ΣΗΜΑ Α.Τ.Ε.Μ.Ε. ΙΕ ΡΟΣ Α.Ε. Κ. Σαχανίδης

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΤΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 9 2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΡΟΟ ΟΣ ΤΟΥ 2ου ΣΤΑ ΙΟΥ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟ Χαλανδρίου ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Α ΤΟΥ Σ.Β.Α.Α Γεωγραφική Θέση Έκταση Πληθυσµός Χωροταξική Εξέλιξη Ποιότητα Ζωής Οικιστική Ανάπτυξη και Χρήσεις Γης Οι Μετακινήσεις ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΧΑΛΑΝ ΡΙΟΥ Ταυτότητα του ήµου ιοικητική Οργάνωση και Βασικά Χαρακτηριστικά Φυσικό Περιβάλλον Αναπτυξιακή Φυσιογνωµία του ήµου Χωροταξική Ένταξη 23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 24 Α1.1. Εξέλιξη του Πληθυσµού 24 Α Μέγεθος, Σύνθεση, Μεταβολές 24 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί όπου έχουν αποµείνει πολύ λίγοι κάτοικοι και είναι εξαιρετικά αραιοκατοικηµένοι 34 1

2 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί στα οποία ο πληθυσµός µειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες και δεν δείχνουν σηµάδια ανάκαµψης 37 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί στα οποία ο πληθυσµός αν και µειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, εµφανίζουν τάσεις πληθυσµιακής ανάκαµψης. 37 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί στα οποία παρατηρούνται εποχικές µεταβολές των κατοίκων λόγω διαµονής σε άλλες περιοχές για λόγους εργασίας 38 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί στα οποία ο πληθυσµός αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες. 38 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή περιοχές της πόλης µε µεγάλη πυκνότητα κατοίκων. 38 Α Συνολική εκτίµηση της εξέλιξης του πληθυσµού. 39 Α1.2. ηµογραφικά Χαρακτηριστικά 41 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί µε µεγάλη αναλογία ηλικιωµένων. 41 Α Εξέλιξη του αριθµού των γεννήσεων. 46 Α Εξέλιξη του αριθµού των γάµων. 47 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί τα οποία εγκαταλείπουν οι κάτοικοι. 48 Α ηµοτικά διαµερίσµατα ή οικισµοί στα οποία εγκαθίστανται νέοι κάτοικοι. 48 Α1.3. Χαρακτηριστικά Νοικοκυριών 49 Α Μεταβολές στο µέγεθος της οικογένειας σε σχέση µε τον αριθµό των παιδιών. 49 Α Μεταβολές στο µέγεθος της οικογένειας λόγω σταδιακής εγκατάλειψης της παραδοσιακής συγκατοίκησης συγγενών 54 Α Παρουσία πολυτέκνων οικογενειών. 55 Α2. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 57 Α2.1. Μορφωτικό Επίπεδο 57 2

3 Α Εξέλιξη του µορφωτικού επιπέδου των κατοίκων 57 Α Εξέλιξη του µαθητικού πληθυσµού 61 Α Σχολεία πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης. 62 Α Προβλήµατα επάρκειας σχολικών αιθουσών 62 Α2.2. Ευάλωτες κοινωνικές οµάδες 63 Α Συµµετοχή των γυναικών στης οικονοµικές, κοινωνικές και πολιτικές δραστηριότητες 63 Α Μονογονεϊκές οικογένειες µε µόνο αρχηγό γυναίκα. 63 Α Προβλήµατα µονογονεϊκών οικογενειών 67 Α Υποστηρικτικές δοµές και υπηρεσίες για τις εργαζόµενες γυναίκες 67 Α Παρουσία τσιγγάνων στα όρια του ΟΤΑ. 68 Α Προβλήµατα τσιγγάνων σε ότι αφορά την στέγαση 68 Α Βαθµός αποδοχής των τσιγγάνικων οµάδων από την τοπική κοινωνία 69 Α Παρουσία οικονοµικών µεταναστών στα όρια του ΟΤΑ 69 Α Προβλήµατα Οικονοµικών µεταναστών 71 Α Θετικές και αρνητικές επιπτώσεις από την παρουσία αλλοδαπών 72 Α2.3. Οργάνωση Τοπικής Κοινωνίας 73 Α Οικισµοί ή γειτονιές που χάνουν σταδιακά την ταυτότητα τους. 73 Α Έθιµα, εκδηλώσεις και παραδοσιακές συνήθειες που ατονούν. 73 Α ραστηριοποίηση τοπικών φορέων και οργανώσεων. 74 Α Ηµερήσιες και περιοδικές τοπικές εκδόσεις, λειτουργία Ρ/Φ 77 Α3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 78 Α3.1. ιάρθρωση οικονοµικής δραστηριότητας 78 Α Τοπική οικονοµική δραστηριότητα 78 Α3.2. Τοπική οικονοµία 79 Α Ιδιαιτερότητα της τοπικής οικονοµίας 79 3

4 Α υνατότητες απασχόλησης στην τοπική και στην ευρύτερη περιοχή 80 Α Βασικά χαρακτηριστικά απασχόλησης ως προς τη θέση των οικονοµικά ενεργών στο επάγγελµα, τη συµµετοχή των γυναικών, και την ανεργία 85 Α3.3. Επιχειρηµατικότητα 88 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Β1. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ 89 Β1.1. Χωροταξική Οργάνωση 89 Β Προβλήµατα στην εξυπηρέτηση περιοχών του. Χαλανδρίου σε βασικές λειτουργίες 89 Β Εξάρτηση του. Χαλανδρίου από γειτονικούς ήµους και από το Μητροπολιτικό Κέντρο της Αθήνας 92 Β Προβλήµατα επικοινωνίας του. Χαλανδρίου µε την ευρύτερη περιοχή 92 Β1.2. Χρήσεις Γης 93 Β Επάρκεια σχεδιασµού και προβλήµατα διαχείρισης των χρήσεων γης 93 Β2. ΒΙΩΣΙΜΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 94 Β2.1. Θεσµικό πλαίσιο οικιστικής ανάπτυξης 94 Β Ισχύουσες χρήσεις γης στο. Χαλανδρίου 94 Β Επάρκεια Ρυµοτοµικού Σχεδίου 94 Β2.1.3 Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο 94 Β3. ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ 95 Β3.1. Πολεοδοµική Οργάνωση 95 Β Οργανωµένοι δηµόσιοι χώροι 95 Β Συντήρηση και προστασία δηµόσιων χώρων 95 Β3.2. Τεχνική Υποδοµή 96 Β Κατάσταση Οδικού δικτύου 96 Β Κατάσταση δικτύου ύδρευσης 96 4

5 Β Σύστηµα συλλογής απορριµµάτων 97 Β ίκτυο ακαθάρτων 97 Β Περιοχές µε προβλήµατα πληµµυρών 98 Β Χρήση νέων, εναλλακτικών, και ανανεώσιµων πηγών ενέργειας 98 Β3.3. Κοινωνική Υποδοµή 99 Β Κοινωνικές υποδοµές - ελλείψεις χωροθέτηση 99 Β Προβλήµατα / κακή κατάσταση κτιριακών εγκαταστάσεων 101 Β3.4. Μεταφορές Μετακινήσεις 101 Β Επίπεδο εξυπηρέτησης από τα µέσα µαζικής µεταφοράς 101 Β Αναγκαιότητα λειτουργίας τοπικών µέσων συγκοινωνίας 104 Β Χρήση Ι.Χ. αυτοκινήτου για τις µετακινήσεις 105 Β Οδικοί άξονες µε αυξηµένη κυκλοφορία 106 Β Στάθµευση - Κίνηση πεζών 107 Β υνατότητα χρήσης ποδηλάτου 108 Β Προβλήµατα στην κίνηση πεζών 109 Β3.5. Ιστορική και Πολιτιστική Κληρονοµιά 109 Β Αναγνώριση και καταγραφή της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς 109 Β3.6. Αντιµετώπιση Καταστροφών 110 Β Περιοχές µε αυξηµένη πιθανότητα εκδήλωσης φυσικής καταστροφής 110 Β Επάρκεια πολεοδοµικού σχεδιασµού και κατάλληλων υποδοµών για την αποφυγή φυσικών καταστροφών 110 Β4. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 111 Β4.1. Προσβασιµότητα αστικών υποδοµών 111 Β Κοινόχρηστοι χώροι και δηµόσια κτίρια που δεν προσεγγίζονται εύκολα πεζή από ΑΜΕΑ ή Εµποδιζόµενα Άτοµα 111 Β4.1.2 Στάσεις µέσων συγκοινωνίας 111 Β4.2. Βαδισιµότητα 111 Β Βαθµός αποδοχής υλοποιηµένων πεζοδρόµων και δρόµων ήπιας κυκλοφορίας από τους κατοίκους 111 5

6 Β Κατάσταση πεζοδροµίων 113 Β Κατάληψη πεζοδροµίων από επαγγελµατίες ή κατοίκους 113 Β Κατάληψη πεζοδροµίων από παράνοµη στάθµευση αυτοκινήτων και δικύκλων 114 Β Μόνιµες κατασκευές και εξοπλισµός στα πεζοδρόµια 115 Β Πλάτος πεζοδροµίων 115 Β Σήµανση διαβάσεων πεζών 116 Β Χρήση διαβάσεων από ΕΑ 116 Β Αξιολόγηση της δυνατότητας ασφαλούς κίνησης των πεζών 116 Β4.3. Υγειά στο αστικό περιβάλλον 117 Β Ατµοσφαιρική ρύπανση 117 Β Ηχορύπανση 120 Β Ποιότητα πόσιµου νερού 122 Β Καθαριότητα δηµόσιων χώρων 123 Β ιάθεση οικιακών λυµάτων 124 Β Επάρκεια των Υπηρεσιών Υγείας του ήµου 124 Β4.4. Ασφάλεια στο αστικό περιβάλλον 124 Β Συχνότητα Τροχαίων ατυχηµάτων 124 Β Επικίνδυνα σηµεία του οδικού δικτύου 124 Β4.4.3 Κίνδυνοι πυρκαγιάς 125 Β Εγκληµατικότητα 125 Β Αίσθηµα ασφάλειας στην πόλη 126 Β Εγκατάσταση συστηµάτων ασφαλείας στα σπίτια 126 Β4.4.7 Επάρκεια αστυνοµικής προστασίας 126 Β5. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ 128 Β5.1. Υδατικοί πόροι 128 Β Επάρκεια υδατικών αποθεµάτων 128 Β Ποιότητα του πόσιµου νερού 129 Β Προγράµµατα διαχείρισης νερού 130 Β5.2. Φυσικοί πόροι βιοποικιλότητα 131 Β Εδαφικοί πόροι 131 Β Ορεινοί όγκοι 131 6

7 Β άση και δασικές εκτάσεις 131 Β Χλωρίδα - Πανίδα 131 Β5.3. Τοπία ιδιαίτερου φυσικού καλούς 135 Β Υγροβιότοποι 135 Β5.4. Πιέσεις στο περιβάλλον 136 Β Υδατικοί πόροι Υδροφόρος ορίζοντας 137 Β Υδατικοί πόροι Επιφανειακά νερά 138 Β Εδαφικοί πόροι 138 Β ιάβρωση ή ρύπανση εδαφών 139 Β άση - δασικές εκτάσεις 139 Β5.5. ιαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων 139 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΕΠΑΡΚΗΣ ΣΤΕΓΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Γ1. ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ 141 Γ1.1. Χαρακτηριστικά κτιριακού αποθέµατος 141 Γ Ηλικία και µέγεθος κτιρίων 141 Γ Υλικά κτιρίων 142 Γ Περιοχές µε έντονα προβλήµατα 142 Γ Απόθεµα κτιρίων 144 Γ1.2. Χαρακτηριστικά αποθέµατος κατοικιών 144 Γ Αναλογία κτιρίων κατοικίας 144 Γ Αριθµός κατοικιών ανά κτίριο κατοικίας 145 Γ Αριθµός δωµατίων ανά κατοικία 145 Γ Τύποι κατοικιών 146 Γ Μέσο µέγεθος κατοικιών 146 Γ Κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες 147 Γ Βασικές λειτουργικές ελλείψεις κατοικιών 148 Γ1.3. Οικοδόµηση 148 Γ Πρόσφατη οικοδοµική δραστηριότητα 148 Γ Χαρακτηριστικά των νέων κτιρίων 149 Γ Χαρακτηριστικά των νέων κατοικιών 149 Γ2. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΕΓΑΣΗΣ 150 7

8 Γ2.1. Συνθήκες χρήσης κατοικίας 150 Γ Κανονικές και µη κατοικίες 150 Γ Πυκνότητα κατοίκησης 150 Γ2.2. Λειτουργικές εξυπηρετήσεις 151 Γ Σύνδεση µε τα βασικά δίκτυα 151 Γ3 ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΑ 152 Γ3.1 Αγορά γης και κατοικίας 152 Γ3.1.1 Η προσφορά κατά περιοχές 152 Γ3.1.2 Παρακολούθηση της αγοράς κατοικίας από τον ΟΤΑ 153 Γ3.1.3 Μεταφορά Σ. 154 Γ3.2 Κόστος Γης και Κατοικίας 154 Γ3.2.1 Κόστος αγοράς και διαθεσιµότητα γης και κατοικίας 154 Γ3.2.2 Ύψος ενοικίων 155 Γ3.3 Πρόσβαση σε γη και κατοικία 155 Γ Νοµικά, κοινωνικά και οικονοµικά εµπόδια 156 8

9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.ΤΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Το παρόν τεύχος αποτελεί το παραδοτέο για την ολοκλήρωση του 2ου Σταδίου «Ολοκλήρωση της βασικής ανάλυσης, τεκµηρίωσης και υπολογισµού δεικτών», που προβλέπεται στο Άρθρο 4, παράγραφος 2β της Σύµβασης της , µεταξύ του Συνδέσµου Βόρειας και Ανατολικής Αθήνας (Σ.Β.Α.Α.) και της Σύµπραξης Γραφείων Μελετών «ΣΗΜΑ Α.Τ.Ε.Μ.Ε. ΙΕ ΡΟΣ Α.Ε. Σαχανίδης Κυριάκος», για την εκπόνηση της µελέτης: «Ολοκληρωµένο Τοπικό Πρόγραµµα Βιώσιµης Ανάπτυξης, σε εφαρµογή της HABITAT AGENDA, της περιοχής του Συνδέσµου Β Α Αθήνας που περιλαµβάνεται στα διοικητικά όρια των ήµων Χαλανδρίου, Αγ. Παρασκευής, Χολαργού, Παπάγου, Νέου Ψυχικού, Ψυχικού και Φιλοθέης», σύµφωνα µε την υπ αριθµ. 57/2005 Απόφαση του ΣΒΑΑ, και σύµφωνα µε την υπ αριθµ. 62/2005 απόφαση έγκρισης του.σ. του ΣΒΑΑ. Η παραπάνω Μελέτη αποτελεί Υποέργο του Έργου: «Ολοκληρωµένο Τοπικό Πρόγραµµα Βιώσιµης Ανάπτυξης των ήµων του Συνδέσµου των 21 ΟΤΑ Β-Α Αθήνας µε την εφαρµογή της HABITAT AGENDA Αστικό Παρατηρητήριο». Εκπρόσωπος της σύµπραξης και υπεύθυνος για την επικοινωνία µε τον Εργοδότη (ΣΒΑΑ) έχει ορισθεί ο Ιωάννης Πάτας, Α.Τ.Μ. Πρόεδρος του.σ. της ΣΗΜΑ Α.Τ.Ε.Μ.Ε. Συντονιστής του Υποέργου έχει αναλάβει ο Απόστολος Μαλλάς, Οικονοµολόγος Χωροτάκτης, Μέλος του.σ. της ΣΗΜΑ Α.Τ.Ε.Μ.Ε. Ο Συντονιστής του Υποέργου έχει όλες τις αρµοδιότητες για το γενικό συντονισµό, την παρακολούθηση της µελέτης, τη σύνθεση των ειδικών µελετών, και την επικοινωνία µε τους εµπλεκόµενους φορείς. Η κατανοµή των εργασιών για την εκπόνηση της µελέτης έγινε ως εξής: Το Γραφείο Μελετών «Σαχανίδης Κυριάκος» ανέλαβε τα θέµατα ηµογραφίας και Κοινωνικής Ανάπτυξης. 9

10 Η «ΣΗΜΑ Α.Τ.Ε.Μ.Ε.» ανέλαβε τα θέµατα Οικονοµικής Ανάπτυξης, Χωροταξίας, Ποιότητας Ζωής και Περιβάλλοντος. Η «ΙΕ ΡΟΣ Α.Ε.» ανέλαβε τα θέµατα Πολεοδοµίας - Κατοικίας. Σύµφωνα µε το Άρθρο 4 της παραπάνω Σύµβασης, η Μελέτη αποτελείται από τέσσερα Στάδια: - Αναγνώριση των προβληµάτων τάσεων και αιτιών. - Ολοκλήρωση της βασικής ανάλυσης, τεκµηρίωσης και υπολογισµού δεικτών. - ιατύπωση του οράµατος και ολοκλήρωση της θέσπισης στόχων. - Εκπόνηση του Ειδικού Προγράµµατος Ολοκληρωµένων Παρεµβάσεων (Ε.Π.Ο.Π) Η εκπόνηση της µελέτης άρχισε από τις 9/12/2005, ηµεροµηνία υπογραφής της σύµβασης, και θα περαιωθεί εντός 17 µηνών από την ανωτέρω ηµεροµηνία, αλλά µε επέκταση του χρόνου αυτού κατά 3 µήνες λόγω των παρατάσεων που εγκρίθηκαν. Η µελέτη εκπονείται από Μελετητές των εξής ειδικοτήτων: α) Επιχειρησιακοί ερευνητές β) Οικονοµολόγοι γ) Περιβαλλοντολόγοι δ) Πολεοδόµοι δ) Χωροτάκτες και µε τη συνεργασία Συµβούλων (Ειδικοί σε θέµατα Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών (G.I.S.), Κοινωνιολόγοι, Συγκοινωνιολόγοι, κλπ. 10

11 2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Το παρόν Υποέργο εκπονείται βάσει των προδιαγραφών που εµπεριέχονται στο Τεύχος Προσαρµογή του Στρατηγικού Πλαισίου Ανάπτυξης του Συνδέσµου στους στόχους και τις προδιαγραφές της HABITAT AGENDA που εξέδωσε ο Σύνδεσµος των 21 ΟΤΑ Β.Α Αθήνας. Για την συλλογή των στοιχείων και την σύνταξη των µελετών και των Επιχειρησιακών σχεδίων (Ολοκληρωµένα προγράµµατα ράσης), ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στο µέρος ΙΙΙ, Μεθοδολογία εκπόνησης Επιχειρησιακών σχεδίων, Κεφάλαιο 2, «Μεθοδολογία και προδιαγραφές», του παραπάνω Τεύχους. Η Mελέτη θα περιέχει γενικές αναλύσεις, συµπεράσµατα για την περιοχή της µελέτης και σενάρια βιώσιµης ανάπτυξης, καθώς και όλα τα στοιχεία, αναλύσεις και συµπεράσµατα ανά ΟΤΑ. Οπωσδήποτε, η Μελέτη θα περιέχει τα ζητούµενα στο «Μέρος ΙV, είκτες Επιχειρησιακών Σχεδίων Πίνακες Μεθοδολογικά Στοιχεία Ανάλυσης, Κεφάλαιο 5 «Πίνακες», και Κεφάλαιο 6 «Βασικοί άξονες ιάγνωσης Προβληµάτων», που εµπεριέχονται στις προδιαγραφές του Συνδέσµου. Όλοι οι δείκτες που αναφέρονται στο Μέρος ΙV των προδιαγραφών του Συνδέσµου, θα παραδίδονται σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή συγκεντρωτικών πινάκων σύµφωνα µε τα υποδείγµατα του κεφαλαίου 5 του ίδιου µέρους. Παράλληλα όλα τα στοιχεία θα παραδίδονται σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή ανά Πολεοδοµική ενότητα, Στατιστικό Τετράγωνο ή Οικοδοµικό Τετράγωνο (στην καταλληλότερη ανάλυση για το είδος της πληροφορίας). Όπου είναι δυνατόν τα στοιχεία θα παραδίδονται σε διαχρονική µορφή ανά πέντε ή δέκα έτη. Θα παραδοθούν επίσης διάφορα υπόβαθρα σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή, όπως ορθοφωτοχάρτες, Γενικά Πολεοδοµικά Σχέδια 4 ήµων (Αγ. Παρασκευή, Ν. Ψυχικό, Χαλάνδρι, Χολαργός), Ρυµοτοµικά Σχέδια και των 7 ήµων, Υπόβαθρα των Απογραφών της ΕΣΥΕ µε τα Ο.Τ. στα όρια των Πολεοδοµικών Ενοτήτων, κλπ. Καθένας από τους 3 ήµους που δεν διαθέτουν ΓΠΣ (Παπάγου, Φιλοθέη και Ψυχικό) θα αντιµετωπισθεί Ενότητα. ως αποτελούµενος από µια Πολεοδοµική 11

12 3. ΠΡΟΟ ΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟ ΧΑΛΑΝ ΡΙΟΥ Μετά την σύσταση και συγκρότηση της Τοπικής Επιτροπής ΗΑΒΙΤΑΤ AGENDA (ΤΕΗΑ) του ήµου Χαλανδρίου, έγιναν δύο συναντήσεις εργασίας στις 27/2/2007 και στις 6/3/2007, του Εκπροσώπου της σύµπραξης των Γραφείων Μελετών κ. Ιωάννη Πάτα και του Συντονιστή της Μελέτης, κ. Αποστόλου Μαλλά, µε τα Μέλη της ΤΕΗΑ και τον Υπεύθυνο ΗΑΒΙΤΑΤ του. Χαλανδρίου κ. Αλ. Κάππο. Στις συναντήσεις αυτές έλαβε µέρος και ο κ. Χρήστος Κυριακόπουλος, Τεχνικός Σύµβουλος του ΣΒΑΑ. Κατά την 1η συνάντηση της 27/2/2007, οι Μελετητές ενηµέρωσαν τα Μέλη της ΤΕΗΑ για τους στόχους, το αντικείµενο, τη µεθοδολογία εκπόνησης και τις φάσεις της Μελέτης, για τον ρόλο της ΤΕΗΑ σε κάθε φάση, καθώς και για τον τρόπο συνεργασίας µε τους Μελετητές. Στη συνέχεια έγινε η παρουσίαση από τους Μελετητές των σχετικών µε τον. Χαλανδρίου κεφαλαίων του Τεύχους της Α Φάσης της Μελέτης, καθώς και του θεµατολογίου της Β Φάσης. Εξ άλλου, οι Μελετητές έδωσαν διευκρινήσεις στον Υπεύθυνο ΗΑΒΙΤΑΤ του ήµου για το «Ερωτηµατολόγιο θεµάτων περιβάλλοντος» που παρέδωσαν προς συµπλήρωση από τις αρµόδιες Υπηρεσίες του ήµου. Τα Μέλη της ΤΕΗΑ εξέφρασαν τις απόψεις τους για τα προβλήµατα του ήµου και για την ιεράρχησή τους. Τέλος συµφωνήθηκε να καταγραφούν οι τυχόν παρατηρήσεις των επί της Α Φάσης, καθώς και ο σχολιασµός των θεµάτων της Β Φάσης, και να συζητηθούν στην επόµενη συνάντηση εργασίας. Κατά την 2η συνάντηση της 6/3/07 τα Μέλη της ΤΕΗΑ κατέθεσαν στοιχεία για την ποιότητα των σχολικών κτιρίων, για τις πολιτιστικές δραστηριότητες, για τις χρήσεις γης, καθώς και για τα προβλήµατα κυκλοφορίας, στάθµευσης, ηµόσιας συγκοινωνίας, βαδισιµότητας, δικτύων και αστικού περιβάλλοντος. Ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων επί όλων των παραπάνω θεµάτων και συµφωνήθηκε να αποσταλεί αναλυτικό σηµείωµα στους Μελετητές µέχρι τις 15/3/

13 Τα παραπάνω στοιχεία αξιολογήθηκαν από τους Μελετητές και εντάχθηκαν στη συνολική εργασία συγκέντρωσης και επεξεργασίας στοιχείων που έγινε στο χρονικό διάστηµα από τις αρχές Οκτωβρίου 2006 έως το τέλος Μαρτίου 2007 για την εκπόνηση της Β Φάσης «Ολοκλήρωση της βασικής ανάλυσης, τεκµηρίωσης και υπολογισµού δεικτών» (2ο Στάδιο της. Μελέτης). 13

14 4. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Α ΤΟΥ Σ.Β.Α.Α Γεωγραφική Θέση Η Περιοχή Α έχει ως φυσικό όριο προς δυσµάς το λόφο Τουρκοβουνίων, ενώ προς βορρά οριοθετείται από την Λ. Καποδιστρίου, το τµήµα της Λ. Κηφισίας από το ύψος της Λ. Καποδιστρίου µέχρι τον κόµβο της Αττικής οδού, και το τµήµα της Αττικής οδού από τον κόµβο αυτόν µέχρι τον Σταθµό του Μετρό. Πλακεντίας. Βορειοανατολικά συνορεύει µε το. Γέρακα και το φυσικό της όριο προς ανατολάς είναι το όρος του Υµηττού, ενώ προς νότο συνορεύει µε το. Αθηναίων και το. Ζωγράφου. ιασχίζεται από δύο Μητροπολιτικές αρτηρίες του Λεκανοπεδίου της Αθήνας, τη Λ. Κηφισίας και τη Λ. Μεσογείων. ιακρίνεται σε δύο τµήµατα µε πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά: Α. Το µικρότερο σε έκταση δυτικό τµήµα που βρίσκεται µεταξύ του λόφου Τουρκοβουνίων και της Λ. Κηφισίας και αποτελείται από δύο συνεχόµενες κηπουπόλεις µε κατοίκους µεσαίων, ανώτερων και πολύ υψηλών εισοδηµάτων, τον. Ψυχικού στο νότιο µέρος και τον. Φιλοθέης στο βόρειο. Β. Το ανατολικό τµήµα που βρίσκεται µεταξύ της Λ. Κηφισίας και του Υµηττού, και αποτελεί αφ ενός µεν µια γραµµική προέκταση του µητροπολιτικού κέντρου της Αθήνας, µε υπερτοπικές διοικητικές λειτουργίες και οικονοµικές δραστηριότητες του Τριτογενούς Τοµέα, κυρίως στην ανατολική πλευρά της Λ. Κηφισίας και αµφοτέρωθεν κατά µήκος της Λ. Μεσογείων, αφ ετέρου δε µια περιοχή κατοικίας γενικά καλής ποιότητας, µε κατοίκους µεσαίων και ανώτερων εισοδηµάτων. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 περίπου, οι ήµοι του ανατολικού τµήµατος της Περιοχής Α αποτελούσαν µέρος της βόρειας προαστιακής ζώνης της Αθήνας. Εκτοτε όµως, αστικοποιήθηκαν ταχύτατα λόγω της έντονης οικοδοµικής δραστηριότητας (µε το σύστηµα της αντιπαροχής), χάνοντας σε µεγάλο βαθµό την ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος που διέθεταν, µε εξαίρεση τον ήµο Παπάγου που διατηρεί αρκετά στοιχεία από τον αρχικό του χαρακτήρα. 14

15 4.2. Έκταση Πληθυσµός Η Περιοχή Α έχει έκταση Ηα, και ο πληθυσµός της το 2001 ήταν κάτοικοι (Απογραφή ΕΣΥΕ), δηλαδή η µέση πυκνότητα ήταν περίπου 70 ατ/ηα. Ο οικονοµικά ενεργός πληθυσµός ανερχόταν σε άτοµα. Οι απασχολούµενοι ήταν περίπου, και εξ αυτών , δηλαδή το 63%, προέρχονταν από τους ήµους Χαλανδρίου και Αγίας Παρασκευής. Στην Περιοχή Α παρατηρείται µια αρκετά καλή οργάνωση της τοπικής κοινωνικής ζωής Χωροταξική Εξέλιξη Στην Περιοχή Α έχουν αναπτυχθεί κατά τα τελευταία 30 έτη δύο υπερτοπικά κέντρα, στους ήµους Χαλανδρίου και Αγίας Παρασκευής, που εξυπηρετούν µια ευρύτερη περιοχή του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος της Αθήνας, όπως ακριβώς και οι ζώνες διοικητικών και οικονοµικών δραστηριοτήτων που έχουν αναπτυχθεί γραµµικά στη Λ. Κηφισίας και στη Λ. Μεσογείων Ποιότητα Ζωής Οι επτά ήµοι της Περιοχής Α διαθέτουν γενικά καλή υλικοτεχνική και κοινωνική υποδοµή, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι δεν χρειάζονται βελτιώσεις. Τα κύρια προβλήµατα της Περιοχής Α ως προς την ποιότητα ζωής, αφορούν στην κυκλοφορία, τη στάθµευση οχηµάτων και τη βαδισιµότητα (περισσότερο στο ανατολικό τµήµα της), καθώς και στην προστασία του αστικού και περιαστικού πρασίνου και στις αναπλάσεις δηµόσιων χώρων. Στο ανατολικό τµήµα, ο πολεοδοµικός ιστός διαθέτει ακόµη σχετικά επαρκή φυτοκάλυψη, αν και έχει συντελεσθεί δραστική µείωση των ιδιωτικών κήπων, µετά από σαράντα χρόνια συνεχούς οικοδόµησης πολυκατοικιών. Στο δυτικό τµήµα, η φυτοκάλυψη είναι υψηλή. Εν τούτοις, κατά τα τελευταία δέκα χρόνια οι ιδιωτικοί κήποι περιορίζονται προοδευτικά από την ανοικοδόµηση (κυρίως στο. Ψυχικού). 15

16 4.5. Οικιστική Ανάπτυξη και Χρήσεις Γης Ο οικιστικός ιστός και οι χρήσεις γης στην Περιοχή Α έχουν διαµορφωθεί ως εξής: Η οικιστική ανάπτυξη έχει ακολουθήσει σε ικανοποιητικό βαθµό τα θεσµοθετηµένα πλαίσια των υφισταµένων Γενικών Πολεοδοµικών ή Ρυµοτοµικών Σχεδίων. Παρατηρούνται ωστόσο υπερβάσεις των όρων δόµησης (ποσοστό κάλυψης και Συντελεστής όµησης), ιδίως στις περιοχές µε υψηλό κόστος γης. Ο κορεσµός της οικιστικής γης είναι µεγάλος και το απόθεµα γης περιορισµένο. Οι χρήσεις γης χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθµό ανάµιξης σε µεγάλα τµήµατα των ήµων Ν. Ψυχικού και Χολαργού, και σε ορισµένα τµήµατα των ήµων Αγ. Παρασκευής και Χαλανδρίου. Η µίξη των χρήσεων εντείνεται κατά µήκος των δευτερευουσών αρτηριών των ανωτέρω ήµων, και µάλιστα εκείνων που συγκεντρώνουν την µέσω αυτών διαµπερή κυκλοφορία. Γενικά όµως στους παραπάνω ήµους κυριαρχεί η Γενική Κατοικία. Στους ήµους Ψυχικού, Φιλοθέης και Παπάγου έχουν εφαρµοσθεί σε πολύ µεγάλο βαθµό οι όροι των Ρυµοτοµικών Σχεδίων τους για χρήση αποκλειστικά κατοικίας. Υπερτοπικές λειτουργίες και χρήσεις, έχουν αναπτυχθεί γραµµικά κατά µήκος της Λ. Κηφισίας και της Λ. Μεσογείων, ως προέκταση του Μητροπολιτικού κέντρου της Αθήνας. Το γεγονός αυτό έχει σηµαντικές επιπτώσεις στην κυκλοφορία και τη στάθµευση γύρω από τα Οικοδοµικά Τετράγωνα που έχουν πρόσωπο ή γειτνιάζουν άµεσα µε τις δύο αυτές Λεωφόρους Οι Μετακινήσεις Τα έργα της ΠΑΘΕ στην περιοχή της Περιφέρειας Αττικής σε συνδυασµό µε την κατασκευή της Αττικής οδού, βελτίωσαν τις συνθήκες κυκλοφορίας στις διαδροµές εισόδου/εξόδου του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος της Αθήνας από και προς υτική Αττική, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Αερολιµένα Σπάτων και 16

17 Ανατολική Αττική. Ορισµένες από τις παραπάνω διαδροµές περνούν µέσα από την περιοχή του ΣΒΑΑ και µάλιστα από την Περιοχή Α. Ετσι, τα ανωτέρω έργα συνέβαλαν - σε συνέργια µε το Μετρό/Προαστιακό και τη υτική Περιφερειακή Υµηττού στην σχετική µείωση της διαµπερούς κυκλοφορίας µέσω της Περιοχής Α, και συγκεκριµένα στο τµήµα της Λ. Μεσογείων που βρίσκεται µέσα στα όριά της, δηλαδή από το ύψος της οδού Κατεχάκη µέχρι τον Σταυρό Αγίας Παρασκευής. Εν τούτοις, η σχετική βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών της Λ. Μεσογείων µέσα στα όρια της Περιοχής Α θα αντισταθµίζεται προοδευτικά λόγω της συνεχούς αύξησης του αριθµού των αυτοκινήτων, σε πρώτη φάση µέχρι να τεθούν σε λειτουργία οι τρεις νέοι Σταθµοί του Μετρό µεταξύ του Σταθµού Εθνικής Αµυνας και του Σταθµού Χαλανδρίου, και σε δεύτερη φάση µετά από τη νέα περίοδο βελτίωσης των κυκλοφοριακών συνθηκών, που θα ακολουθήσει αµέσως µετά την θέση σε λειτουργία των τριών αυτών Σταθµών (Χολαργού, Νοµισµατοκοπείου, Αγίας Παρασκευής). Η διάρκεια και ο βαθµός βελτίωσης των κυκλοφοριακών συνθηκών κατά τις δύο παραπάνω φάσεις, θα εξαρτηθούν από τον βαθµό χρήσης του Μετρό αφενός, και από τον ρυθµό αύξησης του αριθµού των αυτοκινήτων αφετέρου. Αντίθετα, η διαµπερής κυκλοφορία από το Μητροπολιτικό Κέντρο της Αθήνας µέσω της Περιοχής Α δια της Λ. Κηφισίας αυξήθηκε µετά τη θέση σε λειτουργία της Αττικής οδού, µε ρυθµό ταχύτερο από πριν, λόγω του ρόλου του κόµβου «Λ. Κηφισίας Αττικής οδού» ως σηµείου εισόδου/εξόδου από και προς το Λεκανοπέδιο. Σχετική βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών στο τµήµα της Λ. Κηφισίας που βρίσκεται µέσα στα όρια της Περιοχής Α, αναµένεται να σηµειωθεί όταν τεθεί σε λειτουργία η υπό µελέτη νέα γραµµή του Μετρό «Αλσος Βεΐκου Μαρούσι» η οποία θα διέρχεται από το Μητροπολιτικό Κέντρο της Αθήνας και θα το συνδέει µε το Ψυχικό, το Νέο Ψυχικό, την Φιλοθέη και το Χαλάνδρι, µε τους αντίστοιχους Σταθµούς «Φάρος, Φιλοθέη, Σίδερα, Ολυµπιακό Στάδιο». Μέχρι τότε όµως το ήδη υπάρχον κυκλοφοριακό πρόβληµα θα χειροτερεύει συνεχώς, εκτός αν ληφθούν άλλα κατάλληλα µέτρα. Εν όψει των ανωτέρω υπερτοπικών συγκοινωνιακών έργων, που θα ευνοήσουν τη λήψη νέων µέτρων και ρυθµίσεων για την κυκλοφορία και τη 17

18 στάθµευση συνολικά για την Περιοχή Α, θα είναι χρήσιµο για τους ήµους της περιοχής αυτής να µελετήσουν µια στρατηγική για ένα σύστηµα διαδηµοτικών συγκοινωνιών και διαδηµοτικών µέτρων και ρυθµίσεων της κυκλοφορίας (ιδιαίτερα δε της διαµπερούς) και της στάθµευσης, περιορίζοντας έτσι σε αυστηρώς τοπικά ζητήµατα την µονοµερή αντιµετώπιση των προβληµάτων αυτών. 18

19 5. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΧΑΛΑΝ ΡΙΟΥ 5.1 Ταυτότητα του ήµου Έκταση : στρέµµατα ή 1.080,5 Εκτάρια(Ha) Πληθυσµός : 2001 Πραγµατικός : Μόνιµος : Νόµιµος : Πυκνότητα: 6,75 ατ/στρ. ή 69,7 ατ/εκτ. Υψόµετρο : 185 µ. ( Μέσο Σταθµικό ) Νοικοκυριά : Μέλη Νοικοκυριών : Χαρακτ. Οικισµού : Αστικός Χαρακτ. Εδάφους : Πεδινό Πολεοδ. Ενότητες : έκα επτά (17) Απόσταση από Αθήνα : έξη ( 6 ) χλµ. 19

20 5.2. ιοικητική Οργάνωση και Βασικά Χαρακτηριστικά Ο ήµος Χαλανδρίου βρίσκεται σε υψόµετρο 185 µέτρων (µέσο σταθµικό) και σε απόσταση 6 χιλµ. Βορειοανατολικά της Αθήνας. Στην ανατολική πλευρά συνορεύει µε τον ήµο Αγίας Παρασκευής, Βορειοανατολικά µε το ήµο Γέρακα, Βόρεια µε τους ήµους Βριλησσίων και Μαρουσίου, υτικά µε τους ήµους Φιλοθέης και Ψυχικό και Νότια µε τους ήµους Νέου Ψυχικού και Χολαργού. Ο ήµος Χαλανδρίου είναι από τους µεγαλύτερους ήµους του συγκροτήµατος των 21 ήµων αλλά και του Λεκανοπεδίου τόσο σε έκταση όσο και ιδιαίτερα σε πληθυσµό. Η συνολική του έκταση είναι στρεµ. ( ή 1080,5 Ha) και αποτελείται από δέκα επτά ( 17 ) Πολεοδοµικές Ενότητες. Ο µόνιµος πληθυσµός του σύµφωνα µε την απογραφή της ΕΣΥΕ του έτους 2001 είναι άτοµα. Η περιοχή του σηµερινού Χαλανδρίου κατοικείται από την εποχή του Χαλκού και έφερε το όνοµα Φλύα που σηµαίνει εύκαρπη γη. Η περιοχή µετονοµάστηκε σε Χαλάνδρι κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους που σηµαίνει κλίνη, κρεβάτι, µοναχικός κοιτώνας, ή µοναχική καλύβα. Το έτος 1909 για πρώτη φορά τίθεται σε εφαρµογή σχέδιο πόλης και διαµορφώνεται µε βασικό άξονα την οδό Κηφισίας ενώ έως τότε ήταν η σηµερινή οδός Αποστολοπούλου. Μέχρι το 1925 η περιοχή ανήκε διοικητικά στο ήµο Αθηναίων και είχε αναπτυχθεί έντονη βιοτεχνική και εµπορική δραστηριότητα ενώ συνεχίζονταν και οι γεωργικές δραστηριότητες. Με τη βελτίωση του οδικού άξονα η περιοχή Χαλανδρίου µετατρέπεται σε θέρετρο και τόπο εξοχής για τους Αθηναίους. ηµιουργούνται πολλά καφενεία, ζαχαροπλαστεία και εξοχικές ταβέρνες ορισµένα από τα οποία είναι πασίγνωστα σε όλη την Αθήνα και διατηρούνται και σήµερα ( Αδάµ, Γκίνης, Μποέµ, Ηραίο, Ήβη, Ρέµβη, Φαρίντα). Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσµών, στην περιοχή Χαλανδρίου εγκαθίστανται πολλοί πρόσφυγες, οι οποίοι δίνουν νέα δυναµική και εξέλιξη στην περιοχή. Το έτος 1925 η περιοχή αποσπάται από το ήµο Αθηναίων και ανακηρύσσεται σε ανεξάρτητη κοινότητα και στις αρχές του έτους 1945 µετατρέπεται σε ήµο. 20

21 Στα επόµενα χρόνια παρατηρείται ραγδαία πληθυσµιακή αύξηση, σε σηµαντικό βαθµό ανεξέλεγκτη δόµηση, κοινωνική αλλοίωση αλλά και δηµιουργία ενός εύρωστου εµπορικού και επιχειρηµατικού κέντρου µε αυτάρκεια σε όλους τους τοµείς Φυσικό Περιβάλλον Ο ήµος Χαλανδρίου έχει µέσο σταθµικό υψόµετρο 185 µέτρα και διασχίζεται σε µήκος 3 χιλµ. από τη ρεµατιά, που έχει χαρακτηριστεί ως Προστατευόµενο Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Το Ρέµα αυτό αποτελεί έναν σηµαντικό πνεύµονα πρασίνου και επηρεάζει ευεργετικά το µικροκλίµα της περιοχής. Στο 80% περίπου της επιφάνειας του ήµου έχει ολοκληρωθεί ο πολεοδοµικός σχεδιασµός και παραµένει ένα σηµαντικό τµήµα στις περιοχές «Άνω Πάτηµα», «Πεύκο Πολίτη», «Πευκάκια» και την περιοχή γύρο από το νεκροταφείο που βρίσκεται στη διαδικασία ένταξης στο σχέδιο πόλης. Η περιοχή Χαλανδρίου αποτελούσε κάποτε τόπο εξοχής για τους Αθηναίους. Ιδιαίτερα δε το κέντρο της πόλης ήταν και σε κάποιο βαθµό παραµένει και σήµερα τόπος αναψυχής και συνάντησης των κατοίκων του Χαλανδρίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Υπήρχαν εκεί πολλά ( ορισµένα ακόµα διατηρούνται ) παραδοσιακά καφενεία και ζαχαροπλαστεία. Μέχρι και σήµερα το 60% περίπου των κτισµάτων στο Χαλάνδρι, είναι µονοκατοικίες και διπλοκατοικίες. Η υπερβολική όµως αύξηση της αξίας της γης καθώς και η µεγάλη ζήτηση τείνουν να αντικαταστήσουν τα µικρά κτίσµατα µε πολυώροφες κατασκευές, αξιοποιώντας έτσι πλήρως τον υφιστάµενο συντελεστή δόµησης. 21

22 5.4. Αναπτυξιακή Φυσιογνωµία του ήµου Από τη δεκαετία του 60 αρχίζει µια αλµατώδης ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή του ήµου Χαλανδρίου που συνεχίζεται µέχρι και σήµερα µε επιπτώσεις σε όλους τους τοµείς. Συγκεκριµένα έχουµε : α. Πληθυσµιακή αύξηση. Ο πληθυσµός του ήµου από το 1961 µέχρι το 2001 υπερδιπλασιάστηκε. β. Ταχεία και σε ένα βαθµό ανεξέλεγκτη δόµηση µε όλες τις επακόλουθες συνέπειες στην κυκλοφορία, στάθµευση ποιότητα ζωής κλπ. γ. Αλλοίωση του κοινωνικού ιστού και συγκέντρωση ανοµοιογενούς πληθυσµού αλλά κυρίως από µέσου και άνω εισοδηµατικού επιπέδου. δ. Ανάπτυξη εµπορικών επιχειρήσεων αλλά και παροχής υπηρεσιών. ε. Εγκατάσταση στα όρια του ήµου υπερτοπικών επιχειρήσεων και Υπηρεσιών. Τελικά ο ήµος Χαλανδρίου έχει αναπτυχθεί σε ένα εύρωστο εµπορικό κέντρο που όχι µόνο ικανοποιεί τις ανάγκες των κατοίκων του αλλά και άλλων περιοχών. Φυσικό ήταν η αλµατώδης αυτή ανάπτυξη να απαιτεί και ανάλογα έργα υποδοµής, βελτίωσης της ποιότητας της ζωής και κοινωνικών παροχών προς τους κατοίκους. Πολλά έργα έχουν γίνει αλλά πρέπει να γίνουν ακόµη περισσότερα, όπως αντιπληµµυρικής προστασίας, διευθέτησης των ρεµάτων, κατασκευή µεγάλων οδικών έργων, δηµιουργία πρασίνου κλπ. Ο ήµος Χαλανδρίου µόνος του ή σε συνεργασία µε άλλους ήµους έχει υλοποιήσει και υλοποιεί διάφορα αναπτυξιακά προγράµµατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 22

23 5.5. Χωροταξική Ένταξη. Ο ήµος Χαλανδρίου έχει εξελιχθεί σε ένα αυτόνοµο εµπορικό και επιχειρηµατικό κέντρο συγκεντρώνοντας και όλες τις υπηρεσίες που απαιτούνται στην περιοχή. Ένα µεγάλο µέρος του πληθυσµού εργάζεται µέσα στα όρια του ήµου. Βεβαίως υπάρχει και ένα σηµαντικό τµήµα του πληθυσµού που εργάζεται εκτός του ήµου, κυρίως στην Αθήνα ( ηµόσιοι, ιδιωτικοί Υπάλληλοι, Ελεύθεροι Επαγγελµατίες και Επιχειρηµατίες) αλλά και σε άλλες περιοχές ( σε βιοµηχανίες ). Στα όρια του ήµου υπάρχουν πολλές υπερτοπικές επιχειρήσεις και υπηρεσίες οι οποίες αύξησαν τον πληθυσµό του ήµου αλλά και την κυκλοφοριακή συµφόρηση µε όλες τις συνεπαγόµενες επιπτώσεις. Η πρόσβαση από το ήµο Χαλανδρίου στους µεγάλους µεταφορικούς άξονες έχει ως εξής : - Άµεση στη Λεωφόρο Κηφισίας αλλά και την Αττική οδό, µέσω της οποίας υπάρχει άµεση και ταχεία πρόσβαση στο αεροδρόµιο αλλά και την Πελοπόννησο καθώς και την Εθνική οδό Αθήνας Θεσσαλονίκης. - Υπάρχει σταθµός του ΜΕΤΡΟ και του Προαστιακού Σιδηρόδροµου για άµεση και ταχεία άφιξη στο αεροδρόµιο και την Κόρινθο. - Η σύνδεση µε την Αθήνα γίνεται : Οδικά µέσω της Λεωφόρου Κηφισίας. Με το ΜΕΤΡΟ Με λεωφορεία του ΟΑΣΑ Με άλλους ήµους του Λεκανοπεδίου µε πολλές γραµµές των λεωφορείων του ΟΑΣΑ. 23