IO5- ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ που εργάζονται με NEET Καθοδηγητικές γραμμές & Εργαλεία Αξιολόγησης

Transcript

1 IO5- ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ που εργάζονται με NEET Καθοδηγητικές γραμμές & Εργαλεία Αξιολόγησης Project: ECVET & OER BASED ASSESSMENT AND TRAINING OF GUIDANCE PRACTITIONERS WORKING WITH NEETS Project n : IT01-KA

2 Συγγραφείς: Μαίρη Τουντοπούλου, Ison Psychometrica Νίκος Σταθόπουλος, Ison Psychometrica Γεωργία Οικονόμου, Ison Psychometrica Ιωάννα Ντάκου, Ison Psychometrica Έκδοση 1, Δεκέμβριος 2017 Το παραδοτέο είναι προϊόν που δημιουργήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ Project ECVET.OER.NEET ECVET and OER based assessment and training of guidance practitioners working with NEETs, με συντονιστή το Studio Risorse S.r.l. (Matera, Italy) και Υπεύθυνο Παραδοτέου την Ison Psychometrica. Επικοινωνία: 1

3 Πίνακας Περιεχομένων Εισαγωγή Σελ. 04 I ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Σελ. 14 I.a Η πιστοποίηση προσόντων Σελ. 15 I.b Υπάρχοντα πλαίσια πιστοποίησης Σελ I.b.1 Ευρωπαϊκό πλαίσιο πιστοποίησης Σελ I.b.2 Στρατηγική άτυπης εκπαίδευσης στην Ευρώπη 2020 Σελ I.b.3 Οι οδηγίες CEDEFOP για την πιστοποίηση της μάθησης Σελ I.b.4 Οι τέσσερις φάσεις της πιστοποίησης Σελ I.b.5 Θεμελιώδεις αρχές και οδηγίες Σελ. 20 I.c ISO/IEC Γενικές απαιτήσεις για τους φορείς πιστοποίησης Σελ. 25 προσόντων - I.c.1 Διαδικασία πιστοποίησης και μεθοδολογία Σελ I.c.2 Αξιολογητές/ άτομα που εμπλέκονται στη διαδικασία πιστοποίησης Σελ. 27 process I.d Οι οδηγίες του IMPROVE Σελ I.d.1 Η διαδικασία και τα στοιχεία αξιολόγησης Σελ. 28 I.e EVGP Εκπαιδευτικός και επαγγελματικός σύμβουλος Σελ I.e.1 Στοιχεία αναφοράς για την πιστοποίηση Σελ I.e.2 Τα στοιχεία και η διαδικασία της αξιολόγησης Σελ. 32 I.f MEVOC Σελ I.f.1 Η διαδικασία και τα στοιχεία αξιολόγησης Σελ. 33 I.g EAF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Πιστοποίησης για τους Σελ. 34 Συμβούλους Επαγγελματικού Προσανατολισμού - I.g.1 Η διαδικασία και τα στοιχεία αξιολόγησης Σελ. 34 I.h NVQs για συμβουλευτική και καθοδήγηση Σελ. 34 I.i Προεπισκόπηση των μεθοδολογιών για την πιστοποίηση προσόντων Σελ. 35 II. ΟΔΗΓΙΕΣ ECVET ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Σελ. 39 II.a Τα στοιχεία αξιολόγησης Σελ. 39 2

4 II.b.Το εργαλείο Αξιολόγησης PFI και βαθμολόγηση Σελ. 40 II.c Η διαδικασία αξιολόγησης Σελ. 41 II.d Οι Αξιολογητές Σελ. 43 II.e Πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων Σελ. 44 III ΤΟ PFI ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΝΑΔΕΣ ECVET Σελ. 48 III.a Η διαδικασία δημιουργίας της δομής της συνέντευξης Σελ. 48 III.b Στοιχεία αξιολόγησης και μονάδες ECVET Σελ. 49 III.C Οι ερωτήσεις του PFI Σελ. 52 III.D Σημειώσεις για τους αξιολογούμενους πριν την Συνέντευξη Σελ. 59 III.E Φόρμα σύγκρισης αποτελεσμάτων της αξιολόγησης και Σελ. 60 της αυτό- αξιολόγησης Πλάνο βελτίωσης IV ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Σελ. 61 V ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σελ. 62 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Σελ. 63 Παράρτημα A Ατομικό Φύλλο αξιολόγησης Σελ. 64 Παράρτημα B Κατανομή μονάδων ECVET - MATRIX Σελ. 72 Παράρτημα C Εργαλείο Αυτοαξιολόγησης Σελ. 78 Παράρτημα D - Σύγκριση μεταξύ αξιολόγησης και αυτό- Σελ. 81 αξιολόγησης Βιβλιογραφία Σελ. 83 3

5 Εισαγωγή Το Εργαλείο Αξιολόγησης αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Έργου ECVET and OER based assessment and training of guidance practitioners working with NEETs, το οποίο είναι ένα διεθνές πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Erasmus + KA2. Ο γενικός στόχος του έργου είναι: - βελτίωση των τεχνικών δεξιοτήτων των επαγγελματιών προσανατολισμού που εργάζονται σε δημόσια και ιδιωτικά κέντρα απασχόλησης και εκπαιδευτές που ασχολούνται με τον προσανατολισμό στο πλαίσιο του προγράμματος υποστήριξης των νέων - βελτίωση των τεχνικών καθοδήγησης και των ικανοτήτων των συμβούλων να χρησιμοποιούν μια εξατομικευμένη προσέγγιση με δύσκολους χρήστες, όπως οι νέοι NEET (όχι στην εκπαίδευση, την απασχόληση ή την κατάρτιση) μέσω της χρήσης ειδικών OER που δημιουργήθηκαν χάρη στις δραστηριότητες του προγράμματος. Αυτό το πνευματικό προϊόν (# 5), που στο εξής ονομάζεται IO5, θέλει να περιγράψει τη διαδικασία πιστοποίησης των ικανοτήτων του επαγγελματία προσανατολισμού που εργάζεται με NEET. Η διαδικασία ανάπτυξής του ακολουθεί την παρακάτω δομή: 1. Η διαδικασία ανάλυσης. 2. Μέσα αξιολόγησης 3. Τρόπος αξιολόγησης δεξιοτήτων 4. Τρόπος εποπτείας των αξιολογητών. 5. Αποδεικτικά στοιχεία. Η δημιουργία του εργαλείου βασίζεται σε μια προσέγγιση που εστιάζει στην ανάλυση της επίδοσης με βάση την απόδοση των συμβούλων προσανατολισμού που εργάζονται με τους NEET. Ειδικότερα, πρόκειται να εκθέσει πώς αυτοί οι επαγγελματίες "εκτελούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με ένα προεπιλεγμένο βέλτιστο επίπεδο, οπότε η πιστοποίηση επικεντρώνεται στην απόδοση". Επομένως, η δομή του εργαλείου αξιολόγησης 4

6 περιλαμβάνει την αναγνώριση των βασικών δραστηριοτήτων των συμβούλων, όπως προέκυψαν από το παραδοτέο IO4 (στοιχεία προς αξιολόγηση). Έτσι, στο IO5, τα στοιχεία του εργαλείου θα είναι οι συγκεκριμένες βασικές δραστηριότητες που έχουν ήδη προσδιοριστεί στο προηγούμενο παραδοτέο IO (# 4) που περιγράφει το προφίλ του συμβούλου καθοδήγησης που εργάζεται με NEET. Ως αποτέλεσμα, θα δοθεί πιστοποίηση στους συμβούλους που αποδίδουν περισσότερο από 70% στα προς αξιολόγηση θέματα, με τη μορφή μονάδων ECVET (που έχουν ήδη καθοριστεί από τις βασικές δραστηριότητες στο μέρος III της τελικής έκθεσης IO4 - ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ MATRIX), για κάθε βασική δραστηριότητα / δεξιότητα. Μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες του έργου είναι ο ορισμός του προφίλ (IO4 "Προφίλ δεξιοτήτων του επαγγελματία προσανατολισμού που εργάζεται με NEET" και η δημιουργία ενός επιπέδου επαλήθευσης αρμοδιοτήτων του συμβούλου που εργάζεται με NEET "(IO5), με βάση την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης ECVET. Το ECVET είναι ένα αγγλικό ακρωνύμιο που σημαίνει "Ευρωπαϊκό Πιστωτικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης" και αποτελεί ένα μεθοδολογικό πλαίσιο για την απόδοση μονάδων σε μαθήματα κατάρτισης. Πρόκειται για ένα εργαλείο μετατροπής που επιτρέπει τη μετάφραση των διαφορετικών μαθησιακών εμπειριών σε μια κοινή μονάδα μέτρησης. Το σύστημα ECVET ξεκίνησε το 2002 κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης μέσω του προγράμματος "Εργασία, Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010". Από τον Νοέμβριο του 2006 έως τον Μάρτιο του 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια συνέντευξη με στόχο τον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών αυτού του νέου συστήματος. Μέσω της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου αριθ / C 155/02, το σύστημα ECVET εισήχθη στο ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Η απόφαση χρήσης ενός εργαλείου soft law είναι συνεπής με τον στόχο αυτού του εργαλείου, που δεν είναι η αντικατάσταση του εθνικού συστήματος πιστοποίησης, αλλά η βελτίωση των εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση διαφόρων εθνικών συστημάτων. Κάθε κράτος μέλος είναι ελεύθερο να εφαρμόσει την παρούσα σύσταση ή να υλοποιήσει αυτό το σύστημα, αλλά από το 2012 καλούνται να καθορίσουν μέτρα που επιτρέπουν τη χρήση του συστήματος ECVET. Το ECVET ολοκληρώνει τα άλλα εργαλεία που δημιουργούνται από την Ευρωπαϊκή 5

7 Ένωση για την υποστήριξη της κινητικότητας των ατόμων που συμμετέχουν σε δραστηριότητες κατάρτισης, όπως το EUROPASS, το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (EQF), το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για την Εκπαίδευση και την Ποιότητα της Επαγγελματικής Κατάρτισης (EQAVET), τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Κινητικότητας Ποιότητα (EQCM) και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Συσσώρευσης και Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (ECTS). Το σύστημα ECVET προβλέπει την απόδοση μονάδων μαθησιακών αποτελεσμάτων στις δεξιότητες και την ανάθεση μίας σταθερής βαθμολογίας σε κάθε δεξιότητα. Αυτό το σύστημα απαιτεί μια σύμπραξη μεταξύ διαφορετικών κέντρων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και μια συμφωνία που επιτρέπει την αμοιβαία αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Το πρόγραμμα Erasmus + υποστηρίζει τα εργαλεία που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της διαφάνειας και της αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των προσόντων, όπως το Europass, το Youthpass, το EQF, το ECTS και το ECVET. Οι κύριες λειτουργικές φάσεις της μεθοδολογίας απονομής μονάδωνecvet είναι οι ακόλουθες: ΠΡΙΝ Δημιουργία ομάδας συνεργασίας του προγράμματος ECVET Σύμφωνο συνεργασίας Προσδιορισμός αποτελεσμάτων Ανταλλαγή μεθοδολογιών μεταξύ των εταίρων Προσδιορισμός μεθοδολογίας αξιολόγησης και πιστοποίησης Υπογραφή Μαθησιακής συμφωνίας με τον υποψήφιο ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος Αξιολόγηση μαθησιακού αποτελέσματος Απόδειξη της απόκτησης της νέας γνώσης ΜΕΤΑ Επικύρωση τίτλων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό Πιστοποίηση εκπαιδευτικών μονάδων Καταγραφή των πιστοποιημένων μονάδων στο βιβλίο μαθητή 6

8 Οι φάσεις αυτές υλοποιούνται μέσω των ακόλουθων τεχνικών: Τίτλος σπουδών Μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων Βαθμολογίες ΠΡΙΝ Υπόμνημα κατανόησης Μαθησιακή συμφωνία Αξιολόγηση αποτελεσμάτων Πιστοποίηση- αξιοπιστία αποτελεσμάτων Αναγνώριση αποτελεσμάτων ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΜΕΤΑ Εγγραφή στον προσωπικό φάκελο ΦΑΣΗ "ΠΡΙΝ" Οι δραστηριότητες που πρέπει να υλοποιηθούν στο πλαίσιο της Φάσης "ΠΡΙΝ" είναι οι εξής: Δημιουργία μιας σύμπραξης ECVET, δηλαδή μιας εταιρικής σχέσης Erasmus + στην οποία συμμετέχουν τα θεσμικά όργανα τα οποία, στα πλαίσια των εταίρων, είναι υπεύθυνα για: αναγνώριση των μονάδων μάθησης πραγματοποίηση μαθημάτων κατάρτισης αξιολόγηση αποτελεσμάτων επικύρωση και αναγνώριση αποτελεσμάτων Η εταιρική σχέση μπορεί να δημιουργήσει ένα μακροπρόθεσμο δίκτυο συνεργασίας (το οποίο μπορεί επίσης να λειτουργήσει μετά το τέλος του προγράμματος Erasmus +), Υπογραφή μνημονίου συνεργασίας - μνημόνιο συμφωνίας (συμφωνία Erasmus + Partnership), το οποίο: πρέπει να επισημοποιηθεί θα μπορούσε να είναι συγκεκριμένο για ένα έργο ή θα μπορούσε να προβλέπει μακροπρόθεσμη συνεργασία 7

9 πρέπει να έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο: αμοιβαία εμπιστοσύνη, προσδιορισμός όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία (αρμόδιων φορέων), προϋποθέσεις για τη σύμπραξη, συμφωνία σχετικά με τα κριτήρια και τις διαδικασίες για τη μεταφορά των αποτελεσμάτων, συμφωνία σχετικά με τη συγκρισιμότητα των μονάδων επαγγελματικών προσόντων (EQF) Προσδιορισμός μονάδων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Στην πραγματικότητα: το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων κατάρτισης πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων, που συνδέονται με ένα ειδικό προσόν η μονάδα πρέπει να αναφέρει: - τον τίτλο της μονάδας - τον γενικό τίτλο αναφοράς προσόντων - το επίπεδο προσόντων EQF / NQF - τα αποτελέσματα μάθησης - τα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης - τα σημεία ECVET που αποδίδονται στη μονάδα οι μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων: - μπορεί να είναι μια υπάρχουσα μονάδα προσόντων - μπορεί να είναι μια πρόσθετη μονάδα ενός υπάρχοντος προσόντος - μπορεί να δημιουργηθεί για μια συγκεκριμένη μαθησιακή εμπειρία (στην περίπτωση αυτή, πρέπει να αναφέρεται στα αποτελέσματα που προβλέπονται στο πρόγραμμα κατάρτισης ενός υπάρχοντος τίτλου) Να γίνονται γνωστές οι μεθοδολογίες αξιολόγησης της Μονάδας και να ορίζεται: η μεθοδολογία αξιολόγησης, το προφίλ αξιολογητή, το πλαίσιο αξιολόγησης ο χρόνος υλοποίησης οι πληροφορίες για τους σπουδαστές (για έργα κινητικότητας) τα αποδεικτικά στοιχεία τα ελάχιστα ποιοτικά πρότυπα 8

10 Να προσδιοριστούν οι μέθοδοι πιστοποίησης και αναγνώρισης προσόντων και να ληφθούν υπόψη τα εξής: οι επιλογές πρέπει να γνωστοποιηθούν ευρέως οι δικαιούχοι πρέπει να συμμετέχουν οικειοθελώς Αυτά τα δύο βήματα είναι τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα πειραματικό σχέδιο για προσδιορισμό νέων δεξιοτήτων / προφίλ ECVET. Να υπογραφεί μια συμφωνία μάθησης με τον σπουδαστή, δηλαδή τη Συμφωνία Εκπαίδευσης που θα αναφέρει: τις μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων (και συσχέτιση με μονάδες ECVET) τις μεθοδολογίες αξιολόγησης τις μεθοδολογίες πιστοποίησης και αναγνώρισης ΦΑΣΗ "ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ" Οι δραστηριότητες που πρέπει να υλοποιηθούν στο πλαίσιο της Φάσης "ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ" είναι οι εξής: Υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος, το οποίο: πρέπει να τηρεί τη συμφωνία μάθησης πρέπει να είναι συνεπής με τα προσδιορισμένα μαθησιακά αποτελέσματα να έχουν ενεργό συμμετοχή όλοι οι εμπλεκόμενοι Αξιολόγηση της αποκτηθείσας γνώσης: κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης (όχι υποχρεωτική) και μετά την εκπαίδευση (υποχρεωτική) σύμφωνα με το περιεχόμενο του ΜΣ Απόδειξη της αποκτηθείσας γνώσης για την υποστήριξη της πιστοποίησης και της αναγνώρισης, μέσω: φόρμας αξιολόγησης έκθεσης αξιολόγησης 9

11 ΦΑΣΗ "ΜΕΤΑ" Οι δραστηριότητες που πρέπει να υλοποιηθούν στο πλαίσιο της φάσης "ΜΕΤΑ" είναι: Επικύρωση των τίτλων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό, με σκοπό να επιβεβαιωθεί ότι τα εκτιμώμενα αποτελέσματα είναι τα ίδια που ζητήθηκαν για της πιστοποίηση των προσόντων. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση, τα αποτελέσματα που θα προκύψουν θα μπορούσαν να είναι: τα ίδια αντίστοιχα / συγκρίσιμα σχετική με την πιστοποίηση Αναγνώριση γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, προκειμένου να πιστοποιηθούν τα αξιολογούμενα αποτελέσματα: την ίδια στιγμή ή μετά την πιστοποίηση από τα ίδια ιδρύματα που πραγματοποιούν την πιστοποίηση ή από διαφορετικό φορέα, που έχει σχέση με την πιστοποίηση Η συνεργασία στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus + "ECVET.OER.NEET" δημιουργήθηκε με σκοπό τη χρήση του συστήματος ECVET για το σχεδιασμό, τον πειραματισμό και την επικύρωση μιας διαδικασίας για την αξιολόγηση των ικανοτήτων των συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού που εργάζονται με NEET. Η διαδικασία αυτή προβλέπει τον επιμερισμό του συνόλου των προσόντων σε μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων και την απόδοση σταθερών μονάδων αποτελεσμάτων σε κάθε δεξιότητα. Αυτή η μεθοδολογία χωρίζεται στα ακόλουθα βήματα: 1. Δημιουργία εταιρικής σχέσης μεταξύ των κέντρων κατάρτισης. Κάθε κέντρο μπορεί να παρέχει εκπαίδευση στο πλαίσιο του ή να παρέχει πιστοποιήσεις που συνδέονται με τα αποτελέσματα μάθησης για την ανάπτυξη των απαιτούμενων δεξιοτήτων. 2. Περιγραφή των προσόντων για την εφαρμογή του συστήματος ECVET: το προσόν πρέπει να αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (EQF) για να βεβαιωθεί ότι υπάρχει συμβατότητα μεταξύ των υφιστάμενων προφίλ σε κάθε χώρα εταίρο. 10

12 3. Σύνδεση των προσόντων με μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων 4. Περιγραφή των μονάδων μαθησιακών αποτελεσμάτων, που θα αναφέρουν: τον τίτλο της μονάδας τον γενικό τίτλο της πιστοποίησης το επίπεδο προσόντων του EQF τα αποτελέσματα μάθησης τα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης τα σημεία ECVET που αποδίδονται σε κάθε εκπαιδευτική μονάδα την ισχύ (όχι υποχρεωτική) 5. Αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων: εργαλεία (PFI) και φόρμα αξιολόγησης 6. Επεξεργασία εργαλείων για την έναρξη της διαδικασίας μεταφοράς της αναγνώρισης: - Κατανόηση του μνημονίου - μνημονίου συμφωνίας - Σύμβαση μάθησης Ο στόχος αυτού του εργαλείου αξιολόγησης και πιστοποίησης είναι να περιγράψει μια διαδικασία για την αξιολόγηση των ικανοτήτων του επαγγελματία προσανατολισμού που εργάζεται με NEET, να καθορίσει τον τρόπο χρήσης της διαδικασίας ανάλυσης, ποιες αποδείξεις πρέπει να χρησιμοποιηθούν, ποια μέσα και λεπτομέρειες πρέπει να υιοθετηθούν για την αξιολόγηση και την επικύρωση των αποδεικτικών στοιχείων. Χάρη στο IO4 "Προφίλ ικανότητας του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού που εργάζεται με NEET", ορίσαμε το επαγγελματικό "προφίλ" του επαγγελματία προσανατολισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη συνέχεια επικεντρώσαμε την προσοχή μας στα προσόντα του "Συμβούλου Ε.Π" και στην ανάλυση βασικών δραστηριοτήτων από συμβούλους που δουλεύουν με NEET. Η ανάλυση εργασίας μας έδωσε τη δυνατότητα να περιγράψουμε τις βασικές δραστηριότητες (μονάδες ικανότητας) και τις μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων που θα αξιολογηθούν και θα επικυρωθούν μετά τα μαθήματα κατάρτισης. Η περιγραφή των δραστηριοτήτων, σύμφωνα με ένα διάγραμμα ροής που καταδεικνύει τη σχέση μεταξύ των διαφορετικών ενεργειών εργασίας των επαγγελματιών προσανατολισμού που εργάζονται με NEET, επέτρεψε τον ορισμό μιας ιεραρχίας δραστηριοτήτων, από τις σημαντικότερες (κύριες δραστηριότητες) έως τις λιγότερο σημαντικές (δραστηριότητες και υπο-δραστηριότητες). Ένα άθροισμα των βαθμών ECVET έχει κατανεμηθεί σε κάθε μεμονωμένη μονάδα βασικής δραστηριότητας / μονάδας ικανότητας / έκβασης μάθησης. 11

13 Στο εργαλείο για την αξιολόγηση των ικανοτήτων του επαγγελματία προσανατολισμού που εργάζεται με NEET, το PFI είναι το εργαλείο που έχει επιλεγεί για τη συλλογή όλων των αποδεικτικών στοιχείων που αποδεικνύουν τις δεξιότητες των επαγγελματιών. Αυτό το εργαλείο έχει επιλεγεί επειδή το σύστημα αξιολόγησης πρέπει να βρει το σωστό συμβιβασμό μεταξύ αποτελεσματικότητας, κόστους και διάρκειας της διαδικασίας αξιολόγησης. Το PFI είναι μια συνέντευξη επαγγελματικής συζήτησης: όλοι οι σύμβουλοι πρέπει να απαντήσουν στις ίδιες ερωτήσεις και οι ερωτήσεις θα επικεντρωθούν σε καθορισμένο πεδίο, αναφέροντας τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες. Στις συνεντεύξεις, οι ερωτήσεις δεν θα επικεντρώνονται στα προσωπικά χαρακτηριστικά ή στην προεπισκόπηση της κατάρτισης και των επαγγελματικών εμπειριών, αλλά στο θέμα «πώς ο επαγγελματίας προσανατολισμού που εργάζεται με NEET εκτελεί το έργο του». Ο στόχος της πιστοποίησης είναι στην πραγματικότητα να είναι βέβαιο ότι οι επαγγελματίες του επαγγελματικού προσανατολισμού που εργάζονται με τους NEETs εκτελούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με ένα προεπιλεγμένο βέλτιστο επίπεδο, οπότε η πιστοποίηση επικεντρώνεται στην απόδοση. Το εργαλείο θα βασίζεται σε εξωτερική αξιολόγηση που διεξάγεται από έναν ή περισσότερους αξιολογητές. Προβλέπει επίσης ένα σύστημα αυτοαξιολόγησης(ερωτηματολόγιο), χρήσιμο για τον σύμβουλο, ώστε να επαληθεύει τις γνώσεις του και τη διαδικασία εκμάθησης του, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως άσκηση για την τελική αξιολόγηση. Η αξιολόγηση θα διεξαχθεί με επίκεντρο τις ικανότητες που προκύπτουν από την παροχή υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού. Στόχος είναι η πιστοποίηση μιας τέτοιας ικανότητας, της κύριας ικανότητας που απαιτείται και εμφανίζεται στην εργασία (απόδοση εργασίας). Φυσικά, εκτός από τις δραστηριότητες, θα αξιολογηθούν επίσης οι γνώσεις και οι στάσεις. Μέσω αυτής της περιγραφής θα δώσουμε μια γενική εικόνα των εξής: υφιστάμενα πλαίσια και κατευθυντήριες γραμμές για την επικύρωση των δεξιοτήτων αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων προκειμένου να αναπτυχθούν τα προσόντα των επαγγελματιών προσανατολισμού που εργάζονται με NEET 12

14 κύριες κατευθυντήριες γραμμές στις οποίες θα επικεντρωθούμε στην προετοιμασία του εργαλείου αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων: 1. στοιχεία - βασικές δραστηριότητες / σημεία ECVET που θα αποτελέσουν τον οδηγό για την κατασκευή του εργαλείου 2. εργαλεία αξιολόγησης, με ιδιαίτερη έμφαση στο PFI 3. διαδικασία πιστοποίησης 4. προσόντα των αξιολογητών 5. ερωτήματα του PFI 6. μονάδες ECVET για κάθε δραστηριότητα/δεξιότητα 7. επικύρωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Εργαλεία της διαδικασίας 1. Μνημόνιο συμφωνίας 2. Σύμβαση μάθησης 3. Έγγραφο πιστοποίησης 13

15 I. Θεωρητικό Υπόβαθρο Είναι πολύ σημαντικό για την Ευρώπη να διαθέτει εξειδικευμένους και καταρτισμένους επαγγελματίες, των οποίων η δραστηριότητα εμπλουτίζεται από την επίσημη εκπαίδευση έως τη μάθηση που αποκτάται με άτυπους ή ανεπίσημους τρόπους. Οι επαγγελματίες πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν τι έχουν μάθει να χρησιμοποιούν στην καριέρα τους και σε τι χρειάζονται περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση. Επομένως, είναι πολύ σημαντική η καθιέρωση συστημάτων που επιτρέπουν σε άτομα να εντοπίζουν, να τεκμηριώνουν, να αξιολογούν και να πιστοποιούν όλες τις μορφές μάθησης για να κάνουν χρήση αυτής της μάθησης για την προώθηση της σταδιοδρομίας τους και για περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση (CEDEFOP, 2014). Λαμβάνοντας υπόψη τη σπουδαιότητα και τη σημασία της μάθησης εκτός του πλαισίου της τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε ένα σύνολο κοινών ευρωπαϊκών αρχών για τον εντοπισμό και την επικύρωση της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης. Οι αρχές αυτές προσδιόρισαν βασικά ζητήματα που είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη και εφαρμογή μεθόδων και συστημάτων πιστοποίησης. Από το 2004, οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την επικύρωση των αρχών ανεπίσημης και άτυπης μάθησης έχουν χρησιμοποιηθεί στις χώρες ως αναφορά για τις εθνικές εξελίξεις. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν εργαστεί επί σειρά ετών σε αρχές και κοινές ιδέες που συμβάλλουν στον εντοπισμό και την επικύρωση της άτυπης μάθησης. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν σε μια διαδικασία ομαδικής μάθησης και σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το CEDEFOP οι «Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την επικύρωση της άτυπης μάθησης» (CEDEFOP, 2009). Εκτός από αυτές τις Οδηγίες, αναγνωρίζονται ως βάση για τη δημιουργία του εργαλείου πιστοποίησης και άλλα στοιχεία όπως οι κανόνες ISO, οι Οδηγίες Βελτίωσης και τα πλαίσια επικύρωσης και τα αποτελέσματα από το χώρο της συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας. 14

16 I.a Η πιστοποίηση των προσόντων Η αξιολόγηση της επάρκειας προσόντων είναι μια διαδικασία τριών σταδίων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης, της αναγνώρισης και της πιστοποίησης, η οποία είναι μια συγκεκριμένη μορφή αναγνώρισης της προηγούμενης μάθησης. Ο όρος πιστοποίηση χρησιμοποιείται για να εκφράσει "μια διαδικασία επιβεβαίωσης από εξουσιοδοτημένο φορέα ότι ένα άτομο έχει αποκτήσει μαθησιακά αποτελέσματα με βάση ένα σχετικό πρότυπο" (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2012). Η έννοια της ικανότητας βασίζεται στον ορισμό των «βασικών ικανοτήτων» όπως χρησιμοποιείται από τον ΟΟΣΑ, σύμφωνα με τον οποίο: «Η ικανότητα είναι κάτι περισσότερο από απλή γνώση και δεξιότητες. Περιλαμβάνει την ικανότητα αντιμετώπισης πολύπλοκων αιτημάτων, αξιοποιώντας και κινητοποιώντας τους ψυχοκοινωνικούς πόρους (συμπεριλαμβανομένων δεξιοτήτων και συμπεριφορών) σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Για παράδειγμα, η ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας είναι μια ικανότητα που μπορεί να συνδυάζει την γνώση ενός ατόμου σχετικά με τη γλώσσα, πρακτικές δεξιότητες χρήσης της πληροφορικής, καθώς και τη στάση απέναντι σε εκείνους με τους οποίους επικοινωνεί.»(οοσα, 2005, & Rychen / Salganik, 2003). Η ικανότητα θεωρείται ως χαρακτηριστικό ενός ατόμου που μπορεί να μάθει και να είναι περισσότερο ή λιγότερο ανεπτυγμένο (ΟΟΣΑ, 2003). Μια άλλη κεντρική πτυχή της έννοιας της ικανότητας είναι ότι είναι προσανατολισμένη στην απόδοση, πράγμα που σημαίνει ότι η κατοχή ικανότητας δίνει σε κάποιον τη δυνατότητα να ενεργεί αποτελεσματικά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση μέσω της κατοχής όλων των σχετικών γνωστικών και πρακτικών δεξιοτήτων, στάσεις, συναισθήματα, αξίες και συμπεριφορές. Ως εκ τούτου, καθώς η ικανότητα είναι ορατή στην απόδοση, αυτό σημαίνει ότι όταν ένα άτομο έχει να αντιμετωπίσει μια κατάσταση ή ένα πρόβλημα, το μοντέλο της πιστοποίησης προσόντων πρέπει να βασίζεται σε τέτοιες καταστάσεις ή προβλήματα και να καθορίσει τους δείκτες που μας κάνουν να καταλάβουμε εάν η απόδοση είναι επιτυχής ή όχι. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις και τα προβλήματα, τα άτομα πρέπει να 15

17 μπορούν να χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα πνευματικών και συναισθηματικών πόρων, που απαιτούνται προκειμένου να πετύχει το άτομο υψηλές επιδόσεις. Εκτός αυτού, τα άτομα θα πρέπει επίσης να έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίζουν τις αλλαγές και την αβεβαιότητα και να εφαρμόζουν κατάλληλους πόρους για να αντιμετωπίσουν επιτυχώς αυτές τις καταστάσεις (Weber κ.ά., 2012). Σε γενικές γραμμές, η αξιολόγηση, η αναγνώριση και η πιστοποίηση μπορούν να γίνουν για να υποστηρίξουν τους επαγγελματίες και τους φορείς να εντοπίζουν τις επιδόσεις των επαγγελματιών και να δώσουν μια εικόνα για το αν μια δεξιότητα είναι σε κατάλληλο επίπεδο, ώστε να επιτρέπεται στο άτομο να εκπληρώσει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σκοπός της αξιολόγησης είναι επίσης να βοηθηθούν οι επαγγελματίες στον αυτο-προβληματισμό και τον προγραμματισμό για περαιτέρω ανάπτυξη, οι εργοδότες στο σχεδιασμό των αναπτυξιακών εργασιών και στις διαδικασίες πρόσληψης και στους οργανισμούς κατάρτισης για τον εμπλουτισμό των προγραμμάτων τους. Σύμφωνα με τον Evangelista (2008), υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις που μπορούν να εφαρμοστούν για την πιστοποίηση των προσόντων. της ικανότητας. Για να αναγνωρίσουμε και να διασφαλίσουμε ότι οι δραστηριότητες μιας θέσης εργασίας εκτελούνται καλά, ορίζουμε ικανό το άτομο που είναι σε θέση να κάνει κάτι καλά ή σε ένα προκαθορισμένο πρότυπο. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις για να εξασφαλιστεί ότι μια δραστηριότητα πραγματοποιείται από αρμόδιους ανθρώπους. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αναγνωρίσει ως αρμόδιο: αυτόν που έχει συγκεκριμένο εκπαιδευτικό τίτλο αυτόν που έχει συγκεκριμένη εμπειρία αυτόν που έχει συγκεκριμένα προσωπικά χαρακτηριστικά - δεξιότητες, γνώσεις κλπ. αυτόν που μπορεί να αποδείξει άμεσα μια καλή απόδοση στη συγκεκριμένη δουλειά Σύμφωνα με το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος "Αξιολόγηση και κατάρτιση των επαγγελματιών προσανατολισμού που ασχολούνται με τους NEETs ", στο εργαλείο αξιολόγησης θα δώσουμε προσοχή κυρίως στην τελευταία προσέγγιση, την "προσέγγιση 16

18 βασισμένη στην απόδοση" η οποία περιλαμβάνει την επίδειξη άμεσης απόδοση σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Η τελευταία προσέγγιση φαίνεται πιο αποτελεσματική, καθώς: Η εστίαση στην ικανότητα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η απόδοση στην εργασία μπορεί να είναι παραπλανητική Δίνει την ευκαιρία στον επαγγελματία Ε.Π. να έχει μια στενή εικόνα για το επίπεδο των επιδόσεών του και να αναπτύξει προβληματισμό για περαιτέρω κατάρτιση και επαγγελματική ανάπτυξη. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης συνήθως ακολουθείται από έναν τίτλο πιστοποίησης - «μια εξωτερική αξιολόγηση που καταγράφεται εγγράφως και βασίζεται συνήθως σε εξωτερική εξέταση είναι προσανατολισμένη προς την αποδοτικότητα στην εργασία και είναι ευθυγραμμισμένη με τις επαγγελματικές ικανότητες» (Gnahs, 2010) - η οποία λαμβάνει χώρα βάση ορισμένων προτύπων. Πιστοποίηση σημαίνει ότι ένας αρμόδιος οργανισμός επιβεβαιώνει ότι ένα άτομο διαθέτει τις σχετικές δεξιότητες και ικανότητες και ότι αυτές έχουν αξιολογηθεί σύμφωνα με συγκεκριμένα πρότυπα (CEDEFOP 2009). I.b Υφιστάμενα Πλαίσια Πιστοποίησης Προσόντων I.b.1 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Πιστοποίησης Οι σημερινές ευκαιρίες μάθησης είναι απεριόριστες. Τα άτομα μαθαίνουν και αποκτούν νέες δεξιότητες και ικανότητες όχι μόνο στο παραδοσιακό περιβάλλον της τάξης (επίσημη μάθηση) αλλά όλο και περισσότερο εκτός αυτής (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2012). Η μάθηση πραγματοποιείται επίσης στην εργασία, μέσω της συμμετοχής ατόμων σε οργανισμούς και στην κοινωνία των πολιτών ή στον εικονικό χώρο που παρέχεται από το Διαδίκτυο και τις κινητές συσκευές, μεμονωμένα ή σε ζεύγη, και με τον τρόπο αυτό οι φορείς προσφέρουν όλο και περισσότερο ευκαιρίες κατάρτισης στους εργαζομένους τους για να βελτιώσουν δεξιότητες μέσω της οργανωμένης αλλά μη τυπικής μάθησης. Η άτυπη μάθηση αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία σε έναν παγκόσμιο, διασυνδεδεμένο κόσμο, όπου η τεχνολογία επιτρέπει στα άτομα να μαθαίνουν με χιλιάδες διαφορετικούς τρόπους, για παράδειγμα, ανοικτά και εξ αποστάσεως εκπαιδευτικά προγράμματα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2012). 17

19 Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν ολοένα και μεγαλύτερη επίγνωση της ανάγκης να θεσπίσουν συστήματα πιστοποίησης μη τυπικής και άτυπης μάθησης - δηλαδή συστήματα που είναι σε θέση να πιστοποιήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που αποκτώνται εκτός του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος και μέσω της ανεπίσημης και άτυπης κατάρτισης. Έτσι, με τον τρόπο αυτό, η επικύρωση μη τυπικής και άτυπης μάθησης αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία σε όλη την Ευρώπη. Από την ατομική προοπτική, η πιστοποίηση φέρνει προοπτικές αυξημένης απασχολησιμότητας, αυξημένων μισθών και εξέλιξης σταδιοδρομίας, ευκολότερη μεταβίβαση δεξιοτήτων μεταξύ των χωρών, βελτιωμένη πρόσβαση στην επίσημη εκπαίδευση και κατάρτιση, και φέρνει επίσης μεγαλύτερο κίνητρο για μάθηση και αυξημένη αυτοπεποίθηση. Η δήλωση της Κοπεγχάγης του Νοεμβρίου 2002 ξεκίνησε την ευρωπαϊκή στρατηγική για ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), η οποία συνήθως αναφέρεται ως "διαδικασία της Κοπεγχάγης", η οποία περιλαμβάνει την ανάγκη καθιερωμένων συστημάτων για την πιστοποίηση των άτυπων και ανεπίσημων μορφών εκπαίδευσης. Η ενσωμάτωση συστημάτων πιστοποίησης μη τυπικής και άτυπης μάθησης στα προγράμματα και τις πολιτικές εκπαίδευσης ενηλίκων προωθείται σε διάφορους ευρωπαϊκούς φορείς. Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Νοεμβρίου 2011 σχετικά με μια ανανεωμένη ευρωπαϊκή ατζέντα για την εκπαίδευση ενηλίκων, καθόρισε την εφαρμογή πλήρως λειτουργικών συστημάτων για την πιστοποίηση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης ως ενός από τους τομείς προτεραιότητας για την περίοδο

20 I.b.2 Άτυπη και ανεπίσημη εκπαίδευση στην Στρατηγική Ευρώπη 2020 Η πιστοποίηση της άτυπης και ανεπίσημης εμπειρίας επαγγελματικής μάθησης στα κράτη μέλη της ΕΕ αποτελεί βασική συμβολή για τη φιλοδοξία της ΕΕ να επιτύχει μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη που προβλέπεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Αλλά και στην αγορά εργασίας - οι μηχανισμοί πιστοποίησης επιτρέπουν μεγαλύτερη διαφάνεια των διαθέσιμων δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό και διευκολύνουν την καλύτερη αντιστοιχία μεταξύ των δεξιοτήτων και της ζήτησης εργασίας, καθώς και στην αγορά εργασίας. Με τη διευκόλυνση της επαγγελματικής και γεωγραφικής κινητικότητας και της καλύτερης αντιστοίχισης των δεξιοτήτων, η πιστοποίηση έχει σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση της έλλειψης δεξιοτήτων σε αναπτυσσόμενους τομείς και στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης. Η πιστοποίηση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης βρίσκεται στο θεματολόγιο της ευρωπαϊκής πολιτικής από το 2001, όταν η Επιτροπή καθόρισε τη δια βίου μάθηση ως δραστηριότητα προτεραιότητας, με στόχο τη βελτίωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων με σκοπό την προσωπική, κοινωνική εξέλιξη. Μετά τη Δήλωση της Κοπεγχάγης για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, έχουν αναληφθεί ορισμένες πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών μέσων, όπως: - Το 2004 εγκρίθηκαν κοινές ευρωπαϊκές αρχές πιστοποίηση υπό μορφή συμπερασμάτων του Συμβουλίου. - Το 2004 θεσπίστηκε το πλαίσιο Europass, συμπεριλαμβανομένου του βιογραφικού σημειώματος Europass και χαρτοφυλάκιο εγγράφων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πολίτες για την καλύτερη επικοινωνία και παρουσίαση των προσόντων και των ικανοτήτων τους σε όλη την Ευρώπη. - Ένα σημαντικό ορόσημο για την επικύρωση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης ήταν η έγκριση, το 2008, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της σύστασης σχετικά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (EQF) για τη διά βίου μάθηση. Το ΕΠΕΠ αποτελεί πλαίσιο αναφοράς για τα επίπεδα προσόντων που καθορίζονται μέσω των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Έχει οδηγήσει σε μια συνεχιζόμενη διαδικασία βάσει της οποίας όλα τα κράτη μέλη θεσπίζουν το εθνικό τους πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων και αναφέρουν τα προσόντα τους στα ευρωπαϊκά επίπεδα προσόντων. Μέσω αυτής της διαδικασίας 19

21 προσόντων το πλαίσιο καθίσταται περισσότερο συγκρίσιμο και πιο κατανοητό για τους εργοδότες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τους εργαζόμενους και τους εκπαιδευόμενους. - Το 2009, η Επιτροπή και το Cedefop δημοσίευσαν ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την επικύρωση της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης, η οποία παρέχει στους φορείς χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες τεχνικές συμβουλές για την πιστοποίηση. Αυτές επικεντρώνονται σε διαφορετικές προοπτικές πιστοποίησης (π.χ. ατομική, οργανωτική, εθνική, ευρωπαϊκή). Οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν ένα πρακτικό εργαλείο που θα εφαρμοστεί σε εθελοντική βάση. - Παράλληλα με τα άλλα εργαλεία, τα συστήματα αξιολόγησης που βασίζονται σε μαθησιακά αποτελέσματα διευκολύνουν την πιστοποίηση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης. Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, υπάρχει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Εκπαιδευτικών Μονάδων (ECTS), το οποίο αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια για τη διευκόλυνση της κινητικότητας μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ισχύει το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ECVET). Επιπλέον, το πρόγραμμα για τη διά βίου μάθηση έχει χρηματοδοτήσει από το 2007 ορισμένα πιλοτικά σχέδια που επέτρεψαν την ανάπτυξη διαδικασιών και εργαλείων πιστοποίησης σε συγκεκριμένους τομείς ή πλαίσια, ιδίως στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και στην εκπαίδευση ενηλίκων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2012). Για τη συγκεκριμένη έκθεση, στα επόμενα σημεία θα εκθέσουμε και θα αναδείξουμε μόνο εκείνα τα ευρωπαϊκά όργανα που ανέφεραν προηγουμένως ορισμένα σημεία που θεωρούμε χρήσιμα για την έκθεσή μας στο παραδοτέο IO5. I.b.3Οι κατευθυντήριες γραμμές CEDEFOP για την αξιολόγηση της μάθησης Η πιστοποίηση της πρότερης μάθησης καθώς και η πιστοποίηση των προσόντων έχει αυξανόμενη σημασία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, η δέσμευση μεγάλου αριθμού χωρών για τη δραστηριότητα του ΟΟΣΑ σε αυτόν τον τομέα και η συμμετοχή στο σύμπλεγμα μάθησης από ομοτίμους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι η πιστοποίηση θεωρείται σημαντικό στοιχείο των εθνικών πολιτικών για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση. 20

22 Σύμφωνα με το Συμβούλιο της ΕΕ (2012) η πιστοποίηση ορίζεται ως «διαδικασία επιβεβαίωσης από εξουσιοδοτημένο φορέα ότι ένα άτομο έχει αποκτήσει μαθησιακά αποτελέσματα με βάση ένα σχετικό πρότυπο». Η πιστοποίηση υπάρχει, αφενός, για να γίνει ορατή η ποικιλόμορφη και πλούσια μάθηση των ατόμων, η οποία λαμβάνει χώρα εκτός της επίσημης εκπαίδευσης και κατάρτισης, και δεύτερον, για να αποδίδει αξία στη μάθηση, ανεξάρτητα από το πλαίσιο εντός του οποίου έλαβε χώρα αυτή. Η πιστοποίηση βοηθά τον εκπαιδευόμενο να «ανταλλάξει» τα μαθησιακά αποτελέσματα για μελλοντικές ευκαιρίες μάθησης ή απασχόλησης. Η διαδικασία πρέπει να δημιουργεί εμπιστοσύνη, ιδίως αποδεικνύοντας ότι πληρούνται οι απαιτήσεις αξιοπιστίας, εγκυρότητας και διασφάλισης της ποιότητας. Αυτά τα στοιχεία διαφάνειας και αξίας θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό των ρυθμίσεων πιστοποίησης, αν και με διαφορετικούς τρόπους και συνδυασμούς. I.β.4 Οι τέσσερις φάσεις πιστοποίησης Για να διευκρινιστούν τα βασικά χαρακτηριστικά της πιστοποίησης, εντοπίζονται τέσσερις διαφορετικές φάσεις: ταυτοποίηση, απόδειξη με έγγραφα, αξιολόγηση και πιστοποίηση. Προσδιορισμός των μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός ατόμου Τεκμηρίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός ατόμου Αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός ατόμου Πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός ατόμου»(συμβούλιο της ΕΕ, 2012). 1. Ταυτοποίηση: Η πιστοποίηση ξεκινά απαραιτήτως από τον εντοπισμό των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που αποκτώνται και όπου ο ενδιαφερόμενος γνωρίζει ολοένα και περισσότερο μέσα από προηγούμενα επιτεύγματα. Αυτό το στάδιο είναι κρίσιμο, καθώς τα μαθησιακά αποτελέσματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και θα έχουν αποκτηθεί σε διάφορα πλαίσια: στο σπίτι, κατά τη διάρκεια της εργασίας ή μέσω εθελοντικών δραστηριοτήτων. Για πολλούς, η ανακάλυψη και η αυξημένη συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων είναι ένα πολύτιμο αποτέλεσμα της διαδικασίας. 2. Τεκμηρίωση: Η τεκμηρίωση ακολουθεί κανονικά το στάδιο αναγνώρισης και περιλαμβάνει την παροχή αποδεικτικών στοιχείων για τα αποκτηθέντα μαθησιακά αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω του «χτισίματος» ενός χαρτοφυλακίου που τείνει να περιλαμβάνει ένα βιογραφικό σημείωμα και ένα ιστορικό σταδιοδρομίας του ατόμου, με έγγραφα ή / και δείγματα εργασίας που πιστοποιούν τα μαθησιακά του επιτεύγματα. Η πιστοποίηση πρέπει να είναι ανοικτή σε διάφορους τύπους αποδεικτικών στοιχείων, που κυμαίνονται από γραπτά έγγραφα μέχρι δείγματα εργασίας και επίδειξη πρακτικής 3. Αξιολόγηση: Η αξιολόγηση αναφέρεται συνήθως ως το στάδιο κατά το οποίο τα μαθησιακά αποτελέσματα ενός ατόμου συγκρίνονται με συγκεκριμένα σημεία αναφοράς ή / και πρότυπα. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται την αξιολόγηση γραπτών και τεκμηριωμένων αποδεικτικών στοιχείων, αλλά μπορεί επίσης να συνεπάγεται την αξιολόγηση άλλων μορφών αποδεικτικών στοιχείων. Η αξιολόγηση είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική 21

23 αξιοπιστία της πιστοποίησης της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης. Η οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης συνδέεται στενά με την ύπαρξη ισχυρών ρυθμίσεων διασφάλισης της ποιότητας, διασφαλίζοντας ότι όλες οι φάσεις πιστοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης, είναι ανοικτές σε κριτική εξέταση. 4. Πιστοποίηση: Η τελική φάση συνδέεται με την πιστοποίηση - και την τελική αποτίμηση - της μάθησης που προσδιορίζεται, τεκμηριώνεται και αξιολογείται. Αυτό μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, αλλά είναι συνήθως η απονομή ενός τυπικού τίτλου (ή μερικής εξειδίκευσης) (CEDEFOP, 2015). Με τη δημοσίευση CEDEFOP 2009 και 2015 με τίτλο «Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την επικύρωση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης», το «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων» συνέβαλε με μια σειρά πιο λεπτομερών κατευθυντήριων γραμμών για την πιστοποίηση. I.β.5 Οι θεμελιώδεις αρχές και κατευθυντήριες γραμμές Από την δημοσίευση του CEDEFOP, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες θεμελιώδεις αρχές και κατευθυντήριες γραμμές: Το άτομο βρίσκεται στο κέντρο της πιστοποίησης Η πιστοποίηση πρέπει να είναι εκούσια Θα πρέπει να τηρείται το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση και δίκαιη μεταχείριση σε όλους Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να συμμετέχουν στην διαμόρφωση του συστήματος πιστοποίησης Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν μηχανισμούς καθοδήγησης και συμβουλευτικής για τα άτομα που λαμβάνουν μέρος στην διαδικασία Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να υποστηρίζονται από αντίστοιχο σύστημα διασφάλισης ποιότητας Η διαδικασία και τα κριτήρια της πιστοποίησης θα πρέπει να είναι δίκαια, διαφανή και να υποστηρίζονται από σύστημα διασφάλισης ποιότητας. Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να σέβονται τα έννομα δικαιώματα των ενδιαφερόμενων φορέων και να προωθούν την ισορροπημένη συμμετοχή των φορέων. Η διαδικασία της πιστοποίησης πρέπει να είναι αμερόληπτη και να αποτρέπει την σύγκρουση συμφερόντων Τα επαγγελματικά προσόντα εκείνων που διεξάγουν τις αξιολογήσεις πρέπει να εξασφαλίζονται. Οι θεμελιώδεις αρχές που υποστηρίζουν την πιστοποίηση : (CEDEFOP 2009: 70) Το άτομο βρίσκεται στο κέντρο της πιστοποίησης: 22

24 Το κέντρο της διαδικασίας της πιστοποίησης είναι το άτομο. Οι δραστηριότητες που εμπεριέχονται στην πιστοποίηση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη υπό το πρίσμα του αντίκτυπού τους στο άτομο. Οι Οδηγίες του CEDEFOP υπογραμμίζουν ότι όλοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πιστοποίηση, ενώ είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί έμφαση στην κινητοποίηση των ατόμων να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Η πολλαπλών σταδίων διαδικασία της πιστοποίησης προσφέρει στα άτομα πολλές ευκαιρίες για να αποφασίσουν για την μελλοντική τους στάση απέναντι στην πιστοποίησή τους. Η απόφασή τους αυτή θα πρέπει να υποστηρίζεται από πληροφόρηση, συμβουλευτική και καθοδήγηση (CEDEFOP 2009: 72) Η Πιστοποίηση πρέπει να είναι εκούσια: Ο σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού συμμετέχει στην διαδικασία πιστοποίησης των προσόντων του με τη θέλησή του, με εξαίρεση όταν η πιστοποίηση είναι απαιτητέα από κάποιον τρίτο, όπως για παράδειγμα ο εργοδότης, δημόσιοι φορείς ή επαγγελματικοί φορείς. Θα πρέπει να διασφαλίζεται το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων: Σε όλη τη διαδικασία της πιστοποίησης θα πρέπει να διασφαλίζεται το απόρρητο των προσωπικών στοιχείων των συμβούλων Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Τα άτομα που διενεργούν την πιστοποίηση θα πρέπει να τηρούν τις αρχές για την προστασία των προσωπικών δεδομένων όταν διαχειρίζονται προσωπικές λεπτομέρειες. Ούτε οι πληροφορίες που παρέχονται από το άτομο, ούτε τα στοιχεία που προκύπτουν από την διαδικασία της πιστοποίησης θα πρέπει να γνωστοποιούνται σε τρίτα άτομα. Θα πρέπει να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση και δίκαιη μεταχείριση: Ο οργανισμός που διεξάγει την πιστοποίηση θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι όλοι οι επαγγελματίες που επιθυμούν να λάβουν μέρος στην διαδικασία έχουν πρόσβαση σ αυτή. Αυτό σημαίνει, ότι ο Οργανισμός φροντίζει να ενημερώνει ευρέως για την δυνατότητα και τις λεπτομέρειες για την συμμετοχή στην διαδικασία της πιστοποίησης. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα, τα δίκτυα για τον Ε.Π. και επαγγελματικές ενώσεις θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην προβολή και προώθηση της διαδικασίας. Θα πρέπει να υπάρχει δίκαιη μεταχείριση για τους συμμετέχοντες στην διαδικασία της πιστοποίησης. Αυτό σημαίνει βασικά ότι:, Είναι όλοι ενήμεροι πριν την διαδικασία για τη μεθοδολογία της πιστοποίησης, τις προϋποθέσεις, τα στοιχεία που χρειάζονται και τα πιθανά αποτελέσματα της διαδικασίας 23

25 Όλοι οι συμμετέχοντες ακολουθούν την ίδια διαδικασία και κάτω από τις ίδιες συνθήκες και Το αποτέλεσμα της διαδικασίας βασίζεται αποκλειστικά στα αξιολογούμενα προσόντα Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να συμμετάσχουν στην καθιέρωση των συστημάτων πιστοποίησης Είναι αναγκαίο το σύστημα πιστοποίησης για τους συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού να συσταθεί μέσα από τη συνεργασία των ενδιαφερόμενων φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα. Σε όλα τα επίπεδα, Ευρωπαϊκό, εθνικό ή τοπικό, οι φορείς θα πρέπει να εμπλέκονται στην διαδικασία κάθε φορά που συστήνεται ένα σύστημα πιστοποίησης. Σημαντικοί φορείς που θα πρέπει να συμμετέχουν είναι: Πολιτικοί και δημόσιοι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Ε.Π. Δίκτυα Επαγγελματικού Προσανατολισμού Εργοδότες και επαγγελματικές ενώσεις Επαγγελματικοί σύλλογοι Professional associations and relevant trade unions Οργανισμοί που ασχολούνται με την εκπαίδευση και κατάρτιση συμβούλων Ε.Π. Άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς του τομέα Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν μηχανισμούς για την καθοδήγηση και την συμβουλευτική των ατόμων: Το σύστημα πιστοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμούς και δυνατότητες για παροχή καθοδήγησης και συμβουλευτικής βάσει των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν. Αυτή η υποστήριξη προς τους συμμετέχοντες θα πρέπει να παρέχεται αμερόληπτα και να έχει επικοινωνηθεί πριν την έναρξη της διαδικασίας. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να γνωρίζουν πριν αποφασίσουν να συμμετάσχουν στην διαδικασία τα ακόλουθα: Ποια είναι η προστιθέμενη αξία που θα προκύψει της διαδικασίας (π.χ. σε όρους πρόσθετων εκπαιδευτικών ή επαγγελματικών επιλογών ), Τι μπορούν να περιμένουν (π.χ. σε όρους υποστήριξης και αποτελεσμάτων) Ποια πρότυπα πρέπει να πληρούνται (π.χ. τα προσόντα που θα αξιολογηθούν, οι μέθοδοι αξιολόγησης που θα χρησιμοποιηθούν) Τι στοιχεία ή μαθησιακά αποτελέσματα θα χρειαστεί να προσκομίσουν (π.χ. παρουσίαση των στοιχείων) wπως θα υλοποιηθεί η διαδικασία (π.χ. χρονοδιαγράμματα, κόστος, διαδικασίες) Τι ποιοτικό αποτέλεσμα μπορούν να αναμένουν (π.χ αναφορά στοιχείων, ποιότητα και πρότυπα). Οι Οδηγίες του CEDEFOP προτείνουν να δέχονται οι συμμετέχοντες σύμβουλοι 24

26 πληροφόρηση και συμβουλές για πιθανές περαιτέρω ενέργειες για την απόκτηση πρόσθετων προσόντων και επαγγελματικών ευκαιριών είτε μετά τη λήξη της διαδικασίας πιστοποίησης, είτε κατά την διάρκειά της. Η πληροφόρηση μπορεί να προσφερθεί σε προσωπικές επαφές με τον συμμετέχοντα είτε από κοντά, είτε από απόσταση μέσω τηλεδιάσκεψης ή άλλου πλαισίου. (βλ. CEDEFOP 2009: 53). Χρειάζεται να επισημανθεί ότι απαιτούνται διαφορετικές δεξιότητες για την καθοδήγηση που αφορά σε θέματα της αξιολόγησης, διαφορετικές για καθοδήγηση σε περισσότερο τεχνικά θέματα και διαφορετικές για καθοδήγηση σε πιο προσωπικά θέματα. Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να υποστηρίζονται από αντίστοιχα συστήματα διασφάλισης ποιότητας Όντα διαμορφώνεται ένα σύστημα πιστοποίησης, θα πρέπει να προσδιορίζεται το σύστημα διασφάλισης ποιότητας που από τη μια θα καλύπτει την δέσμευση σε ποιοτικά κριτήρια (οδηγίες πιστοποίησης) κι από την άλλη τις διαδικασίες για την διασφάλιση ποιότητας και την ποιοτική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, οι διαδικασίες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν:: - Σαφείς αρμοδιότητες για την διασφάλιση ποιότητας Προσδιορισμένους μηχανισμούς διασφάλισης ποιότητας Δομές αξιολόγησης και ανατροφοδότησης - Συχνή αναθεώρηση των διαδικασιών - Συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση όσων διενεργούν την πιστοποίηση Υψηλή διαφάνεια για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με το μοντέλο διασφάλισης ποιότητας και τις αντίστοιχες δράσεις. Η ποιοτική διασφάλιση του συστήματος αποτελεί κύριο μέλημα για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στην πιστοποίηση, τόσο σε εθνικό-πολιτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο οργανισμού και μεμονωμένων επαγγελματιών που διενεργούν την πιστοποίηση. Στην έκθεση του CEDEFOP παρουσιάζονται όλες οι οδηγίες για την διασφάλιση ποιότητας στις δραστηριότητες πιστοποίησης. Η διαδικασία και τα κριτήρια πιστοποίησης θα πρέπει να είναι δίκαια, διαφανή και να υποστηρίζονται από σύστημα διασφάλισης ποιότητας: Ό,τι αναφέρθηκε για την διασφάλιση ποιότητας των συστημάτων πιστοποίησης ισχύει και για την διαδικασία και τα κριτήρια της πιστοποίησης. Ωστόσο, γι αυτά τα θέματα υπάρχουν κι άλλες επαγγελματικές και τεχνικές οπτικές. Για την διασφάλιση ποιότητας των πρακτικών πιστοποίησης οι Οδηγίες του CEDΕFOP προτείνουν τους ακόλουθους δείκτες ποιότητας: - αξιοπιστία 25

27 - εγκυρότητα - ασφάλεια, εχεμύθεια και εμπιστευτικότητα - πρότυπα/σημεία αναφοράς για τα μετρώμενα προσόντα που αποδεικνύουν ικανότητα άσκησης επαγγέλματος - βιωσιμότητα & διάρκεια συστήματος - διαφάνεια αποτελεσματικότητα βάσει του σκοπού που εξυπηρετεί αποτελεσματικότητα βάσει κόστους - Ιδιοκτησία, υπευθυνότητα, έννομα συμφέροντα Αξιοπιστία «Αξιοπιστία» σημαίνει ότι η διαδικασία πιστοποίησης πρέπει να αποφέρει τα ίδια αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται σε διαφορετικούς συμβούλους Ε.Π. ίδιου επιπέδου απόδοσης. Αυτό είναι σημαντικό καθώς η διαδικασία πιστοποίησης πρέπει να οδηγεί σε αξιόπιστα αποτελέσματα. Αν τα πλαίσια μάθησης και πιστοποίησης διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, η διαδικασία της πιστοποίησης πρέπει να επιτρέπει την διαπίστωση αυτών των διαφορών κι όταν η διαδικασία χρειαστεί να επαναληφθεί τα αποτελέσματα θα πρέπει να είναι τα ίδια (CEDEFOP 2009: 78). Εγκυρότητα Ο όρος «Εγκυρότητα» περιγράφει την απαίτηση η διαδικασία και μεθοδολογία της πιστοποίησης να αξιολογούν πράγματι τα περιγραφόμενα προσόντα-κριτήρια. Τα στοιχεία που εξετάζονται για το άτομο θα πρέπει να σχετίζονται άμεσα με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την πιστοποίηση. Τα στοιχεία αυτά δεν θα πρέπει να επιτρέπουν να αλλάξει το νόημα των κριτηρίων (CEDEFOP 2009: 78). Ασφάλεια, εχεμύθεια και εμπιστευτικότητα Η αρχική και συνεχής εμπλοκή του συμμετέχοντα στην διαδικασία της πιστοποίησης, από το αρχικό σημείο της ενημέρωσης μέχρι και το τέλος-την παροχή πιστοποίησης, δεν θα πρέπει να διακυβεύεται λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης, ώστε να μειωθεί στη συνέχεια και η κινητοποίησης για συνέχιση της διαδικασίας. Κριτήρια/σημεία αναφοράς για την πιστοποίηση Ο όρος «Κριτήρια» αναφέρεται στο πλαίσιο που περιγράφει τα προσόντα που θα πρέπει να πιστοποιηθούν, και αποτελεί τη βάση και τον σκοπό της διαδικασίας και της αξιολόγησης. Ο κατάλογος με τα προσόντα προς πιστοποίηση θα πρέπει παρουσιάζεται σε σαφή και ξεκάθαρη 26

28 μορφή, που χαίρει της εμπιστοσύνης των βασικών φορέων, π.χ. των εθνικών επαγγελματικών ενώσεων, των δικτύων συμβούλων ή των εργοδοτών. Το πλαίσιο των προσόντων-κριτηρίων λειτουργεί επίσης, «οργανωτικά» για την καταγραφή των αποτελεσμάτων. Χωρίς ένα σαφές πλαίσιο η διαδικασία αξιολόγησης δεν μπορεί να περάσει το στάδιο της αναγνώρισης των ατομικών προσόντων. Βιωσιμότητα-Διάρκεια συστήματος Η βιωσιμότητα αναφέρεται στη συνεχή ύπαρξη και εφαρμογή της διαδικασίας πιστοποίησης. Η βιωσιμότητα είναι σημαντική καθώς οι διαδικασίες πιστοποίησης μπορεί να είναι απαιτητικές σε πηγές, ιδίως για τα άτομα που επιθυμούν να συμμετάσχουν στην διαδικασία. Επίσης, η εμπιστοσύνη στη διαδικασία εξαρτάται και από τη διάρκεια που εφαρμόζεται το σύστημα πιστοποίησης και ο τρόπος που έχει γίνει γνωστό και αποδεκτό στο κοινωνικό σύνολο. Επομένως, η βιωσιμότητα-διάρκεια του συστήματος αποτελεί βασικό στοιχείο προς σκέψη κατά την σύστασή του (CEDEFOP 2009: 79). Διαφάνεια Ο τρόπος που διεξάγεται η αξιολόγηση και λειτουργεί η διαδικασία της πιστοποίησης πρέπει να αποπνέει εμπιστοσύνη για τα αποτελέσματα που είναι σημαντικά. Η διαφάνεια της πιστοποίησης αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία για την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης (CEDEFOP 2009: 79). Είναι σημαντική σε Ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο και αναφέρεται στην διαφάνεια του οργανισμού που διεξάγει την πιστοποίηση, του συστήματος πιστοποίησης και του καθιερωμένου πλαισίου προτύπων-κριτηρίων. Επομένως, η προώθηση και η δικτύωση είναι ύψιστης σημασίας Αποτελεσματικότητα βάσει του σκοπού που εξυπηρετεί Η ποικιλία των μεθόδων και πλαισίων για την εκτίμηση του επιπέδου και της επάρκειας των αποδεικτικών στοιχείων είναι μεγάλη. Οι μέθοδοι που επιλέγονται θα πρέπει να ανταποκρίνονται στο πλαίσιο των προσόντων-κριτηρίων, που αποτελεί τη βάση για την πιστοποίηση, αλλά και σε συνδυασμό μεταξύ τους θα πρέπει επίσης να συνιστούν ένα αποτελεσματικό και έμπιστο εργαλείο αξιολόγησης (CEDEFOP 2009:79). Αποτελεσματικότητα βάσει κόστους Είναι κοινή τακτική, οι διαδικασίες πιστοποίησης για την άτυπη εκπαίδευση να είναι κυρίως ατομικές και να μην απολαμβάνουν εφαρμογής σε ευρεία κλίμακα. Επομένως, το κόστος 27

29 χρειάζεται να αξιολογείται σε σχέση με τα αναμενόμενα οφέλη για τους εμπλεκόμενους φορείς (CEDEFOP 2009:79). Τα συστήματα πιστοποίησης θα πρέπει να σέβονται τα έννομα συμφέροντα των εμπλεκόμενων φορέων και να επιδιώκουν ισόρροπη συμμετοχή: Οι φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Ε.Π. και συμμετέχουν υποστηρικτικά στην διαδικασία, θα πρέπει να εμπλέκονται και στην διαδικασία δημιουργίας και διατήρησης του συστήματος πιστοποίησης. Οι εμπλεκόμενοι φορείς μπορεί να είναι άτομα ή οργανισμοί που δεν συμβουλεύουν, δεν αξιολογούν ή δεν διαχειρίζονται το σύστημα πιστοποίησης, αλλά που ενδιαφέρονται για την επιτυχή λειτουργία της πιστοποίησης. Τέτοιοι φορείς για παράδειγμα είναι: responsible people in public bodies that fund the process; - Υπεύθυνα άτομα σε δημόσιους οργανισμούς που έχουν θεσπίσει πολιτική για την πιστοποίηση Διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού ιδιωτικών εταιρειών Ειδικοί που επιδιώκουν την προώθηση ατόμων ή ομάδων στην εκπαίδευση ή την εργασία - εκπαιδευτικοί οργανισμοί - διάφοροι χορηγοί Θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε οι φορείς αυτοί να ενταχθούν σε μια συμβουλευτική επιτροπή. Μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη, ανάπτυξη και διατήρηση του συστήματος πιστοποίησης συμβούλων Ε.Π. και να αποτελέσουν σημαντικούς συνδέσμους με διάφορες ομάδες που ωφελούνται από τα αποτελέσματα της πιστοποίησης. Η σύνθεση της εν λόγω επιτροπής θα πρέπει να είναι καλά ισορροπημένη (βλ. CEDEFOP 2009: 69). Η διαδικασία της πιστοποίησης θα πρέπει να είναι αμερόληπτη και να αποτρέπει τη σύγκρουση συμφερόντων Η πιστοποίηση προσόντων αποτελεί μια ευκαιρία για το σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Όπως ήδη αναφέρθηκε, το άτομο θα ξεκινά την διαδικασία ύστερα από επιθυμία του κι όχι με την επιβολή τρίτων. «Τα συμφέροντα του ατόμου δεν θα έρχονται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα με τον οργανισμό που διεξάγει την πιστοποίηση και τους σχετιζόμενους φορείς» (CEDEFΟP 2009: 79). Επομένως, ο οργανισμός που υλοποιεί την διαδικασία πιστοποίησης και τα άτομα που συμμετέχουν σ αυτήν θα πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα και αντικειμενικά. Εκτός από τις θεμελιώδεις αρχές του CEDEFOP παρουσιάζονται και ορισμένες πρόσθετες οδηγίες. Οι πιο σχετικές αναφορικά με την διαδικασία της πιστοποίησης φαίνεται να είναι εκείνες που αναφέρονται σε πιο πρακτικές εφαρμογές της πιστοποίησης: Η δομή της διαδικασίας της πιστοποίησης 28

30 Οι μέθοδοι αξιολόγησης Οι ρόλοι στην διαδικασία της πιστοποίησης Η δομή της διαδικασίας πιστοποίησης: Η πιστοποίηση των προσόντων των συμβούλων Ε.Π. ακολουθεί δύο/τρία βασικά βήματα: Πληροφόρηση, Αξιολόγηση και (εξωτερικός) Έλεγχος των αποτελεσμάτων. Οι τρεις διαδικασίες του Προσανατολισμού,/Πληροφόρησης- συμβουλευτικής, της αξιολόγησης και του εξωτερικού ελέγχου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση υφιστάμενων διαδικασιών πιστοποίησης και την υποστήριξη της ανάπτυξης νέων διαδικασιών (CEDEFOP 2009: 72). Οι διαδικασίες της πιστοποίησης μπορεί να φαίνονται σύνθετες, καθώς πολλά στοιχεία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, αλλά μπορούν και να απλοποιηθούν για λόγους καλύτερης επικοινωνίας και οργάνωσής τους. Στις Οδηγίες του CEDEFOP προτείνονται τρία διακριτά στάδια για την διαδικασία της πιστοποίησης: Πρώτο στάδιο αποτελεί η ενημέρωση του ατόμου. Το στάδιο περιλαμβάνει: Την παροχή πληροφόρησης, και την αλληλεπίδραση μεταξύ των Συμβούλων Ε.Π. και των ατόμων που διεξάγουν την πιστοποίηση ή άλλων σημαντικών σχετιζόμενων παραγόντων, όπως είναι για π.χ. οι εργοδότες. Το τέλος του σταδίου αυτού σηματοδοτείται με την απόφαση του Συμβούλου Ε.Π. να συμμετάσχει στη διαδικασία και με την εστίαση της διαδικασίας στην αξιολόγηση των προσόντων του συμβούλου. Το δεύτερο στάδιο σύμφωνα με τις Οδηγίες του CEDEFOP είναι η αξιολόγηση των προσόντων των συμβούλων Ε.Π. Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει: point of view is the assessment of the competence of the CG practitioners. This covers: - Το σύνολο της διαδικασίας αξιολόγησης από το σημείο που γίνονται κατανοητές οι απαιτήσεις της και τα πρότυπα που θα χρησιμοποιηθούν ως μέτρο σύγκρισης Τον προσδιορισμό των μαθησιακών αποτελεσμάτων, - Την αναζήτηση στοιχείων που αποδεικνύουν εμπειρία - Την οργάνωση της διαδικασίας για την αξιολόγηση, και - Την έναρξη της συμφωνημένης αξιολόγησης και των διαδικασιών πιστοποίησης. Το τέλος της δεύτερης φάσης προσδιορίζεται από την διαπίστωση της ικανότητας ή μη του συμβούλου να ασκεί το επάγγελμα. Οι Οδηγίες του CEDEFOP επισημαίνουν ότι ο έλεγχος του αποτελέσματος της πιστοποίησης στους συμβούλους αποτελεί μια σημαντική δραστηριότητα ανατροφοδότησης (βλ. CEDΕFOP 2009: 56). Το τελευταίο στάδιο είναι ο έλεγχος της διαδικασίας πιστοποίησης. «Το στάδιο αυτό είναι ευκολότερο να προσδιοριστεί και αναπαριστά ένα στάδιο μετά την πιστοποίηση, που περιλαμβάνει μια εξωτερική και αντικειμενική επισκόπηση των σταδίων της πληροφόρησης και 29

31 της αξιολόγησης. Στο στάδιο αυτό, όλη η διαδικασία της πληροφόρησης και της αξιολόγησης που τίθενται υπό ανεξάρτητο έλεγχο» (CEDEFOP 2009: 56). Αυτό σημαίνει ότι το δεύτερο και το τρίτο στάδιο θα πρέπει να διεξάγονται από δύο διαφορετικούς παράγοντες, π.χ. τον Οργανισμό που παρέχει την ενημέρωση και διεξάγει την αξιολόγηση και τον φορέα που ελέγχει το αποτέλεσμα και παρέχει την πιστοποίηση. Μέθοδοι Αξιολόγησης: Στην περίπτωση της πιστοποίησης, οι μέθοδοι αξιολόγησης θα πρέπει να επιλέγονται, να συνδυάζονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο που αναπαριστά την ιδιαιτερότητα του ατόμου και τον μην προσδιορισμένο χαρακτήρα της άτυπης εκπαίδευσης. Οι μέθοδοι αξιολόγησης θα πρέπει να ανταποκρίνονται στον σκοπό για τον οποίο προορίζονται. (CEDEFOP 2009: 72) Αναφέρεται επίσης στις Οδηγίες του CEDEFOP ότι οι μέθοδοι πιστοποίησης της άτυπης εκπαίδευσης είναι ουσιαστικά τα ίδια εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την επίσημη εκπαίδευση. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να τεθεί υπό συζήτηση, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την μεθοδολογία της πιστοποίησης προσόντων (βλ. παρακάτω) Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που μπορούν να εφαρμοσθούν για την αξιολόγηση των προσόντων των συμβούλων Ε.Π. Οι Οδηγίες του CEDEFOP επισημαίνουν ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να επιλέγονται, να συνδυάζονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο που αντικατοπτρίζει την ιδιαιτερότητα του είδους της πιστοποίησης που θα διενεργηθεί. Επομένως, η πιστοποίηση των προσόντων των συμβούλων Ε.Π. χρειάζεται μεθόδους που ανταποκρίνονται στις προϋποθέσεις της. Ορισμένα κριτήρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο της καταλληλότητας της μεθοδολογίας είναι: - Το εύρος γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων προς αξιολόγηση ; - Το επίπεδο μάθησης που απαιτείται για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων - Το πόσο πρόσφατες είναι οι γνώσεις, οι δεξιότητες και τα προσόντα του συμβούλου - Η επάρκεια των πληροφοριών για τον αξιολογητή, ώστε να μπορεί να καταλήξει σε κρίση για το αποτέλεσμα - Η αυθεντικότητα των στοιχείων που προκύπτουν από την αξιολόγηση, ώστε να αποτελέσουν αποτέλεσμα μάθησης για τους συμβούλους (CEDEFOP 2009: 59). Αναφερόμενοι στην εμπειρία στον Ε.Π. είναι εμφανές ότι έχουμε να κάνουμε με μια σύνθετη, επικοινωνιακή και έντονα απαιτητική κοινωνική υπηρεσία που απαιτεί πρόσφατες και εις βάθος γνώσεις από διάφορους τομείς, καθώς και πολύ καλή γνώση για την ψυχολογία του ατόμου. Όπως αναφέρεται στην θεωρία του επαγγελματισμού (π.χ.. Mieg: 2005; Singer/Ricard 2009), τέτοιου είδους επαγγελματικές δραστηριότητες απαιτούν προσόντα που αναπτύσσονται σε 30

32 βάθος χρόνου και μετά από συνεχείς επιμορφώσεις επίσημης ή άτυπης μάθησης, ενώ μόνο η επίσημη εκπαίδευση χωρίς την απαιτούμενη πρακτική εμπειρία δεν επαρκεί. Αναγνωρίζοντας αυτό το γεγονός, η μεθοδολογία που θα πρέπει να εφαρμόσουμε πρέπει να ανταποκρίνεται σ αυτό το είδος της εμπειρογνωμοσύνης και της αντίληψης για την επαγγελματική ικανότητα. Χρειάζεται να διασφαλιστεί η επαγγελματική ικανότητα των ατόμων που θα διενεργούν τις αξιολογήσεις: Η Αποτελεσματικότητα της διαδικασίας πιστοποίησης εξαρτάται από την επαγγελματική δραστηριότητα διαφορετικών ατόμων: Εποπτών της διαδικασίας, Επαγγελματιών Συμβούλων Ε.Π., Αξιολογητών και άλλων. Όλοι οι προαναφερόμενοι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι άρτια (βλ. Κεφάλαιο σχετικά με τους διαφορετικούς ρόλους). Τα εμπλεκόμενα άτομα θα πρέπει να συμμετέχουν σε δραστηριότητες δικτύωσης που επιτρέπουν την ανταλλαγή εμπειριών. Η καθιέρωση «μιας κοινότητας εξάσκησης» πρέπει αποτελεί μέρος ενός προγράμματος ανάπτυξης για τους επαγγελματίες (βλ. CEDEFOP 2009: 66). Ρόλοι στην διαδικασία της πιστοποίησης: Η πιστοποίηση δεξιοτήτων διεξάγεται σε μια διαδικασία μεταξύ ενός επαγγελματία που επιθυμεί την πιστοποίηση και διαφορετικών ειδικών που τον υποστηρίζουν ή που υποστηρίζουν τη διαδικασία και την ποιότητα του αποτελέσματός της. Για την υποστήριξη του συμβούλου που λαμβάνει μέρος στη διαδικασία, κατά έναν περισσότερο αποτελεσματικό και βοηθητικό τρόπο, χρειάζεται να διακρίνουμε διαφορετικούς ρόλους. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις ακόλουθες αρχές. Η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας πιστοποίησης εξαρτάται ουσιαστικά από την επαγγελματική δραστηριότητα των: - Καθοδηγητές/Επαγγελματίες Σύμβουλοι Ε.Π. παρέχουν πληροφόρηση, συμβουλευτική και καθοδήγηση στους συμμετέχοντες - Αξιολογητές διεξάγουν την διαδικασία της αξιολόγησης - Επόπτες της διαδικασίας πιστοποίησης διευθύνουν και οργανώνουν την διαδικασία - Εξωτερικοί παρατηρητές διασφαλίζουν την δικτύωση με σχετικούς παράγοντες ( π.χ. επαγγελματικούς φορείς, εθνικά δίκτυα, συλλόγους), την επικοινωνία της διαδικασίας και την ποιότητα του αποτελέσματος. Η προετοιμασία και η συνεχής εκπαίδευση των ατόμων αυτών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η δικτύωση που επιτρέπει την ανταλλαγή εμπειριών και η πλήρης λειτουργία μιας ομάδας εξάσκησης χρειάζεται να είναι αναπόσπαστα μέρη του προγράμματος ανάπτυξης των 31

33 επαγγελματιών. Χρειάζεται να έχουν διασφαλιστεί ότι οι σύμβουλοι που θα διεξάγουν την αξιολόγηση διαθέτουν τις απαιτούμενες επαγγελματικές δεξιότητες. Η Αποτελεσματική λειτουργία των διαδικασιών αξιολόγησης εξαρτάται από την επαγγελματική δραστηριότητα διαφορετικών ατόμων. Θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι σε μόνιμοι βάση. Τα άτομα που θα λάβουν ενεργό μέρος στην διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να είναι εμπλέκονται σε δραστηριότητες δικτύωσης που θα τους επιτρέπει να μοιράζονται εμπειρίες. Η καθιέρωση μιας «κοινότητας εξάσκησης» θα έπρεπε να αποτελεί μέρος ενός αναπτυξιακού προγράμματος για επαγγελματίες (βλ. CEDEFOP 2009:66). Η αλληλεπίδραση μεταξύ των επαγγελματιών σε μια ατομική διαδικασία πιστοποίησης είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερο επαρκείς και αποτελεσματικές πρακτικές για τα άτομα που επιζητούν την πιστοποίηση (CEDEFOP 2009: 66). Θέλουμε να τονίσουμε ότι είναι απολύτως πιθανό να διαφοροποιήσουμε αυτούς τους ρόλους/λειτουργίες, και ίσως να υπάρχουν αλληλο-επικαλύψεις στην πράξη. Ίσως πρόσθετοι ρόλοι/λειτουργίες να χρειάζονται ή το ίδιο άτομο να πρέπει να πάρει περισσότερους από έναν ρόλους σε διαφορετικά στάδια της διαδικασίας. «Κάθε διαδικασία πιστοποίησης είναι μοναδική και οι ρόλοι (λειτουργίες) ( ) μπορεί να διαφέρουν ( )» (CEDEFOP 2009: 66). Φαίνεται σημαντικό και για τον επαγγελματία που επιθυμεί την πιστοποίηση, αλλά και για τους εξωτερικούς παράγοντες, η ποιότητα και η διάχυση των αποτελεσμάτων της διαδικασίας να είναι καλή. Γι αυτό, η εκπαίδευση, η τεκμηρίων και οι πληροφορίες για τους εμπλεκόμενους ρόλους και τις σχετικές δράσεις κρίνονται απαραίτητα. I.c ISO/IEC Γενικές απαιτήσεις για οργανισμούς που διεξάγουν πιστοποιήσεις επαγγελματιών. Εκτός από τις Οδηγίες του CEDEFOP, η διαδικασία της πιστοποίησης θα πρέπει να εμπλουτιστεί και με τις ISO φόρμα: (Evangelista 2011, draft 2: 31). Αυτή η φόρμα του ISO αναφέρει διάφορες απαιτήσεις για τους φορείς πιστοποίησης. «Η πιστοποίηση ατόμων είναι ένα μέσο διασφάλισης ότι το πιστοποιημένο άτομο πληροί τα κριτήρια της μεθόδου πιστοποίησης. Η εμπιστοσύνη στη μέθοδο πιστοποίησης επιτυγχάνεται μέσω μιας παγκοσμίως αποδεκτής διαδικασίας αξιολόγησης, μιας επακόλουθης εποπτείας και περιοδικής επαναξιολόγησης της ικανότητας του πιστοποιημένου ατόμου» (ISO/IEC 17024:2003, p. V). Επομένως, η φόρμα ISO μπορεί να γίνει αντιληπτή ως μια σειρά οδηγιών πρόσθετων 1 ( ) 32

34 των οδηγιών CEDEFOP, που δίνουν μια πρόσθετη βάση για την βελτίωση των υπαρχόντων μεθοδολογιών πιστοποίησης στον τομέα του επαγγελματικού προσανατολισμού. «Σύμφωνα με το ISO 2003:5 2, τα κριτήρια (ISO 17024) διαμορφώθηκαν με σκοπό την επίτευξη και προώθηση ενός παγκοσμίως αποδεκτού σημείου αναφοράς για τους φορείς πιστοποίησης ατόμων. Η πιστοποίηση ατόμων είναι ένα μέσο διασφάλισης ότι το πιστοποιημένο άτομο πληροί τα κριτήρια της μεθόδου πιστοποίησης. Η εμπιστοσύνη στη μέθοδο πιστοποίησης επιτυγχάνεται μέσω μιας παγκοσμίως αποδεκτής διαδικασίας αξιολόγησης, μιας επακόλουθης εποπτείας και περιοδικής επαναξιολόγησης της ικανότητας του πιστοποιημένου ατόμου ( ) μια από τις χαρακτηριστικές λειτουργίες ενός φορέα πιστοποίησης ατόμων είναι να αξιολογεί βάσει αντικειμενικών κριτήριων για την απόδειξη και την βαθμολόγηση των αξιολογούμενων ικανοτήτων 33

35 Η Φόρμα ISO δίνει σαφείς οδηγίες για τα ακόλουθα σημεία: Ανεξαρτησία και αμεροληψία των φορέων πιστοποίησης. Το σύστημα της πιστοποίησης θα πρέπει να αναπτυχθεί από μια επιτροπή που θα οριστεί από τον φορέα πιστοποίησης Η «επιτροπή για την διαμόρφωση του συστήματος» είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και διατήρηση της μεθοδολογίας πιστοποίησης Η επιτροπή θα πρέπει να εκφράζει δίκαια και ισότιμα τα ενδιαφέροντα όλων των συμμετεχόντων. Οι μέθοδοι και οι μηχανισμοί που θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση των προσόντων των υποψηφίων προσδιορίζονται από τον φορέα πιστοποίησης σε συμφωνία με την επιτροπή. Ο φορέας πιστοποίησης θα πρέπει να αξιολογεί τις μεθόδους εξέτασης των υποψηφίων. Οι αξιολογήσεις θα πρέπει να είναι δίκαιες, αξιόπιστες και έγκυρες. Η κατάλληλη μεθοδολογία και οι διαδικασίες (όπως είναι η συλλογή και καταχώρηση στατιστικών δεδομένων) θα πρέπει να διευκρινίζονται ώστε να επιβεβαιώνεται, τουλάχιστον σε ετήσια βάση, η αμεροληψία, η αξιοπιστία, η εγκυρότητα και γενικά η απόδοση κάθε αξιολόγησης και να διορθώνονται τυχόν ελλείψεις που θα προκύπτουν. Η επιτυχής ολοκλήρωση ενός αποδεκτού εκπαιδευτικού προγράμματος μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για ένα σύστημα πιστοποίησης Ο φορέας πιστοποίησης θα πρέπει να αξιολογήσει τα προσόντα βάσει των κριτηρίων του συστήματος πιστοποίησης, μέσω παρατήρησης, γραπτών, προφορικών ή άλλων μέσων. (Evangelista 2011: 31f.; ISO 17024:2003) Κριτήρια του ISO 17024:2003 (ISO 17024:2003: 2ff.; Evangelista 2011: 31f.) I.c.1 Διαδικασία και μεθοδολογία πιστοποίησης Πρέπει να καθοριστεί κατάλληλη μεθοδολογία και διαδικασίες για την πιστοποίηση, τουλάχιστον σε ετήσια βάση, για την εξασφάλιση εγκυρότητας, αξιοπιστίας και της γενικής απόδοσης κάθε εξέτασης. Τα κριτήρια αξιολόγησης προσόντων πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και άλλα συναφή έγγραφα. Η πιστοποίηση δεν πρέπει να περιορίζεται από στοιχεία όπως αθέμιτες οικονομικές απαιτήσεις ή συμμετοχή σε ένωση ή ομάδα. Η φόρμα ISO προβλέπει μια διαδικασία πιστοποίησης τριών βημάτων, που 34

36 συνίσταται στην αίτηση συμμετοχής, την αξιολόγηση και την απόφαση σχετικά με την χορήγηση πιστοποίησης ή μη. Το πρώτο βήμα, η Αίτηση συμμετοχής, συνοδεύεται από μια λεπτομερή περιγραφή της διαδικασίας πιστοποίησης κατάλληλης για το σύστημα που είναι σε εφαρμογή. Επιπλέον, θα πρέπει να περιγράφονται οι προϋποθέσεις για την πιστοποίηση, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του υποψηφίου καθώς και ο κώδικά δεοντολογίας. Η αίτηση συμμετοχής συμπληρώνεται από τον ενδιαφερόμενο σε έντυπη μορφή και αναφέρει τον λόγο της επιθυμίας για την πιστοποίηση, την δήλωση από τον υποψήφιο ότι συμφωνεί να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της διαδικασίες πιστοποίησης και να παρέχει κάθε πληροφορία που απαιτείται για την αξιολόγηση (π.χ. γενικές πληροφορίες για τον ενδιαφερόμενο, πληροφορίες για σχετικά προσόντα συνοδευόμενες με πιστοποιητικά) (ISO 19024: 6). Ο φορέας πιστοποίησης ελέγχει την αίτηση συμμετοχής και επιβεβαιώνει ότι μπορεί να παράσχει την ζητούμενη πιστοποίηση, λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες των ενδιαφερομένων (πχ. Γλώσσα και/ή διάφορες δυσκολίες, αναπηρίες, κτλ.) και ότι ο ενδιαφερόμενος έχει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, εμπειρία και εκπαίδευση που απαιτεί το σύστημα πιστοποίησης. Τα προσόντα θα πρέπει να αξιολογούνται βάσει των κριτηρίων του συστήματος, μέσω παρατήρησης, γραπτών, προφορικών ή άλλων μέσων. (ISO 19024: 7). Ο σχεδιασμός και η δομή της εξέτασης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι όλα τα κριτήρια ελέγχονται και τεκμηριώνονται αντικειμενικά και συστηματικά. Η τεκμηρίωση θα πρέπει να γίνεται με κατάλληλο και κατανοητό τρόπο και να περιλαμβάνει πληροφόρηση σχετικά με την απόδοση του υποψηφίου και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. (ISO 17024:7). Το τρίτο βήμα, η απόφαση σχετικά με την χορήγηση πιστοποίησης, γίνεται από τον φορέα πιστοποίησης βάσει των πληροφοριών που προέκυψαν από την αξιολόγηση του υποψηφίου. (ISO 17024: 7). Ο φορέας πιστοποίησης χορηγεί ένα πιστοποιητικό που έχει τη μορφή επιστολής και περιλαμβάνει κατ ελάχιστο τις ακόλουθες πληροφορίες: όνομα του πιστοποιημένου ατόμου, έναν μοναδικό αριθμό πιστοποίησης, τον φορέα πιστοποίησης, αναφορά στα πρότυπα πιστοποίησης κι άλλων σχετικών εγγράφων στα οποία βασίστηκε η πιστοποίηση τον σκοπό της πιστοποίησης (συνθήκες ισχύος και περιορισμοί), 35

37 την ημερομηνία χορήγησης της πιστοποίησης και την ημερομηνία λήξης της (ISO 17024,2003: 7). I.c.2 Αξιολογητές/ άτομα που εμπλέκονται στην διαδικασία αξιολόγησης Όλα τα εμπλεκόμενα άτομα θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που ορίζει ο φορέας πιστοποίησης. Τα προσόντα των ατόμων, η εκπαίδευση, η τεχνογνωσία, και η εμπειρία τους θα πρέπει να προσδιορίζονται. Τα σχετικά προσόντα θα πρέπει να τεκμηριώνονται. Οι αξιολογητές πρέπει να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις που έχει θέσει ο φορέας πιστοποίησης σύμφωνα με τα πρότυπα. Ειδικότερα, θα πρέπει: - να είναι εξοικειωμένοι με το σύστημα πιστοποίησης, - να γνωρίζουν τις σχετικές μεθόδους και αρχές αξιολόγησης, - να διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα στον τομέα που εξετάζεται, - να μιλούν άπταιστα την γλώσσα του εξεταζόμενου και - να αποφεύγουν να εξυπηρετούν δικά τους συμφέροντα, ώστε να δρουν αμερόληπτα και να αποφεύγουν διακρίσεις στις κρίσεις τους Στην περίπτωση που θίγονται τα συμφέροντα του εξεταστή, ο φορέας πιστοποίησης θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η εμπιστευτικότητα και η αμεροληψία της αξιολόγησης δεν κινδυνεύουν. (ISO 17024, 2003). I.d Οι κατευθυντήριες γραμμές του Προγράμματος IMPROVE Οι κατευθυντήριες γραμμές IMPROVE αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «IMPROVE Improving Validation of Not-Formal Learning in European Career Guidance Practitioners LLP IT-GRUNDTVIG-GMP ( )». Αυτές οι οδηγίες εστιάζουν κυρίως στην παρούσα απόδοση του επαγγελματία. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα IMPROVE η διαδικασία αξιολόγησης και πιστοποίησης των επαγγελματιών θα πρέπει να βασίζεται στην εξέταση της απόδοσής του πάνω στην εργασία. Η ουσιαστική εστίαση στη διαδικασία αξιολόγησης πρέπει να περιλαμβάνει την άμεση εξέταση της απόδοσης του υποψηφίου ή / και την καταγραφή των επιδόσεων του υποψηφίου στην εργασία, όπως στη Συνέντευξη που εστιάζει στην επίδοση (PFI). 36

38 I.d.1 Η Διαδικασία και τα Στοιχεία Αξιολόγησης Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Improve, οι κύριες αρχές που διέπουν την διαδικασία και τα στοιχεία αξιολόγησης είναι τα ακόλουθα: Η διαδικασία της πιστοποίησης πρέπει να είναι βασισμένη στην απόδοση. Η αξιολόγηση πρέπει να περιλαμβάνει και να δίνει βάρος στην άμεση παρατήρηση της απόδοσης του υποψηφίου στην εργασία του και/ ή στην αναπαράσταση της απόδοσης του υποψηφίου στην εργασία του, όπως γίνεται στην Συνέντευξη που εστιάζει στην Απόδοση (PFI). Τα στοιχεία που οι υποψήφιοι πρέπει να κατέχουν χρειάζεται να προσδιοριστούν προηγουμένως μέσω της ανάλυσης εργασίας και της εξέτασης των διαθέσιμων επαγγελματικών μονογραφιών. Τα αποτελέσματα της έρευνας πρέπει να συζητηθούν και να συμφωνηθούν μεταξύ των επαγγελματιών και άλλων εμπλεκόμενων φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα. Η επιτυχής πιστοποίηση δεν πρέπει να βασίζεται στην κατοχή εκπαιδευτικών τίτλων ή αποδεδειγμένης εργασιακής εμπειρίας ή στη συμμετοχή σε ειδικά εκπαιδευτικά μαθημάτων, ή στη συμμετοχή σε συλλόγους. Το πλαίσιο πιστοποίησης, που περιλαμβάνει τη δομή, τη διαδικασία αξιολόγησης, τους ρόλους, το σύστημα βαθμολόγησης και βασικούς όρους, πρέπει να περιγραφεί με σαφήνεια και να είναι ευρέως διαθέσιμο. Η διαδικασία αξιολόγησης και η μεθοδολογία αξιολόγησης που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να είναι κοινή για όλους τους υποψηφίους και να εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο από όλους τους αξιολογητές. Η πιστοποίηση μπορεί να ζητηθεί από έναν οργανισμό που επιθυμεί να ελέγξει την καταλληλότητα των υπαλλήλων και των συνεργατών του ή και από τους ίδιους τους επαγγελματίες. Στη δεύτερη περίπτωση η διαδικασία, και ειδικότερα ο αξιολογητής, θα πρέπει εγγυηθεί την εμπιστευτικότητα των αποτελεσμάτων προς τρίτους. Όταν η πιστοποίηση ζητείται από τους ίδιους τους επαγγελματίες, η διαδικασία θα πρέπει να αποτελεί επίσης μια εμπειρία μάθησης. Οι υποψήφιοι πρέπει να λάβουν ανατροφοδότηση, που να περιγράφει με ακρίβεια τη βαθμολογία σε κάθε δραστηριότητα στην οποία εξετάστηκαν, να προσδιορίζονται οι τομείς που χρειάζονται βελτίωση, καθώς και να υπάρχει καθοδήγηση προς την κατεύθυνση της βελτίωσής τους. 37

39 Οι αξιολογητές πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα για τη διαδικασία πιστοποίησης και να κατέχουν μεγάλη εργασιακή πείρα στις δραστηριότητες που αξιολογούν. Το σύστημα εξασφάλισης ποιότητας της διαδικασίας πιστοποίησης πρέπει να περιλαμβάνει: επαγγελματική εποπτεία και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των αξιολογητών για λόγους μάθησης. Οι αξιολογητές πρέπει να δηλώσουν οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων και να απέχουν από οποιαδήποτε αξιολόγηση στην οποία η αμεροληψία και η εμπιστευτικότητα δεν μπορούν να εξασφαλιστούν. Η άμεση εξέταση του υποψηφίου (άμεση επαφή ή επαφή μέσω τηλεδιάσκεψης) είναι υποχρεωτική. Θα πρέπει να υπάρχει αντίγραφο για κάθε έγγραφο που παράγεται και η άμεση εξέταση πρέπει να καταγράφεται σύμφωνα με τους κανόνες προσωπικού απορρήτου στα πλαίσια της αξιολόγησης. Ο αξιολογητής θα πρέπει να συντάξει μια αναφορά σχετικά με την αξιολόγηση, η οποία θα περιγράφει με ακρίβεια τις κύριες απαντήσεις των υποψηφίων, τη βαθμολογία σε κάθε δραστηριότητα στην οποία εξετάστηκαν, τις περιοχές που χρειάζονται βελτίωση, καθώς και καθοδηγητικές γραμμές για την επίτευξη της βελτίωσής τους. Η ανατροφοδότηση για τη διαδικασία πιστοποίησης θα πρέπει να δοθεί από κάθε συμμετέχοντα μέσω μιας προκαθορισμένης διαδικασίας. 38

40 I.e EVGP Εκπαιδευτικός και Επαγγελματικός Σύμβουλος Το 1999, η IAEVG ξεκίνησε την ανάπτυξη ενός συνόλου διεθνών δεξιοτήτων που χρειάζονται οι ειδικοί για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών εκπαίδευσης και επαγγελματικού προσανατολισμού. Το EVGP είναι το πλαίσιο για τη διαπίστευση επαγγελματιών επαγγελματικού προσανατολισμού σε διεθνές επίπεδο που ξεκίνησε το 2007 από την IAEVG. Τα προσόντα του EVGP αποτελούνται από ένα σύνολο βασικών ικανοτήτων που επικεντρώνονται στις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις στάσεις που απαιτούνται από όλους τους επαγγελματίες και ένα σύνολο εξειδικευμένων ικανοτήτων που απαιτούνται για ορισμένους επαγγελματίες, ανάλογα με τη φύση του έργου τους. Η βασική έννοια της πιστοποίησης του EVGP έχει ως εξής: Η επίτευξη ενός ακαδημαϊκού πτυχίου στην παροχή συμβουλών σταδιοδρομίας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος έχει τις ικανότητες να κάνει την εργασία του καλά και σύμφωνα με τα υπάρχοντα πρότυπα. Οι δεξιότητες μπορούν να αναπτυχθούν με πολλούς τρόπους και όχι απαραίτητα μόνο με επίσημη εκπαίδευση. Οι πελάτες έχουν διαφορετικές ανάγκες: Πληροφορίες - συμβουλές - καθοδήγηση - συμβουλευτική. Αυτές οι διαφορετικές ανάγκες μπορούν να καλυφθούν από διαφορετικές υπηρεσίες ή / και από επαγγελματίες με διαφορετικό τύπο κατάρτισης και διαφορετικό επίπεδο και εύρος αρμοδιοτήτων. I.e.1 Στοιχεία αναφοράς για την πιστοποίηση Κάθε σύστημα πιστοποίηση περιλαμβάνει ένα σύνολο χαρακτηριστικών που γίνεται αντιληπτό ως σημείο αναφοράς και ότι ποιος θέλει να είναι πιστοποιημένος πρέπει να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Για το EVGP, για να πιστοποιηθεί ο υποψήφιος παίζουν ρόλο και τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να ελέγχει αρκετές εργασιακές δραστηριότητες. Μεταξύ των στοιχείων που αξιολογούνται είναι: 39

41 Γνώση, Στάσεις, Δεξιότητες, Καθήκοντα εργασίας. Τα παραπάνω στοιχεία ομαδοποιούνται σε βασικές δεξιότητες και εξειδικευμένες δεξιότητες. Οι βασικές δεξιότητες είναι: 1. Επίδειξη ηθικής συμπεριφοράς και επαγγελματικής συμπεριφοράς στην εκπλήρωση ρόλων και ευθυνών 2. Επίδειξη ηγεσίας στην προώθηση της μάθησης, της σταδιοδρομίας των πελατών 3. Επίδειξη ευαισθητοποίησης και εκτίμηση των πολιτισμικών διαφορών των πελατών ώστε να υπάρχει αποτελεσματική αλληλεπίδραση με όλους τους πληθυσμούς 4. Εφαρμογή της θεωρίας και της έρευνας στην πράξη σε θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού, εξέλιξη της σταδιοδρομίας, συμβουλευτικής. 5. Δεξιότητες σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης προγραμμάτων και παρεμβάσεων καθοδήγησης και συμβουλευτικής. 6. Επίγνωση ικανοτήτων και περιορισμών 7. Ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας με συνεργάτες ή πελάτες, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο γλωσσικό επίπεδο. 8. Γνώση επικαιροποιημένων πληροφοριών, τάσεων εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας 9. Κοινωνική και πολύ-πολιτισμική ευαισθησία 10. Δεξιότητες αποτελεσματικής συνεργασίας σε μια διεπιστημονική ομάδα 11. Επίδειξη γνώσης της διαδικασίας διαβίου ανάπτυξης της σταδιοδρομία. Οι εξειδικευμένες δεξιότητες ομαδοποιούνται στους ακόλουθους τομείς: 1. Αξιολόγηση: Ανάλυση των χαρακτηριστικών και των αναγκών της ομάδας στην οποία απευθύνεται το πρόγραμμα, καθώς και του πλαισίου όπου εισάγονται, συμπεριλαμβανομένων όλων των παραγόντων που εμπλέκονται. Στόχος είναι να ενσωματωθούν και να αξιολογηθούν δεδομένα από τεστ, συνεντεύξεις, κλίμακες και άλλες τεχνικές που μετρούν τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τα εμπόδια, τους ρόλους ζωής, τα ενδιαφέροντα, την προσωπικότητα, τις αξίες, τις στάσεις, τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα, και άλλες σχετικές πληροφορίες. Αυτή η εξειδίκευση περιλαμβάνει τη σχετική αλλά ξεχωριστή ικανότητα της ερμηνείας των τεστ, δηλαδή την εξήγηση σε έναν πελάτη των αποτελεσμάτων μιας αξιολόγησης και των συνεπειών της. 40

42 2. Εκπαιδευτική καθοδήγηση: Βοήθεια προς τα άτομα να επιλέξουν μαθήματα, να κάνουν εκπαιδευτικά σχέδια, να ξεπεράσουν τις μαθησιακές δυσκολίες και να προετοιμαστούν για μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση, κατάρτιση ή είσοδο στην αγορά εργασίας. Η καθοδήγηση γίνεται συχνά σε μεγάλες ομάδες, σε αντίθεση με τη συμβουλευτική που γίνεται συχνότερα με μεμονωμένα άτομα ή μικρές ομάδες. 3. Ανάπτυξη καριέρας: Προώθηση των στάσεων, των πεποιθήσεων και των ικανοτήτων που διευκολύνουν την κατανόηση των καθηκόντων επαγγελματικής ανάπτυξης, την ικανότητα σχεδιασμού και προσαρμογής στις μεταβάσεις σε ρόλο εργασίας κατά τη διάρκεια της ζωής. Εφαρμογή ενός αναπτυξιακού μοντέλου. 4. Συμβουλευτική: Προτροπή για αυτο-προβληματισμό για να ξεκαθαριστούν οι ιδέες του ατόμου, να προσδιοριστούν οι επιλογές, να ληφθούν αποφάσεις και να επιλυθούν πιθανές δυσκολίες. 5. Διαχείριση Πληροφοριών: Συλλογή, οργάνωση, διατήρηση και διάδοση πληροφοριών σχετικών με την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τα επαγγέλματα και τις ευκαιρίες απασχόλησης. Βοήθεια προς τους πελάτες για αποτελεσματική χρήση τους. 6. Συμβουλευτική και Συντονισμός: Παροχή πληροφοριών, καθοδήγησης και επαγγελματικών συμβουλών σε γονείς, εκπαιδευτικούς, διευθυντές σχολείων και εργοδότες που επιθυμούν να διευκολύνουν την εκπαιδευτική πρόοδο και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των ατόμων που εντάσσονται στο πλαίσιό τους. Οργάνωση και διαχείριση σχολικού και λοιπού προσωπικού για τη δημιουργία πηγών παραπομπής για μαθητές σχετικά με προγράμματα, υπηρεσίες και δίκτυα. 7. Έρευνα και αξιολόγηση: Μελέτη ζητημάτων που σχετίζονται με την καθοδήγηση και την παροχή συμβουλών, όπως οι διαδικασίες μάθησης, η επαγγελματική συμπεριφορά και η εξέλιξή της, οι αξίες κλπ. Εξέταση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων. Σε γενικές γραμμές, ο υποψήφιος θεωρείται ότι κατέχει κάθε συγκεκριμένη ικανότητα αν έχει συμμετάσχει σε μια εξιδεικευμένη εκπαίδευση ή εάν ο ειδικό δηλώνει ότι την κατέχει. Εάν δεν ισχύει κανένα από αυτά, τότε ο υποψήφιος για να αποδείξει την ικανότητά του μπορεί να υποβάλει «στοιχεία» που αποδεικνύουν εκτεταμένη επαγγελματική πείρα στους τομείς 41

43 εξειδίκευσης. Προκειμένου να δοθεί η πιστοποίηση απαιτείται ένας συνδυασμός τυπικής εκπαίδευσης και εμπειρίας, αλλά και ο υποψήφιος να αποδειχθεί ικανός σε όλες τις βασικές δεξιότητες και σε τουλάχιστον έναν τομέα εξειδίκευσης. I.e.2 Τα χαρακτηριστικά και η διαδικασία αξιολόγησης Οι υποψήφιοι που επιθυμούν να ζητήσουν πιστοποίηση όπως του EVGP πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Κέντρο Πιστοποίησης και Εκπαίδευσης (CCE) με ένα χαρτοφυλάκιο που να περιέχει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: 1. Μια προσωπική δήλωση που περιγράφει τη φιλοσοφία του επαγγελματικού προσανατολισμού του υποψηφίου 2. Τεκμηρίωση επίσημης ή άτυπης εκπαίδευσης σχετικά με τον επαγγελματικό προσανατολισμό (προαιρετικό) 3. Αυτοαξιολόγηση δεξιοτήτων. 4. Επαλήθευση της εμπειρίας στον τομέα ανάπτυξης σταδιοδρομίας, υπογεγραμμένη από εργοδότη 5. Αποδεικτικά στοιχεία για κάθε μία από τις δεξιότητες με αντίστοιχες αιτιολογίες. 6. Αντίγραφο πτυχίου, ή άλλου εγγράφου για το υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο. 7. Επανεξέταση δεξιοτήτων από δύο άτομα που έχουν την ικανότητα να αξιολογήσουν τον αιτούντα σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει τεκμηρίωση επίσημης εκπαίδευσης (Evangelista, 2011). I.f MEVOC Το MEVOC είναι ένα πλαίσιο που δημιουργήθηκε μέσω ενός ευρωπαϊκού προγράμματος το (MEVOC 2011), το οποίο επιτρέπει την απόκτηση ενός Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού για Συμβούλους Προσανατολισμού Καριέρας και βασίζεται σε 35 στοιχεία. Το ECGC αποτελεί ένα βήμα προς την επίτευξη του στόχου της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη διά βίου μάθηση και την επαγγελματικοποίηση του τομέα επαγγελματικού 42

44 προσανατολισμού σε εθνική και διεθνή βάση. Το ECGC - Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό Επαγγελματικού Προσανατολισμού αναπτύσσεται με βάση τα πρότυπα αρμοδιότητας του MEVOC για συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού. Ο κύριος στόχος είναι να αναπτυχθεί ένα τυποποιημένο και διεθνώς μεταβιβάσιμο σύστημα πιστοποίησης ("πιστοποιητικό ECGC") για να αναγνωριστούν οι επίσημες ή μη τυπικές γνώσεις / δεξιότητες / ικανότητες συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού συμβατές με τις υφιστάμενες προσφορές κατάρτισης. I.f.1 Η διαδικασία και τα στοιχεία της αξιολόγησης Το MEVOC είναι ένα πλαίσιο βασισμένο σε δεξιότητες, δηλαδή ένα σύνολο χαρακτηριστικών που είναι προσωπικά χαρακτηριστικά και θεωρούνται προγενέστερα των επιδόσεων. Το Πιστοποιητικό βασίζεται σε εξέταση σε τρία στάδια με τις κατάλληλες μορφές εξέτασης σε σχέση με το περιεχόμενο των εξετάσεων: Online δοκιμασία (επικεντρωμένη στις εξειδικευμένες και μεθοδικές γνώσεις για συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού), Κέντρο αξιολόγησης (εστιάζεται σε εγκάρσιες δεξιότητες), Γραπτή εργασία επικεντρωμένη στη θεωρία της εκπαιδευτικής συμβουλευτικής και της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας). Υπάρχει επίσης ένα εργαλείο αυτο-αξιολόγησης για τον έλεγχο των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των συμβούλων και τον εντοπισμό ελλειμμάτων. Στο MEVOC τα χαρακτηριστικά που αξιολογούνται είναι: Δεξιότητες (δηλ. ύπαρξη δεξιοτήτων για παρακίνηση πελατών ή δυνατότητα παροχής πληροφόρησης για συγκεκριμένους τομείς σπουδών / κατάρτισης. Οι λόγοι για τους δύο διαφορετικούς τρόπους δηλαδή η ύπαρξη ικανοτήτων ή το να μπορεί κάποιος να κάνει κάτι δεν είναι σαφείς). Γνώση (Γνώση επίσημων και άτυπων διαδικασιών ανάλογα με τις θέσεις εργασίας) Στάσεις (για πχ. Να μην υπάρχει αντίσταση σε νέες εμπειρίες ή αλλαγές) Αυτά τα χαρακτηριστικά, τα οποία ονομάζονται πρότυπα δεξιοτήτων, ανέρχονται σε 35 και ομαδοποιούνται σε τέσσερις κύριες κατηγορίες: Εκπαίδευση και Καριέρα, Συμβουλευτική, Προσωπικότητα, Δεξιότητες ΤΠΕ. 43

45 Το Πιστοποιητικό επιβεβαιώνει την ανταπόκριση του εξεταζομένου βάσει των προτύπων ποιότητας ανεξάρτητα από τον τρόπο απόκτησής τους. I.g EAF Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Πιστοποίησης για Συμβούλους Επαγγελματικού Προσανατολισμού Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Πιστοποίησης EAF για τους Επαγγελματίες Προσανατολισμού είναι ένα πλαίσιο που αναπτύχθηκε από τον Leonardo Evangelista στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο EAS για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πιστοποίησης για Συμβούλους Προσανατολισμού που πραγματοποιήθηκε το (Evangelista 2008). Το πλαίσιο επιτρέπει την απόκτηση του πιστοποιητικού EAF σε ένα ή περισσότερα από τα 3 βασικά καθήκοντα (στοιχεία) του πλαισίου. Για σκοπούς αξιολόγησης, κάθε μία από τις κύριες εργασίες χωρίζεται σε διάφορα υποσυστήματα (subtasks). I.g.1IΗ διαδικασία και τα στοιχεία για την πιστοποίηση Η αξιολόγηση του EAF βασίζεται στις επιδόσεις σε βασικά καθήκοντα. Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης, ο υποψήφιος πρέπει να αποδείξει ότι είναι σε θέση να εκτελέσει το (τα) κύριο (α) έργο (τα καθήκοντα) για το οποίο επιδιώκει την πιστοποίηση. Για κάθε κύριο έργο στο οποίο ζητείται πιστοποίηση, ο υποψήφιος πρέπει να παράσχει αποδεικτικά στοιχεία. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται με εξέταση του βιογραφικού σημειώματος του υποψηφίου και της Συνέντευξης Εστίασης στην απόδοση - PFI. Η διαδικασία αξιολόγησης λαμβάνει χώρα σε δύο στάδια: Στο Βήμα 1 συλλέγονται και υποβάλλονται σε αξιολόγηση από τον αιτούντα αποδεικτικά στοιχεία όπως εκπαιδευτικά προσόντα, εμπειρία, στοιχεία δια βίου μάθησης, μαρτυρίες από συναδέλφους και επιβλέποντες, παραδοτέα που παράγει το πρόσωπο κατά την εκτέλεση των εργασιών του κλπ. Στο Βήμα 2 ο υποψήφιος εξετάζεται μέσω μιας συνέντευξης εστιασμένης στην απόδοση - PFI. Το PFI επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο ο υποψήφιος εκτελεί το κύριο έργο στο οποίο ζητείται η πιστοποίηση και μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης ή μέσω βίντεο μέσω Skype ή Messenger). Για την τυποποίηση της αξιολόγησης παρέχεται ένα σύστημα βαθμολογίας για την αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων και ενός σχεδίου για τη συνέντευξη. 44

46 Τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η αξιολόγηση είναι τα 3 κύρια καθήκοντα που εκτελούνται από τους επαγγελματίες του κλάδου κατά την παροχή συμβουλευτικής σταδιοδρομίας. Τα κύρια καθήκοντα που προσδιορίζονται από το EAF είναι τα εξής: 1. Παροχή πληροφόρησης σχετικά με την επαγγελματική καθοδήγηση ως ξεχωριστή δραστηριότητα. 2. Συνεντεύξεις επαγγελματικού προσανατολισμού 3. Διεξαγωγή δραστηριοτήτων καθοδήγησης σταδιοδρομίας σε μικρές ομάδες Κάθε άτομο που παρέχει συμβουλευτική σταδιοδρομίας μπορεί να ζητήσει πιστοποίηση για μία ή περισσότερες βασικές δραστηριότητες. Καθώς η πιστοποίηση EAF βασίζεται σε δεξιότητες, συνιστάται έντονα μια εμπειρία τουλάχιστον ωρών σε κάθε ένα από τα βασικά καθήκοντα για τα οποία ζητείται πιστοποίηση. Στην αξιολόγηση του EAF, υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία που αξιολογούνται σε κάθε υποψήφιο και πρόσθετα στοιχεία που ανταποκρίνονται στο κύριο έργο όπου ο υποψήφιος ζητά να πιστοποιηθεί. Για την καλύτερη αξιολόγηση του υποψηφίου, εξετάζονται επίσης πρόσθετα στοιχεία που σχετίζονται με την επαγγελματική εμπειρία, την τρέχουσα δραστηριότητα, τη γνώση των πληροφοριών που σχετίζονται με την επαγγελματική καθοδήγηση, την ευαισθησία στη συνεχή βελτίωση, τη δεοντολογία και την ενδυνάμωση των πελατών. Κατά την υποβολή αίτησης πιστοποίησης, ο υποψήφιος πρέπει να υποβάλει διάφορα έγγραφα, όπως αίτηση και δήλωση συμμετοχής, βιογραφικό σημείωμα, προσωπική δήλωση σχετικά με την πρακτική συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, δήλωση εμπειρίας στον τομέα της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο θεωρεί χρήσιμο. I.h NVQs για Συμβουλευτική και Επαγγελματική Καθοδήγηση Το NVQ 3 για Συμβουλευτική και Καθοδήγηση που έχει αναπτυχθεί από τον φορέα ΝΤΟ, έναν αγγλικό φορέα που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη στο Ηνωμένο Βασίλειο των Εθνικών Προτύπων για τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Το πλαίσιο επιτρέπει την απόκτηση πιστοποίηση στην Συμβουλευτική και την Επαγγελματική Καθοδήγηση σε διάφορα επίπεδα εξειδίκευσης. 45

47 I.h.1 Η διαδικασία και τα στοιχεία της αξιολόγησης Σύμφωνα με τον ΕΝΤΟ (2006), η αξιολόγηση θα πρέπει να επικεντρώνεται σε στοιχεία που προκύπτουν από τα κύρια καθήκοντα που ο υποψήφιος εκτελεί στο εργασιακό περιβάλλον. Η επιλογή των μεθόδων αξιολόγησης εξαρτάται από τον αξιολογητή. Αντί να ακολουθεί μια προσέγγιση με βάση τα στοιχεία, εξετάζοντας κάθε ένα από τα κριτήρια επιδόσεων με τη σειρά του, ο αξιολογητής ενθαρρύνει τους υποψηφίους να χρησιμοποιήσουν αποδεικτικά στοιχεία σε όσο το δυνατόν περισσότερες δραστηριότητες και στοιχεία της NVQ. Ένας λειτουργικός χάρτης περιγράφει τις ευρείες εργασιακές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε έναν επαγγελματικό τομέα. Περιγράφει αυτές τις εργασιακές δραστηριότητες σε γενικές γραμμές για να δημιουργήσει μια εικόνα του είδους εργασίας που εκτελείται από μεμονωμένους επαγγελματίες. Ο σκοπός ενός επαγγελματικού χάρτη είναι να προσδιορίσει τους αποδεκτούς, ευρείς ρόλους εργασίας σε όλα τα επίπεδα στον τομέα. Το ENTO (2006) απαριθμεί 30 στοιχεία (καθήκοντα). Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης, ανάλογα με το επίπεδο NVQ, ορισμένα στοιχεία είναι υποχρεωτικά, κάποια άλλα προαιρετικά και μπορούν να επιλεγούν από τον υποψήφιο. Σε κάθε εργασία, τα απαιτούμενα πρότυπα απόδοσης και συναφείς γνώσεις και δεξιότητες για αυτή τη δραστηριότητα περιγράφονται με τη μορφή αποτελεσμάτων αποτελεσματικής απόδοσης και δηλώσεων απαιτούμενων γνώσεων και κατανόησης. Ορισμένα πρότυπα περιλαμβάνουν επίσης μια σειρά τυπικών συμπεριφορών που στηρίζουν την αποτελεσματική απόδοση. Για λόγους αξιολόγησης, κάθε ένα από αυτά χωρίζεται σε διάφορα υποσυστήματα (subtasks). Η αξιολόγηση πραγματοποιείται βάσει μεθόδων αξιολόγησης που συμφωνήθηκαν με τον υποψήφιο. Συνήθης είναι η άμεση παρατήρηση του ατόμου κατά την εκτέλεση του έργου του, η επαγγελματική συζήτηση, οι μαρτυρίες από τους συναδέλφους και τους επιβλέποντες, η εξέταση των παραδοτέων που παράγει το άτομο κατά την εκτέλεση των εργασιών του. Ο ΕΝΤΟ απαριθμεί τις ακόλουθες κύριες μεθόδους αξιολόγησης: Άμεση παρατήρηση, Επαγγελματική συζήτηση, Αποδεικτικά στοιχεία από άλλους, Διερεύνηση και εξέταση παραδοτέων της εργασίας του υποψηφίου 46

48 Υπάρχουν πέντε επίπεδα NVQ που κυμαίνονται από το Επίπεδο 1, το οποίο επικεντρώνεται σε βασικές εργασιακές δραστηριότητες («Ικανότητα που περιλαμβάνει την εφαρμογή της γνώσης στην εκτέλεση μιας σειράς ποικίλων εργασιακών δραστηριοτήτων, οι περισσότερες από τις οποίες είναι συνήθεις και προβλέψιμες»), έως το Επίπεδο 5 για ανώτερα στελέχη (ικανότητες που περιλαμβάνουν την εφαρμογή μιας σειράς θεμελιωδών αρχών σε μια ευρεία και συχνά απρόβλεπτη ποικιλία πλαισίων). Ο αξιολογητής συνεργάζεται με έναν επόπτη (Εσωτερικός επαληθευτής) ανάλογα με το Κέντρο Αξιολόγησης. Οι εξωτερικοί επαληθευτές, που προσλαμβάνονται από τους αναθέτοντες φορείς, μπορούν να αναθεωρήσουν τη δραστηριότητα των Κέντρων Αξιολόγησης. I.i Επισκόπηση των μεθοδολογιών για την αξιολόγηση της επάρκειας Λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες κατευθυντήριες γραμμές και τα πλαίσια που προαναφέρθηκαν, θα προσπαθήσουμε να δούμε μια γενική εικόνα των κύριων πτυχών της διαδικασίας, της μεθοδολογίας και των στοιχείων αξιολόγησης. Μιλώντας για την πρακτική της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας είναι προφανές ότι έχουμε να κάνουμε με μια πολύπλοκη, επικοινωνιακή, άκρως κοινωνική υπηρεσία που απαιτεί ενημερωμένες και πραγματικές γνώσεις από διαφορετικούς τομείς καθώς και πολύ θεμελιώδεις γνώσεις για τα άτομα και τις διαδικασίες επικοινωνίας. Όπως αναφέρθηκε στη θεωρία επαγγελματικής εξειδίκευσης (Mieg, 2005, Singer / Ricard, 2009), τα επαγγελματικά αυτά καθήκοντα απαιτούν ικανότητες που αναπτύσσονται σε μακρά και εντατική περίοδο μάθησης - επίσημες ή ανεπίσημες, ενώ η τυπική μάθηση χωρίς πρακτική εμπειρία δε μπορεί να είναι επαρκής. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, η μεθοδολογία που ασκείται πρέπει να ενταχθεί σε τέτοιου είδους επαγγελματικές ικανότητες. Έτσι, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την επικύρωση των ικανοτήτων και της προηγούμενης μάθησης πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια όπως: εγκυρότητα: το εργαλείο πρέπει να μετράει αυτό που πρόκειται να μετρήσει, 47

49 αξιοπιστία: ο βαθμός στον οποίο θα επιτευχθούν ταυτόσημα αποτελέσματα κάθε φορά που ένας υποψήφιος αξιολογείται υπό τις ίδιες συνθήκες, δικαιοσύνη: ο βαθμός στον οποίο μια απόφαση αξιολόγησης είναι απαλλαγμένη από προκατάληψη (εξάρτηση από το περιβάλλον, μεροληψία του πολιτισμού και του αξιολογητή), γνωστικό εύρος: επιτρέπει το εργαλείο στους αξιολογητές να κρίνουν το εύρος και το βάθος της μάθησης των υποψηφίων; Κατάλληλο για σκοπούς αξιολόγησης: διασφάλιση του σκοπού του εργαλείου αξιολόγησης που ταιριάζει με τη χρήση για την οποία προορίζεται (CEDEFOP, 2009). Πρέπει να αναφερθεί ότι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται η δεξιότητα και μπορεί να αποδειχθεί από ένα άτομο δεν μπορεί να τυποποιηθεί. Είναι προφανές ότι η δεξιότητα είναι ένας συνδυασμός γνώσεων, ικανοτήτων αλλά και συναισθηματικών και κινητήριων πτυχών σε ορισμένες δραστηριότητες. Για να ληφθεί υπόψη αυτό το γεγονός, η πιστοποίηση πρέπει να περιλαμβάνει μεθόδους που επιτρέπουν την παρατήρηση της απόδοσης και όχι μόνο μια αυτοαξιολόγηση με βάση τους καταλόγους δεξιοτήτων. Χρήσιμες μέθοδοι για την πιστοποίηση των ικανοτήτων και ιδιαίτερα των δεξιότητες επαγγελματικού προσανατολισμού / συμβουλευτικής είναι: Συζήτηση: προσφέρει στον υποψήφιο την ευκαιρία να αποδείξει το βάθος γνώσης καθώς και τις επικοινωνιακές δεξιότητες. Επιβεβαιωτικές μέθοδοι: με βάση την ταυτότητα των ατόμων και την καταγραφή των αρμοδιοτήτων τους, συνήθως υπογεγραμμένες από τρίτους, για την επαλήθευση της αυτοαξιολόγησης. Συνεντεύξεις (BEI και PFI): μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διευκρίνιση ζητημάτων που εγείρονται σε αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζονται ή / και για την αναθεώρηση του πεδίου εφαρμογής και του βάθους της μάθησης. Παρατήρηση: εξαγωγή αποδεικτικών στοιχείων δεξιότητας από ένα άτομο κατά την 48

50 εκτέλεση καθημερινών καθηκόντων στην εργασία. Χαρτοφυλάκιο: χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό μεθόδων και εργαλείων που χρησιμοποιούνται σε διαδοχικά στάδια για την παραγωγή ενός συνεκτικού συνόλου εγγράφων ή δειγμάτων εργασίας που δείχνουν τις ικανότητες και τις δεξιότητες ενός ατόμου με διαφορετικούς τρόπους. Παρουσίαση: μπορεί να είναι επίσημη ή ανεπίσημη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελέγξει την ικανότητα παρουσίασης πληροφοριών κατά τρόπο κατάλληλο για το άτομο και το κοινό. Προσομοίωση και αποδείξεις που προέρχονται από την εργασία: όταν τα άτομα εισάγονται σε μια κατάσταση που πληροί όλα τα κριτήρια του πραγματικού σεναρίου για να αξιολογηθούν οι ικανότητές τους Τεστ και εξετάσεις: προσδιορισμός και επικύρωση της άτυπης μάθησης μέσω ή με τη βοήθεια εξετάσεων. Για την πιστοποίηση των επαγγελματιών καθοδήγησης / συμβουλευτικής σταδιοδρομίας πρέπει να διακριθούν διαφορετικοί τύποι μεθόδων πιστοποίησης σε διάφορες κατηγορίες για να διασαφηνιστούν σαφέστερα ο σκοπός, τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες τους. Μέθοδοι Τύπου Α: Παρουσίαση Μέθοδοι Τύπου Β: Αξιολόγηση του εαυτού και των ομοτίμων Μέθοδοι Τύπος Γ: Μέθοδοι προσανατολισμένες στην απόδοση Κατά τη διαδικασία των μεθόδων πιστοποίησης όλοι οι τύποι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και να συνδυαστούν. Φυσικά, κάθε μεθοδολογία έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και αδυναμίες. Όσον αφορά τις δεξιότητες, θεωρήθηκε ότι οι μέθοδοι "τύπου Β" επιτρέπουν την βαθύτερη γνώση της δεξιότητας των επαγγελματιών του Ε.Π. συγκριτικά με τον "τύπο Α" και επίσης ο "τύπος Γ" επιτρέπει βαθύτερη γνώση απ 'ότι ο τύπος Α και ο τύπος Β. Συνιστάται, μόνο οι μέθοδοι από τον τύπο Γ να επιτρέπουν μια 49

51 συγκεκριμένη και έγκυρη κρίση αν ένα άτομο να είναι σε θέση να επιδείξει μια συγκεκριμένη δεξιότητα σύμφωνα με ένα δεδομένο καθήκον (μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και υπό δεδομένες περιβαλλοντικές συνθήκες). Από τα εξετασθέντα πλαίσια, τα EAF, IMPROVE και NVQs για Συμβουλευτική και Καθοδήγηση αποδείχτηκαν ότι βασίζονται πραγματικά στην απόδοση, ενώ τα EVGP, MEVOC είναι μικτά. Το ISO / IEC είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τον τρόπο δομής ενός γενικού συστήματος πιστοποίησης των εργαζομένων. Οι προσεγγίσεις που βασίζονται στην εκτίμηση των επιδόσεων αποδείχθηκαν οι πιο αξιόπιστες βασιζόμενες στην άμεση παρατήρηση ή την ανασυγκρότηση των επιδόσεων, ενώ οι άλλες είναι έμμεσες, βασιζόμενες στην κατοχή προσόντων που σχετίζονται μόνο με πιθανότητες με την απόδοση. Η κατοχή προσόντων και εμπειρίας είναι χρήσιμα για την πρώτη εξέταση των αιτούντων, αλλά δεν επαρκούν για την πιστοποίηση. II. Κατευθυντήριες γραμμές του ECVET για την πιστοποίηση της επάρκειας προσόντων Προκειμένου να αναπτυχθεί το εργαλείο για την πιστοποίηση των προσόντων των επαγγελματιών συμβουλευτικής σταδιοδρομίας που εργάζονται με τους NEETs, θα δώσουμε έμφαση σε διάφορες κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες βασίζονται στις υπάρχουσες κατευθυντήριες γραμμές και πλαίσια που αναφέρθηκαν παραπάνω. Δεδομένου ότι στόχος μας είναι να επικεντρωθούμε στην πιστοποίηση της τρέχουσας απόδοσης των επαγγελματιών, η προσοχή μας θα αφορά ειδικά τα πλαίσια και τις κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν την αξιολόγηση της απόδοσης. Στα υπάρχοντα πλαίσια υπάρχουν τέσσερα κοινά βασικά στοιχεία: 1. Τι αναγνωρίζεται ή χορηγείται στο τέλος της διαδικασίας πιστοποίησης. Μπορεί να είναι ένας τίτλος, ένα πιστοποιητικό. 2. Τα στοιχεία που πρέπει να κατέχει ο υποψήφιος (σύμφωνα με τα καθήκοντα της εργασίας) για να αναγνωριστεί ως κατάλληλος. 3. Τα εργαλεία συλλογής των αποδεικτικών στοιχείων που αποδεικνύουν την κατοχή ή τον έλεγχο των στοιχείων 4. Η διαδικασία αξιολόγησης 50

52 II.α Τα στοιχεία αξιολόγησης Προκειμένου να προχωρήσουμε σε επαλήθευση της επάρκειας των επαγγελματιών, θα πρέπει να καταρτίσουμε έναν κατάλογο των στοιχείων που ο επιτυχής υποψήφιος πρέπει να κατέχει και να καθοριστεί το επιθυμητό επίπεδο επίτευξης κάθε στοιχείου. Τα στοιχεία της αξιολόγησής μας θα βασίζονται στα αποτελέσματα της ανάλυσης εργασίας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του παραδοτέου O4 όπου ορίζονται τα καθήκοντα που εκτελούνται στο ρόλο των συμβούλων. Οι δραστηριότητες εντοπίστηκαν σχεδιάζοντας ένα διάγραμμα ροής που περιγράφει τον τρόπο εκτέλεσης μιας εργασίας και με αυτόν τον τρόπο τα κύρια καθήκοντα, οι εργασίες και οι δευτερεύουσες εργασίες περιγράφονται ως ρίζα δέντρου, όπου ο συνδυασμός απλούστερων ενεργειών επιτρέπει την εκτέλεση των πιο περίπλοκων. Η ανάλυση της θέσης εργασίας θα επιτρέψει επίσης τον εντοπισμό μιας ιεραρχίας καθηκόντων, από τα πιο σημαντικά και γενικά (κύρια καθήκοντα) έως τα δευτερεύοντα (καθήκοντα και επιμέρους καθήκοντα). Ως εκ τούτου, στο παραδοτέο Ο4 παρουσιάζεται το προφίλ του επαγγελματία καθοδήγησης που εργάζεται με NEET. Το προφίλ του επαγγελματία περιγράφεται με όρους βασικών δραστηριοτήτων / ικανοτήτων που είναι κοινές παρά τις εθνικές ιδιαιτερότητες. Για κάθε βασική δραστηριότητα ορίζονται επίσης οι γνώσεις και οι δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτήσει ο σύμβουλος προκειμένου να αποκτήσει τα προσόντα αυτά. Το εργαλείο μας θα έχει μορφή ρίζας δέντρου. Θα αποτελείται από βασικά στοιχεία - τις βασικές δραστηριότητες που ταξινομούνται σε διάφορους παράγοντες - και για κάθε βασικό στοιχείο θα υπάρχουν επιμέρους στοιχεία, όπως για παράδειγμα οι δεξιότητες και η γνώση που θα χρειαστούν για κάθε βασικό στοιχείο, λαμβάνοντας υπόψη το βάρος κάθε βασικού στοιχείου / δραστηριότητας και τα ισοδύναμα σημεία ECVET. Το PFI κατασκευάστηκε κατά τρόπο που να αξιολογεί το έργο ενός συμβούλου σταδιοδρομίας σε τρεις φάσεις: ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΦΑΣΗ, ΦΑΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ και ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ. Στη συνέχεια, για κάθε φάση υπάρχουν ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο επαγγελματίας ασκεί τις βασικές δραστηριότητες της κάθε φάσης. Για να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις για κάθε βασική δραστηριότητα, επικεντρωθήκαμε στις κύριες δράσεις και στη συνέχεια στην Απαιτούμενη Γνώση, τις Απαιτούμενες Ειδικές Δεξιότητες και τις Απαιτούμενες Μεταβλητές Ικανότητες. Έτσι, η μορφή του εργαλείου θα έχει ως εξής: 51

53 Φάση Βασικές δραστηριότητες Κύριες δραστηριότητες Γνώσεις Ειδικές Δεξιότητες Μεταβιβάσιμες II.b.Το εργαλείο αξιολόγησης PFI και ο τρόπος βαθμολόγησής του Τα εργαλεία συλλογής στοιχείων σχετικά με τα προσωπικά χαρακτηριστικά είναι πολυάριθμα, αλλά δεδομένου ότι ο στόχος μας είναι να αξιολογήσουμε την απόδοση στην εργασία, θα χρησιμοποιήσουμε κυρίως τη Συνέντευξη που εστιάζει στην απόδοση - PFI (Παράρτημα Α), τα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των ερωτήσεων του ερωτηματολογίου. Το PFI μπορεί να είναι μια συνέντευξη που ορίζεται ως δομημένη και τυποποιημένη επαγγελματική συζήτηση, δηλαδή μια συνέντευξη μεταξύ ενός αξιολογητή και ενός υποψηφίου, στην οποία ο υποψήφιος περιγράφει στα καθήκοντά του. Στη συνέντευξη PFI οι ερωτήσεις επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες προκαθορισμένες πτυχές της απόδοσης των υποψηφίων και όλες τοποθετούνται στον ίδιο κατάλογο ερωτήσεων. Ωστόσο, ο αξιολογητής μπορεί να ζητήσει πρόσθετες ερωτήσεις για διευκρίνιση ή καλύτερη κατανόηση του θέματος, το οποίο τελικά απαιτεί σαφέστερη επιβεβαίωση. Στο PFI, τα αποδεικτικά στοιχεία είναι οι απαντήσεις που δίνει ο υποψήφιος στη διαδικασία πιστοποίησης. Ωστόσο, για κάθε ερώτηση θα δοθούν τα κριτήρια που πρέπει να θεωρηθούν "ως βάσεις", δηλαδή τα κριτήρια που περιγράφουν πότε το επίπεδο γνώσης ή συμπεριφοράς του υποψηφίου είναι κατώτερο από το πρότυπο, έτσι ώστε όλοι οι αξιολογητές να χρησιμοποιούν την ίδια μορφή για τη Συνέντευξη και σύστημα βαθμολόγησης. Όσον αφορά το σύστημα βαθμολόγησης, πρέπει να σημειωθεί ότι η βαθμολόγηση μπορεί να είναι πολύ υποκειμενική και γι 'αυτό θα πρέπει να τυποποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την "κρίση" των διαφόρων αξιολογητών, χρησιμοποιώντας ένα κοινό μοντέλο, καθιστώντας τα κριτήρια αξιολόγησης περισσότερο σαφή και χρησιμοποιώντας ερωτήσεις με απαντήσεις "αποκοπής". Με αυτή την έννοια, θα δοθεί βαθμολογία σε κάθε στοιχείο. Ο αξιολογητής θα ενημερώσει τον συμμετέχοντα / υποψήφιο ότι θα τον διακόψει αν έχει ικανοποιηθεί από την απάντηση. Για κάθε στοιχείο, ο αξιολογητής θα δώσει μία "επαρκής" ή "ανεπαρκής" βαθμολογία. Η κλίμακα που θα χρησιμοποιηθεί είναι ο τύπος likert - 3 επιλογές και ως εκ τούτου η βαθμολογία που δίνεται στον υποψήφιο παρουσιάζει μια διακύμανση μεταξύ 1 και 3 (εύρος της απάντησης). Στο ακόλουθο σχήμα (Σχήμα 1. Σύστημα βαθμολόγησης στο PFI), παρουσιάζουμε την πιθανή βαθμολογία του υποψηφίου και τη σημασία του. Σχήμα 1. Σύστημα βαθμολόγησης στο PFI 52

54 Βαθμολογία Σημασία 1 Ανεπαρκής: Ο υποψήφιος έδωσε απαντήσεις κάτω από το αποδεκτό όριο 2 Επαρκής: Ο υποψήφιος έδωσε ικανοποιητικές απαντήσεις, αλλά όχι στον απόλυτο βαθμό 3 Πολύ καλή επίδοση: Ο υποψήφιος έδωσε ικανοποιητικές απαντήσεις σε απόλυτο βαθμό 53

55 II.c Η διαδικασία της αξιολόγησης Κατά τη διαμόρφωση της διαδικασίας πιστοποίηση πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι κατά την πιστοποίηση είναι απαραίτητο να βρεθεί ένας καλός συμβιβασμός μεταξύ της αποτελεσματικότητας και του κόστους της διαδικασίας αξιολόγησης. Μια διαδικασία μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική, αλλά εάν απαιτεί σημαντική αφοσίωση του χρόνου και των οικονομικών πόρων, θα έχει ελάχιστη δυνατότητα καθιέρωσης και ευρείας εφαρμογής. Από την άλλη πλευρά, μια διαδικασία που απαιτεί λίγο χρόνο, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματική παρουσιάζει επίσης την αδυναμία της ελάχιστης χρησιμότητας. Στην περίπτωση μας η διαδικασία που προτείνουμε αποτελείται από τρία βήματα: Πληροφορίες του υποψηφίου, Συνέντευξη 1 και Συνέντευξη 2. Η λεπτομερής διαδικασία μπορεί να είναι η εξής: 1. Ο υποψήφιος υποβάλλει αίτηση για την αξιολόγηση. 2. Ο αξιολογητής έρχεται σε επαφή με τον υποψήφιο για να συμφωνήσει σχετικά με το χρονοδιάγραμμα του PFI και δίνει στον υποψήφιο πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία. 3. Συνέντευξη 1: Ο αξιολογητής θέτει ερωτήσεις στον υποψήφιο βάσει του δομημένου σχεδίου αξιολόγησης. Η συνέντευξη 1 διαρκεί περίπου 1 ώρα. Ένας επιπλέον αξιολογητής μπορεί να συμμετάσχει για καλύτερη αξιολόγηση. Στο τέλος της Συνέντευξης 1, ο Αξιολογητής στέλνει στον Υποψήφιο συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης και του ζητά να τον αξιολογήσει μέσα σε μία μόνο ημέρα. Μόλις ολοκληρωθεί η Συνέντευξη, ο Αξιολογητής συμπληρώνει επίσης το Μητρώο Αξιολόγησης με το σκορ και τα σχόλια. 4. Ο αξιολογητής συμπληρώνει το Matrix της αντιστοιχίας μεταξύ της βαθμολόγησης και των μονάδων ECVET που αποδίδονται 5. Ο Υποψήφιος αποστέλλει στον Αξιολογητή το Ερωτηματολόγιο αυτό- Αξιολόγησης και το βιογραφικό του. 6. Ο Αξιολογητής εξετάζει το Ερωτηματολόγιο που συμπληρώνει ο Υποψήφιος μέσα σε μία εβδομάδα το πολύ, προσθέτοντας τα αποτελέσματα και τα σχόλιά

56 του μαζί. 7. Συνέντευξη 2: Ο αξιολογητής και ο υποψήφιος συζητούν τα αποτελέσματα της συνέντευξης 1 και διαμορφώνουν το Σχέδιο Βελτίωσης. Η συνέντευξη 2 διαρκεί περίπου 1 ώρα. Η επίσημη επαγγελματική πιστοποίηση μπορεί να ληφθεί από τον υποψήφιο μόνο μετά από εξέταση που γίνεται από φορέα, ο οποίος έχει λάβει άδεια χορήγησης πιστοποίησης, σύμφωνα με επίσημες συμφωνίες, όπως εξηγείται στα επόμενα κεφάλαια. II.d Οι αξιολογητές Οι αξιολογητές διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αξιολογητές πρέπει: να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για τη διαδικασία πιστοποίησης και να έχουν εργασιακή εμπειρία για τα κύρια καθήκοντα που αξιολογούν. να δηλώνουν κάθε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων και πρέπει να αποσύρονται από κάθε αξιολόγηση στην οποία δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η αμεροληψία και η εμπιστευτικότητα. να είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία πιστοποίησης (εγκυρότητα και αξιοπιστία), να μην έχουν προσωπικό ενδιαφέρον για την έκβαση της αξιολόγησης (για να εγγυηθούν την αμεροληψία και να αποφύγουν τις συγκρούσεις συμφερόντων) να είναι εξοικειωμένοι με διαφορετικές μεθοδολογίες αξιολόγησης, να είναι σε θέση να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουν ένα κατάλληλο ψυχολογικό περιβάλλον για τους υποψηφίους, να είναι ενημερωμένοι για τους μηχανισμούς διασφάλισης της ποιότητας "(CEDFOP, 2009: 68). Το σύστημα διασφάλισης της ποιότητας της διαδικασίας πιστοποίησης πρέπει να περιλαμβάνει εποπτεία των αξιολογητών και την ανταλλαγή εμπειριών με άλλους αξιολογητές για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σε κάθε αξιολόγηση, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε δύο αξιολογητές, ή θα μπορούσαμε να καταγράψουμε την συνέντευξη αξιολόγησης και ένας δεύτερος αξιολογητής θα μπορούσε να αναθεωρήσει τη βαθμολόγηση των στοιχείων εκείνων όπου το σκορ είναι 2.

57 Ο ρόλος ενός αξιολογητή είναι: Διεξαγωγή της συνέντευξης αξιολόγησης σύμφωνα με τη διαδικασία Εξέταση των ανατροφοδοτήσεων των Υποψηφίων για τη διαδικασία Βοήθεια προς τον υποψήφιο να σχεδιάσει ένα Σχέδιο Βελτίωσης Προτάσεις για βελτιώσεις στη διαδικασία αξιολόγησης Διατήρηση ενός μητρώου των υποψηφίων και των αποτελεσμάτων PFI κάθε υποψηφίου II.e Πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων Προκειμένου να περιγραφεί η πιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι: - Η αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων είναι το σύνολο των εργαλείων και των διαδικασιών που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό του βαθμού στον οποίο ένα άτομο διαθέτει γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες - η πιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων είναι το σύνολο διαδικασιών που μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι τα αποτελέσματα που έχουν αποκτηθεί από τον εκπαιδευόμενο αντιστοιχούν στα συγκεκριμένα αποτελέσματα που ζητούνται για μια Μονάδα Εκμάθησης (ECVET) - η αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων είναι το σύνολο διαδικασιών που πιστοποιούν από επίσημη άποψη τα αποτελέσματα που επιτυγχάνουν οι σπουδαστές μέσω της απόκτησης ενός τίτλου Σχετικά με την πιστοποίηση που αποκτήθηκε από τους επαγγελματίες του Προσανατολισμού που εργάζονται με NEET, θα σημειωθεί ότι η διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε από το ECVET.OER.NEET δημιουργήθηκε σύμφωνα με τις αρχές και τις διαδικασίες που προβλέπονται από το Σύστημα ECVET. Η συμφωνία των εταίρων σχετικά με την κατάρτιση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό σημείο για την αξιολόγηση, την πιστοποίηση και την αναγνώριση των

58 αποτελεσμάτων μάθησης στο πλαίσιο του εθνικού πλαισίου. Προκειμένου να γίνει η πιστοποίηση και η αναγνώριση των δεξιοτήτων που αναπτύσσονται σε διάφορες χώρες, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι ο χρήστης απέκτησε πραγματικά αυτές τις ικανότητες. Η μεθοδολογία αξιολόγησης πρέπει να συνδέεται με την επιλεγμένη ικανότητα. Χάρη στην αξιολόγηση του PFI, είναι δυνατόν να ελεγχθούν τόσο τα αποτελέσματα μάθησης που ορίζονται ως μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων σύμφωνα με το σύστημα ECVET είτε τα εθνικά προσόντα, καθώς και οι ικανότητες που αποκτώνται κατά τη διάρκεια των εργασιών. Η διαδικασία καθορισμού, αξιολόγησης και πιστοποίησης των ικανοτήτων που αποκτώνται σε επίσημο, και ανεπίσημο πλαίσιο, επιτρέπει την αναγνώριση κάθε είδους αρμοδιοτήτων και δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας επίσημης πιστοποίησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη επίσημων τίτλων. Η πιστοποίηση θα πρέπει να υλοποιείται από «εγκεκριμένους φορείς», που μπορεί να είναι: - Φορείς που μπορούν να αποδώσουν πιστωτικές μονάδες κατάρτισης για δραστηριότητες επαγγελματικής κατάρτισης στην περιοχή / χώρα τους. - Δημόσια ή ιδιωτικά κέντρα και φορείς απασχόλησης που έχουν εξουσιοδοτηθεί για τον καθορισμό, την αξιολόγηση και την πιστοποίηση ικανοτήτων. Η πιστοποίηση χρειάζεται αξιολόγηση από ένα μείγμα ανθρώπων που έχουν καθορισμένες ικανότητες. Η διαδικασία πιστοποίησης, στην πραγματικότητα, περιλαμβάνει: - ένα εξειδικευμένο άτομο με ικανότητες στις τεχνικές πιστοποίησης που πρέπει να εγγυηθεί όλη τη διαδικασία. - ένα σύμβουλο σταδιοδρομίας ο οποίος γνωρίζει τις διαδικασίες καθορισμού, εγκυρότητας και πιστοποίησης των ικανοτήτων και το σύστημα τυποποίησης εκπαίδευσης που χρησιμοποιείται στη χώρα του - ένα ή περισσότεροι ειδικούς σε δραστηριότητες κατάρτισης, οι οποίοι πρέπει να επιλεγούν από το κέντρο κατάρτισης που πραγματοποιεί τη διαδικασία πιστοποίησης. Πρέπει να είναι άτομο που γνωρίζει τα θέματα της πιστοποίησης ή εμπειρογνώμονας στο σύστημα απασχόλησης. Αυτοί οι ειδικοί πρέπει να καθορίσουν τα βασικά περιεχόμενα / αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια της συνέντευξης και τις ενδεχόμενες πρόσθετες δοκιμασίες που απαιτούνται για την επαλήθευση των αξιολογημένων ικανοτήτων.

59 Το έντυπο αξιολόγησης επιτρέπει επίσης τη σύνδεση, μέσω ενός πίνακα, των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης με το σημείο ECVET που θα μπορούσε να αποδοθεί, σύμφωνα με τα εξής κριτήρια: - εάν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης καλύπτουν τουλάχιστον το 80% της ικανότητας αναφοράς (Βασική Δραστηριότητα), ο χρήστης θεωρείται ότι απέκτησε αυτές τις ικανότητες (σε επίσημη, άτυπη ή ανεπίσημη κατάρτιση) και πρέπει να περάσει την επίσημη αξιολόγηση για να αποκτήσει τους βαθμούς ECVET. - εάν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης καλύπτουν από 50% έως 79,99% της ικανότητας αναφοράς (βασική δραστηριότητα), θα χρειαστεί ένα σχέδιο βελτίωσης. Χάρη σε αυτό το σχέδιο, ο χρήστης θα μπορούσε να ανακτήσει το κενό του και θα μπορούσε να ξανακάνει την αξιολόγηση PFI, προκειμένου να φτάσει στο όριο. - εάν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης καλύπτουν λιγότερο από 49,99% της ικανότητας αναφοράς (Βασική Δραστηριότητα), ο χρήστης φαίνεται ότι δεν διαθέτει αρκετές ικανότητες για να ολοκληρώσει τη διαδικασία αξιολόγησης. Η πιστοποίηση δεξιοτήτων μπορεί να αναφέρεται: - σε ολόκληρο το επαγγελματικό προφίλ, όπως περιγράφεται στα περιφερειακά μητρώα προτύπων κατάρτισης που υπάρχουν σε κάθε χώρα, - σε συγκεκριμένες δεξιότητες, όπως το σύνολο ορισμένων δεξιοτήτων και γνώσεων ενός επαγγελματικού προφίλ - σε ελάχιστες βασικές γνώσεις και δεξιότητες, ως μέρος επαγγελματικής ικανότητας. Πιστοποίηση προσόντων Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελικής αξιολόγησης / συνέντευξης, η πιστοποίηση ολοκληρώνεται με μία από τις ακόλουθες επιλογές: α) την πιστοποίηση όλων των ικανοτήτων που προβλέπονται από το επαγγελματικό προφίλ αναφοράς β) την πιστοποίηση μιας ή περισσοτέρων ικανοτήτων ενός ή περισσοτέρων επαγγελματικών προφίλ γ) την μη παροχή πιστοποίησης Σε περίπτωση πιστοποίησης μιας ή περισσοτέρων ικανοτήτων επαγγελματικού προφίλ (β) ή

60 επικύρωσης όλων των ικανοτήτων που προβλέπονται από το επαγγελματικό προφίλ (α), ο χρήστης θα λάβει το αντίστοιχο έγγραφο πιστοποίησης. Το Έγγραφο πιστοποίησης εκδίδεται από εξουσιοδοτημένο φορέα, ο οποίο, μέσω αυτού του εγγράφου, πιστοποιεί ότι ένα άτομο έχει όλες τις δεξιότητες ενός επαγγελματικού προφίλ ή ότι έχει μόνο μερικές από αυτές τις δεξιότητες. Στην περίπτωση αυτή, ο εξουσιοδοτημένος οργανισμός πιστοποιεί ότι το άτομο διαθέτει τις ελάχιστες απαιτούμενες δεξιότητες και γνώσεις που αναφέρονται σε συγκεκριμένο επαγγελματικό προφίλ. Σε όλες τις περιπτώσεις, ο εξουσιοδοτημένος οργανισμός βεβαιώνει ότι οι ικανότητες έχουν αποκτηθεί χάρη σε μια τυπική, μη τυπική ή άτυπη μαθησιακή δραστηριότητα. Το Έγγραφο πιστοποίησης πρέπει να έχει ορισμένο περιεχόμενο, σύμφωνα με τους υπάρχοντες νόμους κάθε χώρας και θα μπορούσε να εκδοθεί με ένα Πρόσθετο έγγραφο που περιγράφει όλα τα Μαθησιακά Αποτελέσματα που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης ή της πρακτικής άσκησης (Europass). Οι νόμοι αναφοράς για την προσκόμιση του εγγράφου πιστοποίησης είναι οι ακόλουθοι: - D.lgs n Ιανουαρίου 2013 και D.M. 30 Ιουνίου 2015 Ιταλία - Νόμος 5/2002, 19 Ιουνίου και βασιλικό διάταγμα 1224/2009, 17 Ιουλίου Ισπανία - Νόμος αριθ. 3879/ /09/2010 άρθρο 16 και Νόμος αρ.4009 / αρθ Ελλάδα - Διάταγμα 1082-A / 2001 της 5ης Σεπτεμβρίου Πορτογαλία - Νόμος 11 Ιουλίου 2014 και 22 Δεκεμβρίου 2015, Κανονισμός του Υπουργού Επιστημών και Ανώτατης Εκπαίδευσης της 2ας και 4ης Νοεμβρίου 2011 Πολωνία Εάν ένα άτομο καταλήξει στην πιστοποίηση όλων των δεξιοτήτων που συνδέονται με ένα επαγγελματικό προφίλ, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να περάσει την τελική εξέταση και να λάβει την πιστοποίηση που προβλέπεται από τα περιφερειακά όργανα / δημόσιους φορείς (σύμφωνα με τους εθνικούς νόμους). Αυτό είναι το έργο που η σύμπραξη ECVET.OER.NEET θα επισημοποιήσει μέσω ενός " μνημονίου" με τους τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, που θα συμμετάσχουν στην έγκριση της διαδικασίας που προβλέπεται από το εργαλείο πιστοποίησης.

61 III To PFI & οι μονάδες ECVET Το εργαλείο πιστοποίησης που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Έργου "Αξιολόγηση και κατάρτιση των επαγγελματιών προσανατολισμού που εργάζονται με τους NEETs -ECVET & OER" αποτελεί ουσιαστικά μια συνέντευξη που βασίζεται στην επίδοση. Στις παρακάτω ενότητες θα παρουσιαστεί η διαδικασία της συνέντευξης, το σχέδιο των ερωτήσεων, οι σημειώσεις προς τους υποψηφίους, το έντυπο αξιολόγησης και το εργαλείο αυτοαξιολόγησης. III.α Η διαδικασία παραγωγής συνέντευξης Προκειμένου να δημιουργηθεί η δομή της συνέντευξης με βάση την επίδοση, ακολουθήσαμε διάφορα βήματα, τα οποία παρουσιάζονται λεπτομερώς στις κατευθυντήριες γραμμές του προγράμματος ECVET. Στο σχήμα που ακολουθεί φαίνεται η εν λόγω διαδικασία. Πριν τη συνέντευξη Ανάλυση θέσης εργασίας Ανάπτυξη ερωτήσεων Σκοπός συνέντευξης Εκπαίδευση αξιολογητών Κλίμακα βαθμολογίας Κατά την συνέντευξη Υποβολή ερωτήσεων Σημειώσεις Απαντήσεις στις ερωτήσεις των υποψηφίων Μετά τη συνέντευξη Βαθμολογία απαντήσεων Ανατροφοδότηση Αξιολόγηση και ορισμός αποτελέσματος 47

62 III.b Ενότητες και στοιχεία για την αξιολόγησης και οι μονάδες ECVET Στη συνέντευξη 1 (PFI) θα αξιολογηθούν τα ακόλουθα στοιχεία σύμφωνα με τις αντίστοιχες ενότητες όπως προέκυψαν από το παραδοτέο O4. ΕΝΟΤΗΤΕΣ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ενότητα 1 - Μέθοδος Υποστήριξης των NEET ECVET ΜΟΝΑΔΕΣ Στοιχεία WPKA 2 Αξιολόγηση δυνατών σημείων και αδυναμιών των NEET WPKA 24 Υποστήριξη ατόμων για να κατανοήσουν και να ξεπεράσουν προσωπικά, κοινωνικά ή 2 2 προβλήματα συμπεριφοράς που επηρεάζουν την επαγγελματική τους κατάσταση WPKA 3 Προετοιμασία ατομικού πλάνου δράσης WPKA 1 Ατομική συνέντευξη Ενότητα 2: Υποστήριξη NEET σε δράσεις πρόσωπο με πρόσωπο 2 2 Στοιχεία WPKA 14 Ομαδικές συνεδρίες με NEET WPKA 5 Υποστήριξη στην εύρεση εργασίας WPKA 10 Διατήρηση άμεσης και προσωπικής επαφής με NEET WPKA 4 Παροχή πληροφόρησης για υπάρχουσες θέσεις εργασίας WPKA 23 Επεξήγηση ανθρώπινων πόρων, νόμων, ποιοτικών προτύπων, κανονισμών εργασίας

63 Ενότητα 3: Επαγγελματική υποστήριξη NEET & επικαιροποίηση πληροφοριών WPKA 28 Διαχειριση πολύ- πολιτισμικών αναγκών Στοιχεία 2 WPKA 30 Συμμετοχή σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και πληροφόρησης NEET WPKA 20 Χρήση ειδικών εργαλείων Η/Υ κ άλλων εργαλείων αξιολόγησης WPKA 7 Παροχή πληροφόρησης για τις ενεργές πολιτικές της αγοράς εργασίας WPKA 27 Συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα WPKA 16 Διατήρηση επαφής με ΝΕΕΤ μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου WPKA 6 Δημιουργία εργαλείων έρευνας WPKA 8 Παραπομπή σε άλλους επαγγελματίες WPKA 22 Παροχή σύγχρονων πληροφοριών για την εκπαίδευση ή την αγορά εργασίας Ενότητα 4: Βαθύτερη υποστήριξη των NEET Στοιχεία WPKA 25 Διαχείριση Συγκρούσεων WPKA 13 Καθοδήγηση στην διαμόρφωση και εφαρμογή πλάνου δράσης WPKA 9 Παρακολούθηση εφαρμογής πλάνου δράσης WPKA 26 Αλληλεπίδραση και συνεργασία με το τοπικό δίκτυο φορέων απασχόλησης και εκπαίδευσης

64 Ενότητα 5: Αντιστοίχιση χαρακτηριστικών των NEET & περιβάλλοντος & Υποστήριξη Στοιχεία WPKA 18 Παροχή και επικαιροποίηση των πηγών πληροφόρησης για τις διαθέσιμες ανοιχτές θέσεις εργασίας. WPKA 29 Παροχή συμβουλευτικής σε άλλη γλώσσα WPKA 11 Συμπλήρωση δελτίων ενδιαφέροντος, αιτήσεων για θέση εργασίας WPKA 12 Ενημέρωση εργοδοτών για τις ενεργές πολιτικές της Αγοράς Εργασίας Ενότητα 6: Παραπομπή των NEET Στοιχεία WPKA 15 Δικτύωση με άλλους φορείς και επαγγελματίες WPKA 17 Παροχή πληροφόρησης και υποστήριξης μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου WPKA 21 Παρακολούθηση πορείας πελάτη σε περίπτωση παραπομπής του Ενότητα 7: Τυπική διαδικασία καταγραφής ανέργων WPKA 19 Καταγραφή ανέργων (τυπική διαδικασία) Στοιχείο 2 50

65 III.C Οι ερωτήσεις του PFI Ενότητα 1 - Μέθοδος Υποστήριξης NEET WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήρια αξιολόγησης WPKA 2 Αξιολόγηση δυνατών σημείων και αδυναμιών των NEET WPKA 24 Υποστήριξη ατόμων για να κατανοήσουν και να ξεπεράσουν προσωπικά, κοινωνικά ή προβλήματα συμπεριφοράς που επηρεάζουν την επαγγελματική τους κατάσταση 1. Πώς αξιολογείς το επαγγελματικό προφίλ του πελάτη σου; 1. Δεν μπορεί να περιγράψει πώς 2. Μπορείς να αναφέρεις τα εργαλεία αξιολόγησης που χρησιμοποιείς; κάνει την αξιολόγηση 2. Δεν χρησιμοποιεί κανένα εργαλείο αξιολόγησης 3. Πώς βοηθάς τους πελάτες σου να καταλάβουν ότι τα προσωπικά και κοινωνικά τους προβλήματα επηρεάζουν την εκπαιδευτική ή επαγγελματική τους κατάσταση; Πώς δείχνεις ενσυναίσθηση στα προβλήματά τους; Δώσε ένα παράδειγμα 3. Δεν μπορεί να περιγράψει πώς κάνει την αξιολόγηση 4. Πες μου για κάποιο περιστατικό που χρειάστηκε να ασχοληθείς με μια πολύ δύσκολη περίπτωση πελάτη που αντιμετώπιζε κοινωνικά και προσωπικά προβλήματα. Πώς τα διαχειρίστηκες; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; 4. Δεν χρησιμοποιεί κανένα εργαλείο αξιολόγησης WPKA 3 Προετοιμασία ατομικού πλάνου δράσης 5. Μπορείς να δώσεις κάποια παραδείγματα πώς βοηθάς τους πελάτες σου να προσδιορίσουν έναν επαγγελματικό στόχο και να διαμορφώσου πλάνο δράσης; 5. Δεν μπορεί να δώσει κανένα παράδειγμα 6. Πώς καταλαβαίνεις ότι ένας πελάτης δεν έχει επαγγελματικό στόχο; 6. Δεν μπορεί να πει πώς καταλαβαίνει ότι ο πελάτης δεν έχει στόχους 7. Δώσε ένα παράδειγμα για ένα πρόβλημα που αντιμετώπισες στην προσπάθεια να βοηθήσεις πελάτη σου να προσδιορίσει επαγγελματικό στόχο και να διαμορφώσει πλάνο δράσης, και πώς το διαχειρίστηκες; 8. Φαντάσου ότι ο πελάτης σου δεν έχει επαγγελματικό στόχο και χρειάζεται να φτιάξει ένα πλάνο δράσης. Με ποια εργαλεία και μεθόδους θα τον βοηθήσεις; 7. Δεν μπορεί να αναφέρει κανένα πρόβλημα ή έναν πειστικό τρόπο να το λύσει 8. Δεν μπορεί να αναφέρει κανένα εργαλείο ή μεθοδολογία για να βοηθήσει τους πελάτες να προσδιορίσουν στόχους.

66 WPKA 1 Ατομική συνέντευξη 9. Πώς υποδέχεσαι έναν πελάτη 9. Δεν μπορεί να αναφέρει συγκεκριμένη μεθοδολογία 10. Ποια είναι τα κύρια βήματα που ακολουθείς στη συμβουλευτική; 10.Δεν μπορεί να περιγράψει κάποιο σημαντικό βήμα ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 11. Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις στην ατομική συνέντευξη; Πώς τις διαχειρίζεσαι; Θα μπορούσες να μου δώσεις ένα παράδειγμα; 11.Δεν μπορεί να αναφέρει κάποια πρόκληση ή τρόπο επίλυσης ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Υποστήριξη NEET σε δράσεις πρόσωπο με πρόσωπο WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήρια αξιολόγησης WPKA 14 Ομαδικές συνεδρίες με NEET 1. Ποιες είναι οι δυσκολίες και οι προκλήσεις στην ομαδική συμβουλευτικής; Δώσε 1. Δεν μπορεί να χειριστεί ομάδες ένα παράδειγμα 2. Με βάση ποια κριτήρια σχηματίζεις μια ομάδα συμβουλευτικής; 2.Δεν μπορεί να αναφέρει περισσότερα από 1 κριτήρια WPKA 5 Υποστήριξη στην εύρεση εργασίας 3. Πώς βοηθάς έναν πελάτη στην αναζήτηση εργασίας; Με ποια εργαλεία και μεθόδους; Ποια είναι τα πιο αποτελεσματικά; WPKA 10 Διατήρηση άμεσης και προσωπικής επαφής με NEET WPKA 4 Παροχή πληροφόρησης για υπάρχουσες θέσεις εργασίας 4. Τι είναι η αφανής αγορά εργασία; Μπορείς να δώσεις ένα παράδειγμα; 5. Ποια μοντέλα βιογραφικού προτιμάς και γιατί; Πώς θα δομούσες μια συνοδευτική επιστολή; 3.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά ούτε να αναφέρει κάποιο εργαλείο ή μεθοδολογία 4.Δεν μπορεί να δώσει κανένα παράδειγμα 5.Δεν μπορεί να αναφέρει τα είδη των βιογραφικών και τον τρόπο δόμησης μια συνοδευτικής επιστολής. 6. Πώς θα μπορούσες να δείξεις στον πελάτη ότι τον/την παρακολουθείς προσεκτικά; 6. Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά 7. Με ποιες λέξεις κάνεις τον πελάτη να νιώσει άνετα και να μιλήσει για τον εαυτό του; 7.Δεν μπορεί να αναφέρει ποιες λέξεις χρησιμοποιεί 8. Ποιες είναι οι κύριες πηγές όπου μπορείς να βρεις διαθέσιμες θέσεις εργασίας 8.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον 9. Τι είδους πληροφόρηση παρέχεις σε ΝΕΕΤ αναφορικά με θέσεις εργασίας δύο πηγές 9.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά

67 WPKA 23 Επεξήγηση ανθρώπινων πόρων, νόμων, ποιοτικών προτύπων, κανονισμών εργασίας ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 10. Ποιες είναι οι συγκεκριμένες πηγές που προτιμά για να μένεις ενήμερος/η με τις πολιτικές ΑΔ και την εργατική νομοθεσία; 11. Με ποιους τρόπους μπορείς να κάνεις σαφείς στους πελάτες σου τις πολιτικές και τους νόμους εργασίας; 10.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο πηγές 11.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά WPKA 28 Διαχειριση πολύπολιτισμικών αναγκών Ενότητα 3: Επαγγελματική υποστήριξη των NEET και επικαιροποίηση πληροφοριών WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήριο αξιολόγησης WPKA 30 Συμμετοχή σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και πληροφόρησης NEET WPKA 20 Χρήση ειδικών εργαλείων Η/Υ κ άλλων εργαλείων αξιολόγησης WPKA 7 Παροχή πληροφόρησης για τις ενεργές πολιτικές της αγοράς εργασίας 1. Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις στη συμβουλευτική ατόμων από διαφορετικούς πολιτισμούς; Πώς τις διαχειρίζεσαι; 2. Θα μπορούσες να αναφέρεις εργαλεία που χρησιμοποιείς για να βελτιώσεις τις δεξιότητες και τις γνώσεις των πελατών σου που σχετίζονται με την επαγγελματική και εκπαιδευτική τους πορεία; 3. Σε ποια εκπαιδευτική δραστηριότητα συμμετείχες τους τελευταίους 12 μήνες ή πρόκειται να συμμετάσχεις τους επόμενους; 1.Δεν μπορεί να αναφέρει καμιά πρόκληση ή τρόπο επίλυσης 2.Δεν γνωρίζει τουλάχιστον δύο πηγές 3.Τους τελευταίους 12 μήνες δεν έχει συμμετάσχει σε καμιά δραστηριότητα ή δεν έχει αντίστοιχα πλάνα για το μέλλον 4. Χρησιμοποιείς κάποιο εξειδικευμένο εργαλείο αξιολόγησης μέσω Η/Υ; Ονομάτισέ το. 4.Δεν χρησιμοποιεί κανένα εργαλείο Η/Υ ή δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον 1 5. Τι είδους πληροφορίες ζητούν οι πελάτες σου για τις πολιτικές εργασίας; 5.Δεν μπορεί να αναφέρει κανένα είδος πληροφορίας 6. Πώς παραμένεις ενήμερος/η για τις ενεργές πολιτικές εργασίας; Ανάφερε κάποια πηγή 6.Δεν μπορεί να αναφέρει πώς μένει ενήμερος ή να αναφέρει τουλάχιστον δύο πηγές WPKA 27 Συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα 7. Συμμετέχεις σε κοινωνικά δίκτυα ή συλλόγους; Σε ποια; 7.Δεν συμμετέχει σε κανένα δίκτυο ή δεν μπορεί να αναφέρει κανένα απ αυτά WPKA 16 Διατήρηση επαφής με ΝΕΕΤ μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου WPKA 6 Δημιουργία εργαλείων έρευνας 8. Πόσο συχνά επικοινωνείς με τους πελάτες σου; Με ποιον τρόπο; 9. Ποια είναι η θεματολογία που συνήθως αναπτύσσετε με τους πελάτες σου μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου; 10. Κάνεις έρευνα ή μελέτες στη δουλειά σου; 11. Αν ναι, φτιάχνεις μόνος/η τα εργαλεία; Σε ποια μεθοδολογία βασίζεσαι; 8.Δεν διατηρεί επαφή 9.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο θέματα 10.Δεν κάνει έρευνα 11.Δεν φτιάχνει μόνος/η τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ή δεν μπορεί να εξηγήσει τη μεθοδολογία που ακολουθεί

68 WPKA 8 Παραπομπή σε άλλους επαγγελματίες 12. Σε ποιες περιπτώσεις παραπέμπεις σε άλλους συμβούλους ή υπηρεσίες απασχόλησης; Γιατί; 12.Δεν μπορεί να αναφέρει λόγο για παραπομπή ή κανέναν φορέα για να παραπέμψει τους πελάτες WPKA 22 Παροχή σύγχρονων πληροφοριών για την εκπαίδευση ή την αγορά εργασίας ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 13. Σε ποιες πηγές βρίσκεις πληροφορίες για διαθέσιμα εκπαιδευτικά προγράμματα και θέσεις εργασίας; 14. Πόσο συχνά ανανεώνεις τις πληροφορίες που διαθέτεις για τα εκπαιδευτικά προγράμματα; 13..Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο θέματα 14. Δεν ενημερώνεται συχνότερα από δύο φορές τον χρόνο Ενότητα 4: Βαθύτερη υποστήριξη των NEET WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήριο αξιολόγησης WPKA 25 Διαχείριση Συγκρούσεων 1. Σε περίπτωση συγκρούσεων, πώς αντιδράς; Δώσε ένα παράδειγμα 1.Δεν μπορεί να εξηγήσει πώς χειρίζεται μια σύγκρουση WPKA 13 Καθοδήγηση στην διαμόρφωση και εφαρμογή πλάνου δράσης WPKA 9 Παρακολούθηση εφαρμογής πλάνου δράσης WPKA 26 Αλληλεπίδραση και συνεργασία με το τοπικό δίκτυο φορέων απασχόλησης και εκπαίδευσης ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 2. Πώς υποστηρίζεις τον πελάτη σου στον επαγγελματικό του σχεδιασμό; 2.Δεν μπορεί να εξηγήσει πώς υποστηρίζει 3. Ποια εργαλεία και μεθόδους χρησιμοποιείς για τη βελτίωση του ατομικού και τον πελάτη επαγγελματικού προφίλ των πελατών σου; 3.Δεν μπορεί να αναφέρει μεθοδολογίες και 4. εργαλεία Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις για τους πελάτες σου κατά την εφαρμογή του 4.Δεν μπορεί να αναφέρει καμιά πρόκληση πλάνου δράσης τους; 5.Δεν μπορεί να δώσει κανένα παράδειγμα 5. Πώς τις διαχειρίζεσαι; Μπορείς να δώσεις ένα παράδειγμα; 6.Δεν μπορεί να εξηγήσει πειστικά γιατί μπορεί 6. Γιατί μπορεί οι πελάτες σου να χρειάζονται βοήθεια κατά την εφαρμογή του ένας πελάτης να χρειάζεται υποστήριξη πλάνου δράσης τους; 7. Με τους συμβούλους ποιου οργανισμού συνεργάζεσαι για την παροχή συμβουλευτική Ε.Π.; Μπορείς να δώσεις παράδειγμα για το πώς διασφαλίζεις μια αποτελεσματική συνεργασία με άλλους συμβούλους; 8. Μπορείς να δώσεις παραδείγματα δημιουργίας προβλημάτων στη συνεργασία με άλλους συμβούλους και πώς τα αντιμετώπισες ή θα τα αντιμετώπιζες; 7.Δεν μπορεί να αναφέρει κανέναν σύμβουλο ή οργανισμό με τους οποίους να συνεργάζεται και τον τρόπο που διασφαλίζει την ομαλή τους συνεργασία 8.Δεν μπορεί να αναφέρει κανένα πρόβλημα στην δικτύωση με εξωτερικούς φορείς ή τρόπο να τα αντιμετωπίσει.

69 ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Αντιστοίχιση χαρακτηριστικών των ΝΕΕΤ και περιβάλλοντος WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήριο αξιολόγησης WPKA 18 Παροχή και επικαιροποίηση των πηγών πληροφόρησης για τις διαθέσιμες ανοιχτές θέσεις εργασίας. WPKA 29 Παροχή συμβουλευτικής σε άλλη γλώσσα WPKA 11 Συμπλήρωση δελτίων ενδιαφέροντος, αιτήσεων για θέση εργασίας WPKA 12 Ενημέρωση εργοδοτών για τις ενεργές πολιτικές της Αγοράς Εργασίας ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 1. Ποιες είναι οι πηγές όπου μπορείς να βρεις πληροφορίες για θέσεις εργασίας; 1.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον Πόσο συχνά ανανεώνεις τις πληροφορίες για τις θέσεις εργασίας; Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται να παρέχεις συμβουλευτική σε άλλες γλώσσες; δύο πηγές 2.Ενημερώνεται σπάνια (λιγότερο από μια φορά τον μήνα) 3.Δεν παρέχει συμβουλευτική σε άλλη γλώσσα 4. Πώς διαχειρίζεσαι την παροχή συμβουλευτικής σε άλλη γλώσσα; 4.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά 5. Πώς μπορεί να δομηθεί μια διαδικασία επιλογής προσωπικού; 5.Δεν παρέχει συμβουλευτική σε άλλη 6. Σε ποια στοιχεία του υποψηφίου εστιάζεις για να τον επιλέξεις μεταξύ άλλων; γλώσσα Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν έναν υποψήφιο επιτυχή; 6.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά 7. Τι εργαλεία/μεθοδολογίες χρησιμοποιείς στην επιλογή προσωπικού; 8. Τι πηγές και εργαλεία χρησιμοποιείς για να ενημερώσεις τους εργοδότες για τις πολιτικές εργασίας; 9. Υποστηρίζεις τους εργοδότες στις σχέσεις τους με τους υπαλλήλους; Με ποιόν τρόπο; 7.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο εργαλεία πρόσληψης 8.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο πηγές 9.Δεν εργάζεται με εργοδότες και δεν γνωρίζει πώς να τους υποστηρίξει

70 WPKA 15 Δικτύωση με άλλους φορείς και επαγγελματίες ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Παραπομπή των NEET WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήριο αξιολόγησης WPKA 17 Παροχή πληροφόρησης και υποστήριξης μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου 1. Με επαγγελματίες από ποιους οργανισμούς συνεργάζεσαι; Μπορείς να δώσεις κάποιο παράδειγμα πώς μπορείς να εξασφαλίσεις αποτελεσματική συνεργασία με επαγγελματίες άλλων οργανισμών; 2. Μπορείς να δώσεις παραδείγματα δημιουργίας προβλημάτων στη συνεργασία με άλλους επαγγελματίες και πώς τα αντιμετώπισες ή θα τα αντιμετώπιζες; 3. Ποια είναι τα κύρια θέματα επαγγελματικής πληροφόρησης και υποστήριξης που υλοποιούνται μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου; 1.Δεν μπορεί να αναφέρει κανέναν σύμβουλο ή οργανισμό με τους οποίους να συνεργάζεται και τον τρόπο που διασφαλίζει την ομαλή τους συνεργασία 2.Δεν μπορεί να αναφέρει κανένα πρόβλημα στην δικτύωση με εξωτερικούς φορείς ή τρόπο να τα αντιμετωπίσει 3.Δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον δύο θέματα WPKA 21 Παρακολούθηση πορείας πελάτη σε περίπτωση παραπομπής του 4. Σε περίπτωση παραπομπής, πώς παρακολουθείς την εξέλιξη του πελάτη σου; 4.Δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

71 ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Τυπική διαδικασία καταγραφής ανέργων WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κριτήριο αξιολόγησης WPKA 19 Καταγραφή ανέργων (τυπική διαδικασία) 1. Περίγραψε την τυπική διαδικασία εγγραφής ενός ανέργου στο ταμείο 1.Δεν μπορεί να περιγράψει τη διαδικασία ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

72 III.D Σημειώσεις για τους Υποψηφίους πριν την συνέντευξη Πριν τη συνέντευξη, θα μπορούσαν να δοθούν οι ακόλουθες σημειώσεις στους υποψηφίους: 1. "Θα σας θέσουμε ερωτήσεις σχετικά με τις εμπειρίες και τα προσόντα σας και πώς αντιμετωπίζετε διάφορες καταστάσεις. Η συνέντευξη θα διαρκέσει 45 λεπτά. 2. Τα ερωτήματα της συνέντευξης έχουν σχεδιαστεί για να αξιολογήσουν τις ικανότητες που απαιτούνται για την εργασία ενός συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού που εργάζεται με NEETs. 3. Όλοι οι υποψήφιοι θα απαντήσουν τις ίδιες ερωτήσεις και θα αξιολογηθούν με βάση τα ίδια κριτήρια. Αφού δώσετε την απάντησή σας, οι αξιολογητές μπορούν να σας ζητήσουν συμπληρωματικές ερωτήσεις για να διευκρινίσετε τα σημεία της απάντησής σας. 4. Για να απαντήσετε στις ερωτήσεις, μπορείτε να περιγράψετε τις καταστάσεις εργασίας και τον τρόπο χειρισμού τους. 5. Θα θέλαμε να μας πείτε πώς χειριστήκατε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν ήταν μια ομαδική προσπάθεια. 6. Για να απαντήσετε σε κάθε ερώτηση, θα πρέπει να είστε λεπτομερείς όσον αφορά την περιγραφή της κατάστασης ή του προβλήματος, τι κάνατε, τις σκέψεις ή τα συναισθήματά σας, ποιος συμμετείχε, ποια ήταν η συμβολή σας και το αποτέλεσμα των ενεργειών σας. 7. Μόλις τελειώσουμε με όλες τις ερωτήσεις, θα σας δοθεί ένα ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης το οποίο πρέπει να συμπληρώσετε, έτσι ώστε να έχετε την ευκαιρία για αυτο-ανατροφοδότηση και σε ένα δεύτερο βήμα για τη σύγκριση των αποτελεσμάτων». 58

73 III.E Φόρμα σύγκρισης των αποτελεσμάτων αξιολόγησης και αυτό αξιολόγησης Πλάνο βελτίωσης Σε αυτό το σημείο, θέλουμε να διερευνήσουμε τη σχέση μεταξύ της βαθμολογίας που έδωσε ο κάθε αξιολογητής στις αντίστοιχες βασικές δραστηριότητες με τη βαθμολογία που έδωσαν οι σύμβουλοι που εργάζονται με NEET στις ίδιες αυτές βασικές δραστηριότητες Επομένως, πρόκειται για ποιοτικές μεταβλητές που σύμφωνα με το Laureano (2013), ο θεμελιώδης συντελεστής συσχετισμού επιχειρείται μέσω του συντελεστή Spearman (συστηματική συσχέτιση - που εκφράζεται από το ελληνικό γράμμα ρ-rho) και είναι ένα μέτρο της μη παραμετρικής συσχέτισης. Για τον συγγραφέα (Laureano, 2013), ο συντελεστής αυτός κυμαίνεται από -1 έως 1, όπου: -1 Μεταφράζεται σε μια απόλυτα αρνητική σχέση. 0, απουσία σχέσης. 1, μια τέλεια θετική σχέση. Σύμφωνα με τις Pestana και Gageiro (2014, σελ. 748), οι συγγραφείς προτείνουν τα ακόλουθα κριτήρια ταξινόμησης για αυτόν τον συγκεκριμένο δείκτη της συνάφειας: ρ < 0,2 Μεταφράζεται σε μια πολύ αδύναμη σχέση. 0,2 ρ < 0,4 Μεταφράζεται από αδύναμη σχέση. 0,4 ρ < 0,7 Μεταφράζεται από μια μέτρια σχέση. 0,7 ρ < 0,9 Μεταφράζεται από μια υψηλή σχέση. 0,9 ρ 1 Μεταφράζεται σε μια πολύ υψηλή σχέση. Για να υπολογίσουμε το συντελεστή R, θα αναλύσουμε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης χρησιμοποιώντας το Bivariate Correlation του λογισμικού SPSS. 59

74 IV Εργαλεία της διαδικασίας (για μελλοντική χρήση) Για την υλοποίηση της διαδικασίας πιστοποίησης στο μέλλον, οι εταίροι του ECVET.OER.NEET, στο τέλος του προγράμματος θα υιοθετήσουν τα ακόλουθα εργαλεία: - Μνημόνιο συνεργασίας - Συμφωνία εκπαίδευσης - Έγγραφο πιστοποίησης Στο παρόν εργαλείο δεν προβλέπεται η δημιουργία της δομής των εν λόγω εργαλείων, καθώς η υιοθέτηση και χρήση τους θα υλοποιηθεί μετά το τέλος του προγράμματος. 60

75 V Συμπεράσματα Μελλοντικές προκλήσεις / προβλήματα Οι σημαντικότερες δυσκολίες που θα μπορούσαμε να βρούμε στη χρήση αυτού του εργαλείου είναι οι διαφορές στον τομέα της αναγνώρισης, επικύρωσης, πιστοποίησης και των επαγγελματικών προσόντων που υπάρχουν στις χώρες των εταίρων. Λύσεις και ισχυρά σημεία Οι λύσεις και τα δυνατά σημεία που θα επιτρέψουν την υπέρβαση των προβλημάτων που συνδέονται με τον πειραματισμό και την εφαρμογή του ECVET System είναι οι ακόλουθες μεθοδολογίες που χαρακτηρίζουν την εργασία μας: - το πρόγραμμα Erasmus + ECVET.OER.NEET χρησιμοποιεί το σύστημα ECVET. Έτσι, συνδέει τα προσόντα (στην περίπτωσή μας το Επαγγελματικό Προφίλ του "Συμβούλου Προσανατολισμού") με τη Μονάδα Αποτελεσμάτων Μάθησης και αποδίδει σε κάθε Μονάδα Εκπαιδευτικών Αποτελεσμάτων καθορισμένα σημεία ECVET. - για να διασφαλιστεί η πιστοποίηση των προσόντων, το εργαλείο προβλέπει τη δημιουργία μιας εταιρικής σχέσης μεταξύ των κέντρων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και την υπογραφή μιας αμοιβαίας συμφωνίας που εξασφαλίζει την αμοιβαία αναγνώριση των αποτελεσμάτων μάθησης και της διαδικασίας μεταφοράς μονάδων ECVET. Στην πραγματικότητα, το έργο υλοποιείται από διάφορους οργανισμούς που εργάζονται με NEET στο πλαίσιο του Προγράμματος Εγγύησης Νέων σε διάφορες χώρες. Το ECVET είναι η κοινή γλώσσα αναφοράς για την περιγραφή των στόχων της στρατηγικής εταιρικής σχέσης ECVET.OER.NEET και για τη δημιουργία τυποποιημένων μεθοδολογιών και μεμονωμένων εργαλείων για την εκπαίδευση και την πιστοποίηση του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού που εργάζεται με τους NEETs. Μετά το τέλος του κύκλου μαθημάτων κατάρτισης και διαδικτυακής μάθησης, οι σύμβουλοι θα λάβουν μια δήλωση που θα πιστοποιεί τις αποκτηθείσες ικανότητες. Το Εργαλείο αξιολόγησης προσόντων και οι διαδικασίες της πιστοποίησης θα δοκιμαστούν, θα γνωστοποιηθούν και θα επικυρωθούν κατά την ανάπτυξη του προγράμματος Erasmus + ECVET.OER.NEET. Στη συνέχεια, μετά το τέλος του έργου, τα αποτελέσματα θα γνωστοποιηθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω ενός μνημονίου συμφωνίας, το οποίο θα υπογραφεί οικειοθελώς από τους εμπλεκόμενους οργανισμούς. Οι τοπικοί φορείς, θα χρησιμοποιήσουν και θα μεταφέρουν τη διαδικασία και τις μεθοδολογίες που θα δημιουργηθούν και θα δοκιμαστούν στο πλαίσιο αυτού του έργου για 3 χρόνια μετά το τέλος των δραστηριοτήτων του έργου. Η προστιθέμενη αξία που θα επιτρέψει την επίτευξη των στόχων του έργου και τη δημιουργία μιας ορθής πρακτικής είναι η εξατομίκευση μιας διαδικασίας πιστοποίησης και αναγνώρισης των ικανοτήτων που ζητείται από τον σύμβουλο προσανατολισμού που εργάζεται με NEET. 61

76 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 62

77 Ατομικό Φύλλο Αξιολόγησης Υποψήφιος : Ημερομηνία Αξιολόγησης:. Όνομα Αξιολογητή.. Υπογραφή υποψηφίου.. Υπογραφή αξιολογητή.. Βαθμολογία: Κριτήρια - Ερμηνεία 1 Χαμηλή: Ο υποψήφιος απάντησε κάτω από το όριο σε μια ερώτηση 2 Μέτρια: Όταν ο υποψήφιος δίνει ικανοποιητική απάντηση, αλλά δεν μπορεί να εξηγήσει σε βάθος τη θεωρία και τη μεθοδολογία 3 Υψηλή: Ο υποψήφιος απαντά ικανοποιητικά και είναι σε θέση να εξηγήσει πλήρως τη θεωρία και μεθοδολογία που εφαρμόζει embedded theory and principles 63

78 Ενότητα 1 - Μέθοδος Υποστήριξης NEET WPKA ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ WPKA 2 Αξιολόγηση δυνατών σημείων και αδυναμιών των NEET 1. Πώς αξιολογείς το επαγγελματικό προφίλ του πελάτη σου; Μπορείς να αναφέρεις τα εργαλεία αξιολόγησης που χρησιμοποιείς; WPKA 24 Υποστήριξη ατόμων για να κατανοήσουν και να ξεπεράσουν προσωπικά, κοινωνικά ή προβλήματα συμπεριφοράς που επηρεάζουν την επαγγελματική τους κατάσταση 3. Πώς βοηθάς τους πελάτες σου να καταλάβουν ότι τα προσωπικά και κοινωνικά τους προβλήματα επηρεάζουν την εκπαιδευτική ή επαγγελματική τους κατάσταση; Πώς δείχνεις ενσυναίσθηση στα προβλήματά τους; Δώσε ένα παράδειγμα 4. Πες μου για κάποιο περιστατικό που χρειάστηκε να ασχοληθείς με μια πολύ δύσκολη περίπτωση πελάτη που αντιμετώπιζε κοινωνικά και προσωπικά προβλήματα. Πώς τα διαχειρίστηκες; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; WPKA 3 Προετοιμασία ατομικού πλάνου δράσης 5. Μπορείς να δώσεις κάποια παραδείγματα πώς βοηθάς τους πελάτες σου να προσδιορίσουν έναν επαγγελματικό στόχο και να διαμορφώσου πλάνο δράσης; Πώς καταλαβαίνεις ότι ένας πελάτης δεν έχει επαγγελματικό στόχο; Δώσε ένα παράδειγμα για ένα πρόβλημα που αντιμετώπισες στην προσπάθεια να βοηθήσεις πελάτη σου να προσδιορίσει επαγγελματικό στόχο και να διαμορφώσει πλάνο δράσης, και πώς το διαχειρίστηκες; 8. Φαντάσου ότι ο πελάτης σου δεν έχει επαγγελματικό στόχο και χρειάζεται να φτιάξει ένα πλάνο δράσης. Με ποια εργαλεία και μεθόδους θα τον βοηθήσεις; WPKA 1 Ατομική συνέντευξη 9. Πώς υποδέχεσαι έναν πελάτη Ποια είναι τα κύρια βήματα που ακολουθείς στη συμβουλευτική; ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 11. Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις στην ατομική συνέντευξη; Πώς τις διαχειρίζεσαι; Θα μπορούσες να μου δώσεις ένα παράδειγμα; 1 2 3