T: F: E:

Transcript

1 OPINION A Look at the Current Global Financial Crisis By George Theocharides, Associate Professor of Finance at Cyprus International Institute of Management (CIIM During the last month, global markets have been roiled by the financial crisis that emanated from China and propagated to other parts of the world. To put things into perspective, during the month of August, more than $5 trillion has been lost from global equity values amid fears that the growth rate and prospects for the world s second largest economy, China, are worse than previously expected. On top of that, the US Fed seems to be ready to raise interest rates (either in the fall or early next year) after many years of a low interest-rate environment, despite the slowing global economic growth. Some argue that the current crisis is reminiscent of the East Asian crisis of 1997 that started from Thailand, and spread quickly to other East Asian tigers such as Indonesia, Malaysia, Philippines, and South Korea. Currencies and stock markets plunged across the region, even in places as far as Latin America, threatening a global recession. So, how this crisis started and what did are the fundamental reasons behind it? How did it start? Chinese stock markets and their benchmark, the Shanghai Composite Index, have been rising rapidly in the last few years, with some fearing that it was a bubble about to burst. This index peaked by mid-june and then began to fall at an accelerated pace. In an effort to save the capital markets, the government used aggressive tactics such as banning short sales, stopping initial public offerings, prohibiting the sales of shares by all major investors, and instructing state-owned funds as well as investors to buy up shares to raise prices. Then, in an unprecedented move just prior to the opening of the markets on August 11, the Chinese Central Bank decided to devalue the Chinese yuan by around 2% against the dollar and thus de-peg it from the US currency. Only two days after this decision, Chinese officials decided to reverse this decision and halt the devaluation by intervening in the currency markets when needed. Since then, they have spent almost $200bn in currency markets to halt this devaluation that they themselves started. The Chinese market has also lost around $4.5tn since the peak of the market in early June.

2 The shocks from China did not go unnoticed in other places around the globe, with stock markets tumbling one after the other. Just in the US, more than $2tn in value has been wiped out from stock markets in the last month, while the MSCI All-Country World Index dropped 6.5% in August, its biggest drop since May The begging question, of course, is what are the fundamental reasons behind this crisis? Fundamental reasons behind the crisis Certainly, one reason behind the current crisis emanating from China is the realization from global investors that the growth in the Chinese economy is slowing down. The growth of China s GDP of 7.4% for last year was the slowest in the last 24 years, while the expectation is that this year China will not be able to achieve its target of 7%. At the same time, investors seem to have lost faith in the incoherent policy actions of the Chinese officials, given what has happened in the last month. Furthermore, given the recent good US economic conditions, US officials are poised to raise interest rates soon (the first time since 2006) fearing about future high levels of inflation after years of monetary easing. This expectation puts more pressure on global equities, and that is why we have been observing a movement of investors to safe havens, i.e. away from the dollar and moving to the euro and the yen, as well as to safe Treasury securities (this is described as flight to quality ). Lastly, some argue that what we have been experiencing these days is a correction of prices, i.e. equity prices around the globe were inflated, and now investors are moving the prices back to their fundamental value. Link

3 Η Τρέχουσα Παγκόσμια Οικονομική Κρίση Οι βασικοί λόγοι πίσω από την κρίση. Του Γιώργου Θεοχαρίδη* Κατά τη διάρκεια του περασμένου μήνα οι παγκόσμιες αγορές είχαν κλυδωνιστεί από την οικονομική κρίση που άρχισε από την Κίνα και η οποία στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα μέρη του κόσμου. Αν βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά θα δούμε ότι κατά τη διάρκεια του Αυγούστου σημειώθηκαν απώλειες πέραν των πέντε τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τις παγκόσμιες τιμές των μετοχών. Αυτό συνέβη εν μέσω φόβων ότι ο ρυθμός ανάπτυξης και οι προοπτικές της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, είναι σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Πέραν τούτου, η Fed, η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών, φαίνεται να είναι έτοιμη να αυξήσει τα επιτόκια, είτε το φθινόπωρο είτε στις αρχές του επόμενου έτους, μετά από ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων που διήρκεσε πολλά χρόνια και παρά την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα κρίση είναι παρόμοια με την κρίση του 1997 στην Ανατολική Ασία, που ξεκίνησε από την Ταϊλάνδη και εξαπλώθηκε γρήγορα σε άλλες χώρες της Ασίας, τις αποκαλούμενες «ασιατικές τίγρεις», στην Ινδονησία, τη Μαλαισία, τις Φιλιππίνες και τη Νότια Κορέα. Τα εθνικά νομίσματα και οι χρηματιστηριακές αγορές έκαναν βουτιά σε όλη την περιοχή, ακόμη και σε μακρινές περιοχές όπως η Λατινική Αμερική, ενώ υπήρχε και ο κίνδυνος για μια παγκόσμια ύφεση.

4 Ωστόσο, ας δούμε σε συντομία πως άρχισε αυτή η κρίση του περασμένου Αυγούστου και ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που την προκάλεσαν. Πως Άρχισε Οι χρηματιστηριακές αγορές της Κίνας και ο χρηματιστηριακός τους δείκτης, ο Shanghai Composite Index, βρισκόταν σε συνεχή ραγδαία ανοδική πορεία κατά τα τελευταία μερικά χρόνια, σε βαθμό που κάποιοι να εκφράζουν φόβους ότι επρόκειτο περί φούσκας η οποία κάποτε θα ξεφούσκωνε. Ο χρηματιστηριακός αυτός δείκτης έφθασε στο πιο ψηλό του σημείο πριν από τα μέσα του περασμένου Ιουνίου, ενώ στη συνέχεια άρχισε να πέφτει με επιταχυνόμενους ρυθμούς. Σε μια προσπάθεια να σώσει τις αγορές των κεφαλαίων, η Κυβέρνηση της Κίνας χρησιμοποίησε επιθετικές τακτικές, όπως επιβάλλοντας απαγόρευση στις ακάλυπτες ανοικτές πωλήσεις, εμποδίζοντας την αρχική προσφορά νέων μετοχών με δημόσια εγγραφή, απαγορεύοντας τις πωλήσεις μετοχών από όλους τους κύριους επενδυτές και συστήνοντας προς τα Κεφάλαια και Ταμεία κρατικής ιδιοκτησίας, καθώς και στους επενδυτές, να αγοράζουν μετοχές για να προκληθεί αύξηση στις τιμές τους. Στη συνέχεια, σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση, πριν από το άνοιγμα των αγορών στις 11 Αυγούστου, η Κεντρική Τράπεζα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας αποφάσισε να προβεί σε υποτίμηση του Γιουάν, (Chinese yuan), του εθνικού νομίσματος της χώρας, κατά 2% περίπου έναντι του δολαρίου και με τον τρόπο αυτό το αποσύνδεσε από το νόμισμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Δύο μόλις μέρες μετά την απόφαση αυτή οι Κινέζοι αξιωματούχοι αποφάσισαν να την ανατρέψουν και να σταματήσουν την υποτίμηση, αλλά και να επεμβαίνουν στις αγορές συναλλάγματος όποτε παρίσταται ανάγκη. Από τότε έχουν δαπανήσει σχεδόν 200 δισεκατομμύρια δολάρια στις αγορές συναλλάγματος για να σταματήσουν την υποτίμηση αυτή την οποία οι ίδιοι είχαν αρχίσει. Η Κινεζική αγορά είχε επίσης απώλειες ύψους γύρω στα τεσσεράμισι τρισεκατομμύρια δολάρια από τα μέσα του περασμένου Ιουνίου που οι τιμές της αγοράς είχαν φθάσει στο ψηλότερό τους σημείο. Εξάλλου, οι κραδασμοί από την Κίνα δεν πέρασαν απαρατήρητοι στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη, με τις χρηματιστηριακές αγορές να πραγματοποιούν βουτιές η μια μετά την άλλη. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά τον περασμένο μήνα υπήρξαν απώλειες πάνω από δύο τρισεκατομμύρια δολάρια από τις χρηματιστηριακές αγορές, ενώ ο δείκτης αναφοράς MSCI All-Country World Index έπεσε κατά 6.5% τον Αύγουστο, σημειώνοντας την μεγαλύτερή του πτώση από τον Μάιο του Βέβαια, το ερώτημα στο οποίο θα πρέπει οπωσδήποτε να δοθεί μια απάντηση αφορά στο ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι πίσω από αυτή την κρίση. Οι Βασικοί Λόγοι Πίσω Από την Κρίση Ένας προφανής λόγος πίσω από την παρούσα οικονομική κρίση, που έχει την πηγή της στην Κίνα, είναι αναμφίβολα η διαπίστωση εκ μέρους των παγκόσμιων επενδυτών ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της Κινεζικής οικονομίας επιβραδύνεται. Η ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της Κίνας, που ήταν 7.4% για την περσινή χρονιά, ήταν η χαμηλότερη των τελευταίων 24 ετών, ενώ αναμένεται ότι φέτος η Κίνα δεν θα είναι σε θέση να επιτύχει τον στόχο της, που είναι ρυθμός ανάπτυξης ύψους 7%. Ταυτόχρονα, οι επενδυτές φαίνεται να έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους λόγω της ασυνέπειας που επιδείχθηκε στις ενέργειες των Κινέζων αξιωματούχων σε θέματα πολιτικής, με δεδομένα τα όσα έχουν συμβεί τον περασμένο μήνα. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες καλές οικονομικές συνθήκες στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι εμφανίζονται έτοιμοι να αυξήσουν τα επιτόκια σύντομα, για πρώτη φορά από το 2006, φοβούμενοι μελλοντικά ψηλά

5 επίπεδα πληθωρισμού, μετά από εφαρμογή πολιτικής χρηματικής ποσοτικής χαλάρωσης πολλών ετών. Αυτή η αναμονή προκαλεί περισσότερη πίεση πάνω στις παγκόσμιες μετοχές και είναι για αυτό τον λόγο που παρατηρούμε μια μετακίνηση των επενδυτών στους αποκαλούμενους ασφαλείς παραδείσους, δηλαδή μακριά από το δολάριο και στροφή προς το ευρώ και το Ιαπωνικό γεν, καθώς και σε ομόλογα του Αμερικανικού δημοσίου, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται ως «άλμα προς την ποιότητα» (flight to quality). Τέλος, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό που ζούμε αυτές τις μέρες αποτελεί μια διόρθωση των τιμών. Δηλαδή οι τιμές των μετοχών σε όλο τον κόσμο ήταν φουσκωμένες και με αυτά που συμβαίνουν τώρα οι επενδυτές σπρώχνουν τις τιμές πίσω στην θεμελιώδη τους αξία. *Ο συγγραφέας του άρθρου είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Cyprus International Institute of Management (CIIM) και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες. Link Prepared by Avaton Communications Παρασκευή, 4 Σεπτεμβρίου 2015