ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ"

Γερβάσιος Ράγκος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ά. Καρκαζή*, Α. Μαυρόπουλος*, Α.Τάγαρης** *ΕΠΕΜ Α.Ε Τοµέας ιαχείρισης Στερεών & Επικινδύνων Αποβλήτων, Αχαρνών 141β, Αθήνα. **INTEGRITY E.Π.Ε 1

2 Τα προβλήµατα των ΟΤΑ στη διαχείριση των αποβλήτων Η απουσία ολοκληρωµένης κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων αποτελεί µία από τις πλέον σηµαντικές αιτίες που οδηγούν σε αδιέξοδο τα συστήµατα διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα είναι: Τα σοβαρά λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν, λόγω έλλειψης οικονοµικών πόρων και άγνοιας του λειτουργικού κόστους, Η επιδείνωση των υπηρεσιών καθαριότητας και αποκοµιδής που παρέχουν πολλοί ΟΤΑ και η αδυναµία τους να καλύψουν τα λειτουργικά έξοδα και την ανανέωση εξοπλισµού χωρίς δανεισµό. Η έλλειψη διαφάνειας και η µη ελεγχόµενη ανταποδοτικότητα των τελών που χρεώνονται στους πολίτες χρήστες των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων. 2

Χαρακτηριστικά παραδείγµατα είναι: Τα σοβαρά λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν, λόγω έλλειψης οικονοµικών πόρων και άγνοιας του λειτουργικού κόστους, Η επιδείνωση των

3 ΦοΣ Α και βιωσιµότητα Η άρτια ανάπτυξη και βιωσιµότητα των Φορέων ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο ΣΑ) προκειµένου να επιτευχθεί και διασφαλιστεί απαιτεί: Ανταπόκριση στα νέα δεδοµένα Εξασφάλιση της οικονοµικής βιωσιµότητας όλων των υπηρεσιών Καθορισµό του κόστους των παρεχόµενων υπηρεσιών Εξασφάλιση της άρτιας περιβαλλοντικής λειτουργίας των εγκαταστάσεων καθώς και των αναγκών της ολόπλευρης παρακολούθησης 3

οικονοµικής βιωσιµότητας όλων των υπηρεσιών Καθορισµό του κόστους των παρεχόµενων υπηρεσιών Εξασφάλιση

4 Μοντέλα Ολοκληρωµένης Κοστολόγησης - ΜΟΚ Τα Μοντέλα Ολοκληρωµένης Κοστολόγησης (Full Cost Accounting FCA) χρησιµοποιούνται ευρέως στο εξωτερικό από τους Φορείς ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων(ΦοΣ Α) ή τους ΟΤΑ, προκειµένου να υπάρχει οργανωµένη διαχείριση των εσόδων, των εξόδων και των χρεώσεων προς τους πολίτες-πελάτες αλλά και διαφάνεια ως προς τη διαχείριση των οικονοµικών των φορέων αυτών. 4

Αποβλήτων(ΦοΣ Α) ή τους ΟΤΑ, προκειµένου να υπάρχει οργανωµένη διαχείριση των εσόδων, των εξόδων

5 Η χρησιµότητα των ΜΟΚ [1] Αναγνώριση του πραγµατικού Κόστους ιαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων: Εξαιτίας του ότι οι Φο ΣΑ έχουν έσοδα για τις προσφερόµενες υπηρεσίες στον τοµέα αυτό µέσω των δηµοτικών τελών, τα πραγµατικά κόστη που αφορούν τα στερεά απόβλητα µπορεί να «χαθούν» µέσα στις υπόλοιπες χρεώσεις Γνώση του Κόστους σε Εύρος Χρόνου: Μέσω τεχνικών που υπολογίζουν τις αποσβέσεις και τα χρεολύσια, τα µοντέλα FCA µπορούν να προσφέρουν µία ακριβέστερη εικόνα σχετικά µε την εξέλιξη των οικονοµικών του Φο ΣΑ, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα πρόληψης φαινοµένων µεγάλων διακυµάνσεων στα έσοδα ή τα έξοδα. 5

υπόλοιπες χρεώσεις Γνώση του Κόστους σε Εύρος Χρόνου: Μέσω τεχνικών που υπολογίζουν τις αποσβέσεις και τα χρεολύσια, τα µοντέλα FCA µπορούν να

6 Η χρησιµότητα των ΜΟΚ [2] Αξιολόγηση των επιµέρους υπηρεσιών: Μέσω ενός FCA, οι Φο ΣΑ µπορούν να γνωρίζουν τα επιµέρους κόστη διαχείρισης: καθαριότητα, αποκοµιδή, ανακύκλωση, επεξεργασία, διάθεση, άλλα. Έτσι µπορούν να αποφεύγουν την υπερ-κοστολόγηση ή υπο-κοστολογιση κάποιων υπερεσιών. ιαφάνεια προς τους Πολίτες σχετικά µε τα ηµοτικά Τέλη: Μέσω του οργανωµένου τρόπου συλλογής και καταγραφής των δεδοµένων σχετικά µε το κόστος διαχείρισης, τα µοντέλα αυτά µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την δηµοσιοποίηση αναφορών σχετικά µε τα κόστη διαχείρισης προς τους πολίτες, ώστε αυτοί να γνωρίζουν πόσο πραγµατικά χρεώνονται. Κάτι τέτοιο, όχι µόνο αυξάνει την αξιοπιστία των Φο ΣΑ, αλλά τους δίνει και τη δυνατότητα να πείσει τους πολίτες για διάφορα περιβαλλοντικά θέµατα 6

ιαφάνεια προς τους Πολίτες σχετικά µε τα ηµοτικά Τέλη: Μέσω του οργανωµένου τρόπου συλλογής και καταγραφής των δεδοµένων σχετικά µε το κόστος διαχείρισης, τα µοντέλα αυτά µπορούν να

7 Η χρησιµότητα των ΜΟΚ [3] Υιοθέτηση µιας επιχειρηµατικής στάσης απέναντι στη διαχείριση των α.σ.α: Οι πολίτες, όπως κάθε πελάτης, ζητούν ποιότητα στις υπηρεσίες που τους παρέχονται και διόρθωση των λαθών. Από αυτή την οπτική, η αριστοποίηση των υπηρεσιών που προσφέρει ο Φο ΣΑ προς τους πολίτες πελάτες, µπορεί να επιτευχθεί µέσω των FCA, αφού χρόνο µε το χρόνο θα µετρώνται τα «λάθη» τα οποία αυξάνουν το κόστος διαχείρισης. Αύξηση της αυτοπεποίθησης των Φο ΣΑ απέναντι στον ιδιωτικό τοµέα: Μέσω της καλής γνώσης των οικονοµικών της αγοράς στη διαχείριση στερεών αποβλήτων οι Φο ΣΑ µπορούν να έχουν µεγαλύτερη αυτοπεποίθηση απέναντι σε ιδιώτες επενδυτές και να µπορούν να προβαίνουν σε διαπραγµατεύσεις προς όφελος των πολιτών-πελατών. Βελτιστοποίηση της διαχείρισης στερεών αποβλήτων: µε τη χρήση των FCA και τη δηµοσιοποίηση των αποτελεσµάτων, οι Φο ΣΑ µπορούν να συγκρίνουν τα συστήµατα διαχείρισης που εφαρµόζονται ανά περιοχή και να υιοθετούν ιδέες, ή να συνάπτουν συνεργασίες για τη µείωση τελικά του κόστους. 7

8 Ανάπτυξη ΜΟΚ Η εφαρµογή αναπτύχθηκε για τις ανάγκες της ιαδηµοτικής Επιχείρησης Κεφαλονιάς, η οποία εξυπηρετεί το σύνολο του Νοµού (Κεφαλονιά και Ιθάκη). Βασικός στόχος του µοντέλου (software) είναι η υποστήριξη του Φορέα στον υπολογισµό : των λειτουργικών εξόδων του των εσόδων του και της κοστολόγησης των πελατών του για τις παρεχόµενες υπηρεσίες. Βασικό ρόλο στο σχεδιασµό του µοντέλου έπαιξε η υφιστέµενη κατάσταση του Φορέα, η οποία προσοµοιάζει µε αυτήν που επικρατεί σε όλους της φορείς στην Ελλάδα, δηλαδή µε το γεγονός ότι µέχρι σήµερα η χρέωση των τελών στους «πελάτες» γίνεται «ηµιεµπειρικά» βάσιζόµενη σε µία απλοποιηµένη λογιστική που τηρείται, βάσει των εξόδων και εσόδων που έχει ο Φορέας. Στην πραγµατικότητα διαπιστώθηκε ότι πολλά κόστη βρίσκονταν «κρυµένα» και κατ επέκταση δεν συνυπολογίζονταν. 8

Βασικό ρόλο στο σχεδιασµό του µοντέλου έπαιξε η υφιστέµενη κατάσταση του Φορέα, η οποία προσοµοιάζει µε αυτήν που επικρατεί σε όλους της φορείς στην Ελλάδα, δηλαδή µε το γεγονός ότι µέχρι σήµερα η

9 οµή ΜΟΚ Η βασική αρχή της λειτουργίας του µοντέλου είναι η δηµιουργία Κέντρων Κόστους (ΚΚ) στα οποία υπάγονται τα επί µέρους κόστη διαχείρισης (βλ. Σχήµα 1). Ως ΚΚ ορίζονται τα: i) Επενδυτικά κόστη, ii) Κόστη αναλώσιµων & συντήρησης, iii) Κόστη προσωπικού, iv) ιαχειριστικά κόστη. Σε κάθε ΚΚ καταχωρούνται µία σειρά από κόστη όπως (ενδεικτικά): εξοδα προµήθειας εξοπλισµού, έξοδα καύσιµων λιπαντικών ελαστικών, έξοδα συντήρησης οχηµάτων / κάδων, αποσβέσεις οχηµάτων, µισθοί µόνιµου προσωπικού, κόστη υπερεργολαβίας κ.α. Οι εφαρµογές που έχουν αναπτυχθεί είναι διακριτές για κάθε υπηρεσία του Φορέα και προσδιορίζουν τα επόµενα: Προσωπικό Οχήµατα Συλλογή Ανακύκλωση Καθαριότητα ΣΜΑ ΧΥΤΑ 9

Σε κάθε ΚΚ καταχωρούνται µία σειρά από κόστη όπως (ενδεικτικά): εξοδα προµήθειας εξοπλισµού, έξοδα καύσιµων λιπαντικών ελαστικών, έξοδα συντήρησης οχηµάτων / κάδων,

10 Υπολογιστικό περιβάλλον ΜΟΚ Η εφαρµογή σχεδιάστηκε για να λειτουργεί σε σύγχρονο υπολογιστικό περιβάλλον και ενσωµατώνει τις νεότερες τεχνολογίες ανάπτυξης πληροφοριακών συστηµάτων. Πιο συγκεκριµένα: Έχει αναπτυχθεί σε περιβάλλον Microsoft.NET Χρησιµοποιεί XML και Web Services Συνδέεται µε όλα τα ανοικτής αρχιτεκτονικής συστήµατα Βάσεων εδοµένων Προσφέρει πλήρες γραφικό περιβάλλον εργασίας (Graphical User Interface GUI) Ανοικτή Αρχιτεκτονική Συστήµατος (open system architecture) 32 bit και λειτουργία σε περιβάλλον δικτύου ακόµα και µέσω διαδικτύου (πρόσβαση µέσω Internet) υνατότητα εγκατάστασης ή αναβάθµισης του προγράµµατος (προσθήκη νέων λειτουργιών κλπ) χωρίς να χρειάζεται διακοπή της καθηµερινής εργασίας των χρηστών (Live Update) Εξαγωγή αποτελεσµάτων και γραφικών παραστάσεων σε διάφορα format όπως Microsoft Excel (XLS), Adode Acrobat (PDF) και άλλα υναµική δηµιουργία αναφορών µε το εργαλείο Crystal Reports που διατίθεται από το περιβάλλον ανάπτυξης 10

NET Χρησιµοποιεί XML και Web Services Συνδέεται µε όλα τα ανοικτής αρχιτεκτονικής συστήµατα Βάσεων εδοµένων Προσφέρει πλήρες γραφικό περιβάλλον εργασίας (Graphical User Interface GUI) Ανοικτή

11 υνατότητες ΜΟΚ Στόχος του λογισµικού είναι να είναι γρήγορο, απλό και εύκολο στην εκµάθηση (ιδίως για χρήστες που ήδη εργάζονται σε Windows). Το λογισµικό πέρα από ένα σύγχρονο οικονοµικό εργαλείο για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, αποτελεί µία ολοκληρωµένη βάση δεδοµένων για όλες τις παρεχόµενες υπηρεσίες του Φορέα ιαχείρισης Οθόνες Λογισµικού 11

Το λογισµικό πέρα από ένα σύγχρονο οικονοµικό εργαλείο για την διαχείριση των στερεών

12 υνατότητες ΜΟΚ Υπολογισµός του πραγµατικού ετήσιου κόστους συνολικά αλλά και επιµέρους. Υπολογισµός του κόστους ανά τόνο για κάθε παρεχόµενη υπηρεσία Υπολογισµός του κόστους ανά κάτοικο για κάθε παρεχόµενη υπηρεσία Υπολογισµός του κόστους που τελικά θα χρεωθεί στον πελάτη του Φορέα Υπολογισµού των αποσβέσεων µε Εκτύπωσης αναφορών ανά τοµέα και συνολικών αναφορών, Ολόπλευρη παρακολούθηση του ΧΥΤΑ. Το λογισµικό υπολογίζει την χωρητικότητα του ΧΥΤΑ(σήµερα) και τον εναποµείναντα χρόνο ζωής του. Υπολογισµος των gate fees Εκτύπωση αναφορών ή/και διαγραµµάτων Οθόνες Λογισµικού 12

κόστους που τελικά θα χρεωθεί στον πελάτη του Φορέα Υπολογισµού των αποσβέσεων µε Εκτύπωσης αναφορών ανά τοµέα και συνολικών αναφορών, Ολόπλευρη

13 Συµπεράσµατα [1] Με τη συνεχώς αυξανόµενη πολυπλοκότητα των θεµάτων της ΣΑ οι ΦοΣ Α βρίσκονται αντιµέτωποι µε δυσκολίες στην αναγνώριση και αξιολόγηση των πραγµατικών κοστών αλλά ταυτόχρονα και των ευκαριών που τους δίνονται µέσω της λειτουργίας τους. Στην πραγµατικότητα η έλλειψη γνώσης των επιµέρους στοιχείων κοστολόγησης µπορεί να επιφέρει σηµαντικά προβλήµτα και χάσιµο ευκαιριών για ανάπτυξη και αναβάθµιση. Η ολοκληρωµένη κοστολόγηση αποτελεί ένα συστηµατικό τρόπο προσέγγισης για την αναγνώριση, τον υπολογισµό, την αναφορά (reporting) των πραγµατικών κοστών της ΣΑ. Ειδικότερα εν όψει της εισαγωγής της αυτοχρηµατοδότησης στα περιβαλλοντικά έργα, η ολοκληρωµένη κοστολόγηση των σχετικών υπηρεσιών αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για κάθε φορέα, έτσι ώστε να µπορεί να υπολογιστεί το πραγµατικό κόστος των σχετικών υπηρεσιών που απαιτούνται και να συγκρίνεται µε τις προσφορές των ιδιωτών. 13

Στην πραγµατικότητα η έλλειψη γνώσης των επιµέρους στοιχείων κοστολόγησης µπορεί να επιφέρει σηµαντικά προβλήµτα και χάσιµο ευκαιριών για ανάπτυξη και αναβάθµιση.

14 Συµπερασµατα [2] Παράλληλα, η υιοθέτηση συστηµάτων λογιστικού υπολογισµού του κόστους των υπηρεσιών διαχείρισης συνεισφέρει στην καλύτερη τυποποίηση και παρακολούθηση των προσφερόµενων υπηρεσιών, στον έλεγχο της ανταποδοτικότητας των τελών που επιβάλλονται και τελικά στη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα των συστηµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Η δυνατότητα σύνδεσης µε το διπλογραφικό σύστηµα των ΟΤΑ αποτελεί ένα επιπλέον πλεονέκτηµα, που κάνει το σχετικό εργαλείο χρήσιµο στην καθηµερινή διαχείριση των οικονοµικών της διαχείρισης αποβλήτων. KEYWORDS: ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ, ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 14

µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα των συστηµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

Σχετικά έγγραφα

ΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «Παρουσίαση και Επίδειξη του Καινοτόμου συστήματος διαχείρισης και βελτιστοποίησης της συλλογής απορριμμάτων στο δήμο Κατερίνης για την εξοικονόμηση πόρων και καυσίμων» ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ