^Ο Θ :ι κ htj Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ :ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ :ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Iwavvl8Tic ΧουσόστοιΑος

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ :ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ :ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ^Ο Θ :ι κ htj ΙΊΤ Υ Χ ΙΑ Κ Η ΘΕΜΑ: XS.HMOT I Κ Ε Ε Κ Ο ΙΚ Γ Ο Τ ΙΕ Ε Ε Ε Π ΙΧ Ε Χ Ε Η Ε Ε ΙΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Iwavvl8Tic ΧουσόστοιΑος ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ Ουλής Δημ-ήτβίος Μαυούδης Γεώβγιος ΚΑΒΑΛΑ 1990

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ.... ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ.... ΛΟΓΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ Α.Η.Κ.Ε.... ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΣΤΗΣΟΥΝ ΟΙ Ο.Τ.Α.... ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ....1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΜΙΓΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΜΙΓΕΙΣ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΕΣ-ΔΙΑΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΜΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ (ΔΗΜΟΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ) ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΛΑΪΚΗΣ ΒΑΣΗΣ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. ΣΕ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ.1.8 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. ΣΕ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ Δ.Κ.Κ.Ε. ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Δ.Η.Κ.Ε.- ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Δ.Ε.Υ.Α.- Κ.Ε.Υ.Α.... ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΪΕΧΝ1ΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ.... ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ....1 ΣΥΣΤΑΘΕΙΣΕΣ ΔΗΚΕ ( )....2 ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΩΝ Ο.Τ.Α....3 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΑΣΙ10ΡΑ ΤΩΝ ΔΗΚΕ....4 ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ 1262/ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΗΚΕ.... ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.... ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3 X. ΕΙΧΙΑΓΏΙΤΉ Αντικείμενο της εοτασίας αυτής είναι, να παβουσιάοουμε στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας, την εικόνα των Δημοτικών-Κοινοτικών Επιχειρήσεων που έχουν συσταθεί και λειτουργούν μέχρι σήμερα. Για το σκοπό αυτό προσπαθήσαμε πρώτα να δώσουμε τη νομική μορφή και λειτουργία των Επιχειρήσεων αυτών, και στο τέλος με τη γλώσσα των αριθμών να δούμε τη βιοσιμότητα ή όχι κάποιων Επιχειρήσεων. Το δείγμα αυτό των Επιχειρήσεων αποτελεί το 25% των συνολικών Δημοτικών-Κοινοτικών Επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ελλάδα. (Το δείγμα αυτό επιλέχθηκε έτσι ώστε να είναι αντιπροσωπευτικό). Θα μ.πορούσαμε να πούμε όμως πως α νταποκρ ίνέτα ι και κατά ένα μεγάλο ποσοστό στο σύνολο των Δημοτικών - Κοινοτικών Επιχειρήσεων (ΔΗΚΕ). Αναφορικοί με το περιεχόμενο της εργασίας θεωρήσαμε σκόπιμο να αναφερθούμε πρώτα στην ιστορική εξέλιξη και πορεία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) απο τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα. Η ανάγκη δημιουργίας των ΔΗΚΕ και οι Επιχειρήσεις που μπορούν να συστήσουν οι Ο.Τ.Α., αποτελούν δύο ενότητες που παρουσιάζονται ακριβώς για να φανεί τελικά αν οι Δημοτικές - Κοινοτικές Επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν, ή προσπαθούν να πλησιάσουν και βέβαια να πετύχουν τους στόχους τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η νομική μορφή των Επιχειρήσεων κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε θέματα όπως η συγκρότηση, η θητεία, οι υποχρεώσεις του Δ.Ε., η εποπτεία, η διάλυση, η εκκαθάριση και η αναβίωση μιας τέτοιας Επιχείρησης.

4 Ενα Ιεχωοιστό οτηϋ,είο μ,έσα στην εοτασία είναι η ολοκλησωμένη παρουσίαση και μελέτη των Δημοτικών - Κοινοτικών Επιχείρησεων Υδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), οι πιό σημαντικές νομίζουμε απο τις υπόλοιπες Επιχειρήσεις κοινής Ωφέλειας. : '. Η χρηματοδότηση των ΔΗΚΕ και τα κίνητρα που δίνονται στις Δημοτικές - Κοινοτικές Επιχειρήσεις ( Ν.1262/82) φαίνονται στα τελευταία κεφάλαια αυτής της εργασίας. Η εργασία κλείνει με τα συμπεράσματα απο την μέχρι τώρα πορεία των ΔΗΚΕ. Αυτά είναι, αποτέλεσμα μελέτης (49) Επιχειρήσεων απο διάφορους νομούς της χώρας. Ε αυτές τις Επιχειρήσεις αποστείλαμε ερωτηματολόγιο με σχετικά θέματα την χρηματοδότηση, τα κέρδη η τις ζημίες, τις θέσεις εργασίας, την νομική μορφή Ετηρ ιζόμ-ε νο ι στην παρατηρήσεις που αζιοπιστί νομίζουμε V των πηγών βγάλαμε και τις τελικές λύπτουν ενα αρκετά μεγάλο φάσμα της σημερινής πραγματικότητας.

5 2, ΙΕΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Oerotvισμ-οί τοπικής αυτοδιοίκηστις - Ο.Τ.Α. - είναι πιο γνωστοί σαν Δήμοι και Κοινότητες, δηλαδή οι πιό απλές μονάδες της διοικητικής αποκέντβωσης. Ο θεσμός δεν είναι σύγχβονος είναι παλιός όσο και οι δημοκρατίες. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας ορισμένες Κοινότητες των Χριστιανών γίνονται ισχυρές οργανώσεις, όπως η αυτόνομη ομοσπονδία Μαδεμοχωρίων στη Χαλκιδική, οι Κοινοτικές ομοσπονδίες των Βλαχοχωρίων (ζαγόρι) στην Ηπειρο, ενώ άλλες δημιουργούν συνεργατικούς συνεταιρισμούς οικονομικά εύρωστους, όπως η Κοινότητα των Αμπελακίων στη Θεσσαλία και οι Κοινότητες Υδρας, Σπετσών, Ψαρών με τους συνεταιρισμούς της Ναυτικής Εμπορίας. Μετά την επανάσταση του 1821 στο ελεύθερο Ελληνικό Κράτος ο θεσμός ενισχύθηκε απο τον Καποδίστρια (διάταγμα 16/4/1828). Με το Β.Λ. της 27/12/1833 καθιερώθηκε πλέον το σύστημα της ενιαίας διάκρισης της χώρας σε μονάδες της τοπικής αυτοδιοίκησης, με την σύσταση των Δήμων στους οποίους όμως αναγνωρίζεται μια σχετική ανεξαρτησία. Με την σύσταση και των Κοινοτήτων με το Ν.1912, που μεταρρύθμησε το προηγούμενο Β.Δ., τίποτα το νέο δεν προστέθηκε σε σχέση με την αυτοτέλεια και δεν έγινε τίποτα πρόσφορο για την αύξηση των εσόδων τους. Η Κρατική διοίκηση γραφειοκρατική και γιαυτό δυσκίνητη και αυταρχική δεν επέτρεπε στους Ο.Τ.Α. την δημιουργική εκπλήρωση και εκτέλεση έργων και Υπηρεσιών τοπικού ενδιαφέροντος. Τα έργα και τις υπηρεσίες τις ανέθετε σε ειδικούς φορείς του Δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου που και αυτοί ακόμα δεσμεύονται απο σορεία ειδικών νόμων. Η πρώτη παρουσία των Ο.Τ.Α. σαν "επιχειρηματιών" νομικά κατωχυρώνεται

6 μ,όνο το 1922 όπου ιιε το Ν.2853/1922 επετράπει, η ίδουση και η εκμετάλευστ) ηλεκτβΐκών εγκαταστάσεων για παβαγωγή μεταφοβά και διανομτί ηλεκτβίκ-ης ενέβγειας για όλες τι,ς χβησεις και για τον Δημόσιο Φωτεισμό. Οι παβαπάνω Επιχειβήσεις παβότι ιδβύονταν α π ευθείας απο τους Δήμους ή τις Κοινότητες, εντούτοις δεν ήταν αυτόνομες. Α π το 1936 με την εφαβμογή του Κώδικα νομοθεσίας Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Ν.Δ.Κ.) ίσχυσε έως το 1954 ένα βελτιωμένο καθεστώς με την εισαγωγή νέων βυθμήσεων που ενίσχυαν την επιχεΐβηματική δβάση Ετο Κώδικα ενώ δεν οβιοθετείται με σαφήνεια η έκταση των αβμοδιοτήτων των Δήμων και Κοινοτήτων, κυβίως για την ανάληψη έβγων,εκμετάλευση εμποβικών και βιομιηχανικών Επιχεΐβήσεων, εντούτοις υπήοχσν ειδικές δ ιατάξει ς για υποχρεωτικές δαπάνες επέτβεπαν στους Ο.Τ.Α. να ασκήσουν οβισμ ένες Υπηοεσίες, όπως η ^ χάβιν του Τόπι κού συμφέροντος οι Ο.Τ.Α. μποβούσαν να συστήνουν ιδβύματα, εμποβ ικές και βιομηχανικ ές επιχε. ΐβήσεις όπως Ιαματικών πηγών, ηλεκτβίκού βεύματος, φωταεβίου κ.α. Αντιπβοσωπευτικό παβάδειγμα είναι η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τnc πόλεως τησ Ρόδου να αναλάβει την διαχείβηση πσι εκμετάλευση του ήδη λειτουβγούντος αυτόνομου οβγανισμού αυτοκινητηστικών υπηοεσιών, και να ιδβύση το 1947 τον Ρ ο δ ι α κ ό ο β γ α ν ι σ μ ό Δ η μ ο τ ι κ ώ ν α υ τ ο κ ι ν ή τ ω ν "ΡΟΔΑ". Μελετώντας την εξελικτική ποβεία του βόλου της Ο.Τ.Α. στην καθ όλα κοινωνική και οικονομική ξωή και ανάπτυξη του τόπου, βλέπουμε την ουσιαστική διεύβηνση των εξουσιών και αβμοδιοτήτων τους, να γίνεται πραγματικότητα με την ψήφιση του νέου Κώδικα (ΝΔ 28188/54). Πβάγματι με το άρθβο 20 αναγνωρίζεται πλέον ότι η αρμοδιότητα των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους Ο.Τ.Α., με το δε άρθρο 21 δίνονται

7 ορισμένες αρμοδιότητες Δημοσίου χαρακτήρα αποκλειστικά στους Δήμους και τις Κοινότητες όπως: - Κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία συστημάτων Υδρευσης και Αποχέτευσης. - Η εκτέλεση και εκμετάλευση έργων ηλεκτροφωτεισμού. Ο παραπάνω νόμος φαίνεται να είναι ο κατε^οχήν κώδικας δημιουργίας κινήτρων οικονομικής ανάπτυξης, γιατί; α) Διαμορφώνει νέες τάσεις για οικονομική αποκέντρωση. β) Προωθεί την ιδέα της ανάληψης πρωτοβουλιών για επιχειρηματική δράση, ώστε να υπηρετεί τις οικονομικές συγκυρίες που συμπίπτουν με την αυξητική πορεία της οικονομίας της χώρας. 0 νόμος επίσης παρέχει την ευχέρεια δημιουργίας ιδρυμάτων όπως Νοσοκομείων, Σανατορίων, Βρεφοκομείων, Ορφανοτροφείων, Γεροκομείων, γ) Την δημιουργία νομικών προσώπων με σκοπό την ειδικότερη οργάνωση ορισμένης Δημοτικής ή Κοινοτικής Υπηρεσίας ή έργου, ή ικανοποίησης κάποιας τοπικής ανάγκης, όπως Υδρευσης, θεάτρου. δ) Επιτρέπεται η συμμετοχή των Δήμων και Κοινοτήτων σε Επιχειρήσεις που συστήνονται και απο άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Η παρεμβατική δηλαδή εξουσία των Ο.Τ.Α., θεσμοθετημένη, φαίνεται να είναι η πλέον ουσιαστική κατά τη μέχρι τώρα πορεία της. όμως οι παραπάνω επιχειρήσεις θεωρητικά και πρακτικά έχουν περιορισμένη εξουσία στην επιχειρηματική τους δράση, με εξαίρεση τις μικρές επιχειρήσεις που διοικούνται απευθείας απο τους Δήμους ή τις Κοινότητες. Προϊόντος όμως του χρόνου (1965 πλέον) και ενώ στην αλλοδαπή η επιχειρηματική δραστηριότητα των Ο.Τ.Α. βρίσκεται σε εξελικτικά ανοδική πορεία, καλύπτοντας πολλές ανάγκες της Κοινωνικής ζωής, στη χώρα μας η ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία και εκμετάλευση των Επιχειρήσεων των Ο.Τ.Α. παραμένει πολύ περιορισμένη. Κοι οι ελπίδες να γιγαντωθεί ο

8 θεσμ-ός; ο οποίος ιχε την συμ.3ολή του να ενυσχύσει την Εθνική Οικονομ-ία, αλλά και να εξασφαλίσει τα έσοδά τους, αποδεικνύονται και πάλι στείρες και απραγιχατοποίητες. Αυτό οφε ίλεται: Ετο ότι οι Δήμιοι και οι Κοινότητες δεν διαθέτουν επαρκείς ο ικονομιι κοΰς πόρους. - Στην αφαίρεση πολλών απο τις αρμοδιότητες που προαναφέραμε και την ανάθεσή τους σε άλλους ειδικούς οργανισμούς. Οι αιτίες αυτές απομακρύνουν τους Ο.Τ.Α. απο τους σκοπούς και τους στόχους τους. Η δε ανεπάρκεια των οικονομικών πόρων, σμυκρίνουν σημαντικά τον κύκλο της επιχειρηματικής δραστηρότητας των Ο.Τ.Α. και τους αποστερούν έσοδα. Η αφαίρεση αρμοδιοτήτων είναι ευρεία και καλύπτει τομείς που κατεξοχήν πρέπει να ελέγχονται απο την τοπική αυτοδιοίκηση, δεδομένου ότι οι σκοποί της, είναι καθαρά κοινωνικοί αφού συμβάλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την εξυπηρέτηση της κοινωνικής ομάδας που απαρτίζει τον Δήμο ή την Κοινότητα. Οι απαιτήσεις όμως του σύγχρονου οικονομικού και κοινωνικού γίγνεσται, η πραγματικότητα της ένταξης στην Ε.Ο.Κ. δημιουργούν την ανάγκη της διεύρυνσης και ενδυνάμωσης του θεσμού. Το 1980 ψηφίζεται ο Ν. 1065/80 (άρθρα ) όπου τίθεται σε νέα βάση η επιχειρηματική δραστηριότητα των Ο.Τ.Α. Ο παραπάνω νόμος τροποποιείται με τον νόμο 1416/84. Και οι δύο δε παραπάνω νόμοι κωδικοποιήθηκαν με το Π.Δ. 76/85 ( άρθρα ). Το παραπάνω Π.Δ. τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Π.Δ. 323/89 (άρθρα ) που αποτελεί και τον νέο Δημοτικό - Κοινοτικό Κώδικα (Δ.Κ.Κ.). Το κύκλωμα ύδρευσης αποχέτευσης αντιμετωπίστηκε ενιαία σε ολόκληρη τη χώρα με το νόμο 1069/80 "περί κινήτρων για την ίδρυση Επιχειρήσεων Υδρευσης χαι Αποχέτευσης ή Δ.Ε.ΥΑ

9 3, ΛΟΓΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΚΕ Η οικονομ-ική ανάπτυξη σημαίνει- πολιτιστική ανάπτυξη, σημαίνει δημιουβγία ποιότητας ζωής, σημαίνει αξιοποίηση των φυσικών πόβων, σημαίνει σωστή οογάνωση των συντελεστών της παβαγωγής ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το άβιστο. Αυτή η ανάπτυξη είναι καθήκον όλων μας. Ανατείθεται στη πολιτεία όπου τόσο με την κεντοική εξουσία και διοίκηση, όσο και τις περίφεβειακές δυνάμεις πβέπει να ασκεί πολιτική ενδυνάμωσης και αβίστοποίησή της. Είναι επομένως απαβαίτητη η άσκηση μιας συνεπούς οικονομικής πολιτικής που να δίνει την δυνατότητα: α) Ετο Κςάτος να αναλαμβάνει έβγα που πβέπει να μεγιστοποιούν την καθαβά Κοινωνική ωφέλεια. β) 0 ιδιωτικός τομέας με πολλά εχέγγυα άσκησης της επιχεΐβηματικής του δβαστηβιότητας, αλλά και παβάλληλα έλεγχο,πβέπει να λειτουογεί και να δβά χωβίς διακοπή. Η δε Κβατικη μέβιμνα είναι επιβεβλημένη για να θεσμοθετεί και να επιβλέπει την τήβηση των κανόνων. γ) Επίσης.οικονομική δβαστηβιότητα πβέπει να δίνεται στους Δήμους και τις Κοινότητες, οχυβά της οικονομικής αποκέντβωσης και συμψέβοντος του Κοινωνικού συνόλου. Η τοπική αυτοδιοίκηση άλλωστε είναι αυτή που μποβεί να παβεμβαίνει καθοβίστικά στην ανάπτυξη της πεβιφέβειας. Οι Δημοτικές - Κοινοτικές Επιχειβήσεις που κατεξοχήν εκφβάζουν αυτήν την οικονομική δβαστηβιότητα δημιουβγούνται ακβιβώς για να: α) αξιοποιούν τους φυσικούς πόβους και πλούτο της ιδιαίτεβης πεβίοχής τους. Ευαίσθητες δε καθώς είναι για εβγα τοπικού ενδιαφέβοντος, φβοντίζουν πβώτιστα για την ευημεβία των κατοίκων τους, πβοσέχουν ώστε

10 να διατηςε [ται. παβάλληλα και το οικολογικό πεβίβάλλον. β) Αναπτύοοουν πβωτοβουλίες στους τομείς α«ο τους οηοίους απούσιαζε η ιδιωτική πςοτωβουλια. γ) Επειδή ο θεσμός των Επιχειρήσεων είναι πολύ νέος ευνόητο είναι οτι οι επιχειρήσεις που χρειάζονται μηχανολογικό εξοπλισμό, αυτός θα είναι σύγχρονος. Τούτο το τελευταίο εξασφαλίζει την ποιοτική βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων ώστε αυτά να είναι ανταγωνιστικά. δ) Να εξασφαλίζουν απασχόληση στο εργατικό δυναμικό της περιοχής πατάσοντας έτσι την διαρθρωτική ανεργία και την εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση. ε) Να επαναεπενδύουν υποχρεωτικά το πλεόνασμά τους στο τόπο παραγωγής ώστε να συνδράμουν στο ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου με την μορφή νέων παραγωγικοίν επενδύσεων ή κοινοφελών έργων. στ) Να δημιουργούν κίνητρα ουσιαστικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εργαζομένων και να τους βοηθούν στην απόκτιση εξειδίκευσης αλλά παράλληλα και σφαιρικότερης επαγγελματικής εμπειρίας και συμμετοχής στις αποφάσεις και στα κέρδη των Δημοτικών - Κοινοτικών Επιχειρήσεων.

11 4, ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΕΙΓ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΕΤΗΕΟΥΝ ΟΙ Ο.Τ.Α. Οο Ο.Τ.Α. ιχποβούν να αναπτύξουν επι,χε ΐβτιαατικές πβωτοβουλί,εζ σε μ-ια πληθώβα τομ,έων της Οικονομίας. Οπως πβοκύπτει απο σχετική μελέτη του Κ Ε Π Ε (1) οι δυνατότητες των οβχανισμών τοπικής αυτοδιοίκnσnc (Ο.Τ.Α.) για ανάληψη δβαστηοιοτήτων κατά τομείς είναι: Ετον αγβοτικό τομέα υπάβχουν δυνατότητες στη Φυτική παβαγωγή, ιδιαίτεβα στις αβοτβοιαίες και δενδβώδεις καλιέβγειες, στα αμπέλια και κηπευτικά. Ετις πεβίπτώσεις αυτές οι Ο.Τ.Α. μποβούν να δβάσουν συλλογικά και κοινοπβαξιακά με τους παβαγωγούς ή τους συνεταΐβίσμούς και να πβοωθήσουν την επί τόπου παβαπέβα επεξεβγασία, με την ίδβυση και λειτουβγία συσκευαστηοίων, ψυγείων ή άλλων αγβοτοβιομηχανιών. Το θέμα των γεωβγικών βιομηχανιών είναι λίγο ευαίσθητο απο την άποψη οτι υπάβχει ήδη πλεονάζον δυναμικό και το απαιτούμενο μέγεθος της αγοβάς είναι πολύ πιο μεγάλο απο τα στενά πλαίσια του Δήμου, έτσι ώστε να απαιτείται μεγαλύτεβος βαθμός οβγάνωσης και κατάλληλη τεχνολογία. Οι Ο.Τ.Α. ιδιαίτεβα στις οβεινές πεβίοχές, μποβούν πιό εύκολα να δβαστηοιοποιηθούν στην συλλογή, επεξεβγασία και εμποβία οβίσμένων Φαβμακευτικών φυτών. Ετο τομέα τnc ΚτηνοτβΟφίας τα πεβιθώβια είναι αβκετά μεγάλα, γιατί είναι ένας απο τους ξεχασμένους τομείς τόσο απο τον ιδιωτικό όσο και απο το δημόσιο τομέα. Υπάβχουν αβκετά πεβιθώβια αποδοτικής εκμετάλευσηζ κτηνοτβοφικών πβοιόντων επεξεβγασίας γάλακτος, κβέατος,παβαγωγής ζωοτβοφών, λειτουβγίας σφαγείων και αξιoπoίnσ'nc των υποπβοιόντων των (1) SE0E: KivTQO (ΐ^ον^αμιιαηιιμού χαι οιχονομίχύν εμεμνκν IX. ΐ(ίήΓΠ η ομάδας δοοχειάς τοο ΕΕΠΒ οτην ημεμίδα too TEE με βέμα 'Τομείς *αι χλάδοι Είΐιειμηματιχής δβαίτηίεότιιίος tuv Ο.Τ.Α.' ΑΘΗΝΑ 1S8J

12 10 σφαγείων. Και εδώ υπάβχουν πολλά πεβίθώβία για συνεογασία ανάμεσα στους Ο.Τ.Α. και στους Γυνεταΐβίσμούς. Η αζΐόποίηστι των δασών διανοίγει μεγάλες πβοοπτικές. Το θεσμικό και οβγανωτικό πλαίσιο παβαμένει ένας συμαντικός ανασταλτικός παβάγοντας ακόμη και για Δήμους που ήδη έχουν ξεκινήσει κάποιες πβοσπάθειες. Αν ζεπεβαστούν οι δυσκολίες υπάβχουν συμαντικές δυνατότητες για μονάδες υλοτόμησης, επεζεβγασίας της ξυλείας για μονάδες συλλογής και αξιοποίησης βυτήνης. Ετο τομέα της αλιείας οι Ο.Τ.Α. μποβοΰν να πβοχωβήσουν στη λειτουβγία ιχθυογεννητικών σταθμών για τον εμπλουτισμό των εσωτεβικών υδάτων, σε ιχθυοτβοφεία πέστβοφας σε αλιευτικές μονάδες, σε μονάδες επεξεβγασίας αλιευμάτων και σε μονάδες παβαγωγής ιχθυοτβοφβείων για λίμνες και ποτάμια. Η αξιοποίηση του οβυκτού πλούτου δημιουβγεί πβοοπτικές στους Ο.Τ.Α. για αξιοποίηση και εκμετάλευση λατομικών πβοιόντων, ιδιαίτεβα μαβμάβων, αδβανών υλικών και βιομηχανικών οςυκτών. Ετη μεταποίηση το μέγεθος της αγοβάς παίζει καθοςιστικό βόλο και οι Ο.Τ.Α. θα δβάσουν συνήθως ανταγωνιστικά πβος στις ιδιωτικές Επιχεΐβήσεις. Η αγςοτοβιομηχανία και ιδιαίτεβα η επεξεβγασία Φβούτων, η παβαγωγή κβασιών και παβαδοσιακών πβοιόντων πβοσφέβουν δυνατότητες, ενώ η επεξεβγασία και εμφιάλωση μεταλλικών νεβών απο Δημοτική Επιχείβηση μποβεί να εξασφαλίσει τον έλεγχο της ποιότητας. ' Ετο τομέα της ενέβγειας υπάβχουν δυνατότητες για τη σύσταση ΔΗΚΕ είτε με τη λειτουβγία αυτόνομων υδβοηλεκτβικών σταθμών σε πεβίοχές οπού υπάβχει οικονομικό εκμεταλεύσιμο υδβοδυναμικό μικβής κλίμακας, είτε με την πβόσθετη αξιοποίηση των λιμών, με τη δημιουβγία σταθμών συμπαβαγωγής ηλεκτβίσμού και θεβμότητας. Οι κατασκευές είναι ένας τομέας ανοιχτός για όλους σχεδόν τους Δήμους

13 11 και τις Κοινότητες. Οι συγκοινωνίες τόσο οι αστικές όσο και οι θαλάσιε Μ,ηοβούν να ηεβάσουν στα χέβια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στο Ειχπόβιο υπάβχουν Πβοοπτικές για δβαστηβιοποιηση των Ο.Τ.Α. κυβίω με τη σύσταση μονάδων εμποβίας ειδών λαϊκής κατανάλωσης. Στον Τουβισμό υπάβχεt, δυνατότητα για την εκμετάλευση των ιαματι πηγών,, των παβαδοσιακοiv οικισμών και κτιqίω^^ και των εθνικών δβυμών βιοτόπων. Ακόμη η δημι,ουβγία κατασκηνώσεων, ξενώνων, πλάζ, τουβίστι και κυνηγετικών πεβίπτέβων και κέντβων χειιιεβίνού τουβισμού, όπως και η αξιοποίηση των αβχαιολογικών χώβων, είναι εφικτή απο φοβείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τέλος σημαντικές πβωτοβουλίες μποβοΰν να αναλάβουν οι Ο.Τ.Α. σε όλο το φάσμα των Κοινωνικών Υπηβεσιών. ι,ϋ? : ί Ι ; ί '

14 12 5. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ - ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Θα πβέπει στη συvέχεlα να είετασθεί αν ot Δημ.οτικές - Κοενοτικές Επιχε ιβήσε ι< θα ποέϊΐε ι να δημιοσσγούν κέβδη η όχι. Μια πβώτη άποψη ήταν οτι εφόσον ol Επιχε ΐβήσε (,< αυτές ανεξάβτητα απο το αντικείμενό τους, είχαν τη δυνατότητα να πβαγματοποιούν κάποιο κέβδος, θα έποεπε να το πβαχματοποιούν αφού αυτό θα πεβιεχόταν στη συνέχεια στα συνολικά κεφάλαια της μονάδας της τοπικής αυτοδιοίκησης και θα βοηθούσε να διατηβηθεί η τοπική φοβολογία σε χαμηλότεβα επίπεδα. Η σύγχβονη άποψη διακβίνει μεταςύ Επιχειβήσεων πβοσφοβάς αγαθών και υπηβεσιών κοινής ωφέλειας και Επιχειβήσεων που λειτουβγούν με καθαρά ιδιωτικοοινομικά κριτήρια, με κύριο στόχο τη δημιουργία εσόδων. Στη πρώτη κατηγορία υπάγονται λ.χ. οι Επιχειρήσεις Υδρευσης Αποχέτευσης, οι Επιχειρήσεις αστικών συγκοινωνιών, ενώ στη δεύτερη κατηγορία μπορεί να υπαχθούν όλες οι Επιχειρήσεις, που παραγωγή τους δεν εμπίπτει στη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και που λειτουργούν ανταγωνιστικά με τον ιδιωτικό τομέα. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε το νομικό πλαίσιο που διέπει τις δύο κατηγορίες Επιχειρήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης σχετικά με την ίδρυση, τη λειτουργία, την οργάνωση, την διοίκησή τους.

15 5,1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΕΙΕ ΚΕΡΔΟΕΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Η λειτουογία των Επι, χε ιο-ησεων κεοδοσκοπι,κού χοίςακτήβα συνεπάγεται, οπωσδήποτε την ποαγμ,ατοπο ίηση κερδών, χωρίς άλλη υποστήριξη της κεντρικής διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με (ΐια τέτοια δέσμ-ευση, που σημαίνει οτι οι Επιχειρήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης θα λειτουργούν με τους ίδιους ορούς και προϋποθέσεις που λειτουργούν οι αντίστοιχες των ιδιωτών, το ερώτημα που δημιουργείται είναι αν οι Επιχειρήσεις αυτές θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν τις ιδιωτικές, που ανήκουν στον ίδιο κλάδο. Η σύγκριση μεταξύ Επιχειρήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των αντίστοιχων ιδιωτικών είναι αρκετά δύσκολη και μάλιστα γίνεται ακόμα δυσκολότερη, όταν δεν υπάρχει η εμπειρία για τη συμπεριφορά των πρώτων. Ετο θεσμικό πλαίσιο δεν προσδιορίζεται εξειδικευμένη δραστηριοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης στον Επιχειρηματικό τομέα και κατά συνέπεια μπορούμε να δεχθούμε οτι αντικείμενο Επιχειρηματκής δραστηριότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης, μπορεί να αποτελέσει οτιδήποτε θεωρείται οτι μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο και του ιδιωτικού φορέα. Οι Επιχειρήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να διακριθούν στις εξής κατηγορίες: α) Αμιγείς Δημοτικές ή Κοινοτικές Επιχειρήσεις, β) Λοιπές μή αμιγείς Επιχειρήσεις - Α.Ε.

16 ΑΜΙΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ - ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Η aiitriic Δημοτική - Κοινοτκή Επιχείβη<ίη που συνίσταται απο ένα Δήμο ή μία Κοινότητα είναι Επιχείοηση κεοδοσκοπικού χαοακττιοα και λειτουονεί με ιδωτικοοικονομικά κβίτήοια. Οι παραπάνω Δημοτικές ή Κοινοτικές Επιχειρήσεις αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και διέπονται απο τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά απο το νόμο. Σχημ. παράσταση Αμιγούς Μοναδικός Φορέας Επένδυσης Δήμος ή Κοινότητα Επιχείρηση Αμιγής Δημοτικιή ή Κοινοτική Οι αμιγείς Δημοτικές - Κοινοτικές Επιχειρήσεις είναι το αντίστοιχο των ατομικών Επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα και δεν μπορούν να λειτουργήσουν με εταιρική μορφή. Για τις περιπτώσεις εκείνες που κρίνεται αναγκαία η εταιρική μορφή (άρθ. 274 του Π.Δ. 323/89) παρέχει τη δυνατότητα σύστασης ανώνυμης εταιρίας (αμιγής Δημοτική ή Κοινοτική diliii

17 15 ανώνυμη εταΐΰία ) με μοναδικούς μετόχους έναν η πεβί,οσότεοους Δήμους ή Κοινότητες. Η μορφή αυτή ενδείκνυται Οτη περίητωση που πραγματοποιείται μια οημαντική επένδυση υπερτοπικής σημασίας (για την κάλυψη των αναγκών ενός περισσοτέρων νομών) δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι κατάλληλοι σ ταιρισμο ί. Για την σύσταση των εταιριών αυτών απαιτείται: α) Πλήρης οικονομικοτεχνική μελέτη. β) Απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου. γ) Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών που δημοσιεύεται στη Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στην απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου πρέπει απαραίτητα να περιλαμβάνονται: α) Η επωνυμία της Επιχείρησης. β) 0 σκοπός για τον οποίο συστήνεται η Επιχείρηση, γ) Η διάρκεια της Επιχείρησης, δ) Η έδρα της Επιχείρησης. ε) Η Διοίκηση της Επιχείρησης, δηλαδή το διοικητικό της Συμβούλιο. στ) Τα περιουσιακά της στοιχεία. ζ) Το αρχικό κεφάλαιο που διατείθεται σε αυτήν. η) Οι πόροι (έσοδα απο την διάθεση των προϊόντων ή τη χρήση των έργων ή Υπηρεσιών που προσφέρει), πρόσοδοι απο την περιουσία της, δάνεια,κληρονομιές, εισφορές, δωρεές και λοιπές επιχορηγήσεις, θ) Τα σχετικά με τη διάλυση της Επιχείρησης, ι) Τα σχετικά με την εκκαθάριση. ια) Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που κατά τη κρίση του Συμβουλίου θα συμβάλλει στη καλή λειτουργία της Επιχείρησης.

18 16 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΥΜΒΟΥΛΙΟ Το Διοικητικό Ευμβούλιο αποτελείτοι απο πέντε έως έντεκα μ,έλη τα οποία καθοβίζονται μ,αζί μ,ε τους αναπληβωτές τους, απο το Δημοτικό - Κοινοτικό Συμβούλιο. Απο αυτά τα μέλη τουλάχιστον, α) δύο είναι αίβετοί εκπβόσωποι του Δήμου ή της Κοινότητας, β) ένας είναι εκπβόσωπος των εβγαζομένων εάν η Επιχείβηση απασχολεί πεβισσότεβους απο είκοσι εβταcoμένους, γ) ένας είναι εκπβόσωπος Κοινωνικού φοβέα της περιοχής, δ) τα υπόλοιπα μέλη είναι Δημότες ή Κάτοικοι του Δήμου ή της Κοινότητας που έχουν πείβα ή γνώσεις σχετικά με το αντκείμενο της Επιχείρησης. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ Δ.Σ. - ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αφού συσταθεί η Επιχείβ Κοινοτικού Συμβουλίου, 1) ορίζονται ονομαστικά ποιά εί μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, 2) Οβίζονται επίσης ο Πβόεδβος αντιπρόεδρος του Δ.Σ. απο τα μέλη Στο Πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο του Δ.Σ. μπορεί να καταβάλλεται αποζημίωση για τις Υπηρεσίες που παρέχουν σ αυτήν. Η θητεία του Δ.Σ. ακολουθεί τη θητεία του Δημοτικού - Κοινοτικόυ Συμβουλίου, εκτός αν στην πράζη σύστασης της Επιχείρησης προβλέπεται μικρότερη θητεία. Ποτέ η Επιχείρηση δεν μένει ΧΩΡΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΑΙΟΥ

19 17 ΐΐοέπει να επι,σημανθε ί η υποχβέωστ) του Δ.Ε. της Επι,χε ίοτκίης rtct την ε^αοφάλι,ση της δημοσιότητας των διαδικασιών και της λειτoυerίσc της Επιχείβησης ιδιαίτεςα σε θέματα Πβόσληιΐιης πβοσωπικού πβομηθειών και ανάθεσης μελετών ή εβγασιών. Απο το οικε ίο Δημοτικό ή Κοι νοτικό Ευμθοΰλιο εγκβίνονται οι αποφάσεις του Διοικητι,κού Συμβουλίου ' ης Επιχείβησης. Επίσης εγκβίνεται ο ισολογισμός και η ένιθεση πεπβαγμένο V. Καταβγήθηκε όμως ο έλεγχος των αποφάσεων του Διοικητι,κού Συμβουλίου Κοινοτικό Συμβούλι,ο, σε θέματα των Επιχεΐβήσεων, απο το Δημοτικό συνάφεως δανείων, όπως επίσης καταβγήθηκε ο έλεγχος πβοσωπικού. σκοπιμότητας τι υ Νομάςχη επί των κανονισμών του Βέθσια οι αποφάσεις των Δημοτικών - Κοινοτικών Συμβουλίων στέλνονται στο Νομάβχη για έλεγχο νομιμότητας. Και ακόμα η έγκςιση των αποφάσεων τ< Δ.Σ. της Επιχείβησης απο το αςμόδιο Δημοτικό - Κοινοτικό Συμβούλκ ίνεται μέσα στην αποκλειστική πβοθεσμία ενός μηνός απο τότε που θα του κοινοποιηθούν οι. αποφάσει-ς αυτές. Αν πεβάσει η πβοθεσμία αυτή χωβίς να έχει εκδοθεί απόφαση του Δημοτικού - Κοινοτικι>ύ Συμβουλίου, θεωβε ίται οτι η απόφαση του Δ.Σ. της Επιχείβησης έχει εγκβίι ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Η Δημοτική - Κοινοτική Επιχείβηση διαλύεται α) με απόφαση του Δημοτικού - Κοινοτικού Συμβουλίι την απόλυτη πλειοφηφία του συνόλου των μελών του : που λαμβάνεται μι σχετική απόφαση

20 18 του Υπουογού Εσωτεβικών η οποία δημοσιεύεται, στην Ειρημεβίδα της Κυβεβνήσεως 3) όταν λ ήξ,ει, χωβίς να παβαταθεί η δι,άβκεια της Επιχείβησης : γ) σε πεβίητωση πτώχευσης της Επιχείβησης. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ Τη διάλυση της Επιχείβησης ακολουθεί η εκκαθάβιση. Εκτός απο την πεβίπτωση της πτώχευσης, η εκκαθάβιση γίνεται απο εκκαθαβίστές που οβίζονται απο το Δημοτικό - Κοινοτικό Συμθούλιο, αν η πβάξη σύστασης της Επιχείβησης δεν πβοβλέπει τον οβισμό ειδικών εκκαθαβιστών. Στην εκκαθάβιση, μετά την διενέβγεια απογβαφής της πεβίουσίας της Επιχείβησης, που είναι η πβώτη ενέβγεια των εκκαθαβίστών ακολουθούν οι παβακάτω ενέβγειες: 1) Λιεκπεβαιώνονται οι εκβεμείς υποθέσεις. 2) Εισπβάττονται οι απαιτήσεις. 3) Ρευστοποιείται η πεβιουσία της και 4) Πληβώνονται τα χβέη της Επιχείβησης. Η ευθύνη του Δήμου ή της Κοινότητας που συνιστά Επιχείβηση δεν είναι απεβιόβιστη αλλά φθάνει μέχβι το ύφος των κεφαλαίων και πεβίουσιακών στοιχείων που έχεουν διαθέσει στην Επιχείβηση. ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Η αναβίωση της Επιχείβησης γίνεται με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου και απόφαση του Υπουβγού Εσωτεβικών η οποία δημοσιεύεται στην Εφημεβίδα της Κυβεβνήσεως, στις πεβιπτώσεις που η

21 διάλυση της Επιχείβησης έγινε 19 α) ειιειδή έλη^ε η διάβκειά της η β) λόγω πτώχευσης η οποία όμ.ως ανακλήθηκε ή πεβατώθηκε ιιε συιχβ ιβασμ-ό.

22 ΑΜΙΓΗΣ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Είναι, οί, Επι,χε ι,ςτίσε ις που ανήκουν οε δύο ή πεβl σσότεqoυς Δήμ.oυc ή Κοινότητες;. Είναι Επιχε ΐβήσε ις; κεβδοσκοπικού χαβακτήβα και λειτουβγούν και αυτές μ,ε ιδιωτικοοικονομικά κβίτήβία. Σχημ. παβάσταση Αμιγούς διαδημοτικής (δκ ικής) επιχ/σης Διαδημοτική Επιχε ίβηση

23 21 Συστήνονται ύστερα απο α) ηλήρη οικονομι,κοτεχνι,κή (χελέτη β) Με απόφαση του ΔηΜ-οτικού -ή Κοινοτικοί Κοινότητας που συμμετέχει στην Επιχείρηση γ) απόφαση του Υπουργού των Εσωτερικών. Οι αποφάσεις των Δημοτικών και Κοινοτικώ' τους λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοφηφία Στις αποφάσεις για τη σύσταση πρέπει να Ευιχβουλίου κάθε Γυμ.βουλίων για ων μ-ελών τους. :εςι,έχονται όλα Δήιχου ι τη αύβ-τααή οιχε ία που αναφέρονται για τη σύσταση της αμιγούς Δημοτικής ή Κοί' Κοιν οτικής Επιχείρησης (επωνυμία, σκοπός, κ.α.) και επί πλέον α) τα περιουσιακά στοιχεία που εισφέρει κάθε Δήμος ή Κοινότητα χωριστά β) το ποσοστό συμμετοχής κάθε Δήμου ή Κοινότητας στο κεφάλαιο της EπιχείρnσnC Επίσης στη συστατική «ρά η μπορεί (δεν είναι υποχρεωτικές ) να περιληφθούν αποφάσεις που ρυθμίζουν α) τον τρόπο ορισμού του Προέδρου του Δ.Σ. της Επιχείρησης. Αν δεν ρυθμιστεί το θέμα με τις συστατικές αποφάσεις και πράξεις τότε σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 268 Π.Δ. 323/89 ο Πρόεδρος ορίζεται απο τον Δήμο ή την Κοινότητα με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στην Επιχείρηση (στο κεφάλαιο της Επιχείρησης), β) Μπορεί να οριστεί το όργανο που θα ασκεί τις αρμοδιότητες του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου. Δηλαδή με τις αποφάσεις σύστασης της Επιχείρησης οι Ο.Τ.Α. μπορούν να συστήσουν διαδημοτικό ή διακοινοτικό όργανο απο αιρετούς εκπροσώπους τιαν Δήμων και Κοινοτήτων που συμμετέχουν αναλογικά με το ποσοστό συμμετοχής κάθε Ο.Τ.Α. στο κεφάλαιο της Επιχείρησης. Αν δεν συσταθεί το παραπάνω όργανο τις αρμοδιότητές του ασκεί το Συμβούλιο του Δήμου ή της Κοινότητας που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό

24 22 συμ,μετοχ-ής; στο κεφάλαοο τ-ης Ειΐΐ,χε ί enonc r) Μποοεί να νί νει OQia\x0C του οςγάνου που θα συγπαλέσει το διαδημοτικό - διακοινοτικό όβγανο. Είναι δυνατόν να οβίσθεί ο Δήμαβχος ή ο Πβόεδβος της Κοινότητας που συμμετέχει στην Επιχείβηση που θα συγκαλέσει το διαδημοτικό ή διακοινοτικό όβγανο στη Πβώτη συνεδβίασή του κατά την οποία και θα εκλέξει τον Πβόεδβο και τον αντιπβόεδβό του. Αν δεν γίνει τέτοιος οβίσμός, το όβγανο αυτό συγκαλείται στην πβώτη του συνεδβίασή απο τον Δήμαβχο ή τον Πβόεδβο που έχει το μεγαλΰτεβο ποσοστό συμμετοχής στο κεφάλαιο της Επιχείςησης. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ισχύει και εδώ ότι αναφέβαμε και στη πεβίπτωση της αμιγούς Δημοτικής ή Κοινοτικής Επιχείβησης. Σημειώνουμε όμως ότι δεν είναι αναγκαίο να εκπβοσωπείται άμεσα στο Δ.Σ. της Επιχείβησης κάθε Δήμος ή Κοινότητα με δικό της εκπβόσωπο. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Με ις αποφάσεις με ίες συστηνεται η Επιχείβηση οβίζε επακβιβώς αποτελε ίτα αβίθμός κάθε κατηγοβίας ο Δ.Σ. Χαβακτηβιστικά 3 όταν οβίξεται οτι το ΣυμΒούλιο αποτελε ίται: είναι επταμελές αυτό - Απο τβείς εκπβοσώπους των Δήμων και Κοινοτήτων που συμμετέχουν στην Επιχείβηση (πβέπει να οβιστούν οι Δήμοι και οι Κοινότητες απο τους οποίους θα πβοέβχονται οι εκπβόσωποι καθώς και ο ιβόπος με τον οποίο θα

25 23 οςΰζονται). - Ενα εκπβόσωπο των εογαζοιχένων, αν I EnLχε ίericfrt αηααχολεί πάνω απο 20 εογαζόμ,ε νου<. - Ενα εκπβόαωπο του κάθε Κοινωνικού φοβέα. - Και δύο Δημ,ότες; τ) κατοίκους των Δήμ,ων ή Κοινοτήτων που συμμ,ετέχουν στ-ην Επιχε ίβηστι και που έχουν πείβα ή γνώσεις σχετικά με το αντικείμενο της Επιχείβησης. Οι λειτουβγίες, οι αβμοδιότητες και η θητεία του Διοικητικού Συμθουλίου συμπίπτουν με τις αμιγείς Επιχειβήσεις που πβοαναφέβαμε. Το όβγανο που ασκεί τις αβμοδιότητες του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου και το οποίο είτε οβίζεται με τη συστατική πβά^η είτε συνίσταται σύμφωνα με την νομοθεσία είναι αυτό που ασκεί την εποπτεία και την διαδικασία της έγκβίσης των αποφάσεων του Δ.Σ. όταν φυσικά και όπου απαιτείται αυτή η έγκβίση. Οτι αφοβά την εποπτεία εφαβμόζονται και εδώ οτι και στην αμιγή Δημοτική - Κοινοτική Επιχειβηση. ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΡΗΣΗΣ Η διάλυση γίνεται με α) αποφάσεις των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων που έχουν αθβοιστικά ποσοστό συμμετοχής στο κεφάλαιο της εταιβίας πεβισσότεβο απο 50%. Πολλές φοβές κατά τη συστατική πβάι,η μποβε ί να οβισθ^μ «ί^ο ποσοστό και 60% ή 70%.

26 24 3) Οταν λήξει, η δι,άβκει,α της Επιχείβησης και, τ) οε πεβίητωση πτώχευσης. Ετη πεβίπτωση της διάλυσης και εκκαθάβισης ισχύουν οτι και στις αμιχείς Επιχεΐβήσεις. ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ Η ΔΙΑΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΝΕΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΣΕ ΑΥΤΗΝ Η αποχώρηση Ο.Τ.Α. απο Επιχείρηση ή συμ,μ,ετοχή νέου μέλους σ αυτήν χίνεται με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου του στην οποία απόφαση θα ανατβάφονται και οι λόχοι αυτής της ενέργειας που να αιτιολογούν το συμφέρον του Δήμου ή της Κοινότητας. Η παραπάνω απόφαση στέλνεται σε όλους τους Δήμους και τις Κοινότητες που συμμετέχουν στην Επιχείρηση ώστε να αποφασίσουν σχετικά τα Συμβούλιά τους. Η αποχώρηση ή η συμμετοχή αν εγκριθεί απο τα Συμβούλια Δήμων ή Κοινοτήτων που μετέχουν στην Επιχείρηση και έχουν αθροιστικά ποσοστό συμμετοχής στο κεφάλαιο της Επιχείρησης πάνω απο 50%, υποβάλλονται στο Υπουργείο Εσωτερικών για τη σχετική έκδοση απόφασης που δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

27 25 5.1,3 ΔΗΜΟΤΙΚΗ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αυτή η Επιχείβηση συνίσταται :πο ενα Δήμο ή Κοινότητα και φυσικά Πβόσωπα, συνήθως με τη μοβψή το^ ισχύει και εδώ η νομοθεσία που διέπι αστικού συνεταΐβίσμού. τους Ευνεταΐβίσμούς, Παβάλληλα Είναι Επιχειβήσεις Κεβδοσκοπικού ιδιωτικοοικονομικά κβίτήβία. Τα φυσικά πβώσωπα που συμμετέχουν χαςακτήβα και λειτουβγούν με σε μια τέτοια Επιχείβηση ενδείκνυται να έχουν θεωβητικές γνώσεις ή Πβακτική εμπειβία στις επιμέβους λειτουβγίες της μονάδας για να έχουν και την ευθύνη διοίκησης και λειτουβγίας της. Η μοβφή της Δημοτικής ή Κοινοτική Επιχείβησης Συνεταιβιστικού Χαβακτήβα, ενδείκνυται όταν υπάβχει σχετικό ενδιαφέβον απο ένα Δήμο ή Κοινότητα και ομάδα εβγαζομένων (Τεχνικών, παβαγωγών) της πεβίοχής του δια την κάλυψη των αναγκών της τοπικής αγοβάς. Σχήμ. παβάσταση Επιχείβησης Συνετάιβιστικού χαβακτήβα Συνεταΐβίσμένι Πβόσωπα Επιχείβηση Τ.Α. Συνεταιβιστικού χαβακτήβα

28 2G Για τη ςίύσταση της; αηαιτείχαι α) Πλήβη οικονομικοτεχνι,κ'ή μ,ελέτη 3) απόφαση του Δημ,οτι,κού - Κοινοτυκού Ευμ3ουλίου με έττβαφη συμφωνία των εξουσιοδοτημένων εκπβοσώπων του Δήμου ή της Κοινότητας και των Ευνεταίβων - φυσικών προσώπων - που περιέχει το καταστατικό και γ) έγκριση του Υπουργού Εσωτερικών Στην Επιχείρηση της μορφής αυτής επιδιώκεται ουσιαστικέ» η ισότιμη συνεργασία του Κοινωνικού κεφαλαίου με την εργασία των παραγωγών για αμοιβαίο όφελος. Οι Επιχειρήσεις αυτές έχουν τις φορολογικές απαλλαγές των Συνεταιρισμών για την πρώτη πενταετία της λειτουργίας τους, έχουν και τις πρόσθετες φορολογικές απαλλαγές των αμιγών Δημοτικών και Κοινοτικών Επιχειρήσεων.

29 ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΜΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ (ΔΗΜΟΣ/ΤΙΚΕΣ) ΣυστηνεταL απο Δήμους, Kocνότητες, τοπικές ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Ε.Δ.Κ.) και συνετάιβαθμούς. Συνετάιe ισμοί που μποβοΰν να συμμετέχουν είναι ο αστικός Συνεταΐβίσμός των εςγαζομένων της εταιβίας, πβομηθευτικός Συνετάΐβισμός πελατών της εταιβίας. Σ αυτές μποβούν να συμμετέχουν και φοβείς του Δημόσιου τομέα όπως η Κβατική ή οι Δημόσιοι οβγανισμοί, οι Κβατικές ή Δημόσιες Επιχειβήσεις (ΔΕΗ). Η παβαπάνω Δημοσυνεταΐβίστικές Επιχειβήσεις λειτουβγούν σαν ανώνυμες εταιβίες. Σχημ. παβάσταση Δημοσυνεταιβιστικής-κοινοτικοσυνεταιβιστικής Δήμος-Κοινότητα ή Τ.Ε.Δ.Κ Π Συνετάΐβισμός υνεταΐβίστικη η τικοσυνεταΐβίστική Επιχε ίβηση

30 28 Ετις Επιχε ιςήσε ι,ζ αυτές ηαθοαί.ε ται ελάχιστο και μέγιστο ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο των κοινών μετοχών των Ο.Τ.Α. και των Τ.Ε.Δ.Κ. {35%-65%) και στο υπόλοιπο δε ποσοστό συμμετέχουν αποκλειστικά συνετάιc ισμοι και κατ εζαΐβεσ-η φοοείς του Δημόσιου τομέα {με ποσοστο μέχβΐ 20%). Η ιδιοκτησία της εταιςιας ανήκει στους μετόχους της και η διοίκηση και διαχείςησή της ασκείται απο το Διοικητικό Γυμ3οΰλιο. Σ αυτό εξασφαλίζεται η συμμετοχή τόσο των Ο.Τ.Α. και Τ.Ε.Δ.Κ., όσο και των Συνεταΐβίσμών καθώς και εκπροσώπων των εργαζομένων στη εταιρία αν αυτή απασχολείται περισσότερους απο είκοσι. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα εξασφάλισης της συμμετοχής των Ο.Τ.Α. κ Τ.Ε.Δ.Κ. και των εργαζομένων στα κέρδη της εταιρίας. Τέλος θεσμοθετείται εποπτικό Ευμθούλιο για την εξασφάλιση ευρύτερου κοινωνικού ελέγχου των δραστηριοτήτων της. Οι μετοχές, κοινές και προνομιούχες είναι ονομαστικές και δεν εισάγονται στο χρηματιστήριο. Η μορφή της Δημοσυνεταιριστικής Ανώνυμης εταιρίας ενδεικνύεται για τις περισσότερες περιπτώσεις μεταποιητικών Επιχειρήσεων.

31 ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ - ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΛΑΪΚΗΣ ΒΑΣΗΣ Είναι ανώνυμες; εταιοίεζ ιίτις οποίες εκτός απο τους φοςείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.συμμετέχουν συνεταιρισμοί και άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα. Σχημ. παράσταση εταιρίας Λαικτίς βάσης Δήμος ή Κοινότητα Νομίίίά ή Φυσικιϊ παόίϊωπα Πληθυσμός ντόπιων μικροαποταμιευτών Μικροκεφαλαιούχων Δημοτική ή Κοινοτική Εταιρία Δαικής βάσης Οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης διατηρούν πάντοτε μη προνομιούχες

32 30 ΐΑετοχές «ου αντιπροσωπεύουν αθβοι,στικά τα τριάντα πέντε στα 100 τουλάχιστον του μετοχικού κεφαλαίε ιυ και μαζί με τους Συνεταιρισμούς διαττίβούν πάντοτε την πλειοφηφία τε >υ μετοχικού κεφαλαίου, ενώ καθένας απο τους λοιπούς εταίρους έχει κοι νές μετοχές που αντιπροσωπεύουν το πολύ το δύο στα εκατό του μετοχικού κεφαλαίου. Εταιρία λαϊκής βάσης μπορεί να Συνεταιρισμού (λ.χ. ένας Δήμος και συσταθεί και χωρίς τη συμμετοχή ιδιώτες), εφόσον ο Δήμος και η Κοινότητα έχουν κοινές μετοχές που ο:ντιπροσωπεύουν το 35% του μετοχικού καθένας < τους λοιπούς ι ιρους εχει ιινες μετοχες : αντιπροσωπεύουν ιγο πολύ το 2% του μετοχινεού κεφαλαίου. Στη περίπτωση αυτή ιδιώτες μέτοχοι. πρέπει να είναι, Δημότες του Δήμου ή της Κοινότητας, η vcϊ κάτοικείύν στο νομό ή να κατάγονται απο το νομό στον οποίο υπάγεται ο Δήμος ή η Κοινότητα. Με την δεσμοθέτηση αυτών των Επιχειρήσεων παρέχεται η δυνατότητα στους Ο.Τ.Α. να αιιοπι.ιούν τ,.ς λαϊκές αποταμιε ύσεις, τόσο για όφελος των αποταμιευτών και η α την ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής

33 5.1.6 ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Συνιστώνταί» σηο Δήϋ,ους, Κοινότητες (Τ.Ε.Δ.Κ., Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. )^και Επιχε ι,βήσε ις των Ο.Τ.Α. Στις Επιχε ιοτίετε ι,ς αυτές μποβούν να συμμετέχουν και φοβείς του Δημόσιου τομέα με κοινές μετοχές, που αντβιπβοσωπεύουν αθβοιστικά μέχβΐ το 20% του μετοχικού κεφαλαίου. Σχημ. παβάσταση διαφοβεακης Επιχείβησης. Τ.Ε.Δ.Κ. Τ.Ε.Δ.Κ. Τ.Ε.Δ.Κ. Φοβε ίς Νομού X. Νομού Ψ. Νομού Ω. Δημόσιου Τομέα Διαφοβεακή Επιχε ίβηση

34 32 5,1.7 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ Ο.Τ,Α.ΕΕ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ Η ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ou Δήμοι και οι Κοινότητες εκτός απο τη δυνατότητα που έχουν συνιστοΰν αμιγείς Επιχειςήσεις είτε μόνοι τους είτε απο κοινού άλλους Δήμους ή Κοινότητες μπορούν να συμμετέχουν α) σε συνιστώμενη Επιχείρηση που δεν είναι αμιγής απο τον Ο.Τ.Α. και άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα. συμ,μ,ετεχουν έκτος Διαδικασία συμμετοχής. Για την συμμετοχή αυτή των Ο.Τ.Α. απαιτούνται α) Πλήρης οικονομικοτεχνική μελέτη β) απόφαση του Δημοτικού - Κοινοτ απόλυτη πλειοφηφία των μελών του). I Συμ3ουλ1ου (που λαμβάνε με την Με την παραπάνω απόφαση του Δημοτ καθορίζονται Κοινοτι: Συμβουλίο - Τα περιουσιακά στοιχεία που εισέρχονται στην Επιχείρηση την Κοινότητα (περιγράφονται λεπτομερώς αν είναι ακίνητα το Δήμο η ση, έκταση, όρια ). Το ποσοστό συμμετοχής του Δήμου ή της Κοινότητας ιρικό κεφάλαιο της Επιχείρησης - Η εκπροσώπηση των Ο.Τ.Α. στα όργανα της Επιχείρησης - Οι όροι συμμετοχής του Δήμου ή της Κοινότητας στην Επιχείρηση και οι όροι της αποχώρησης. - Υποβολλή της απόφασης του Δημοτικού - Κοινοτικού Συμβουλίου μαζί με το αντίγραφο της οικονομικοτεχνικής μελέτης στο. Νομάρχη για έλεγχο. Η απόφαση αυτή δεν στέλνεται στο Υπουργείο δεδομένου οτι δεν απαιτείται έκδοση απόφασης απο το Υπουργείο Εσωτερικών.

35 5.1,8 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. ΣΕ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ Με ττιν ίδια διαδικασία που πβοαναφέοαμ,ε είνα του Δήμ-ου η της Κοινότητας σε Κοινοπραξία σΰμ,φωνα ι του Ν. 323/89 άρθρο 260 παρ.6. ατ-η η συμ-ϋ-ετοχή -ε τις, διατάξεις Ιδιαίτερα γι-α την διενέργεια,κοινών προμηθειών, την απο κοινού σύσταση μελετών και εκτέλεση έργων, την απο κοινού χρήση εξοπλισμού, την κοινή διαφήμηση των προϊόντων που παράγουν και των Υπηρεσιών που παρέχουν καθώς και την προώθηση των πωλήσεών τους.

36 34 ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οι μ,ικςέζ Δηιχοτικές; ή Κοινοτικές Επιχε ιβιίρε ις ιδβύονται απο ένα Δ ήμ.ο ή Κοινότητα, απο το Συμβούλιο του οποίου και διοικούνται. Δεν έχουν ιδιαιτεαη νομική ποοσωπικότητα και λειτουθτούν ουσιαστικά σαν υπηβεσίες του Δήμου ή της Κοινότητας. Η Οικονομική τους διαχείβπση γίνεται στα πλαίσια του Δημοτικού ή Κοινοτικού πςουπολογισμού αλλά σε ιδιαίτεςα κεφάλαια και κωδικούς αθίθμούς. Είναι Πβοψανές οτι η δομή της μικςής Δημοτικής - Κοινοτικής Επιχείοησης, έχει ως πλεονέκτημα την απλότητα, ως μειονέκτημα δε την έλλειψη νομικής, αλλά και Διοικητικής, εν μέρη και οικονομικής αυτοτέλειας και κατά συνέπεια αντίστοιχης ευελιξίας. Χρήσιμη για καθαρά τοπικά έργα και Υπηρεσίες που το οικονομικό μέγεθος της εκμετάλευσής τους δεν επιτρέπει σύνθετες δομές και λειτουργίες, ενώ από την άλλη πλευρά η περιορισμένη εμβέλειά τους, η καθαρά τοπική σημασία τους δεν τους δεν τους φέρνει σε ευρεία ανταγωνιστική σχέση με άλλες αντίστοιχες Επιχειρήσεις μέσα στην Οικονομία της αγοράς.

37 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΔΗΚΕ Η οβγάνωση των Επι,χε ι,βτήσεων των Ο.Τ.Α. αποτελεί ένα απο τα σοβαβότεβα πβοβλήιχατα που πβέπε l να εξετάσουιχε. Οι (ροβείς της τοπικ-ής αυτοδ ιο ίκηοης μ,ε εναν ενθουσιαομ-ό που τβοφοδοτε ίταο πεβισσότεβο απο κίνητβα τοπικυσμ-ού και, ίσως πβοσωπι,κής Πβοβολης, Πβοχωβούν στη σύσταση Επιχεϋβήσεων, παβαβλέποντας έναν απο τους πι,ό σημαντικούς παβάγοντες οτι δηλαδή οι Επιχειβήσεις τους θα Πβέπει να λειτουβγήσουν με απόλυτα ιδιωτικοοικονομικά κβιτήβία και οτι η επιτυχία των στόχων τους εξαβτάται σε μεγάλο βαθμό απο το βαθμό οβγάνωσής τους. Υπάβχουν Πβάγματι μέχβΐ σήμεβα αβκετοί φοβείς της τοπικής αυτοδιοίκησης που ξεκίνησαν τη δημιουβγία Επιχειβήσεων με σοβαβά επενδυτικά σχέδια και όταν έφτασαν στο στάδιο υλοποίησης κατάλαβαν την πλήβη αδυναμία τους, επειδή στεβούντο ακόμη και τις Πβουποθέσεις της Πβολειτουβγικής οβγάνωσης. Πβέπει να αναφεβθούμε και στην έλλειψη Οικονομικών μέσων απο τις υπό σύσταση Επιχειβήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η απόφαση για την ίδβυση μιας Επιχείβησης και την Πβαγματοποίηση μιας επένδυσης χβειάζεται πβοηγουμένως μια ολοκληβωμένη πληβοφόβηση και οβγάνωση που όμως η τοπική αυτοδιοίκηση στεβείται γιατί οι υποψήφιοι Επιχεΐβηματίες φοβείς της τοπικής αυτοδιοίκησης - δεν διαθέτουν το κατάλληλο Πβοσωπικό και τα αναγκαία χβηματικά ποσά για τους σκοπούς αυτούς. Εχει παβατηβηθεί το φαινόμενο φοβείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, που επιθημούν να συστήσουν Επιχείβηση, να στεβούνται ακόμη και το αναγκαίο μικβοποσό που απαιτείται για την εκπόνηση μιας στοιχειώδους οικονομικοτεχνικής μελέτης. Οι φοβείς αυτοί δεν θα μποβέσουν στην συνέχεια να οβγανώσουν μια Επιχείβηση που σε πολλές πεβίπτώσεις το αντικείμενό της απαιτεί μια

38 36 πολύπλοκη παςατωγική δι-αδι,καοία και οβτανωτική υποδοιιή. απαβαΐτητο οι αποφάσεις των φοβέων της Ιδβυση μιας ΕπιχεΙςησης να βασιζοντα οπικής αυτοδιοίκησης σε απολύτως αντικε,ΐχεν κςιτηβια τα οποία ιιποςούν να δ ιαμ,οβφωθούν μόνο όταν τα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια έχουν την απαςαίτητη πληβοφόςηση και οι αποφάσεις τους δεν επηβεάζονται απο άλλες σκοπιμότητες. Κεντβική διοίκηση θα Πβέπει να εντείνει τις πβοσπάθειές της για την γενική πληβοφόβηση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό μποβεί να γίνει με την αποστολή αναλυτικών οδηγιών στου Δήμους και στις Κοινότητες με την οβγάνωση σεμιναβίων. Η εκπόνηση οικονομικοτεχνικών μελετών υφηλού επιπέδου είναι ο στόχος που η Κεντβική Διοίκηση πβέπει να θέσει για την δημιουβγία μιας Πβαγματικά βιώσιμης Επιχείβησης. Δεδομένου ότι η τοπική αυτοδιοίκηση στεβείται πλεονάζοντες πόβους, για επενδύσεις σε Επιχεΐβηματικές δβαστηβιότητες, ο βόλος της Κεντβικής Διοίκησης στο σημείο αυτό, εντοπίζεται στην εξασφάλιση των χβηματικών πόβων για την Πβοπαβασκευστική φάση και για την φάση οβγάνωση της Επιχείβησης.

39 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΔΗΚΕ - ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Με τον όβο χβ ημ,ατοδότ ησ η εννοούμε την που έχει. σαν στόχο την απόκτηση χρήματος; ικονομική δβαστηβιότητα αι κεφαλαίου τια την αντιμετώπιση των τακτικών και έκτακτων αναγκι της Επιχείβησης, έτσι ώστε να είναι εξασφαλισμένη η ομαλή και απβόσκοπτη λειτουργία τηc Το ξεκίνημα κάθε Επιχείρησης, όπως και των μονάδων της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι μείζονος σημασίας. Ιδιαίτερα μέσα στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην Ελληνική αγορά. Και όταν μάλιστα ο υποφήφιος επενδυτής δεν είναι ήδη Επιχειρηματίας, όπως συμβαίνει με την συντριπτική πλειοψηφία των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης που στερούνται σχεδόν Επιχειματικής γνώσης και εμπειρίας. Πρίν ο Δήμος ή η Κοινότητα προχωρήσει στη λήψη απόφασης για την ίδρυση της Επιχείρησης είναι χρήσιμο * να γνωρίζει το ποσό των ιδίων κεφαλαίων που είναι σε θέση να βόιλει στην Επιχείρηση (μέχρι που μπορεί να φθάσει η αυτοχρηματοδότηση) * να υποδείξει τα περουσιακά του στοιχεία, κινητά και ακίνητα, που θα μπορούσε να εκχωρήσει στην υπό σύσταση Επιχείρηση ή να επικαλεσθεί σαν εγγύηση για ιίνα πι θανό δάνειο * Να συμφωνήσει με συγκρεκριμένο πιστωτικό ίδρυμα διατεθειμένο να καλύφει τα απαιτούμενο ποσό δανείίου της ι * να ξέρει τι3 ύφος των πιστώσεων που θα ήταν διατιϊθειμένο κανουν οι προμηθευτές της υπό σύσταση μονάδας * να εντοπίσει, κατόπιν έρευνας, τις συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης που θα χρησίμευαν σαν αρωγοί σε περίπτωση αδυναμίας εξεύρεσης του συνολικά αναγκαίου κεφαλαίου εκκίνησης * Να συντάξει κατάσταση ταμειακής ροής που θα είναι το εργαλείο προσανατολισμού της υπο σύσταση Επιχείρησης.κατά τη φάση εκκίνησης.

40 38 Ποοκειμένου να καλυφθούν τα επενδυτικά κεφάλαια α την ίδουση, λειτουογία και εκμετάλευση των ΔΗΚΕ ποοοφεύγουμε πηγές: 1) Ιδια κεφάλαια (αυτοχοηματοδότηοη) 2) τις χοοηγούμενες επιδοτήσεις 3) τον δανεισμό 4) την άντληση πόοων απο την ΕΟΚ ις ε^ής κύςιες ΑΥΤΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Οι Δήμοι και οι Κοινότητες της Χώςας αζιοποιώντας δικά τους ή ξένα πεςιουσιακά στοιχεία μποοούν να καλύψουν το μή επιδοτούμενο τμήμα της επένδυσης με τη μέθοδο της αυτοχοηματοδότησης. Σύμφωνα με τα παοαπάνω Δήμοι και Κοινότητες εισέφεςαν, ανάλογα με την πεοίπτωση, στις Επιχειοήσεις τους: κεφάλαια, οικοπεδικές εκτάσεις, κτιοιακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό, τεχνογνωσία. Υπήβ^αν επίσης αοκετές πεςιπτώσεις που ο Δήμος ή η Κοινότητα, μετά απο δικές τους ενέβγειες, εξασφάλισαν για δεκαετίες τη χρήση υπαρχουσών εγκαταστάσεων του EOT υπό τον όρο οτι θα τις λειτουργήσουν με τη μορφή Δημοτικών ή Κοινοτικών Επιχειρήσεων. Παρέχεται επίσης, απο το Περιφερειακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Π.Δ.Ε.), η δυνατότητα επιχορήγησης Φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης για την κάλυιΐιη ίδιας συμμετοχής σε ΔΗΚΕ. Η περίπτωση της Δημοτικής Αγοράς Κατερίνης συνιστά ένα παράδειγμα κάλυοης ίδιας συμμετοχής απο το Π.Π.Δ.Ε. Πράγματι το έργο των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων της εν λόγω αγοράς χρηματοδοτείται απο Δημοτικούς πόρους, επιδοτήσεις του Ν. 1262/82 και το πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων. Οι βασικές προϋποθέσεις για την επιχορήγηση μιας Δημοτικής ή

41 39 KoLVOTiKTic: Επιχε ίqtiotic απο το Π.Π.Δ.Ε. είναι: 1) Να πρόκειται για αμιγή Δημοτική ή Κοινοτική ή διαδημοτική ή διακοινοτική Επιχείρηση Δημοτική ή Κοινοτική Επιχείρηση Συνεταιριστικού χαρακτήρα, Δημοσυνεταιριστική ανώνυμη εταιρία, Δημοτική ή Κοινοτική εταιρία λαϊκής βάσης, αμιγής ανώνυμη εταιρία Ο.Τ.Α., διοφορεακή Επιχείρηση της τοπικής αυτοδιοίκησης που πραγματοποιεί επενδύσεις του Ν. 1262/82. 2) Οι επενδύσεις να είναι παραγωγικές, οικονομικά βιώσιμες και Κοινονικά αποδοτικές. 3) Να υπάρχει πλήρης οικονομικοτεχνική προμελέτη που να αποδεικνύει τη βιωσιμότητα της Επιχείρησης. 4) Το ύφος της αιτούμενης δωρεάν επιχορήγησης να μην υπερβαίνει το ποσοστό της ελάχιστης ίδιας συμμετοχής που προβλέπεται απο τις διατάξεις του Ν. 1262/82 και να μην υπερβαίνει το 20% στις περιπτώσεις που προβλέπεται μεγαλύτερο σχετικό ποσοστό. 5) Να έχει υπαχθεί η επένδυση στις διατάξεις του Ν.1262/82. 6) Να είναι εγκεκριμένο το δάνειο της δανειοδοτούσας Τράπεζας ή άλλου πιστωτικού φορέα. 7) Να έχει συσταθεί νομότυπα η διεκδικούσα την επιδότηση Δημοτική ή Κοινοτική Επιχείρηση. Μπορούμε τέλος να πούμε οτι η αυτοχρηματοδότηση ελαφρύνει τις Επιχειρήσεις απο τα δυσβάστακτα, πολλές Φορές, χρηματοοικονομικά βάρη και αυξάνει έτσι τα περιθώρια βιωσιμότητάς τους, ενώ παρόιλληλα τις απαλλάσει απο χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης αιτουμένων δανείων. ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 1262/82 ίμενη νομοθεσί( ερί κινήτρων" προβλέπε

42 40 επι%ος ήγ ησ τι των Επιχε ι,ο-ησεων ττκ τοπικής αυτοδ ιοί κτίσης απο τη πολιτεία, εφόσον το επενδυτικό σχέδιο κβίθει βι-ώσιμ-ο απο την aeii-όδια γνωμοδοτική επιτβοπή. Η επιδότηση αυτή μποςεί να κυμανθεί ανάλογα με το ποιόν της συγκεκβί-ίιένης δςαστης ιότητας και την πεβί-οχή στην οποία λαμβάνει χώςα η επένδυση (πεβίοχές A, Β, Γ, Δ, όπο^ς φαίνονται στο χάςτη, σελ. 8 4 ), με ποσοστά απο 25% μέχβΐ και 65% του συνολικού ύφους της επένδυσης (όπως δείχνει ο πίνακας 1, σελ. 8 5 ). ο νομοθέτης επιδιώκοντας πβοφανώς την πεβίψεβειακή ανάπτυςη και αποσυμφόβηση των Οικονομικών δβαστηβιοτήτων στα αστικά κέντβα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δεν πβοβλέπει επιδότηση Επιχειβήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης που υπάγονται στην A πεβιοχή παβά μόνο για "ειδικές επενδύσεις του άβθβου 9 του Ν. 1262/82 (με σταθεβό ποσοστό επιδότησης 45%, πίνακας 2 σελ. 85 ' ). Ετην ίδια πεβίοχή επιδοτούνται επίσης με σταθεβό ποσοστό επιδότησης 35% οι. γεωβγικές και αλιευτικές εκμεταλεύσεις σύγχβονης τεχνολογίας, οι Επιχειβήσεις αξιοποίησης γεωβγικών, Βιομηχανικών και αστικών αποββιμάτων και αποβλήτων, κεντβικές αγοβές, οι χώβοι κοινωνικών και πολιτιστικών λειτουβγιών, οι χώβοι στάθμευσης αυτοκινήτων και οι Επιχειβήσεις μηχανογβαφικών εβγασιών. Μια άλλη σημαντική λεπτομέβεια είναι οτι οι Επιχειβήσεις των Δήμων και Κοινοτήτων στις Β, Γ, και Δ περιοχές όπου τα ποσοστά επιχοβήγησης είναι κυμαινόμενα, δικαιούνται 15% επί πλέον ποσοστιαίες μονάδες επιδότησης συγκβίτικά με τις ομόλογες τους του ιδιωτικού τομέα. Ειδικότερα αυτό ισχύει για τις αμιγείς Επιχειρήσεις, Συνεταιριστικού χαρακτήρα ή εταιρίες λαϊκής βάσης στις ίες ο κάθε μέτοχος δεν κατέχει πάνω απο 2% του εταιρικού κεφαλαίου. Οι Επιχειρήσεις των Ο.Τ.Α. έχουν σχέση με την αλιεία, δασοκομεία.

43 41 κτηνοτοοφ ta, την αξιοποίηση αποββ LU-άτων και αποβλήτων την ναυπηγοεπισκευαστική, τους ξενόνεςι παραδοσιακά ή διατηρητέα κτίρια και τα εργαστήρια παραδοσιακών βιοτεχνικών προϊόντων, όπου και αν εγκατασταθούν πλήν της A περιοχής, απολαμβάνουν τα κίνητρα της Δ περιοχής (ποσοστό επιδότησης 20-50%). Τέλος προβλέπεται απο το Ν. 1262/82 επιδότηση επιτοκίου για δάνεια τραπεζικά ή δάνεια απο άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς. Το ποσοστό της επιδότησης είναι ίσο προς το ποσοστό της επιχορήγησης που εγκρίθηκε και παρέχεται για τα 3 πρώτα χρόνια εξυπηρέτησης των δανείων που έχουν συναφθεί εκτός απο τις επενδύσεις της περιοχής Δ και την περίπτωση της επένδυσης που αψορά την προστασία του περιβάλλοντος και που πραγματοποιείται στις περιοχές Α,Β,Γ και Δ και για την οποία επένδυση η επιδότηση επιτοκίου παρέχεται για τα 6 πρώτα χρόνια. ΑΝΤΗΛΗΕΗ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΟΚ Μετά την πλήρη ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα υπάρχει δυνατότητα άντλησης χρηματικών παροχών και δανείων, φυσικά απο πηγές της Κοινής αγοράς προς όφελος Δημοτικών και Κοινοτικών Επιχειρήσεων. Αρκεί βέβαια τα υποβαλλόμενα, στα διάφορα ταμεία της ΕΟΚ, επενδυτικά σχέδια να διακρίνονται για την ενδεδειγμένη τους αρτιότητα και τεκμηρίωση. Ετον πίνακα 3 (κοινοτικοί φορείς άντλησης πόρων για ΔΗΚΕ) απεικονίζονται επιγραματικά οι κοινοτικοί φορείς (Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο,Ευρωπαικό Ταμείο Αγροτικού Προσανατολισμού και Εγγυήσεων Ε.Τ.Α.Π.Ε.) απο τους οποίους θα μπορούσαν να διεκδικηθούν χρηματικές παροχές υπέρ Δημοτικών ή Κοινοτικών Επιχειρήσεων, με τη προϋπόθεση οτι οι τελευταίες κοινούνται στα προδιαγεγραμμένα απο την ΕΟΚ πλαίσια, όπως

44 42 rtv.ot CoQetC Αντλ,,σης Ποοων τ Δ.Η.Κ.Ε.

45 43 αυτά παςουσιάζονταl στον ίδιο πίνακα. ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ Αν απο το παοαγωγι-κί κόστος μ-ιας επένδυσης των Ο.Τ.Α. αφαι,οέσουμε την ίδια συμ.μ.ετοχή I Δήμου ή της Κοινότητας και την κάθε μοβφής διεκδικούμενη δωςεάν επιχοβήγπσπ το ποσό που θα υπολείπεται, αν θα υπολείπεται, θα αντιστοιχεί στο αναγκαίο για την περάτωση της επένδυσης δάνειο. Το ταμείο, αφού του υποβληθεί πλήρης οικονομικκοτεχνική μελέτη της σχεδιαζόμενης επένδυσης χορηγεί δάνεια στις Δημοτικές ή Κοινοτικές Επιχειρήσεις για εκτέλεση έργων, για πάγιες εγκαταστάσεις, αλλά και για το κόστος σύνταξης των συναφών μελετών. Αναλυτικά χορηγούνται 15ετή δέίνεια με 12,5% επιτ( σε Δημοτικές : Κοινοτικές Επιχειρήσεις που έχουν σχέση με: * Κατασκευή και συντήρηση Δημοτικών ή Κοινοτικι γεφυρών. οδών, πλατειι * Την καθαριότητα, τη συλλογή, αποκομηδή, διέίθει την επεξεργασία απορριμάτων. * Την κατασκευή συντήρηση και λειτουργία Δημοτικών ή Κοι άλσων, κήπων, υπαίθριων χώρων αναψυχής και εξωραιστικών χώρων. * Τη κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία Δημοτικών ή Κοινοτι: αγορών. * Τη Κατασκευή και συντήρηση Δημοτικών ή Κοινοτικών αθλητι: