Αντωνία Μοροπούλου. Καθ. ΕΜΠ Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής της ΕΠΕΤΚ Συντονίστρια του WG2- Υλικά του ECTP-FACH

Transcript

1 Ηµέρες Έρευνας & Τεχνολογίας, Ιουνίου η ΣΥΝΕ ΡΙΑ - Θεµατική Συνάντηση για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς,Αµφιθέατρο Υπουργείου Εξωτερικών, 22/6/2006 Αντωνία Μοροπούλου Καθ. ΕΜΠ Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής της ΕΠΕΤΚ Συντονίστρια του WG2- Υλικά του ECTP-FACH

2 Ευρωπαϊκή Πλατφόρµα Τεχνολογίας για την Κατασκευή (ECTP) Πολιτιστική Κληρονοµιά (Focus Area Cultural Heritage, FACH) ΟΜΗ Ο 1. Εκπαίδευση, Κατάρτιση Ο 2. Πρότυπα και Προδιαγραφές Ο 3. Συντήρηση έργων Τέχνης ΟΕ1. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΙΑΓΝΩΣΗ ΟΕ2. ΥΛΙΚΑ ΟΕ3. ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΕ4. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΟΕ5. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ & ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΟΕ6. ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ Ο 4. Κοινωνικο-οικονοµικά κριτήρια Ο 5. Αποφυγή Καταστροφών & ιαχείριση Κινδύνου Ο 6. Επικοινωνία και ιάχυση

3 FACH Συντονιστές VINCI Construction, Pétronille Eynaud de Fay Παρίσι, Γαλλία BCEI ZRMK, Roko Žarnic Λουµπλιάνα, Κροατία

4 FACH Οµάδες Εργασίας - Συντονιστές ΟΕ1: ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΙΑΓΝΩΣΗ Christiane Maierhofer, BAM, Γερµανία, (christiane.maierhofer@bam.de) Jacques Akerboom, Monumentenwacht, Ολλανδία, (j.akerboom@mwnb.nl) Koen Van Balen, KU Lueven, Βέλγιο, (koenraad.vanbalen@bwk.kuleuven.be) ΟΕ2: ΥΛΙΚΑ Prof. Antonia Moropoulou NTUA/TCG, Ελλάδα, amoropul@central.ntua.gr Rob Van Hees, TNO, Ολλανδία, R.P.J.vanHees@bk.tudelft.nl ΟΕ3: ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Claudio Modena, Πανεπιστήµιο της Πάδοβα, Ιταλία, modena@dic.unipd.it Javier Bonilla, Acciona and MOSTOSTAL, Ισπανία και Πολωνία, jbonilla@acciona.es Giorgio Monti, Πανεπιστήµιο της Ρώµης La Sapienza, Ιταλία, giorgio.monti@uniroma1.it

5 FACH Οµάδες Εργασίας - Συντονιστές ΟΕ4: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ May Cassar, Πανεπιστήµιο του Λονδίνου, Αγγλία, m.cassar@ucl.ac.uk Adriana Bernardi, Εθνικό Συµβούλιο Έρευνας (National Research Council-ISAC), Padova, Italy, a.bernardi@isac.cnr.it ΟΕ5: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ & ΙΑΤΗΡΗΣΗ Isabel Rodríguez-Maribona, Labein, Ισπανία, isabel@labein.es ΟΕ6: ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ Milos Drdacky, ITAM CAS Πράγα, Τσεχία, drdacky@itam.cas.cz Jacques Teller, LEMA- Πανεπιστήµιο του Liege, Βέλγιο albert.dupagne@ulg.ac.be

6 FACH Οριζόντιες ράσεις - Συντονιστές Ο 1. Εκπαίδευση, Κατάρτιση: Vlatka Rajic, Zagreb, Κροατία Ο 2. Πρότυπα και Προδιαγραφές: Santiago Sanchez- Beita, Αρχιτεκτονική Σχολή, Ισπανία Ο 3. Συντήρηση έργων Τέχνης: Véronique Sorano, Γαλλία Ο 4. Κοινωνικο-οικονοµικά κριτήρια: Diego Moñúx, CARTIF, Ισπανία Ο 5. Αποφυγή Καταστροφών ιαχείριση Κινδύνου: εν έχει οριστεί. Ο 6. Επικοινωνία και ιάχυση: Caterina Rehm-Berbenni, FUTUREtec, Γερµανία

7 Ερευνητικές Προτεραιότητες σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο FACH ΟΕ 2 - ΥΛΙΚΑ Βραχυπρόθεσµοι Στόχοι Ανάπτυξη µιας ολιστικής στρατηγικής σχετικά µε τον προσδιορισµό των παραµέτρων σηµαντικότητας της πολιτιστικής κληρονοµιάς, σε κάθε κλίµακα (µνηµείο, περιβάλλον χώρος, πόλη) όσον αφορά στα υλικά Ανάπτυξη βιοµηχανίας βασισµένη στη γνώση για την παραγωγή κατάλληλων υλικών για την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς, όπως: o Σύνθετα υλικά, αυξηµένης ανθεκτικότητας και επιτελεστικότητας, που να προσµοιάζουν τα παραδοσιακά υλικά, όσον αφορά στα φυσικοχηµικά και µηχανικά χαρακτηριστικά o Προηγµένα υλικά, µε χρήσηνανο- και βιοτεχνολογίας, διασφαλίζοντας ωστόσο τη συµβατότητα µε τα ιστορικά υλικά και πληρώντας τις ιδιαίτερες ανάγκες της πολιτιστικής κληρονοµιάς o Ανάπτυξη και εφαρµογή νέων πρωτοκόλλων διασφάλισης ποιότητας (έλεγχος και παρακολούθηση) γιαταυλικάαποκατάστασης

8 Ερευνητικές Προτεραιότητες σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο FACH ΟΕ 2 - ΥΛΙΚΑ Μακρυπρόθεσµοι Στόχοι Ανάπτυξη διαγνωστικής µελέτης και εργαλείων λήψης αποφάσεων βασισµένα στη γνώση για τη διατήρηση των αυθεντικών υλικών και δοµών βασισµένα σε πρότυπα, µεθοδολογίες, οδηγίες, προδιαγραφές. Ανάπτυξη έξυπνων υλικών (µε µνήµη, µε ιδίους µηχανισµούς προσαρµογής, καθαρισµού και αποκατάστασης).

9 Ερευνητικές Προτεραιότητες σε Εθνικό επίπεδο (όπως έχουν αναδειχθεί από την εµπειρία της Ερευνητικής Οµάδας του ΕΜΠ, Επ. Υπ. Α. Μοροπούλου) ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 1 Ολοκληρωµένη Μεθοδολογία ιαγνωστικής Μελέτης ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2 Ολοκληρωµένο σύστηµα ποιότητας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 3 Συστήµατα ιαχείρισης GIS ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 4 Υλικά και επεµβάσεις συντήρησης Κονιάµατα Αποκατάστασης για την αντισεισµική προστασία των µνηµείων Επεµβάσεις Καθαρισµού Επιχρίσµατα - Υγρασία

10 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 1: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΦΘΟΡΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΙΤΙΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Η /ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

11 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 1: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Αποτύπωση Η ολοκληρωµένη διαγνωστική µελέτη περιλαµβάνει Αρχιτεκτονική Μελέτη (αρχιτέκτονας) οµοστατική Μελέτη (πολιτικός µηχανικός) Μελέτη Υλικών (επιστήµη των υλικών) Εδαφοτεχνική Μελέτη και άλλες Ειδικές ιαγνωστικές Μελέτες Απαιτείται συνδυασµός των αποτελεσµάτων για την εξαγωγή ασφαλών συµπερασµάτων Περιορισµός χρήσης καταστρεπτικών µεθόδων ελέγχου, προτίµηση στις µη καταστρεπτικές

12 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 1: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗ Σχεδιασµός µελέτης Τεκµηρίωση ΠΡΟΤΥΠΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Σύνταξη ιαγνωστικού Πρωτοκόλλου Εκτέλεση των επί τόπου µετρήσεων ειγµατοληψία Εκτέλεση εργαστηριακών µετρήσεων στα δείγµατα Επεξεργασία των επί-τόπου και εργαστηριακών δεδοµένων Σύνταξη της διαγνωστικής έκθεσης

13 Μεθοδολογία ιαγνωστικής Μελέτης για τη οµοστατική Ανάλυση [Βinda et. al. 1994] Μελέτη υλικών και φθοράς Επί τόπου Μετρήσεις Πειραµατική ιερεύνηση Εργαστηριακές Μετρήσεις Μελέτη υλικών και φθοράς Ποιοτική διερεύνηση Ιστορική Τεκµηρίωση Μελέτη του τύπου των ρηγµατώσεων Κινήσεις της υγρασίας Μη καταστρεπτικές µετρήσεις (γεωραντάρ, θερµογραφία) Ποσοτική διερεύνηση Γεωµετρική Μελέτη Παρακολούθηση και έλεγχος της κτιριακής δοµής. Μέτρηση επί τόπου των εντοπισµένων τάσεων Χηµικές Μέθοδοι Ανάλυσης ειγµατοληψία Φυσικές Μέθοδοι Ανάλυσης εδοµένα εισόδου για αριθµητική ανάλυση Μηχανικές οκιµές Ποιοτικά και ποσοτικά δεδοµένα, γεωµετρικές και µηχανικές παράµετροι Καθορισµός του συστήµατος εντοπισµένων τάσεων της δοµής

14 Μεθοδολογία ιαγνωστικής Μελέτης για την οµοστατική Ανάλυση µε Υπολογιστικές µεθόδους [Βinda et. al. 1994, Sirmakezis, Chronopoulos et al 1995] Μηχανικά χαρακτηριστικά, διαγράµµατα τάσηςπαραµόρφωσης Γεωτεχνική µελέτη Ανάλυση των εντοπισµένων τάσεων ενός υπάρχοντος κτιρίου οµικό Σύνολο Προκαταρκτική ανάλυση ελαστικής συµπεριφοράς Γεωµετρική µελέτη Ιστορική Τεκµηρίωση Όχι ιερεύνηση περιοχής ορίου διαρροής Όχι Όλκιµο ή ψαθυρό Πειραµατική ανάλυση µε χρήση φυσικών µοντέλων Υπάρχει δυνατότητα προσδιορισµού (πειραµατικά) των εντοπισµένων τάσεων (λόγω µεταβολών στη γεωµετρία και καθιζήσεων) ; Ναι ιερεύνηση ορίου πλαστικής περιοχής Ναι ιερεύνηση Ελαστικής Περιοχής, γραµµικής και µη γραµµικής ιερεύνηση και παρακολούθηση του συστήµατος ρηγµατώσεων Βήµα προςβήµα (ρηγµατώσεις), διερεύνηση ελαστικής περιοχής

15 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ [Μοροπούλου,, 2000] Τεκµηρίωση Επί τόπου µακροσκοπικές παρατηρήσεις για την κατάσταση των υλικών Τεκµηρίωση, παρακολούθηση και µέτρηση περιβαλλοντικών παραµέτρων Επί τόπου µη καταστρεπτικές µετρήσεις Χαρτογράφηση της φθοράς Ταυτοποίηση των δοµικών υλικών και έρευνα προέλευσής τους Μελέτη της φθοράς στο εργαστήριο Συσχέτιση ενδογενών και εξωγενών παραγόντων της φθοράς στην κλίµακα του µνηµείου Εκτίµηση αιτίων και µηχανισµών των φαινοµένων της φθοράς Παραµετρική ανάλυση Προσοµοίωση των φαινοµένων στο εργαστήριο σε συνθήκες επιταχυνόµενης γήρανσης ΙΑΓΝΩΣΗ Μεθοδολογία Αποτίµησης

16 ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ / ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ [Biscontin, Moropoulou, 1995] ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Χαρακτηρισµός υλικών και κατάστασης φθοράς Ανθεκτικότητα σε περιβαλλοντικά φορτία Φυσικοχηµικά χαρακτηριστικά, αναπνοή της τοιχοποιίας και µελέτη φαινοµένων µεταφοράς υγρασίας / διαλυτών αλάτων Μεταβολή των µηχανικών αντοχών τωνυλικώνυπότην επίδραση περιβαλλοντικών φορτίων Ποιοτική και ποσοτική Χηµική σύσταση και Ορυκτολογική ανάλυση Μικροδοµή, συντελεστής υδατοαπορροφησης, ξήρανσης, κοκκοµετρία (κονιάµατα) φυσικοµηχανικές ιδιότητες, συµπεριφορά σε κύκλους γήρανσης / Μηχανικά χαρακτηριστικά και Μορφολογία Τοιχοποιίας, Αντοχή σε θλίψη, κάµψη, εφελκυσµό Θερµική /Θερβοβαρυµετρική ανάλυση, Φασµατοσκοπία Υπερύθρου, Ασβεστιµετρία, Προσδιορισµός ολικών διαλυτών αλάτων, ανιόντων και κατιόντων Περίθλαση ακτίνων Χ, Οπτικό πολωτικό µικροσκόπιο. Πορώδες/ποροµετρία υδραργύρου, Καθορισµός υδατοαπορρόφησης µέσω τριχοειδών, Απορρόφηση υγρασίας µε εµβάπτιση, Προσδιορισµός υγρασίας, Κοκκοµετρία, οκιµές Μηχανικών Αντοχών, οκιµές επιταγχυνόµενης γήρανσης οµοστατική Ανάλυση

17 ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ- ΕΠΙΤΟΠΟΥ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ [Μοροπούλου, 2000] ΣΤΟΧΟΙ Αναγνώριση και ταξινόµηση υλικών ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Αναγνώριση µορφών φθοράς Αποτίµηση του βάθους φθοράς Ρωγµές σε υλικά, Βάθος Αποτίµηση επεµβάσεων συντήρησης Ανερχόµενη και Παραµένουσα Υγρασία Ψηφιακή επεξεργασία εικόνας Μικροσκοπία Οπτικών Ινών Υπερηχοσκόπηση Υπέρυθρη Θερµογραφία Γεωραντάρ Γαµµαγραφία Ανίχνευση Μεταλλικών Αντικείµενων

18 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕ ΙΟΥ ΣΤΟΧΟΙ Καθορισµός δοµικού συστήµατος, δηλαδή γεωµετρία των εµφανών και καλυµµένων δοµικών στοιχείων. ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Παραδοσιακές µέθοδοι αποτύπωσης Τοπογραφική µέθοδος Φωτογραµµετρική µέθοδος Έλεγχος του συστήµατος ρηγµατώσεων δηλαδή, έλεγχος των µετακινήσεων, περιστροφών και µετατοπίσεων και εξέλιξη των ρηγµατώσεων Θερµογραφία, µέτρηση ταχύτητας διάδοσης ήχου, ηλεκτροµαγνητικές µέθοδοι (γεωραντάρ) Αυτόµατα συστήµατα καταγραφής Μελέτη υλικών και φθοράς Επί-τόπου µελέτη των εντοπισµένων τάσεων Επιµηκυνσιόµετρα Επίπεδοι γρύλοι, καταγραφή τάσεων Προσδιορισµός των επιµέρους φυσικοχηµικών και µηχανικών χαρακτηριστικών των υλικών και της φθοράς τους. Μικροσκοπία οπτικών ινών, και χρωµατόµετρο Επί τόπου δειγµατοληψία, εργαστηριακές µετρήσεις.

19 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ / ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ - ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ: ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΕΙ ΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΕΛΤΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

20 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η υιοθέτηση της επιστηµονικής µεθοδολογίας σε όλες τις φάσεις εργασιών, θα οδηγήσει σε συστηµατοποίηση Της µελέτης της δοµοστατικής επάρκειας του κτιρίου. Της διαδικασίας του χαρακτηρισµού των υλικών και της διάγνωσης της φθοράς. της διαχείρισης και επεξεργασίας των αποτελεσµάτων της διάγνωσηςκαιτηςεξαγωγήςολοκληρωµένων συµπερασµάτων του σχεδιασµού και προγραµµατισµούτωνυλικώνκαιεπεµβάσεων συντήρησης / αποκατάστασης της εφαρµογήςτωνυλικώνκαιτωνεπεµβάσεων συντήρησης / αποκατάστασης της αποτίµησης των υλικών και επεµβάσεων συντήρησης / αποκατάστασης

21 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Να υπάρχουν οι ακόλουθες φάσεις σε αλληλουχία για κάθε δόµηµα δηλαδή: ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ - ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ελτία βάσης δεδοµένων, Αρχεία Κτιρίων και Μνηµείων Αρχιτεκτονικής Κληρονοµιάς. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ / ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση του κτιρίου για να προληφθούν προβλήµατα ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Να υπάρχει τακτική επιθεώρηση του κτιρίου, ειδικά αν δεν υπάρχει παρακολούθηση, να συντάσσονται εγχειρίδιο επιθεώρησης, δελτία επιθεώρησης. ΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ελτία ελέγχου επί-τόπου και εργαστηριακών µετρήσεων Να διεξάγεται ολοκληρωµένη διαγνωστική µελέτη, για τον χαρακτηρισµό των υλικών και επεµβάσεων συντήρησης, των φθορών και της παθολογίας ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ Να συντάσσεται ολοκληρωµένη (αρχιτεκτονική, δοµοστατική, υλικών και επεµβάσεων συντήρησης) µελέτη επεµβάσεων, σύµφωνα µε την διαγνωστική µελέτη ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΡΓΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ Να γίνονται εργασίες επεµβάσεων, µόνο κατόπιν και σύµφωνα µε µελέτη επεµβάσεων. Να συνταχθεί κανονισµός εκτέλεσης έργων, ώστε να ελέγχεται η υλοποίηση των ανωτέρω. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ Να γίνεται η παραλαβή των έργων βάσει µεθοδολογίας Ελέγχου Ποιότητας Έργων και Υλικών αποκατάστασης, µε χρήση προτυποποιηµένων µη-καταστρεπτικών τεχνικών.

22 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - Επισκόπηση Ενεργειών Βάση εδοµένων Τεκµηρίωση κτιρίων, Μηχανισµοί Φθοράς, Ιδιότητες Υλικών, Περιβαλλοντικές συνθήκες ελτία Επιθεώρησης Έκθεση Επιθεώρησης ελτία Ελέγχου ιαρκής Παρακολούθηση Επεµβάσεις Όχι Επιθεώρηση (Εγχειρίδιο, ελτία) Ανάγκη επέµβασης Ναι Μελέτη Επεµβάσεων (Προδιαγραφές) Όχι Ανάγκη διάγνωσης Ναι ιαγνωστική Έκθεση ιάγνωση ( ιαγνωστικό Πρωτόκολλο)

23 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Σύνταξη Προγράµµατος Ποιότητας για την ιαγνωστική µελέτη Σχεδιασµός και ορισµός προδιαγραφών µετρήσεων Χρήση µη-καταστρεπτικών τεχνικών ειγµατοληψία να γίνεται σπάνια και µε βάσηπρότυπακαι νόρµες Πρόγραµµα Ποιότητας της ιαγνωστικής Κοινότητας Απασχόληση εξειδικευµένου προσωπικού Χρήση βαθµονοµηµένων και πιστοποιηµένων οργάνων Σύνταξη και χρήση εγχειριδίου για την εκτέλεση των µετρήσεων Συµπλήρωση δελτίων ελέγχου κατά την εκτέλεση των επίτόπου, αλλά και των εργαστηριακών µετρήσεων

24 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - Μελέτη Επεµβάσεων Βάση εδοµένων Τεκµηρίωση κτιρίων, Μηχανισµοί Φθοράς, Ιδιότητες Υλικών, Περιβαλλοντικές συνθήκες ελτία Επιθεώρησης Έκθεση Επιθεώρησης ιαρκής Παρακολούθηση Επιθεώρηση (Εγχειρίδιο, ελτία) Όχι Ανάγκη επέµβασης Ναι Μελέτη Επεµβάσεων (Προδιαγραφές) Όχι Ανάγκη διάγνωσης ιαγνωστική Έκθεση ιάγνωση ( ιαγνωστικό Πρωτόκολλο) Ναι

25 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 2: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΙΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ Για την λήψη αποφάσεων κρίνεται απαραίτητη η χρήση των δεικτών αναγκαιότητας Κάθε ένας από τους δείκτες ποσοτικοποιεί την αναγκαιότητα για την έναρξη εργασιών και κατατάσσει τα δοµήµατα δίνοντας τις προτεραιότητες για : Επιθεώρηση ιάγνωση Επέµβαση

26 Ερευνητική Προτεραιότητα 3. ΙΙ. Στρατηγικός Σχεδιασµός των Επεµβάσεων Συντήρησης & της Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Μνηµείων και Συνόλων

27 Το παράδειγµα της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου Εφαρµογή µη καταστρεπτικών τεχνικών επί τόπου Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας: Χαρτογράφηση των τύπων φθοράς στις επιφάνειες της τοιχοποιίας Υπερηχοσκόπηση: Εκτίµηση του πάχους των διαβρωµένων στρωµάτων Μικροσκοπία Οπτικών Ινών: Εξέταση των µορφολογικών χαρακτηριστικών της επιφάνειας Υπέρυθρη Θερµογραφία: Κατανοµή υγρασίας στην τοιχοποιία

28 Χαρτογράφηση των τύπων φθοράς µε Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας Εκτίµηση του βάθους φθοράς µε Υπερηχοσκόπηση Εικ.2 : Εκτίµ ηση φθοράς µ ε χρήση ανάλυσης υπερήχων και ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας για πο ικιλία lam inar.

29 Συνδυασµός αποτελεσµάτων Μη καταστρεπτικών τεχνικών Μετρήσεων - Χαρακτηριστικών µικροδοµής του λίθου - ιαλυτών αλάτων - Υγρασίας

30

31 Προτεινόµενες Στρατηγικές Επεµβάσεις Αποκατάσταση και συντήρηση της τοιχοποιίας µε χρήση «συµβατών» λίθων Αποκατάσταση της τοιχοποιίας µε κατασκευή και συµπλήρωση των αποπλυµένων κονιαµάτων αρµών µε συµβατά κονιάµατα Στερέωση του φθαρµένου πωρόλιθου λόγω προχωρηµένης κυψέλωσης Ολοκλήρωση των κρατήρων του πωρόλιθου Μηχανική σύνδεση των φερόντων δοµικών λίθων

32 Το GIS ως εργαλείο αποτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στρατηγικού σχεδιασµού Επίλυση ειδικών προβληµάτων αποτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων: ο έλεγχος του σχεδιασµού των υπογείων δικτύων της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου ([3], [5])

33 Στρατηγικός σχεδιασµός ολοκληρωµένης διαχείρισης περιβάλλοντος για την προστασία του µνηµειακού συνόλου Παρακολούθηση περιβαλλοντικών παραµέτρων δυναµική παρουσίαση στο χάρτη ([3], [5])

34 Το παράδειγµα του Ιστορικού Κέντρου των Αθηνών Στρατηγικός Σχεδιασµός των Επεµβάσεων Συντήρησης µε διαχείριση των αποτελεσµάτων σε AutoCAD Mapping Μέγαρο Μελά ([5], [8])

35 Το παράδειγµα των Ενετικών Οχυρώσεων του Ηρακλείου Κρήτης Αποτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων µέσω διαχείρισης των αποτελεσµάτων της Υπέρυθρης Θερµογραφίας µε GIS ([2])

36 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 4 Επεµβάσεις Καθαρισµού ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ Οι µέθοδοι καθαρισµού ασκούν στις αρχιτεκτονικές επιφάνειες φυσικές, χηµικές και χρωµατικές επιδράσεις Αντικειµενικές παράµετροι για αποτίµηση µεθόδων καθαρισµού: - Αισθητική: χρώµα, γυαλάδα του υλικού µετά τον καθαρισµό - Φυσικοχηµικές ιδιότητες του υλικού µετά τον καθαρισµό Μετρούµενα χαρακτηριστικά κατά την αποτίµηση: -Χηµική και Ορυκτολογική σύσταση της επιφάνειας -Κατάσταση της επιφάνειας/ τραχύτητα -Χρώµα

37 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 4 Επεµβάσεις Καθαρισµού ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Φαιόµαυρη κρούστα στην ανατολική πλευρά κίονα Εφαρµογή πιλοτικών επεµβάσεων καθαρισµού ke2a: εφαρµογή πάστας DS + NC (ιοντοανταλλακτική ρητίνη µαζί µε ανθρακικό αµµώνιο) για 40 min ke1c: εφαρµογή πάστας AB57 για 5 min keg3: εφαρµογή υγρής µικροψηγµατοβολής ke3b: εφαρµογή πάστας DS (απλή ιοντοανταλλακτική ρητίνη) για 30 min min ke4: βιολογικό επίθεµα για18 ηµέρες

38 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ιάγνωσης Κe1c (AB57, 5 min) Ke3b (DS, 30 min) 1) Χηµική και Ορυκτολογική σύσταση της επιφάνειας aποτελέσµατα από SEM/EDX 2) Κατάσταση της επιφάνειας/ τραχύτητα Αποτελέσµατα από Laser profilometry 3) Συνολική µεταβολή χρώµατος, Ε= ( L 2 + α 2 + b 2 ) 1/2 Προκύπτει από µετρήσεις µε χρωµατόµετρο

39 ηµιουργία αποτελεσµατικού εµπειρικού συστήµατος γνωσιολογικής βάσης (knowledge base expert system) µε τη χρήση της Ασαφούς Λογικής FUZZY LOGIC- για την εκτίµηση του βαθµού καταλληλότητας επεµβάσεων καθαρισµού πάνω σε γυψοποιηµένες µαρµάρινες επιφάνειες 1 Βαθµός Καταλληλότητας Επέµβασης Καθαρισµού Μη αποδεκτός Μέτριος Αποδεκτός Προτεινόµενος Βαθµός Καταλληλότητας Επέµβασης Καθαρισµού Μη αποδεκτή (0-5), Αποδεκτή (7-10) Μέτρια (4-8), Προτεινόµενη (άριστη) (8-10)

40 Αποτελέσµατα του εµπειρικού συστήµατος γνωσιολογικής βάσης (knowledge base expert system) µε τηχρήσητηςασαφούς Λογικής FUZZY LOGIC- στη γυψοποιηµένη επιφάνεια του κίονα στο ΕΑΜ Κωδικός είγµα τος Επέµβαση καθαρισµού Πάχος γυψοποιηµένης επιφάνειας (µm) Πάχος γύψου σε ασβεστίτη (µm) Λόγος πραγµατικής/ προβαλλόµενη επιφάνεια (mm 2 ) Τραχύτητα (Rqmax) (mm) Συνολική µεταβολή χρώµατος Ε Βαθµός καταλληλότητας Επέµβασης Καθαρισµού Ke2a DS+NC 40min Ke1c AB57 5min keg3 Υγρή Μικροψηγ- µατοβολή Ke3b DS 30min Ke4 Βιολογικό Επίθεµα 18 ηµέρες ke6 ιάγνωσης

41 Χαρτογράφηση Επεµβάσεων Καθαρισµού & ιαχείριση εδοµένων στην Κλίµακα του Μνηµείου -GIS Πατώντας το υπό αναγνώριση πολύγωνο στο θεµατικό χάρτη λαµβάνονται όλες οι αποθηκευµένες πληροφορίες, όπως: µέθοδος καθαρισµού και τρόπος εφαρµογής, συνολικό εµβαδόν και κόστος Κοµβίο Αναγνώρισης (identify button)

42 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 4 Επιχρίσµατα για την αντιµετώπιση της ανερχόµενης υγρασίας Αναγκαιότητα µελέτηςτηςυγρασίαςστακτίρια Γιατί η υγρασία: αποτελεί έναν από τους κυριότερες παράγοντες φθοράς των κτηρίων (ιδιαίτερα για τα ιστορικά κτήρια) σχετίζεται µε την εξοικονόµηση ενέργειας στα κτήρια συµβάλλει καθοριστικά στην ποιότητα της εσωτερικής ατµόσφαιρας των κτηρίων

43 Ανερχόµενη Υγρασία Ανάµεσαστιςδιάφορεςτεχνικέςαντιµετώπισης προτείνονται και τα επιχρίσµατα ελεγχόµενης µικροδοµής που αποτελούνται συνήθως από υδραυλικές κονίες και διάφορα πρόσθετα υψηλό πορώδες µε τη χρήση αερακτικών SEMx60 για αύξηση του ρυθµού εξάτµισης της υγρασίας

44 Χαρακτηριστικά τοιχοποιίας Μετεωρολογικά δεδοµένα Προσοµοιωτής Μηχανισµών µεταφοράς της υγρασίας Ιδιότητες των δοµικών υλικών Ύψος ισορροπίας της υγρασίας/ Εποχιακή µεταβολή του ύψους Ρυθµό ροής της υγρασίας από και προς την τοιχοποιία

45 Μαθηµατικά Πρότυπα Βάση δεδοµένων Επιφάνεια εργασίας Μηχανισµοί µεταφοράς της υγρασίας Κινητική τριχοειδούς αναρρίχησης Κινητική ξήρανσης Ιδιότητες δοµικών υλικών Μετεωρολογικά δεδοµένα Εισαγωγή δεδοµένων Αποτελέσµατα

46 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 4 Υλικά και επεµβάσεις συντήρησης Κονιάµατα Αποκατάστασης για την αντισεισµική προστασία των µνηµείων Στόχος Σχεδιασµός και παρασκευή κονιαµάτων που να συνεισφέρουν στην αντισεισµική προστασία των µνηµείων. Σύλληψη Η µελέτη των ιστορικών κατασκευών τα οποία παρουσίασαν άριστη συµπεριφορά σε σεισµούς µπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιµο εργαλείογια o Την αποκωδικοποίηση των δοµικών υλικών και των τεχνικών κατασκευής o Την αναπαραγωγή υλικών µε ανάλογησυµπεριφορά

47 Χαρακτηριστικό Βυζαντινό µνηµείο τα οποίο παρουσίασε άριστη συµπεριφορά σε σεισµούς είναι: Η Αγιά Σοφία στην Κωνσταντινούπολη

48 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΟΝΙΑΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΝΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΑΖΟΥΝ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΟΝΙΑΜΑΤΑ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΆ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

49 ΜΗΤΡΕΣ ΝΕΩΝ ΚΟΝΙΑΜΑΤΩΝ Γαρµπίλιάµµος Θραυσµένο Κεραµικό Θραυσµένο Κεραµικό - άµµος Φυσικές Φωτογραφίες: Καλύτερη πρόσφυση της συνδετικής κονίας µε το θραυσµένο κεραµικό από ότι µε τογαρµπίλι

50 Αποτίµηση Συνεισφοράς των Κονιαµάτων στην κλίµακα των πιλοτικών τοιχοποιιών Στατική Καταπόνηση H:1.50 m b: m L: 1m

51 Αποτίµηση Συνεισφοράς των Κονιαµάτων στην κλίµακα των πιλοτικών τοιχοποιιών υναµική Καταπόνηση L: 1.6 m b: m L: 2 m

52 Αποτίµηση Συνεισφοράς των Κονιαµάτων στην κλίµακα των πιλοτικών τοιχοποιιών υναµική Καταπόνηση Το δοκίµιο υποβλήθηκε σε µονοαξονική διέγερση κατά το µεταφορικό άξονα Χ. Για εύρος τιµών µέγιστης επιτάχυνσης του σεισµικού προσοµοιωτήρα 0,08-0,85g.