ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ Sorghum bicolor (L.) Moench cv. Keller.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ Sorghum bicolor (L.) Moench cv. Keller."

Transcript

1 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ Sorghum bicolor (L.) Moench cv. Keller. Ν. Ασπρούδας, Κ. Αγγελόπουλος Τµήµα Βιολογίας, Σχολή Θετικών Επιστηµών, Πανεπιστήµιο Πατρών, Ρίον Πάτρα, ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται πειραµατικά δεδοµένα για τον υπολογισµό της παραγόµενης βιοµάζας από βιολογική καλλιέργεια γλυκού σόργου, Sorghum bicolor (L.) Moench. Mετρήθηκε η προσπίπτουσα ακτινοβολία κατά την διάρκεια ανάπτυξης της καλλιέργειας και η ηµερήσια απόσβεση της ηλιακής ακτινοβολίας µέσα στη φυτική κόµη. Επίσης µετρήθηκαν οι µεταβολές του δείκτη φυλλικής επιφάνειας κατά την περίοδο της καλλιέργειας και ο αθροιζόµενος δείκτης φυλλικής επιφάνειας. Ο δείκτης φυλλικής επιφάνειας εµφανίζει µία µέγιστη τιµή 3.1, 97 ηµέρες µετά την ανάδυση των φυτών. Με τη βοήθεια των παραπάνω παραµέτρων υπολογίστηκαν οι ηµερήσιες µεταβολές του συντελεστή απόσβεσης k. Στη διάρκεια της ηµέρας, οι τιµές του συντελεστή k µειώνονται σταδιακά µέχρι µιας ελάχιστης τιµής (0.58) και στη συνέχεια αυξάνονται. Επίσης µετρήθηκαν οι µεταβολές της παραγόµενης βιοµάζας κατά την διάρκεια της ανάπτυξης των φυτών. Οι αποδόσεις της καλλιέργειας ανήλθαν κατά µέσο όρο σε 2 Kg ξηράς βιοµάζας στελεχών ανά τετραγωνικό µέτρο καλλιεργούµενου εδάφους. Προσδιορίστηκε τέλος ο συντελεστής αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας (Radiation Use Efficiency, RUE). Η κλίση της ευθείας συσχέτισης έδωσε τιµή στο RUΕ = 4.72 g/mj.

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ H ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισµού κατά τη διάρκεια του 20oυ αιώνα στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στην κατανάλωση συµβατικών (ορυκτών) καυσίµων. Αυτή η επιλογή έχει προκαλέσει τις γνωστές αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον και στους οργανισµούς. Ήδη τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται περαιτέρω επιδείνωση του φαινοµένου του θερµοκηπίου, λόγω των αυξανόµενων ρυθµών έκλυσης CO 2, αλλά και των άλλων βλαβερών αερίων, ενώ πιο συχνά εµφανίζονται τα φαινόµενα ρύπανσης, κυρίως των θαλάσσιων οικοσυστηµάτων. Με δεδοµένο ότι τα αποθέµατα των ορυκτών καυσίµων έχουν µειωθεί σηµαντικά και σε λίγα χρόνια δεν θα είναι αξιοποιήσιµα από οικονοµική άποψη, γίνεται πλέον πιο επιτακτική η ανάγκη για εύρεση και αξιοποίηση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, µια από τις οποίες είναι η βιοµάζα [1]. Στον κύκλο ζωής της βιοµάζας, που προέρχεται από φυτικές καλλιέργειες, στις οποίες χρησιµοποιούνται αγροχηµικά κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους, ένα σηµαντικό ποσοστό στο ισοζύγιο του CO 2 προέρχεται από το CO 2 που εκλύεται κατά τη φάση της παρασκευής των αγροχηµικών αυτών. Έχει υπολογιστεί ότι σε καλλιέργεια καλαµποκιού και για την παραγωγή βιοµάζας, καταναλώνεται, είτε υπό µορφή λιπασµάτων ή αντιστοίχως υπό µορφή καυσίµου, κατά προσέγγιση, ενέργεια ίση προς 2.3 GJ ανά τόννο παραγόµενου προϊόντος. Χρησιµοποιούνται δε τόσα αγροχηµικά και ορυκτά καύσιµα, που κατά την παρασκευή ή την χρησιµοποίηση τους εκλύεται τόση ποσότητα CO 2 που αναλογεί σε ποσότητα Kg C ανά τόννο παραγόµενου προϊόντος [2]. Το γλυκό σόργο [Sorghum bicolor (L.) Moench] είναι ένα από τα πλέον υποσχόµενα καλλιεργούµενα είδη που σχεδιάζεται να αξιοποιηθεί για την παραγωγή βιοµάζας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχει C 4 φωτοσυνθετικό µεταβολισµό και προέλευση την Κεντρική Αφρική [3]. Ποικιλίες αυτού του είδους έχουν τη δυνατότητα να συσσωρεύουν ζυµώσιµα σάκχαρα στα στελέχη τους, όπως συµβαίνει και στο σακχαροκάλαµο. Το είδος αυτό εµφανίζει πολύ καλή προσαρµογή στα µεσογειακά οικοσυστήµατα της Ν. Ευρώπης [4]. Η καλλιέργεια του γλυκού σόργου δοκιµάζεται κυρίως στις χώρες της Ν. Ευρώπης για την παραγωγή βιοκαύσιµου (βιο-αιθανόλης), µετά από εκχύλιση των σακχάρων από τα στελέχη και ζύµωση τους [4]. Έχει διερευνηθεί επίσης η δυνατότητα της εκτίµησης της παραγόµενης βιοµάζας της καλλιέργειας γλυκού σόργου µε βάσει το µοντέλο Monteith, όπως αυτό τροποποιήθηκε από Ευρωπαίους ερευνητές [5]. Το παραπάνω µοντέλο προβλέπει ότι η παραγόµενη βιοµάζα µετά από ένα χρονικό διάστηµα καλλιέργειας και µέχρι την άνθηση είναι ανάλογη της αθροιζόµενης, την ίδια περίοδο, προσπίπτουσας ακτινοβολίας και από ένα συντελεστή που ονοµάζεται συντελεστής αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας (Radiation use efficiency, RUE). Ένα άλλο ζητούµενο είναι η επιλογή εκείνων των καλλιεργητικών τεχνικών που ελαχιστοποιούν το κόστος της καλλιέργειας και παράλληλα δηµιουργούν τις προϋποθέσεις, ώστε το ισοζύγιο έκλυσης και αφοµοίωσης του CO 2 στο κύκλο ζωής του τελικού προϊόντος να είναι µηδενικό ή αρνητικό. Οι στόχοι αυτής εργασίας είναι: α) Να δείξει ότι το γλυκό σόργο µπορεί να καλλιεργηθεί στις εδαφοκλιµατικές συνθήκες της. Ελλάδος µε τεχνικές και µεθόδους που προβλέπονται στον κανονισµό της Ε.Ε. 2092/91, δίδοντας ικανοποιητικές αποδόσεις, β) Να προσδιοριστούν οι απαραίτητες παράµετροι του µοντέλου Monteith για την εκτίµηση της παραγόµενης βιοµάζας από βιολογική καλλιέργεια γλυκού σόργου.

3 2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Τα πειράµατα διεξήχθησαν σε πειραµατικό αγρό του Πανεπιστηµίου Πατρών (γεωγραφικό πλάτος: 38 ο 25 Β και γεωγραφικό µήκος: 21 ο 8 Α). Το έδαφος της περιοχής που εγκαταστάθηκε η καλλιέργεια χαρακτηρίζεται ως αµµοαργιλώδες µε µηχανική σύσταση: Αργιλο 10%, ιλύς 3% και άµµος 87%. Το ρη του εδάφους ήταν 6,8. Στα πειράµατα χρησιµοποιήθηκαν σπέρµατα γλυκού σόργου ποικιλίας Κeller, που ευγενώς µας διατέθηκαν από το Κ.Α.Π.Ε. Εγκαταστάθηκαν 4 πειραµατικά τεµάχια διαστάσεων 6,6 x 6,4 µxµ, την περίοδο Για τις ανάγκες ανόργανης θρέψης έγινε χλωρή λίπανση µε φυτική βιοµάζα από καλλιέργεια βίκου (Vicia sativa L.), που σπάρθηκε το Νοέµβριο του 1998 σε ποσότητα 18 κιλά/στρέµµα και µετά από δύο φρεζαρίσµατα του εδάφους. Η φυτική βιοµάζα ενσωµατώθηκε στο έδαφος µε φρεζάρισµα στις αρχές Μαίου Η σπορά του σόργου έγινε µε το χέρι σε γραµµές που απείχαν µεταξύ τους 0,75 µ και σε απόσταση 0,20 µ επί των γραµµών. Η πυκνότητα φύτευσης ήταν περίπου 7 φυτά/µ 2. Η ανάδυση των φυτών ξεκίνησε στις 4/6 και ολοκληρώθηκε στις 10/6. Το απαραίτητο νερό για την καλλιέργεια εξασφαλίστηκε µε την στάγδην άρδευση της καλλιέργειας µία φορά την εβδοµάδα. Τα πειράµατα ολοκληρώθηκαν στις 20/10/1999. Ο υπολογισµός της παραγόµενης βιοµάζας στηρίχθηκε στον προσδιορισµό των νωπών και ξηρών βαρών υπέργειων οργάνων (στελεχών και φύλλων) και των επιφανειών των φύλλων µε καταστρεπτικές και µη καταστρεπτικές µεθόδους. Στην πρώτη περίπτωση γίνονταν κοπές 7 αντιπροσωπευτικών φυτών κάθε µήνα για τον υπολογισµό του νωπού και ξηρού βάρους των φύλλων και των στελεχών καθώς και προσδιορισµός της φυλλικής επιφάνειας. Η φυλλική επιφάνεια µετρήθηκε µε επιφανειόµετρο της Li-cor (Model Li-3000). Το ξηρό βάρος των φύλλων προσδιορίστηκε µετά από ξήρανσή τους σε κλίβανο επί 48 ώρες στους 80 ο C. Τα βάρη µετρήθηκαν µε ζυγό προσέγγισης τριών δεκαδικών ψηφίων. Για τα στελέχη η ξήρανση διαρκούσε από 3 ηµέρες µέχρι µια εβδοµάδα ανάλογα µε το στάδιο ανάπτυξης των φυτών. Η απόδοση σε βιοµάζα εκφράστηκε σε γραµµάρια ξηράς µάζας ανά τετραγωνικό µέτρο καλλιεργούµενου εδάφους. Για τη µέτρηση της προσπίπτουσας ακτινοβολίας εγκαταστάθηκε ένα σύστηµα δύο ακτινοµέτρων της Delta-T Devices Ltd U.K. τύπου ΤSL, το ένα πάνω από τη φυτική κόµη της καλλιέργειας και το άλλο στη βάση των φυτών. Τα ακτινόµετρα συνδέθηκαν µε datalogger της Li-cor Li Το σύστηµα τοποθετήθηκε µεταξύ των δύο σειρών των 14 φυτών από τα οποία λαµβάνονταν οι µετρήσεις για τη µη καταστρεπτική µέθοδο υπολογισµού των φυλλικών επιφανειών και των βαρών. Η προσπίπτουσα φωτοσυνθετικά ενεργός ακτινοβολία (intercepted PAR) ανά ηµέρα υπολογίστηκε µε βάση τη σχέση: PARi = 0, [1-exp(-k. L)]. Rg (2.1) όπου: Rg = η ολική ηµερήσια ακτινοβολία που φθάνει στο ανώτερο επίπεδο της φυτικής κόµης, (MJ/m 2 ). PARi = η αξιοποιήσιµη φωτοσυνθετικά ενεργός ακτινοβολία, (MJ/m 2 ). K = ο συντελεστής απόσβεσης, 0,6 για τη φυτική κόµη του γλυκού σόργου. L = ο δείκτης φυλλικής επιφάνειας. Η αθροιζόµενη αξιοποιήσιµη ακτινοβολία υπολογίστηκε ως άθροισµα των ηµερήσιων τιµών της PARi. Ο συντελεστής αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας (Radiation use efficiency), από την ηµεροµηνία ανάδυσης των φυτών µέχρι την περίοδο της άνθησης υπολογίστηκε ως η κλίση της ευθείας παλινδρόµησης της παραγόµενης ξηράς βιοµάζας και της αθροιζόµενης προσπίπτουσας ακτινοβολίας, σε µονάδες gr DMxMJ -1 (PAR) την ίδια περίοδο. Τέλος, ο προσδιορισµός του δείκτη φυλλικής επιφάνειας της καλλιέργειας έγινε µε

4 τη βοήθεια του αυτοµατοποιηµένου αναλυτή φυτικής κόµης LAI 2000, της Li-cor, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους της καλλιέργειας και σε επιλεγµένες θέσεις µέσα σε αυτήν, ενώ οι µετρήσεις της απόσβεσης της φωτοσυνθετικά ενεργού ακτινοβολίας (PAR) µέσα στη φυτική κόµη µε τη χρήση αισθητήρων µέτρησης της PAR τύπου Li-189, της Li-cor. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Το µοντέλο Monteith προβλέπει ότι η ποσότητα της βιοµάζας (W), που µπορεί να παραχθεί από µια φυτική καλλιέργεια µετά από ορισµένες ηµέρες καλλιέργειας, είναι ανάλογη προς την ποσότητα της προσπίπτουσας φωτοσυνθετικά ενεργού ηλιακής ακτινοβολίας που φθάνει στη φυτική κόµη. Το µοντέλο αυτό περιγράφεται από τις ακόλουθες µαθηµατικές σχέσεις [6]: n 1 W = Rg. RUE. I (PAR) (3.1) n 1 I (PAR) = 0,48. 0,95. [1-exp(-kL)] (3.2) Όπου : Rg, η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας που φθάνει στο ύψος της φυτικής κόµης. RUE, ο συντελεστής αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας. n 1 I (PAR), το άθροισµα της προσπίπτουσας φωτοσυνθετικά ενεργού ακτινοβολίας. k, ο συντελεστής απόσβεσης της ηλιακής ακτινοβολίας µέσα στη φυτική κόµη. L,ο δείκτης φυλλικής επιφάνειας Οι µεταβολές της προσπίπτουσας ακτινοβολίας Η προσπίπτουσα ακτινοβολία ορίζεται ως η ακτινοβολία που απορροφάται ή ανακλάται (η εισερχόµενη ακτινοβολία µέσα στη φυτική κόµη µείον εκείνη που φθάνει στο έδαφος), όταν αυτή διέρχεται µέσα από την φυτική κόµη. Στο σχήµα (3.1) εµφανίζονται οι µεταβολές της προσπίπτουσας ακτινοβολίας όλου του φάσµατος που απορροφούν τα ακτινόµετρα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της καλλιέργειας και η φωτοσυνθετικά ενεργός ακτινοβολία (PAR), όπως αυτή υπολογίστηκε εµµέσως από τη σχέση (2.1). Ηµερήσια προσπίπτουσα ακτινοβολία (MJ m -2 ) Η µ ερολογιακές η µ έρες (α ) ( β ) Σχήµα Μεταβολές της προσπίπτουσας ακτινοβολίας κατά την διάρκεια ανάπτυξης της καλλιέργειας α) Ηµερήσια προσπίπτουσα ακτινοβολία µετρούµενη ως η διαφορά της ακτινοβολίας στη βάση της καλλιέργειας από αυτή της κορυφής β) Ηµερησία προσπίπτουσα ακτινοβολία υπολογιζόµενη µε βάση τον τύπο PAR(i ) =0,48 x 0,95 x [1-exp(-k x L) ] x R(g).

5 Στην εργασία αυτή µετρήθηκε επίσης και η κατανοµή της φωτοσυνθετικά ενεργού ακτινοβολίας µέσα στη φυτική κόµη σε διάφορα επίπεδα (ανά 25 cm) από την οροφή της καλλιέργειας και σε διαφορετικές ώρες µιας ηµέρας. Στο σχήµα δίδονται οι µεταβολές της φωτοσυνθετικά ενεργού ακτινοβολίας στις 12.30, όπου ο ήλιος µεσουρανεί. Επιβεβαιώνεται ότι η φωτοσυνθετικά ενεργός ακτινοβολία µειώνεται, µε εκθετικό τρόπο µέσα στη φυτική κόµη. 3,50 3,00 12:30 H - Ύψος (m) 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, PAR (µmol/m 2 sec) Σχήµα Μεταβολές της φωτοσυνθετικά ενεργού προσπίπτουσας ακτινοβολίας κατά το ύψος της καλλιέργειας Οι µεταβολές του δείκτη φυλλικής επιφάνειας Όπως φαίνεται στο σχήµα (3.2.1) η συνολική µεταβολή του LAI µε το χρόνο είναι σιγµοειδής. Ειδικότερα, ο δείκτης φυλλικής επιφάνειας αυξάνεται εκθετικά κατά την περίοδο της έντονης αύξησης των φυτών της καλλιέργειας, λαµβάνει µια µέγιστη τιµή, που χρονικά συµπίπτει µε την περίοδο της ολοκλήρωσης της άνθησης των φυτών και στη συνέχεια υφίσταται µείωση µέχρι το τέλος της καλλιέργειας, που οφείλεται στη γήρανση και σταδιακή πτώση των µεγαλύτερων σε ηλικία φύλλων. Η µέγιστη τιµή του LAI, που µετρήθηκε µε τον αναλυτή φυτικής κόµης LAI-2000 ήταν 3,1 την ηµερολογιακή ηµέρα J=251. 3,5 3,0 LAI 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, ηµερολογιακές ηµέρες (J) Σχήµα Η µεταβολή του LAI κατά τη διάρκεια ανάπτυξης της καλλιέργειας.

6 Στις ίδιες θέσεις που µετρήθηκε η φωτοσυνθετικά ενεργός ακτινοβολία µετρήθηκαν επίσης και οι µεταβολές του αθροιζόµενου δείκτη φυλλικής επιφάνειας κατά το ύψος της φυτικής κόµης (σχήµα ). 3,0 2,5 Ύψος φυτικής κόµης (σε m) 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 Αθροιστικός LAI Σχήµα Οι µεταβολές του αθροιζόµενου δείκτη φυλλικής επιφάνειας κατά το ύψος της φυτικής κόµης. Οι καθ ύψος µεταβολές του LAI δείχνουν σαφώς µια µεγαλύτερη πυκνότητα της φυλλικής επιφάνειας στην περιοχή των 1,75-1,25 m πάνω από το έδαφος Υπολογισµός του συντελεστή απόσβεσης, k O συντελεστής απόσβεσης της ηλιακής ακτινοβολίας k, υπολογίστηκε ως η συσχέτιση της απόσβεσης της φωτοσυνθετικά ενεργού ακτινοβολίας µέσα στη φυτική κόµη (δεδοµένα σχήµατος ) και των µεταβολών του δείκτη φυλλικής επιφάνειας (δεδοµένα σχήµατος ) σύµφωνα µε το νόµο Monsi & Saeki [7]. Παράλληλα έγινε προσοµοίωση των µεταβολών του συντελεστή k, µε τη βοήθεια µαθηµατικών σχέσεων που δίνουν το συντελεστή απόσβεσης σε µια φυτική κόµη µε ελλειψοειδή κατανοµή, ως συνάρτηση των µεταβολών της ζενίθειας γωνίας θ του ήλιου και της δοµικής παραµέτρου x της φυτικής κόµης [7]. Οι προσοµοιωµένες τιµές του k και οι ηµερήσιες µεταβολές όπως αυτές υπολογίζονται από την παραπάνω συσχέτιση παρουσιάζονται στο σχήµα (3.3.1.). Καθώς ο ηλιακός δίσκος κινείται προς το σηµείο της µεσουράνησης οι τιµές του k µειώνονται και το ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας που φθάνει στο έδαφος αυξάνεται. Όταν ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σηµείο (µεσηµεριανές ώρες) οι ηλιακές ακτίνες που προσπίπτουν στην φυτική κόµη διεισδύουν ευκολότερα µέσα στην καλλιέργεια. Τότε καταγράφονται και οι µικρότερες τιµές του συντελεστή απόσβεσης (k=0,58). Μετά τη µεσουράνηση του ήλιου και όσο προχωράµε προς τις απογευµατινές ώρες της ηµέρας οι τιµές του συντελεστή απόσβεσης αυξάνονται πάλι για να πλησιάσουν κοντά στην µονάδα λίγο πριν από τη δύση του ήλιου. Συγκρίνοντας τις πειραµατικές τιµές του συντελεστή k µε τις τιµές που προσοµοιώθηκαν διαπιστώνουµε τα εξής: α) Οι τιµές που µετρήθηκαν 3 ώρες πριν και µετά την µεσουράνηση του ήλιου βρίσκονται πολύ κοντά στις προσοµοιωµένες τιµές (σχήµα ).

7 β) Αντίθετα, οι 2 τιµές που αντιστοιχούν στην πρωινή και στη απογευµατινή µέτρηση διαφέρουν σηµαντικά µε τις αντίστοιχες τιµές της προσοµοίωσης. 1,2 1,1 1 k 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 τιµές µοντέλου µετρούµενες τιµές 0,4 0,3 6:00 6:45 7:30 8:15 9:00 9:45 10:30 11:15 12:00 12:45 13:30 14:15 15:00 15:45 16:30 17:15 18:00 18:45 19:30 20:15 Σχήµα Γράφηµα ηµερήσιων µεταβολών του συντελεστή απόσβεσης k. Όπως διακρίνουµε και από το σχήµα 3.3.1, η προσοµοίωση δίνει ικανοποιητικές προσεγγίσεις του συντελεστή απόσβεσης κατά το χρονικό διάστηµα πριν και µετά το µεσηµέρι, ενώ αντίθετα δίνει τιµές µεγαλύτερες της µονάδας τις πρώτες πρωινές ώρες αλλά και τις ώρες πριν από τη δύση του ήλιου. Οι τιµές του k που υπολογίστηκαν στην καλλιέργεια µε την εφαρµογή του νόµου των Monsi & Saeki, λίγες ώρες πριν αλλά και κατά την µεσουράνηση του ήλιου, προσεγγίζουν αυτές που αναφέρονται στη βιβλιογραφία για καλλιέργεια γλυκού σόργου (c.v Keller) και για παρόµοιες καλλιεργητικές συνθήκες [8][9]. Τελειώνοντας αναφέρουµε ότι οι αποδόσεις σε συνολική βιοµάζα στα πειραµατικά τεµάχια για τις 127 ηµέρες καλλιέργειας ήταν 2,13 Κg ξηράς βιοµάζας/m 2 ή 2 Κg ξηράς βιοµάζας/m 2 προκειµένου µόνο για τα στελέχη. Ο λόγος της παραγόµενης βιοµάζας ανά µονάδα αθροιζόµενης φωτοσυνθετικά προσπίπτουσας ακτινοβολίας, που αναφέρεται ως συντελεστής αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας (RUE), υπολογίστηκε σε 4,72 g/mj (PAR). H τιµή αυτή προσεγγίζει τις τιµές που αναφέρονται στη βιβλιογραφία [8]. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το γλυκό σόργο µπορεί να καλλιεργηθεί στην περιφέρεια. Ελλάδος σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του κανονισµού 2092/91 της ΕΕ. µε ικανοποιητικές αποδόσεις σε βιοµάζα, για την κάλυψη µέρους τουλάχιστον των ενεργειακών αναγκών της περιφέρειας. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Τα αποτελέσµατα που παρουσιάζονται σ αυτήν την εργασία έγιναν στα πλαίσια ερευνητικού έργου που χρηµατοδοτήθηκε από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστηµίου Πατρών στο πρόγραµµα «Κ. Καραθεοδωρής». Ώρα

8 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Αποστολάκη, Μ., Κυρίτση, Σ., Σούτερ, Χ, Το Ενεργειακό δυναµικό της βιοµάζας, γεωργικών και δασικών υποπροϊόντων, ΕΛΚΕΠΑ Αθήνα, Cook, J., Beyea, J, Bioenergy in the United States: progress and possibilities. Biomass and Bioenergy 18, , Dalianis, C. D, Sorghum in EU agriculture: Driving forces, restrains and perspectives. In: First European Seminar on sorghum for energy and industry, Toulouse, France - April 1-3, 1996, 64-70, 1996a. 4. Dalianis, C. D, Adaptation, productivity and agronomic aspects of sweet sorghum under EU conditions. In: First European Seminar on sorghum for energy and industry, Toulouse, France - April 1-3, 1996, 15-25, 1996b. 5. Gosse G., Varlet-grancher C., Bonhomme R., Cartier M., Allirand J.M., Lemaire G., Production maximale de matière sèche et rayonnement solaire intercepté par un couvert végétal. Agronomie, 6, 1, 47-56, Russell, G., Jarvis, P.G., Monteith, J.L., Absorption of radiation by canopies and stand growth. In: G. Russell, B. Marshall, P.G. Jarvis eds. Plant canopies: Their growth, form and function. Cambridge University Press, Cambridge, Ασπρούδας, Ν., Μελέτη της κατανοµής της ηλιακής ακτινοβολίας και προσδιορισµός παραµέτρων δοµής της φυτικής κόµης βιολογικής καλλιέργειας γλυκού σόργου [Sorghum bicolor (L.) Moench]. Πτυχιακή εργασία στα πλαίσια του ιατµηµατικού µεταπτυχιακού προγράµµατος στις Περιβαλλοντικές Επιστήµες, Πάτρα Mastrorilli, M., Katerji, N., Rana, G., Steduto, P. Sweet sorghum in Mediterranean climate: radiation use biomass water use efficiencies. Industrial crops and Products 3, , Curt, M. D., Fernandez, J., Martinez, M., Productivity and radiation use efficiency of sweet sorghum [Sorghum bicolor (L) Moench] cv. keller in central Spain, Biomass and Bioenergy 14, , 1998.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εναλλακτικών Καυσίµων 26-27 Απριλίου 2007 Λίµνη Πλαστήρα Σ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Η ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΑΡ ΕΥΣΗΣ ΣΤΙΣ ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιεργειών και Καθαρών Καλλιεργειών του Βακτηρίου Ruminococcus albus

Καλλιεργειών και Καθαρών Καλλιεργειών του Βακτηρίου Ruminococcus albus Πανεπιστήµιο Πατρών Τµήµα Χηµικών Μηχανικών Εργ. Βιοχηµικής Μηχανικής & Τεχνολογίας Περιβάλλοντος Παραγωγή Βιοϋδρογόνου από Βιοµάζα Γλυκού Σόργου µέσω Μικτών Οξεογόνων Καλλιεργειών και Καθαρών Καλλιεργειών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΟΡΓΟΥ ΚΑΙ ΚΕΝΑΦ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΒΙΟ-ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΟΡΓΟΥ ΚΑΙ ΚΕΝΑΦ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΒΙΟ-ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΟΡΓΟΥ ΚΑΙ ΚΕΝΑΦ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΒΙΟ-ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΕΝΑΦ Είναι και οι δύο ετήσιες ανοιξιάτικες καλλιέργειες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ [Sorghum bicolor (L.) Moench] ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΙΝΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΙΝΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΙΝΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ ΙΝΩΔΗ ΦΥΤΑ Σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.fibrecrops.nl τα ινώδη φυτά ανάλογα από το μέρος του φυτού που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

(biodiesel) (bioethanol) 1895 Rudolf Diesel

(biodiesel) (bioethanol) 1895 Rudolf Diesel Το γλυκό σόργοως ενεργειακή καλλιέργεια για την παραγωγή βιο-αιθανόλης ρ.κ. ήµας Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµα Φυτικής Παραγωγής, Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης Ηµερίδα: «Παραγωγή Βιοαιθανόλης από Γλυκό Σόργο» Βιο-καύσιµα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΕΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΕΝΑΕΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΕΝΑΕΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΝΑΕΡΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Συστατικά αέρα Ηλιακή ακτινοβολία Θερμοκρασία αέρα Υγρασία αέρα Συστατικά ατμοσφαιρικού αέρα Οξυγόνο Συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα

Διαβάστε περισσότερα

Πιλοτικοί Αγροί Ενεργειακών Καλλιεργειών στη Περιφέρεια. Ευθυμία Αλεξοπούλου Γεωπόνος Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

Πιλοτικοί Αγροί Ενεργειακών Καλλιεργειών στη Περιφέρεια. Ευθυμία Αλεξοπούλου Γεωπόνος Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ Πιλοτικοί Αγροί Ενεργειακών Καλλιεργειών στη Περιφέρεια της ΑΜΘ στα πλαίσια του ΠΕΠ Ευθυμία Αλεξοπούλου Γεωπόνος Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ Καρδίτσα 15 Δεκεμβρίου 2007 Εγκατάσταση Πιλοτικών Επιδεικτικών Αγρών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ Sorghum bicolor (L) Moench cv. Keller ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ» BIOSIS» Πρόγραμμα Κοινοτικής Πρωτοβουλίας» INTERREG IIIA ΕΛΛΑΔΑ ΙΤΑΛΙΑ 2000-2006»» ΑΘΗΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία 5 η Ενότητα Παραγωγικότητα (Εισαγωγή) Εισηγητής: Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Project για το μάθημα: «Οικονομική του Περιβάλλοντος και των Φυσικών Πόρων» ΒΛΑΣΣΗ ΕΛΕΝΗ Α.Μ.: 2419 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ Sorghum bicolor (L.) Moench ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ BIOSIS Πρόγραμμα ΚοινοτικήςΠρωτοβουλίας INTERREG IIIA ΕΛΛΑΔΑ ΙΤΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Δ. ΛΕΧΑΙΝΩΝ 19 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8: Λοιπές Πηγές Ενέργειας. Αιολική & Ηλιακή ενέργεια 30/5/2016. Αιολική ενέργεια. Αιολική ενέργεια. Αιολική ισχύς στην Ευρώπη

Κεφάλαιο 8: Λοιπές Πηγές Ενέργειας. Αιολική & Ηλιακή ενέργεια 30/5/2016. Αιολική ενέργεια. Αιολική ενέργεια. Αιολική ισχύς στην Ευρώπη Ενεργειακές Πηγές & Ενεργειακές Πρώτες Ύλες Αιολική ενέργεια Κεφάλαιο 8: Λοιπές Πηγές Ενέργειας Ανεμογεννήτριες κατακόρυφου (αριστερά) και οριζόντιου άξονα (δεξιά) Κίμων Χρηστάνης Τομέας Ορυκτών Πρώτων

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae)

Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae) Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae) Σταυρινός Ελευθέριος Δρ Γεωπόνος - Εδαφολόγος Μέλος του ΔΣ Εδαφολογικής Εταιρείας www.edafologiki.gr Περιεχόμενα Παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ. Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ. Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ Η ελαιοκράµβη (Brassica spp.) είναι ετήσιο φυτό

Διαβάστε περισσότερα

INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ-ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Τα ορυκτά καύσιμα τελειώνουν Τα ορυκτά

Διαβάστε περισσότερα

Pilot cultivation of sweet sorghum in Greece, benefits and yields.

Pilot cultivation of sweet sorghum in Greece, benefits and yields. Pilot cultivation of sweet sorghum in Greece, benefits and yields. Koumtzis Leonidas, President of Agricultural cooperative of HALASTRA Dr. Dimas Kitsios, Associate Professor, School of Agricultural Technology,

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση.

Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση. «ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, ΓΕΩΤΕΕ, 4.02.14 Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση. Π. Βύρλας Γενικότητες Με τον όρο ενεργειακή καλλιέργεια εννοούμε καλλιέργειες που η παραγωγή τους χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση του συνδυασμού μόνωσης και υαλοπινάκων στη μεταβατική κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων

Επίδραση του συνδυασμού μόνωσης και υαλοπινάκων στη μεταβατική κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων Επίδραση του συνδυασμού μόνωσης και υαλοπινάκων στη μεταβατική κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων Χ. Τζιβανίδης, Λέκτορας Ε.Μ.Π. Φ. Γιώτη, Μηχανολόγος Μηχανικός, υπ. Διδάκτωρ Ε.Μ.Π. Κ.Α. Αντωνόπουλος, Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Πολυτεχνείο Κρήτης. Θ. Τσούτσος, Α. Καλογεράκης. Τµήµα Μηχανικών Περιβάλλοντος. Η περίπτωση του Βιοντίζελ. (ReSEL)

Πολυτεχνείο Κρήτης. Θ. Τσούτσος, Α. Καλογεράκης. Τµήµα Μηχανικών Περιβάλλοντος. Η περίπτωση του Βιοντίζελ. (ReSEL) Πολυτεχνείο Κρήτης Τµήµα Μηχανικών Περιβάλλοντος Εργαστήριο Ανανεώσιµων & Βιώσιµων Πηγών Ενέργειας (ReSEL) Ενέργεια από Βιοκαύσιµα & Περιβάλλον: Η περίπτωση του Βιοντίζελ Θ. Τσούτσος, Α. Καλογεράκης ιηµερίδα:

Διαβάστε περισσότερα

«Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής»

«Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής» «Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής» Δρ Γιώργος Αγερίδης Μηχανολόγος Μηχανικός Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ecocity Υπεύθυνος της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών & Διαχείρισης του

Διαβάστε περισσότερα

H κατανομή του Planck για θερμοκρασία 6000Κ δίνεται στο Σχήμα 1:

H κατανομή του Planck για θερμοκρασία 6000Κ δίνεται στο Σχήμα 1: ΗΛΙΑΚΑ ΘΕΡΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Διδάσκων: Δ. Βαλουγεώργης, Εαρινό εξάμηνο 216-217 ΕΡΓΑΣΙΑ 2: Ηλιακή ακτινοβολία Ημερομηνία ανάρτησης (ιστοσελίδα μαθήματος): 2-4-217 Ημερομηνία παράδοσης: 26-4-217 Επιμέλεια λύσεων:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΙΑΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΙΑΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΙΑΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Γ. ΖΗΔΙΑΝΑΚΗΣ, Μ. ΛΑΤΟΣ, Ι. ΜΕΘΥΜΑΚΗ, Θ. ΤΣΟΥΤΣΟΣ Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της συγκαλλιέργειας βίκου-κριθής. κριθής και µπιζελιού- και ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγόµενης χλωροµάζας

Μελέτη της συγκαλλιέργειας βίκου-κριθής. κριθής και µπιζελιού- και ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγόµενης χλωροµάζας Μελέτη της συγκαλλιέργειας βίκου-κριθής κριθής και µπιζελιού- βρώµης ως προς τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγόµενης χλωροµάζας Χατζηγεωργίου Ι. 1, Φορτάτος Ε. 1, Τσιµπούκας Κ. 2, Ζέρβας

Διαβάστε περισσότερα

«ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, TEI/Θ, Π. ΒΥΡΛΑΣ. Π. Βύρλας

«ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, TEI/Θ, Π. ΒΥΡΛΑΣ. Π. Βύρλας «ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, TEI/Θ, 17.03.15 Π. ΒΥΡΛΑΣ Π. Βύρλας Αντικείμενο έργου Η διερεύνηση της δυνατότητας παραγωγής βιομάζας στη Ελλάδα για παραγωγή ενέργειας με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον. Ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή της ορθής γεωργικής πρακτικής στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Η συμβολή της ορθής γεωργικής πρακτικής στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου Π α ν ε π ι σ τ ή μ ι ο Θ ε σ σ α λ ί α ς Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής & Αγρ. Περιβάλλοντος Εργαστήριο Γεωργίας και Εφαρμοσμένης Φυσιολογίας Φυτών Η συμβολή της ορθής γεωργικής πρακτικής στον περιορισμό

Διαβάστε περισσότερα

τηςσυγκαλλιέργειαςβίκου κριθήςως χαρακτηριστικάτης τηςχλωροµάζας.

τηςσυγκαλλιέργειαςβίκου κριθήςως χαρακτηριστικάτης τηςχλωροµάζας. Μελέτητης τηςσυγκαλλιέργειαςβίκου κριθήςως ωςπροςταποσοτικάκαιποιοτικά χαρακτηριστικάτης τηςχλωροµάζας. Ι. Χατζηγεωργίου 1, Κ. Τσιµπούκας 2 και Γ. Ζέρβας 1 1 Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και ιατροφής,

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Ενότητα 1: Εισαγωγή Σπύρος Τσιώλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ Γεωργία Νέα ΚΑΠ: -εφαρμογή υποχρεωτικών μέτρων «Πολλαπλή Συμμόρφωση»

Διαβάστε περισσότερα

1. Πείραμα σύγκρισης ενεργειακών καλλιεργειών (ΔΡΑΣΗ 2)

1. Πείραμα σύγκρισης ενεργειακών καλλιεργειών (ΔΡΑΣΗ 2) ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ Β ΕΞΑΜΗΝΟΥ 1. Πείραμα σύγκρισης ενεργειακών καλλιεργειών (ΔΡΑΣΗ 2) Το πείραμα περιλαμβάνει την σύγκριση 12 ενεργειακών καλλιεργειών (6 αρδευόμενων και 6 ξηρικών) σε συνδυασμό με δύο διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ Αποφευχθέν CO 2 (Kg / εκτάριο / έτος) Προϊόντα: Υψηλό κόστος σακχαρούχων και αμυλούχων προϊόντων (τεύτλα, καλαμπόκι, κ.ά.) που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΗΛΙΑΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Μάθημα 2o Διδάσκων: Επ. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΔΕΥΤΕΡΑ 6/3/2017 Τμήμα Χημικών Μηχανικών Πανεπιστήμιο Πατρών Περίληψη Ηλιακή

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας

Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας Θ.Α.Γέμτος Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή Χρήση βιομάζας δηλαδή χρήση βιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται:

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται: 1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 1. επικίνδυνα για την υγεία. 2. υπεύθυνα για τη διατήρηση της µέσης θερµοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδο αρκετά µεγαλύτερο των 0 ο C. 3. υπεύθυνα για την τρύπα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΘΕΡΜΙΚΗ ΠΡΟΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΓΑΣΣΗ ΣΟΡΓΟΥ

ΥΔΡΟΘΕΡΜΙΚΗ ΠΡΟΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΓΑΣΣΗ ΣΟΡΓΟΥ EΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΔΡΟΘΕΡΜΙΚΗ ΠΡΟΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΓΑΣΣΗ ΣΟΡΓΟΥ Ι. Δόγαρης, Ο. Γκούντα, Δ. Μαμμά, Ε. Καλογερής, Δ.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Με τον όρο ακτινοβολία

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο Φοιτητή. Εργαστηριακό Τμήμα Π.χ. Δευτέρα

Ονοματεπώνυμο Φοιτητή. Εργαστηριακό Τμήμα Π.χ. Δευτέρα Ονοματεπώνυμο Φοιτητή Εργαστηριακό Τμήμα Π.χ. Δευτέρα 11 00 13 00 Ομάδα Π.χ. 1A Πειραματική άσκηση Ελεύθερη πτώση Ημερομηνία Εκτέλεσης Άσκησης... / / 2015 Ημερομηνία παράδοσης εργαστ.αναφοράς... / / 2015

Διαβάστε περισσότερα

υνατότητες καλλιέργειάς των ενεργειακών φυτών στον Ελληνικό χώρο

υνατότητες καλλιέργειάς των ενεργειακών φυτών στον Ελληνικό χώρο υνατότητες καλλιέργειάς των ενεργειακών φυτών στον Ελληνικό χώρο Ελευθεριάδης Ιωάννης Τµήµα Βιοµάζας ΚΑΠΕ Περιεχόµενα Ενεργειακά φυτά Αποδόσεις Βασικά χαρακτηριστικά του γεωργικού τοµέα Τεχνολογίες µετατροπής

Διαβάστε περισσότερα

Κοστολόγηση στους πιλοτικούς αγρούς και ανταγωνιστικότητα των ενεργειακών καλλιεργειών

Κοστολόγηση στους πιλοτικούς αγρούς και ανταγωνιστικότητα των ενεργειακών καλλιεργειών Κοστολόγηση στους πιλοτικούς αγρούς και ανταγωνιστικότητα των ενεργειακών καλλιεργειών Πετσάκος Αθανάσιος Τσιμπούκας Κων/νος Τσουκαλάς Σταύρος Ροζάκης Στέλιος "Δημιουργία Καινοτόμων Εμπειριών Αποδεικτικού

Διαβάστε περισσότερα

Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΑΡΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΑΜΒΑΚΟΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ HYDROSENSE Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ «ΔΗΜΗΤΡΑ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό Πρόγραμμα FIGARO Παρουσίαση Προγράμματος Άρδευσης Ακριβείας - Πείραμα Εφαρμογής στο Μαγικό Ξάνθης

Ερευνητικό Πρόγραμμα FIGARO Παρουσίαση Προγράμματος Άρδευσης Ακριβείας - Πείραμα Εφαρμογής στο Μαγικό Ξάνθης Ερευνητικό Πρόγραμμα FIGARO Παρουσίαση Προγράμματος Άρδευσης Ακριβείας - Πείραμα Εφαρμογής στο Μαγικό Ξάνθης Γεώργιος Συλαίος Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνική Σχολή - Ξάνθη

Διαβάστε περισσότερα

Από αυτές η πρώτη, περιλαµβάνει τη διέγερση ή ιονισµό των ατοµικών επιπέδων και αφορά στην κύρια διεργασία απορρόφησης των ακτίνων-χ σε ένα στερεό.

Από αυτές η πρώτη, περιλαµβάνει τη διέγερση ή ιονισµό των ατοµικών επιπέδων και αφορά στην κύρια διεργασία απορρόφησης των ακτίνων-χ σε ένα στερεό. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Απορρόφηση Ακτινοβολίας σε Υλικά (δείτε: 5.4 Κόκκου-Χρηστίδης) Σύµφωνα µε την αρχή διατήρησης της ενέργειας το συνολικό ποσό ενέργειας που κερδίζεται από την ύλη αντισταθµίζεται ακριβώς από

Διαβάστε περισσότερα

Σημερινές και μελλοντικές υδατικές ανάγκες των καλλιεργειών της δελταϊκής πεδιάδας του Πηνειού

Σημερινές και μελλοντικές υδατικές ανάγκες των καλλιεργειών της δελταϊκής πεδιάδας του Πηνειού Σημερινές και μελλοντικές υδατικές ανάγκες των καλλιεργειών της δελταϊκής πεδιάδας του Πηνειού Σπυρίδων Κωτσόπουλος Καθηγητής, Διαχείριση Υδατικών Πόρων Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. ΤΕΙ Θεσσαλίας AGROCLIMA

Διαβάστε περισσότερα

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΓΩΝΙΑ ΚΛΙΣΗΣ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: ΚΑΛΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕ17. Πειραματικός προσδιορισμός της βέλτιστης γωνίας κλίσης ενός φωτοβολταϊκού

Διαβάστε περισσότερα

IV, ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

IV, ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ IV, ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Β., ΚΕΚΟΣ Δ., ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Π. Καύσιμη στερεά, υγρή ή αέρια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ. Απόστολος Βλυσίδης Καθηγητής ΕΜΠ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ. Απόστολος Βλυσίδης Καθηγητής ΕΜΠ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Απόστολος Βλυσίδης Καθηγητής ΕΜΠ Η ενέργεια από βιόµαζα είναι µία ανανεώσιµη µορφή ενέργειας Τι ονοµάζουµε ανανεώσιµη ενέργεια ; Η ενέργεια που αναπληρώνεται από το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΝΑΛΙΣΚΟΜΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (BLAINE) ΣΤΗΝ ΑΛΕΣΗ ΚΛΙΝΚΕΡ ΣΕ ΣΦΑΙΡΟΜΥΛΟΥΣ

ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΝΑΛΙΣΚΟΜΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (BLAINE) ΣΤΗΝ ΑΛΕΣΗ ΚΛΙΝΚΕΡ ΣΕ ΣΦΑΙΡΟΜΥΛΟΥΣ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΝΑΛΙΣΚΟΜΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (BLAINE) ΣΤΗΝ ΑΛΕΣΗ ΚΛΙΝΚΕΡ ΣΕ ΣΦΑΙΡΟΜΥΛΟΥΣ Τσακαλάκης Κώστας, Αναπλ. Καθηγητής Ε.Μ.Π. Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών, Ε.Μ. Πολυτεχνείο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ «ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ» 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εναλλακτικών Καυσίµων και Βιοκαυσίµων Καρδίτσα 26-27 Απριλίου,,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΙΝΟΣ ΛΟΥΚΑΣ (Α.Μ. 107/03) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία 6 η Ενότητα Βασικές διαδικασίες πρωτογενούς παραγωγικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτική Δραστηριότητα : Εύρεση του πάχους μιας ανθρώπινης τρίχας χρησιμοποιώντας την περίθλαση του φωτός. Κβαντοφυσική

Πρακτική Δραστηριότητα : Εύρεση του πάχους μιας ανθρώπινης τρίχας χρησιμοποιώντας την περίθλαση του φωτός. Κβαντοφυσική 1 Κβαντοφυσική Η φυσική των πολύ μικρών στοιχείων με τις μεγάλες εφαρμογές 3 ο Μέρος : ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΡΙΟΤΗΤΕΣ Εύρεση του πάχους μιας ανθρώπινης τρίχας χρησιμοποιώντας την περίθλαση του φωτός Το Quantum

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ»

«ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ» ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ «ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ» Φώτης

Διαβάστε περισσότερα

Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν

Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν 1 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Eίναι οι ενεργειακές πηγές (ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, κλπ.), οι οποίες υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό μας περιβάλλον Το ενδιαφέρον

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικό Κτηνοτροφικό Ρεβίθι

Βιολογικό Κτηνοτροφικό Ρεβίθι Ινστιτούτο Γεωργοοικονοµικών και Κοινωνιολογικών Ερευνών Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας Λ. ηµοκρατίας 61, 135 61 Αγ. Ανάργυροι, Αττική Τηλ. 210 27 56 596, Fax 210 27 51 937 Email tzouramani.inagrop@nagref.gr

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 7η: Ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά φύλλων σκιάς και φύλλων φωτός του φυτού αριά (Quercus ilex).

Άσκηση 7η: Ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά φύλλων σκιάς και φύλλων φωτός του φυτού αριά (Quercus ilex). Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσιολογίας Καταπονήσεων των Φυτών Άσκηση 7η: Ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά φύλλων σκιάς και φύλλων φωτός του φυτού αριά (Quercus ilex). --------------Φύλλο Εργασίας--------------

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας

Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας Ενότητα 3 (β): Μη Συμβατικές Πηγές Ενέργειας Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος (Γραφείο 208) Τηλ.: 24610 56690,

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εισηγητές : Βασιλική Σπ. Γεμενή Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Δ.Π.Θ Θεόδωρος Γ. Μπιτσόλας Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Π.Δ.Μ Λάρισα 2013 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΠΕ 2. Ηλιακή ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογισµοί του Χρόνου Ξήρανσης

Υπολογισµοί του Χρόνου Ξήρανσης Η πραγµατική επιφάνεια ξήρανσης είναι διασπαρµένη και ασυνεχής και ο µηχανισµός από τον οποίο ελέγχεται ο ρυθµός ξήρανσης συνίσταται στην διάχυση της θερµότητας και της µάζας µέσα από το πορώδες στερεό.

Διαβάστε περισσότερα

Ζήτηµα 2. Κατεύθυνση µεταβολής γονιµότητας. Πειραµατικός Αγρός. Επεµβάσεις: Α1Β1:1, Α1Β2:2, Α1Β3:3, Α2Β1:4, Α2Β2:5 και Α2Β3:6

Ζήτηµα 2. Κατεύθυνση µεταβολής γονιµότητας. Πειραµατικός Αγρός. Επεµβάσεις: Α1Β1:1, Α1Β2:2, Α1Β3:3, Α2Β1:4, Α2Β2:5 και Α2Β3:6 Ζήτηµα. ίνεται το παρακάτω φύλλο δεδοµένων (πείραµα 2 2 πλήρως τυχαιοποιηµένο-crd, 3 επαναλήψεις ανά επέµβαση). Να υπολογιστούν οι µέσοι όροι για τον Παράγοντα Α (δύο επίπεδα Α και Α2), για τον Παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Τι ορίζουμε ως «βιομάζα» Ως βιομάζα ορίζεται η ύλη που έχει βιολογική (οργανική) προέλευση. Πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοβολταϊκά κελιά. «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο»

Φωτοβολταϊκά κελιά. «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο» Φωτοβολταϊκά κελιά «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο» Το ενεργειακό πρόβληµα ιατυπώθηκε πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950, και αφορούσε την εξάντληση των ορυκτών πηγών ενέργειας. Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί

Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί Ενότητα 5: Συνθήκες φωτός στο νερό Καθηγήτρια Μουστάκα Μαρία Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακές καλλιέργειες στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο

Ενεργειακές καλλιέργειες στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο Ενεργειακές καλλιέργειες στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο Μυρσίνη Χρήστου, Ευθυµία Αλεξοπούλου, Βασίλης Λυχναράς, Ειρήνη Νάµατοβ Τµήµα Βιοµάζας ΚΑΠΕ Ενεργειακές καλλιέργειες Οι ενεργειακές καλλιέργειες

Διαβάστε περισσότερα

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2014 Παράγει ενέργεια το σώμα μας; Πράγματι, το σώμα μας παράγει ενέργεια! Για να είμαστε πιο ακριβείς, παίρνουμε ενέργεια από τις

Διαβάστε περισσότερα

Σημασία των φύλλων. αναπνοή. Φωτοσύνθεση > αναπνοή. Διαθέτουν χαρακτηριστικά: φωτοσύνθεσης αναπνοής διαπνοής. Βιοσυνθέτουν:

Σημασία των φύλλων. αναπνοή. Φωτοσύνθεση > αναπνοή. Διαθέτουν χαρακτηριστικά: φωτοσύνθεσης αναπνοής διαπνοής. Βιοσυνθέτουν: Σημασία των φύλλων Διαθέτουν χαρακτηριστικά: φωτοσύνθεσης αναπνοής διαπνοής Βιοσυνθέτουν: υδατάνθρακες αμινοξέα πρωτεΐνες αυξητικές ρυθμιστικές ουσίες (φλοριζίνη κλπ) χρωστικές φαινολικές κλπ. Φωτοσύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Σταύρος Καραθανάσης

Δρ. Σταύρος Καραθανάσης Δρ. Σταύρος Καραθανάσης Γενικές Έννοιες Φωτοχημείας Ο σχηματισμός του όζοντος και γενικότερα της δευτερογενούς ρύπανσης στην ατμόσφαιρα των αστικών περιοχών είναι αποτέλεσμα φωτοχημικών διεργασιών. Όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ Γραφείο 211 Επίκουρος Καθηγητής: Δ. Τσιπλακίδης Τηλ.: 2310 997766 e mail: dtsiplak@chem.auth.gr url:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2003 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Θ Ε Μ Α 1 ο Οδηγία: Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων. Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ

ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων. Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ 1 ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ OΜΩΣ, Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (όπως όλες

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η παραγωγή τροφής Καλύπτει τη βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέµβασης στο φυσικό περιβάλλον Σχετίζεται άµεσα µε τον υπερπληθυσµό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο ΑΠΕ I. Ενότητα 2: Ηλιακή Γεωμετρία και Ηλιακό Δυναμικό: Μέρος Β. Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ

Εργαστήριο ΑΠΕ I. Ενότητα 2: Ηλιακή Γεωμετρία και Ηλιακό Δυναμικό: Μέρος Β. Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ Εργαστήριο ΑΠΕ I Ενότητα 2: Ηλιακή Γεωμετρία και Ηλιακό Δυναμικό: Μέρος Β Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ Με δεδομένο ότι η Ένταση της Ηλιακής ακτινοβολίας εκτός της ατμόσφαιρας

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ακριβείας και Κλιματική Αλλαγή

Γεωργία Ακριβείας και Κλιματική Αλλαγή Γεωργία Ακριβείας και Κλιματική Αλλαγή Θεοφάνης Γέμτος Ομότιμος Καθηγητής. Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Εισαγωγή Στα επόμενα χρόνια αναμένεται

Διαβάστε περισσότερα

1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας: «Ελληνική Γεωργία : Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος

1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας: «Ελληνική Γεωργία : Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος 1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας: «Ελληνική Γεωργία 2012 2020: Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος «H ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ» Στέλλα Μπεζεργιάννη και Λουκία Χρυσικού Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΓΕΡΣΗ

ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 d x dx Η διαφορική εξίσωση κίνησης ενός ταλαντωτή δίνεται από τη σχέση: λ μx. Αν η μάζα d d του ταλαντωτή είναι ίση με =.5 kg, τότε να διερευνήσετε την κίνηση

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Ήπιες Μορφές Ενέργειας Ήπιες Μορφές Ενέργειας Ενότητα 2: Ελευθέριος Αμανατίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Περιεχόμενα ενότητας Ο Ήλιος ως πηγή ενέργειας Κατανομή ενέργειας στη γη Ηλιακό φάσμα και ηλιακή σταθερά

Διαβάστε περισσότερα

Αικ. Καρυώτη 1.2. & Ν. Γ. Δαναλάτος 1

Αικ. Καρυώτη 1.2. & Ν. Γ. Δαναλάτος 1 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΗΝΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ πηγή ζωής & ανάπτυξης στη Θεσσαλία Βελτιστοποίηση παραγωγής καλαμποκιού στη Θεσσαλία: αποτελέσματα εφαρμογής χλωρής λίπανσης με μπιζέλι σε πλήρη και μειωμένη στάγδην άρδευση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ 1ο Εργαστήριο «ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΑΓΡΟΥ»

ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ 1ο Εργαστήριο «ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΑΓΡΟΥ» ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ 1ο Εργαστήριο «ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΑΓΡΟΥ» Α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΥ Ηλιοφάνεια Γονιμότητα εδάφους Γενετικό υλικό Απόδοση ποικιλίας Εντομολογικές και φυτοπαθολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Διαθέσιμο νερό στα φυτά ASM = FC PWP

Διαθέσιμο νερό στα φυτά ASM = FC PWP Διαθέσιμο νερό στα φυτά ASM = FC PWP Εδαφική υγρασία σε ισοδύναμο ύψος νερού SM ( κ.ο. ) = V w V = d A D A d = SM ( κ.ο. ) D όπου d= ισοδύναμο ύψος νερού του εδάφους D=βάθος εδάφους A=επιφάνεια εδάφους

Διαβάστε περισσότερα

Χατζηγεωργίου Ι., Φορτάτος Ε., Ζέρβας Γ. Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γ.Π.Α.

Χατζηγεωργίου Ι., Φορτάτος Ε., Ζέρβας Γ. Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γ.Π.Α. ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΚΟΥΚΙΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗΣ ΧΛΩΡΟΜΑΖΑΣ Χατζηγεωργίου Ι., Φορτάτος Ε., Ζέρβας Γ. Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικά Δίκτυα Αρδεύσεων

Ατομικά Δίκτυα Αρδεύσεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3 : Εξατμισοδιαπνοή Ευαγγελίδης Χρήστος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της ακτινοβολίας γ µε τη βοήθεια απαριθµητή Geiger - Muller

Μελέτη της ακτινοβολίας γ µε τη βοήθεια απαριθµητή Geiger - Muller ΑΠ1 Μελέτη της ακτινοβολίας γ µε τη βοήθεια απαριθµητή Geiger - Muller 1. Σκοπός Στην άσκηση αυτή γίνεται µελέτη της εξασθενήσεως της ακτινοβολίας γ (ραδιενεργός πηγή Co 60 ) µε την βοήθεια απαριθµητή

Διαβάστε περισσότερα

ΗλιακήΓεωµετρία. Γιάννης Κατσίγιαννης

ΗλιακήΓεωµετρία. Γιάννης Κατσίγιαννης ΗλιακήΓεωµετρία Γιάννης Κατσίγιαννης ΗηλιακήενέργειαστηΓη Φασµατικήκατανοµήτηςηλιακής ακτινοβολίας ΗκίνησητηςΓηςγύρωαπότονήλιο ΗκίνησητηςΓηςγύρωαπότονήλιοµπορεί να αναλυθεί σε δύο κύριες συνιστώσες: Περιφορά

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογισμός Εξατμισοδιαπνοής της καλλιέργειας αναφοράς Μέθοδος Penman-Monteith FAO 56 (τροποποιημένη)

Υπολογισμός Εξατμισοδιαπνοής της καλλιέργειας αναφοράς Μέθοδος Penman-Monteith FAO 56 (τροποποιημένη) Υπολογισμός Εξατμισοδιαπνοής της καλλιέργειας αναφοράς Μέθοδος Penman-Monteith FAO 56 (τροποποιημένη) Ο υπολογισμός της εξατμισοδιαπνοής μπορεί να γίνει από μια εξίσωση της ακόλουθης μορφής: ETa ks kc

Διαβάστε περισσότερα

Β Γραφικές παραστάσεις - Πρώτο γράφημα Σχεδιάζοντας το μήκος της σανίδας συναρτήσει των φάσεων της σελήνης μπορείτε να δείτε αν υπάρχει κάποιος συσχετισμός μεταξύ των μεγεθών. Ο συνήθης τρόπος γραφικής

Διαβάστε περισσότερα

Αρδεύσεις Στραγγίσεις. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων

Αρδεύσεις Στραγγίσεις. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Αρδεύσεις Στραγγίσεις Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Μηχανική Σύσταση Εδάφους Χονδρή άμμος: 2 έως 0,2 mm Λεπτή άμμος: 0,2 έως 0,05 mm Ιλύς: 0,05 έως 0,02

Διαβάστε περισσότερα

Η Επίδραση Σύγχρονων Μεθόδων Άρδευσης στην Παραγωγή Ενέργειας και στην Ανάπτυξη του Ενεργειακού Φυτού Σόργου στην Κεντρικη Ελλάδα 1

Η Επίδραση Σύγχρονων Μεθόδων Άρδευσης στην Παραγωγή Ενέργειας και στην Ανάπτυξη του Ενεργειακού Φυτού Σόργου στην Κεντρικη Ελλάδα 1 Η Επίδραση Σύγχρονων Μεθόδων Άρδευσης στην Παραγωγή Ενέργειας και στην Ανάπτυξη του Ενεργειακού Φυτού Σόργου στην Κεντρικη Ελλάδα 1 Μ. Σακελλαρίου - Μακραντωνάκη, Δ. Παπαλέξης, Ν. Νάκος, X. Παπανικολάου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΔΕΥΣΗ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΑΡΔΕΥΣΗ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Εισαγωγικές έννοιες Η άρδευση συνδέεται με την λίπανση (θρεπτικό διάλυμα) Στις υδροκαλλιέργειες η παροχή θρεπτικού διαλύματος είναι συνεχής Στις καλλιέργειες σε υποστρώματα

Διαβάστε περισσότερα

Πιστοποίηση των αντηλιακών µεµβρανών 3M Scotchtint της εταιρίας 3Μ

Πιστοποίηση των αντηλιακών µεµβρανών 3M Scotchtint της εταιρίας 3Μ Πιστοποίηση των αντηλιακών µεµβρανών 3M Scotchtint της εταιρίας 3Μ 1 Πιστοποίηση των αντηλιακών µεµβρανών 3M Scotchtint της εταιρίας 3Μ Οι αντηλιακές µεµβράνες 3M Scotchtint της εταιρίας 3Μ µελετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

δ) µειώνεται το µήκος κύµατός της (Μονάδες 5)

δ) µειώνεται το µήκος κύµατός της (Μονάδες 5) ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 011-01 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 30/1/11 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Οδηγία: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό κάθε µίας από τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανάπτυξης. α) να βρείτε το σηµείο x 0. β) να αποδείξετε ότι η κλίση της εφαπτοµένης της

Ερωτήσεις ανάπτυξης. α) να βρείτε το σηµείο x 0. β) να αποδείξετε ότι η κλίση της εφαπτοµένης της Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Η συνάρτηση είναι παραγωγίσιµη στο R και η ευθεία (ε) είναι εφαπτοµένη της C στο σηµείο (0, (0)). Μετακινούµε τη C παράλληλα προς τους άξονες, όπως φαίνεται στο σχήµα, και ονοµάζουµε

Διαβάστε περισσότερα

Βιοκαύσιµα και Ενεργειακές Καλλιέργειες Κ. Κίττας, Θ. Γέµτος 1,2, Σ. Φουντάς 1,2, Θ. Μπαρτζάνας 2

Βιοκαύσιµα και Ενεργειακές Καλλιέργειες Κ. Κίττας, Θ. Γέµτος 1,2, Σ. Φουντάς 1,2, Θ. Μπαρτζάνας 2 Βιοκαύσιµα και Ενεργειακές Καλλιέργειες Κ. Κίττας, Θ. Γέµτος 1,2, Σ. Φουντάς 1,2, Θ. Μπαρτζάνας 2 1 Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Τµήµα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Γεωργικών

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 23 ΜΑΪOY 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 23 ΜΑΪOY 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 3 ΜΑΪOY 016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και, δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συµπληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ. Μαθηματικά 2. Σταύρος Παπαϊωάννου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ. Μαθηματικά 2. Σταύρος Παπαϊωάννου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ Μαθηματικά Σταύρος Παπαϊωάννου Ιούνιος 5 Τίτλος Μαθήματος Περιεχόμενα Χρηματοδότηση... Error! Bookmark not defned. Σκοποί Μαθήματος (Επικεφαλίδα

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας,

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή Η ΕΕ και η χώρα μας δεν διαθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Ενότητα 6: Βιομάζα Σπύρος Τσιώλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο ΑΠΕ I. Ενότητα 3: Ηλιακοί Συλλέκτες: Μέρος Α. Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ

Εργαστήριο ΑΠΕ I. Ενότητα 3: Ηλιακοί Συλλέκτες: Μέρος Α. Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ Εργαστήριο ΑΠΕ I Ενότητα 3: Ηλιακοί Συλλέκτες: Μέρος Α Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ Ηλιακή Ενέργεια ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. 2 Αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Γκανούλης Φίλιππος Α.Π.Θ.

Γκανούλης Φίλιππος Α.Π.Θ. Σύστηµα Υποστήριξης Αποφάσεων για την Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδάτων της ιασυνοριακής Λεκάνης Απορροής των Πρεσπών Γκανούλης Φίλιππος Α.Π.Θ. Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδατικών Πόρων Global Water Partnership

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ o Κεφάλαιο ΑΝΑΛΥΣΗ Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό - Λάθος». * Η διαδικασία, µε την οποία κάθε στοιχείο ενός συνόλου Α αντιστοιχίζεται σ ένα ακριβώς στοιχείο

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας Τάξη : Γ Λυκείου Βασικές έννοιες και σχέσεις Μήκος κύματος - Μονοχρωματική ακτινοβολία - Συμβολή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων - Κροσσοί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ13(ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΥ )

ΔΕΟ13(ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΥ ) ΔΕΟ13(ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΥ ) ΑΣΚΗΣΗ 1 Μια εταιρεία ταχυμεταφορών διατηρεί μια αποθήκη εισερχομένων. Τα δέματα φθάνουν με βάση τη διαδικασία Poion με μέσο ρυθμό 40 δέματα ανά ώρα. Ένας υπάλληλος

Διαβάστε περισσότερα