Δπνπηηθή παξνπζίαζε ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Δπνπηηθή παξνπζίαζε ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο"

Transcript

1 Δπνπηηθή παξνπζίαζε ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο Εργαςία ςτο μάθημα Θεωρία και Επεξεργαςία τησ (θεολογικήσ) πληροφορίασ του μεταπτυχιακοφ φοιτητή Σάββα Παυλίδη ΑΜ 1150 Σφμβουλοσ Καθηγητήσ : Νικόλαοσ Μυρίδησ 1 Θεολογικι χολι Σμιμα Θεολογικό Σομζασ Κοινωνιολογίασ Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ

2 ΠΔΡΙΔΧΟΜΔΝΑ Δηζαγωγή 3 1. Ιζηνξία 4 2. Παηδαγωγηθή πξνζέγγηζε Ιζηνξηθή αλαζθφπεζε παηδαγσγηθψλ κνληέισλ-ζεσξηψλ Η ζεσξία ηνπ επνηθνδνκεηηζκνχ Η ζεσξία ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο θαη ησλ θνηλνηήησλ κάζεζεο Tν κνληέιν ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο Παηδαγσγηθά κνληέια θαη ζπλέπεηεο γηα ηελ δηδαζθαιία θαη κάζεζε Δθπαηδεπηηθή ηερλνινγία Σειεθπαίδεπζε Υξήζε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ ηάμε Σερλνινγία θαη ζχγρξνλα παηδαγσγηθά κνληέια Υξήζε δηθηπαθψλ ηερλνινγηψλ γηα ηε δεκηνπξγία θαη ππνζηήξημε θνηλνηήησλ κάζεζεο 3.4. Σερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο ηνπ Γηαδηθηχνπ E-learning Υξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο Πξφηππα χγρξνλε Σειεθπαίδεπζε χγρξνλε - Αζχγρξνλε Σειεθπαίδεπζε Γηεζλή Forums Πιενλεθηήκαηα Μεηνλεθηήκαηα Κίλδπλνη Οη ΣΠΔ ζηελ εθπαίδεπζε Υαξαθηεξηζηηθά ηεο εθπαηδεπηηθήο πιαηθφξκαο Παξνπζίαζε πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Μάζεζεο Δπίινγνο 39 2 Βηβιηνγξαθία 40

3 ΔΙΑΓΩΓΗ Η αλάγθε ζπλερνχο κάζεζεο θαη επηκφξθσζεο έρεη νδεγήζεη ζηελ αιιαγή ηνπ ηξφπνπ ηεο παξερφκελεο γλψζεο. Δπίζεο, έρεη νδεγήζεη πνιινχο, νη νπνίνη εξγάδνληαη ήδε ή έρνπλ δεκηνπξγήζεη νηθνγέλεηα, ζηηο πφξηεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ θάζε βαζκίδαο. Η αδπλακία ηεο παξακνλήο κέζα ζηα ηδξχκαηα, ζα ηνπο ππνρξεψζεη λα είλαη ή κεηαθηλνχκελνη ή εμ απνζηάζεσο θνηηεηέο. Οη ηερλνινγίεο πιεξνθνξίαο θαη επηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) έρνπλ αλαπηπρζεί δξακαηηθά θαη δπλακηθά παξέρνληαο κηθξφ ρξφλν ζηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα, ψζηε λα πξνζαξκνζζεί θαη λα γίλνπλ απνδνηηθέο νη εθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο ηνπο. Η κεγάιε αχμεζε θαη ε δηάρπζε ησλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξίαο ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη δψζεη κεγάιε επηηάρπλζε ζηελ «κοινωνία ηηρ πληποθοπίαρ». Νέα κνληέια νξγαληζκψλ εξγαζίαο, φπσο είλαη νη εηθνληθέο επηρεηξήζεηο, ην ειεθηξνληθό εκπόξην (e-business, e-commerce) θαη ε ηειεεξγαζία (telejob, e-job), πξνηξέπνπλ ζηελ αλαδήηεζε γηα ηελ επαλαηνπνζέηεζε ησλ αιιαγψλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, ψζηε λα ιεθζνχλ ππφςε νη αλάγθεο ησλ καζεηψλ, αιιά θαη νη δπλαηφηεηεο ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ 1. 3 Έηζη δεκηνπξγείηαη ε ηάζε πξνο κεγαιχηεξε απηνλνκία ηεο εθπαίδεπζεο, κε ηξφπν ψζηε λα επηιέγνληαη εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα κε πξννδεπηηθφ επαλαπξνζδηνξηζκφ σο πξνο ην ρξόλν θαη ηνλ ηόπν, πνπ είλαη ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ησλ παξαδνζηαθψλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ. Απηή ε πνξεία νδεγεί ζηελ εθαξκνγή ελφο εθπαηδεπηηθνχ κνληέινπ, ην νπνίν ζα βαζίδεηαη ζε εηθνληθέο αίζνπζεο, κε πςειήο ζηάζκεο αιιειεπίδξαζε. Η εηθνληθή πξνζέγγηζε είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ ζπλερηδφκελε εθπαίδεπζε, ηε κάζεζε ζην ζπίηη, ηα επηζηεκνληθά πξνγξάκκαηα, ηε δηα βίνπ εθπαίδεπζε, ζπλζήθεο νη νπνίεο δηεπξχλνπλ ην πεδίν κάζεζεο ησλ πνιηηψλ ζε φιε ηνπο ηε δσή 2. 1 Bricken, M., Byme, C., Summer Students in VR: A Pilot Study on Educational Applications in VR Technology, in VR Application and Explorations, Wexelblatt, Alan (Ed.) Academic Press, Toronto, Canada, Chronopoulos, An. Education and Work through the New Technology. Leeds University

4 1. ΙΣΟΡΙΑ Οη κνξθέο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο είλαη πνιιέο θαη έρνπλ εκθαληζζεί απφ πνιχ παιηά. Η παιαηφηεξε είλαη απηή ηεο αληαιιαγήο επηζηνιψλ, φπσο ηεο Τπαηίαο ηνπ Απνζηφινπ Παχινπ, ηνπ ελέθα θ.ά. ηα λεφηεξα ρξφληα εκθαλίζζεθαλ νη θαζέηεο ησλ θαζεηνθψλσλ ή βηληενηαηληψλ παξάιιεια κε ηελ αιιεινγξαθία. Δπίζεο έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί θαη ηα ηειενπηηθά θαλάιηα, φπνπ παξνπζηάδνληαλ δηάθνξα καζήκαηα ππφ κνξθή ηειενπηηθψλ κνξθσηηθψλ εθπνκπψλ (εθπαηδεπηηθή ηειεφξαζε). Όιεο νη κνξθέο απηέο δελ παξείραλ ηε δπλαηφηεηα ηεο άκεζεο απάληεζεο ησλ καζεηψλ ή ησλ εξσηαπαληήζεσλ κεηαμχ θαζεγεηψλ θαη καζεηψλ, δειαδή δελ ππήξρε αιιειεπίδξαζε. Σν πξψην γεληθήο ρξήζεο ζχζηεκα e-learning ήηαλ ην ζχζηεκα ΠΛΑΣΩΝΑ (PLATO) πνπ αλαπηχρζεθε ζην παλεπηζηήκην ηνπ Ιιιηλφηο ζην Urbana-Champaign. Σν ζχζηεκα Πιάησλαο εμειίρζεθε κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ Control Data πνπ αλέπηπμε ην πξψην ινγηζκηθφ ζπγγξαθήο γηα ηε δεκηνπξγία πεξηερνκέλνπ εθκάζεζεο. Σν ινγηζκηθφ πνπ δεκηνπξγήζεθε νλνκάζηεθε Πιάησλαο. Σν πκβνχιην Δπηζηεκνληθήο Έξεπλαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ έγξαςε ην πξψην ζχζηεκα CAI Math. Σα ζπζηήκαηα Wicat δεκηνχξγεζαλ ην WISE σο εξγαιείν ζπγγξαθήο ηνπο ρξεζηκνπνηψληαο ηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PASCAL θαη αλέπηπμαλ ην πξφγξακκα ζπνπδψλ ζηα αγγιηθά θαη ηα Μαζεκαηηθά. Η πξψηε - πξψηε πιήξεο ηάμε ηδξχζεθε ζην δεκνηηθφ ζρνιείν Waterford ζηε Utah ρξεζηκνπνηψληαο ην ζχζηεκα Wicat. Η πξψηε δεκφζηα ηάμε CAI εθαξκφζηεθε κε ην ζχζηεκα Wicat απφ ηελ Baal Systems (αξγφηεξα γλσζηή σο Virtual Systems) ζηε ηγθαπνχξε σο θνηλή ιεηηνπξγία κεηαμχ Wicat θαη Baal. Απφ απηά ηα ζπζηήκαηα εμειίρηεθαλ νιφθιεξα θέληξα εθκάζεζεο ππνινγηζηψλ θαη ήηαλ πξφδξνκνη ηεο e-κάζεζεο. 4 Μεηαμχ ησλ πξψησλ νξγάλσλ ηεο ζε απεπζείαο ζχλδεζε εθκάζεζεο ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ '80 ήηαλ ην Western Behavioral Sciences Institute, ην New York Institute of Technology, Electronic Information Exchange System - EIES ηνπ New Jersey Institute of Technology and Connected Education. Σν Independent Student Media αλέπηπμε έλα πξφγξακκα ζπνπδψλ πνπ θαζνδεγεί ηνπο ζπνπδαζηέο κέζσ ελφο on-line δηαδξαζηηθνχ εγρεηξηδίνπ. Ο φξνο e-learning εηζήρζεθε πξψηε θνξά ζηελ βηβιηνγξαθία ησλ ζπζηεκάησλ Computer Based Technology (CBT), ηψξα SkillSoft, ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90. Μέρξη ην 2003, πεξηζζφηεξνη απφ 1.9

5 εθαηνκκχξην ζπνπδαζηέο ζπκκεηείραλ ζηελ ζε απεπζείαο ζχλδεζε εθκάζεζε ζηα φξγαλα ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο, ζχκθσλα κε κηα έθζεζε απφ ηε «θνηλνπξαμία Sloan», κηα εγθεθξηκέλε πεγή γηα ηε ζε απεπζείαο ζχλδεζε ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε. Ο ξπζκφο αλάπηπμεο είλαη εθξεθηηθφο, πεξίπνπ 25% εηεζίσο. χκθσλα κε ηελ Sloan, φια ηα δεκφζηα φξγαλα ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, θαζψο επίζεο θαη κηα κεγάιε πιεηνςεθία ησλ ηδησηηθψλ παλεπηζηεκηαθψλ ηδξπκάησλ, πξνζθέξνπλ ηψξα ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. Η έθζεζε Sloan, αλαθέξεη φηη νη ζπνπδαζηέο εκθαλίδνληαη γεληθά λα είλαη ηνπιάρηζηνλ ηφζν ηθαλνπνηεκέλνη κε ηηο ζε απεπζείαο ζχλδεζε ηάμεηο ηνπο φζν είλαη κε παξαδνζηαθέο. Η ε-κάζεζε εθκεηαιιεχεηαη ηε κεηαβιεηφηεηα πνπ παξέρεηαη απφ ηηο δπλαηφηεηεο ηεο αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο. Σεσνολογία Πνιιέο ηερλνινγίεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ e- κάζεζε φπσο: screencasts, eportfolios, MP3 players, ππεξκέζα (γεληθά), πνιπκέζα, ηζηνζειίδεο, ρψξνη δηαιφγνπ (chat), πξνζαξκνζκέλν ινγηζκηθφ, ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν, πξνζνκεηψζεηο, εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα Σα πεξηζζφηεξα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ρξεζηκνπνηνχλ έλα ζπλδπαζκφ φισλ απηψλ ησλ ηερλνινγηψλ. 5 Παξάιιεια κε ηνπο φξνπο ηερλνινγία κάζεζεο θαη εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία, ν φξνο ρξεζηκνπνηείηαη ππφ κηα πνιχ επξχηεξε έλλνηα απφ ηε βαζηζκέλε ζε ππνινγηζηή θαηάξηηζε ή ηελ θαηάξηηζε κε ηε βνήζεηα ππνινγηζηή ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80. Δίλαη επίζεο επξχηεξε απφ ηνπο φξνπο On-line κάζεζε ή ηελ On-line εθπαίδεπζε πνπ αλαθέξνληαη γεληθά ζε απεπζείαο ζχλδεζεο εθκάζεζε θαη ζηελ θαζαξά βαζηζκέλε ζην web-based education. Η e-εθκάζεζε ηαηξηάδεη θπζηθά ζηελ εμ απνζηάζεσο κάζεζε θαη ηελ επέιηθηε κάζεζε, αιιά κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ θνηλνχ κε ηελ πξφζσπν κε πξφζσπν δηδαζθαιία, νπφηε ζ' απηή ηελ πεξίπησζε ε ζπλδπαζκέλε κάζεζε είλαη ν φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο.

6 2. ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΔΓΓΙΗ 2.1.Ιζηοπική αναζκόπηζη παιδαγωγικών μονηέλων-θεωπιών. Τπάξρνπλ αξθεηά παηδαγσγηθά κνληέια-ζεσξίεο δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο. ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδνληαη νη ζεσξίεο ηνπ επηθνδνκεηηζκνχ (constructivism), ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο (situated learning) θαη ησλ θνηλνηήησλ κάζεζεο (learning communities) θαζψο νη ζεσξίεο απηέο εκπεξηθιείνπλ ζηελ νιφηεηά ηνπο, φζν απηφ είλαη δπλαηφ, ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ππφινηπσλ κνληέισλ φζν θαη ηε δπλαηφηεηα ηεο εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο. 2.2.Η ζεωξία ηνπ επνηθνδνκεηηζκνύ Σν ζπκπεξηθνξηζηηθφ κνληέιν, εζηίαδε ην ελδηαθέξνλ ηνπ ζηελ παξαηεξήζηκε ζπκπεξηθνξά θαη πνπ φξηδε ηε κάζεζε σο αιιαγή ζηελ εκθαλή ζπκπεξηθνξά ησλ αλαθιαζηηθψλ ιεηηνπξγηψλ. Αλ, ινηπφλ, ην ζπκπεξηθνξηζηηθφ κνληέιν, ππαγνξεχεη ηελ εμάζθεζε θαη ηελ παξέκβαζε κέζα απφ έλα ζρήκα εξέζηζκα αληίδξαζε θαη ν γλσζηηθηζκφο, πνπ αλαπηχρζεθε ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60 επηθεληξψλεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ ζηηο κεηαβιεηέο πνπ θαζνξίδνπλ ηηο λνεηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ αλζξψπνπ αλαδεηθλχνληαο ηνπο κεραληζκνχο επεμεξγαζίαο ηεο πιεξνθνξίαο ζε θεληξηθφ ζεκείν αλαθνξάο, ν επνηθνδνκεηηζκφο ηνπ Vygotsky απνβιέπεη ζηελ ελεξγφ, απηνξπζκηδφκελε θαη αλαζηνραζηηθή γλψζε. 6 χκθσλα κε ην Vygotsky 3 ε πξσηαξρηθή ιεηηνπξγία ηεο γιψζζαο είλαη θνηλσληθή θαη εμππεξεηεί ζηελ επηθνηλσλία, ελψ ε δηδαζθαιία γξαθήο θαη αλάγλσζεο ζην ζρνιείν είλαη κηα ζεκεησηηθά δηακεζνιαβεκέλε δξαζηεξηφηεηα πνπ ελππάξρεη κέζα ζε κηα θνηλσληθά δηακεζνιαβεκέλε δξαζηεξηφηεηα 4. Ο δάζθαινο, έηζη, απνδίδνληαο ην λφεκα, δηακεζνιαβεί κεηαμχ ηνπ αλαγλψζηε θαη ηεο γλψζεο, πξνζθέξεη ππνζηήξημε ζην καζεηεπφκελν θαη «ρηίδεη», ζε ζπλεξγαζία κε απηφλ, γέθπξεο αληίιεςεο θαη γισζζηθήο ηθαλφηεηαο, κέζσ ηεο θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο 5. 3 Βπγθφηζθη, Λ., Λεφληηεθ, Α. & Διθφληλ, Νη. (2003). Η ζοβιεηική ψυχολογία για ηην ανάπηυξη ηου παιδιού, κηθξ. Δ. Βαγελάο, Αζήλα: εθδ. χγρξνλε Δπνρή. 4 Βυγκότςκι, Λ. (1993). Σκζψη και γλϊςςα, μτφρ. Α. Ρόδθ, Ακινα: εκδ. Γνώςθ. 5 Griffin, P., & Cole, M. (1984). Current activity for the future: The zo-ped. το B. Rogoff & J. V. Wertsch (επ.), Children's learning in the zone of proximal development (ς.45-64). San Francisco, CA: Jossey-Bass.House, E. R. (1979). Technology versus Craft: A ten-year perspective on innovation. Journal of Curriculum Studies, 11(1), 1-15.

7 Η κάζεζε εμειίζζεηαη κέζσ ηεο δηδαζθαιίαο θαη ε δηδαζθαιία κέζσ ηεο κάζεζεο θαη ν καζεηήο θαιείηαη λα απηνλνκεζεί βαζκηαία απφ ην παξαδνζηαθφ δαζθαινθεληξηθφ ζχζηεκα κεηάδνζεο ηεο γλψζεο, έρνληαο επεμεξγαζηεί κε επάξθεηα ηελ επαγσγηθή κέζνδν 6, ην κεζνδνινγηθφ εθείλν εξγαιείν πνπ ηνλ θαιεί ζηελ αλαδήηεζε ηεο γλψζεο. ε θάζε ζηάδην ηεο δξαζηεξηφηεηαο πνπ αλαιακβάλεη, ζα πξέπεη λα λνκηκνπνηήζεη ηηο επηινγέο ηνπ θαη ηα ζπκπεξάζκαηά ηνπ θάλνληαο ρξήζε κεζφδσλ επηβεβαίσζεο θαη ειέγρνπ ησλ ππνζέζεσλ. Βαζηθή ζπληζηψζα ηεο δηεξεπλεηηθήο θαη αλαθαιππηηθήο κάζεζεο είλαη ε αξρή πσο ην πεξηερφκελν θαη νη δηαδηθαζίεο απνηεινχλ αδηάζπαζηεο ελφηεηεο ηεο κάζεζεο. Η αιιαγή, ινηπφλ, ηνπ ζεσξεηηθνχ ππνβάζξνπ θαη ε ζηξνθή ζηε κέζνδν ηνπ επνηθνδνκεηηζκνχ ππαγνξεχεη ηε κεηάβαζε απφ ηε δαζθαινθεληξηθή θαηεπζπλφκελε κάζεζε ζηε δηεξεπλεηηθή, ζπλεξγαηηθή θαη ειεχζεξε κάζεζε, ελψ ν θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επηηπρή έθβαζε ηεο δηδαζθαιίαο δελ είλαη πιένλ νχηε ε ζπκπεξηθνξά νχηε ε γλψζε, αιιά ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν ην δηδαθηηθφ πιηθφ νινθιεξψλεη ην ζχλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο ηάμεο ή ελφο ζρνιείνπ. Η κάζεζε, έηζη, θαζνδεγείηαη θαη εμειίζζεηαη κέζσ ηεο θνηλσληθήο δηάδξαζεο πνπ δηελεξγείηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κάζεζεο, θαζψο ν δάζθαινο δεκηνπξγεί θαη ρξεζηκνπνηεί ηε γλψζε πνπ πξνθχπηεη απφ ελέξγεηεο πξνζαξκνζκέλεο ζην πεξηερφκελν ηνπ καζήκαηνο Η ζεωξία ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο θαη ηωλ θνηλνηήηωλ κάζεζεο Δγκαηεζηημένη μάθηζη Πνιιέο απφ ηηο ζεσξίεο ηεο κάζεζεο θαη ηεο παηδείαο ζηεξίδνληαη ζηε ζέζε φηη ε κάζεζε είλαη αηνκηθή δηαδηθαζία, δειαδή, έλα θαζαξά πξνζσπηθφ δήηεκα. Δπηπιένλ, ζπρλά δηαηππψλεηαη πσο ε κάζεζε «έρεη αξρή θαη ηέινο, μερσξίδεη απφ ηηο άιιεο καο δξαζηεξηφηεηεο θαη είλαη ην απνηέιεζκα ηεο δηδαζθαιίαο» 7. Aλ φκσο δνχκε ηα πξάγκαηα απφ κηα άιιε νπηηθή γσληά, αλ δειαδή ππνζέζνπκε φηη ε κάζεζε είλαη θνηλσληθή δηαδηθαζία θαη φηη πξνέξρεηαη, ζε κεγάιν βαζκφ, απφ ηηο θαζεκεξηλέο καο 6 Κανάκθσ, Ι. (1990). Η ςωκρατική μζθοδοσ διδαςκαλίασ μάθηςησ, Ακινα: εκδ. Γρθγόρθ. 7 Wenger, E. (1999). Communities of Practice. Learning, meaning and identity. Cambridge: Cambridge University Press.

8 εκπεηξίεο, ηφηε ζρεκαηίδεηαη κηα δηαθνξεηηθή εηθφλα γηα ηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. Απηή αθξηβψο ε δηαπίζησζε είλαη πνπ νδήγεζε θάπνηνπο παηδαγσγνχο ζηελ αλαδφκεζε ηεο ζεσξίαο ηεο κάζεζεο θαηά ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980 θαη ηεο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ Η ηδέα ηεο θνηλσληθν-πνιηηηζκηθήο ζεσξίαο ηνπ Vygotsky νδήγεζε ηνπο Jean Lave θαη Etienne Wenger λα δηαηππψζνπλ ην κνληέιν ηεο «εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο» (situated learning). Αληί, ινηπφλ, λα αληηκεησπίζνπλ ηε κάζεζε σο ηελ θαηάθηεζε ζπγθεθξηκέλσλ γλσζηηθψλ ζρεκάησλ, νη Lave θαη Wenger ηελ ηνπνζέηεζαλ κέζα ζηελ θνηλσληθή δηάδξαζε, δειαδή ζε θαηαζηάζεηο ζπκκεηνρήο. Έηζη, νη καζεηέο δελ δηδάζθνληαη δνκέο ζθέςεηο ή λνεκαηηθά κνληέια θαηαλφεζεο ηνπ θφζκνπ, αιιά ζπκκεηέρνπλ ζε πεξηβάιινληα-πιαίζηα, πνπ είλαη ήδε δνκεκέλα. Mε άιια ιφγηα, νη Lave θαη Wenger δηαηχπσζαλ ην επηρείξεκα φηη ε κάζεζε είλαη ηφζν ε δηαδηθαζία φζν θαη ην απνηέιεζκα ηνπ ζπγθεξαζκνχ ηεο δξαζηεξηφηεηαο, ηνπ πεξηβάιινληνο-πιαηζίνπ θαη ηεο θνπιηνχξαο κέζα ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη. Έηζη, ε ελ ιφγσ ζέζε αληηηίζεηαη ησλ παξαδνζηαθψλ καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ, κέζα απφ ηηο νπνίεο ε γλψζε εκθαλίδεηαη ζπρλά σο απφιπηε θαη σο θάηη πνπ ππάξρεη «έμσ απφ ην άηνκν» θαη εθηφο νπνησλδήπνηε ζπγθεθξηκέλσλ πεξηβαιιφλησλπιαηζίσλ θαη θαζηζηά ηελ θνηλσληθή δηάδξαζε θξηηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ εγθαηεζηεκέλε κάζεζε. Oη καζεηέο, ινηπφλ, εκπιέθνληαη ζε θνηλφηεηεο κάζεζεο, πνπ ελζηεξλίδνληαη ζπγθεθξηκέλεο αληηιήςεηο θαη ζπκπεξηθνξέο γηα ην ηη είλαη αλακελφκελν. Αξρηθά ιεηηνπξγνχλ «πεξηθεξηθά», αιιά φζν γίλνληαη πην ηθαλνί θαη έκπεηξνη πξνρσξνχλ πξνο ην «θέληξν» ηεο θνηλφηεηαο. Γηα απηφλ, άιισζηε, αθξηβψο ην ιφγν ε κάζεζε αληηκεησπίδεηαη σο θαηεμνρήλ δηαδηθαζία θνηλσληθήο ζπκκεηνρήο θαη φρη σο απφθηεζε γλψζεο πάλσ ζε αηνκηθή βάζε. 8 H πην πάλσ δηαδηθαζία έρεη ραξαθηεξηζηεί απφ ηνπο Lave θαη Wenger 8 σο «έγθπξε πεξηθεξηθή ζπκκεηνρή» (legitimate peripheral participation). «Έγθπξε» γηαηί φινη νη ζπκκεηέρνληεο απνδέρνληαη ηε ζέζε ηνπ καζεηή σο κέινπο ηεο θνηλφηεηαο κάζεζεο, 8 Lave, J. & Wenger, E. (1991). Situated learning. Legitimate peripheral participation. Cambridge: University of Cambridge Press.

9 «πεξηθεξηθή» γηαηί αξρηθά νη ζπκκεηέρνληεο βξίζθνληαη ζηελ πεξηθέξεηα ηεο θνηλφηεηαο κέρξη πνπ λα εκπιαθνχλ ζε πην ζεκαληηθά πξάγκαηα θαη, ηέινο, «ζπκκεηνρηθή» γηαηί ζπληζηά ηε δηαδηθαζία εθείλε δηα ηεο νπνίαο ε γλψζε απνθηηέηαη κέζσ ελεξγεηηθήο ζπκκεηνρήο φισλ ησλ αηφκσλ πνπ εκπιέθνληαη. 2.4.Tν κνληέιν ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο Γύο βαζικέρ απσέρ 9 : 1. Θεσξνχκε πσο δελ ππάξρεη γλψζε εθηφο ζπγθεθξηκέλνπ πεξηβάιινληνο, αθεξεκέλνπ ή γεληθνχ ραξαθηήξα. Δίλαη αλαγθαίν, ε γλψζε λα ηνπνζεηείηαη θαη λα καζαίλεηαη ζε απζεληηθά πεξηβάιινληα, δειαδή ζε πιαίζηα πνπ πεξηιακβάλνπλ ηε γλψζε κέζα ζε εκπεηξηθέο ζπλζήθεο. 2. H λέα γλψζε θαη κάζεζε βξίζθεηαη κέζα ζηηο θνηλφηεηεο κάζεζεο θαη απαηηεί θνηλσληθή δηάδξαζε θαη νκαδηθή ζπλεξγαζία. Μπνξνχκε, βέβαηα, λα εγείξνπκε αξθεηά εξσηήκαηα, ηφζν γηα ηελ πξψηε φζν θαη γηα ηε δεχηεξε αξρή. Γηα παξάδεηγκα, πάληνηε ππάξρεη ε πηζαλφηεηα ε κάζεζε λα ζπκβαίλεη κε ηξφπν πνπ λα κελ αθνξά θαη αλάγθε ζπγθεθξηκέλν πιαίζην ή ζπγθεθξηκέλε βησκαηηθή εκπεηξία. Δλδερνκέλσο, κάιηζηα, λα ππάξμνπλ πεξηπηψζεηο αδπλακίαο ηεο θνηλφηεηαο κάζεζεο ή άζθεζεο ηέηνηαο εμνπζίαο πνπ λα εκπνδίδεη ηελ είζνδν ζε «λέα» κέιε. 9 Σν κνληέιν ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο κπνξεί λα πξνζθέξεη αμηφινγεο ηδέεο γηα λέεο παηδαγσγηθέο πξαθηηθέο: 1. H κάζεζε λα πξαγκαηψλεηαη κέζα απφ ηηο αιιειεπηδξάζεηο ησλ αηφκσλ θαη ηελ βησκαηηθή εκπεηξία. Παξαδνζηαθά, ε κάζεζε αμηνινγείηαη κε βάζε ηελ ππφζεζε φηη είλαη κηα αηνκηθή θαηάθηεζε θαη βξίζθεηαη «κέζα» ζην κπαιφ ηνπ θάζε αηφκνπ. ηελ πεξίπησζε ηνπ κνληέινπ ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο, ε κάζεζε δελ αλήθεη ζε μερσξηζηά άηνκα αιιά ζηηο δηάθνξεο ζπδεηήζεηο κέζα ζηηο νπνίεο ζπκκεηέρνπκε. 2. Oη εθπαηδεπηηθνί λα πξνζθέξνπλ ζπλερψο λέεο επθαηξίεο ζηνπο καζεηέο, νχησο ψζηε λα γίλνπλ κέηνρνη θνηλνηήησλ κάζεζεο κέζα θαη έμσ απφ ηελ ηάμε. 9 Tennant, M. (1997). Psychology and adult learning. London: Routledge.

10 3. Nα ππάξρεη ζηελή ζχλδεζε κεηαμχ γλψζεο θαη δξάζεο. H κάζεζε είλαη αλαπφζπαζην κέξνο ηεο θαζεκεξηλήο δσήο. H ιχζε ησλ πξνβιεκάησλ θαη ε κάζεζε κέζα απφ ηελ εκπεηξία είλαη βαζηθέο δηαδηθαζίεο ηεο εγθαηεζηεκέλεο γλψζεο. Mε άιια ιφγηα, ε κάζεζε δελ είλαη απνθνκκέλε απφ ηνλ θφζκν ηεο δξάζεο αιιά βξίζθεηαη κέζα ζε πνιχπινθα θνηλσληθά πεξηβάιινληα, ηα νπνία ζπγθξνηνχληαη απφ άηνκα, πξάμεηο θαη θαηαζηάζεηο. Κάπνηνη παηδαγσγνί θαη ςπρνιφγνη 10 έρνπλ πξνεθηείλεη ην κνληέιν ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο θαη έρνπλ δηεξεπλήζεη ηε «γεσγξαθία ηεο κάζεζεο». Όπσο αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά ν Salomon, «νη άλζξσπνη θαίλεηαη φηη ζθέθηνληαη ζπλδπαζηηθά ή κε ηε ζπλεξγαζία άιισλ θαη κε ηε βνήζεηα δεδνκέλσλ εξγαιείσλ θαη εθαξκνγψλ απφ ηελ θνπιηνχξα ζηελ νπνία αλήθνπλ». Σνλίδεηαη, επνκέλσο, ε αλάγθε δηεξεχλεζεο ηεο ζρέζεο κεηαμχ ηεο κάζεζεο (ή ηεο επθπΐαο) θαη ησλ εξγαιείσλ ή κέζσλ πνπ έρνπλ ζηε δηάζεζε ηνπο ηα άηνκα. Απηά ηα κέζα κπνξεί λα είλαη νη βηβιηνζήθεο θαη ην δηαδίθηπν, αιιά κπνξεί, επίζεο, λα πεξηιακβάλνπλ θαη ηε ρξήζε εξγαιείσλ φπσο κνιχβηα θαη πέλεο. Mε βάζε ηελ ελ ιφγσ ηδέα, ν ςπρνιφγνο Howard Gardner 11 ππνζηεξίδεη φηη είλαη πην ρξήζηκν λα αληηθξίζνπκε ηελ επθπΐα (θαη ηε κάζεζε) σο «δηθηπσκέλε» (distributed) κέζα ζηνλ θφζκν παξά σο θάηη πνπ βξίζθεηαη θιεηζκέλν «κέζα» ζηα ζηεγαλά πιαίζηα ηνπ κπαινχ καο. 10 Άιινη εξεπλεηέο πξνηείλνπλ ηελ ηδέα ηεο «γλσζηηθήο καζεηείαο» (cognitive apprenticeship). Mε απηφ ηνλ φξν ελλννχλ φηη νη καζεηέο εληζρχνληαη λα απνθηήζνπλ, λα αλαπηχμνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ γλσζηηθά εξγαιεία κέζσ απζεληηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Έηζη, ινηπφλ, ε ζπλεξγαηηθή θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε θαη ε θνηλσληθή θαηαζθεπή ηεο γλψζεο (θνλζηξνπθηηβηζκφο) γίλνληαη νη θνξείο κέζσ 10 Salomon, G. (Ed.) (1993). Distributed cognitions. Psychological and educational considerations. Cambridge: Cambridge University Press. 11 Gardner, H. (1993). Intelligence reframed. Multiple intelligences for the 21st century. New York: Basic Books.

11 ησλ νπνίσλ νη καζεηέο ζα αλαπηχμνπλ ηηο δηάθνξεο γλσζηηθέο ηνπο δεμηφηεηεο, ηφζν εληφο φζν θαη εθηφο ζρνιείνπ. Κοινόηηηερ Μάθηζηρ H ηδέα φηη ε κάζεζε είλαη κηα ζπκκεηνρηθή δηαδηθαζία θαη ζηεξίδεηαη ζην δηάινγν αλάγεηαη ζηελ επνρή ηνπ σθξάηε 12. H παξνχζα φκσο έκθαζε ζηελ θνηλνηηθή δηάζηαζε ηεο κάζεζεο, φπσο θαη ζηελ θνηλνηηθή απφθηεζε ηεο γλψζεο, είλαη ζρεηηθά πξφζθαηε ηδέα. Όπσο είδακε, πξνεγνπκέλσο, νη ηδέεο ησλ Lave θαη Wenger, ζε ζπλδπαζκφ κε ην κνληέιν ηνπ επνηθνδνκεηηζκνχ (constructivism), έρνπλ πξνζθέξεη κηα θαηλνχξηα δηάζηαζε ζηε ζχγρξνλε παηδεία. Αλάκεζα ζε άιια, νη ηδέεο απηέο εληζρχνπλ ηελ επηρεηξεκαηνινγία γηα ηελ αλαγλψξηζε ησλ θνηλνηήησλ κάζεζεο, σο ζεκαληηθψλ κέζσλ πξνψζεζεο κηαο πνιπδηάζηαηεο κάζεζεο, ηνλίδνληαο φηη ε γλψζε δελ βξίζθεηαη απνθιεηζηηθά κέζα ζε θάζε άηνκν, μερσξηζηά, αιιά ζην ζχλνιν. Μέζα ζηελ θνηλφηεηα κάζεζεο ηα άηνκα πξνβιεκαηίδνληαη, αλαζηνράδνληαη θαη δηεξκελεχνπλ γεγνλφηα θαη θαηαζηάζεηο. Σα δχν απηά κνληέια απνθηνχλ, κάιηζηα, ηδηαίηεξε ζεκαζία αλ αλαινγηζηεί θαλείο ηηο ζχγρξνλεο αλάγθεο πνπ δεκηνπξγνχληαη ζ έλα ζπλερψο κεηαβαιιφκελν θφζκν, κέζα ζηνλ νπνίν ηα άηνκα ζηεξίδνληαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ζηε ζπιινγηθή γλψζε, ηελ νπνία θαλέλα άηνκν απφ κφλν ηνπ δελ θαηέρεη H κάζεζε κέζα ζε θνηλφηεηεο κπνξεί λα πάξεη δηάθνξεο κνξθέο θαη θέξλεη ζηελ επηθάλεηα πνιιαπιέο δηαζηάζεηο ηεο δηαδηθαζίαο ηεο κάζεζεο. Γηα παξάδεηγκα, ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο, νη θνηλφηεηεο κάζεζεο είλαη «άκεζα» παξνχζεο ρσξνρξνληθά 12 Κανάκθσ, Ι. (1990). Η ςωκρατική μζθοδοσ διδαςκαλίασ, Ακινα: εκδ. Γρθγόρθ. 13 Collins, A. (1998). Learning communities: A commentary on papers by Brown, Ellery and Campione and by Riel. In Greeno, J.G. & Goldman, S. (Eds.). Thinking processes in mathematics and science learning (pp ). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

12 (πξφζσπν κε πξφζσπν) ελψ ζε άιιεο «εηθνληθά», δειαδή κε ηε βνήζεηα ηεο ηερλνινγίαο (π.ρ. εηθνληθέο θνηλφηεηεο ή virtual communities). 2.5.Παηδαγωγηθά κνληέια θαη ζπλέπεηεο γηα ηελ δηδαζθαιία θαη κάζεζε Βαζικέρ κοινέρ απσέρ ηων παιδαγωγικών μονηέλων: Βαζίδνληαη ζηελ ηδέα φηη ν θπζηθφο θφζκνο ζέηεη πεξηνξηζκνχο ζηε βησκαηηθή εκπεηξία ηνπ αηφκνπ, ζε απηά πνπ κπνξεί λα απνθνκίζεη θαη ζηε γλψζε πνπ κπνξεί λα νηθνδνκεζεί. Ο ηξφπνο ιεηηνπξγίαο θαη ε δνκή ηνπ θφζκνπ νηθνδνκείηαη κέζα ζηε ζθέςε, δηα ηεο δηάδξαζεο ηνπ αηφκνπ κε ην θπζηθφ θφζκν θαη ην επξχηεξν θνηλσληθφ ζχλνιν. Σα πξντφληα ηεο επηζηήκεο είλαη ην απνηέιεζκα κηαο αλαζηνραζηηθήο δηαδηθαζίαο, πνπ αθνξά ζηε δηεξεχλεζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ε πξαγκαηηθφηεηα θαζίζηαηαη αληηθείκελν ηεο ζθέςεο. Η κάζεζε είλαη θνηλσληθή δηαδηθαζία θαη πξνέξρεηαη, ζε κεγάιν βαζκφ, απφ ηηο θαζεκεξηλέο καο εκπεηξίεο. Σν λφεκα θαη ε ζεκαζία ηνπ θφζκνπ γηα ηνλ άλζξσπν δελ ππάξρνπλ αλεμάξηεηα απφ ηελ αλζξψπηλε ζθέςε θαη ηελ χπαξμε. Αληηζέησο, νηθνδνκνχληαη κέζα απφ ηε ζπλερή δηάδξαζε κε ην θπζηθφ θαη θνηλσληθφ γίγλεζζαη θαη κέζσ κηαο ζπλερνχο εξκελεπηηθήο δηαδηθαζίαο. 12 Παιδαγωγικέρ ζςνέπειερ ηων πιο πάνω απσών Η κάζεζε θαη ε γλψζε νηθνδνκνχληαη κέζα ζηα πιαίζηα ηεο δηάδξαζεο κε ην θνηλσληθφ θαη θπζηθφ γίγλεζζαη θαη είλαη απνηέιεζκα ελφο ζπλερνχο δηαιφγνπ, δηαπξαγκάηεπζεο θαη ζπλνηθνδφκεζεο. Ο επνηθνδνκεηηζκφο απνβιέπεη ζηελ ελεξγφ, απηνξπζκηδφκελε θαη αλαζηνραζηηθή γλψζε. H δηδαζθαιία θαη ε κάζεζε είλαη πνιχπινθεο θαη πνιχπιεπξεο δεμηφηεηεο πνπ βειηηψλνληαη ζπλερψο κέζα απφ θαηλνχξηα δηδαθηηθά πεξηβάιινληα. Η κάζεζε δελ είλαη απνηέιεζκα ηεο απφθηεζεο δνκψλ ή κνληέισλ θαηαλφεζεο ηνπ θφζκνπ κέζα ζηε ζθέςε ησλ καζεηψλ, αιιά απνηέιεζκα ηεο ελεξγνχ ζπκκεηνρήο ηνπο ζε πεξηβάιινληα κε ήδε ππάξρνπζεο δνκέο. Η

13 κάζεζε αληηκεησπίδεηαη σο ν θαηεμνρήλ ηξφπνο ηεο θνηλσληθήο ζπκκεηνρήο θαη φρη σο ε απφθηεζε εμαηνκηθεπκέλεο γλψζεο. Η γλψζε αληηκεησπίδεηαη ελεξγεηηθά θαη ε γλψζε νξίδεηαη σο ε ελεξγεηηθή ζπκκεηνρή εληφο ηεο θνηλφηεηαο. Αλ, φκσο, ε γλψζε θαη ε κάζεζε είλαη απνηέιεζκα ζπλνηθνδφκεζεο, ηφηε ππάξρνπλ πνιιαπινί ηξφπνη ζέαζεο ηεο αιήζεηαο θαη θαηαλφεζεο ηνπ θφζκνπ. Άξα, ε εθπαίδεπζε πξέπεη λα ζέβεηαη ηελ νηθνδφκεζε δηαθνξεηηθψλ πξαγκαηηθνηήησλ απφ ηνπο καζεηέο. Σα πην πάλσ έρνπλ ζνβαξέο επηπηψζεηο ζηνλ ηξφπν αμηνιφγεζεο ησλ καζεηψλ. Γηφηη, αλ ππάξρνπλ πνιιαπινί ηξφπνη ζέαζεο θαη ζεσξίαο, ηφηε ζα πξέπεη λα αμηνινγνχληαη φινη θαη φρη κφλν έλαο. Σν εξψηεκα πνπ γελληέηαη βέβαηα είλαη: κε πνηα θξηηήξηα ζα αμηνινγνχληαη νη δηάθνξνη απηνί ηξφπνη; 1. Ο καζεηήο δελ είλαη παζεηηθφο δέθηεο αιιά ελεξγφο ζπκκέηνρνο ζηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν καζεηήο θαιείηαη λα απηνλνκεζεί βαζκηαία απφ ην παξαδνζηαθφ δαζθαινθεληξηθφ ζχζηεκα κεηάδνζεο ηεο γλψζεο, έρνληαο επεμεξγαζζεί κε επάξθεηα ηελ επαγσγηθή κέζνδν. 2. Ο ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έρεη αιιάμεη θαη απφ πξνκεζεπηήο γλψζεο έρεη κεηαηξαπεί ζε θαζνδεγεηή. Έηζη θαη νη ελέξγεηεο ηνπ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πξνεηνηκαζίαο ηνπ καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο εζηηάδνληαη ζηελ εηνηκαζία πιηθνχ θαη δξαζηεξηνηήησλ νη νπνίεο ζα επηηξέπνπλ ζηνπο καζεηέο λα αιιειεπηδξάζνπλ θαη λα νηθνδνκήζνπλ γλψζε. 3. Η γλψζε νηθνδνκείηαη θαη κεηαδίδεηαη κε ηελ βνήζεηα εξγαιείσλ θαη ζπκβφισλ πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηεο ε θάζε θνηλφηεηα. Η γιψζζα, ηα βηβιία, νη ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, ην δηαδίθηπν, ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο, απνηεινχλ ηα εξγαιεία εθείλα, πνπ καζεηέο θαη δάζθαινη ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ νηθνδφκεζε, ηε δηαπξαγκάηεπζε θαη ηε «κεηάδνζε» ηεο γλψζεο. 13 Καζψο, κάιηζηα, νη θνηλφηεηεο κάζεζεο απνηεινχλ ζνβαξφ πιαίζην κάζεζεο, νη εθπαηδεπηηθνί πξέπεη λα πξνζθέξνπλ ζπλερψο λέεο επθαηξίεο ζηνπο καζεηέο, νχησο ψζηε λα θαηαζηνχλ κέηνρνη θνηλνηήησλ κάζεζεο κέζα θαη έμσ απφ ηελ ηάμε. Μέζα ζε απηέο ηηο θνηλφηεηεο ππάξρεη ζηελή ζχλδεζε κεηαμχ γλψζεο θαη δξάζεο.

14 3. ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ - ΣΗΛΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Η ηερλνινγία έρεη ιάβεη θχξηα ζέζε ζε πνιιέο πηπρέο ηεο θαζεκεξηλήο καο δσήο, πεξηιακβαλνκέλεο ηεο θνηλσληθήο θαη επαγγεικαηηθήο. Δηδηθφηεξα, ε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο έρεη γίλεη αλαπφζπαζην κέξνο ηεο ζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο. Ωζηφζν, πνιιέο θνξέο δελ ππάξρεη ζαθήο θαηαλφεζε ηνπ φξνπ «εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία», ηφζν ζε εθπαηδεπηηθνχο θχθινπο φζν θαη ζην επξχηεξν θνηλφ. Ο Οξγαληζκφο Δθπαηδεπηηθήο Δπηθνηλσλίαο θαη Σερλνινγίαο (Association of Educational Communications and Technology-AECT) πνπ εδξεχεη ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο, νξίδεη ηελ εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία σο κηα ζπζηεκαηηθή δηαδηθαζία, ε νπνία εκπιέθεη πιηθά, ζεσξίεο, αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη γλψζε γηα ηε ιχζε εθπαηδεπηηθψλ πξνβιεκάησλ θαη βειηίσζε ηεο κάζεζεο (AECT, 1977). To 1994 ν AECT αλαζεψξεζε ηνλ νξηζκφ ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο θαη ηνλ επαλαδηαηχπσζε σο εμήο: «Γηδαθηηθή ηερλνινγία είλαη ε ζεωξία θαη ε εθαξκνγή ηνπ ζρεδηαζκνύ, ηεο αλάπηπμεο, ρξήζεο, δηαρείξηζεο, θαη αμηνιόγεζεο ηωλ δηαδηθαζηώλ θαη πιηθώλ πνπ απνζθνπνύλ ζηελ κάζεζε». Άξα, ινηπφλ, ν φξνο εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία δελ αλαθέξεηαη κφλν ζηα πιηθά θαη κέζα (π.ρ. ηειεφξαζε, ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή) αιιά ζε κηα ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε, πνπ έρεη σο ζθνπφ ηελ βειηίσζε ηεο αλζξψπηλεο κάζεζεο. Δπηπιένλ, απηφο ν νξηζκφο ππνδειψλεη φηη ε εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία δελ είλαη θάηη θαηλνχξγην, θαζψο ε αλαδήηεζε ηξφπσλ βειηίσζεο ηεο κάζεζεο αλάγεηαη ζηελ αξραηφηεηα. 14 Kαηά θαηξνχο, ππήξμαλ δηάθνξεο ζεκαληηθέο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο νη νπνίεο επεξέαζαλ ηε δηακφξθσζε ηνπ θιάδνπ ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο, κε πξψηε ηε ρξήζε ηεο γιψζζαο θαη ηελ αλαθάιπςε ηεο γξαθήο. Με ηελ γξαθή δφζεθε ε επθαηξία ζηνλ άλζξσπν λα θαηαγξάθεη εκπεηξίεο, λα δεκηνπξγεί θαη λα κεηαδίδεη ηε γλψζε πην απνηειεζκαηηθά. ε απηφ ζπλέβαιε, θαηά πνιχ, θαη ε εθεχξεζε ηεο ηππνγξαθίαο. Η επθνιία κε ηελ νπνία βηβιία, δνθίκηα θαη ζπγγξάκκαηα δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ κπνξνχζαλ λα αλαηππσζνχλ θαη λα δηακνηξαζηνχλ, είρε σο απνηέιεζκα ηελ έθξεμε ηεο γλψζεο. Αθνινχζεζαλ αλαθαιχςεηο φπσο ην ξαδηφθσλν, νη ηειεπηθνηλσλίεο, ν θηλεκαηνγξάθνο, ε ηειεφξαζε, νη ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο θαη ην δηαδίθηπν.

15 3.1.Υπήζη ηηρ ηεσνολογίαρ ζηην ηάξη Η εηζαγσγή ηεο ηερλνινγίαο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία έρεη εγείξεη δηάθνξεο αληηδξάζεηο θαηά θαηξνχο. Οη δχν ηερλνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηζζφηεξν, κέρξη θαη ζήκεξα, ζηα ζρνιεία είλαη ην βηβιίν θαη ν καπξνπίλαθαο. Η θνπιηνχξα ηνπ παξαδνζηαθνχ ζρνιείνπ δελ επηηξέπεη ηελ εχθνιε εηζαγσγή θαηλνηνκηψλ θαη αληηζηέθεηαη ζε πξνζπάζεηεο αλαδφκεζεο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο θαη ηνπ ζρνιηθνχ πεξηβάιινληνο. Η πξψηε αληίδξαζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, κεηά ηελ εηζαγσγή κηαο θαηλνχξγηαο ηερλνινγίαο ζηελ ηάμε, είλαη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ παξαδνζηαθψλ κεζφδσλ δηδαζθαιίαο. Οξηζκέλνη απφ ηνπο θχξηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ε εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία δελ έρεη αμηνπνηεζεί ζε κεγάιν βαζκφ ζηα ζρνιεία είλαη: 1. Η εθαξκνγή παξαδνζηαθψλ κνληέισλ δηδαζθαιίαο, ε νπνία αδπλαηεί λα εθκεηαιιεπηεί ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ηερλνινγίαο θαη φζα καο επηηξέπεη λα θάλνπκε. 2. H έιιεηςε θαηάιιεισλ εθπαηδεπηηθψλ ινγηζκηθψλ πνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζην επίπεδν ησλ καζεηψλ, ζηελ χιε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο θαη ζηηο αλάγθεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. 3. Οη πξνζπάζεηεο εηζαγσγήο ησλ ηερλνινγηψλ απηψλ έρνπλ ζπγθεληξσηηθφ ραξαθηήξα θαη δελ επηηξέπνπλ ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο λα ζπκκεηάζρνπλ ζηηο δηαδηθαζίεο νξγάλσζεο, εθαξκνγήο θαη αμηνιφγεζεο ηεο θαηλνηνκίαο. 4. Η έιιεηςε ππνζηήξημεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ζρνιείσλ θαη δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εθαξκνγήο ηεο θαηλνηνκίαο. 5. H έιιεηςε δεμηνηήησλ απφ κέξνπο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ε κε παξνρή επθαηξηψλ θαη θηλήηξσλ γηα ζπλερή επηκφξθσζε. 6. Η νξγάλσζε ησλ θπζηθψλ ρψξσλ ζηηο παξαδνζηαθέο ηάμεηο απνηξέπεη ηελ εχθνιε εθαξκνγή ησλ ηερλνινγηψλ απηψλ. 15

16 3.2.Σεσνολογία και ζύγσπονα παιδαγωγικά μονηέλα Η εηζαγσγή ηεο ηερλνινγίαο ζηελ εθπαίδεπζε δελ απνηειεί απηνζθνπφ αιιά νχηε θαη παλάθεηα ζηε ιχζε φισλ ησλ πξνβιεκάησλ πνπ απαζρνινχλ ηε ζχγρξνλε εθπαίδεπζε. Τπάξρνπλ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο, νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ επηηπρή έληαμε ηεο ηερλνινγίαο ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ησλ ζρνιείσλ φισλ ησλ βαζκίδσλ. Οξηζκέλεο απφ απηέο είλαη θαη νη αθφινπζεο: 1. Ο ππνινγηζηήο σο εξγαιείν ηεο ζθέςεο θαη ηεο αληίιεςεο (cognitive tool). Λακβάλνληαο ππφςε φηη ε γλψζε νηθνδνκείηαη κε ηε βνήζεηα εξγαιείσλ θαη ζπκβφισλ πνπ έρεη ζηε δηάζεζε ηεο ε θάζε θνηλφηεηα, νη ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο θαη γεληθφηεξα ε ηερλνινγία δελ πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο κέζα ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ απιή κεηάδνζε ηεο γλψζεο αιιά σο αληηιεπηηθά εξγαιεία, εξγαιεία πνπ νη εκπιεθφκελνη ζηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο ζα ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ ηξφπν ηεο ζθέςεο ηνπο, ηε ζπλνηθνδφκεζε ηεο γλψζεο. Η ειεθηξνληθή, ινηπφλ, κάζεζε κπνξεί λα ζπλδπάζεη ηηο ζέζεηο ησλ κνληέισλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ πην πάλσ. 2. Δθπαίδεπζε ησλ δαζθάισλ ζηελ απνηειεζκαηηθή ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο, κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. Υσξίο λα έρνπλ ηελ θαηάιιειε θαηάξηηζε νη εθπαηδεπηηθνί δελ πξφθεηηαη λα αμηνπνηήζνπλ ηηο θαηλνχξηεο ηερλνινγίεο ζην κέγηζην δπλαηφ βαζκφ. Έηζη, κεγάιε ζεκαζία πξέπεη λα δνζεί θαη ζηελ αλάπηπμε δηαδηθαζηψλ θαη δεμηνηήησλ γηα ηελ εθαξκνγή ζχγρξνλσλ κνληέισλ δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο. Μέζα ζηα πιαίζηα ηεο επηκφξθσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξέπεη λα δίλνληαη επθαηξίεο αμηνπνίεζεο ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξεη ε ηερλνινγία. 3. Αλαδφκεζε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο, νχησο ψζηε λα κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ε ηερλνινγία, φζν ην δπλαηφ πην απνηειεζκαηηθά. Όπσο είλαη δνκεκέλν ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα, πνιιέο θνξέο, δελ επηηξέπεη ηελ αμηνπνίεζε ησλ ηερλνινγηψλ. Σα ζχγρξνλα παηδαγσγηθά κνληέια ππνζηεξίδνπλ κηα δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο δηδαζθαιίαο ε νπνία ζηεξίδεηαη ζηηο αξρέο ηεο θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο θαη ηεο ζπλνηθνδφκεζεο ηεο γλψζεο. 16

17 4. Δπέλδπζε ζηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή ησλ ζρνιείσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ νξγαληζκψλ. Δίλαη αλαγθαίν λα επελδπζνχλ ρξήκαηα γηα ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή ησλ ζρνιείσλ θαη ηε ζπλερή ππνζηήξημε ησλ πξνγξακκάησλ εθαξκνγήο ηεο ηερλνινγίαο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. 5. πλερήο αμηνιφγεζε, αλαζεψξεζε θαη βειηίσζε ηερλνινγηθψλ θαηλνηνκηψλ. Η πνιχπιεπξε αμηνιφγεζε είλαη αλαγθαία γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο επηηπρίαο θαη ηεο πςειήο πνηφηεηαο ησλ απνηειεζκάησλ απφ ηελ επηηπρή εηζαγσγή ησλ ηερλνινγηψλ ζηα ζρνιεία. 6. πκκεηνρή ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζηηο δηαδηθαζίεο νξγάλσζεο, εθαξκνγήο θαη αμηνιφγεζεο ηεο θαηλνηνκίαο. 7. Αλαγλψξηζε ηεο ηδέαο φηη ε κάζεζε είλαη εγθαηεζηεκέλε. Σν γεγνλφο φηη ε κάζεζε είλαη εμαξηεκέλε απφ ην πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν νηθνδνκείηαη έρεη επηπηψζεηο ζην ζρεδηαζκφ καζεζηαθψλ πεξηβαιιφλησλ. Γηα ην ιφγν απηφ ε γλψζε πξέπεη λα νηθνδνκείηαη κέζα ζε πεξηβάιινληα-πιαίζηα, φπνπ νη καζεηέο ζα θιεζνχλ λα ηε ρξεζηκνπνηήζνπλ. Δθπαηδεπηηθέο ηζηνζειίδεο, πεξηβάιινληα εηθνληθήο πξαγκαηηθφηεηαο θαη εθπαηδεπηηθέο ειεθηξνληθέο πξνζνκνηψζεηο κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ επθαηξίεο ζηνπο καζεηέο λα νηθνδνκήζνπλ γλψζε ζε κηα πιεζψξα απφ δηάθνξα απζεληηθά πεξηβάιινληα Υπήζη δικηςακών ηεσνολογιών για ηη δημιοςπγία και ςποζηήπιξη κοινοηήηων μάθηζηρ. Οη δηθηπαθέο θνηλφηεηεο κάζεζεο (online learning communities), ζπλδπάδνπλ ηα ζηνηρεία ησλ δχν κνληέισλ, δειαδή ηνπ επηθνδνκεηηζκνχ, ηεο εγθαηεζηεκέλεο κάζεζεο θαη ησλ θνηλνηήησλ κάζεζεο. πγθεθξηκέλα, ππάξρνπλ δχν ζεκεία πνπ είλαη αλαγθαίν λα δηεπθξηληζηνχλ. Πξψηα απ φια, ηη είλαη αθξηβψο εθείλν πνπ δεκηνπξγεί κηα θνηλφηεηα (κάζεζεο) θαη έπεηηα, θάησ απφ πνηεο ζπλζήθεο ζπγθξνηνχληαη νη δηθηπαθέο θνηλφηεηεο. H ηδέα ηεο θνηλφηεηαο ζηεξίδεηαη ζε δχν βαζηθέο αμίεο: 1. απφ ηε κηα, ζηελ ηδέα φηη ε θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε θαη ε ζπιινγηθή ππεπζπλφηεηα δεκηνπξγνχλ ην θαιχηεξν πεξηβάιινλ-πιαίζην γηα ηελ επίηεπμε θάπνησλ ζηφρσλ θαη 2. απφ ηελ άιιε ζην φηη νη ζηελνί απηνί δεζκνί ππνζηεξίδνπλ αξθεηέο πξνυπνζέζεηο γηα κηα θαιή δσή.

18 Απηφ ππνδειψλεη φηη ε κάζεζε κέζα ζε κηα θνηλφηεηα είλαη θνηλσληθή δηαδηθαζία θαη σο ηέηνηα αθνξά ζηε δεκηνπξγία δεζκψλ αλάκεζα ζηε κάζεζε θαη ζε φηη είλαη ζεκαληηθφ γηα εθείλνπο πνπ καζαίλνπλ, φπσο επίζεο, θαη αλάκεζα ζηνπο ηδίνπο ηνπο καζεηέο. Γηα ην ιφγν απηφ θαη ε χπαξμε κηαο θνηλφηεηαο κάζεζεο είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε κηα ζεηξά παξαγφλησλ θαη πξαθηηθψλ πνπ αλαδεηθλχνπλ ηελ θνηλφηεηα, φπσο ι.ρ. ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, νη θψδηθεο επηθνηλσλίαο, νη δηάθνξεο θνηλσληθέο θαη καζεζηαθέο πξαθηηθέο, νη πνιηηηθέο αμίεο θαη ππνρξεψζεηο ησλ κειψλ θαη ν ζρεδηαζκφο ησλ καζεζηαθψλ πεξηβαιιφλησλ. Απφ ηα πην πάλσ ζπκπεξαίλνπκε πσο δελ ππάξρεη θάηη ην νπζηψδεο ή κε πνπ ζα ζεσξνχζακε σο «εθ ησλ σλ νπθ άλεπ» ζε κηα «άκεζε» θνηλφηεηα, ζε ζχγθξηζε κε κηα «δηθηπαθή». Kαη νη δχν είλαη ηφζν «πξαγκαηηθέο» 14 φζν νπνηαδήπνηε «θνηλφηεηα» κπνξεί λα είλαη. Kαη νη δχν πξέπεη λα αγσληζηνχλ γηα λα δηαηεξήζνπλ ηελ ζπγθξφηεζε θαη ηελ ζπλνρή πνπ ραξαθηεξίδεη θάζε θνηλφηεηα. Απηφ, βέβαηα, δελ ππνλνεί φηη νη δηθηπαθέο θνηλφηεηεο κάζεζεο είλαη νκνηνγελείο. Έλα ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ησλ δηθηπαθψλ θνηλνηήησλ είλαη φηη κεγαιψλνπλ δηαξθψο θαη δεκηνπξγνχλ ζπλερψο θαηλνχξηνπο ηξφπνπο ρξήζεο πιεξνθνξηαθψλ θαη επηθνηλσληαθψλ ηερλνινγηψλ. Τπάξρνπλ αξθεηά εξσηήκαηα πνπ ρξήδνπλ πεξαηηέξσ εμέηαζεο ζην κέιινλ, φπσο: Tί κνξθέο παίξλνπλ νη δηθηπαθέο θνηλφηεηεο; 2. Tί είδνπο κάζεζε ιακβάλεη ρψξα κέζα ζηηο δηθηπαθέο θνηλφηεηεο; 3. Δίλαη ε κάζεζε πην άκεζε θαη πξαθηηθή ζ απηέο ηηο θνηλφηεηεο; 4. Πξνζθέξνληαη επθαηξίεο ζηνπο ζπκκεηέρνληεο λα καζαίλνπλ νπνπδήπνηε θαη νπνηεδήπνηε; 5. Μήπσο, ε ζπκκεηνρή ζε απηέο ηηο δηθηπαθέο θνηλφηεηεο επεξεάδεηαη απφ ην θχιν, ηελ εζληθφηεηα θαη άιινπο θνηλσληθν-νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο; 3.4.Σεσνολογικέρ δςναηόηηηερ ηος Γιαδικηύος Σν WWW (World Wide Web) Γηαδίθηπν - έρεη ηχρεη πνιχ κεγάιεο απνδνρήο ζηνλ αθαδεκατθφ θαη εξεπλεηηθφ θχθιν. Αθνινπζψληαο ηελ αχμεζε απηή ηεο δεκνηηθφηεηαο ηνπ WWW, έρεη ππάξμεη κηα ζπνπδή, λα ελζσκαησζνχλ λέα 14 Burbules, N. (2000). Does the Internet constitute a global educational community? In N. Burbules and C. A. Torres (eds.), Globalization and Education: Critical Perspectives (pp ). New York: Routledge.

19 ραξαθηεξηζηηθά κέζα ζηα ζρεηηθά softwares, ηα νπνία κπνξνχλ λα δηεπθνιχλνπλ θαη λα ππνζηεξίμνπλ ηδηαίηεξεο εθπαηδεπηηθέο κεζφδνπο. Η δηάρπζε ηνπ Γηαδηθηχνπ έρεη δεκηνπξγήζεη κεγάιν ελδηαθέξνλ ζηελ εθπαηδεπηηθή ηνπ ρξήζε θαη αξθεηέο πεηξακαηηθέο δξάζεηο κάζεζεο, νη νπνίεο βαζίδνληαη ζην Internet. Δίλαη ζεκαληηθή ε δπλαηφηεηα θαη πνιππιεπξηθφηεηα ηνπ δηθηχνπ, σο ελφο κέζνπ εμππεξέηεζεο θαη έρνπλ αλαπηπρζεί ππνζηεξηθηηθά εθπαηδεπηηθά ζπζηήκαηα, ζπλεξγαηηθέο εξγαζίεο θαη εηθνληθά πεξηβάιινληα. Δίλαη αμηνζεκείσην, φηη ε πξαθηηθή απηή είλαη έλα ζεκαληηθφ ζπζηαηηθφ ζηα πεξηζζφηεξα απφ ηα ηερλνινγηθά εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα θαη ε εμ απνζηάζεσο πξνζέγγηζε ησλ εξγαζηεξίσλ είλαη έλαο δξφκνο εηζαγσγήο ηεο εθπαίδεπζεο ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο. Σα Internet Relay Chats (real-time νκάδεο ζπδήηεζεο) θαη ηα Collaborative Virtual Environments (CVE) (ζπλεξγαηηθά εηθνληθά πεξηβάιινληα) εθνδηάδνπλ ηνπο ρξήζηεο θαη ηνπο ζρεδηαζηέο κε ηε δπλαηφηεηα λα αιιειεπηδξνχλ κε θάζε άιιν άηνκν, αληί, γηα παξάδεηγκα, λα πξέπεη λα πεξηκέλνπλ πφηε κηα πιεξνθνξία ζα δηαλεκεζεί κέζσ κηαο ηαρπδξνκηθήο δηαδηθαζίαο, λα επηθνηλσλνχλ άκεζα κέζσ . Σν NetMeeting ηεο MicroSoft είλαη ηειεδηαζθεπηηθφ πξφγξακκα, ην νπνίν επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα δνπλ θαη λα αθνχζνπλ ν έλαο ηνλ άιιν ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Η ιεηηνπξγηθφηεηα, φπσο απηή ζπλδπάδεηαη κε ηηο built-in audio-visual δπλαηφηεηεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, πξνηείλεη λέεο δπλαηφηεηεο γηα εθπαίδεπζε ησλ νκάδσλ πνπ βαζίδνληαη ζε on line επηθνηλσλίεο. 19 Σν Γηαδίθηπν αλαπηχρζεθε σο έλα απιφ ζχζηεκα γηα δηαλνκή θεηκέλσλ θαη ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ κειψλ ηεο επηζηεκνληθήο θνηλφηεηαο αλά ηνλ θφζκν. Η ρξήζε ηνπ σο εξεπλεηηθνχ εξγαιείνπ ζπλερίδεη λα απμάλεηαη. Σα εξεπλεηηθά ηδξχκαηα θαη ηα παλεπηζηήκηα έρνπλ δεκηνπξγήζεη ηζηνζειίδεο θαη ρξεζηκνπνηνχλ ην Γηαδίθηπν ψζηε λα πξναρζεί ε εξγαζία ηνπο. Οη εξεπλεηέο είλαη απφ ηνπο πην δξαζηήξηνπο ρξήζηεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, κε ζθνπφ λα έιζνπλ ζε επαθή θαη λα ζπλεξγαζζνχλ, λα δηαδψζνπλ ηα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλεηηθψλ επξεκάησλ ηνπο θαη λα δηεπθνιχλνπλ ηηο παξαηεξήζεηο επί ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο. Λφγσ ηνπ ηεξάζηηνπ αξηζκνχ ησλ δηθηπαθψλ sites, δεκηνπξγείηαη ην πξφβιεκα λα κελ γλσξίδεη ν ρξήζηεο πνχ πξέπεη λα ςάμεη, ηη λα αλαδεηήζεη θαη ηη λα αγλνήζεη, απηφ απνηειεί έλα κεγάιν εκπφδην θαη απνηξεπηηθφ παξάγνληα, γηα εθείλνπο πνπ αζρνινχληαη. Η αλάπηπμε ησλ ζρεηηθψλ εξγαιείσλ αλαδήηεζεο, ηα νπνία είλαη

20 γλσζηά σο κεραλέο αλαδήηεζεο, νη νπνίεο κε ηε βνήζεηα ηειεζηψλ, έρνπλ πξνζθέξεη ζεκαληηθέο δηεπθνιχλζεηο ζηελ αλαδήηεζε ησλ ζεκάησλ πνπ ελδηαθέξνπλ ηνπο ρξήζηεο. 3.5.E-learning 15 Ση ελλννχκε φκσο αθξηβψο φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ φξν e-learning; Η ειιεληθή κεηάθξαζή ηνπ φξνπ, ηειεθπαίδεπζε (εθπαίδεπζε απφ καθξηά), δελ απνηππψλεη αθξηβψο ηελ έλλνηα, ίζσο πην ζσζηή ζα ήηαλ ε κεηάθξαζε ειεθηξνληθή κάζεζε. Η έλλνηα e-learning είλαη αξθεηά γεληθή θαη πεξηθιείεη νπνηαδήπνηε κνξθή εθπαίδεπζεο ρξεζηκνπνηεί ηνπο πφξνπο ηνπ δηθηχνπ ή γεληθφηεξα ηηο δπλαηφηεηεο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Γηα λα πξνζδηνξίζνπκε θαιχηεξα ηελ έλλνηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο έρνπλ θαζνξηζηεί ηξεηο δηαθνξεηηθέο κνξθέο: Η ηειεθπαίδεπζε ζε εμαηνκηθεπκέλν ξπζκφ (self-paced training). ε απηή ηελ πεξίπησζε πξνζθέξνληαη ζηνλ εθπαηδεπφκελν ζπλδπαζκφο εθπαηδεπηηθψλ πιηθψλ (βηβιία, αλαθνξέο ζην δίθηπν, καγλεηνζθνπεκέλα καζήκαηα, ζεκεηψζεηο, πξνγξάκκαηα εθκάζεζεο βαζηζκέλα ζε ππνινγηζηή θηι), ζπλήζσο ρσξηζκέλα ζε ελφηεηεο (καζήκαηα), ηα νπνία ρξεζηκνπνηεί κε ην δηθφ ηνπ ξπζκφ, απνθαζίδεη δειαδή ν ίδηνο πφηε θαη πνπ ζα ηα ρξεζηκνπνηήζεη. Γελ ππάξρεη επηθνηλσλία κε δηδάζθνληα ή κε άιινπο καζεηέο. Η Αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε. Παξέρεηαη ζηνπο ζπκκεηέρνληεο ε δπλαηφηεηα λα εξγαζηνχλ κε ην πιηθφ πξνο δηδαζθαιία νπνπδήπνηε θαη νπνηεδήπνηε έρνληαο φκσο παξάιιεια δπλαηφηεηα αζχγρξνλεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο ππφινηπνπο ζπκκεηέρνληεο θαη κε ηνλ εθπαηδεπηή. Σν πιηθφ δηδαζθαιίαο δελ είλαη απαξαίηεην λα έρεη δνζεί φιν απφ ηελ έλαξμε ηνπ καζήκαηνο αιιά κπνξεί λα πξνζθέξεηαη ηνπο εθπαηδεπφκελνπο ζηαδηαθά. Ο ξπζκφο δηεμαγσγήο θαζνξίδεηαη απφ ηνλ εθπαηδεπηή ζε ζπλεξγαζία πάληα κε ηνπο εθπαηδεπφκελνπο

21 Η χγρξνλε ηειεθπαίδεπζε. ε απηή ηελ πεξίπησζε ην κάζεκα γίλεηαη θαλνληθά αιιά νη καζεηέο θαη ν θαζεγεηήο κπνξνχλ λα βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθφ ηφπν ν θαζέλαο θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηερλνινγίεο ηειεδηάζθεςεο λα βξίζθνληαη φινη ζε κία εηθνληθή αίζνπζα δηδαζθαιίαο. Η δηεμαγσγή ηνπ καζήκαηνο γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα πξνζθέξεη ηηο ίδηεο ή θαη παξαπάλσ δπλαηφηεηεο κε απηέο πνπ πξνζθέξνληαη ζε κία θαλνληθή αίζνπζα. 3.6.Υπήζη ηηρ ηηλεκπαίδεςζηρ Η ηειεθπαίδεπζε δίλεη κία ηειείσο δηαθνξεηηθή δηάζηαζε ζηελ έλλνηα ηεο κάζεζεο. Με ηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο νη εθπαηδεπφκελνη γιπηψλνπλ πνιχηηκν ρξφλν κεηαθηλήζεσλ θαη ηνπο δίλεηαη ε επειημία γηα λα δηαιέμνπλ κφλνη ηνπο ην ρξφλν πνπ ζα δηαζέζνπλ. Αζύγσπονη Σηλεκπαίδεςζη Η Αζχγρξνλε Σειεθπαίδεπζε βαζίδεηαη θπξίσο ζην δίθηπν θαη ζηελ αζχγρξνλε πξφζβαζε ζην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο κε ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ. Σν ινγηζκηθφ απηφ νλνκάδεηαη πιαηθφξκα Αζχγρξνλεο Σειεθπαίδεπζεο ή χζηεκα Γηαρείξηζεο Μαζεζηαθνχ Τιηθνχ (Learning Management System LMS). 21 Ωο πιαηθφξκα Αζχγρξνλεο Σειεθπαίδεπζεο ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί θαη κία απιή ηζηνζειίδα ζηελ νπνία αλεβάδεη ν θαζεγεηήο ην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα νη καζεηέο παξαδίδνπλ ηηο εξγαζίεο ηνπο κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Απηφ φκσο δελ ζα ήηαλ ιεηηνπξγηθφ. Μία πιαηθφξκα γηα αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε ζα πξέπεη ηνπιάρηζηνλ λα ηθαλνπνηεί ηηο παξαθάησ απαηηήζεηο : 1. Να ππνζηεξίδεη ρσξηζκφ ησλ ρξεζηψλ ζε νκάδεο έηζη ψζηε ε ίδηα πιαηθφξκα λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα πεξηζζφηεξα απφ έλα καζήκαηα. Πξνθαλψο ζα πξέπεη λα ππνζηεξίδεη θάπνηνπ είδνπο πηζηνπνίεζε ησλ ρξεζηψλ. 2. Να ππνζηεξίδεη ηε δεκηνπξγία βεκάησλ ζπδήηεζεο (discussion forums) γηα ηελ επηθνηλσλία ησλ εθπαηδεπνκέλσλ θαη ηνπ εθπαηδεπηή αζχγρξνλα. 3. Να ππνζηεξίδεη «δσκάηηα ζπδεηήζεσλ» (chat rooms) γηα ζπδήηεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν (ζχγρξνλε) θαη αληαιιαγή απφςεσλ.

22 4. Να πινπνηεί ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ( ) γηα ηελ θαιχηεξε επηθνηλσλία ησλ ρξεζηψλ. 5. Δχθνιν ηξφπν ηφζν γηα ηνλ θαζεγεηή γηα λα ηνπνζεηεί ην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο φζν θαη γηα ην καζεηή γηα ηελ ηνπνζέηεζε ησλ εξγαζηψλ ηνπ. 6. Να δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο καζεηέο ηνπηθήο απνζήθεπζεο ηνπ πιηθνχ ηνπ καζήκαηνο, γηα επεμεξγαζία εθηφο ηνπ δηθηχνπ. Αλ θαη ηα παξαπάλσ ζεσξνχληαη απνιχησο απαξαίηεηα γηα κία πιαηθφξκα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο, κε ηελ εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο, ηελ απνθηεζείζα εκπεηξία θαη ηνπο νινέλα πην απαηηεηηθνχο ρξήζηεο έρνπλ αξρίζεη λα πξνζηίζεληαη θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά φπσο: 1. Να ππάξρεη ην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο θαη ζε εχθνια εθηππψζηκε κνξθή γηα ηνπο ρξήζηεο πνπ πξνηηκνχλ ην έληππν πιηθφ. 2. Σν πεξηβάιινλ λα είλαη πξνζβάζηκν απφ απιφ web browser ψζηε λα κε ρξεηάδεηαη απφ ηνπο ρξήζηεο εγθαηάζηαζε άιινπ ινγηζκηθνχ θαη γηα λα είλαη πξνζβάζηκν απφ παληνχ (π.ρ. Internet café) θαη απφ νπνηνδήπνηε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα. 3. Να έρεη θηιηθφ πεξηβάιινλ ηφζν γηα ην ρξήζηε/καζεηή φζν θαη γηα ην ρξήζηε/θαζεγεηή. 4. Να ππνζηεξίδεη πξνζσπνπνίεζε (customization) ηνπ πεξηβάιινληνο αλάινγα κε ην ρξήζηε. Δπίζεο λα θξαηάεη πιεξνθνξίεο (δεκηνπξγία profiles) γηα ην ρξήζηε γηα λα ηνλ «βνεζάεη» θαηά ηελ πινήγεζε. 5. Να έρεη εκεξνιφγην κε ηηο πξνζεζκίεο θαη άιια ζεκαληηθά γεγνλφηα. 6. Να παξαθνινπζεί ηελ πξφνδν ησλ καζεηψλ. 7. Να ππνζηεξίδεη ηελ εχθνιε δεκηνπξγία δηαγσληζκάησλ (online tests) 8. Να ππνζηεξίδεη ηελ παξνπζίαζε θαη άιισλ πνιπκεζηθψλ πιηθψλ φπσο βίληεν, ήρνπ, εηθφλσλ θιπ 22 Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξεο πιαηθφξκεο πνπ πινπνηνχλ φια ηα παξαπάλσ, φπσο ην WebCT, ην Blackboard, Dokeos, Moodle θ.ά.

23 3.7.Ππόηςπα Πνιχ γξήγνξα θάλεθε ε αλάγθε χπαξμεο αλνηθηψλ πξνηχπσλ γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Οη βαζηθφηεξνη ιφγνη πνπ νδήγεζαλ ζηελ αλάπηπμε πξνηχπσλ πεξηγξαθήο καζεζηαθψλ αληηθεηκέλσλ είλαη: 1. Η αλάγθε γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ κεηά ηε δεκηνπξγία ελφο καζήκαηνο γηα αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε ην πιηθφ απηφ λα κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί ηελ επφκελε θνξά πνπ ζα δηδαρζεί ην κάζεκα θαη λα είλαη απαξαίηεηεο κφλν ελεκεξψζεηο θαη βειηηψζεηο. Οη εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη ξαγδαίεο θαη νη αλάγθεο πνπ θαιείηαη λα θαιχςεη κία πιαηθφξκα γηα Αζχγρξνλε Tειεθπαίδεπζε είλαη ζπλερψο απμαλφκελεο κε απνηέιεζκα λα βγαίλνπλ ζπλερψο θαηλνχξηεο εθδφζεηο θαη λα αλαπηχζζνληαη θαηλνχξηεο πιαηθφξκεο. Δπίζεο, είλαη πνιχ ζεκαληηθφ κία αλαβάζκηζε ηεο πιαηθφξκαο ή κία κεηάβαζε απφ κία πιαηθφξκα ζε κία άιιε, λα κε ζπλεπάγεηαη θαη επαλαδεκηνπξγία ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. 2. Η αλάγθε γηα ζπλεξγαζία κεηαμχ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μαζεζηαθνχ Τιηθνχ. Οη εθπαηδεπηέο πνιιέο θνξέο ζέινπλ λα ζπλεξγαζηνχλ θαη λα αληαιιάμνπλ καζεζηαθφ πιηθφ. Δίλαη απαξαίηεην ινηπφλ λα ππάξρεη έλαο εληαίνο ηξφπνο πεξηγξαθήο ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ θαη λα κπνξνχλ δηαθνξεηηθέο πιαηθφξκεο λα ζπλεξγαζηνχλ γηα αληαιιαγή καζεζηαθνχ πιηθνχ. 3. Η αλάγθε γηα δηαζεζηκφηεηα πξφζβαζεο θαη εχθνιεο αλαδήηεζεο. Δίλαη ζεκαληηθφ νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα ςάμνπλ εχθνια ζην καζεζηαθφ πιηθφ θαη λα βξνπλ απηφ πνπ ηνπο ελδηαθέξεη. 23 Οη παξαπάλσ ιφγνη νδήγεζαλ ζηε δεκηνπξγία πξνηχπσλ γηα ηελ πεξηγξαθή ησλ καζεζηαθψλ αληηθεηκέλσλ θαη ηα κεηαδεδνκέλα (metadata) καζεζηαθψλ δεδνκέλσλ. Σα θπξηφηεξα πξφηππα πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί κέρξη ζηηγκήο είλαη: Σν πξφηππν ηεο AICC (Aviation Industry CBT(Computer Based Training) Committee). H AICC πξνζθέξεη πηζηνπνίεζε ζπκβαηφηεηαο κε ην AGR 010 (AICC Guidelines and Recommendations). Αθφκα θαη ηα LMS s πνπ είλαη AICC certified δε ζεκαίλεη

24 φηη είλαη απφιπηα ζπκβαηά κεηαμχ ηνπο θαη φηη ε κεηαθνξά απφ ηε κία πιαηθφξκα ζηελ άιιε γίλεηαη απηφκαηα. Σν πξφηππν ηεο IMS Global Learning Consortium. H IMS αλαπηχζζεη πξνδηαγξαθέο γηα ζπζηήκαηα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Οη πξνδηαγξαθέο βαζίδνληαη ζηελ XML (extensve Markup Language). SCORM (Sharable Content Object Reference Model). Σν SCORM αλαπηχρζεθε απφ ην ADL(Advanced Destributed Learning), πξσηνβνπιία ηνπ ππνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο ηεο Ακεξηθήο(Department of Defense). θνπφο ηνπ SCORM είλαη λα ζπλελψζεη ηα ππφινηπα πξφηππα. Απηή ηε ζηηγκή απνηειεί ην πην δεκνθηιή πξφηππν. Βαζίδεηαη θαη απηφ ζηελ XML. 3.8.ύγσπονη Σηλεκπαίδεςζη Όπσο αλαθέξζεθε θαη ζηνλ νξηζκφ ηεο ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο γηα λα είλαη εθηθηή ε πξαγκαηνπνίεζε καζήκαηνο κέζσ ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο ζα πξέπεη ε εηθνληθή αίζνπζα λα πξνζθέξεη ηνπιάρηζηνλ φιεο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη θαη κία θαλνληθή αίζνπζα : Ηιεθηξνληθφο αζπξνπίλαθαο. Ο πίλαθαο είλαη ην ζεκαληηθφηεξν κέζν πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη θαζεγεηέο γηα ηε δηδαζθαιία ζηελ αίζνπζα. Δίλαη απαξαίηεην ινηπφλ λα δίλεηαη απηή ε δπλαηφηεηα ζηνλ θαζεγεηή θαη ζε κία εηθνληθή αίζνπζα. 2. Αιιειεπηδξαζηηθή (δχν δξφκσλ) νπηηθναθνπζηηθή επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ζπκκεηερφλησλ. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηελ επηηπρία ηνπ καζήκαηνο λα ππάξρεη πνιχ θαιήο πνηφηεηα επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ζπκκεηερφλησλ έηζη ψζηε λα εμαιείθεηαη ε απφζηαζε θαη λα δεκηνπξγείηαη ε εληχπσζε φηη βξίζθνληαη φινη ζηνλ ίδην ρψξν. Πξνθαλψο πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζηνλ ήρν αιιά δελ πξέπεη λα ππνηηκεζεί ε αλαγθαηφηεηα ηνπ βίληεν αθνχ έρεη απνδεηρζεί ζηελ πξάμε φηη φηαλ πέθηεη ε πνηφηεηα ηνπ βίληεν ράλεηαη ην ελδηαθέξνλ ησλ ζπκκεηερφλησλ. 3. Γπλαηφηεηα γηα απφ θνηλνχ ρξήζε εθαξκνγήο (application sharing). Δίλαη απαξαίηεην γηα ηνλ θαζεγεηή λα κπνξεί λα παξνπζηάζεη ςεθηαθφ πιηθφ ζηνπο

25 ζπνπδαζηέο (power point presentation, web browser, word document, θηι). Όπσο ζηελ θιαζηθή ηάμε ν θαζεγεηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα δείμεη δηαθάλεηεο ζηνπο καζεηέο, είλαη απαξαίηεην γηα ηνλ θαζεγεηή λα κπνξεί λα παξνπζηάζεη ην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο θαη ζηελ εηθνληθή ηάμε (power point presentation). Με απηή ηε δπλαηφηεηα δίλεηαη θαη ε επθαηξία γηα εθκάζεζε κίαο εθαξκνγήο κέζα απφ ηελ ηειεθπαίδεπζε. Οη παξαπάλσ απαηηήζεηο είλαη νη ειάρηζηεο πνπ πξέπεη λα ηθαλνπνηεί κία εηθνληθή αίζνπζα. Απ ηε ζηηγκή φκσο πνπ πξνζθέξνληαη ζηελ ππεξεζία ηνπ θαζεγεηή πξνεγκέλεο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο κπνξεί λα ηηο εθκεηαιιεπηεί γηα λα εκπινπηίζεη ην κάζεκα ηνπ θαη κε άιια ζηνηρεία. Π.ρ. Πξνβνιή βίληεν Σαπηφρξνλε πινήγεζε ζε δηθηπαθνχο ηφπνπο Υξεζηκνπνίεζε θαη άιισλ εθαξκνγψλ εθηφο απφ εθαξκνγέο γηα παξνπζηάζεηο. Υξεζηκνπνίεζε πξνγξακκάησλ πξνζνκνίσζεο. Με απηφ ηνλ ηξφπν κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ θαη εηθνληθά εξγαζηήξηα (virtual laboratories) Να κπνξεί γεληθά λα κηιά θαη λα θηλείηαη κε θπζηθφ ηξφπν, φπσο ζα έθαλε θαη ζε κία παξαδνζηαθή δηάιεμε. Να κελ ρξεηάδεηαη λα αζρνιεζεί κε ηελ ηερληθή πιεπξά ησλ ζπζηεκάησλ, ψζηε λα κπνξεί λα επηθεληξψζεη ηελ πξνζνρή ηνπ ζην θαζαπηφ αληηθείκελν ηεο δηάιεμεο. 25 Πποϋποθέζειρ ζύγσπονηρ ηηλεκπαίδεςζηρ Όπσο θαίλεηαη θαη απφ ηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν δελ κπνξεί νπνηνδήπνηε κάζεκα λα γίλεη κε ηε κνξθή ηεο ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Θα πξέπεη φινη νη ζπκκεηέρνληεο λα είλαη: 1. ζπλδεδεκέλνη ζε δίθηπν πςειψλ ηαρπηήησλ έηζη ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε θαιή πνηφηεηα βίληεν θαη ήρνπ θαη λα είλαη εθηθηή ε απφ θνηλνχ ρξήζε εθαξκνγψλ. 2. νη ζπκκεηέρνληεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο αξθεηά πξνεγκέλν εμνπιηζκφ γηα ηηο αλάγθεο ηεο ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. 3. ηνπιάρηζηνλ ν θαζεγεηήο ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη ζε αίζνπζα εηδηθά δηακνξθσκέλε γηα λα θαιχπηεη αλάγθεο ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο.

26 3.9.ύγσπονη - Αζύγσπονη Σηλεκπαίδεςζη Η ζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε έρεη αμία θαη πέξαλ ηεο ρξνληθήο ζηηγκήο δηεμαγσγήο ηεο θαη είλαη ζίγνπξα πην απνηειεζκαηηθή αλ ζπλνδεχεηαη θαη απφ αζχγρξνλε. Υξεηάδνληαη επνκέλσο απηνκαηνπνηεκέλνη ηξφπνη γηα λα κεηαθέξνπκε ην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο ζε πεξηβάιινλ γηα αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε. Η θαηαγξαθή ηνπ καζήκαηνο θαζίζηαηαη έηζη απαξαίηεηε γηα λα είλαη πξνζβάζηκν απφ ηνπο καζεηέο γηα κεηέπεηηα κειέηε θαη απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο πνπ δελ κπφξεζαλ λα ην παξαθνινπζήζνπλ. Δπίζεο, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ζε επφκελα καζήκαηα θαη ζαλ πεγή γλψζεο θαη γηα άιινπο. Γηα λα είλαη πην απνηειεζκαηηθφ θαη εχρξεζην ην πιηθφ πνπ παξάγεηαη πξέπεη λα ζπγρξνλίζνπκε ην βίληεν απηφ κε ηα ππφινηπα καζεζηαθά πιηθά πνπ ρξεζηκνπνίεζε ν εθπαηδεπηήο. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν καζεηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παξαθνινπζήζεη γξήγνξα, εχθνια θαη κε φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε πηζηφηεηα κφλν ην θνκκάηη ηνπ καζήκαηνο πνπ ηνλ ελδηαθέξεη. Απηφ βέβαηα απαηηεί αθφκα πην εμεηδηθεπκέλε αίζνπζα ηειεθπαίδεπζεο γηα ηνλ θαζεγεηή θαη θάλεη αθφκα πην αλαγθαία ηελ χπαξμε ελφο ηνπιάρηζηνλ ηερληθνχ θαζψο επίζεο θαη εηδηθφ ινγηζκηθφ γηα ηνλ ζπγρξνληζκφ ησλ εθαξκνγψλ Γιεθνή Forums Λφγσ ηεο κεγάιεο αλάπηπμεο θαη ηεο ζεκαληηθφηεηαο ηεο ηειεθπαίδεπζεο έρνπλ δεκηνπξγεζεί παγθνζκίσο δηάθνξα forums πνπ αζρνινχληαη κε ζέκαηα πξνηππνπνίεζεο θαη αλάπηπμεο λέσλ ηερλνινγηψλ. Σα βαζηθφηεξα είλαη : ADL (Advanced Distributed Learning). Η ADL είλαη κία πξνζπάζεηα απφ ηελ θπβέξλεζε, ηε βηνκεραλία θαη ην αθαδεκατθφ πεξηβάιινλ ηεο Ακεξηθήο γηα λα ζηνηρεηνζεηήζνπλ έλα θαηαλεκεκέλν καζεζηαθφ πεξηβάιινλ πνπ λα επηηξέπεη ηελ ζπλεξγαζηκφηεηα καζεζηαθψλ εξγαιείσλ θαη καζεζηαθψλ πιηθψλ. Η ADL είλαη ε νκάδα πνπ έθηηαμε ην SCORM. AICC (Aviation Industry CBT Committee). H AICC είλαη κία δηεζλή έλσζε γηα εθπαίδεπζε βαζηζκέλε ζηελ ηερλνινγία

27 επαγγεικαηηψλ. Η AICC αλαπηχζζεη θαηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηε βηνκεραλία ηεο αεξνπινΐαο γηα ηελ αλάπηπμε παξάδνζε θαη αμηνιφγεζε CBT πξνγξακκάησλ. ARIADNE Σν ίδξπκα απηφ δεκηνπξγήζεθε γηα λα εμεξεπλήζεη θαη λα επεθηείλεη ηα απνηειέζκαηα ησλ επξσπατθψλ πξνγξακκάησλ ARIADNE θαη ARIADNE II, ηα νπνία αλέπηπμαλ εξγαιεία θαη κεζνδνινγίεο γηα ηελ παξαγσγή, δηαρείξηζε θαη επαλαρξεζηκνπνίεζε παηδαγσγηθψλ πεγψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ ηερλνινγηψλ πνπ βαζίδνληαη ζηελ ηειεκαηηθή. CETIS Metadata Special Interest Group. Σν CETIS Metadata Special Interest Group ηδξχζεθε ζηε Μεγάιε Βξεηαλία γηα εθείλνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ή ζθνπεχνπλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ metadata γηα ηελ εθπαίδεπζε. Δίλαη έλα forum αληαιιαγήο εκπεηξίαο θαη γλψζεσλ ησλ κειψλ. Dublin Core Metadata Initiative είλαη κία νξγάλσζε κε ζθνπφ ηελ πξνψζεζε θαη φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε απνδνρή ησλ πξνηχπσλ metadata θαη ηελ δεκηνπξγία εμεηδηθεπκέλσλ ιεμηινγίσλ metadata γηα πεξηγξαθή πιεξνθνξηαθψλ πεγψλ πνπ λα επηηξέπεη ηελ αλάπηπμε «εμππλφηεξσλ» ζπζηεκάησλ αλαθάιπςεο πιεξνθνξίαο. IEEE Learning Technology Standards Committee (LTSC) H LTCS δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ IEEE Computer Society Standards γηα λα αλαπηχμεη δηαπηζηεπκέλσλ ηερληθψλ πξνηχπσλ, ζπληζηψκελεο πξαθηηθέο θαη νδεγίεο γηα ηελ εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία. Η LTSC ζπλεξγάδεηαη επίζεκα θαη αλεπίζεκα κε άιιεο νξγαλψζεηο πνπ αλαπηχζζνπλ πξνδηαγξαθέο θαη πξφηππα γηα παξφκνηνπο ζθνπνχο. 27

28 IMS (The Instructional Management System) Global Learning Consortium, Inc. Η IMS είλαη κία δηεζλή θνηλνπξαμία κε κέιε απφ εθπαηδεπηηθέο, επηρεηξεζηαθέο θαη θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο. θνπνί ηεο IMS είλαη λα θαζνξίζεη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηελ ζπλεξγαζία εθαξκνγψλ θαη ππεξεζηψλ ζηε θαηαλεκεκέλε κάζεζε θαη λα ππνζηεξίμεη ηελ πηνζέηεζε ησλ πξνδηαγξαθψλ απφ πξντφληα θαη ππεξεζίεο παγθνζκίσο. IST - Fifth Framework Programme. Σν IST είλαη έλα εξεπλεηηθφ πξφγξακκα πνπ βαζίδεηαη ζηε ζχγθιηζε ηεο επεμεξγαζίαο πιεξνθνξίαο, ησλ επηθνηλσληψλ θαη ησλ πνιπκεζηθψλ ηερλνινγηψλ Πλεονεκηήμαηα Η ηειεθπαίδεπζε έθεξε επαλάζηαζε ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο. Μέρξη ηψξα, ε θιαζζηθή κνξθή εθπαίδεπζεο ήηαλ «δαζθαινθεληξηθή» επηθεληξσλφηαλε δειαδή ζηηο αλάγθεο ηνπ δηδάζθνληα θαη νη εθπαηδεπφκελνη ήηαλ ππνρξεσκέλνη λα πξνζαξκνζηνχλ ζε απηέο. Αλ ζθεθηνχκε φκσο ηνπο καζεηέο ζαλ πειάηεο ζα δνχκε φηη ε ζρέζε ζα έπξεπε λα είλαη ε αλάπνδε, ε εθπαίδεπζε πξέπεη λα είλαη «καζεηνθεληξηθή». Η ηειεθπαίδεπζε θέξλεη ην καζεηή ζην θέληξν. 28 Μέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε πινχζην πιεξνθνξηαθφ πιηθφ (δηεζλή παλεπηζηήκηα, βηβιηνζήθεο θιπ). Ο εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα πξνζαξκφζεη ηα καζήκαηά ηνπ θαη λα δεκηνπξγήζεη έλα πξφγξακκα πνπ λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ. Έηζη είλαη εθηθηή πιένλ ε δηα βίνπ θαηάξηηζε αθνχ ην κάζεκα κπνξεί λα δηακνξθσζεί ζχκθσλα κε ηηο πξνηηκήζεηο θαη ην ρξφλν ηνπ καζεηή. Υάξε ζηελ ηειεθπαίδεπζε δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζην καζεηή λα παξαθνινπζεί ην κάζεκα απφ παληνχ θαη φπνηε ζέιεη. Σν εθπαηδεπηηθφ πιηθφ είλαη πάληα θαη απφ παληνχ πξνζβάζηκν. Με ηε βνήζεηα ηεο ζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο θεξδίδεηαη πνιχηηκνο ρξφλνο θαη κεηψλεηαη ην θφζηνο απφ άζθνπεο κεηαθηλήζεηο. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζε

29 πεξηζζφηεξνπο λα παξαθνινπζήζνπλ, εχθνια θαη ρσξίο θφζηνο, δηαιέμεηο εηδηθψλ θαη λα ππάξρνπλ ζπλεξγαζίεο κεηαμχ παλεπηζηεκίσλ. Ο εθπαηδεπηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα εκπινπηίζεη ην καζεζηαθφ πιηθφ, λα ρξεζηκνπνηήζεη θαηλνχξηεο ηερλνινγίεο (πνιπκέζα θιπ) πνπ θάλνπλ ην κάζεκα πην ελδηαθέξνλ θαη πξνζθέξνπλ πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο. ε έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη έρεη απνδεηρζεί φηη νη καζεηέο θαηαλννχλ θαη αθνκνηψλνπλ πνιχ πην εχθνια ην καζεζηαθφ πιηθφ φηαλ απηφ ηνπο δίλεηαη κε παξαζηαηηθφ ηξφπν, θάηη ην νπνίν κε ηε ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ θαη ησλ πξνζθεξφκελσλ ηερλνινγηψλ είλαη πιένλ εθηθηφ γηα φια ηα καζήκαηα. Σν πιηθφ πνπ παξάγεηαη κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί θαη έηζη δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ εθπαηδεπηή λα αζρνιείηαη κφλν κε ηελ ελεκέξσζε θαη ηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ πιηθνχ θαη φρη κε ηελ εθ λένπ δεκηνπξγία ηνπ θάζε θνξά πνπ δηδάζθεηαη ην κάζεκα. Δπίζεο απφ ηε ζηηγκή πνπ ην καζεζηαθφ πιηθφ είλαη δηαζέζηκν ζην δηαδίθηπν δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεζεί κία θνηλή βάζε γηα πνιιά ζέκαηα θαη κία εληαία πεγή πιεξνθφξεζεο. Σν πιηθφ απηφ ζα είλαη κία πξνζθνξά ζηελ θνηλφηεηα ηνπ δηαδηθηχνπ. 29 Δίλαη πην εχθνιε ε παξαθνινχζεζε ηεο πξνφδνπ ησλ καζεηψλ απφ ηνλ θαζεγεηή θαη ζσζηφηεξε ε αμηνιφγεζή ηνπο. Δπίζεο είλαη πην αληηθεηκεληθή ε αμηνιφγεζε ησλ θαζεγεηψλ θαη ησλ καζεκάησλ πνπ πξνζθέξνληαη φπσο επίζεο θαη ε πηζηνπνίεζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πιηθφ είλαη πξνζβάζηκν απφ φινπο. Έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη ε νπζηαζηηθά «άπεηξε» δπλαηφηεηα επέθηαζεο. Γελ ππάξρεη πεξηνξηζκφο ζηνλ αξηζκφ ησλ ζπκκεηερφλησλ. ηελ ζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε βέβαηα ππάξρεη θπζηθφο πεξηνξηζκφο απφ ην εχξνο δψλεο ηνπ δηθηχνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη αιιά επεηδή ε ζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε πξαγκαηνπνηείηαη ζπλήζσο απφ εηδηθά δηακνξθσκέλεο αίζνπζεο, ηφζν γηα ηνλ θαζεγεηή φζν θαη γηα ην καζεηή θαη άξα πξαθηηθά κπνξεί κεγάινο αξηζκφο θνηηεηψλ λα παξαθνινπζήζεη ην κάζεκα.

30 3.12. Μειονεκηήμαηα Με ηελ ηειεθπαίδεπζε κεηψλεηαη αηζζεηά ε πξνζσπηθή επηθνηλσλία θαη επαθή κεηαμχ ηνπ καζεηή θαη ηνπ δηδάζθνληα. Αθφκα θαη ζηε ζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε ε νζφλε είλαη πνιχ δχζθνιν λα αληηθαηαζηήζεη ηελ θπζηθή παξνπζία ηνπ θαζεγεηή ζηελ αίζνπζα. ηελ αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε ην πξφβιεκα απηφ είλαη κεγαιχηεξν θαζψο ε κφλε επηθνηλσλία γίλεηαη κέζσ γξαπηψλ κελπκάησλ θαη κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Η έιιεηςε εμνηθείσζεο ησλ ζπκκεηερφλησλ κε ηελ ρξεζηκνπνηνχκελε ηερλνινγία δεκηνπξγεί κία ακεραλία θαη θάλεη ηηο ζρέζεηο πην «ηππηθέο». Οη ππνρξεψζεηο ηνπ εθπαηδεπηή απμάλνληαη πνιχ. Ο θαζεγεηήο ππνρξεψλεηαη έθηνο απφ ην ρξφλν ηνπ καζήκαηνο λα αθηεξψλεη θαη άιιν ρξφλν γηα ηε ζσζηφηεξε πξνεηνηκαζία ηνπ καζήκαηνο, γηα ηε δεκηνπξγία θαη ζπληήξεζε ηνπ ςεθηαθνχ πιηθνχ θαζψο θαη γηα ηελ αζχγρξνλε επηθνηλσλία κε ηνπο καζεηέο (ζπκκεηνρή ζε βήκαηα ζπδεηήζεσλ, απαληήζεηο ζε ειεθηξνληθά κελχκαηα θιπ). Δίλαη επίζεο απαξαίηεηε ε εμνηθείσζε ηφζν ηνπ θαζεγεηή φζν θαη ησλ καζεηψλ κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη επεηδή απηφ δελ είλαη πάληα εθηθηφ δεκηνπξγείηαη ε αλάγθε γηα ηελ χπαξμε ελφο ηερληθνχ/δηαρεηξηζηή πνπ λα επηιχεη δηάθνξα πξνβιήκαηα θαη λα θξνληίδεη γηα ηελ νκαιή δηεμαγσγή ηνπ καζήκαηνο. 30 Δθηφο απφ ηελ απαξαίηεηε χπαξμή ηερληθνχ, ην θφζηνο ηφζν γηα ηελ πξνκήζεηα ηνπ εμνπιηζκνχ φζν θαη γηα ηελ ζπληήξεζε ηνπ είλαη αξθεηά πςειφ. Γηα ηελ θαιχηεξε δηεμαγσγή ηνπ καζήκαηνο ρξεηάδεηαη πξφζβαζε ζε δίθηπν πςεινχ εχξνπο δψλεο Κίνδςνοι Όπσο θάζε ηερλνινγηθφ επίηεπγκα ηνπ αλζξψπνπ έηζη θαη ε ηειεθπαίδεπζε εθηφο απφ ηηο απεξηφξηζηεο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη θξχβεη θαη θηλδχλνπο. Η επξεία ρξήζε ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξνληαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζε άδεηαζκα ησλ παλεπηζηεκηαθψλ αηζνπζψλ θαη ηελ απνμέλσζε ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία (ζπνπδαζηψλ θαη δηδαζθφλησλ).

31 Η εκπεηξία δείρλεη φηη φηαλ γίλεηαη αιφγηζηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο (φηαλ δειαδή ρξεζηκνπνηνχληαη ηέηνηνπ είδνπο ηερλνινγίεο ρσξίο λα ππάξρεη αλάγθε θαη ρσξίο λα πξνζθέξνπλ νπζηαζηηθά ζηελ πνηφηεηα ηνπ καζήκαηνο) νδεγεί ζηελ απψιεηα ηνπ ελδηαθέξνληνο θαη ηεο πξνζνρήο απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο. Ννκηθά πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ην νπνίν ζα είλαη ειεχζεξα πξνζβάζηκν θαη άξα «αληηγξάςηκν». Η ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ κπνξεί λα απνηξέςεη ηφζν ηνπο δηδάζθνληεο φζν θαη ηνπο δηδαζθφκελνπο απφ ηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο. Οη θαζεγεηέο, ζε κία κεγάιε πιεηνςεθία ηνπο, δελ έρνπλ κεγάιε εμνηθείσζε κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπο απφ έλα πεξηβάιινλ πνιχπινθν κπνξεί λα ηνπο θνβίζεη θαη λα ηνπο απνηξέςεη. Δπηπιένλ ππάξρεη ν θίλδπλνο ηεο εγθαηάιεηςεο ησλ ππαξρφλησλ ππνδνκψλ ιφγσ έιιεηςεο νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Οη ππνδνκέο ηειεθπαίδεπζεο πνπ δεκηνπξγνχληαη ρξεηάδνληαη ζπληήξεζε θαη ηερληθή ππνζηήξημε γηα λα είλαη ιεηηνπξγηθέο θαη φρη απιά ππνδνκέο πνπ ππάξρνπλ ζηα «ραξηηά». 31

32 4. ΟΙ ΣΠΔ (ΓΙΑΓΙΚΣΤΟ, ΠΟΛΤΜΔΑ ΚΛΠ) ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Απφ ηελ εκπεηξία ηφζν δηεζλψο φζν θαη ζηε ρψξα καο, δηαθαίλεηαη φηη ε ελζσκάησζε ησλ ΣΠΔ ζηελ εθπαίδεπζε είλαη έλα δχζθνιν θαη καθξνρξφλην εγρείξεκα, ζην νπνίν επηδξνχλ πνιινί παξάγνληεο φπσο: πιηθνηερληθή ππνδνκή, θαηάιιειν εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ, εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ζε εζληθφ επίπεδν. Οη παξαπάλσ δπζθνιίεο δεκηνπξγνχλ ηελ αλάγθε θηινμελίαο, ηνπ ζπλφινπ ησλ αηνκηθψλ πξνζπαζεηψλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θάησ απφ κηα εληαία πιαηθφξκα, ε νπνία ζε θακία πεξίπησζε δε ζα ππνθαζηζηά ηε ζρνιηθή ηάμε θαη ην ξφιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. «Δεν είναι ηο επγαλείο που θα μεηαμοπθώζει ηο ζχολείο, αλλά η χπήζη ηου» Υαπακηηπιζηικά ηηρ εκπαιδεςηικήρ πλαηθόπμαρ: Γηακνηξαζκφο γλψζεο Η αλάγθε ηεο δεκνζίεπζεο εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, θαζψο θαη πξφζβαζεο ζ απηφ, ηφζν θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο (ζχγρξνλε εθπαίδεπζε) αιιά θαη θαηά ηε κειέηε θαη ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ καζεηή (αζχγρξνλε εθπαίδεπζε) 32 Αιιειεπίδξαζε κεηαμχ δαζθάινπ καζεηή Η αλάγθε επέθηαζεο ηεο επηθνηλσλίαο δαζθάινπ καζεηή πέξα απφ ηα φξηα ελφο ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ψζηε ν καζεηήο λα έρεη ηελ αίζζεζε φηη ν θαζεγεηήο είλαη δίπια ηνπ, αθφκε θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κειέηεο ηνπ 17. Γηαρείξηζε καζήκαηνο ηάμεο ζρνιείνπ Βαζηθέο νξγαλσηηθέο ιεηηνπξγίεο φπσο ν πίλαθαο αλαθνηλψζεσλ, νη νκάδεο εξγαζίαο, ε αλάζεζε εξγαζηψλ, νη ππνδεηγκαηηθά ιπκέλεο αζθήζεηο. Δλδπλάκσζε ηεο επηζπκίαο γηα πξφζβαζε ζηε γλψζε Ο κεγαιχηεξνο θαη ζεκαληηθφηεξνο παξάγνληαο ζηελ επηηπρία κηαο δηαδηθαζίαο εθπαίδεπζεο εμ απνζηάζεσο ζε παηδηά Γπκλαζίνπ Λπθείνπ είλαη ε ηθαλνπνίεζε πνπ αηζζάλνληαη απφ απηή ηε δηαδηθαζία Γιακουμάτου Σ., (2004), Οι νζεσ τεχνολογίεσ ςυναντοφν το ελλθνικό ςχολείο, Οι τεχνολογίεσ Πληροφορίασ και Επικοινωνιϊν ςτην Ελληνική Εκπαίδευςη: Απολογιςμόσ και Προοπτικζσ 17

33 Απηναμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ γηα ην πνζνζηφ αθνκνίσζεο ηεο γλψζεο On line tests (πνιιαπιήο επηινγήο, αληηζηνίρηζεο θαη ζπκπιήξσζεο θελνχ θιπ) Πξνζαξκνζηηθφηεηα ζηηο πξνζσπηθέο αλάγθεο δαζθάινπ - καζεηή Ο κέρξη ηψξα ραξαθηήξαο εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ, ζπρλά απξνζάξκνζηνο ζηηο εθάζηνηε απαηηήζεηο ηνπ δαζθάινπ, αιιάδεη πξνζθέξνληαο πνιιαπιέο δπλαηφηεηεο φπσο γηα παξάδεηγκα λα κπνξεί λα αμηνινγήζεη ηηο γλψζεηο ηνπ καζεηή, κέζα απφ θιηκαθνχκελεο δπζθνιίαο tests. ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΓΓΤΣΗΣΑ ΑΠΟ ΑΠΟΣΑΗ Δγγύηηηα: «είμαι κονηά ζε», ή «νιώθω κονηά ζε» Πνιιέο λέεο ηδέεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηελ έλλνηα ηεο εγγχηεηαο, ζε ζρέζε κε ηηο ΣΠΔ, θάλνπλ ηελ εκθάληζε ηνπο: ςεθηαθνί ρψξνη εγγχηεηαο, εθπαίδεπζε εγγχηεηαο απφ απφζηαζε... Οη ΣΠΔ έρνπλ θαηαθέξεη λα κεηψζνπλ ηηο απνζηάζεηο αληαιιαγήο θάζε είδνπο πιεξνθνξίαο. Πξηλ κεξηθά ρξφληα, πξηλ δειαδή ηελ έληαμε ησλ ΣΠΔ ζηελ εθπαίδεπζε, ε εγγχηεηα είρε ηζρπξνχο δεζκνχο κε ηελ έλλνηα ηεο γεσγξαθηθήο απφζηαζεο, κέγεζνο απφιπηα κεηξήζηκν. ήκεξα, εχθνια ζπκπεξαίλνπκε ηε δηαθνξνπνίεζή ηεο απφ ηελ θαηεχζπλζε ηεο γεσγξαθηθήο απφζηαζεο πξνο απηήλ ησλ ζεκείσλ παξνπζίαο κέζα ζηνλ Παγθφζκην Ιζηφ 19, ησλ ζπλδέζκσλ πνπ ηα ελψλνπλ θαη ηεο ρξεζηκφηεηαο ηνπο. Με άιια ιφγηα, αθφκα θη αλ ν δάζθαινο κε ην καζεηή δε βξίζθνληαη ζηνλ ίδην ρψξν, αηζζάλνληαη θνληά ν έλαο ζηνλ άιιν. πλεπψο γηα ηνπο ςεθηαθνχο ρψξνπο ή θαιχηεξα γηα ηνπο ςεθηαθνχο θφζκνπο, ε ηδέα ηεο γεσγξαθηθήο απφζηαζεο παχεη λα έρεη νπζηαζηηθή αμία αξθεί λα ππάξρεη έλαο θνηλφο ζηφρνο ή ζρέδην εξγαζίαο. Αλ απηφο ν θνηλφο ζηφρνο είλαη ε απφθηεζε ηεο γλψζεο θαη νη ΣΠΔ είλαη ζηελ ππεξεζία απηνχ ηνπ θνηλνχ ζηφρνπ, ηφηε κπνξνχκε λα επηηχρνπκε ζεκαληηθά απνηειέζκαηα ζε φ,ηη αθνξά λέεο κεζφδνπο παηδαγσγηθήο δηαδηθαζίαο Πζρδοσ Α., Μανιτςάρθσ., υρρισ Β., (2004), Μζκοδοι και Μοντζλα Εξ Αποςτάςεωσ Εκπαίδευςθσ ςε Μακθτζσ Γυμναςίου Λυκείου και Αξιολόγθςθ τουσ, Οι Τεχνολογίεσ τησ Πληροφορίασ και τησ Επικοινωνίασ ςτην Εκπαίδευςη 19

34 5. ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΤΣΗΜΑΣΟ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΜΑΘΗΗ (LEARNING MANAGEMENT SYSTE) ΑΔΑ: ΑΤΓΥΡΟΝΗ ΚΑΙ ΤΓΥΡΟΝΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΑΗ Σν χζηεκα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (ΓΜ) ΑΔΑ αλαπηχρζεθε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Σερλνινγίαο Πνιπκέζσλ θαη Γξαθηθψλ ηνπ Σκήκαηνο Δθαξκνζκέλεο Πιεξνθνξηθήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Μαθεδνλίαο. Σν ΑΔΑ ρξεζηκνπνηεί ηηο ΣΠΔ θαη είλαη επέθηαζε ηνπ αλνηθηνχ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο κάζεζεο DOKEOS 20. ( 34 Οη ΓΜ ρξεζηκνπνηνχληαη, ζε Παλεπηζηήκηα ή ΣΔΙ ηεο ρψξαο αιιά φρη αθφκα ζηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε. Απφ ην 2005 εθαξκφδεηαη πηινηηθά ζηελ Διιελνγαιιηθή ρνιή Καιακαξί γηα ηα καζήκαηα «Πιεξνθνξηθή» θαη «Θξεζθεπηηθά» 21. Πνηεο είλαη φκσο νη δηαζηάζεηο ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΑΔΑ ζε έλα ζρνιείν; Απνζήθεπζε θαη πξνβνιή εθπαηδεπηηθνχ πνιπκεζηθνχ πιηθνχ Σν ΑΔΑ πξνζθέξεη ιχζεηο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ελεξγνύο ζπκκεηνρήο θάζε πξνζψπνπ πνπ εκπιέθεηαη έκκεζα ή άκεζα ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Τπνζηεξίδεη αληηθείκελα κάζεζεο (SCORM) πνπ επηηξέπνπλ πνιπκεζηθφ 20 Μάςτορασ Θ., Μανιτςάρθσ Α., (2005), Προςαρμόηοντασ ζνα φςτθμα Διαχείριςθσ Μάκθςθσ ανοιχτοφ λογιςμικοφ ςτισ ςφγχρονεσ απαιτιςεισ θλεκτρονικισ μάκθςθσ. Η περίπτωςθ του Dokeos, 2ο Πανελλήνιο Συνζδριο ΕΕΕΠ - ΔΤΠΕ - "Μάθηςη και Διδαςκαλία ςτην Κοινωνία τησ Πληροφορίασ" 21 Παυλίδθσ., Πζρδοσ Α., Μανιτςάρθσ., (2004), Θρθςκευτικά & Πλθροφορικι, ςυμπεράςματα και αξιολόγθςθ, ενόσ εναλλακτικοφ τρόπου διδαςκαλίασ, 3 ο Πανελλήνιο Συνζδριο των Εκπαιδευτικϊν για τισ Τεχνολογίεσ Πληροφορίασ και Επικοινωνιϊν

35 δηαδξαζηηθφ πεξηερφκελν θαη ραξαθηεξίδνληαη από απμεκέλε απηνλνκία θαη αλεμαξηεζία, δηεπθνιχλνληαο έηζη ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζή ηνπο είηε απφ ην ζπγγξαθέα ηνπο είηε απφ άιινπο θαζεγεηέο κφλν κε ηε ρξήζε ελφο θπιινκεηξεηή 22. Πξνζθέξεη θαη ραξαθηεξηζηηθά ζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο φπσο ηερλνινγίεο ξνήο (ξνή θαηά απαίηεζε θαη δσληαλή ξνή) Δμ απνζηάζεσο δηαρείξηζε κέζσ θπιινκεηξεηή θηιηθή γηα θάζε ρξήζηε θαη δηαρεηξηζηή Οχηε νη ηερληθέο γλψζεηο γηα ηελ πιεξνθνξηθή νχηε ε θπζηθή παξνπζία ηνπ δηαρεηξηζηή δελ απνηειεί πξνυπφζεζε. Όιεο νη ιεηηνπξγίεο ηνπ ζπζηήκαηνο (εηζαγσγή δηαγξαθή ηξνπνπνίεζε δεκνζίεπζε) πξαγκαηνπνηνχληαη απφ απφζηαζε κέζσ ππεξεζηψλ Γηαδηθηχνπ (θπιινκεηξεηήο), κφλν κε ηηο βαζηθέο γλψζεηο πιεξνθνξηθήο. Γπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ ρξεζηψλ Σν ΑΔΑ ππνζηεξίδεη δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ ρξήζηεο κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε πξνβνιή θαη δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ. Με ηνπο ηχπνπο ρξεζηψλ είλαη δπλαηφλ: 1. Να πξνζαξκνζηεί ην ΑΔΑ ζηηο πξνζσπηθέο αλάγθεο ηνπ θάζε ρξήζηε. 2. Να πξνζθεξζεί ε δπλαηφηεηα ζην ζχλνιν ησλ θαζεγεηψλ ηνπ ζρνιείνπ λα δεκνζηεχζνπλ ην πιηθφ ηνπο. 3. Να πξνζηαηεπζνχλ νη ζεκαληηθέο παξάκεηξνη ηνπ ζπζηήκαηνο 4. Να δηεπθνιπλζεί ε δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ε παξακεηξνπνίεζε ηεο πιαηθφξκαο Έηζη, ε αλάγθε ζπλεχξεζεο δαζθάινπ καζεηή ζηνλ ίδην ρψξν (ηάμε), παχεη λα έρεη ηε βαξχηεηα πνπ είρε κε ηνπο παξαδνζηαθνχο ηξφπνπο δηδαζθαιίαο. Η πιαηθφξκα ΑΔΑ, αιιά θαη θάζε ΓΜ κε παξφκνηα ραξαθηεξηζηηθά, δεκηνπξγεί ζπλδέζκνπο εγγχηεηαο αλάκεζα ζην δάζθαιν θαη ην καζεηή ή δηαθνξεηηθά αλάκεζα ζην καζεηή θαη ην γλσζηηθφ αληηθείκελν. Ο καζεηήο πιένλ έρεη πξφζβαζε ζηε γλψζε κε πνηθίινπο ηξφπνπο, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα εθπαηδεπηηθή ειεθηξνληθή θνηλόηεηα. Η αληαιιαγή γλψζεο κεηαμχ καζεηψλ κε δηαθνξεηηθέο εκπεηξίεο Μάςτορασ Θ., Μανιτςάρθσ Α., Μαυρίδθσ Ι., (2005), Η Τλοποίθςθ του υςτιματοσ Διαχείριςθσ Μάκθςθσ 'ΑΕΑ', Δυνατότθτεσ και Προοπτικζσ, Εθνικό ςυνζδρειο Ελληνικήσ Εταιρείασ Συςτημικϊν Μελετϊν (ΕΕΣΜ) με θζμα "Συςτήματα Διαχείριςησ Γνϊςησ και Διακυβζρνηςησ"

36 επηηξέπεη λα απμήζνπλ ηηο δεμηφηεηεο επηθνηλωλίαο, δηαιεθηηθόηεηαο θαη θνηλωληθόηεηάο ηνπο 23. ΑΔΑ και εκπαιδεςηική ππαγμαηικόηηηα χκθσλα κε ηελ θαηάζηαζε ρξήζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ θαη ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή ζηελ Διιάδα ην ΑΔΑ ππεξβαίλεη φιεο ηηο πξναλαθεξζείζεο δπζθνιίεο γηαηί: 1. Καηαξγεί ηελ απφζηαζε ζαλ εκπφδην επηθνηλσλίαο επεηδή βαζίδεηαη ζηελ ηερλνινγία Γηαδηθηχνπ. 2. Πξνζθέξεη εχθνιε πξφζβαζε ζηε γλψζε αθνχ δελ είλαη ηίπνηα άιιν απφ κία ηζηνζειίδα ζην Γηαδίθηπν. Απαιχλεηαη ν δηαρσξηζκφο ζε πξνλνκηνχρνπο θαη κε καζεηέο, ιφγσ ηνπ αθξηβνχ θφζηνπο ησλ ΣΠΔ, κηαο θαη ε ζπλνιηθή ηδέα ζηεξίδεηαη ζε κία απιή ηζηνζειίδα. 3. Ξεπεξλάεη ην πξφβιεκα ησλ ρακειψλ ηαρπηήησλ ζχλδεζεο ζην Γηαδίθηπν. Η ιχζε πνπ πηνζεηήζεθε ήηαλ ε απνθπγή δεκηνπξγίαο ζειίδσλ νη νπνίεο απαηηνχλ αξθεηφ ρξφλν γηα λα κεηαθεξζνχλ ζηνπο ππνινγηζηέο ησλ καζεηψλ. Δμάιινπ ε δεκνζίεπζε ηνπ πιηθνχ έγηλε κε πνιχ ρακειέο ηαρχηεηεο 33,6 Kbps. 4. Βαζίδεηαη ζε κία απιή εγθαηάζηαζε ζε έλαλ θεληξηθφ ππνινγηζηή κνλαδηθφ γηα έλα ή πνιιά ζρνιηθά ζπγθξνηήκαηα. Έηζη ν ρξήζηεο ηνπ ΑΔΑ δελ είλαη ππνρξεσκέλνο λα εγθαηαζηήζεη ηίπνηα παξαπάλσ απφ ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα θαη εθαξκνγέο γξαθείνπ. 5. Σν ζχζηεκα κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη αθφκε θαη κε ππνινγηζηέο κε ρακεινχο πφξνπο. 6. Οη κεησκέλνη νηθνλνκηθνί πφξνη ζπρλά απαγνξεχνπλ ηε ρξεκαηνδφηεζε θαη ηε δεκηνπξγία ηέηνησλ εθαξκνγψλ ζε ζρνιεία. Σν ΑΔΑ είλαη κία πιαηθφξκα αλνηθηνχ θψδηθα (open source). Έρεη ν θαζέλαο ηε δπλαηφηεηα λα έρεη πξφζβαζε ζε θάηη παξφκνην, δίρσο άδεηα ρξήζεο. 7. Σν ΑΔΑ ιχλεη ην πξφβιεκα ηεο απφζηαζεο γηα απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ φπσο λεζηά θαη δπζπξφζηηα νξεηλά ρσξηά. Πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη απφ εθπαηδεπηηθνχο πνπ ζέινπλ λα βειηηψζνπλ ηελ εξγαζία ηνπο. 8. Οη απαηηνχκελεο γλψζεηο γηα ηε ρξήζε ηνπ ΑΔΑ είλαη νη ειάρηζηεο δπλαηέο. Αο ζεκεησζεί φηη νη θαζεγεηέο έρνπλ επηκνξθσζεί ζην πιαίζην ησλ πξνγξακκάησλ ηεο Flynn, J. (1992), Cooperative learning and Gagne s events of instruction: a syncretice view, Educational Technology

37 Κνηλσλίαο ηεο Πιεξνθνξίαο. Όζνλ αθνξά ηνπο καζεηέο, νη απαηηήζεηο πεξηνξίδνληαη ζηηο ειάρηζηεο γλψζεηο πνπ απνθνκίδνπλ απφ ην κάζεκα ηεο Πιεξνθνξηθήο ζην Γπκλάζην. ςμπεπάζμαηα αξιολόγηζηρ ηος ΑΔΑ Πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη κηα πην νινθιεξσκέλε άπνςε, κνηξάζηεθαλ ζηνπο καζεηέο ηνπ ζρνιείνπ καο εξσηεκαηνιφγηα ψζηε λα γίλεη επεμεξγαζία ησλ δηθψλ ηνπο απφςεσλ γηα ην φιν εγρείξεκα. Έηζη, ζπληάρζεθαλ εξσηεκαηνιφγηα ηα νπνία απνηεινχληαλ απφ 38 εξσηήζεηο, ρσξηζκέλεο ζε ελλέα ελφηεηεο αλάινγα κε ηε ρξήζε, ηε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ηελ απνηίκεζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Μέζα απφ ηε δηαδηθαζία απηή, ζπιιέρζεθαλ 129 έγθπξα εξσηεκαηνιφγηα. Γεληθή Δθηίκεζε 37 ρήκα 1: Γεληθή εθηίκεζε ηνπ ΑΔΑ ηελ εξψηεζε πνπ ηέζεθε ζρεηηθά κε ηε γεληθή εθηίκεζε πνπ έρνπλ νη καζεηέο γηα ην ΑΔΑ (ρήκα 1), απαληήζεθε φηη ην 83,7 % ησλ καζεηψλ ζεσξεί φηη είλαη θαιφ ή πνιχ θαιφ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη καζεηέο είραλ ζηε ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθία επαθή γηα πξψηε θνξά κε κηα ηέηνηα πιαηθφξκα. Οη καζεηέο ξσηήζεθαλ επίζεο γηα ην αλ βνεζήζεθαλ απφ ηε ζπγθεθξηκέλε πιαηθφξκα ζε πεξίπησζε απνπζίαο ηνπο απφ ην κάζεκα θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο επεμεξγαζίαο ησλ απαληήζεσλ ήηαλ ζεηηθά αθνχ πεξίπνπ έλαο ζηνπο δχν καζεηέο βνεζήζεθε πάξα πνιχ. Πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη κηα πην νινθιεξσκέλε άπνςε γηα ην αλ απνηέιεζε ην ΑΔΑ θίλεηξν γηα ηε κειέηε ησλ καζεηψλ, ηέζεθε ην εξψηεκα:

38 «Καηά πφζν ην ΑΔΑ παξαθηλεί ην καζεηή λα δηαβάζεη;» Απφ ην απνηέιεζκα ηεο επεμεξγαζίαο ησλ απαληήζεσλ ζπκπεξαίλνπκε φηη ην 90,6% ησλ καζεηψλ παξαθηλήζεθαλ ηνπιάρηζηνλ ιίγν λα δηαβάζνπλ ην κάζεκα (ρήκα 2). Με βάζε ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε έγηλε εμαγσγή ησλ παξαθάησ ζπκπεξαζκάησλ: 1. ε πεξίπησζε απνπζίαο (αζζέλεηα, δξαζηεξηφηεηεο..), ν καζεηήο έρεη πξφζβαζε ζηελ χιε, ηηο δηαθάλεηεο, παξαδείγκαηα ηνπ καζήκαηνο, πεξηνξίδνληαο αξθεηά ην ρξφλν αλαπιήξσζεο θαη ηελ θαζπζηέξεζε ζηε ξνή ηνπ καζήκαηνο. 2. Οη καζεηέο είραλ ηε δπλαηφηεηα λα αθνκνηψζνπλ θαιχηεξα ηελ χιε αθνχ κπνξνχλ λα εμαζθεζνχλ θαη απφ ην ζπίηη ηνπο κε αζθήζεηο ηνπ καζήκαηνο-σλ πνπ ππάξρνπλ ζην ΑΔΑ. Κίλεηξν κειέηεο 38 ρήκα 2: Σν ΑΔΑ ζαλ θίλεηξν κειέηεο 3. Οη καζεηέο έκαζαλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ηνπο ππνινγηζηέο θαη ην Γηαδίθηπν φρη κφλν γηα «παηρλίδη» αιιά θαη σο εξγαιείν γηα ηελ θαηάθηεζε γλψζεο. Έρνληαο απνθηήζεη εμνηθείσζε κε ηηο ΣΠΔ, είλαη ζίγνπξν φηη ζα κπνξέζνπλ λα αληαπνθξηζνχλ πνιχ εχθνια αξγφηεξα, ζηηο απαηηήζεηο ησλ αθαδεκατθψλ ηνπο ζπνπδψλ. Σν ΑΔΑ ζήκεξα, ππνζηεξίδεη πηινηηθά δχν καζήκαηα δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο γηα πεξηζζφηεξν απφ 2 ρξφληα κε πνιχ ζεηηθή αληαπφθξηζε απφ ηνπο καζεηέο. Απηφ ην απνηέιεζκα νδήγεζε ζηε δεκηνπξγία πην αλεπηπγκέλσλ καζεκάησλ ηχπνπ SCORΜ. Αλάκεζα ζηνπο κειινληηθνχο ζηφρνπο είλαη ε δεκηνπξγία δηαιέμεσλ κε ηελ ηερλνινγία video streaming (βίληεν ξνήο) θαζψο θαη ρψξνπ γηα videoconference, έηζη ψζηε ε γλψζε λα παξέρεηαη κε πνηθίινπο ηξφπνπο.

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία: Γιαδικησακή Δθαρμογή Δκμάθηζη Αγγλικής Γλώζζας

Πτυχιακή Εργασία: Γιαδικησακή Δθαρμογή Δκμάθηζη Αγγλικής Γλώζζας ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΡΗΣΗ Τκήκα Δθαξκνζκέλεο Πιεξνθνξηθήο θαη Πνιπκέζσλ Πτυχιακή Εργασία: Γιαδικησακή Δθαρμογή Δκμάθηζη Αγγλικής Γλώζζας πνπδάζηξηα: Μπάλε Μπηάλθα Δηζεγεηέο: Κιεηζαξράθεο Μηράιεο

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο

ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Δθπαηδεπηηθή Σερλνινγία Δθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε Τπνβιεζείζα

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι ηα Δθπαηδεπηήξηα Πάλνπ ππνζηεξίδνπκε ηελ άπνςε όηη ην «αεηθόξν ζρνιείν» είλαη έλα όξακα εθηθηό. Η εθπαίδεπζε γηα ηελ αεηθνξία δελ είλαη κάζεκα, αιιά

Διαβάστε περισσότερα

πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ

πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ πκβνιή ησλ βηβιηνζεθνλφκσλ ζηελ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΙΓΔΙΑ Σηέλλα Κορομπίλη, Ph.D., Αλαπιεξψηξηα Καζεγήηξηα, Σκήκα Βηβιηνζεθνλνκίαο-Α.Σ.Δ.Ι. Θεζζαινλίθεο Αθροδίηη Μάλλιαρη, Ph.D, Δξγαζηεξηαθφο πλεξγάηεο, Σκήκα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο. Πνιπηερληθή Σρνιή. Τκήκα Μεραληθώλ Η/Υ, Τειεπηθνηλσληώλ & Δηθηύσλ. [ www.inf.uth.gr ]

Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο. Πνιπηερληθή Σρνιή. Τκήκα Μεραληθώλ Η/Υ, Τειεπηθνηλσληώλ & Δηθηύσλ. [ www.inf.uth.gr ] Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο Πνιπηερληθή Σρνιή Τκήκα Μεραληθώλ Η/Υ, Τειεπηθνηλσληώλ & Δηθηύσλ [ www.inf.uth.gr ] 1 ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΗΥ312 (ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ι) ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ Θ: Αλιμήζηρ Χπήζηορ Βεπούληρ

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ Γξαζηεξηόηεηα 1ε αο δίλεηαη ν ελλνηνινγηθφο ράξηεο "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ - Βαζηθέο Έλλνηεο" πνπ αθνξά ζηελ θεληξηθή έλλνηα "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ".

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ

ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ ΔΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΓΙΣΡΙΑΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΗΣΛΟ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΝΔΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΗ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΜΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ ΓΡΑΗ

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code)

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Page 1 Υποπλοίαρτος Ν. Πεηράκος ΠΝ Αηδένηα Γνύξεηνη Ίππνη (Trojan Horses) Ινί (Viruses) Worms Root-kit Page 2 Γνύξεηνο Ίππνο (Trojan Horse) Οξηζκόο: Πξόγξακκα

Διαβάστε περισσότερα

Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία

Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία Η «έμππλε» ρξεκαηνδόηεζε ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Υξεκαηνδνηψληαο εθπαίδεπζε, θίλεηξα θαη εξγαιεία λεαληθήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο Η αξρηηεθηνληθή ηεο πξώηεο επηρείξεζεο Δπηρεηξεκαηηθή ΙΓΔΑ Ο ΔΠΙΥΔΙΡΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Παλεπηζηήκην Πεηξαηψο Τκήκα Πιεξνθνξηθήο

Παλεπηζηήκην Πεηξαηψο Τκήκα Πιεξνθνξηθήο Παλεπηζηήκην Πεηξαηψο Τκήκα Πιεξνθνξηθήο Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ Σπνπδψλ «Πξνεγκέλα Σπζηήκαηα Πιεξνθνξηθήο» Μεηαπηπρηαθή Γηαηξηβή Τίηινο Γηαηξηβήο Μοντελοποίηση Χρηστών και Στερεότυπα για Προσαρμοστικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Νέεο Μεζνδνινγίεο Σειεθπαίδεπζεο, Αμηνιόγεζεο & Γηάρπζεο Γλώζεο Βαζηζκέλεο ζε Σερλνινγίεο WEB 2.0 ΔΙΔΑΚΣΟΡΙΚΗ ΔΙΑΣΡΙΒΗ

Νέεο Μεζνδνινγίεο Σειεθπαίδεπζεο, Αμηνιόγεζεο & Γηάρπζεο Γλώζεο Βαζηζκέλεο ζε Σερλνινγίεο WEB 2.0 ΔΙΔΑΚΣΟΡΙΚΗ ΔΙΑΣΡΙΒΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΣΟΒΙΟ ΠΟΛΤΣΕΧΝΕΙΟ ΥΟΛΗ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΗΥΑΝΙΚΧΝ ΚΑΙ ΜΗΥΑΝΙΚΧΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΧΝ ΣΟΜΔΑ ΔΠΙΚΟΙΝΧΝΙΧΝ, ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΧΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Νέεο Μεζνδνινγίεο Σειεθπαίδεπζεο, Αμηνιόγεζεο & Γηάρπζεο Γλώζεο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α

Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α Σει.1 Σο ζςγκεκπιμένο εγσειπίδιο δημιοςπγήθηκε για να βοηθήζει ηην καηανόηζη ηηρ διαδικαζίαρ μεηαθοπάρ δεδομένων ηηρ

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ Πεξηερόκελα Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά Καηαγξαθή Ώξαο πγρξνληζκόο πζηήκαηνο Παξνπζίαζε πζηήκαηνο Πηζαλά ελάξηα Υξήζεο 2 Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ ΤΕΙ Δσηικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομητανικού Στεδιαζμού Εργαζηήριο C 3 www.c3.teiwm.gr C 3 LAB www.c3.teiwm.gr 1 Εηζαγσγή Πεπιεσόμενα ύκβνια

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Γηα ηε δηεπθόιπλζή ζαο θαηά ην switch-off ηεο πεξηνρήο ηεο Πεινπνλλήζνπ έρνπκε πξνζζέζεη ζηνπο ςεθηαθνύο καο δέθηεο κία λέα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΔΙΡΑΙΧ ΣΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΠΙΣΗΜΗ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΣΟΤ ΒΑΘΜΟΤ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΙΓΙΧΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ

ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΔΙΡΑΙΧ ΣΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΠΙΣΗΜΗ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΣΟΤ ΒΑΘΜΟΤ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΙΓΙΧΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΔΙΡΑΙΧ ΣΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΠΙΣΗΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΠΙΥΔΙΡΗΙΑΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΣΟΤ ΒΑΘΜΟΤ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΙΓΙΧΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

1 Είζοδορ ζηο Σύζηημα ΣΔΕΔ ή BPMS

1 Είζοδορ ζηο Σύζηημα ΣΔΕΔ ή BPMS ΟΤΑ Επισειπηζιακή Νοημοζύνη: Οδεγίεο πξνο ηνπο εθπαηδεπόκελνπο γηα ηε ζύλδεζε κε ην ύζηεκα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθώλ Γηαδηθαζηώλ γηα ηελ εθηέιεζε ηωλ Πξαθηηθώλ Αζθήζεωλ ηωλ ππν(δλνηήηωλ) Bc1.1.4, Bc1.1.5,

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

5. Μετωπική (δαςκαλοκεντρική) Διδαςκαλία και Μέςα

5. Μετωπική (δαςκαλοκεντρική) Διδαςκαλία και Μέςα 5. Μετωπική (δαςκαλοκεντρική) Διδαςκαλία και Μέςα 5.1. Η μετωπική δαςκαλοκεντρική διδαςκαλία ςτην τάξη ωσ κανόνασ Σηνλ 18ν αηψλα εηζάγεηαη ζηηο δηάθνξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο ε γεληθή ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε.

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία

ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία ΓΗΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ Δ ΤΝΔΡΓΑΣΗΚΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΑ ΔΗΚΟΝΗΚΖ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΤΠΟΣΖΡΗΞΖ ΤΝΔΡΓΑΣΗΚΖ ΜΑΘΖΖ ηνπ ΑΛΔΞΑΝΓΡΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

Αλάιπζε Απαηηήζεωλ θαη ρεδηαζκόο Πξόηππεο Δθαξκνγήο Γηαρείξηζεο Δθπαηδεπηηθνύ Τιηθνύ κε Τπεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο Μάζεζεο

Αλάιπζε Απαηηήζεωλ θαη ρεδηαζκόο Πξόηππεο Δθαξκνγήο Γηαρείξηζεο Δθπαηδεπηηθνύ Τιηθνύ κε Τπεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο Μάζεζεο ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΟΛΤΣΕΥΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΙΚΧΝ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΧΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΧΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΟ ΓΙΠΛΧΜΑ ΔΙΓΙΚΔΤΗ ΓΙΠΛΧΜΑΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Αλάιπζε Απαηηήζεωλ θαη ρεδηαζκόο Πξόηππεο Δθαξκνγήο Γηαρείξηζεο

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ ΣΟΤ ΣΡΟΠΟΤ ΧΕΔΙΑ Η ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΕΝΑΡΙΩΝ ΜΕ ΣΠΕ

ΜΕΛΕΣΗ ΣΟΤ ΣΡΟΠΟΤ ΧΕΔΙΑ Η ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΕΝΑΡΙΩΝ ΜΕ ΣΠΕ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΥΟΛΖ ΘΔΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΟ Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δηδίθεπζεο Τπνινγηζηηθά Μαζεκαηηθά-Πιεξνθνξηθή ζηελ Δθπαίδεπζε κοηζιμάπα Λοςκία ΜΕΛΕΣΗ ΣΟΤ ΣΡΟΠΟΤ ΧΕΔΙΑΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΕΝΑΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 177 --

ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 177 -- ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 177 -- 5. Σίηινο καζήκαηνο Δηζαγσγή ζηα παθέηα Λνγηζκηθνχ 6. Τπεχζπλνο καζήκαηνο Ησάλλεο Απνζηνιάθεο 7. θνπφο θνπφο ηνπ καζήκαηνο είλαη ε εμνηθείσζε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_3207/391 1. Τελ άιιε κέξα νη Τξηάθνληα, πνιύ ηαπεηλσκέλνη θαη ληώζνληαο εγθαηαιειεηκκέλνη, ζπγθεληξώζεθαλ ζην ρώξν ησλ ζπλεδξηάζεσλ παξάιιεια, νη «ηξεηο ρηιηάδεο», ζε όια ηα ζεκεία όπνπ είραλ ηνπνζεηεζεί,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΔΗΡΑΗΧ. Σκήκα Φεθηαθψλ πζηεκάησλ

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΔΗΡΑΗΧ. Σκήκα Φεθηαθψλ πζηεκάησλ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΔΗΡΑΗΧ Σκήκα Φεθηαθψλ πζηεκάησλ ΓΗΑ ΒΗΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΜΑΘΖΖ ΜΖΥΑΝΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ Βαζίιεηνο Παξίζεο Μεηαπηπρηαθή Γηπισκαηηθή Δξγαζία Γεθέκβξηνο 2011 Ζ παξνχζα εξγαζία αθηεξψλεηαη ζηνπο γνλείο

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε Κβαντικοί Υπολογισμοί Πέκπηε Γηάιεμε Kπθισκαηηθό Mνληέιν Έλαο θιαζηθόο ππνινγηζηήο απνηειείηαη από αγσγνύο θαη ινγηθέο πύιεο πνπ απνηεινύλ ηνπο επεμεξγαζηέο. Σηνπο θβαληηθνύο ε πιεξνθνξία βξίζθεηαη κέζα

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Θεματικές Ενότητες 1. Απιέο έλλνηεο θβαληηθήο κεραληθήο θαη ην ζύζηεκα δύν θβαληηθώλ θαηαζηάζεωλ. 2. Qubit θαη θβαληηθόο

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΔΜΑ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ : ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΗΝ ΑΝΟΙΚΣΗ ΚΑΙ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΩ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ : ΠΟΤΓΑΣΗ :

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ

Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ Σα βασικότεπα σαπακτηπιστικά τος αθλητισμού ωρ ςπηπεσία Είναι: άπιε βησκαηηθή δελ απνζεθεχεηαη επεξεάδεηαη θαηαλαιψλεηαη ηαπηφρξνλα κε ηελ παξαγσγή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ Η ζεκεξηλή ξαγδαία εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ηεο κηθξνειεθηξνληθήο επέηξεςε ηελ θαηαζθεπή εηδηθώλ νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ απνζήθεπζεο δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηώλ θαηαιακβάλνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην ζαο

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην  ζαο Δίζνδνο ζηελ Υπεξεζία Αλ είζηε ήδε εγγεγξακκέλνο ρξήζηεο ζηελ ππεξεζία, γηα ηελ είζνδν ζαο (login) ζηελ ππεξεζία e-bill, εηζάγεηαη ην Όλνκα Φξήζηε (username) θαη ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο (password) πνπ είραηε

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιζηήμιο Πειπαιώρ

Πανεπιζηήμιο Πειπαιώρ Πανεπιζηήμιο Πειπαιώρ Τμήμα Γιδακηικήρ ηηρ Τεσνολογίαρ και Ψηθιακών Σςζηημάηυν Μικποδιδαζκαλίερ για εκπαιδεςηικούρ Μεηαπηπρηαθή Γηπισκαηηθή Δξγαζία Βάηνο Οξθαληψηεο i Μάιορ 2011 Αθιεπώνεηαι ζηην οικογένειά

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα 4. ΑΝΑΠΝΟΗ Η δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο γίλεηαη κέζα ζηα θύηηαξα, νλνκάδεηαη θπηηαξηθή αλαπλνή θαη εμαζθαιίδεη ηελ ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε ζην θύηηαξν. Η δηάζπαζε γίλεηαη κε ηελ παξνπζία νμπγόλνπ θαη

Διαβάστε περισσότερα