ) Υπομυκηναϊκή 1100-1050 πχ

Ιστορικές Περίοδοι Ελληνικής Τέχνης Πρώιμη Εποχή Σιδήρου (1100-700 πχ) Υπομυκηναϊκή 1100-1050 πχ Πρωτογεωμετρική 1050-900 πχ (1100-900πΧ = «Σκοτεινοί Αιώνες») Γεωμετρική 900-700 πχ (Πρώιμη-900-850 πχ, Μέση 850-760 πχ, Υστερη Ι 760-735 πχ & Υστερη ΙΙ 735-700 πχ) Αρχαϊκή Περίοδος (700-480 πχ) Ανατολίζουσα 700-620 πχ (Ωριμη) Μέση 620-560 πχ Υστερη 560-480 πχ Κλασική Περίοδος (480-336 πχ) Πρώιμη 480-450 πχ Μέση 450-400 πχ Υστερη 400-336 πχ Ελληνιστική Περίοδος (336-31/30 πχ) Πρώιμη 336-275 πχ Μέση 275-150 πχ Υστερη 150-31/30 πχ

Ανατολίζουσα Περίοδος Ο 7 ος αιώνας χαρακτηρίζεται από θεμελειώδεις κοινωνικές αλλαγές Πόλεμος: Ελληνες εναντίον Ελλήνων και εναντίων βαρβάρων αποικισμός. Μάχη όχι πλέον μόνο για επιβίωση αλλά για επέκταση «στάσις» και μάχη για πολιτικά δικαιώματα Κοινωνικοί αγώνες: τύραννοι, αριστοκράτες, πλούσιοι οπλίτες (οικονομικά ισχυροί ώστε να αγοράζουν τον οπλισμό τους αλλά δίχως ευγενή καταγωγή) Λυκούργος Δράκων και Σόλων Τύραννοι: Κύψελος και Περίανδρος (Κόρινθος), Θεαγένης (Μέγαρα), Πολυκράτης (Σάμο), Πεισίστρατος (Αθήνα) - - πολιτευμα & τέχνες... Εμπόριο και τέχνες: εδώ βασίστηκε η νέα ανερχόμενη τάξη - χρήματα αντί «αρετής»

Επιχώρια αλφάβητα Ποικιλία στην Τέχνη Εξειδίκευση: Ρόδος χρυσά, Κρήτη χάλκινα, Τήνος πήλινοι πίθοι, Σπάρτη ελεφαντόδοντο, Νάξος και Σάμος μαρμάρινα έργα, Κόρινθος Ζωγραφική Ανατολίζουσα Κεραμική: Καινοτομίες, Πειραματισμός, Επαρχιακό στυλ Κι όμως, παρόλα αυτά, δεν υπάρχει Μούσα Κεραμικής και η Κόρινθος ήταν κατ εξαίρεση η πόλη όπου οι κεραμείς είχαν τη λιγότερο περιφρονητική αντιμετώπιση Λογοτεχνία: Πέρασμα από τα Ομηρικά Επη στη Λυρική Ποίηση της Σαπφούς και Αρχίλοχου Ησίοδος και ανατολική επίδραση Πολιτισμικές αλλαγές,π.χ. ΣΥΜΠΟΣΙΟ βλ και κλίνες (ανάκλιντρα) πρβλ. Ομηρικές περιγραφές και συροπαλαιστινιακά πρότυπα

Λέξεις κλειδιά: Ετρουρία (Β. Ιταλία), Μεγάλη Ελλάδα (Ν. Ιταλία & Σικελία), Ιωνία (κεντρικό τμήμα Μ. Ασίας), Φοίνικες (Συρία/ Παλαιστίνη/Ισραήλ) Γεωγραφική και χρονολογική έκταση των αρχαίων ελληνικών αγγείων (Περίπου από το 1100πΧ έως το 30 πχ σε μια έκταση που καλύπτει το σημερινό ελλαδικό χώρο, παράλια Μικράς Ασίας, αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο)

Πότε ένα αντικείμενο χαρακτηρίζεται ανατολίζον; Υλικό εισαγωγή κατασκευστής συνδυασμός παραγόντων Φοίνικες αλφάβητο, αθλητισμός, πόλη Χαρακτηριστικά Ελλήνων θεών και επιρροή από ανατολή (Γκιλγκαμές, Αστάρτη, Απόλλων) Ζωικά και φυτικά μοτίβα από ανατολή υβριδικές μορφές, τέρατα Αποικίες και απόλυτη χρονολόγηση Κύμη 750, Συρακούσες 734/3, Μέγαρα Υβλαία 728, Τάρας 706, Γέλα 690, Σελινούς 628πΧ, Σμύρνη και καταστροφή από τον Λυδό βασιλιά Αλυάτη (610-560 πχ), Σίνδος Θεσ/νίκης: κορινθιακά με αττικά από το 570 πχ «οι αποικίες έμοιαζαν σαν βατράχους γύρω από μια λίμνη» Πλάτωνας

Πώς εισάγονται αυτα τα μοτίβα στην Ελλάδα; Είδη πολυτελείας πχ ειδώλια από μέταλλο, οστό, ξύλο, κοσμήματα, μετάλλινα αγγεία, υφαντά Αντιγραφή, υιοθεσία, απομιμήσεις... Τεχνίτες-μετανάστες ή προσκεκλημένοι σε αυλές τυράννων Χαρακτηριστικές τέχνες Ανατολίζουσας περιόδου : ειδωλοπλαστική, μικροτεχνία, κεραμική και σταδιακά η μνημειακή πλαστική Κεραμική: πολλά εργαστήρια στον ελλαδικό χώρο (Κόρινθος, Αττική, Εύβοια, Αργος, Κρήτη κλπ) τεχνικές εξελίξεις και ανάπτυξη εικονογραφίας! επίδειξη και τελετουργία

Ανατολίζουσα Περίοδος 700 600 πχ («ακρίβεια και δύναμις» για την κεραμική παραγωγή της Κορίνθου και των Αθηνών, αντίστοιχα) Κεραμεική Κορίνθου («ακρίβεια»): Πρωτοκορινθιακή Περίοδος, 725-625 πχ Πρώιμη Πρωτοκορινθιακή Μέση Πρωτοκορινθιακή Υστερη Πρωτοκορινθιακή Μεταβατική Περίοδος Κορινθιακή Περίοδος 625-550 πχ Πρώιμη Κορινθιακή Μέση Κορινθιακή Υστερη Κορινθιακή

Πλίνιος, Φυσική Ιστορία 35.5 (ρωμαίος συγγραφέας, 79μΧ): Η αρχή της Ζωγραφικής, μονοχρωμία και πρωτοπόροι ζωγράφοι «... Οι Αιγύπτιοι μεν ισχυρίζονται ότι αυτοί εφηύραν τη ζωγραφική, 6000 χρόνια προτού τη μεταδόσουν στους Ελληνες ένας άστοχος ισχυρισμός. Οι Ελληνες δε υποστηρίζουν ότι ανακαλύφθηκε είτε στη Σικυώνα ή στην Κόρινθο και συμφωνούν όλοι ότι προέρχεται από την ιχνηλάτηση του περιγράμματος της ανθρώπινης σκιάς. Αυτό ήταν το αρχικό στάδιο ακολούθησε μετά η χρήση χρωμάτων, μια διαδικασία γνωστή και ως «μονοχρώματον» που εν καιρώ γίνεται πιο περίπλοκη και έτσι χρησιμοποιείται ως και σήμερα. Πρωτοκορινθιακός σφαιρικός αρύβαλλος Περ. 720 πχ (αρωματοδοχείο) Υ. 8εκ Ρόδακας ανάλογα με την εξέλιξή του μπορούμε να χρονολογήσουμε το αγγείο => χρονολόγηση με βάση το στυλ Η εφεύρεση της ζωγραφικής με περίγραμμα αποδίδεται στον Αιγύπτιο Φιλοκλή ή στον Κορίνθιο Κλεάνθη. Ο πρώτος όμως που χρησιμοποίησε αυτήν την τεχνική ήταν ο Αριδίκης από την Κόρινθο και ο Τηλεφάνης από τη Σικυώνα και οι δύο απέφυγαν τη χρήση χρωμάτων και κάλυπταν το εσωτερικό του κάθε περιγράμματος με διαγραμμίσεις. Για αυτό το λόγο επικράτησε η παράδοση να προσθέτουν το όνομα της κάθε εικονιζόμενης μορφής με επιγραφές. Ο Κορίνθιος Εκφαντος θεωρείται πρωτοπόρος στη χρήση χρωμάτων, τα οποία συνέθετε από σπασμένα και κονιορτοποιημένα κεραμεικά.»

Αρύβαλλος, αλάβαστρο (μικρά δοχεία για αρώματα) και κοτύλη (αγγείο πόσης) Με βάση την εξέλιξή o H. Payne συνέθεσε τους πρώτους χρονολογικούς πίνακες: Σφαιρικός αρύβαλλος, 750-700 πχ (μετέπειτα επανεμφάνιση) Οωειδής αρύβαλλος, 700-650 πχ (σπάνια ως και 625 πχ) Απιόσχημος ή ατρακτοειδής αρύβαλλος, μετά το 700, κυρίως 650-625 πχ Αλάβαστρο από 650 πχ και εξής

Πρωτοκορινθιακός σφαιρικός αρύβαλλος Περ. 700 πχ Υ 6.8εκ

Πρωτοκορινθιακή κοτύλη Από την Αίγινα, αρχ 7 ου αι πχ Υ 12εκ

Πρωτοκορινθιακή όλπη (οινοχόη) - Το λεγόμενο αγγείο Chigi (από τον πρώτο κάτοχο του) Από τάφο στο Veii (Βηίους) της Ετρουρίας - Μέσα 7 ου αι πχ - Υ 26,2εκ

Πρωτοκορινθιακή όλπη Το λεγόμενο αγγείο Chigi. Από τάφο στο Veii της Ετρουρίας Μέσα 7 ου αι πχ Υ 26,2εκ Οπλίτες Φάλαγγα Πολυχρωμία Κατάγραφες μικρογραφικές συνθέσεις Σχέση με στάδια ενηλικίωσης των αγοριών της αριστοκρατίας Εννοιες κλειδιά: Φάλαγγα και αναδυόμενη μεσαία τάξη, αντικατάσταση της ηρωικής μάχης (μονομαχίας) με τον πιο δημοκρατικό, μαζικό σχηματισμό της φάλαγγας Αλληλοεξάρτηση των οπλιτών (βλ. κάλυψη από την ασπίδα του διπλανού στη φάλαγγα), ρόλος της μεσαίας τάξης (αγροτών, επιχειρηματιών, εμπόρων) στην άμυνα της πόλης και πώς σταδιακά ένωσαν τις δυνάμεις τους διεκδικώντας μερίδιο στην πολιτική σκηνή και την εξουσία Ποιήση του Αρχίλοχου και Τυρταίου (ελεγείες και παιάνες) = εξύψωση στρατιωτικού φρονήματος

Πρωτοκορινθιακή όλπη Το λεγόμενο αγγείο Chigi Μέσα 7 ου αι πχ Λεπτομέρεια κυνήγι λιονταριού

Το αγγείο Chigi σχέδιο της κεντρικής ζωφόρου

Πρωτοκορινθιακή όλπη - Το λεγόμενο αγγείο Chigi - Μέσα 7 ου αι πχ Λεπτομέρεια πομπής και κυνηγιού

Πρωτοκορινθιακή όλπη Το λεγόμενο αγγείο Chigi Μέσα 7 ου αι πχ Λεπτομέρεια μυθολογικής σκηνής

Πρωτοκορινθιακή όλπη - Το λεγόμενο αγγείο Chigi - Μέσα 7 ου αι πχ Λεπτομέρεια κυνηγιού

Πρωτοκορινθιακός αρύβαλλος Γνωστός και ως αρύβαλλος Macmillan Περ. 650 πχ από τη Θήβα Μεταλλοτεχνία Ζωγραφική Πλαστικότητα

Πρωτοκορινθιακή όλπη μετά τα μέσα 7 ου αι πχ - Υ περ 34 εκ Πρώιμη Κορινθιακή όλπη, Αρχ 6 ου αι. πχ

Μελανόμορφος Ρυθμός Εφευρέθηκε στην Κόρινθο, τελειοποιήθηκε στην Αθήνα Ενα αγγείο λέγεται μελανόμορφο μόνο όταν: Ο αγγειογράφος έχει προσχεδιάσει την «σκιά» της μορφής πριν από την όπτηση Οι λεπτομέρειες έχουν αποδοθεί με χάραξη στο γάνωμα Υπάρχει επίθετο ιώδες και λευκό χρώμα Τα παραπάνω στοιχεία οδηγούν σε εναλλαγή όγκου και γραμμής

Κορινθιακός Μελανόμορφος Αμφορέας Επάλληλες ζωφόροι με πτηνά, λιοντάρια Και κάπρους. Από τη Ρόδο, 625-600 πχ Μεγάλη ζήτηση μαζική παραγωγή Πτώση ποιότητας

Ανατολίζουσα Περίοδος 700 600 πχ («ακρίβεια και δύναμις»)!! Κεραμεική Αττικής «Πρωτοαττικά» («δύναμις») Πρωτοαττική Περίοδος, 700-600 πχ Πρώιμη Πρωτοαττική 700-675 πχ Μέση Πρωτοαττική (Ασπρόμαυρο Στυλ) 675-650 πχ Υστερη Πρωτοαττική (Πολυχρωμο Στυλ) 650-630 πχ/ Πρώιμος Μελανόμορφος Ρυθμός Κεραμεική Κορίνθου: Πρωτοκορινθιακή Περίοδος, 725-625 πχ Πρώιμη Πρωτοκορινθιακή Μέση Πρωτοκορινθιακή Υστερη Πρωτοκορινθιακή Μεταβατική Περίοδος Κορινθιακή Περίοδος 625-550 πχ Πρώιμη Κορινθιακή Μέση Κορινθιακή Υστερη Κορινθιακή

Πρωτοαττικός αμφορέας στο Μόναχο. Περ. 700 π.χ. Πρώιμη Πρωτοαττική Περίοδος: Περ. 700-675 πχ Αμφορέας με λαιμό από την Αττική ΥΓ ΙΙ (τέλη 8 ου αρχ. 7 ου αι πχ)

Ανατολίζουσα Περίοδος 700 600 πχ («δύναμις») Κεραμική Αττικής «Πρωτοαττικά» Πρωτοαττική Περίοδος, 700-600 πχ Πρώιμη Πρωτοαττική 700-675 πχ Μέση Πρωτοαττική (Ασπρόμαυρο Στυλ) 675-650 πχ Υστερη Πρωτοαττική (Πολύχρωμο Στυλ) 650-630 πχ/ Πρώιμος Μελανόμορφος Ρυθμός Πρώιμος Πρωτοαττικός Λουτροφόρος Αμφορέας Δοχείο συλλογής νερού για ταφικές και γαμήλιες τελετές Αρχ. 7 ου αι πχ Υ περ. 80 εκ. Αρματα, χορός, μυθικά τέρατα Γεωμετρική παράδοση αλλά επίφοβα σχήματα Κορινθιακά δάνεια (κίτρινο επίχρισμα για μίμηση κορινθιακού πηλού, ρόδακες) Νέα στοιχεία, π.χ. Πλαστικά μοτίβα (φίδια), διάτρητες λαβές,

Πρώιμος Πρωτοαττικός Αμφορέας - Αρχ. 7 ου αι πχ Λεπτομέρειες ΥΓ Αττικός κρατήρας τύπου Διπύλου, μ. 8 ου αι πχ - λεπτομέρεια

Αμφορέας του Ζωγράφου του Νέσσου στη Νέα Υόρκη Υ 1μ (Νέα Υόρκη) περ. 660 πχ (Σμύρνη...) Ασπρόμαυρος Ρυθμός 675-650 πχ Ασπρο και Μαύρο Στυλ Black and White Style «θορυβώδεις» συνθέσεις με χρωματικές αντιθέσεις Αττική ή Αίγινα;

Αμφορέας του Ζωγράφου του Νέσσου στη Νέα Υόρκη Υ 1μ (Νέα Υόρκη) περ. 660 πχ

Αμφορέας του Ζωγράφου του Νέσσου στη Νέα Υόρκη Υ 1μ (Νέα Υόρκη) λεπτομέρειες κύριας διακόσμησης

Αμφορέας του Ζωγράφου του Νέσσου στη Νέα Υόρκη Υ 1μ (Νέα Υόρκη) πίσω όψη και κουκουβάγια

Επίδραση από Ανατολή, Αφηγηματικότητα, Επιγραφές και δημιουργία ταυτότητας Θεματογραφία: Ομηρικά Επη, Αθλοι Ηρακλή, Διονυσιακή λατρεία Πρωτοαττικός αμφορέας από την Ελευσίνα «Ασπρο και Μαύρο Στυλ» Περ. 660-650 πχ Περσέας και Μέδουσα/Γοργόνες Τύφλωση Πολύφημου

Ακέφαλη Μεδουσα, Γοργόνες καταδιώκουν τον Περσέα, Αθηνά, Περσέας, πουλί Πρωτοαττικός αμφορέας από την Ελευσίνα - «Ασπρο και Μαύρο Στυλ» Περ. 660-650 πχ περ. 1,50 μ - Αποδίδεται στον Ζωγράφο του Πολύφημου Ανάπτυγμα κύριας σκηνής για 1 η φορά ο αποκεφαλισμός της Μέδουσας στην ελληνική τέχνη

Πρωτοαττικός αμφορέας από την Ελευσίνα «Ασπρο και Μαύρο Στυλ» Περ. 660-650 πχ περ. 1,50 μ Αποδίδεται στον Ζ του Πολύφημου Λεπτομέρεια Γοργόνων Γοργώ, Σθενώ, Ευρυάλη

Αμφορέας με λαιμό του Ζ του Νέσσου 1,22μ, τέλη 7 ου αι π.χ (615 πχ) Αθήνα Πρωτοαττικό - Πρώιμο Μελανόμορφο

«Μηλιακός» Αμφορέας, 650-625 πχ Η Αρτεμις υποδέχεται τον Απόλλωνα Από τη χώρα των Υπερβορείων Αρτεμις ως πόντια θηρών Στο λαιμό: Mονομαχία Κυκλαδική πλαστική οινοχόη Κεφαλί γρύπα ως προχοή Από την Αίγινα, Αρχ 7 ου αι πχ Γραμμικό Νησιωτικό Στυλ Η λεγόμενη οινοχόη Levy από τη Μίλητο Τ. 7 ου αρχ 6 ου αι πχ Ρυθμός Αιγάγρων

Ανάγλυφος πιθαμφορέας από τη Μύκονο Αρχ. 7 ου αι πχ Υ 1,33 μ Δούρειος Ιππος Τρωικός Πόλεμος

«Κύλικα με πουλιά» από την Ιωνία, β μισό 7 ου αι πχ Διαμ. 14εκ

Κρατήρας Μεγάλης Ελλάδας Υπογραφή κεραμέα (;) Αριστόνοθου Σε Ιωνικο/Ευβοϊκό αλφάβητο Από την Ετρουρία (Caere) Μέσα 7 ου αι πχ Υ 36εκ

Χρυσοί ρόδακες με μικρογλυπτά, β μισό 7 ου αι πχ, Μήλος Χρυσό περίαπτο από την Κνωσσό 800 πχ με επιθήματα Μικροτεχνία και ειδωλοπλαστική κοσμήματα (κοκκίδωση και συρματερή), μικρογλυπτική - - εμφανής ανατολική επίδραση

Ελεφαντοστέινο ειδώλιο ανδρός με λιοντάρι, Δελφοί 7 ος αι πχ Λέξεις κλειδιά: Ξυλογλυπτική, Συρία, μαίανδρος

Χάλκινο τύμπανο με παράσταση θεού που δαμάζει λιοντάρι, Ιδαίο Αντρο, αρχ 7 ου αι πχ Χαλκοπλαστική κυρίως από αναθήματα ιερών Τάση προς μνημειακότητα βλ και Αγγεία Διπύλου, ύστερος 8ος Χάλκινος λέβητας με τριποδικό στήριγμα, γρύπες ως επιθήματα σφυρήλατα ή χυτά, συριακά πρότυπα Λευκωσία, περ 700 πχ

Βουστροφηδόν επιγραφή στους μηρούς ΑΝΑΘΗΜΑ «Μ ανέθεκε» «δεκάτη» Χάλκινο αγαλμάτιο από τη Θήβα, αρχ 7 ου αι πχ «Ο Μάντικλος μ αφιέρωσε στον Εκηβόλο Αργυροτοξευτή ως δεκάτη. Εσύ Φοίβε δώσε του ανταμοιβή».

Ιερό απόλλωνα στη Δρήρο, περ. 700 πχ Και σφυρήλατα (40 εκ οι γυναικείες μορφές)

Δαιδαλικός Ρυθμός = περί τα μέσα 7 ου αι σε όλες τις μορφές τέχνης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σχηματικότητα Διακοσμητικότητα Απουσία μνημειακού μεγέθους Μονοδιάστατες μορφές Ακαμψία Χαρακτηριστική κεφαλή: Τριγωνικό πρόσωπο Χαμηλό μέτωπο Επιφανειακά, ασύνδετα χαρακτηριστικά «Οροφωτή φενάκη» Κοσμήματα και χρώματα Η Κυρία της Auxerre», γυναικεία μορφή από πωρόλιθο, 640-630 πχ

Τμήμα χρυσού περιδέραιου με έκτυπη παράσταση Πότνιας Θηρών Β μισό 7 ου αι πχ Πρωτοκορινθιακός αρύβαλλος με γυναικεία διαδαλική κεφαλή, 655-650 πχ

Διάκοσμος από το ναό του Πρινιά, β μισό 7 ος αι πχ Γυναικείες μορφές, πάνθηρες, ελάφια (από την πίσω ζωφόρο δεν φαίνονται εδώ) Δαιδαλική τέχνη, επιρροή από Αίγυπτο και Ανατολή

ΔΑΙΔΑΛΟΣ Δαιδαλική τέχνη: ολόγλυφα, συστηματική χρήση λίθου και ρόλος της Κρήτης «τα πρώτα γλυπτά που έμοιαζαν ζωντανά» Διοδ. Σικ. 4.76.1-6 Παυσ. 9.3.2 ακόμη και «αυτόματα» Ειδικά, έμφαση σε ξύλινα αγάλματα Πολυδιάστατο το έργο του Δαίδαλου ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ η ονομασία Δαιδαλική τέχνη Χάλκινο ειδώλιο ανδρός από τους Δελφούς, περ. 630 πχ, Κρητικό εργαστήριο

Βασικά τμήματα ναού: Πτερό πρόναος - σηκός οπισθόδομος (άδυτο) 1 Πρόναος = προθάλαμος σηκού (παραστάδες εν παραστάσι) 2 Σηκός= κυρίως τμήμα του ναού όπου βρίσκεται το λατρευτικό άγαλμα 3 Οπισθόδομος = χώρος πίσω από τον σηκό, συμμετρικός συνήθως του προνάου 4 Πτερό = κιονοστοιχία που δημιουργεί στοά (περίστασις) π 4 π 4 3 2 1 4 π 4 π Κάτοψη: Ναός Αθηνάς και Ηφαίστου, Αγορά περ. 440 πχ

Βασική ορολογία περιγραφής ναού Ακρωτήριο Ζωφόρος, Μετόπη, Αέτωμα Πρόστυλος με δύο κίονες εν παραστάσι Αμφιπρόστυλος ναός, δίστυλος εν παραστάσι στον πρόναο και οπισθόδομο Περίπτερος ναός, δίστυλος εν παραστάσι Αν υπάρχουν 2 σειρές από κίονες στο πτερό, δίπτερος Αν υπάρχει αρκετός χώρος για 2 σειρές κιόνων αλλά χτίζεται μόνο μια => ψευδοδίπτερος

Δωρικός Προς μια μνημειακή ελληνική αρχιτεκτονική και ναοδομία από τη Γεωμετρική Εποχή ως την Αρχαϊκή Περίοδο Πτώση μυκηναϊκών κέντρων δωρικές εισβολές, μετακινήσεις Αχαιών και Ιώνων => αναταραχές, όχι ιδανικές συνθήκες για ανάπτυξη αρχιτεκτονικής σε αντίθεση με κεραμεική Συγκρούσεις οδηγούν σε νέες κοινωνικές δομές, αριστοκρατία / έμποροι, εργάτες, ναυτικοί Σε αυτή τη φάση η αρχιτεκτονική θα έχει πρακτική εφαρμογή και απλό χαρακτήρα Από την αρχαϊκή εποχή κι έπειτα δημιουργείται ένας μνημειακός χαρακτήρας Δύο θεωρείες γένεσης μνημειακής αρχιτεκτονικής: A.W. Lawrence πιστεύει ότι από την οικιακή αρχιτεκτονική και το μέγαρο, περάσαμε στους μετέπειτα ναούς. Συνδέει επίσης την εμφάνιση του δωρικού ρυθμού με στοιχεία μυκηναικής αρχιτεκτονικής και τη μεταγραφή τους από ξύλο σε λίθο. Αντίθετα, ο J.J. Coulton πιστεύει πως ο δωρικός ρυθμός δεν εξελίχθηκε σταδιακά μέσα από κάθε φάση, αλλά ουσιαστικά «γεννήθηκε» από μια ομάδα αρχιτεκτόνων στην ΒΑ Πελοπόννησο Στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική υπάρχουν 2 βασικοί ρυθμοί: Ο δωρικός και ο ιωνικός επίκεντρο περιοχή δωριέων και ιώνων αντίστοιχα Παραλλαγή του ιωνικού κιονόκρανου είναι το αιολικό και το κορινθιακό Ιωνικός

Μνημειακή Αρχιτεκτονική Εκατόμπεδος Ι, περ. 800 πχ Στενόμακρος ναός με ξύλινη εσωτερική κιονοστοιχία 14 κιόνων ως το βάθος του σηκού που φτάνουν μέχρι το βάθρο του αγάλματος. Διαστάσεις περ. 33Χ6,5μ Ο ναός δέχεται ξύλινη εξωτερική κιονοστοιχία σε μικρή απόσταση από τον σηκό (7Χ17) και μεγαλώνουν οι διαστάσεις του: 37Χ11,5μ. Το Ηραίο της Σάμου στον 7 ο αι πχ Εκατόμπεδος = μήκους 100 αρχαίους πόδες Εκατόμπεδος ΙΙ, περ. 670-650 πχ Χτισμένος πάνω από τον Ι, διαθέτει πτερό με ξύλινους κίονες πάνω σε βάσεις έλλειψη εσωτερικής κιονοστοιχίας προσθήκη 4 κιόνων μπροστά από τον τοίχο του σηκού (προμηνύει την κατασκευή δίπτερου ναού). Σύγχρονη του είναι η μνημειακή στοά 70μ στα ΝΔ

Θέρμον, Αιτωλίας ναός C, 640-620 πχ (Απόλλωνα) περίπτερος, δωρικός (12 επι 38μ), τονισμένος άξονας, μόνιμη εξωτερική κιονοστοιχία 15Χ5, μονή εσωτερική κιονοστοιχία 12 κιόνων εν παραστάσι, βαθύς οπισθόδομος με 2 κίονες, όχι πρόναος. Ξύλινη ανωδομή και διακόσμηση από ψημμένο πηλό (μετόπες, επενδύσεις), κεραμίδια. Από τους πρώτους μεγάλους κεραμοσκεπείς δωρικούς ναούς. μετόπες με μυθολογικό περιεχόμενο

Θέρμον, ναός Απόλλωνα, περ. 640-620 πχ

Θέρμον, ναός Απόλλωνα, περ. 640-620 πχ

Θέρμον, ναός Απόλλωνα, περ. 640-620 πχ