Εκπαιδευτικό σενάριο Τίτλος: Δημιουργία ηλεκτρονικού εγγράφου σε συνεργατικό διαδικτυακό περιβάλλον

Transcript

1 Εκπαιδευτικό σενάριο Πληροφορικής Τάσος Ντυμένος ΣΕΛ 1 Εκπαιδευτικό σενάριο Τίτλος: Δημιουργία ηλεκτρονικού εγγράφου σε συνεργατικό διαδικτυακό περιβάλλον Μάθημα: Πληροφορική Τάξη: Γ Γυμνασίου Όνομα Εκπαιδευτικού: Ντυμένος Αναστάσιος, ΠΕ19 Άξονας μαθησιακών στόχων: Δημιουργώ, επικοινωνώ και συνεργάζομαι με ΤΠΕ Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες Χώρος υλοποίησης: εργαστήριο πληροφορικής Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα - Στόχοι Οι στόχοι έχουν χωριστεί με βάση τα επίπεδα μάθησης και έχουν γραφεί με διαφορετικά χρώματα, για την καλύτερη κατανόηση από τρίτους. Γνώσεις Δεξιότητες Στάσεις συναισθηματικές Στάσεις Ψυχοκινητικές Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ή 1. να υποθέτει και να διατυπώνει τη γνώμη του για κάτι νέο (μια νέα εφαρμογή π.χ. google docs ) που συναντά στο διαδίκτυο (δραστηριότητα α1) 2. να διακρίνει και να αναγνωρίζει μέσα σε μια ιστοσελίδα μια φόρμα συμπλήρωσης στοιχείων π.χ. ένα ερωτηματολόγιο (δραστηριότητα α2) 3. να αναγνωρίζει πότε έχει υποβάλει μία φόρμα (δραστηριότητες α2, β2) 4. να επαληθεύει αν οι απαντήσεις του καταχωρίστηκαν (δραστηριότητες α2, β2) 5. να εντοπίζει και να ερμηνεύει τα αποτελέσματα και τις αλλαγές όταν πραγματοποιούνται στο αρχείο που συλλέγει διαδικτυακά τις απαντήσεις (δραστηριότητες α2, β2) 6. να δημιουργεί και να διαμορφώνει μια ηλεκτρονική φόρμα σύμφωνα με δοσμένα χαρακτηριστικά (δραστηριότητες α3, β1) 7. να διακρίνει τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της επεξεργασίας κειμένου μέσω συνεργατικών εργαλείων (δραστηριότητες α3, β1) 8. να διερωτάται για το τι αυτός μπορεί να συμπεριλάβει στο ερωτηματολόγιο που θα απευθύνει στους συμμαθητές του (δραστηριότητες α4, β1) 9. να εκτιμά ποιος τύπος ερώτησης είναι καταλληλότερος κάθε φορά (δραστηριότητες α3, α4 και β1 )

2 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ να δημιουργεί συνεργατικά και να διαμορφώνει συνεργατικά μια ηλεκτρονική φόρμα (δραστηριότητες β3, β4) 11. να αναγνωρίζει πότε έχει αποστείλει σε άλλους μία φόρμα (δραστηριότητες α3, β1) 12. να συνεργάζεται και να αναπτύσσει ολοκληρωμένα και με αρτιότητα τις σχετικές εργασίες που του/της ανατίθενται (δραστηριότητες α3, α4, β3 και β4) Παιδαγωγικό πλαίσιο Ο κάθε μαθητής/τρια μαθαίνει και προσπαθεί όταν κάνει κάτι που τον ενδιαφέρει (δραστηριότητες με νόημα). Στη σχολική ζωή η συμπλήρωση και η δημιουργία διαγωνισμάτων τεστ ερωτηματολογίων τραβά πάντα την προσοχή τον μαθητών/τριών. Τους παρακινούμε και τους ενθαρρύνουμε να δημιουργήσουν τα δικά τους διαγωνίσματα - ερωτηματολόγια, που στη συνέχεια θα μπορούν να μοιραστούν και να τροποποιήσουν με τους συμμαθητές τους. Ο κάθε μαθητής/τρια έχει διαφορετικές ικανότητες σε γνωστικό επίπεδο και επίπεδο δεξιοτήτων. Κάποιος μπορεί ευκολότερα να χειρίζεται τον προφορικό λόγο, άλλος τον γραπτό και άλλος τον ηλεκτρονικό (μπορεί να δημιουργεί πιο εύκολα ηλεκτρονικά έγγραφα). Μέσω της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου ο κάθε μαθητής/τρια συνεισφέρει ανάλογα με τις δυνατότητες και τις εμπειρίες του. Βοηθώντας τους άλλους βοηθιέται κι ο ίδιος, χτίζοντας τη νέα γνώση πάνω σε αυτά που ήδη γνωρίζει (επικοδομιστικό μοντέλο κοινωνικός οικοδομισμός). Μέσω της συζήτησης στην ολομέλεια φαίνονται οι τυχόν γνωστικές παρανοήσεις που υπάρχουν και όπου απαιτείται ο εκπαιδευτικός επεμβαίνει με σκοπό την αποδόμηση της λανθασμένης πρότερης «γνώσης» ή την συμπλήρωση των γνωστικών κενών. Διδακτικές τεχνικές Θα χρησιμοποιηθούν: καταιγισμός ιδεών, ερωτήσεις, απαντήσεις, συζήτηση - διάλογος στην ολομέλεια, πρακτική άσκηση σε ομάδες, εργασίες. Προαπαιτούμενα Γνώση χρήσης φυλλομετρητή Λογαριασμός στη Google τουλάχιστον ένας από τους 2 μαθητές της ομάδας. Λογαριασμός ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από όλους τους μαθητές και γνώση των διευθύνσεων ανάμεσα στους μαθητές (ο κάθε μαθητής να έχει τα των άλλων) Βασικές γνώσεις επεξεργασίας κειμένου

3 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ 3 Υλικοτεχνικός εξοπλισμός Λογισμικό επεξεργασίας κειμένου Εργαστήριο πληροφορικής με ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο Εργαστήριο πληροφορικής με τουλάχιστον 7-8 υπολογιστές να λειτουργούν Συνεργατικά εργαλεία Web 2.0, Google docs έγγραφα Βιντεοπροβολέας Φύλλα εργασίας Φύλλα αξιολόγησης Δραστηριότητες 1 ης διδακτικής ώρας (α1, α2, α3, α4, α5) α1 Δραστηριότητα (05 λεπτά) Έχουμε εκ των προτέρων φτιάξει μια απλή ηλεκτρονική φόρμα στο google drive και την έχουμε αναρτήσει στη δική μας ιστοσελίδα (sch.gr ή googlesites) Η φόρμα είναι συμπληρωμένη περίπου 10 φορές. Όταν μπαίνουν οι μαθητές στην αίθουσα έχουμε ανοιχτό στον βιντεοπροβολέα το αρχείο με τα συνολικά αποτελέσματα, με σκοπό να τους διεγείρουμε την περιέργεια και να τους τραβήξουμε το ενδιαφέρον. Οι μαθητές κάθονται ανά 2 σε ομάδες (ομαδοσυνεργατική μάθηση). Τους ζητάμε να υποθέσουν και να διακρίνουν τι είναι αυτό που παρουσιάζεται. Θέλουμε να αναρωτηθούν ποιος έχει εισάγει όλα αυτά τα δεδομένα (ένας ή περισσότεροι άνθρωποι, την ίδια ή διαφορετική χρονική στιγμή, ακόμα και με διαφορά εβδομάδων) Κάθε ομάδα θα πει ελεύθερα τη γνώμη της (καταιγισμός ιδεών), η οποία θα καταχωρηθεί στο φύλλο εργασίας. α2 Δραστηριότητα (07λεπτά) Οι μαθητές ανοίγουν έναν οποιοδήποτε φυλλομετρητή και πηγαίνουν στην σελίδα στη οποία έχουμε εκ των προτέρων ανεβάσει την φόρμα. Εντοπίζουν στην σελίδα το ερωτηματολόγιο (φόρμα) Το συμπληρώνουν και το υποβάλουν 2 φορές η κάθε δυάδα, από μια φορά ο κάθε μαθητής. Σε αυτό επιμένουμε, έτσι ώστε να συμμετέχουν ενεργά όλοι οι μαθητές και να μη γίνουν κάποιοι απλοί παρατηρητές.

4 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ 4 Στη συνέχεια, οι μαθητές ψάχνουν για μια απόδειξη πως υπέβαλαν σωστά τη φόρμα είτε στον δικό τους υπολογιστή είτε στο συγκεντρωτικό αρχείο, που παραμένει ανοιχτό στον βιντεοπροβολέα. Θα ζητήσουμε από κάθε ομάδα να παρουσιάσει στην ολομέλεια τι πιστεύει τώρα για το αρχείο που φαίνεται στον βιντεοπροβολέα. Ποιος ενημερώνει αυτό το αρχείο, ποιος του εισάγει τα δεδομένα; Μέσα από την διαπραγμάτευση στην ολομέλεια (κοινωνική οικοδόμηση της γνώσης) θέλουμε να δούμε αν μόνοι τους οι μαθητές(αναστοχασμός) βρουν τη σωστή εξήγηση και αν διορθώσουν μόνοι τους τις όποιες παρανοήσεις είχαν από την 1 η δραστηριότητα. Αν χρειαστεί θα γίνει αποσαφήνιση των όποιων παρανοήσεων από τον εκπαιδευτικό. α3 Δραστηριότητα (18 λεπτά) Κάθε ομάδα θα μπει στο λογαριασμό της στην Google με σκοπό να φτιάξει τα δικά της ερωτηματολόγια, με φόρμες των Google docs. Κάθε ομάδα θα φτιάξει ξεχωριστό ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από 5 ερωτήσεις. Οι 3 πρώτες θα είναι σχετικές με φύλλο, ηλικία, τάξη και οι άλλες 2 ερωτήσεις πολύ απλές (π.χ ποια είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας) Για να αποσαφηνίσουν οι μαθητές τα. διαφορετικά χαρακτηριστικά της επεξεργασίας κειμένου μέσω συνεργατικών εργαλείων, τους προτρέπουμε να πειραματιστούν αλλάζοντας π.χ. τον τύπο ερώτησης, την υποχρεωτικότητα κ.α. Στη συνέχεια κάθε ομάδα αφού αποθηκεύσει το ερωτηματολόγιό της (με όνομα Δοκιμαστική Επώνυμο Όνομα) θα το αποστείλει ηλεκτρονικά στα όλων των μαθητών για να το συμπληρώσουν. Η κάθε ομάδα θα συμπληρώσει τα ερωτηματολόγια που θα λάβει. α4 Δραστηριότητα (10 λεπτά) Προετοιμασία για την επόμενη διδακτική ώρα. Την επόμενη διδακτική ώρα, κάθε ομάδα θα φτιάξει το δικό της τεστ φόρμα - ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από 9ερωτήσεις. Οι 3 πρώτες θα είναι σχετικές με φύλλο, ηλικία, τάξη και οι υπόλοιπες από κάποιο γνωστικό αντικείμενο (π.χ. γεωγραφία, φυσική, ελληνική ή κάποια ξένη γλώσσα, μαθηματικά κλπ) από την τρέχουσα σχολική χρονιά ή από οποιοδήποτε άλλο θέμα ενδιαφέρει τους μαθητές (π.χ. ερωτήσεις για ένα πάρτυ). Καλό είναι, μέχρι την επόμενη διδακτική ώρα, οι μαθητές να έχουν σκεφτεί τις ερωτήσεις που θα ήθελαν να συμπεριλάβουν στο τεστ που θα φτιάξουν. Καλό είναι να περιέχουν διάφορους τύπους ερωτήσεων (πλαίσιο ελέγχου, λίστα, πολλαπλή επιλογή, κ.α.), κάποιες υποχρεωτικές και κάποιες προαιρετικές. Για να θυμηθούν τα διάφορα είδη ερωτήσεων μπορούν να μπουν στην σημερινή «Δοκιμαστική» φόρμα και να πειραματιστούν αλλάζοντας τον τύπο ερώτησης.

5 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ 5 Το ερωτηματολόγιο-τεστ θα το συμπληρώσουν είτε στο χαρτί είτε σε κάποιο αρχείο επεξεργασίας κειμένου. α5 Δραστηριότητα (5 λεπτά) Οι μαθητές θα συμπληρώσουν το τεστ αξιολόγησης. Κάποιες απαντήσεις μπορεί να τις ελέγξει ο καθηγητής από μόνος του (εφόσον έχει λάβει στο του τις φόρμες από όλες τις ομάδες). Από το φύλλο αξιολόγησης θα διαπιστώσουμε και την ποιότητα αυτοαξιολόγησης των μαθητών. Αντιστοίχηση Φύλλου αξιολόγησης, δραστηριοτήτων, στόχων Στη συνέχεια φαίνεται η αντιστοίχιση των ερωτήσεων του φύλλου αξιολόγησης με τις δραστηριότητες και τους στόχους. Ερωτήσεις Δραστηρ/τες Στόχος-οι 1. Όταν πρωτοείδες το αρχείο με τις ερωτήσεις στον βιντεοπροβολέα υπέθεσες σωστά τι παρουσιάζει; 2. Όταν πρωτοείδες το αρχείο με τις απαντήσεις στον βιντεοπροβολέα πίστεψες πως τις απαντήσεις τις έχει πληκτρολογήσει ένας μόνο άνθρωπος; 3. Στην ιστοσελίδα που μπήκες αναγνώρισες που είναι η φόρμα που πρέπει να συμπληρώσεις; α1 1 α1 1 α Στο τέλος της ώρας πιστεύεις πως τις απαντήσεις τις έχει πληκτρολογήσει ένας μόνο άνθρωπος; α2 1 μετά από οικοδόμη ση νέας γνώσης 5. Όταν συμπλήρωσες τη φόρμα κατάλαβες αν την είχες υποβάλει σωστά; α Είχες τρόπο να επαληθεύσεις αν οι απαντήσεις σου είχαν καταχωριστεί α Μπορούσες να παρατηρείς και να εξηγείς τις αλλαγές στο αρχείο που συλλέγει τις απαντήσεις α Έφτιαξες μια απλή φόρμα α Μπορείς να την διαμορφώσεις και να την τροποποιήσεις α Διακρίνεις τα διαφορετικά χαρακτηριστικά ενός κειμένου που φτιάχνεις σε ένα τοπικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (π.χ στο word) και ενός με συνεργατικά εργαλεία (π.χ. googledocs) α3, α Βρήκες ποιες ερωτήσεις θα βάλεις στο διαγώνισμα που θα φτιάξεις εσύ; α Διάλεξες ποιος τύπος ερώτησης είναι ο καταλληλότερος κάθε φορά; α Πειραματίστηκες με διαφορετικούς τύπους ερώτησης; α Συνεργάστηκες με το άλλο μέλος της ομάδας; α1, α2, α3, α4 12

6 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ Αναπτύξατε ότι σας ζητήθηκε; α1, α2, α3, α Συνεργάστηκες με τις υπόλοιπες ομάδες; α1, α2, α3, α4 Όλοι 17. Η συνεργασία με τις υπόλοιπες ομάδες σε βοήθησαν να αποσαφηνίσεις τυχόν παρανοήσεις που είχες; 18. Οι παρεμβάσεις του καθηγητή ήταν απαραίτητες για να αποσαφηνίσεις τυχόν παρανοήσεις που είχες; α1, α2, α3, α4 Όλοι α1, α2, α3, α4 Όλοι

7 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ 7 Δραστηριότητες 2 ης διδακτικής ώρας (β1, β2, β3, β4, β5) β1 Δραστηριότητα (20 λεπτά) (υπενθύμιση από την προηγούμενη διδακτική ώρα, αν δεν είναι συνεχόμενο το δίωρο) Κάθε ομάδα θα έχει φτιάξει το δικό της προσχέδιο του τεστ σε χαρτί ή σε κάποιο αρχείο επεξεργασίας κειμένου. Κάθε ομάδα θα δημιουργήσει το δικό της ερωτηματολόγιο στο google docs. Στη συνέχεια κάθε ομάδα αφού αποθηκεύσει το ερωτηματολόγιό της, με όνομα «Τεστ Γνώσεων-Όνομα Μαθήματος- Ονοματεπώνυμα μαθητών» π.χ «Τεστ Γνώσεων Γεωγραφία Παναγιωτόπουλος Ηλίας» θα το αποστείλει ηλεκτρονικά στους άλλους μαθητές για να το συμπληρώσουν. Σε αυτή την δραστηριότητα θέλουμε να γίνει εμπέδωση της γνώσης, εφόσον οι μαθητές θα ξαναδημιουργήσουν φόρμα, όπως είχαν κάνει και στην πρώτη διδακτική ώρα. Ο εκπαιδευτικός θα ενθαρρύνει και θα υποστηρίζει όλους τους μαθητές ανάλογα με το ποιο σημείο υστερούν. β2 Δραστηριότητα (05 λεπτά) Οι ομάδες θα συμπληρώσουν τα τεστ που θα λάβουν Θα ζητήσουμε από κάθε ομάδα να παρουσιάσει στην ολομέλεια τι πιστεύει τώρα για το τεστ που συμπληρώνει. Μπορεί αυτός που λαμβάνει το τεστ να το τροποποιεί; Αν ναι, κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Ποιος δίνει αυτό το δικαίωμα; β3 Δραστηριότητα (05 λεπτά) Κάθε ομάδα θα προσφέρει σε κοινή χρήση τη φόρμα της έτσι ώστε να μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις από άλλους. β4 Δραστηριότητα (10 λεπτά) Κάθε ομάδα θα επιλέξει 2 φόρμες άλλων για να τις τροποποιήσει. Θα ζητήσουμε ξανά από κάθε ομάδα να παρουσιάσει στην ολομέλεια τι πιστεύει τώρα για την κοινή χρήση και επεξεργασία των τεστ. Μπορεί αυτός που λαμβάνει ένα τεστ να το τροποποιεί; Αν ναι, κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Ποιος δίνει αυτό το δικαίωμα; Μέσα από την διαπραγμάτευση στην ολομέλεια (κοινωνική οικοδόμηση της γνώσης) θέλουμε να δούμε αν μόνοι τους οι μαθητές(αναστοχασμός) βρουν τη σωστή εξήγηση και αν διορθώσουν μόνοι τους

8 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ 8 τις όποιες παρανοήσεις έχουν ως τώρα. Αν χρειαστεί θα γίνει αποσαφήνιση των όποιων παρανοήσεων από τον εκπαιδευτικό. Β5 Δραστηριότητα (05 λεπτά) Κάθε μαθητής θα συμπληρώσει το φύλλο αξιολόγησης της 2ης διδακτικής ώρας. Κάποιες απαντήσεις μπορεί να τις ελέγξει ο καθηγητής από μόνος του (εφόσον έχει λάβει στο του τις φόρμες από όλες τις ομάδες). Από το φύλλο αξιολόγησης θα διαπιστώσουμε και την ποιότητα αυτοαξιολόγησης των μαθητών. Αντιστοίχηση Φύλλου αξιολόγησης, δραστηριοτήτων, στόχων Στη συνέχεια φαίνεται η αντιστοίχιση των ερωτήσεων του φύλλου αξιολόγησης αυτοαξιολόγησης με τις δραστηριότητες και τους στόχους. Ερωτήσεις Δραστηριότηταες Στόχος-οι 1. Έφτιαξες το τεστ που σου ζητήθηκε; β1 6,12 2. Το έστειλες στους συμμαθητές σου; β Συμπλήρωσες τα τεστ που σου έστειλαν οι υπόλοιποι; β Την ώρα που συμπλήρωνες τα τεστ των άλλων, πίστευες πως μπορείς να αλλάξεις τις ερωτήσεις και να τις κάνεις π.χ. πιο εύκολες; 5. Όταν συμπλήρωσες τα τεστ κατάλαβες αν τα είχες υποβάλει σωστά; 6. Είχες τρόπο να επαληθεύσεις αν οι απαντήσεις σου είχαν καταχωριστεί 7. Μπορείς να προσφέρεις σε κοινή χρήση μια δική σου φόρμα; 8. Μπορείς να διαμορφώσεις και να τροποποιήσεις μια φόρμα άλλης ομάδας, όταν είναι σε κοινή χρήση με εσένα; 9. Διακρίνεις τα διαφορετικά χαρακτηριστικά ενός κειμένου που φτιάχνεις σε ένα τοπικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (π.χ στο word) και ενός με συνεργατικά εργαλεία (π.χ. googledocs) β2 1 β2 3 β2 4 β3 10 β4 9,10 β Πειραματίστηκες με διαφορετικούς τύπους ερώτησης; β1, β Συνεργάστηκες με το άλλο μέλος της ομάδας; β1, β2, β3, β Αναπτύξατε ότι σας ζητήθηκε; β1, β2, β3, β Συνεργάστηκες με τις υπόλοιπες ομάδες; β1, β2, β3, β4 όλοι 14. Η συνεργασία με τις υπόλοιπες ομάδες σε βοήθησαν να αποσαφηνίσεις τυχών παρανοήσεις που είχες; β1, β2, β3, β4 όλοι

9 Σενάριο πληροφορικής, Ντυμένος Τάσος σελ Οι παρεμβάσεις του καθηγητή ήταν απαραίτητες για να αποσαφηνίσεις τυχών παρανοήσεις που είχες; β1, β2, β3, β4 όλοι Επεκτάσεις Σεναρίου 3 η Διδακτική ώρα Επεξεργασία αποτελεσμάτων μέσω Λογιστικών Φύλλων 4 η Διδακτική ώρα Συνεργατική Επεξεργασία αποτελεσμάτων μέσω Λογιστικών Φύλλων και Google docs. 5 η Διδακτική ώρα Δημιουργία και συμπλήρωση των φύλλων αξιολόγησης μέσω φορμών των Google docs. Βιβλιογραφία 1. Πρόγραμμα Σπουδών για τον πληροφορικό γραμματισμό στο γυμνάσιο, 4η έκδοση Μάιος 2011, 2. Οδηγός για τον εκπαιδευτικό, Νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών 1η έκδοση Σεπτέμβριος 201, 3. Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης, Α έκδοση, Πάτρα Κυπαρισσία Παπανικολάου, Ευαγγελία Γουλή, Αικατερίνη Μακρή, 2012 Σχεδιάζοντας Εκπαιδευτικά Σενάρια 5. Χ. Μουζάκης, Κ. Κουκούλης, 2013, Σχεδιασμός και Εφαρμογή Διδακτικού Σεναρίου για την Ενότητα «Γνωρίζω το Διαδίκτυο, Πρακτικά Εργασιών 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία» της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης ΤΠΕ στην Εκπαίδευση (ΕΤΠΕ), Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, Μαΐου Ράπτη Α. 2006, Ταξινομίες στόχων, Μαθησιακών Αποτελεσμάτων και επιπέδων Μάθησης, EPICT, επιμέλεια Ν. Μπαλζίκας Σύγχρονες Θεωρίες για τη Μάθηση με Εργαλεία ΤΠΕ επιμέλεια Ν. Μπαλζίκας 2008,