Πανεπιζηήμιο Πειπαιώρ

Transcript

1 Πανεπιζηήμιο Πειπαιώρ Τμήμα Γιδακηικήρ ηηρ Τεσνολογίαρ και Ψηθιακών Σςζηημάηυν Μικποδιδαζκαλίερ για εκπαιδεςηικούρ Μεηαπηπρηαθή Γηπισκαηηθή Δξγαζία Βάηνο Οξθαληψηεο i Μάιορ 2011

2 Αθιεπώνεηαι ζηην οικογένειά μος ii

3 Πεπίλητη ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδεηαη ε ρξήζε θαηάιιεισλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ ηα νπνία είλαη απαξαίηεηα γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ πνπ ζα ζειήζεη λα δεκηνπξγήζεη κηα ειεθηξνληθή ηάμε. πγθεθξηκέλα, αθνξά ζε εξγαιεία δεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ θαη ζπζηήκαηα δεκηνπξγίαο αζθήζεσλ απηναμηνιφγεζεο ηθαλά λα ζπγθξνηήζνπλ κηα ειεθηξνληθή ηάμε εθφζνλ ππάξρνπλ νη ζπκκεηέρνληεο. Δπηπιένλ, αλαιχνληαη νη ζεσξίεο κάζεζεο πνπ αθνξνχλ ζηελ εθπαίδεπζε ελειίθσλ θαη ιεηηνχξγεζαλ σο βάζε γηα ηηο κηθξνδηδαζθαιίεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ. ηελ παξνχζα εξγαζία αλαιχεηαη ν ζρεδηαζκφο πνπ έγηλε κε βάζε ηα εηδηθά ραξαθηεξηζηηθά γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία εθπαηδεπνκέλσλ θαη ζα αλαιπζνχλ επηγξακκαηηθά νη ζηφρνη ηεο θάζε κηθξνδηαδαζθαιίαο θαζψο θαη ηνπ ζπλφινπ ηεο ειεθηξνληθήο ηάμεο. ηελ ζπλέρεηα, αλαιχεηαη ε ζρεδίαζε ηνπ φινπ ηνπ καζήκαηνο, νη αλάγθεο πνπ θαιχπηεη ε δεκηνπξγία ηνπ θαη θαζνξίδεηαη ε νκάδα ησλ ελήιηθσλ εθπαηδεπφκελσλ, ζηελ νπνία απεπζχλεηαη, κε ηα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Δπίζεο πξνζδηνξίδνληαη νη καζεζηαθνί ζηφρνη πνπ πξφθεηηαη λα επηηεπρζνχλ θαηά ηελ δηεμαγσγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ειεθηξνληθνχ καζήκαηνο. Σέινο πεξηγξάθνληαη κε ιεπηνκέξεηα ηα εθπαηδεπηηθά ζελάξηα ηνπ καζήκαηνο θαη γίλεηαη αλαθνξά ζηηο ηερλνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ πινπνίεζή ηνπ. iii

4 Abstract This paper presents the use of appropriate software tools for teachers looking to create an online classroom. Specifically, it focuses on content creation tools and selfassessment exercise systems needed for an e-class. Furthermore, we analyze the learning theories related to adult education that form the basis for these lessons. We also examine the design that was based on specific characteristics for this group of learners and analyze briefly the objectives of each lesson and the e-course as a whole. Then we discuss the design of the course in general, the needs that it covers and the identification of the target group and their general characteristics. The paper also identifies the learning objectives to be achieved in conducting the e-course. Finally, we describe the educational scenario of the course and refer to the technologies used to implement it. iv

5 Δςσαπιζηίερ Θεξκέο επραξηζηίεο εθθξάδσ ζηνλ Αλ. Καζεγεηή θν πκεψλ Ρεηάιε γηα ηελ επίβιεςε θαη ηε βνήζεηα πνπ κνπ παξείρε γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηπισκαηηθήο κνπ. Σέινο, εθθξάδσ ηελ επγλσκνζχλε κνπ ζηε ζχδπγν κνπ γηα ηελ ακέξηζηε ζπκπαξάζηαζε θαη βνήζεηά ηεο ζε φιε ηε δηάξθεηα ησλ κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ κνπ. v

6 Πίνακας Περιεχομένων Πεξίιεςε...iii Abstract... iv Δπραξηζηίεο... v 1 Εισαγωγή Αλάγθε γηα κηθξνδηδαζθαιίεο Η αμηνπνίεζε ηεο ηερλνινγίαο ζηηο κηθξνδηδαζθαιίεο γηα εθπαηδεπηηθνχο Η δνκή ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο Παξνπζίαζε εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ Αλάγθε εθπαίδεπζεο ελειίθσλ ζε εξγαιεία OpenSourceSoftware / FreeSoftware (OSS/FS) Γλσξηκία κε ηohotpotatoes Γλσξηκία κε ηo CourseLab Γλσξηκία κε ηo IHMC CMAP Tool Γλσξηκία κε ηo Camtasia Studio θαη ην Jing Γλσξηκία κε ηo Moodle Σα θξηηήξηα επηινγήο Παηδαγσγηθφ πιαίζην Η ζεσξία ηεο Δγθαζηδξπκέλεο ή Δκπιαηζησκέλεο Μάζεζεο (Situated Learning) Η ζεσξία ηεο Μάζεζεο Βαζηζκέλεο ζε πλζεηηθέο Δξγαζίεο (Project Based Learning) Σερλνινγία θαη ζχγρξνλα παηδαγσγηθά κνληέια ζηελ εθπαίδεπζε ελειίθσλ Δπηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα εθπαηδεπηηθψλ ζηελ Διιάδα θαη ζην Δμσηεξηθφ θνπφο, δνκή ηνπ καζήκαηνο θαη ζε πνηνπο απεπζχλεηαη Πεξηερφκελν ηνπ ειεθηξνληθνχ καζήκαηνο Δξγαιεία Quiz Assessment Δηζαγσγή ζην CourseLab Δηζαγσγή ζην Camtasia Studio Λνγηζκηθφ Concept Map (IHMC CMAP Tool) LMS ζπζηήκαηα Δθπαηδεπηηθφ ζελάξην vi

7 4.2.6 Σερλνινγίεο πινπνίεζεο Αμηνιφγεζε Δθπαηδεπηηθνχ Λνγηζκηθνχ Οξηζκφο Μέζνδνη αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ- δηακνξθσηηθή αμηνιφγεζε Δξσηήκαηα αμηνιφγεζεο πκκεηέρνληεο ζηελ αμηνιφγεζε Μειινληηθέο επεθηάζεηο ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ vii

8 1 Εισαγωγή 1.1 Ανάγκη για μικποδιδαζκαλίερ Δίλαη γεγνλφο φηη ην e-learning είλαη ν θαηλνηφκνο ηξφπνο, δηαθνξνπνηεκέλνο απφ ηελ παξαδνζηαθή δαζθαινθεληξηθή δηδαζθαιία. Πξνθχπηνπλ φκσο απιά πξαθηηθά εξσηήκαηα ζρεηηθά κε απηή ηε λέα εμέιημε: Πνηφο ζα είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ πεξηερνκέλνπ κηαο νπνηαδήπνηε δηδαζθαιίαο; Αλ νη ππεχζπλνη είλαη νη εθπαηδεπηηθνί, πνηνί ζα εθπαηδεχζνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη πνηφο ν ξφινο ηνπο; Θα κπνξνχζαλ ηξίηνη λα ζρεδηάζνπλ ηα καζήκαηα θαη λα δεκηνπξγήζνπλ ην πεξηερφκελν; Η απάληεζεηο πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία. Τπεχζπλνη γηα ην πεξηερφκελν ησλ καζεκάησλ πξέπεη λα είλαη απηνί πνπ έρνπλ ηελ ζεσξεηηθή θαηάξηηζε θαη δελ είλαη άιινη απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Δίλαη νη αξκφδηνη λα θξίλνπλ ην πεξηερφκελν, φρη κφλν γηαηί εκπεηξηθά έρνπλ θαηαλνήζεη ηηο καζεζηαθέο δπζθνιίεο αιιά θαη γηαηί θαηαλννχλ ηελ αιιεινπρία δξαζηεξηνηήησλ πνπ ζα πξέπεη λα ιάβνπλ ρψξα ψζηε λα επηηεπρζεί ν ζθνπφο πνπ είλαη ε θαηάθηεζε ηεο γλψζεο. Τπάξρεη φκσο κηα αληηθεηκεληθή δπζθνιία ε νπνία αθνξά ζηελ αλππαξμία πνιιέο θνξέο δεμηνηήησλ πνπ ζα επηηχρνπλ θάηη ηέηνην. Γηα παξάδεηγκα, έλαο θηιφινγνο έρεη εθπαηδεπηεί ζηελ ειιεληθή γιψζζα θαη πηζαλφλ κεηεθπαηδεπηεί ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο. Γελ έρεη απνθηήζεη φκσο δεμηφηεηεο ζηελ δηάξθεηα ηεο ηξηηνβάζκηαο 1

9 εθπαίδεπζεο ψζηε λα κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έλα ειεθηξνληθφ κάζεκα. Θα κπνξνχζε βέβαηα, ζε έλα ζεσξεηηθφ κνληέιν, λα είλαη επηβιέπσλ ζε κηα ηέηνηα δηαδηθαζία, αιιά απηφ ζεκαίλεη χπαξμε πφξσλ, πξάγκα πνπ δελ ζπκβαίλεη ζρεδφλ πνηέ. Θα κπνξνχζε πηζαλφλ κηα θεληξηθή ππεξεζία (π.ρ.τπνπξγείν ) λα παξέρεη κηα ηέηνηα δπλαηφηεηα, αιιά έηζη ζα ππήξρε ν θίλδπλνο λα δεκηνπξγήζνπκε θαη πάιη έλα ζηείξν αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπνπδψλ ην νπνίν ζα απφξξηπηε θάζε πξνζπάζεηα θαηλνηνκίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Αλ ινηπφλ επηθξνηνχκε θαη ζα έπξεπε - θάζε πξσηνπνξηαθή θαη κε κεξάθη πξνζπάζεηα πνπ ζα ήζειε λα θάλεη θάζε εθπαηδεπηηθφο, ζα πξέπεη λα βνεζήζνπκε απηφλ ψζηε λα δηεπξχλεη ηνπο νξίδνληέο ηνπ. Με ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία απνδεηθλχεηαη φηη κε απιέο κηθξνδηδαζθαιίεο ν εθπαηδεπηηθφο κπνξεί εχθνια θαη απιά λα δεκηνπξγήζεη εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν θαη πηζαλφλ κηα ειεθηξνληθή ηάμε βάδνληαο ηε δηθηά ηνπ πηλειηά ζηε δηαδηθαζία κάζεζεο. θνπφο επίζεο απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη λα απνκαθξχλεη ηνπο θφβνπο ηνπ γηα αλππαξμία δεμηνηήησλ ζρεηηθά κε ηνλ ρεηξηζκφ ησλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ. Να κπνξέζεη λα θαηαλνήζεη φηη ν ξφινο ηνπ σο εθπαηδεπηηθφο δελ ππνβαζκίδεηαη αιιά αληίζεηα εληζρχεηαη θαη ν ίδηνο παίδεη πξσηαξρηθφ ξφιν. Όηη πιένλ ν ίδηνο αμηνινγείηαη θαη γίλεηαη θαιχηεξνο θαζεκεξηλά κε ην λα αλαηξνθνδνηείηαη απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο. Όηη ε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ εξγαιείσλ μεθεχγεη απφ ηηο εκπεηξηθέο πξαθηηθέο πξνζκέηξεζεο ηεο γλψζεο θαη κπνξνχλ ηα απνηειέζκαηα ηα νπνία θαηαγξάθνληαη λα αλαρζνχλ ζε επηζηεκνληθά ζπκπεξάζκαηα. 2

10 ηφρνο απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη λα δείμεη φηη ν ππνινγηζηήο ππεξεηεί ηνλ άλζξσπν θαη ηελ αλάγθε ηνπ γηα εθπαίδεπζε θαη δελ ζπκβαίλεη ην αληίζεην. Σέινο, Θα ρξεζηκνπνηήζσ ηελ ιατθή έθθξαζε «Σα εξγαιεία θάλνπλ ην κάζηνξα» γηα λα ηνλίζσ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΣΠΔ (Σερλνινγηψλ ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ησλ Δπηθνηλσληψλ) ζηελ εθπαίδεπζε αιιά φρη σο απηνζθνπφ. Μέζα απφ απηή ηε δηπισκαηηθή ζα γίλεη ζαθέο κε ηελ ζηαληαξηνπνίεζε ζηα καζεζηαθά αληηθείκελα (SCORM) απηά γίλνληαη επαλαρξεζηκνπνηήζηκα θαη κπνξνχλ είηε λα γίλνπλ κέξνο κηαο άιιεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο είηε λα ηελ εκπινπηίζνπλ. Έηζη ηα ειεθηξνληθά κέζα κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ψζηε ε γλψζε ηξίησλ λα είλαη αζξνηζηηθή ζηνλ εθπαηδεπηηθφ, σο εθ ηνχηνπ θαη ζηνλ εθπαηδεπφκελν. Η αλάγθε γηα επηκφξθσζε εθπαηδεπηηθψλ δελ πξνθχπηεη σο κφδα ιφγσ ηεο πνηθηιίαο αιιά θαη ηεο θηιηθφηεηαο ησλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ. Φαίλεηαη λα είλαη κνλφδξνκνο ζε κηα λέα ζηξνθή ηεο εθπαίδεπζεο. ε απηφλ ην ηξφπν εθπαίδεπζεο ν ξφινο ηνπ εθπαηδεπηή δελ είλαη πξναηξεηηθφο αιιά θαζνξηζηηθφο. Γελ αληηθαζίζηαηαη απφ έλα άξηηα θηηαγκέλν ινγηζκηθφ αιιά πξέπεη λα είλαη βαζηθφ ζπζηαηηθφ ηνπ. Θα ήηαλ δφθηκν ην παξάδεηγκα ηεο εγθαηάζηαζεο ελφο ERP ζπζηήκαηνο ζε κηα εηαηξεία ρσξίο απηφ λα παξακεηξνπνηεζεί απφ ηνπο εηδηθνχο. Θα ήηαλ εληειψο άρξεζην θαη ππφ κηα έλλνηα επηθίλδπλν. Καηά ηελ ίδηα έλλνηα θαλέλα εξγαιείν απφ κφλν ηνπ δελ κπνξεί λα θέξεη απνηέιεζκα αλ ν ρεηξηζηήο ηνπ δελ έρεη πεξάζεη απφ ηελ δηαδηθαζία παξαγσγήο ρσξίο ην εξγαιείν απηφ θαζαπηφ. Άξα δελ κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε ειεθηξνληθφ πεξηερφκελν ή ειεθηξνληθή ηάμε αλ ζηε δηαδηθαζία δελ κεηέρεη ν ίδηνο 3

11 ν εθπαηδεπηηθφο. Με ηηο κηθξνδηδαζθαιίεο πνπ πξαγκαηεχεηαη ε παξνχζα δηπισκαηηθή γίλεηαη ζαθέο φηη ν εθπαηδεπηηθφο κπνξεί εχθνια θαη κε ηδίνπο πφξνπο λα δεκηνπξγήζεη κφλνο ηνπ ειεθηξνληθφ εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν. 1.2 Η αξιοποίηζη ηηρ ηεσνολογίαρ ζηιρ μικποδιδαζκαλίερ για εκπαιδεςηικούρ. Η ρξήζε ησλ ΣΠΔ σο δηαδηθαζία ζπληζηά κηα θαηλνηνκία ζηελ εθπαίδεπζε. Δρεη απνδεδεηγκέλα επηηχρεη κεγαιχηεξα πνζνζηά σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο νπνηαδήπνηε εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Η online εθπαίδεπζε έρεη ξίδεο ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε πνπ μεθηλά 100 ρξφληα πξηλ. Με ηελ Δηζαγσγή ηνπ παγθφζκηνπ Ιζηνχ νη δπλαηφηεηεο πξνζέγγηζεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ αλά ηνλ θφζκν απμήζεθαλ θαηαθφξπθα. H Gartner ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη φηη 1999 κφλν ην 12% ησλ εθπαηδεπηψλ έθαλαλ ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε. Σν 2002 ην πνζνζηφ έγηλε 30%. Παξά ην γεγνλφο φηη ην 2006 (πβξηδηθά κνληέια ει. Δθπαίδεπζεο θαη online εθπαίδεπζεο) ην πνζνζηφ έθηαζε ζην 55%, ην 2007 (54%) θαη 2008 (53%) είρακε κείσζε ηνπ ξπζκνχ αλάπηπμεο ηεο ρξήζεο ΣΠΔ. Η πξφβιεςε είλαη φηη ελψ ε παξαδνζηαθή ηάμε εμαθνινπζεί λα έρεη πςειά πνζνζηά πξνηίκεζεο έρνπκε θηάζεη ζε θαιφ βαζκφ νινθιήξσζεο θαη ζα πξέπεη λα εηνηκαδφκαζηε γηα ηελ δεχηεξε γεληά κνληέινπ ειεθηξνληθήο εθπαίδεπζεο. H ζπγθεθξηκέλε νκάδα εθπαηδεπνκέλσλ πνπ είλαη εθπαηδεπηηθνί πνπ βξίζθνληαη ζηελ Διιάδα ΔΜΔΑ (Middle East and Africa), θαη ε νπνία πξνηηκά 15% 4

12 πεξηζζφηεξν ηελ παξαδνζηαθή εθπαίδεπζε, ζχκθσλα κε ηελ Gartner, έρεη ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά. Δλψ ζπλήζσο είλαη αξσγφο ζε αιιαγέο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ζπρλά είηε απφ θφβν είηε απφ άγλνηα αληηζηέθεηαη ζε ηέηνηνπ είδνπο αιιαγέο. Έλαο εθ ησλ ζηφρσλ απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη λα απνδείμεη πφζν απιή είλαη ε δεκηνπξγία θαη δεκνζίεπζε πεξηερνκέλνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ γηα έλαλ εθπαηδεπηηθφ ρσξίο ηελ αλάγθε πξνυπάξρνπζαο γλψζεο ζε ηερλνινγίεο πνιπκέζσλ θαη δηαδηθηχνπ πέξαλ ηεο βαζηθήο. Η παξαθίλεζε (motivated learning) είλαη επίζεο έλαο απνδεθηφο κεραληζκφο εζηίαζεο ηεο πξνζνρήο ηνπ εθπαηδεπνκέλνπ εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο πνπ ην γλσζηηθφ αληηθείκελν θαίλεηαη πεξίπινθν. Σνλίδεηαη φηη ην επίπεδν δπζθνιίαο ζηηο ελ ιφγσ κηθξνδηδαζθαιίεο είλαη γξακκηθά απμαλφκελν ψζηε ν εθπαηδεπφκελνο λα κελ απνγνεηεπηεί. 1.3 Η δομή ηηρ διπλυμαηικήρ επγαζίαρ Η παξνχζα εξγαζία απνηειείηαη απφ 5 θεθάιαηα. ην πξψην θεθάιαην, ην νπνίν απνηειεί ην παξφλ θεθάιαην ηεο Δηζαγσγήο, ζα γίλεη αλαθνξά ζηελ αλάγθε πνπ εμππεξεηνχλ νη ζπγθεθξηκέλεο κηθξνδηδαζθαιίεο. Θα γίλνπλ κηθξέο ηζηνξηθέο αλαδξνκέο γηα λα γίλεη αληηιεπηή ε θάζε ζηελ νπνία βξηζθφκαζηε ζε ζρέζε κε ηελ ειεθηξνληθή κάζεζε. Σν πξψην θεθάιαην ζα θιείζεη κε ηελ ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο παξνχζεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, ην νπνίν είλαη νη κηθξφδηδαζθαιίεο γηα εθπαηδεπηηθνχο. 5

13 ην δεχηεξν θεθάιαην, ζα γίλεη αλαθνξά ζηα εξγαιεία γηα ηα νπνία δεκηνπξγήζεθαλ νη κηθξνδηδαζθαιίεο. ηηο αλαθνξέο απηέο πεξηιακβάλεηαη ν νξγαληζκφο ν νπνίνο ηα δεκηνχξγεζε, ν ηδξπηήο, αλ απηφο είλαη γλσζηφο, νη εθδφζεηο νη νπνίεο θπθινθφξεζαλ θαη νη αλαθνηλψζεηο γηα λέεο εθδφζεηο. ηε ζπλέρεηα ζα αλαιπζνχλ νη ιφγνη κε βάζε ηνπο νπνίνπο επηιέρηεθαλ ηα ζπγθεθξηκέλα ινγηζκηθά. ην ηξίην θεθάιαην ζα αλαιπζεί ην ζεσξεηηθφ πιαίζην ζην νπνίν βαζίδεηαη ην ειεθηξνληθφ πεξηερφκελν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί, πάλσ ζηηο νπνίεο ζρεδηάζηεθαλ νη κηθξνδηδαζθαιίεο. Πην ζπγθεθξηκέλα νη ζεσξίεο είλαη νη αθφινπζεο: ζεσξία ηεο Δγθαζηδξπκέλεο ή Δκπιαηζησκέλεο Mάζεζεο (Situated Learning) Μάζεζεο βαζηζκέλεο ζε πλζεηηθέο Δξγαζίεο (Project Based Learning) ην ίδην θεθάιαην ζα αλαθεξζνχλ παξφκνηα επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα εθπαηδεπηηθψλ ζηελ Διιάδα θαη ζην Δμσηεξηθφ. ην ηέηαξην θεθάιαην, ζα δνζεί ν ηξφπνο ζρεδίαζεο ησλ κηθξνδηδαζθαιηψλ θαη ζα δνχκε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπγθεθξηκέλεο νκάδαο εθπαηδεπνκέλσλ. ηελ ζπγθεθξηκέλε παξάγξαθν ζα αλαιπζνχλ ν ζθνπφο θαη νη καζεζηαθνί ζηφρνη. Σέινο, ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ θεθαιαίνπ ζα αλαιπζεί ε δνκή θαη ζα πεξηγξαθνχλ ηα εθπαηδεπηηθά ζελάξηα. ην πέκπην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην, ζα γίλεη αμηνιφγεζε ησλ κηθξνδηδαζθαιηψλ θαη ζα δνζνχλ ζπκπεξάζκαηα γηα ηελ κειινληηθή επέθηαζή ηνπ. 6

14 2 Παποςζίαζη επγαλείυν λογιζμικού 2.1 Ανάγκη εκπαίδεςζηρ ενηλίκυν ζε επγαλεία OpenSourceSoftware / FreeSoftware (OSS/FS) Σα εξγαιεία OSS/FS δηαηίζεληαη δσξεάλ απφ ην δηαδίθηπν θαη απηφο είλαη πνιχ βαζηθφο ιφγνο γηα ηελ πξνηίκεζε ρξήζεο ζε απηή ηελ εξγαζία. Δπηπιένλ, έρνπλ κεγάιν κεξίδην αγνξάο θαη είλαη ζπρλά πνιχ αμηφπηζην ινγηζκηθφ. ηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ έρνπλ θαιιίηεξεο επηδφζεηο απφ εκπνξηθά ινγηζκηθά θαζψο θαη κεγαιχηεξε αζθάιεηα, ίζσο ιφγσ ηεο δπλαηφηεηαο αλαζεψξεζεο παγθνζκίσο. Με βάζε ην γεγνλφο φηη ε γλψζε πξέπεη λα δηαρέεηαη ειεχζεξα θαη λα εκπινπηίδεηαη γηα λα παξακέλεη επίθαηξε, ε αλάγθε ρξήζεο OSS/FS είλαη πην επηηαθηηθή. Βέβαηα δελ κπνξεί θαλείο λα ακθηζβεηήζεη θάπνηα εκπνξηθά ινγηζκηθά ηα νπνία είλαη εκαθαλψs θαιιίηεξα απφ νπνηνδήπνηε OSS/FS. ηηο ζπγθεθξηκέλεο κηθξνδηδαζθαιίεο επηιέρζεθαλ απφ πιεπξάο OSS/FS ην HotPotatoes, ην CourseLab, ην IHMC CMAP Tool θαη ην Moodle. Απφ εκπνξηθά παθέηα επηιέρζεθε ην Camtasia Studio. 2.2 Γνυπιμία με ηohotpotatoes Σν HotPotatoes είλαη έλα πξφγξακκα πνπ δηαλέκεηαη ειεχζεξα κε ην νπνίν κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη θαλείο αζθήζεηο δηαθφξσλ κνξθψλ γηα ρξήζε είηε κέζσ δηαδηθηχνπ είηε θαηεπζείαλ ζε ππνινγηζηή. ηελ πξαγκαηηθφηεηα δεκηνπξγνχληαη html ζειίδεο κε φιε ηελ ινγηθή βαζηζκέλε ζε αξθεηφ javascript. Η ζνπίηα πξνγξακκάησλ δηαηίζεηαη απφ ηελ αλεμάξηεηε εηαηξεία Half-baked Software πνπ αλαπηχρζεθε κε ηε 7

15 βνήζεηα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Βηηφξηα ηνπ Καλαδά. Οη κέηνρνη είλαη νη Stewart Areal θαη Martin Holmes νη νπνίνη εξγάδνληαη ζην HCMC (Humanities Computing and Media Centre). Η θηινζνθία ηνπο είλαη πνιχ θνληά ζηηο κηθξνεηαηξείεο αλ θαη δελ δεζκεχνληαη φηη ζα παξακείλνπλ κηθξνί. θνπφο ηνπο είλαη θεξδίδνπλ ηφζα ρξήκαηα ψζηε λα κπνξνχλ λα θάλνπλ απηφ ζην νπνίν αξέζθνληαη θαη απηφ είλαη ην ινγηζκηθφ γηα ηνλ άλζξσπν. To HotPotatoes δελ ήηαλ πάληα δσξεάλ. Σνλ Ινχλην ηνπ 2009 φκσο ζηακάηεζε ε πψιεζε αδεηψλ ρξήζεο θαη ηνλ ίδην ρξφλν ζηα ηέιε ηνπ Απγνχζηνπ ζηακάηεζε θαη ε επίζεκε ππνζηήξημε. Βέβαηα ππάξρεη πάληα ην group ρξεζηψλ (Yahoo Groups) ζην νπνίν νη ρξήζηεο αιιεινβνεζνχληαη. Αλ θαη ην Hotpotatoes είλαη δσξεάλ ην ίδην δελ είλαη αλνηρηνχ θψδηθα ιφγσ ηεο πξντζηνξίαο ηνπ ( ζπκθσλεηηθά ηα νπνία είλαη δχζθνιν λα ζηακαηήζνπλ κνλνκεξψο) Η ηξέρνπζα έθδνζε HotPotatoes είλαη ε 6.3 θαη δηαηίζεηαη γηα windows θαη γηα linux εθφζνλ γίλεηαη ρξήζε ηνπ πξνγξάκκαηνο wine (WINdows Emulator-δωπεάν windows εξομοιωηήρ πος ςποκαθιζηά ηον WindowsNTKernel ). Μπνξεί θαλείο λα ρξεζηκνπνηήζεη παιαηφηεξε έθδνζε (ηελ 6.1) γηα νπνηνδήπνηε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα εθφζνλ απηφ ππνζηεξίδεη JVM (javavirtualmachine). Γελ ππάξρεη πξφβιεςε γηα ηελ έθδνζε 7 θαζψο νη πφξνη πνπ ππάξρνπλ πιένλ είλαη ιίγνη. 2.3 Γνυπιμία με ηo CourseLab To CourseLab αλαπηχρζεθε απφ ηελ WebSoftLtd. κε έδξα ηε Μφζρα. Γεκηνπξγήζεθε ην 1999 απφ απφθνηηνπο ηνπ Κξαηηθνχ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Μφζραο. 8

16 Έθηνηε ε εηαηξεία ζθνπφ έρεη ηελ δεκηνπξγία ηζρπξνχ θαη επθνιφρξεζηνπ ινγηζκηθνχ πνπ αθνξά ζηελ ειεθηξνληθή κάζεζε. ηφρνο ηνπ CourseLab είλαη ε δεκηνπξγία δηαδξαζηηθνχ πεξηερνκέλνπ ειεθηξνληθήο κάζεζεο κε βάζε ην νπνίν κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε κεγάιν εχξνο εθαξκνγψλ φπσο : Quiz Έξεπλεο γηα πειάηεο θαη ππαιιήινπο Δθπαηδεχζεηο γηα πσιήζεηο Οδεγίεο γηα δηαδηθαζίεο Δμεηάζεηο γηα πηζηνπνηήζεηο Simulation γηα εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ θ.α. Σν CourseLab ζπκκσξθνχηαη κε ηα αθφινπζα e-learning Standards : AICC SCORM 1.2 SCORM 1.3 (SCORM 2004) γηα ηα νπνία ζα αζρνιεζνχκε ιεπηνκεξψο παξαθάησ. Δίλαη ζπκβαηφ κε αξθεηά Learning Management Systems (LMS) φπσο : Akuter Enterprise ATutor BlackBoard Docebo 9

17 IBM Learning Space IBM Lotus Workplace Collaborative Learning Ilias Microsoft SharePoint Learning Kit Moodle Oracle ilearning SAP elearning Solution WebSoft WebTutor and WebTutor Lite Σέινο, ην CourseLab ππνζηεξίδεη ηα πην γλσζηά format φπσο html,js,giff,bmp,png,avi,mpeg,wmv,flv,mp3,swf,wav,adobe flash θιπ. 2.4 Γνυπιμία με ηo IHMC CMAP Tool Σν εξγαιείν IHMC CMAP tools είλαη ινγηζκηθφ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί απφ ην Florida Institute for Human and machine Cognition. Σν Ιλζηηηνχην είλαη κε θεξδνζθνπηθή νξγάλσζε θαη ζπλεξγάδεηαη κε αξθεηά παλεπηζηήκηα ζηελ Φιφξηληα. ηφρνο ησλ εξεπλεηψλ είλαη λα δηεπξχλνπλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ σο κνριφο γηα ηηο αλζξψπηλεο δπλαηφηεηεο. Κχξηνο ζηφρνο ησλ εξεπλεηψλ είλαη ε κνληεινπνίεζε θαη αληαιιαγή ηεο γλψζεο, ε πξνζαξκνζκέλε απηνλνκία, ε ξνκπνηηθή, νη πςεινχ επηπέδνπ δηεπαθέο, ε επηθνηλσλία θαη ε ζπλεξγαηηθφηεηα, ε ρξήζε ειεθηξνληθψλ κέζσλ ζηελ εθπαίδεπζε θαη άιια ζρεηηθά κε ηε γλψζε. Σα IHMC CMAP Tools είλαη 10

18 ζηελ νπζία κηα εξγαιεηνζήθε ινγηζκηθνχ πνπ είλαη ζαθψο ηεθκεξησκέλε θαη έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα εμάγεη ην απνηέιεζκα ζε αξρείν πνπ κπνξεί λα ηξέμεη απηφλνκα ή ζε Server. Η ζπγθεθξηκέλε εξγαιεηνζήθε ζπλεξγάδεηαη άςνγα κε ηνλ Cmap Server ν νπνίνο κε ηελ ζεηξά ηνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζην δηαδίθηπν γηα δψζεη ηελ δπλαηφηεηα ζε ρξήζηεο λα κνηξαζηνχλ, λα ζπλεξγαζηνχλ θαη λα θαηαζθεπάζνπλ κνληέια κάζεζεο. Θα κπνξνχζε θαλείο κε αθαηξεηηθφ πξνζδηνξηζκφ λα πεξηγξάςεη ηα IHM CCMAP tools ζαλ κηα ζνχπα ελλνηψλ πνπ ζην ηέινο ζπλζέηνπλ έλα κνληέιν γλψζεο γηα θάπνην αληηθείκελν. ηελ νπζία είλαη έλα ινγηζκηθφ κε ην νπνίν κπνξεί θαλείο λα θηηάμεη εχθνια έλαλ ελλνηνινγηθφ ράξηε θαη λα ηνλ εκπινπηίζεη κε πνιπκέζα. Οη εθδφζεηο δηαηίζεληαη γηα ιεηηνπξγηθάwindows, linux, MACOS θαη Solaris. 2.5 Γνυπιμία με ηo Camtasia Studio και ηο Jing Σν ζπγθεθξηκέλν ινγηζκηθφ δελ δηαηίζεηαη δσξεάλ θαη δελ είλαη αλνηρηνχ θψδηθα. Σν Camtasia Studio είλαη πξντφλ ηεο εηαηξείαο TechSmith (Ακεξηθή) ε νπνία εμεηδηθεχεηαη ζηελ παξαγσγή ινγηζκηθνχ θαηαγξαθήο νζφλεο (screen capture and recording software). Ιδξχζεθε ην 1987 απφ ηνλ William Hamilton ν νπνίνο είλαη πξφεδξνο κέρξη ζήκεξα. Παξακέλνπλ ζε εγεηηθή ζέζε ζηνλ θφζκν ηνπ screen capture απφ ηελ επνρή πνπ μεθίλεζαλ κε ην Snagit πξφγνλν ηνπ CamtasiaStudio. H TechSmith έρεη ζπλάςεη ζπλεξγαζία κε ηελ Trivantis ε νπνία είλαη ε παξαγσγφο εηαηξεία ηνπ Lectora Inspire. 11

19 Οη εθδφζεηο ηελ ηειεπηαία ηξηεηία είλαη νη 5.1, 6.0 θαη ηειεπηαία ε 7.0. Λφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη ην Camtasia Studio δελ είλαη δσξεάλ επηιέρηεθε θαη ε δσξεάλ έθδνζε ηνπ Jing ην νπνίν αλήθεη ζηελ ίδηα θαηεγνξία θαη είλαη ηηο ίδηαο εηαηξείαο. Σν Jing κπνξεί κε εμαηξεηηθά απιφ ηξφπν λα θάλεη screencapture θαη λα εμάγεη ην απνηέιεζκα ζε video ή θσηνγξαθία 2.6 Γνυπιμία με ηo Moodle Η πιαηθφξκα Moodle (Modular Object-Oriented Developmental Learning Environment) είλαη OSS/FS θαη ζεσξείηαη έλα απφ ηα πην γλσζηά CMS (Course Management Systems) ή αιιηψο LMS (Learning Management Systems). Η αλάπηπμε μεθίλεζε ζηηο 20 Απγνχζηνπ 2002 απφ ηνλ MartinDougiamas (1969, Απζηξαιία). Ο ίδηνο πήξε ην εξέζηζκα απφ ην WebCT ην νπνίν ηνλ απνγνήηεπζε αξθεηέο θνξέο θαη ζέιεζε λα μεθηλήζεη κηα πιαηθφξκα πνπ ζα θάιππηε πεξηζζφηεξεο αλάγθεο. Όπσο πξναλαθέξζεθε είλαη opensource θαη ππφθεηηαη ζην GNU Public License. Απηφ ελ πεξηιήςεη ζεκαίλεη φηη ην Moodle έρεη πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα, αιιά δίλεη ην δηθαίσκα ζηνλ θάζε ρξήζηε λα αληηγξάςεη ή λα αιιάμεη ηνλ πεγαίν θψδηθα αξθεί λα ζέηεη ζηελ δηάζεζε φισλ ηνλ αιιαγκέλν θψδηθα. Σν Moodle έρνληαο πεξίπνπ ρξήζηεο θαη φληαο κεηαθξαζκέλν ζε 75 γιψζζεο κπνξεί λα ηξέμεη ζε νπνηνδήπνηε ππνινγηζηή. Έρνληαο πξνζσπηθά θάλεη εγθαηαζηάζεηο ζε Intel (windows ή Linux),ζε ΑΙΥ (Unix-like ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα) ζε AS/400 (system i) θαη ζε z/os (system z), κπνξψ λα δηαβεβαηψζσ φηη ην ζπγθεθξηκέλν LMS είλαη εθηφο ησλ άιισλ θαη cross-platform. Οη πξνυπνζέζεηο πνπ 12

20 πξέπεη λα πιεξνχληαη είλαη ε χπαξμε ελφο WebServer πνπ ζα ππνζηεξίδεη γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PHP (HypertextPreprocessor) θαη ζα έρεη κία απφ ηηο γλσζηέο βάζεηο δεδνκέλσλ (MySQL, Postgres, MSSQL 2005, Oracle 10.2) σο repository θαη configuration βάζε δεδνκέλσλ. O Παηξηάξρεο ηνπ moodle Μ.Dougiamas βαζίζηεθε ζηελ παηδαγσγηθή ζεσξία ηνπ θνηλσληθνχ Κνλζηξνπβηθηηζκνχ πνπ είλαη ζηελ νπζία κηα επέθηαζε ηεο Θεσξίαο ηνπ Κνλζηξνπθηηβηζκνχ Θεσξίεο νη νπνίεο ζα αλαιπζνχλ παξαθάησ. Η ηειεπηαία έθδνζε moodle είλαη ζπκβαηή κε SCORM/AICC θαη IMSLD παθέηα. Σα standard SCORM/AICC θαη IMS ζα αλαιπζνχλ ζε επφκελε παξάγξαθν αιιά ππελζπκίδεηαη φηη ε ζπκβαηφηεηα κε απηά ηα standard ζεκαίλεη επαλαρξεζηκνπνίεζε ησλ καζεζηαθψλ αληηθεηκέλσλ, πξάγκα πνπ θάλεη ην Moodle έλα repository εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Γηα ηελ ηζηνξία νη εθδφζεηο ηνπ moodle έρνπλ σο εμήο: Η πξψηε έθδνζε 1.0 μεθίλεζε ην Οη κεγάιεο βειηηψζεηο έγηλαλ απφ ηελ 1.5 έσο ηελ ήκεξα δηαζέζηκε είλαη ε έθδνζε 2.0 ε νπνία ρξεζηκνπνηεί αξθεηέο απφ ηηο ηειεπηαίεο ηερλνινγίαο (π.ρ. Ajax) 2.7 Τα κπιηήπια επιλογήρ Η επηινγή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ έγηλε κε βάζε: 1. Σελ αληηπξνζσπεπηηθφηεηα ησλ εθαξκνγψλ κε βάζε ηελ δεκηνπξγία δηαθνξεηηθψλ θαηεγνξηψλ πεξηερνκέλνπ. 13

21 2. Σελ θηιηθφηεηα πξνο ηνλ εθπαηδεπφκελν. 3. Σν ρακειφ θφζηνο θηήζεο ησλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ. 4. Σν κεξίδην αγνξάο ην νπνίν έρνπλ ζηελ πίηα ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο. 5. Σελ δηαιεηηνπξγηθφηεηα κεηαμχ ησλ εξγαιείσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα ε επηινγή ελφο αλεμάξηεηνπ εξγαιείνπ δεκηνπξγίαο εξσηεκαηνινγίσλ ήηαλ αλάκεζα ζε QuestionMarkPerception, MacromediaCourseBuilder θαη HotPotatoes. Σν HotPotatoes αλ θαη δελ έρεη ην βαζκφ νινθιήξσζεο ησλ άιισλ δχν είλαη δσξεάλ θαη δνπιεχεη αξθεηά θαιά κε Moodle. H επηινγή ηνπ CourseLab έλαληη ηνπ XERTE, EXE θαη ReloadLDEditor έγηλε κε βάζε ην γεγνλφο φηη παξέρεη έλα WYSIWYG(WhatYouSeeIsWhatYouGet) πεξηβάιινλ θεηκελνγξάθνπ φπνπ απνπζηάδεη ν πξνγξακκαηηζκφο θάλνληαο ην πην ειθπζηηθφ ζε κε πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο. Η επηινγή ηνπ IHMCCMAPTool έγηλε ιφγσ έιιεηςεο ζαθνχο αληαγσληζκνχ απφ άιιν εξγαιείν ινγηζκηθνχ φζνλ αθνξά ην επίπεδν απιφηεηαο ρξήζεο (π.ρ. ζε ζρέζε κε ην XMIND). ε φηη αθνξά ηα εξγαιεία screen capture ηα OSS/FS είλαη ιίγα έσο αλχπαξθηα εθηφο θαη αλαθεξφκαζηε ζε Linux ινγηζκηθά. Γνθηκέο λα ηξέρνπλ ζε windows ιεηηνπξγηθά κε ρξήζε Cygwin έδεημαλ ηερληθά πξνβιήκαηα, νπφηε θαη κηα ηέηνηα επηινγή απεξξίθζε. Αλ θαη ππάξρνπλ Plugins γηα browsers (π.ρ. ην Capture Fox γηα firefox) πνπ κπνξνχλ λα θάλνπλ screencapture ζε θαλέλα δελ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα αιιαγήο ηνπ παξαγφκελνπ απνηειέζκαηνο. Ο κφλνο ζνβαξφο αληαγσληζηήο είλαη ην Captivate ηεο Adobe αιιά ην θφζηνο θηήζεο είλαη ηξηπιάζην. 14

22 Σέινο, φηαλ θάπνηνο επηιέγεη LMS ή LCMS ζην εξψηεκα γηαηί Moodle; ε απάληεζε είλαη ε αθφινπζε : ππάξρεη θάηη άιιν λα δηαιέμεηο;. ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ην Moodle επηιέρηεθε επεηδή είλαη δσξεάλ, έρεη κεγάιν κεξίδην αγνξάο, έρεη πςειφ βαζκφ νινθιήξσζεο θαη ζπλεξγάδεηαη ζρεδφλ κε φια ηα ππφινηπα εξγαιεία ινγηζκηθνχ. Γηα φια ηα εξγαιεία ινγηζκηθνχ ζηα θξηηήξηα επηινγήο ζπκπεξηιήθζεθε θαη ε δπλαηφηεηα εηζαγσγήο ή εμαγσγήο ζε SCORM. Σν ζηάληαξη SCORM (SharableContentObjectReferenceModel) είλαη κηα ζπιινγή ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ πνπ αθνξά ινγηζκηθφ ειεθηξνληθήο κάζεζεο. ηελ νπζία ην SCORM δίλεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο ηηο νδεγίεο ψζηε απηφ λα είλαη ζπκβαηφ κε άιια ινγηζκηθά ειεθηξνληθήο κάζεζεο. ηελ νπζία δίλεη ηηο πξνδηαγξαθέο ψζηε ην ειεθηξνληθφ πεξηερφκελν ελφο καζήκαηνο λα κπνξεί λα ηξέμεη ζε έλα LMS ζχζηεκα. Δίλαη γηα παξάδεηγκα φπσο έλα DVD ην νπνίν κπνξεί λα δηαβαζηεί απφ νπνηνδήπνηε DVDplayer. Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή αθξηβψο ηα DVDs θηηάρλνληαη κε ηέηνηεο πξνδηαγξαθέο ψζηε φια ηα players λα κπνξνχλ λα ηα δηαβάζνπλ. Όζν θη αλ αθνχγεηαη παξάδνμν ε πξνδηαγξαθή απηή δεκηνπξγήζεθε γηα ην Τπνπξγείν Δζληθήο Ακχλεο ηεο Ακεξηθήο. Ο ιφγνο είλαη πξνθαλήο : Δπεηδή ε αλάγθε γηα εθπαίδεπζε ζε έλαλ ηέηνην νξγαληζκφ είλαη πνιπδάπαλε θαη πνιχπινθε δεκηνχξγεζαλ ην Advanced Distributed Learning (ADL) specification group ψζηε λα ππάξρεη θνξεηφηεηα ζην εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν κεηαμχ εηεξνγελψλ ζπζηεκάησλ. Η αλάγθε γηα interoperability κε θηελφ θφζηνο θαίλεηαη θαη απφ ηνλ πην θάησ πίλαθα. 15

23 Πίλαθαο Παιδαγυγικό πλαίζιο Σελ ηειεπηαία δεθαεηία, νη αιιαγέο πνπ έρνπλ γίλεη ηελ πνιηηηθή, ηελ νηθνλνκία θαη ηνλ πνιηηηζκφ πξνθάιεζαλ θαη αιιαγέο ζην ρψξν ηεο Παηδείαο (Σζανχζε, 1993). Οη αιιαγέο απηέο νδήγεζαλ ηελ Δπξσπατθή έλσζε ζηελ ζεζκνζέηεζε ελφο θνηλνχ πιαηζίνπ δξάζεο γηα ηελ αλψηαηε εθπαίδεπζε κέζα ζην νπνίν πξέπεη λα θηλνχληαη νη ρψξεο κέιε (Μαπξνεηδήο Πέηξνπ, 2003). Η απμαλφκελε ρξήζε ησλ ηερλνινγηψλ ηεο Πιεξνθνξίαο ζε φινπο ηνπο ηνκείο, ζηηο θαπηηαιηζηηθέο θπξίσο ρψξεο, επηδξά αλάινγα θαη ζηελ παηδεία (Zembylas, Vrasidas, & McIsaac, 2002). Έλα άιιν θαηλφκελν, πνπ παξαηεξείηαη ιφγσ ησλ κεηαθηλήζεσλ πιεζπζκψλ, είλαη ε χπαξμε καζεηψλ κε δηαθνξεηηθή κεηξηθή γιψζζα. Έλα θαηλφκελν πνπ εθηφο ηνπ φηη δεκηνπξγεί ακεραλία ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο, είλαη έλα αίηην ζηελ αιιαγή ηνπ ηξφπνπ εθπαίδεπζεο. Οη αιιαγέο απηέο νδήγεζαλ θάπνηεο ρψξεο ζηε δεκηνπξγία «εζληθψλ επηπέδσλ κάζεζεο» ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε «βαζηθή κάζεζε». Ο θαζνξηζκφο ησλ «εζληθψλ επηπέδσλ» φκσο νδεγεί ηνπο εθπαηδεπηηθνχο λα ράλνπλ ηελ απηνλνκία ηνπο θαη ηα θίλεηξα γηα ζρεδηαζκφ πξνγξακκάησλ κε θαληαζία θαη δεκηνπξγηθφηεηα νπφηε θαηαιήγνπλ ζε ζηείξνπο εθαξκνζηέο ελφο πξνθαζνξηζκέλνπ αλαιπηηθνχ 16

24 πξνγξάκκαηνο, ζπρλά απαίδεπηε αληηγξαθή ελφο άιινπ, απφ κηα άιιε ρψξα, πνπ φκσο δελ έρεη ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηνπο ίδηνπο πφξνπο. ε έλα ηέηνην πνιχπινθν ζέκα αμία έρεη ε ζεσξεηηθή γλψζε ησλ παηδαγσγηθψλ κνληέισλ ζεσξηψλ ψζηε λα κπνξέζνπκε λα θαηαιήμνπκε ζε έλα ζχζηεκα ην νπνίν ζα είλαη απνηειεζκαηηθφ. ην ρψξν ηεο παηδαγσγηθήο ππάξρνπλ αξθεηέο ζεσξίεο αιιά νη επηθξαηνχζεο είλαη νη εμήο: Η ζεσξία ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο (situated learning) Η ζεσξία ηεο Μάζεζεο Βαζηζκέλεο ζε πλζεηηθέο Δξγαζίεο (Project Based Learning) νη νπνίεο ππεξθαιχπηνπλ ηα ππφινηπα κνληέια πνπ αθνξνχλ ηελ ειεθηξνληθή κάζεζε. 3.1 Η θευπία ηηρ Δγκαθιδπςμένηρ ή Δμπλαιζιυμένηρ Μάθηζηρ (Situated Learning) Οη Lave θαη Wenger νη νπνίνη δηαηχπσζαλ ην κνληέιν Δγθαζηδξπκέλεο Μάζεζεο (SituatedLearning) αληηκεησπίδνπλ ηε κάζεζε σο θνηλσληθή δηάδξαζε (δειαδή ζπκκεηνρηθά) θαη φρη σο ηελ θαηάθηεζε ζπγθεθξηκέλσλ γλσζηηθψλ ζρεκάησλ. Οη εθπαηδεπφκελνη δελ δηδάζθνληαη ζθέςεηο ή λνεκαηηθά κνληέια, αιιά ζπκκεηέρνπλ ζε πιαίζηα πνπ είλαη ήδε δνκεκέλα. Η απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζηφρνπ είλαη άξξεθηα δεκέλε κε ηελ ζπκκεηνρή ζηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο πνπ ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη απζεληηθέο δηαδηθαζίεο. Η κάζεζε αληηκεησπίδεηαη σο δηαδηθαζία θνηλσληθήο ζπκκεηνρήο θαη φρη σο αηνκηθή πξνζπάζεηα απφθηεζεο γλψζεο. 17

25 Σν κνληέιν ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο ζηεξίδεηαη ζε δχν βαζηθέο αξρέο (Tennant, 1997, ζ.77): «Γελ δπλάκεζα λα ζεσξνχκε πσο ππάξρεη γλψζε αλ δελ ππάξρεη πεξηβάιινλπιαίζην, αθεξεκέλνπ ή γεληθνχ ραξαθηήξα. Δίλαη αλαγθαίν, ε γλψζε λα ηνπνζεηείηαη θαη λα καζαίλεηαη ζε απζεληηθά πεξηβάιινληα-πιαίζηα, δειαδή ζε πιαίζηα πνπ πεξηιακβάλνπλ ηε γλψζε κέζα ζε εκπεηξηθέο ζπλζήθεο.» H λέα γλψζε θαη κάζεζε βξίζθεηαη κέζα ζηηο θνηλφηεηεο κάζεζεο θαη απαηηεί θνηλσληθή δηάδξαζε θαη νκαδηθή ζπλεξγαζία. Βαζηδφκελνη ζε απηέο ηηο αξρέο, ε Θεσξία ηεο Δγθαζηδξπκέλεο Μάζεζεο ζεσξεί φηη νη δξαζηεξηφηεηεο δελ ζα είλαη ζαθψο θαζνξηζκέλεο (ill- defined) θαη ηα πξνβιήκαηα αλαθαιχπηνληαη απφ ηνπο εθπαηδεπνκέλνπο θαη ιχλνληαη απφ απηνχο. Σν πεξηβάιινλ παξέρεη απζεληηθφ πιαίζην κάζεζεο θαη ππάξρεη άκεζε ζχλδεζε κε ηελ πξαγκαηηθή δσή. Η πην πάλσ δηαδηθαζία έρεη ραξαθηεξηζηεί απφ ηνπο Lave θαη Wenger σο «έγθπξε πεξηθεξηθή ζπκκεηνρή» (legitimate peripheral participation). «Έγθπξε» γηαηί φινη νη ζπκκεηέρνληεο απνδέρνληαη ηε ζέζε ηνπ καζεηή σο κέινπο ηεο θνηλφηεηαο κάζεζεο, «πεξηθεξηθή» γηαηί αξρηθά νη ζπκκεηέρνληεο βξίζθνληαη ζηελ πεξηθέξεηα ηεο θνηλφηεηαο κέρξη πνπ λα εκπιαθνχλ ζε πην ζεκαληηθά πξάγκαηα θαη, ηέινο, «ζπκκεηνρηθή» γηαηί ζπληζηά ηε δηαδηθαζία εθείλε δηα ηεο νπνίαο ε γλψζε απνθηηέηαη κέζσ ελεξγεηηθήο ζπκκεηνρήο φισλ ησλ αηφκσλ πνπ εκπιέθνληαη. Έλα αθφκε ραξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο Θεσξίαο είλαη φηη παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα αλαζηνραζκνχ ψζηε λα κπνξνχλ λα δηακνξθσζνχλ έλλνηεο. Δίλαη γλσζηφ φηη φηαλ νη εθπαηδεπφκελνη καζαίλνπλ κεραληθά γλσζηηθά αληηθείκελα πνπ πηζαλψο δελ 18

26 ζρεηίδνληαη κε ηα ελδηαθέξνληα ηνπο δελ θαηαθέξλνπλ ηειηθά λα κεηαθέξνπλ ηε γλψζε φηαλ ζα ρξεηαζηεί, επεηδή αθξηβψο απηή δελ έγηλε θηήκα κέζα ζε πξαγκαηηθφ πεξηβάιινλ εθκάζεζεο. Ο καζεηήο εκβαζχλεη ζε έλα γλσζηηθφ αληηθείκελν κέζα απφ δξαζηεξηφηεηεο θαη εξγαζίεο. Η Δγθαζηδξπκέλε κάζεζε εληζρχεη ηελ αζχγρξνλε εθπαίδεπζε, κε απηφλνκν ξπζκφ κάζεζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ππάξρεη αλά πάζα ζηηγκή αιιά νη ζπκκεηέρνληεο δελ ράλνπλ νχηε ηνλ ξπζκφ ηνπο αιιά νχηε ηελ απηνλνκία ηνπο. εκαίλεηαη εδψ φηη ηα LMS παξέρνπλ ηερληθά απηή ηε δπλαηφηεηα αξθεί λα έρεη ζρεδηαζηεί θαηάιιεια απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ. 3.2 Η θευπία ηηρ Μάθηζηρ Βαζιζμένηρ ζε Σςνθεηικέρ Δπγαζίερ (Project Based Learning) Η ζεσξία απηή πξεζβεχεη φηη ε κάζεζε πξέπεη λα βαζίδεηαη ζε ζπλζεηηθέο εξγαζίεο θαη είλαη κηα θαηλνηνκία γηα ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. ε αληίζεζε κε ην δαζθαινθεληξηθφ κνληέιν, ην κνληέιν ηνπ BPL βαζίδεηαη ζε καζεηνθεληξηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ε πεγέο γλψζεο βαζίδνληαη ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν. Οη καζεηέο, κέζσ ηεο εκπινθήο ηνπο ζε δξαζηεξηφηεηεο, αλαπηχζζνπλ ηα πεδία ησλ ελδηαθεξφλησλ ηνπο, πξνηείλνπλ ιχζεηο ζηα πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη, αλαθαιχπηνπλ απαληήζεηο ζε εξσηήκαηά ηνπο θαη ηειηθά παίξλνπλ απνθάζεηο ζρεηηθά κε ην πσο ζα επηηχρνπλ ην ζηφρν ηνπο νηθνδνκψληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ην γλσζηηθφ ηνπο κνληέιν [Druit, 1995]. 19

27 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ BPL είλαη ηα εμήο: Οη θνηηεηέο ιακβάλνπλ ηηο απνθάζεηο εληφο νξηζκέλνπ πιαηζίνπ. Τπάξρεη έλα πξφβιεκα ή πξφθιεζε ρσξίο πξνθαζνξηζκέλε ιχζε. Οη θνηηεηέο είλαη νη ζρεδηαζηέο ηεο δηαδηθαζίαο γηα ηελ επίηεπμε ηεο ιχζεο. Οη θνηηεηέο είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ πξφζβαζε θαη ηε δηαρείξηζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ζπιιέγνπλ. Αμηνιφγεζε ιακβάλεη ρψξα ζπλερψο. Οη θνηηεηέο ηαθηηθά πξνβιεκαηίδνληαη ζρεηηθά κε απηφ πνπ θάλνπλ. Σν ηειηθφ πξντφλ πνπ παξάγεηαη αμηνινγείηαη γηα ηελ πνηφηεηα. Η ηάμε έρεη κηα αηκφζθαηξα πνπ αλέρεηαη ιάζε θαη αιιαγέο. 3.3 Τεσνολογία και ζύγσπονα παιδαγυγικά μονηέλα ζηην εκπαίδεςζη ενηλίκυν Η ηερλνινγία ζηελ εθπαίδεπζε δελ είλαη απηνζθνπφο αιιά νχηε θαη παλάθεηα ζηα πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζηε ζχγρξνλε εθπαίδεπζε. Ιδηαίηεξα φκσο ζηελ εθπαίδεπζε ελειίθσλ θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζηηο κηθξνδηδαζθαιίεο είλαη έλα κέζν γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, φκσο έρεη δηαπηζησζεί φηη γίλεηαη εκπεηξηθή ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο. Δπηθεληξσλφκαζηε δειαδή ζην κέζν θαη φρη ζηνλ ζθνπφ. ηελ εμ απνζηάζεσο κάζεζε πνπ εθαξκφδεηαη ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα γηα παξάδεηγκα είλαη θπζηνινγηθή θαη απηαπφδεηθηε ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ, πξάγκα φκσο πνπ δελ 20

28 θαζηζηά θαη ηελ εθπαίδεπζε πην απνηειεζκαηηθή νξηζκέλεο θνξέο. Η απνπζία εθπαηδεπηηθνχ ζρεδηαζκνχ κε βάζε θάπνηα παηδαγσγηθή ζεσξία- φπνηα θαη αλ επηιεγεί- είλαη ην θχξην αίηην απνηπρίαο ελφο ηέηνηνπ πξνγξάκκαηνο. Βέβαηα ηα αίηηα απνηπρίαο δελ νθείινληαη κφλν ζηελ έιιεηςε εθπαηδεπηηθνχ ζρεδηαζκνχ αιιά θαη ζε ηερληθνχο ή νξγαλσηηθνχο ιφγνπο. Οη εθπαηδεπηηθνί πεηξακαηηδφκελνη ζηα εξγαιεία ηα νπνία δηαηίζεληαη πιένλ απιφρεξα, μερλνχλ πνιιέο θνξέο ην ξφιν ηνπο θαη επηδίδνληαη ζε αλνχζηεο ρξήζεηο κηαο ηερλνινγίαο πνπ πξνζθέξεη ιηγφηεξα ζηνλ εθπαηδεπφκελν. πλήζεηο πεξηπηψζεηο είλαη ε ζηείξα ειεθηξνληθνπνίεζε ζπκβαηηθψλ καζεκάησλ φπνπ ζπγρέεηαη ε γλψζε κε ηελ αζξφα παξνρή κε ζπλεθηηθήο πιεξνθνξίαο. Θεσξνχλ ιαλζαζκέλα φηη «ειεθηξνληθή κάζεζε» είλαη νη απιέο ηζηνζειίδεο παξνρήο καζεζηαθνχ πιηθνχ, ρσξίο λα ππάξρεη αξρή κέζε θαη ηέινο ζε κηα εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα (Ackermann, 1995). Έηζη κπνξεί θαλείο,αδίθσο, λα θαηεγνξήζεη ην κέζνλ (ΣΠΔ) ελψ ην πξφβιεκα παξακέλεη ζηελ θαθή ρξήζε. Η απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ηερλνινγηψλ εμαξηάηαη απφ ηξεηο παξάγνληεο ηελ θαηαιιειφηεηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηελ θαηαιιειφηεηα θαη ηνλ πινχην ησλ εξγαζηψλ πνπ δηαηίζεληαη, θαη ηνλ ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ν νπνίνο πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα έρεη εθπαηδεπηεί γη απηφ. (Depover 2000) Όια ηα πξνεγνχκελα απνηεινχλ ζπληζηψζεο ελφο εθπαηδεπηηθνχ ζρεδηαζκνχ ν νπνίνο πνηθίιεη αλάινγα κε ηελ παηδαγσγηθή ζεσξία ζηελ νπνία βαζίζηεθε. ηελ πεξίπησζε ησλ ελειίθσλ φπνπ ε εθπαίδεπζε είλαη πην ζπλεηδεηνπνηεκέλε πξέπεη ε 21

29 ρξήζε ησλ ΣΠΔ λα είλαη πην πξνζεγκέλε θαζψο νη εθπαηδεπφκελνη κπνξνχλ αλά πάζα ζηηγκή λα απηφ-αμηνινγεζνχλ θαη λα αμηνινγήζνπλ ηελ ρξεζηηθφηεηα ηεο πιεξνθνξίαο ηελ νπνία ιακβάλνπλ. Γελ ππάξρεη πεξηζψξην γηα παξαιείςεηο ή αζηνρία νχηε φινπ αιιά νχηε θαη κέξνπο ηεο εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζίαο. Η επθνιία εγθαηάζηαζεο θαη ρξήζεο, ε θηιηθφηεηα πξνο ην ρξήζηε θαη ε δπλαηφηεηα απηφαμηνιφγεζεο είλαη de-facto ζπζηαηηθά ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο. ηελ πεξίπησζε ηεο παξνχζεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο νη κηθξνδηδαζθαιίεο κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο βάζε ζηνλ ζρεδηαζκφ ψζηε ην ζχλνιν ηεο εθπαίδεπζεο λα γίλεη πην ειθπζηηθφ ζηνπο ζπγθεθξηκέλνπο εθπαηδεπνκέλνπο. Γελ είλαη αδφθηκν λα ην παξoκνηάζνπκε σο Startingguide γηα εθπαηδεπηηθνχο πνπ ζέινπλ λα δηαπηζηψζνπλ πφζν εχθνιε είλαη ε δεκηνπξγία δηαδηθηπαθψλ καζεκάησλ. 3.4 Δπιμοπθυηικά ππογπάμμαηα εκπαιδεςηικών ζηην Δλλάδα και ζηο Δξυηεπικό Παγθνζκίσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ην πξφγξακκα UNESCO for All (EFA) έρεη ζέζεη ζε πςειή πξνηεξαηφηεηα ηελ βειηίσζε ηεο εθπαίδεπζεο ζε παγθφζκην επίπεδν. Γηα ην ιφγν απηφ ην έξγν UNESCO ICT Competency Framework for Teachers είλαη ζε ζπλερή εμέιημε κε ζηφρν λα βειηηψλνληαη ζπλερψο νη εθπαηδεπηηθέο δηαδηθαζίεο. Ο ζθνπφο ηνπ είλαη ε βειηίσζε ησλ δεμηνηήησλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ παξά ην γεγνλφο φηη δελ επηθεληξψλεηαη κφλν ζηηο ICT (Information and Communication Technology) δεμηφηεηεο θαζψο πάληα ζπλδπάδεη παηδαγσγηθέο θαη νξγαλσηηθέο κεζφδνπο ψζηε κε 22

30 ηελ ρξήζε θαηάιιεισλ εξγαιείσλ λα επηηπγράλεηαη ζπλεξγαηηθφηεηα κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ κε ζθνπφ ηελ βειηίσζε ηεο εθπαίδεπζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα ην έξγν αθνξά ζε: Παξνρή βαζηθψλ δεμηνηήησλ ψζηε νη εθπαηδεπηηθνί λα κπνξνχλ λα ελζσκαηψλνπλ ΣΠΔ ζηε δηδαζθαιία ηνπο. Δπέθηαζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο ψζηε λα αλαδεηθλχεηαη ε παηδαγσγηθή, ε ζπλεξγαηηθφηεηα θαη νη θαηλνηνκίεο κε ηε ρξήζε ΣΠΔ. Δλαξκφληζε ησλ δηαθνξεηηθψλ απφςεσλ θαη ηνπ ιεμηινγίνπ πνπ αθνξνχλ ηηο ρξήζεηο ησλ ΣΠΔ ζηελ εθπαίδεπζε εθπαηδεπηηθψλ. χγθιεζε ζε έλαλ θνηλφ ππξήλα πξνγξάκκαηνο δεμηνηήησλ. Πην ζπγθεθξηκέλα νη πάξνρνη επαγγεικαηηθψλ εξγαιείσλ λα αλαπηχζζνπλ εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ην νπνίν ζα είλαη θνηλφρξεζην παγθνζκίσο. Θεσξψληαο ηξεηο πξνζεγγίζεηο ζηελ εθπαίδεπζε ( δπλαηφηεηα θαηαλφεζεο ηεο ηερλνινγίαο, εκβάζπλζε ζηελ απφθηεζε γλψζεο θαη ζηελ παξαγσγή λέαο γλψζεο) θαη βαζηζκέλν ζε 6 ζπζηαηηθά ηα νπνία είλαη ν ζθνπφο φξακα, ην πξφγξακκα ζπνπδψλ, ε παηδαγσγηθή, ηα ΣΠΔ,ε νξγάλσζε θαη ε θαηάξηηζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα δεκηνχξγεζε έλα λέν πιαίζην εθπαίδεπζεο. Κάζε έλα απφ απηά ηα ζπζηαηηθά, πνπ απνηειεί δνκηθφ ιίζν γηα ην πιαίζην απηφ, έρεη ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο φζνλ αθνξά ηελ εθπαίδεπζε εθπαηδεπηηθψλ. Πεξηιεπηηθά ην πξφγξακκα έρεη σο εμήο: 23

31 Την καηανόηζη ηηρ ηεσνολογίαρ πνπ ζθνπφ έρεη λα βνεζήζεη ηνπο εθπαηδεπφκελνπο, ηνπο πνιίηεο θαη γεληθά ην δπλακηθφ κηαο ρψξαο λα θαηαλννχλ ηελ ηερλνινγία ψζηε απηή λα γίλεηαη εξγαιείν γηα ηελ θνηλσλία κε ηειηθφ ζηφρν ηελ νηθνλνκηθή επκάξεηα. Όηαλ νη εθπαηδεπηηθνί θαηαλνήζνπλ απηφλ ηνλ ζθνπφ γίλνληαη αξσγνί απηνχ ηνπ νξάκαηνο θαη αληαπνθξίλνληαη αθνινχζσο. Την εμβάθςνζη ζηην απόκηηζη γνώζηρ πνπ ζθνπφ έρεη λα δψζεη εξγαιεία ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο ψζηε λα ιχλνπλ πξαγκαηηθά πξνβιήκαηα ηεο θνηλσλίαο, ηεο νηθνλνκίαο θαη ηνπ εξγαζηαθνχ βίνπ. Η Παηδαγσγηθή βαζίδεηαη εδψ ζε ζπλεξγαηηθά πξνβιήκαηα θαη ζε project-based κάζεζε. Οη εθπαηδεπηηθνί απφ ηελ πιεπξά ηνπο καζαίλνπλ λα εκπιέθνληαη ζε καζεηνθεληξηθή δηαδηθαζία θαη ν ξφινο ηνπο είλαη λα θαηαζθεπάδνπλ πξαγκαηηθά πξνβιήκαηα θαη λα θαζνδεγνχλ ηνπο καζεηέο ζηελ θαηαλφεζε ηνπο. Δπίζεο βνεζνχλ ηνπο καζεηέο ζηνπο λα παξαθνινπζνχλ ην πιάλν επίιπζεο ηνπ πξνβιήκαηνο. Με απηή ηελ πξνζέγγηζε, θαη ιφγσ ηεο δπλακηθήο ηελ νπνία έρεη κία ηάμε, νη εθπαηδεπηηθνί ζα πξέπεη λα ππνδείμνπλ-πηνζεηήζνπλ εξγαιεία ινγηζκηθνχ ζρεηηθά κε ην πεδίν ηνπο φπσο επίζεο θαη εξγαιεία αλάιπζεο δεδνκέλσλ. Την παπαγυγή νέαρ γνώζηρ ε νπνία είλαη ζπλερψο ζπλδεδεκέλε κε ηελ δηα βίνπ κάζεζε. ηφρνο ησλ εθπαηδεπηηθψλ είλαη λα δεκηνπξγήζνπλ κηα θνηλφηεηα (community) ψζηε ε γλψζε λα εκπινπηίδεηαη ζπλερψο αθνχ νη καζεηεπφκελνη ζα βξίζθνληαη ζε ζπλερή επαθή κε ην ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθφ αληηθείκελν. Σα ζρνιεία κεηακνξθψλνληαη ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα ζηα νπνία φινη είλαη εκπιεθφκελνη ζε κηα καζεζηαθή δξαζηεξηφηεηα. Τπφ απηή ηελ έλλνηα νη εθπαηδεπηηθνί γίλνληαη θαη απηνί εθπαηδεπφκελνη θαη παξαγσγνί γλψζεο ιφγσ ησλ πεηξακαηηζκψλ θαη ησλ 24

32 θαηλνηνκηψλ νη νπνίεο πξνθχπηνπλ απφ ζπλεξγαζία κε άιινπο εθπαηδεπηηθνχο φζνλ αθνξά ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Μηα αληίζηνηρε πξνζπάζεηα ίδηνπ κεγέζνπο είλαη απηή ηεο Intel κε ην Intel Teach Program. ην πξφγξακκα ζπκκεηέρνπλ 9 εθαηνκκχξηα εθπαηδεπηηθνί ζε πεξηζζφηεξεο απφ 60 ρψξεο. θνπφο απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε ελζσκάησζε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνχ είλαη ζηελ Ιλδία φπνπ ε παξαδνζηαθή δηάιεμε ζηελ ηάμε αληηθαηαζηάζεθε απφ κηα δηαδηθαζία φπνπ εθπαηδεπηηθνί θαη εθπαηδεπφκελνη είλαη εηαίξνη ζε κηα εθπαηδεπηηθνί δηαδηθαζία φπνπ πξνσζείηαη ε θξηηηθή ζθέςε, ε ζπλεξγαηηθφηεηα θαη ε ιχζε απζεληηθψλ πξνβιεκάησλ. Μηθξήο δηάξθεηαο κηθξν-δηδαζθαιία γίλεηαη θαη απφ ηελ Google κε ηελ Αθαδεκία εθπαηδεπηηθψλ ε νπνία έρεη ζρεδηαζηεί γηα εθπαηδεπηηθνχο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. ην ζπγθεθξηκέλν ζπκππθλσκέλν πξφγξακκα νη εκπιεθφκελνη βξίζθνληαη γηα κηα κφλν εκέξα θαη πεηξακαηίδνληαη κε ηα δσξεάλ εξγαιεία ηεο Google, ιακβάλνπλ πιεξνθνξίεο πνπ κπνξνχλ λα κνηξάδνληαη κε ζπλαδέιθνπο ηνπο θαη δνπλ ζε έλα θαηλνηφκν επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ. ην ηέινο ηεο εκέξαο νλνκάδνληαη Google Certified Teachers κε ηελ πξνζδνθία φηη ζα κνηξαζηνχλ ηελ εκπεηξία ηνπο κε ηνπο ηνπηθνχο ζπλαδέιθνπο ηνπο. ηελ Διιάδα θαη ζηα πιαίζηα ηεο εθπαίδεπζεο επηκνξθσηψλ ην Τπνπξγείν Παηδείαο δηα Βίνπ Μάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ ιεηηνπξγψληαο σο θνξέαο θαη κε ηελ ρξεκαηνδφηεζε πνπ γίλεηαη απφ ΔΠΑ ε νπνία πινπνηείηαη κε ηε 25

33 ζπγρξεκαηνδφηεζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν) θαη ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ θαη είλαη επξχηεξα γλσζηή σο έξγν επηκφξθσζεο Β' επηπέδνπ θάλεη κηα πξνζπάζεηα επηκφξθσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζε απηή ηελ θαηεχζπλζε. Σν πξφγξακκα πεξηιακβάλεη ηα εμήο: Βαζηθέο αξρέο παηδαγσγηθήο αμηνπνίεζεο ησλ ΣΠΔ (ζεσξίεο κάζεζεο ζε ζρέζε κε ηηο ΣΠΔ, βαζηθέο έλλνηεο δηδαθηηθήο, θαηαζθεπή δηαδηθηπαθνχ πιηθνχ θιπ) Γηδαθηηθή επί κέξνπο γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ (θαηά θιάδν) Παηδαγσγηθή αμηνπνίεζε ηνπ Γηαδηθηχνπ (ζεσξεηηθφ ππφβαζξν, εθπαηδεπηηθέο πχιεο θιπ) Μεζνδνινγία ηεο επηκφξθσζεο ελειίθσλ Μεζνδνινγία ηεο κηθηήο κάζεζεο (blendedlearning) Παηδαγσγηθή ρξήζε εξγαιείσλ γεληθήο ρξήζεο Παηδαγσγηθή αμηνπνίεζε εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ web 2.0 (blogs, wikis,podcasts, rssfeeds, socialnetworks, 3DVirtualEnvironments, e-portfolios θ.α.) Λεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δηαδξαζηηθψλ ζπζηεκάησλ δηδαζθαιίαο θαη απνδνηηθή ρξήζε ηνπο κέζα ζηελ ηάμε Γεληθά Θέκαηα εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ (ραξαθηεξηζηηθά, θαηεγνξίεο, γεληθέο αξρέο ζρεδηαζκνχ θιπ) Γεληθέο αξρέο γηα ηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη δηδαθηηθψλ ζελαξίσλ 26

34 Δθκάζεζε θαη παηδαγσγηθή αμηνπνίεζε ζπγθεθξηκέλσλ ινγηζκηθψλ (θαηά θιάδν) Δπεμεξγαζία πνιπκεζηθνχ πιηθνχ Αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κε ρξήζε εθπαηδεπηηθψλ ινγηζκηθψλ ή άιισλ ςεθηαθψλ εξγαιείσλ γηα ηε δηδαζθαιία ησλ καζεκάησλ (θαηά θιάδν) Αλάπηπμε κηθξψλ εθπαηδεπηηθψλ εθαξκνγψλ (applets) Υξήζε θαη εθπαηδεπηηθή αμηνπνίεζε ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ (LMS) θαη αζχγρξνλε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο Τπνδεηγκαηηθέο δηδαζθαιίεο θαη πξαθηηθέο αζθήζεηο ηνηρεία ηερληθήο ππνζηήξημεο ζρνιηθψλ εξγαζηεξίσλ Κάζε εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα δηαξθεί 350 ψξεο. Σν ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα είλαη ζηε ζσζηή θαηεχζπλζε επηκφξθσζεο εθπαηδεπηηθψλ έρνληαο φκσο ηελ εμήο δηαθνξνπνίεζε απφ ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή. Η δηάξθεηα είλαη κάιινλ κηθξή ζε ζρέζε κε ηνλ φγθν ηεο γλψζεο ε νπνία δίλεηαη θαη είλαη κάιινλ κεγάιε γηα λα ηελ παξαθνινπζήζεη θάπνηνο εθηφο σξψλ εξγαζίαο. Η παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία δίλεη ηελ δπλαηφηεηα, ρσξίο ζεσξεηηθφ ππφβαζξν (ζεσξίεο κάζεζεο) ζε θάπνηνλ εθπαηδεπηηθφ λα κπνξέζεη εχθνια θαη γξήγνξα λα 27

35 απνθηήζεη δεμηφηεηεο σο πξνο ηελ δεκηνπξγία ειεθηξνληθνχ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Γελ λνείηαη βέβαηα πξαθηηθή ρσξίο ζεσξία αιιά ζηελ πεξίπησζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ κπνξεί ην δεηνχκελν λα είλαη έλα π.ρ. Hands-on-labs ή έλα Quickguide θαη απηφ γηαηί νη απαηηήζεηο ζε πφξνπο λα είλαη κεγάιε ζε ζρέζε κε ην πξφγξακκα ηνπ ππνπξγείνπ. Δίλαη ζαθέο φηη ζε έλα ηδεαηφ εθπαηδεπηηθφ κνληέιν ε επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζα έπξεπε λα είλαη έηζη φπσο ην ππνπξγείν πηζηεχεη, αιιά δεδνκέλεο ηεο πθηζηάκελεο ζπληζηψζαο ( σξάξην εξγαζίαο/ακνηβή, ρξφλνο εθηφο σξαξίνπ εξγαζίαο, ζπλνιηθφο ρξφλνο) ηα απνηειέζκαηα ελφο ηέηνηνπ πξνγξάκκαηνο λα είλαη απξφβιεπηα. Η παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία παξνπζηάδεη αξθεηά θνηλά ζηνηρεία κε ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα αιιά ε «ζπκπχθλσζε» γλψζεο ε νπνία έρεη ηελ θαζηζηά πεξηζζφηεξν «επξέσο θνηλνχ». Έλα παξφκνην πξφγξακκα ππήξμε ζηελ γεηηνληθή Σνπξθία ( έσο ζήκεξα) φπνπ ε επηκφξθσζε εθπαηδεπηηθψλ είλαη βαζηθνχ επηπέδνπ θαη ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ Microsoft. Σν πξφγξακκα έδεημε ρξήζηεο αιιά κφλν εθπαηδεπηηθνί θαη δεκφζηνη ππάιιεινη παξακέλνπλ ζε απηφ. Λφγσ ηεο εηαηξείαο πνπ ρξεκαηνδφηεζε ην έξγν (Microsoft) ε ζεκαηνινγία ήηαλ ε εμήο: Basic Concepts of Information Technology Microsoft Windows XP Office software Communication 28

36 Σν πξφγξακκα είρε σο απνηέιεζκα νη εθπαηδεπηηθνί λα βειηηψζνπλ ηηο δεμηφηεηέο ηνπο ζηε ρξήζε ππνινγηζηψλ θαη επηπιένλ λα απμεζνχλ νη πσιήζεηο ππνινγηζηψλ (θπξίσο θνξεηψλ) ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Ο ζθνπφο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξνγξάκκαηνο δηαθέξεη απφ ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία. Θεσξεί δεδνκέλε ηελ χπαξμε δεμηνηήησλ ζηε ρξήζε ππνινγηζηψλ θαη δελ είλαη εξγαιεηνθεληξηθή. Γελ ρξεζηκνπνηεί απιφ ινγηζκηθφ κηαο εηαηξείαο αιιά ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα ην νπνίν θαιχπηεη φιεο ηηο αλάγθεο ελφο εθπαηδεπηηθνχ πνπ ζέιεη λα δεκηνπξγήζεη θαη λα δεκνζηεχζεη ειεθηξνληθφ εθπαηδεπηηθφ πιηθφ. 29

37 4 Σκοπόρ, δομή ηος μαθήμαηορ και ζε ποιοςρ απεςθύνεηαι. Σα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εθπαηδεπφκελσλ πνπ απεπζχλεηαη ε ζπγθεθξηκέλε δηπισκαηηθή είλαη νη εθπαηδεπηηθνί πξσηνβάζκηαο, δεπηεξνβάζκηαο θαη ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Δίλαη ινηπφλ ελήιηθεο, ραξαθηεξηζηηθά ησλ νπνίσλ ζα αλαιπζνχλ ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο, νη νπνίνη ζεσξεηηθψο ηνπιάρηζηνλ δηαζέηνπλ λννηξνπία ε νπνία βνεζά ζηελ εθπαίδεπζή ηνπο. Οη ζπγθεθξηκέλεο κηθξνδηδαζθαιίεο είλαη ζρεδηαζκέλεο εηδηθά γηα αλζξψπνπο κε απηνεθηίκεζε ιφγσ ηεο αθαδεκατθήο θαηάξηηζεο πνπ δηαζέηνπλ. Με ηελ παξαδνρή φηη δηαζέηνπλ απιέο βαζηθέο δεμηφηεηεο ζηελ ρξήζε ππνινγηζηή (θεηκελνγξάθν, ρξήζε θπιινκεηξεηή) ζα θαηαλνήζνπλ πφζν απιή είλαη ε ζπξξαθή θαη δεκνζίεπζε ειεθηξνληθνχ εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ. Αλ νη πξνυπάξρνπζεο δεμηφηεηεο ζε ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο είλαη πεξηζζφηεξεο ηφηε ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ κηθξνδηδαζθαιηψλ ζα είλαη κεγαιχηεξε. Η δηα βίνπ κάζεζε σο δηθαίσκα είλαη ν λένο νξίδνληαο ζηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα. Καηαιήγεη λα γίλεηαη θαη ππνρξέσζε φηαλ ν εκπιεθφκελνο είλαη εθπαηδεπηηθφο. Σν πξφζρεκα «δελ είκαη πξνγξακκαηηζηήο» δελ δηθαηνινγείηαη κεηά ηελ θηιηθφηεηα ηελ νπνία παξνπζηάδνπλ νη ηειεπηαίεο εθδφζεηο ησλ ελ ιφγσ εξγαιείσλ. Όιεο νη κηθξνδηδαζθαιίεο ηνπνζεηεκέλεο ζε κηα πιαηθφξκα ειεθηξνληθήο ηάμεο είλαη κεξηθψο αιιά θαη νιηθψο επαλαρξεζηκνπνηήζηκε, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη κπνξεί θαλείο λα αλαηξέμεη εχθνια ζε νπνηαδήπνηε ππνελφηεηα ζειήζεη. 30

38 Τπάξρεη κηα ζρεηηθή ζπλέρεηα ζηα θεθάιαηα μεθηλψληαο απφ ην εξγαιείν πνπ πιεζηάδεη πεξηζζφηεξν ζε παξαδνζηαθέο πξαθηηθέο (HotPotatoes) θαη είλαη θαηάιιειν γηα δεκηνπξγία αζθήζεσλ ηχπνπ «ζπκπιήξσζε ηα θελά», «ζηαπξφιεμα» θιπ, γεγνλφο πνπ είλαη κηα πξψηε επαθή κε ηελ δεκηνπξγία ειεθηξνληθνχ πεξηερνκέλνπ ην νπνίν κε απιά βήκαηα κπνξεί λα πινπνηεζεί απφ έλαλ εθπαηδεπηηθφ. Η ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα ζθνπφ έρεη λα απνκπζνπνηήζεη ηε δεκηνπξγία δηαδηθηπαθψλ αζθήζεσλ ψζηε λα άξεη ηνπο θφβνπο θαη ηηο αλαζηνιέο πνπ πηζαλφλ έρνπλ. Δπίζεο δξα σο εξέζηζκα ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ψζηε κε ελδηαθέξνλ λα ζπλερίζνπλ ηηο επφκελεο κηθξνδηδαζθαιίεο. Η επφκελε ελφηεηα αθνξά ηελ δεκηνπξγία πεξηερνκέλνπ ζεσξίαο δηαιέμεσλ πνπ είλαη αλαπφζπαζην κέξνο κηαο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο θαη πνπ ζηελ νπζία ελζσκαηψλεη ην ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Η εηζαγσγή πνιπκέζσλ φπσο γηα παξάδεηγκα ε θσλή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δίλεη ην χθνο ηεο πξνζσπηθήο παξέκβαζεο ζην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ θαη ηνλίδεη ην ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζηελ καζεζηαθή δηαδηθαζία. Η ελφηεηα πνπ αθνξά ηε Camtasia Studio είλαη έλα facility γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ ψζηε λα δεκηνπξγεί γξήγνξα θαη εχθνια αξρεία βνήζεηαο γηα παξάδεηγκα ζρεηηθά κε ην δηαδηθηπαθφ πεξηερφκελν ην νπνίν ζα πινπνηεί. Δπηπιένλ κπνξεί εχθνια λα δεκηνπξγεί αζχγρξνλα webcasts ηα νπνία ππνθαζηζηνχλ ππφ ζπλζήθεο κηα παξαδνζηαθή δηάιεμε ζηελ ηάμε. 31

39 Η ελφηεηα πνπ αθνξά ην IHMC CMAP tool ιεηηνπξγεί θαηά ηνλ ίδην ηξφπν αιιά ζε πεξηπηψζεηο πνπ ν εθπαηδεπηηθφο επηθεληξψλεηαη ζε δηδαζθαιίεο πνπ μεθηλνχλ κε εξέζηζκα ζην καζεηή. Τπεξαπινπζηεχεη ηνλ ηξφπν δεκηνπξγίαο ηέηνηνπ είδνπο πεξηερνκέλνπ θαη άξα ιεηηνπξγεί σο παξαθίλεζε γηα ηελ πεξεηαίξσ παξαθνινχζεζε ησλ ππφινηπσλ κηθξνδηδαζθαιηψλ. Σέινο, ην Moodle είλαη ε πιαηθφξκα πνπ ζα ππνδέρεηαη φια ηα πξνεγνχκελα θαη επηπιένλ ζα απνζεθεχεη αμηνινγήζεηο θαη απηφ-αμηνινγήζεηο, ζα θηινμελεί ηελ ζπλεξγαηηθφηεηα κέζσ forums θαη ζα ππαγνξεχεη ηελ φιε δηαδηθαζία ελφο καζήκαηνο κέζα απφ έλα LMS ζχζηεκα. Η ηειεπηαία κηθξνδηδαζθαιία ιεηηνπξγεί σο απφδεημε φηη φια ηα εξγαιεία κπνξνχλ λα γίλνπλ κέξνο ελφο καζήκαηνο κηαο ειεθηξνληθήο ηάμεο πνπ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ζε πξαγκαηηθφ πεξηβάιινλ. Απνηειεί παξάδεηγκα φηη φια ηα καζεζηαθά αληηθείκελα κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ θνκκάηηα ελφο πάδι πνπ φηαλ ζπληεζεί είλαη έλα εθπαηδεπηηθφ έξγν ην νπνίν κπνξεί λα αμηνινγεί θαη λα αμηνινγείηαη. 4.1 Πεπιεσόμενο ηος ηλεκηπονικού μαθήμαηορ Όπσο αλαθέξζεθε θαη πην πάλσ ην ειεθηξνληθφ κάζεκα έρεη πέληε (5) ζεκαηηθέο ελφηεηεο (φπσο απηέο θαίλνληαη ζηελ πξψηε ζειίδα ) νη νπνίεο είλαη νη παξαθάησ: 32

40 4.2 Δπγαλεία Quiz Assessment ην κάζεκα απηφ θαηαξρήλ παξνπζηάδεηαη ν ζθνπφο ηνπ καζήκαηνο θαη εμεηδηθεχεη ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζηελ απφθηεζε δεμηνηήησλ ζε εξγαιείν ινγηζκηθνχ ην νπνίν θαηαζθεπάδεη αζθήζεηο ηχπνπ «ζπκπιήξσζε ηα θελά», «ζηαπξφιεμα» θιπ θαη ηα δεκνζηεχεη ηνπηθά. Σα θεθάιαηα πνπ πεξηέρεη είλαη ηα εμήο: 33

41 1α.ηελ ελφηεηα Δηζαγσγή γίλεηαη ιφγνο γηα ηεο ζνπίηα πξνγξακκάησλ ηνπ Hotpotatoes. θνπφο ηεο εηζαγσγήο είλαη λα ελζαξξχλεη ηνλ εθπαηδεπφκελν εμεγψληαο φηη δελ ρξεηάδνληαη πξνγξακκαηηζηηθέο γλψζεηο γηα λα δεκηνπξγεζνχλ ειεθηξνληθέο αζθήζεηο. Δπηπιένλ αλαιχεηαη φιε ε ζνπίηα πξνγξακκάησλ (Jquiz, Jcross, Jclose, Jmatch). ηε ζπλέρεηα δίλεηαη ε αξρή ιεηηνπξγίαο (θαηαρψξεζε, ξχζκηζε, δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ). 1β. ηελ ελφηεηα Hotpotatoes- JQUIZ δείρλνπκε κε απιά βήκαηα πφζν απιή είλαη ε θαηαρψξεζε δεδνκέλσλ ψζηε λα δεκηνπξγεζεί κηα άζθεζε ηχπoπ quiz. Υξεζηκνπνηνχκε έλα παξάδεηγκα Ιζηνξίαο ψζηε λα δεκηνπξγήζνπκε ηελ αίζζεζε ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ελφο πξαγκαηηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηελ Μέζε Δθπαίδεπζε 34

42 ην ηέινο ηεο ελφηεηαο απηήο ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα δεη πσο κπνξεί λα δεκνζηεχζεη ηνπηθά ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ κία άζθεζε. 1γ. Μεηά ηελ ελφηεηα απηή δίδεηαη έλα απιφ ηεζη απηφ-αμηνιφγεζεο ψζηε λα ελζαξξχλνπκε ηνλ εθπαηδεπφκελν. 35

43 1δ. Αθνχ ηειεηψζεη κε ηελ απηφ-αμηνιφγεζε κπνξεί κε ηελ άζθεζε ε νπνία ηνπ αλαηίζεηαη λα δεκηνπξγήζεη ην πξψην εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν δίλνληαο ηνπ ζαθήο νδεγίεο ψζηε λα κελ απνηχρεη. 36

44 1ε. ηελ ελφηεηα «ΤΝΝΔΝΩΗ 2 ΑΚΗΔΩΝ JQUIZ» ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα δεη πφζν απιά κπνξεί λα ελψζεη δχν αζθήζεηο ζε κία - 37

45 1ζη. ηελ ελφηεηα «ΔΙΑΓΩΓΗ IMAGES ΣΟ JQUIZ» ν εθπαηδεπφκελνο καζαίλεη κε απιά βήκαηα πφζν απιή είλαη ε πξνζζήθε εηθφλαο ζηηο εξσηήζεηο καο 1z. ηελ ελφηεηα «ΔΙΑΓΩΓΗ VIDEO Δ JQUIZ» ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα εηζάγεη εχθνια αξρεία εηθφλαο θαη video ζηηο εξσηήζεηο ηνπ. Με ηνλ ηξφπν απηφ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έηνηκν ειεθηξνληθφ πιηθφ ζηελ άζθεζε πνπ ζα δεκηνπξγήζεη. Δπηηπγράλεηαη έηζη πςειφο βαζκφο εμνκνίσζεο κε ηελ πξαγκαηηθή ηάμε θαη δίλεηαη ην αίζζεκα ελφο πξαγκαηηθνχ καζήκαηνο. 38

46 1η. ηελ επφκελε ελφηεηα ν εθπαηδεπφκελνο ζα πξέπεη λα δεκηνπξγήζεη κηα άζθεζε βάδνληαο έηνηκν video απφ ην youtube. Όηαλ νινθιεξψζεη ηελ άζθεζε είλαη πιένλ ζαθέο φηη κπνξεί εχθνια λα εηζάγεη πνιπκέζα ζε νπνηνδήπνηε άζθεζε δεκηνπξγεί κε ην hotpotatoes. Καη ζε απηή ηελ άζθεζε δίλνληαη νδεγίεο ψζηε λα ειαρηζηνπνηήζνπκε ηελ πηζαλφηεηα απνηπρίαο. 39

47 1θ.ηελ ελφηεηα «ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΔ ΣΟ JCROSS» δείρλνπκε κε απιά βήκαηα πφζν απιή είλαη ε δεκηνπξγία θαη δεκνζίεπζε κηαο άζθεζεο ηχπνπ «ζηαπξφιεμν». Σα βήκαηα θαηαρψξεζεο δηαθέξεη ιίγν απφ ην JQUIZ. Ο βαζκφο δπζθνιίαο αιιάδεη νπφηε θαη γίλεηαη πξνζπάζεηα λα «θεληξίζνπκε» ην ελδηαθέξνλ ηνπ εθπαηδεπνκέλνπ. 40

48 1ι.ηελ επφκελε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ κε ηίηιν «ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΔ ΣΟ JCLOSE» ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη αζθήζεηο ηχπνπ «ζπκπιήξσζε ηα θελά» ρξεζηκνπνηψληαο έηνηκα θείκελα. Με ην θεθάιαην απηφ «απνκπζνπνηείηαη» ε δεκηνπξγία θαη δεκνζίεπζε αζθήζεσλ ην νπνίν είλαη έλα πξαγκαηηθφ πξφβιεκα γηα έλαλ εθπαηδεπηηθφ. 41

49 1κ. Πξνηειεπηαία ελφηεηα ζην θεθάιαην απνηειεί ε «ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΔ ΣΟ JMATCH» ην νπνίν ιέγεηαη φηη είλαη θαη ην πην αμηφινγν πξφγξακκα ζηελ ζνπίηα πξνγξακκάησλ HOTPOTATOES. 42

50 4.2.1 Διζαγυγή ζηο CourseLab Σν επφκελν θεθάιαην πεξηέρεη κία ελφηεηα 2α.Σν επφκελν θεθάιαην είλαη ε «Γεκηνπξγία πεξηερνκέλνπ κε ην CourleLab» ην νπνίν δείρλεη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ CourseLab. ηε ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα δείρλνπκε πσο θηηάρλνπκε έλα κάζεκα ηξηγσλνκεηξίαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ δίλνπκε 43

51 πξαγκαηηθφ παξάδεηγκα απφ ηελ Μέζε Δθπαίδεπζε.(απζεληηθή δηαδηθαζία) ηε ζπλέρεηα ν εθπαηδεπφκελνο πξέπεη λα θηηάμεη κηα άζθεζε παξνπζίαζε ζρεηηθά κε έλα πεδίν απφ ηελ Μέζε εθπαίδεπζε. 44

52 4.2.2 Διζαγυγή ζηο Camtasia Studio ην θεθάιαην απηφ δείρλνπκε πφζν απιή είλαη ε καγλεηνζθφπεζε ηεο νζφλεο καο θαη ε παξαγσγή video ή εηθφλαο. Ο εθπαηδεπφκελνο θαηαλνεί φηη δελ απαηηείηαη ηδηαίηεξε γλψζε ζε φηη αθνξά ηελ παξαγσγή πνιπκέζσλ. Ξεθηλνχκε κε κηα απιή επίδεημε ηνπ εξγαιείνπ Jing ην νπνίν κε έμη(6) θιηθ κπνξεί λα δψζεη γξήγνξα έλα video ή κηα εηθφλα απφ screen capture. 45

53 Σν ππφινηπν θεθάιαην απνηειείηαη απφ 2 κέξε. Σν πξψην αθνξά κηα ζχληνκε παξνπζίαζε ηνπ camtasia studio θαη ζηελ ζπλέρεηα επηδεηθλχεηαη κε απιά βήκαηα πσο θάλνπκε record κία νζφλε ή κέξνο απηήο θαη πσο ην απνηέιεζκα κπνξνχκε λα ην εμάγνπκε ζε νπνηαδήπνηε κνξθή ζέινπκε (ζην ζπγθεθξηκέλν videoζε κνξθή mwv). 46

54 ην δεχηεξν κέξνο θαη πην ζεκαληηθφ γηαηί θαίλνληαη νη δπλαηφηεηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαιείνπ δείρλνπκε κε πην ηξφπν κπνξνχκε λα επέκβνπκε ζην ζπγθεθξηκέλν screen capture. ην ζπγθεθξηκέλν εγρεηξίδην δείρλνπκε ηηο πην πνιιέο απφ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ camtasia φπσο callouts, έκθαζε ζηηο θηλήζεηο πνληηθηνχ, απνθνπή ζην video, εηζαγσγή λέαο εηθφλαο ή video, εηζαγσγή εηθφλαο θιπ. 47

55 4.2.3 Λογιζμικό Concept Map (IHMC CMAP Tool) ην θεθάιαην απηφ δείρλεηαη κε αλαιπηηθφ ηξφπν πσο κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε έλαλ ράξηε ελλνηψλ κε ηελ ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ IHMCCMAPTool 48

56 ηε ζπλέρεηα ν εθπαηδεπφκελνο ζα πξέπεη λα δεκηνπξγήζεη έλαλ ελλνηνινγηθφ ράξηε απφ ην κάζεκα ηεο Βηνινγίαο LMS ζςζηήμαηα Αλλαγή μοπθήρ, ηίηλοι και δημιοςπγία μαθήμαηορ ε απηφ ην video ζα δνχκε πσο αιιάδνπκε ηε κνξθή ελφο καζήκαηνο. Δπηπιένλ ζα δείμνπκε πσο δεκηνπξγνχκε ηίηινπο θαη πσο δεκηνπξγνχκε έλα κάζεκα 49

57 Εμπλουτισμός μαθημάτων στο Moodle ηελ επφκελε ελφηεηα video ζα δνχκε πσο εκπινπηίδνπκε έλα κάζεκα κε εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν. ηελ ελφηεηα απηή ζα δνχκε επηπιένλ πσο δεκηνπξγνχκε ηεζη αμηνιφγεζεο κέζα ζε έλα κάζεκα. 50

58 TEST ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ην ηέινο ηεο ελφηεηαο αθνχ δνζνχλ θάπνηα ρξήζηκα Links δίλεηαη έλα ηεζη απηφαμηνιφγεζεο γηα λα δηαπηζησζεί εάλ ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα εκπιαθεί κε ην Moodle σο εθπαηδεπηήο. Σν ζπγθεθξηκέλν ηεζη είλαη κέξνο ελφο ηεζη απφ ην MoodleCourseCreatorCertificate. 51

59 4.2.5 Δκπαιδεςηικό ζενάπιο Σα tutorials ηνπ καζήκαηνο απηνχ είλαη βαζηζκέλα ζε κηα ζηαδηαθή βήκα βήκα δεκηνπξγία κηαο ειεθηξνληθήο ηάμεο. Ο εθπαηδεπφκελνο παξαθνινπζψληαο ηα βηληεν-καζήκαηα θαη θάλνληαο ηηο αζθήζεηο κπνξεί λα εκπεδψζεη ηα εξγαιεία ινγηζκηθνχ. Σν ηειεπηαίν θεθάιαην απνηειεί ηελ ζχλζεζε φισλ ησλ θεθαιαίσλ αθνχ κπνξεί ελ δπλάκεη λα ρξεζηκνπνηήζεη φιεο ηηο αζθήζεηο πνπ ηνπ έρνπλ αλαηεζεί γηα λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη σο εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν ζην Moodle. Μηα παξαδνρή ε νπνία έρεη γίλεη είλαη φηη θαηαξρήλ καζαίλνπκε απφ ηνλ αλαζηνραζκφ ηεο δηθήο καο δηδαθηηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη απφ ηελ ιεηηνπξγία καο σο καζεηέο ελψ καο δηδάζθνπλ άιινη.. Μέζα απφ απηήλ ηε δηαδηθαζία κπνξεί λα θαηαλνήζεη πσο ν ίδηνο κπνξεί λα βειηησζεί δηαθξίλνληαο πηζαλέο ηνπ αδπλακίεο, αιιά θαη λα ζπλζέζεη ηελ πξνεγνχκελε γλψζε ηνπ. Κάζε κηθξνδηδαζθαιία πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζε ζαθή ζρεδηαζκφ ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ηα εμήο: αθή δηαηχπσζε ζηφρσλ ηεο κηθξνδηδαζθαιίαο νη νπνίνη ζηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία επηδηψθνπλ ηελ απφθηεζε δεμηνηήησλ θαη αιιαγή ζηάζεσλ. Ο ρξφλνο έρεη θαηαλεκεζεί ζσζηά Έρεη γίλεη θαηάιιειε δηάξζξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο Έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί θαηάιιεια νπηηθναθνπζηηθά κέζα Παηδαγσγηθή ζρέζε κε ηνλ εθπαηδεπφκελν (ελζάξξπλζε, ππνθίλεζε). 52

60 Οη κηθξνδηδαζθαιίεο απηέο απνηεινχλ ζαπκάζηεο επθαηξίεο γηα λα παξνπζηαζηνχλ «θσηνγξαθηθά» ην πψο/ηη κπνξεί θαλείο λα δηδάμεη. Απνηεινχλ κηα επθαηξία γηα λα δεηρζνχλ ζηξαηεγηθέο πνπ θάπνηνο κπνξεί λα κελ έρεη μαλαδεί. Με βάζε απηή ηελ ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε αθνινπζήζεθε ε παξαθάησ δηαδηθαζία : Πξηλ μεθηλήζεη ε θάζε ελφηεηα ν εθπαηδεπφκελνο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα δηαθξίλεη ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζηφρν. ηελ ζπλέρεηα νη κηθξνδηδαζθαιίεο είλαη βαζηζκέλεο θαη αξρήλ ζην εξέζηζκα πνπ δίλνπκε ζηνλ εθπαηδεπφκελν θαη ζηε ζπλέρεηα αθνχ παξαθνινπζήζεη ηα βίληεν καζήκαηα ζα πξέπεη λα δεκηνπξγήζεη κηα άζθεζε απφ πξαγκαηηθφ πεξηβάιινλ. Σα βίληεν-καζήκαηα δελ μεπεξλνχλ ηα 6 ιεπηά πξνζπαζψληαο λα θξαηάλε ην ελδηαθέξνλ ηνπ εθπαηδεπνκέλνπ ελεξγφ. Οη αζθήζεηο ζηα πξψηα θεθάιαηα δελ έρνπλ πςειφ βαζκφ δπζθνιίαο ψζηε λα κελ απνζαξξχλνπκε ηνλ ζπκκεηέρνληα θαη επηπιένλ λα παξαθηλεζεί γηα ηηο επφκελεο ελφηεηεο. Σα ηεζη ζηα νπνία ζα ππνβιεζεί ν εθπαηδεπφκελνο ζα είλαη ηχπνπ ζσζηφ/ ιάζνο, πνιιαπιψλ επηινγψλ ή ηαίξηαμε ηηο έλλνηεο Τεσνολογίερ ςλοποίηζηρ Γηα λα πινπνηεζνχλ νη ελ ιφγσ κηθξνδηδαζθαιίεο ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη παξαθάησ ηερλνινγίεο: 53

61 Μηα πιαηθφξκα LMS θαη πην ζπγθεθξηκέλα ην moodle ην νπνίν έρεη γίλεη hosting ζε πάξνρν ν νπνίνο παξέρεη ην πξσηφθνιιν ftp γηα upload/download αξρείσλ. Δπηπιένλ παξέρεη linux ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα γηα ηνλ AMP (Apache, mysql, php) θαη πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο cpanel To Camtasia Studio, γηα ηελ θαηαγξαθή ελεξγεηψλ επί ηεο νζφλεο θαη ηελ δεκηνπξγία βηλεν-καζεκάησλ Η πχιε youtube γηα ηελ ππνδνρή φισλ ησλ βηληεν-καζεκάησλ Power point γηα ηελ ζπξξαθή παξνπζηάζεσλ Σερλνινγία virtualization γηα ηελ δνθηκή ζε δηαθνξεηηθά Microsoft ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ 54

62 5 Αξιολόγηζη Δκπαιδεςηικού Λογιζμικού 5.1 Οπιζμόρ Ωο αμηνιφγεζε κπνξνχκε λα νξίζνπκε ηε ζπζηεκαηηθή ζπιινγή, αλάιπζε θαη εξκελεία πιεξνθνξηψλ γηα νπνηαδήπνηε πιεπξά ελφο πξντφληνο, κε ζηφρν ηε δηαπίζησζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηεο απνδνηηθφηεηάο ηνπ ή ηελ εθηίκεζε νπνησλδήπνηε άιισλ παξακέηξσλ, πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εθαξκνγή ηνπ (Παλαγησηαθφπνπινο, Πηεξξαθέαο, Πηληέιαο, 2003). Οη κύπιοι ηπόποι ζςλλογήρ δεδομένυν γηα ηελ αμηνιφγεζε δεδνκέλσλ είλαη ηα εμήο: ην εξσηεκαηνιφγην, ε ζπλέληεπμε, ε παξαηήξεζε, ε απηνκαηνπνηεκέλε κέηξεζε, ην ςπρνκεηξηθφ ηεζη, ε θξηηηθή, ε ιίζηα αμηνιφγεζεο θαη ε κειέηε πεδίνπ. Σέινο, ε πνξεία ηεο αμηνιφγεζεο δηαθαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα: Καζνξηζκφο εξεπλεηηθψλ εξσηεκάησλ ρεδηαζκφο θαη νξγάλσζε πιινγή δεδνκέλσλ Αλάιπζε δεδνκέλσλ 55

63 Δξκελεία απνηειεζκάησλ Αμηνιφγεζε απνηειεζκάησλ Βειηίσζε ηνπ πξντφληνο (Παλαγησηαθφπνπινο, Πηεξξαθέαο, Πηληέιαο, 2003) 5.2 Μέθοδοι αξιολόγηζηρ ηος εκπαιδεςηικού λογιζμικούδιαμοπθυηική αξιολόγηζη Πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζεί ην παξφλ ειεθηξνληθφ πιηθφ πξαγκαηνπνηήζεθε έξεπλα δηακνξθσηηθήο αμηνιφγεζεο (formative evaluation). ηνλ ζπγθεθξηκέλν ηξφπν αμηνιφγεζεο κεηέρεη έλα κηθξφ group ρξεζηψλ νη νπνίνη θάλνπλε ηεζη ζην καζεζηαθφ πιηθφ. Η ζπγθεθξηκέλε αμηνιφγεζε ηππηθά γίλεηαη ζηελ θάζε αλάπηπμεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπζηήκαηνο εθπαίδεπζεο. Σα απνηειέζκαηα παξακέλνπλ αδεκνζίεπηα, αιιά είλαη πηζαλφλ λα θιεζεί ηξίηνο ν νπνίνο ζα δηελεξγήζεη ηελ αμηνιφγεζε. θνπφο ηεο δηακνξθσηηθήο αμηνιφγεζεο είλαη ε επηθχξσζε ή επηβεβαίσζε ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ θαη ε βειηηζηνπνίεζε ησλ νδεγηψλ, αλ είλαη απαξαίηεην, ππφ ηελ έλλνηα ηεο εχξεζεο θαη δηφξζσζεο πξνβιεκαηηθψλ πηπρψλ (Weston, Mc Alpine, andbordonaro, (1995). ην ζεκείν απηφ αλαθέξνπκε ηελ 56

64 δηαθνξά ηεο δηακνξθσηηθήο απφ ηελ ζπλνιηθή αμηνιφγεζε, ε νπνία ιακβάλεη ρψξα ζην ηέινο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο πξνζκεηξψληαο ηνλ κε tests. Θα έιεγε θαλείο φηη ε δηαθνξά ηνπ ελφο απφ ηνλ άιιν ηξφπν αμηνιφγεζεο είλαη φηαλ ν ζεθ δνθηκάδεη ηελ ζνχπα (δηακνξθσηηθή) ζε αληίζεζε κε ηνπο θαιεζκέλνπο φηαλ ηξψλε ηε ζνχπα (ζπλνιηθή). θνπφο ηεο δηακνξθσηηθήο αμηνιφγεζεο είλαη ε πξαγκαηνπνίεζε αιιαγψλ ζηε θάζε ηεο εμέιημεο ψζηε πάληα λα ηεξνχληαη νη πξνδηαγξαθέο. 5.3 Δπυηήμαηα αξιολόγηζηρ Γηα λα δηαπηζησζεί ε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ε επρξεζηία ηνπ παξφληνο ζπζηήκαηνο Μίθξν-δηδαζθαιηψλ κε δηακνξθσηηθή αμηνιφγεζε βαζηζηήθακε ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο θαηεγνξηνπνηεκέλεο σο εμήο: Ππόζβαζη Δίλαη εχθνιε ε πξφζβαζε φρη κφλν ζηηο κηθξφ-δηδαζθαιίεο αιιά θαη ζην ινγηζκηθφ πνπ πξνηείλεηαη κέζα απφ απηφ; Οη νδεγίεο ρξήζεο είλαη ζαθήο; Η εγθαηάζηαζε ησλ εξγαιείσλ ινγηζκηθνχ είλαη εχθνιε; Πλοήγηζη - παποςζίαζη Σα κελνχ, ηα εηθνλίδηα, νη εληνιέο θαη ηα ρξψκαηα είλαη ζαθή ινγηθά θαη ειθπζηηθά; 57

65 Μπνξεί ν ρξήζηεο λα «βγεη» απφ κηα νζφλε θαη λα πάεη ζε κία άιιε; Μπνξεί θάπνηνο λα επαλαιάβεη πξνεγνχκελα βήκαηα; Τπάξρεη ιεηηνπξγία αλαδήηεζεο; Οη ζχλδεζκνη είλαη πξνζβάζηκνη; Η απφθξηζε ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη ηθαλνπνηεηηθή; Σσεδιαζμόρ Οη νζφλεο είλαη θηιηθέο πξνο ην ρξήζηε θαη ζσζηά ηνπνζεηεκέλεο; Σν νπηηθναθνπζηηθφ πιηθφ είλαη θαηάιιειν θαη πιήξσο ζρεηηθφ φζνλ αθνξά ηε δηαδηθαζία εθκάζεζεο; Τπάξρνπλ νζφλεο βνήζεηαο; Πεπιεσόμενο Δίλαη επραξηζηεκέλνη κε ην βάζνο ηνπ πεξηερνκέλνπ; Τπάξρνπλ ελδείμεηο κεξνιεςίαο ζε ζρέζε κε θάπνην θεθάιαην; To ζχζηεκα πξνζθέξεη θάηη πνπ δελ ζα κπνξνχζε λα γίλεη κε παξαδνζηαθφ ηξφπν δηδαζθαιίαο (βηβιίν); Σηπαηηγική Τπάξρεη δπλαηφηεηα απηφ-αμηνιφγεζεο; Τπάξρεη δπλαηφηεηα απηελέξγεηαο γηα ηνλ εθπαηδεπφκελν; Δπικαιποποίηζη 58

66 Μπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ζε δίθηπν; Θα ήηαλ ρξεζηηθφ ζε δηάζηεκα 2 ρξφληα κεηά απφ ζήκεξα; Μπνξεί λα έρεη επεθηάζεηο; 5.4 Σςμμεηέσονηερ ζηην αξιολόγηζη ηελ δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ζπκκεηείραλ 3 ππάιιεινη ηκήκαηνο πιεξνθνξηθήο κεγάινπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ηδξχκαηνο θαη έλαο key user ινγηζηεξίνπ ηεο ίδηαο εηαηξείαο. Δπίζεο 1 εθπαηδεπηηθφο κε ζέζε επηηειηθή (ιπθεηάξρεο) ζε ηδησηηθφ ζρνιείν. Καη νη πέληε κειέηεζαλ ην ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα γηα δχν εκέξεο θαη ζηε ζπλέρεηα ζπκπιήξσζαλ ην πην πάλσ εξσηεκαηνιφγην. ηνλ πίλαθα 5.1 παξαηίζεηαη ζπλνπηηθά απνηειέζκαηα αμηνιφγεζεο ε νπνία δηεμήρζε κε θιίκαθα απφ έλα έσο πέληε : Έλα : Πνιχ θαθφ Γχν : Καθφ Σξία: Καιφ Σέζζεξα: Πνιχ θαιφ Πέληε: Άξηζην 59

67 ΠΙΝΑΚΑ 5.1 πκπεξαζκαηηθά κπνξνχκε λα πνχκε φηη νη απαληήζεηο ήηαλ ηθαλνπνηεηηθέο αιιά αλ επηκείλνπκε ζηα ζεκεία ζα δνχκε θαηαξρήλ φηη ε θξηηηθή ζηα επηκέξνπο ζέκαηα εξσηήζεσλ ήηαλ αλάινγεο κε ηηο εκπεηξίεο ηνπ θαζελφο. Ο ππάιιεινο #3 ζεψξεζε φηη ε πινήγεζε ήηαλ «πνιχ θαιή» θαη φρη «άξηζηε» θαζψο παξά ην γεγνλφο φηη ην moodle 2 είλαη θαλεξά βειηησκέλν πηζαλά λα πζηεξεί ζε ζρέζε κε websites γεληθά. Απφ ηελ άιιε ν «έκπεηξνο» εθπαηδεπηηθφο δείρλεη απαηηεηηθφο ζε ζρέζε κε ηνλ ζρεδηαζκφ πηζαλφλ ιφγσ ρξφληαο ελαζρφιεζεο κε ηελ παξαδνζηαθή δηδαζθαιία. ε ζρέζε κε ηηο αζθήζεηο απηφ-αμηνιφγεζεο έρνπκε ηα εμήο: 60