ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 25 ΜΑΪΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 25 ΜΑΪΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ"

Αρμονία Δημητρίου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 25 ΜΑΪΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία θεωρείται µικροθρεπτικό; α. άνθρακας β. οξυγόνο γ. άζωτο δ. ιώδιο. 2. Τα ενδοσπόρια σχηµατίζονται από: α. φυτά β. DNA ιούς γ. βακτήρια δ. RNA ιούς. 3. Ποιο από τα παρακάτω όργανα χαρακτηρίζεται πρωτογενές λεµφοειδές όργανο; α. σπλήνας β. αµυγδαλές γ. θύµος αδένας δ. γαστρεντερικός σωλήνας. 4. Μεγάλες ποσότητες ανοσοσφαιρινών εκκρίνονται από: α. φυσικά κύτταρα φονιάδες β. µακροφάγα γ. πλασµατοκύτταρα δ. βοηθητικά Τ λεµφοκύτταρα. 5. Κατά την απονιτροποίηση: α. το µοριακό άζωτο µετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα β. η αµµωνία µετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα γ. οι πρωτεΐνες διασπώνται σε αµµωνία δ. τα νιτρικά ιόντα µετατρέπονται σε µοριακό άζωτο. ΘΕΜΑ 2ο 1. Να αναφέρετε τους µηχανισµούς δράσης των αντιβιοτικών. Μονάδες 15

φυτά β. DNA ιούς γ. βακτήρια δ. RNA ιούς. 3. Ποιο από τα παρακάτω όργανα χαρακτηρίζεται πρωτογενές λεµφοειδές όργανο; α. σπλήνας β. αµυγδαλές γ. θύµος αδένας δ. γαστρεντερικός σωλήνας. 4.

2 2. Γιατί τα τροπικά δάση είναι τελείως ακατάλληλα για γεωργία; Μονάδες 4 3. Με ποια κριτήρια κατατάσσονται δύο οργανισµοί στο ίδιο είδος; Μονάδες 6 ΘΕΜΑ 3ο 1. Ποιες λειτουργίες επιτελούν τα Τ λεµφοκύτταρα; 2. Να αναφέρετε τους ρόλους των αντισωµάτων. Μονάδες 9 Μονάδες 4 3. Ένας άνθρωπος µολύνεται από ένα παθογόνο βακτήριο που παράγει µία εξωτοξίνη. Στον άνθρωπο αυτό δεν εκδηλώνεται ασθένεια. Να εξηγήσετε τους πιθανούς λόγους για τους οποίους ο άνθρωπος αυτός δεν νοσεί. Μονάδες 12 ΘΕΜΑ 4ο Σε ένα θαλάσσιο οικοσύστηµα παρατηρείται το παρακάτω υποθετικό τροφικό πλέγµα:

Να αναφέρετε τους ρόλους των αντισωµάτων. Μονάδες 9 Μονάδες 4 3. Ένας άνθρωπος µολύνεται από ένα παθογόνο βακτήριο που παράγει µία εξωτοξίνη.

3 1. Να εξηγήσετε σε ποιο τροφικό επίπεδο ανήκουν οι παρακάτω οργανισµοί: σκουµπρί, σαρδέλα, φώκια. Μονάδες 6 2. Αν µειωθεί σηµαντικά ο πληθυσµός της σουπιάς, να εξηγήσετε ποιες επιπτώσεις θα παρατηρηθούν στους πληθυσµούς των: κωπηπόδων, διατόµων, σκουληκιών. Μονάδες 9 3. Με δεδοµένο ότι ο κύκλος του αζώτου που ισχύει στα υδάτινα οικοσυστήµατα λειτουργεί ανάλογα µε τα χερσαία οικοσυστήµατα και το φυτοπλαγκτόν των υδάτινων οικοσυστηµάτων αντιστοιχεί µε τα φυτά των χερσαίων οικοσυστηµάτων, να εξηγήσετε γιατί παρατηρείται µεταβολή της συγκέντρωσης των νιτρικών ιόντων ( NO3 ) σε βάθος µέτρα όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραµµα. Mονάδες 10 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2002 Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ BΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέµα 1ο

Με δεδοµένο ότι ο κύκλος του αζώτου που ισχύει στα υδάτινα οικοσυστήµατα λειτουργεί ανάλογα µε τα χερσαία οικοσυστήµατα και το φυτοπλαγκτόν των υδάτινων οικοσυστηµάτων αντιστοιχεί µε τα

4 1. δ. ιώδιο 2. γ. βακτήρια 3. γ. θύµος αδένας 4. γ. πλασµατοκύτταρα 5. δ. τα νιτρικά ιόντα µετατρέπονται σε µοριακό άζωτο. Θέµα 2ο 1. Η απάντηση βρίσκεται στο Σχολικό βιβλίο και συγκεκριµένα στη σελίδα 123: «Μηχανισµοί δράσης των αντιβιοτικών». α) Παρεµποδίζουν τη σύνθεση του βακτηριακού κυτταρικού τοιχώµατος, π.χ. οι πενικιλίνες. β) Παρεµποδίζουν τη λειτουργία των ριβοσωµάτων των βακτηρίων, µε αποτέλεσµα να µη γίνεται η διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης, π.χ. οι τετρακυκλίνες. γ) Μεταβάλλουν τη λειτουργία των νουκλεϊκών οξέων, π.χ. η ακτινοµυκίνη D. δ) Προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία της κυτταρικής µεµβράνης, π.χ. οι πολυµυξίνες. ε) Αναστέλλουν το µεταβολισµό των βακτηρίων, π.χ. οι σουλφαναµίδες. 2. Η απάντηση βρίσκεται στο Σχολικό βιβλίο και συγκεκριµένα στις σελίδες 74-75: «Εκτός από τους υγροτόπους, τα τροπικά δάση και µαζί µ αυτό τα είδη που συντηρεί το πιο πλούσιο και πολύπλοκο σύστηµα του πλανήτη». ηλαδή, ο εξεταζόµενος θα έπρεπε να αναφερθεί στα εξής βασικά σηµεία: 1 ον Ότι τα εδάφη των τροπικών δασών είναι φτωχά (λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών τους, αλλά και της ταχύτατης αποικοδόµησης του οργανικού υλικού). 2 ον Ότι δυστυχώς τα τροπικά δάση καίγονται και αποψιλώνονται (για εκµετάλλευση της γης, για ξυλεία, καθώς και για την επέκταση των πόλεων). 3. Η απάντηση βρίσκεται στο Σχολικό βιβλίο και συγκεκριµένα στη σελίδα 7: «Οι διαφορές ανάµεσα στα άτοµα του ίδιου είδους οφείλονται σε διαφορές µεταξύ των γενοτύπων επειδή παρεµβάλλεται η υποκειµενικότητα του ερευνητή». ηλαδή, ο εξεταζόµενος θα έπρεπε να αναφερθεί στα εξής βασικά σηµεία: 1 ον Οι αµφιγονικά ή φυλετικά αναπαραγόµενοι οργανισµοί ταξινοµούνται σε είδη µε βάση τον Βιολογικό ορισµό του είδους: σύµφωνα µε τον οποίο: «Τα άτοµα που µπορούν να αναπαραχθούν και να δώσουν γόνιµους απογόνους, τα κατατάσσουµε στο ίδιο είδος,

β) Παρεµποδίζουν τη λειτουργία των ριβοσωµάτων των βακτηρίων, µε αποτέλεσµα να µη γίνεται η διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης, π.χ. οι τετρακυκλίνες.

5 ενώ τα άτοµα που είτε δεν µπορούν να αναπαραχθούν, είτε και αν ακόµα αναπαράγονται δίνουν στείρους απογόνους, τα κατατάσσουµε σε διαφορετικά είδη». 2 ον Οι µονογονικά ή αφυλετικά αναπαραγόµενοι οργανισµοί ταξινοµούνται σε είδη, µε βάση τον µορφολογικό ορισµό του είδους: σύµφωνα µε τον οποίο: «Τα είδη ξεχωρίζουν µεταξύ τους µε βάση δοµικά (µορφολογικά), φυσιολογικά χαρακτηριστικά». Συµπερασµατικά: Ο Βιολογικός ορισµός του είδους είναι γενικά αποδεκτός ως ο πιο πλήρης, διότι στον Μορφολογικό ορισµό του είδους παρεµβάλλεται η υποκειµενικότητα του ερευνητή. Θέµα 3ο 1. Η απάντηση βρίσκεται στο Σχολικό βιβλίο και συγκεκριµένα στη σελίδα 107: «γ) Τ-λεµφοκύτταρα Τα Τ-λεµφοκύτταρα.. ονοµάζονται Τ-κύτταρα-παρεµποδιστές (Τs). Στις σελίδες : Ανοσοβιολογική απάντηση «Είναι η αντίδραση του ξενιστή.. αποτελούν την κυτταρική ανοσία. Τα στάδια: 2.), 3.), 7.) και 8.)». και στη σελίδα 114: Στο γεγονός ότι η Προστατευτική Υπερευαισθησία (Ανοσία), είναι η Ικανότητα Μνήµης του οργανισµού, άρα βασίζεται στα Τ-κυτταροτοξικά κύτταρα µνήµης. 2. Η απάντηση βρίσκεται στο Σχολικό βιβλίο στη σελίδα 108: «Αντισώµατα ονοµάζονται.ανοσοσφαιρίνες». στη σελίδα 113: Τα στάδια 5 και 6 της ανοσοβιολογικής απάντησης στη σελίδα 115: «Στις περιπτώσεις αυτές µπορεί. χαρακτηρίζονται ως αλλεργιογόνα». Στη σελίδα 122: Οροί (όλη η παράγραφος). 3. Ο άνθρωπος αυτός δεν νοσεί για τους εξής πιθανούς λόγους: 1 ον Ίσως στην παιδική του ηλικία να είχε εµβολιαστεί µε Ατοξίνη, δηλαδή χαρακτηριστικό είδος εµβολίου που προέρχεται από χηµική επεξεργασία των εξωτοξινών των βακτηρίων. Οπότε θα έχει αποκτήσει ενεργητική ανοσία έναντι της εξωτοξίνης του συγκεκριµένου παθογόνου βακτηρίου. 2 ον Ίσως να του είχε χορηγηθεί ορός σε παρελθόντα χρόνο, δηλαδή έτοιµα αντισώµατα, οπότε θα είχε αποκτήσει παθητική ανοσία. 3 ον Τέλος πιθανόν ο άνθρωπος να είχε µολυνθεί από το ίδιο παθογόνο βακτήριο και παλιότερα, οπότε την 1 ην φορά είχε δουλέψει

(µορφολογικά), φυσιολογικά χαρακτηριστικά».

6 κανονικά η ανοσοβιολογική απάντηση µε αποτέλεσµα να έχουν παραχθεί κύτταρα-µνήµης (Β-ηρεµούντα/παρθένα/µνήµης). Και όπως γνωρίζουµε στην 2 η επαφή του οργανισµού, µε το ίδιο αντιγόνο, τα Β- µνήµης ενεργοποιούνται άµεσα και παράγουν φορές µεγαλύτερη συγκέντρωση αντισωµάτων, σε σχέση µε την 1 η επαφή. Θέµα 4ο 1. Το σκουµπρί ανήκει: στους καταναλωτές 2ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Κρίλ Σκουµπρί ii) ιάτοµα Σαρδέλα Σκουµπρί στους καταναλωτές 3ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Σκουλήκι Σαρδέλα Σκουµπρί ii) ιάτοµα Σαρδέλα Χέλι Σκουµπρί στους καταναλωτές 4ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Σκουλήκι Σαρδέλα Χέλι Σκουµπρί Η Σαρδέλα ανήκει: στους καταναλωτές 1ης τάξης, όταν τρέφεται µε ιάτοµα. στους καταναλωτές 2ης τάξης, όταν τρέφεται µε Σκουλήκι. Η φώκια ανήκει: στους καταναλωτές 3ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Κρίλ Σκουµπρί Φώκια ii) ιάτοµα Σαρδέλα Σκουµπρί Φώκια στους καταναλωτές 4ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Σκουλήκι Σαρδέλα Σκουµπρί Φώκια ii) ιάτοµα Σαρδέλα Χέλι Σκουµπρί Φώκια στους καταναλωτές 5ης τάξης, στις ακόλουθες τροφικές αλυσίδες: i) ιάτοµα Σκουλήκι Σαρδέλα Χέλι Ρέγγα Φώκια. 2. Αν µειωθεί σηµαντικά ο πληθυσµός της σουπιάς, ο πληθυσµός των κωπηπόδων θα αυξηθεί (διότι θα µειωθούν οι θηρευτές τους). Άρα τα κωπήποδα θα τρέφονται πολύ περισσότερο µε ιάτοµα, οπότε ο πληθυσµός των ιατόµων θα µειωθεί. Τελικά και ο πληθυσµός των Σκουληκιών θα µειωθεί, αφού δε θα βρίσκουν τροφή (δηλαδή ιάτοµα). 3. Το φυτοπλαγκτόν ανήκει στους παραγωγούς, άρα χρησιµοποιεί τα νιτρικά ιόντα (που θεωρείται και η πιο εύληπτη µορφή αζώτου για τα φυτά), προκειµένου να παράγει οργανικές αζωτούχες ενώσεις, δηλαδή νουκλεϊκά οξέα και πρωτεϊνες.

7 Επειδή, λοιπόν το φυτοπλαγκτόν ως παραγωγός που κάνει φωτοσύνθεση, ζει στα επιφανειακά στρώµατα, όπου µπορεί και περνάει το φως, γίνεται φανερό ότι σε βάθος µέτρα θα καταναλώνεται µεγάλη ποσότητα νιτρικών ιόντων από το φυτοπλαγκτόν. Γι αυτό και η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων αυξάνεται σιγά-σιγά µε το βάθος, γεγονός που εξηγείται από το ότι σε µεγαλύτερα βάθη δεν υπάρχει φυτοπλαγκτόν, άρα δεν χρησιµοποιούνται και τα νιτρικά. Στα πολύ µεγάλα βάθη η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων παραµένει σταθερή αφ ενός διότι δεν χρησιµοποιούνται από το φυτοπλαγκτόν, αφού σε αυτά τα βάθη φυτοπλαγκτόν δεν υπάρχει, και αφ ετέρου διότι µέσω της νιτροποίησης, παράγονται νιτρικά ιόντα από την οξείδωση των πρωτεϊνών. Επιµέλεια θεµάτων: Πυροβολάκη Λίνα

Γι αυτό και η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων αυξάνεται σιγά-σιγά µε το βάθος, γεγονός που εξηγείται από το ότι σε µεγαλύτερα βάθη δεν υπάρχει φυτοπλαγκτόν, άρα δεν χρησιµοποιούνται και

Σχετικά έγγραφα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 1164/94 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 16ης Μαΐου 1994 για την ίδρυση του

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 1164/94 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 16ης Μαΐου 1994 για την ίδρυση του Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1164/94 του Συµβουλίου της 16ης Μαΐου 1994 για την ίδρυση του ταµείου συνοχής Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 130 της 25/05/1994 σ. 0001-0013 Φινλανδική ειδική έκδοση: Κεφάλαιο 14 τόµος